Rozdział 3 - Likwidacja przymusowa. - Wykonywanie ustawy z dnia 7 maja 1920 roku ze zmianami, wprowadzonemi ustawą z dnia 7 kwietnia 1922 r. o likwidacji serwitutów na terenie b. Królestwa Kongresowego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1923.8.49

Akt utracił moc

Wersja od: 14 listopada 1925 r.

III.

Likwidacja przymusowa.

§ 37. Likwidacja serwitutów trybem przymusowym (z urzędu) następuje na skutek wniosku powiatowego urzędu ziemskiego, spowodowanego:

a) żądaniem którejkolwiek ze strony zainteresowanej lub

b) okolicznościami przewidzianemi w pp. a, b i d art. 19 ustawy z dn. 7 maja 1920 r. ze zmianami, wprowadzonemi ustawą z dnia 7 kwietnia 1922 roku.

§ 38. Żądanie strony interesowanej o przeprowadzenie likwidacji przymusowej winno być skierowane na piśmie do powiatowego urzędu ziemskiego, na którego terenie działalności położony jest majątek, obciążony serwitutami:

a) w imieniu właściciela (właścicieli) dziedziny obciążonej w formie podania podpisanego przez niego lub jednego ze współwłaścicieli tej dziedziny względnie ich prawnych zastępców, stosownie do przepisów § 6 rozporządzenia niniejszego,

b) w imieniu posiadaczy dziedziny, uprawnionej do korzystania z serwitutów w formie zaświadczonego przez urząd gminny odpisu uchwały, powziętej na zebraniach, zwołanych zgodnie z wskazaniami art. art. 3-6 ustawy z dnia 7 maja 1920 roku (§§ 2 - 5).

§ 39. Strona przedkładająca do powiatowego urzędu ziemskiego żądania o zlikwidowanie serwitutów w drodze przymusowej (§ 38) winna ponadto dołączyć:

a) wyciąg hipoteczny z księgi wieczystej dóbr, obciążonych serwitutami,

b) wykaz wierzycieli hipotecznych i osób, na których rzecz figurują w dziale Iii wykazu hipotecznego ograniczenia prawa własności dóbr, likwidujących serwituty, z podaniem ich prawnego miejsca zamieszkania,

c) kwit kasy skarbowej lub państwowego Banku Rolnego o wpłaceniu na rachunek okręgowego urzędu ziemskiego odpowiedniej kwoty tytułem opłaty, przewidzianej w p. a § 16 niniejszego rozporządzenia, względnie zobowiązanie wykonania w terminie, wskazanym przez urzędy ziemskie, wszelkich prac mierniczych, dotyczących zamierzonej likwidacji, własnym kosztem i staraniem, oraz niezwłocznego ' pokrycia, na żądanie urzędów ziemskich tymczasowo z własnych funduszów, wszelkich kosztów, związanych z tą likwidacją (§ 15) według wskazań §§ 17-19 rozporządzenia niniejszego, wreszcie w miarę możności,

d) odpis tabeli likwidacyjnej, względnie aktu nadawczego wsi, której uprawnienia serwitutowe mają ulec likwidacji.

§ 40. Prace przygotowawcze powiatowego urzędu ziemskiego, mająca na celu wdrożenie postępowania przymusowego polegać będą na:

a) zarejestrowaniu pracy,

b) stwierdzeniu zgodności żądania jednej ze stron o zlikwidowanie serwitutów z przepisami ustawy z dn. 7 maja 1920 r. ze zmianami wprowadzonemi ustawą z dn. 7 kwietnia 1922 r., względnie stwierdzeniu zaszłych na terenie jego działalności wypadków, prze": widzianych w pp. a, b i d art. 19 tejże ustawy,

c) ścisłem ustaleniu postaci i rozciągłości projektowanych do zlikwidowania serwitutów,

d) stwierdzeniu niemożności przez siebie doprowadzenia stron do polubownego rozwiązania stosunku serwitutowego,

e) sporządzeniu spisu dóbr obciążonych temi serwitutami, wreszcie

f) przedłożeniu do okręgowej komisji ziemskiej konkretnego wniosku w przedmiocie wdrożenia postępowania przymusowego i sposobu pokrycia kosztów, związanych z tą likwidacją (§§ 15-18).

