Część 5 - Obowiązek meldunkowy. Do art. 138 . - Wykonanie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 r. o powszechnym obowiązku wojskowym.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1939.20.131

Akt utracił moc

Wersja od: 14 stycznia 1949 r.

CZĘŚĆ  V.

Obowiązek meldunkowy.

Do art. 138.

§  487.

(1) Osoby, wymienione w art. 138, podlegają obowiązkowi zameldowania i wymeldowania w przypadkach następujących:

a) 4 zmiany miejsca zamieszkania; w rozumieniu rozporządzenia niniejszego za miejsce zamieszkania uważa się również miejscowość, w której osoba podlegająca obowiązkowi meldunkowemu przebywa przez czas ponad 2 miesiące;

b) wyjazdu za granicę oraz przyjazdu z zagranicy do kraju;

c) zmiany adresu w obrębie tej samej miejscowości.

d) 5 (skreślona).

(2) Sposób wykonania obowiązku zameldowania i wymeldowania oraz tryb postępowania urzędów meldunkowych określa rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludności (Dz. U. R. P. Nr 32, poz. 309) tudzież przepisy na jego podstawie wydane.

(3) Żołnierze przydzieleni do jednostek organizacyjnych obrony narodowej opuszczający miejsce zamieszkania (ust. (1) lit. a)) na stałe lub na czas ponad 3 miesiące, obowiązani są - niezależnie od obowiązków meldunkowych, wynikających z rozporządzenia niniejszego - zameldować zmianę miejsca zamieszkania również przełożonemu jednostki organizacyjnej obrony narodowej, do której są przydzieleni.

(4) 6 Niezależnie od obowiązków wymienionych w ust. 1 oficerowie rezerwy i stanu spoczynku obowiązani są, w razie zmiany miejsca zamieszkania (ust. 1 lit. a), złożyć pisemny meldunek o tej zmianie rejonowemu komendantowi uzupełnień, w którego ewidencji dotąd pozostawali, oraz zgłosić się osobiście u rejonowego komendanta uzupełnień, właściwego ze względu na nowe miejsce zamieszkania. Jeżeli właściwość rejonowego komendanta uzupełnień nie ulega zmianie, można ograniczyć się do złożenia meldunku pisemnego. Meldunki (pisemny i osobisty) winny być złożone w przeciągu 14 dni, licząc od dnia zmiany miejsca zamieszkania.

§  488.

(1) Osoby wymienione w art. 138 obowiązane są w przypadkach:

a) zmiany miejsca zamieszkania lub

b) przyjazdu z zagranicy

zgłaszać się osobiście we właściwych urzędach meldunkowych w przeciągu 8 dni, licząc od dnia przybycia do nowego miejsca zamieszkania lub od chwili przyjazdu do kraju z zagranicy.

(2) Właściwym do przyjęcia osobistego zgłoszenia się jest urząd meldunkowy w nowym miejscu zamieszkania.

(3) Jeżeli ważne okoliczności uniemożliwiają dopełnienie obowiązku osobistego zgłoszenia się we właściwym urzędzie meldunkowym, należy obowiązek ten spełnić w formie pisemnej w terminie dni 8, licząc od dnia przybycia do nowego miejsca zamieszkania lub od dnia przyjazdu do kraju z zagranicy. Składający meldunek pisemny powinien w nim podać następujące dane: a) stopień wojskowy, nazwisko i imię, b) stosunek do służby wojskowej (rezerwa, pospolite ruszenie, zaliczony do pomocniczej służby wojskowej, stan spoczynku), c) korpus osobowy, d) jednostkę organizacyjną, do której ewidencyjnie należy, e) czas pobytu za granicą i dzień powrotu z zagranicy, f) miejsce zamieszkania i adres po powrocie z zagranicy.

§  489.

(1) Osoby, wymienione w § 488, które odbywają często podróże za granicę, a są znane właściwym władzom administracji ogólnej, mogą być zwolnione przez te władze od obowiązku każdorazowego zgłaszania się w urzędzie meldunkowym po przyjeździe z zagranicy, jeżeli zabezpieczą i udowodnią możliwość należytego i niezwłocznego doręczania im wszelkich rozkazów wojskowych.

(2) Zwolnień tych udzielają powiatowe władze administracji ogólnej właściwe dla miejsca zamieszkania danej osoby.

§  490.

(1) Dopełnienie obowiązku zameldowania i wymeldowania potwierdza urząd meldunkowy na wojskowym dokumencie osobistym.

(2) Jeżeli osoba meldująca się dokumentu takiego nie przedstawia, potwierdzenie o dokonaniu obowiązku meldunkowego wydaje właściwy urząd w formie ustalonej ogólnymi przepisami meldunkowymi.

§  491.