W tym celu komisarz ziemski po stwierdzeniu, za dokumenty, przewidziane w § 39 rozporządzenia niniejszego zostały przez stronę złożone, względnie po stwierdzeniu, że zachodzą wypadki, przewidziane w p.p. a, b i d art. 19 ustawy z dn. 7 maja 1920 r. ze zmianami wprowadzonemi ustawą z dn. 7 kwietnia 1922 r. niezwłocznie zawiadamia o powyższem okręgowy- urząd ziemski, uprzednio odnotowawszy pracą w swem repertorjum, oraz w najbliższym czasie zjeżdża na miejsce dla przeprowadzenia dochodzenia. O dnia i celu swego przybycia komisarz ziemski zawiadamia strony, urząd gminny, polecając na oznaczoną godziną zwołać zebranie wszystkich posiadaczy gospodarstw uprawnionych do korzystania z serwitutów na danym majątku, oraz komisarza ochrony lasów, o ile likwidacji mają podlegać serwituty, ciążące na lasach. Nieprzybycie' w terminie osób, wezwanych przez komisarza ziemskiego, z wyjątkiem strony, żądającej likwidacji, o ile dochodzenie wywołane zostało lakiem żądaniem, nie wstrzymuje jego czynności,

§ 41. O ile na terenie działalności powiatowego urzędu ziemskiego na gruntach, obciążonych, lub korzystających z uprawnień serwitutowych, są podejmowane, względnie na mocy rozporządzenia lub zezwolenia okręgowego urzędu ziemskiego, mają być podjęte prace związane ze scaleniem gruntów, parcelacją, lub kolonizacją oraz są przeprowadzane meljoracje rolne, zmieniające istniejący stan użytków serwitutowych, lub też są przeprowadzane prace, wypływające Z ustaw w przedmiocie wykonywania reformy rolnej (p.p. a, b i d art. 19 ustawy z dn. 7 maja 1920 r. ze zmianami wprowadzonemi ustawą z dn. 7 kwietnia 1922 r.) fakty powyższe stwierdza protokularnie komisarz ziemski, przed przystąpieniem do czynności likwidacyjnych (§ 41).

§ 42. Na zebraniu posiadaczy gospodarstw uprawnionych do korzystania z serwitutów, po wysłuchaniu oświadczenia stron i osób interesowanych w zamierzonej likwidacji, komisarz ziemski:

a) stwierdza, czy żądanie o przeprowadzenie przymusowej likwidacji zgodne jest z przepisami ustawy z dn. 7 maja 1920 roku ze zmianami wprowadzonemi ustawą z dn. 7 kwietnia 1922 r., o ile powyższe dochodzenie wywołane zostało takiem żądaniem,

b) sporządza imienną listą osób uprawnionych do korzystania z projektowanych do zlikwidowania serwitutów,

c) ustala osoby i stopień ich zainteresowania w zamierzonej likwidacji,

d) ustala postać i rozciągłość mających ulec likwidacji serwitutów, wreszcie

e) proponuje stronom zawarcie dobrowolnego układu.

§ 43. O ile dochodzenie wywołane zostało na skutek żądania posiadaczy dziedzin uprawnionych do korzystania z serwitutów, komisarz ziemski po stwierdzeniu, że żądanie powyższe wyrażone zostało zgodnie z wymaganiami art. art. 3-6 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. i że treść i znaczenie powziętych w przedmiocie zamierzonej likwidacji uchwał jest należycie przez interesowanych rozumianą, zaświadcza pomienione uchwały czyniąc na ich odpisach i w księdze uchwał odpowiedni napis.

§ 44. W wypadkach, gdy majątek ziemski jest obciążony serwitutami na rzecz kilku wsi, sporządzenie imiennej listy osób uprawnionych do korzystania z tych serwitutów (p. b § 42) ogranicza się tylko do wsi, która likwidacją serwitutów wywołała, zaś co do następnych komisarz ziemski, po zapoznaniu się z miejscowemi stosunkami agrarnemi i życzeniami stron, projektuje protokularnie kolejność wsi, w jakiej ma następować likwidacja pozostałych serwitutów.

Gdy obszar majątku (jednostki hipotecznej) obciążonego serwitutami rozciąga się na kilka powiatów, wyżej pomienioną kolejność likwidacji komisarz ziemski projektuje tylko w stosunku do wsi, położonych wyłącznie na terenie jego działalności. W stosunku do pozostałych wsi kolejność likwidacji projektuje właściwy komisarz ziemski na terenie swej działalności, na skutek zarządzenia okręgowego urzędu ziemskiego.

§ 45. Określenie postaci i rozciągłości podlegających likwidacji serwitutów win o dosłownie odpowiadać zapisom w tabeli likwidacjnej, lub akcie nadawczym, z uwzględnieniem zmian, jakie w tych zapisach wprowadzone zostały prawomocnemi orzeczeniami władz do tego uprawnionych.

Gdy ścisłe określenie postaci i rozciągłości serwitutów nie było dokonane przez pomienione władze, a zasadniczy wpis serwitutowy w tabeli likwidacyjnej lub akcie nadawczym tego określenia ściśle nie podaje, komisarz ziemski na mocy szczegółowego zbadania stron, a w razie potrzeby i świadków, projektuje w protokule dochodzenia ścisłe określenie takich serwitutów, a przy przedkładaniu do okręgowej komisji ziemskiej wniosku o wdrożenie por stepowania likwidacyjnego przymusowego, wnosi jednocześnie o zatwierdzenie tego projektu określenia.

§ 46. W toku dochodzenia wstępnego (§ 42) komisarz ziemski winien dokładać usilnych starań, aby strony doprowadzić do zawarcia polubownego układu w przedmiocie zamierzonej likwidacji serwitutów. O ile pomimo wysiłków porozumienia stron nie da się osiągnąć, komisarz ziemski dokonywa opisu majątku, obciążonego serwitutami, ze szczególnem uwzględnieniem terenów, nadających się do wydzielenia wynagrodzenia za serwituty i zawiadamia zabranych, że występuje z wnioskiem do okręgowej komisji ziemskiej o wdrożenie postępowania likwidacyjnego przymusowego.

§ 47. Z wyżej pomienionych czynności przygotowawczych (§§ 42 - 46) komisarz ziemski spisuje protokuł, w którym zamieszcza na żądanie interesowanych wszelkie w tym przedmiocie ich oświadczenia. Protokuł ten wraz ze wszystkiemi materjałami zebranemi lub sporządzonemi w toku dochodzenia, komisarz ziemski przy raporcie, sporządzonym zgodnie z wymaganiami § 31 rozporządzenia niniejszego, przesyła do okręgowego urzędu ziemskiego do dalszego urzędowania.

§ 48. Okręgowy urząd ziemski po otrzymaniu dowodów wyszczególnionych w poprzednim paragrafie, bada dokładnie całą sprawę, a następnie cały operat wraz ze swą opinją przedkłada na najbliższe jawne posiedzenie okręgowej komisji ziemskiej w celu powzięcia orzeczenia w przedmiocie wdrożenia postępowania przymusowego.

O powyższych posiedzeniach okręgowej komisji ziemskiej winny być zawiadomione strony oraz osoby, wymienione w art. 8 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. ze zmianami wprowadzonemi ustawą z dnia 7 kwietnia 1922 r. z zachowaniem przepisów § 14 rozporządzenia niniejszego. Nieprzybycie zawiadomionych nie wstrzymuje biegu sprawy, o ile zawiadomienia zostały doręczone.

§ 49. Po wszechstronnem rozpatrzeniu przedłożonego operatu, wysłuchaniu stron, osób interesowanych w zamierzonej likwidacji oraz, o ile zachodzi potrzeba i biegłych, okręgowa komisja ziemska wydaje orzeczenie nakazujące przymusową likwidację wszystkich serwitutów, ciążących na danym majątku zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 7 maja 1920 roku, wyszczególniając ściśle ich postać i rozciągłość oraz wyznaczając jednocześnie termin rozpoczęcia postępowania likwidacyjnego z zachowaniem przepisów art. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1922 roku.

Termin ten nie może być dłuższy od dni 60 licząc od daty doręczenia stronom odpisu orzeczenia.

W wypadkach, przewidzianych w ustępie końcowym § 44, orzeczenie okręgowej komisji ziemskiej dotyczyć będzie tylko wsi położonych na terenie jednego powiatu, na którym jest położona wieś, która spowodowała wydanie tego orzeczenia. W stosunku do pozostałych wsi okręgowa komisja ziemska poleca niezwłocznie przeprowadzić wstępne dochodzenie, mające na celu przedłożenie konkretnego wniosku o wdrożenia w tych wsiach postępowania likwidacyjnego.

§ 50. Orzeczenia okręgowej komisji ziemskiej, wymienione w paragrafie poprzednim winny być niezwłocznie w odpisach doręczone stronom oraz tym wierzycielom hipotecznym i osobom, na których rzecz figurują w dziale III wykazu hipotecznego ograniczenia prawa własności dóbr, regulujących serwituty, którzy z takiem żądaniem wystąpią na piśmie do okręgowego urzędu ziemskiego,

Orzeczenia powyższe podlegają zaskarżeniu do Głównej Komisji Ziemskiej w ciągu dni 14 od dnia doręczenia ich stronom w redakcji ostatecznej.

§ 51. Po otrzymaniu zawiadomienia o doręczeniu odpisu orzeczenia okręgowej komisji ziemskiej osobom, wymienionym w paragrafie poprzednim, okręgowy urząd ziemski operat serwitutowy wraz z odpisem pomienionego orzeczenia przesyła niezwłocznie do powiatowego urzędu ziemskiego do wykonania.

§ 52. Powiatowy urząd ziemski, w wypadkach gdy strony nie przedstawią układu dobrowolnego o rozwiązaniu stosunku serwitutowego w terminie oznaczonym w orzeczeniu okręgowej komisji ziemskiej (§ 49), przystępując do likwidacji serwitutów z urzędu, wzywa strony, aby, zgodnie z art. art. 25 i 26 ustawy z dn. 7 maja 1920 r. ze zmianami, wprowadzonemi ustawą z dnia 7 kwietnia 1922 r., w przeciągu dni 14 od daty otrzymania wezwania wskazały swych przedstawicieli i ich zastępców do komisji szacunkowo-rozjemczej.

Wskazanie przedstawicieli i ich zastępców do komisji szacunkowo-rozjemczej winno być wyrażone:

a) przez właścicieli dziedziny, obciążonej w formie zwykłej deklaracji na piśmie z podaniem nazwisk i imion przedstawicieli i ich miejsca zamieszkania, podpisanej przez osobę do tego uprawnioną,

b) przez posiadaczy dziedziny uprawnionej do korzystania z serwitutów - w formie uchwały, powziętej zgodnie z wymaganiami art. art. 3-6 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. ze zmianami, wprowadzonemi ustawą z dn. 7 kwietnia 1922 r., lub w formie zwykłej deklaracji, podpisanej przez pełnomocników dziedziny, wybranych w myśl § 5 rozporządzenia niniejszego, o ile w tym względzie posiadają należyte upoważnienie.

Niewskazanie pomienionych przedstawicieli i ich zastępców w określonym terminie powoduje wyznaczenie ich przez komisarza ziemskiego z urzędu, z zachowaniem wskazań § 20 rozporządzenia niniejszego. O powyższem powiatowy urząd ziemski niezwłocznie zawiadamia strony i wyznaczonych przedstawicieli.

§ 53. O ile orzeczeniem okręgowej komisji ziemskiej (§ 49), w myśl wymagań art. 2 ustawy z dn. 7 kwietnia 1922 r. zostało jednocześnie nakazane y/drożenie postępowania likwidacyjnego w innych wsiach, w których nie przeprowadzono dotychczas szczegółowego dochodzenia, przewidzianego w § 40 rozporządzenia niniejszego, komisarz ziemski, przed powołaniem w tych wsiach komisji szacunkowo-rozjemczych, winien uprzednio w każdej z tych wsi zwołać zebranie posiadaczy gospodarstw, uprawnionych do korzystania z serwitutów i wykonać czynności, przewidziane w p. b, c, d i e § 42 rozporządzenia niniejszego, z zachowaniem wskazań § 7 tegoż rozporządzenia.

§ 54. W wypadkach, pomienionych w paragrafie poprzednim komisarz ziemski powołuje komisja szacunkowo-rozjemcze dla każdej wsi oddzielnie. Członkowie jednej komisji mogą pełnić obowiązki, członków innych komisji z zastrzeżeniami, przewidzianemi w § 20 rozporządzenia niniejszego.

Odwołanie swych przedstawicieli w komisjach szacunkowo-rozjemczych może być uskutecznione przez strony tylko:

a) za obopólną zgodą stron, o ile członkowie komisji zostali wyznaczeni na skutek przedstawienia przez strony (§ 52) i

b) na żądanie jednej ze strony w wypadkach wymienionych w p. 2 art. 1375 ustawy postępowania cywilnego, przyczem zamienionego przedstawiciela winien zastępować wyznaczony, zgodnie z p. p. A a, art. 25 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. zastępca.

§ 55. Z chwilą ukonstytuowania się komisji szacunkowo-rozjemczej. zgodnie z art. art. 25 - 25 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. wszelkie materjały i dokumenty, dotyczące zamierzonej likwidacj, komisarz ziemski przekazuje za odpowiedniem pokwitowaniem przewodniczącemu komisji.

Na przedstawienie przewodniczącego komisji komisarz ziemski winien niezwłocznie okazywać w granicach swych uprawnień wszelką pomoc komisji przy opracowywaniu projektu likwidacji, dostarczając będącym w jego rozporządzeniu materjałów statystycznych, wyciągów z akt i t. p. oraz wzywając z urzędu osoby, wyznaczone przez komisją do przesłuchania.

§ 56. Po dokładnem i wszechstronnym zapoznaniu się z materjałem, zebranym dotychczas przez urzędy ziemskie i po wysłuchaniu oświadczenia stron i osób, interesowanych w likwidacji (art. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1922 r.), oraz po stwierdzeniu, za strony nie mogą się polubownie porozumieć w przedmiocie warunków rozwiązania stosunku serwitutowego, komisja szacunkowo - rozjemcza, przyjmując za podstawę ścisłe określenie postaci i rozciągłości przeznaczonych do likwidacji serwitutów, jakiś, zostało ustalone w orzeczeniu okręgowej komisji ziemskiej (§ 49) przystępuje do opracowania szczegółowego projektu likwidacji, a mianowicie:

a) opierając się na treści orzeczenia okręgowej komisji ziemskiej, nakazującego wdrożenie postępowania, sporządza wykaz likwidowanych serwitutów, wyszczególniając w nim rodzaj i rozmiar uprawnień każdego gospodarstwa tabelowego (numeru), względnie poszczególnych ich grup, a to zależnie od zapisów w tabeli likwidacyjnej, lub akcie nadawczym,

b) dokonywa oszacowania wartości tych serwitutów według zasad, przewidzianych w art. 30 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. t. j. ustala wysokość t. zw. "kapitału serwitutowego",

c) projektuje obszary, najbardziej nadające się na ekwiwalent serwitutowy, i dokonywa ich oszacowania * według zasad, przewidzianych w tymże art. 30 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. względnie ustala wysokość wynagrodzenia w gotówce (§ 10).

§ 57. Prace miernicze, związane z opracowaniem projektu likwidacji serwitutów wykonywa, zgodnie z przepisami §§ 11 i 12 rozporządzania niniejszego, geometra wyznaczony przez komisję szacunkowo-rozjemczą, przy zachowaniu wskazań § 19 rozporządzenia niniejszego, na skutek przedstawienia stron, o ile nie został w tym celu delegowany geometra z urzędu przez okręgowy urząd ziemski.

§ 58. Czynności, pomienione w § 55, komisja szacunkowo-rozjemcza przeprowadza w obecności stron, oraz, o ile tego zażądają, i osób interesowanych (art. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1922), jednak ich nieobecność nie wstrzymuje pracy komisji. Ustalenie cen, pomienionych w art. 30 ustawy z dn. 7 maja 1920 r. komisja szacunkowo-rozjemcza opierać będzie na zgodnych oświadczeniach stron, a o ile te oświadczenia będą sprzeczne, względnie gdy którakolwiek ze strony nie będzie przy tem obecna - na orzeczeniach świadków, biegłych, dokumentach, przedkładanych przez strony, lub przez siebie zebranych i t. p.

Wszelkie postanowienia komisji szacunkowo-rozjemczej zapadają zwyczajną większością głosów członków komisji.

Z każdej swej czynności komisja spisują szczegółowy protokuł, wyszczególniając w nim oświadczenia stron, osób interesowanych, świadków, biegłych i t. p. oraz dokumenty i motywy, któremi powodowała się komisja w swych postanowieniach przy opracowaniu projektu likwidacji.

§ 59. Przy projektowaniu terenów do oddania za likwidowane serwituty, oraz przy układaniu projektu podziału tych terenów na poszczególne działki, komisja szacunkowo-rozjemcza winna ściśle przestrzegać wskazania §§ 10-13 rozporządzenia niniejszego, przyjmując w miarę potrzeby za podstawę do oszacowania klasyfikację użytków rolnych według zasad, obowiązujących w urzędach ziemskich przy pracach parcelacyjnych, oraz przyjmując relację urzędową przy wszelkich obliczeniach pieniężnych, jakie są dokonywane przy ustalaniu wysokości "kapitału serwitutowego" (p. b § 55). Nadto w wypadkach, gdy majątek jest obciążony serwitutami jeszcze na korzyść innych wsi, komisja szacunkowo-rozjemcza przy opracowywaniu projektu winna mieć na względzie zabezpieczenie interesów tych wsi.

W toku swych czynności komisja winna dokładać usilnych starań w celu skłonienia stron do polubownego rozwiązania stosunku serwitutowego. W wypadkach, gdy starania powyższe uwieńczona zostaną pomyślnym skutkiem, przewodniczący komisji szacunkowo-rozjemczej przerywa dalsze czynności komisji, zawiadamiając o tem komisarza ziemskiego, który w następstwie nadaje sprawie bieg, przewidziany w § 7 rozporządzenia niniejszego.

§ 60. Opracowany zgodnie z wymaganiami art. 29 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. projekt przymusowej "likwidacji, składający się z planu odręcznego i rejestru szacunkowego na grunty projektowana do oddania za serwituty, protokułów, posiedzeń komisji szacunkowo-rozjemczej wraz ze wszelkiemi wyliczeniami i dowodami sporządzonemi w toku postępowania oraz aktami sprawy, komisja przekazuje komisarzowi ziemskiemu do dalszego urzędowania, a sama rozwiązuje się.

§ 61. 1 (uchylony).

§ 62. Po otrzymaniu operatu i dowodów, sporządzonych przez komisję szacunkowo-rozjemcza, zawezwawszy uprzednio na oznaczony termin strony, oraz o ile tego żądać będą (art. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1922 r.) wierzycieli hipotecznych i osoby, na których rzecz figurują w dziale III wykazu hipotecznego ograniczenia prawa własności dóbr, regulujących serwituty, komisarz ziemski przedkłada osobom interesowanym projekt likwidacji serwitutów i wzywa strony do jego przyjęcia. Oświadczenia stron i osób interesowanych w likwidacji komisarz ziemski wnosi do sporządzonego w tym przedmiocie protokułu likwidacyjnego, dołączając do niego zwrotne egzemplarze wezwań i zawiadomień osób powyższych. w wypadkach, gdy komisarz ziemski sam nie przewodniczył w komisji szacunkowo-rozjemczej, winien on przed dokonaniem czynności, wymienionych w ustępie poprzednim, sprawdzić na miejscu projekt likwidacji i, w miarę potrzeby, postawić wnioski w przedmiocie uskutecznienia odpowiednich zmian i uzupełnień projektu.

§ 63. Gdy strony przyjmą projekt likwidacji, komisarz ziemski spisuje na zasadach ogólnych układ dobrowolny, zarządza wyznaczenie projektu na gruncie, i całą sprawę wraz ze swym wnioskiem przesyła do okręgowego urzędu ziemskiego do dalszego urzędowania.

W wypadkach, gdy którakolwiek ze stron nie zaakceptuje powyższego projektu, komisarz ziemski ogłasza stronom o możności złożenia w ciągu dni 14 na jego ręce na piśmie motywowanego sprzeciwy, a po upływie tego terminu cały operat likwidacyjny wraz z pisemnym sprzeciwem strony lub stron oraz odpowiednim wyjaśnieniem w przedmiocie tegoż sprzeciwu, przesyła do okręgowego urzędu ziemskiego do dalszego urzędowania.

§ 64. W wypadkach, gdy likwidacji przymusowej podlegają pastwiska, nazwane w tabelach likwidacyjnych "wspólnemi z dworem", przebieg postępowania odbywa się trybem wskazanym w §§ 37-63 rozporządzenia niniejszego z następującemi zastrzeżeniami:

1) Gdy w toku dochodzenia komisarz ziemski stwierdzi, że w tabelach likwidacyjnych ewentualnie w dodatkowych do nich wpisach lub decyzjach urzędów, do tego powołanych, nie została ściśle określona ilość sztuk bydła, jaką każda ze stron ma prawo pasać na pomienionych pastwiskach, winien on przy wniosku do komisji ziemskiej okręgowej o rozpoczęciu postępowania przymusowego, jednocześnie przedłożyć na podstawie uprzedniego dochodzenia konkretny wniosek o określenie przeciętnej rocznej ilości sztuk bydła jaką każda ze stron wyganiała na ta pastwiska w okresie pięciu lat przed wybuchem wojny w 1914 roku.

2) O ile w tym względzie nie było zapisów w tabeli lub nie zapadły uprzednie prawomocne decyzja urzędów do tego powołanych, komisja ziemska okręgowa wyznacza termin rozpoczęcia postępowania przymusowego dopiero po uprawomocnieniu się, decyzji, powziętej na posiedzeniu publicznem, w sprawie określenia powyższej ilości sztuk bydła.

3) Zwołana w celu opracowania projektu likwidacji serwitutów komisja szacunkowo - rozjemcza, na zasadzie przeprowadzonych w trybie: ogólnym klasyfikacji i szacunku określa przeciętny w okresie ostatnich pięciu lat wartość pastwiska, a następnie, opierając się na zapisie w tabeli, lub w prawomocnych decyzjach urzędów do tego powołanych, określających ściśle ilość dużych sztuk bydła, wraz z odpowiednią ilością małych sztuk, wyprowadza, zgodnie z art. 22 ust. z dn. 7 maja 1920 r. wartość części tego pastwiska, jaka winnaby przypaść dziedzinie, uprawnionej do korzystania z tych serwitutów z tytułu likwidacji.

§ 65. Okręgowy urząd ziemski po otrzymaniu operatu likwidacyjnego niezwłocznie bada cały zawarty w nim materjał, poddaje krytycznej ocenie projekt likwidacji, zwracając uwagę, w wypadkach gdy majątek jest obciążony serwitutami, na korzyść jeszcze innych wsi, czy pozostała przestrzeń majątku w dostatecznej mierze zabezpiecza interesy tych wsi, a następnie cały operat wraz ze swą w tym przedmiocie opinią przedkłada okręgowej komisji ziemskiej w celu zatwierdzenia projektu likwidacji.

§ 66. Orzeczenia okręgowej komisji ziemskiej w przedmiecie zatwierdzenia projektu przymusowej likwidacji serwitutów zapadają na posiedzeniach jawnych i zawierać będą orzeczenie o zatwierdzeniu projektu likwidacji lub o przekazaniu tego projektu komisarzowi ziemskiemu w celu uzupełnienia i uskutecznieniu poprawek, albo też o powierzeniu przeprowadzenia tej likwidacji innemu komisarzowi ziemskiemu.

Ponadto, o ile projekt likwidacji uzyska zatwierdzenie:

a) polecenie wykonania projektu na gruncie,

b) wniosek do głównej komisji ziemskiej w sprawia projektowanego wpisu dodatkowego do tabeli likwidacyjnej, lub aktu nadawczego i

c) określenie, zgodnie z §§ 15 i 16 rozporządzenia niniejszego wysokości kosztów, związanych ze sporządzeniem planów i przeprowadzeniem likwidacji serwitutów na gruncie i ich podział pomiędzy uczestników likwidacji.

Wszelkie skargi i zażalenia na powyższe orzeczenia, wnoszone do głównej komisji ziemskiej, należy składać do okręgowej komisji ziemskiej, która zaskarżone orzeczenie wydała, w ciągu dni 14 od daty doręczenia stronie odpisu tego orzeczenia w redakcji ostatecznej.

§ 67. Po uprawomocnieniu się orzeczenia, zatwierdzającego projekt likwidacji serwitutów, okręgowy urząd ziemski niezwłocznie zarządza:

a) wykonanie lego projektu na gruncie,

b) oddanie wydzielonych gruntów posiadaczom gospodarstw, których serwituty zostały tem orzeczeniem zlikwidowane i

c) wykończenie dowodów pomiarowych, zgodnie z przepisami obowiązującymi.

Po uzyskaniu zaś orzeczenia głównej komisji ziemskiej, zatwierdzającego projekt wpisu do tabeli likwidacyjnej lub aktu nadawczego, okręgowy urząd ziemski dokonywa czynności, wskazane w § 36 rozporządzenia niniejszego.

§ 68. Z chwilą wejścia w życie niniejszego rozporządzenia tracą moc obowiązującą wszelkie sprzeczne z niem rozporządzenia, a w szczególności: rozporządzenie Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego z dn. 16 czerwca 1920 r. w przedmiocie wykonania ustawy z dn. 7 maja 1920 r. o likwidacji serwitutów na terenie b. Królestwa Kongresowego (Dz. U. R. P. № 57, poz. 354) oraz takież rozporządzenie z dn. 27 lipca 1921 r. o uzupełnieniu pomienionego rozporządzenia z dn. 16 czerwca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 79, poz. 542).

§ 69. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i ma zastosowanie od tej chwili także do spraw, będących już w toku.

¹ § 61 uchylony przez § 2 rozporządzenia z dnia 31 października 1925 r. w sprawie wynagrodzenia członków komisyj szacunkowo-rozjemczych (Dz.U.25.115.823) z dniem 14 listopada 1925 r.