(1) Urzędy meldunkowe podają do wiadomości właściwych komendantów rejonów uzupełnień za pomocą kart meldunkowych zawiadomienia meldunkowe, złożone przez:

a) oficerów w stanie spoczynku, oficerów rezerwy, pospolitego ruszenia lub zaliczonych do pomocniczej służby wojskowej;

b) podoficerów (starszych szeregowców) w stanie spoczynku, podoficerów i szeregowców rezerwy, pospolitego ruszenia lub zaliczonych do pomocniczej służby wojskowej;

c) osoby zakwalifikowane do kategorii A, które nie odbyły jeszcze zasadniczej służby wojskowej;

d) osoby stale urlopowane w myśl art. 74;

e) osoby urlopowane z powodu czasowej niezdolności do czynnej służby wojskowej;

f) osoby wykluczone w myśl art. 14 od służby wojskowej.

(2) Jako właściwą należy uważać tę komendę rejonu uzupełnień, do której meldujący się należy ewidencyjnie według wojskowego dokumentu osobistego.

§  492.

(1) Osoby wymienione w art. 138, które wyjeżdżają za granicę lub na obszar w. m. Gdańska na pobyt stały, są obowiązane zgłosić swój przyjazd do miejscowości zagranicznej we właściwym urzędzie konsularnym R.P., zaś przyjazd na obszar w. m. Gdańska - w Komisariacie Generalnym R.P. w Gdańsku, ustnie lub pisemnie w terminie do 14 dni od daty przyjazdu.

(2) Jeżeli w danym państwie nie ma przedstawicieli dyplomatycznych Rzeczypospolitej Polskiej, należy przesłać zawiadomienie o przybyciu w powyższym terminie listem poleconym do zarządu gminy (urzędu meldunkowego) tej miejscowości, z której dana osoba wyjechała za granicę.

§  493.

(1) Osoby wymienione w art. 138 zamieszkałe stale za granicą lub na obszarze w. m. Gdańska obowiązane są zawiadamiać o każdej zmianie miejsca zamieszkania (adresu, pobytu) w ciągu 14 dni właściwy urząd konsularny R.P. (Komisariat Generalny R.P. w Gdańsku).

(2) Osoby wymienione w art. 138, przebywające czasowo za granicą lub na obszarze w. m. Gdańska, obowiązane są zawiadamiać o każdej zmianie miejsca zamieszkania (pobytu, adresu) w ciągu 14 dni zarząd gminy (urząd meldunkowy) tej miejscowości, z której dana osoba wyjechała za granicę.

(3) Osoby te podlegają za przekroczenie przepisów meldunkowych rygorom wymienionym w § 62 ust. (2) lit. c), jak długo przebywają za granicą lub na obszarze w. m. Gdańska. Po powrocie do kraju będą one pociągane do odpowiedzialności karnej w myśl art. 169 lit. a).

§  494.

(1) Urzędy konsularne R.P. (Komisariat Generalny R.P. w Gdańsku) obowiązane są prowadzić zgłoszone zmiany meldunkowe w myśl instrukcji Ministra Spraw Zagranicznych, wydanej w porozumieniu z Ministrami Spraw Wojskowych i Spraw Wewnętrznych. Potwierdzenia o dokonaniu obowiązku meldunkowego mają być uskutecznione w taki sam sposób, jaki przewidziany jest dla urzędów meldunkowych w kraju.

(2) Urzędy konsularne R.P. (Komisariat Generalny R.P. w Gdańsku) zawiadamiają o dokonanych zgłoszeniach:

a) właściwe powiatowe władze administracji ogólnej, jeżeli zgłoszenia dokonały:

1) osoby będące w wieku przedpoborowym,

2) osoby będące w wieku poborowym, które jeszcze nie stawały do poboru,

3) osoby uznane przy poborze za czasowo niezdolne do służby wojskowej (kat. B),

4) osoby, które nie mają jeszcze ustalonego stosunku do powszechnego obowiązku wojskowego;

b) właściwe komendy rejonów uzupełnień, jeżeli zgłoszenia zostały złożone przez:

1) oficerów w stanie spoczynku, oficerów rezerwy, pospolitego ruszenia lub zaliczonych do pomocniczej służby wojskowej,

2) podoficerów (starszych szeregowców) w stanie spoczynku, podoficerów i szeregowców rezerwy, pospolitego ruszenia lub zaliczonych do pomocniczej służby wojskowej,

3) osoby zakwalifikowane do kategorii A, które nie odbyły jeszcze zasadniczej służby wojskowej,

4) osoby urlopowane w myśl art. 74 tudzież urlopowane z powodu czasowej niezdolności do służby wojskowej,

5) osoby, wykluczone w myśl art. 14 od służby wojskowej.

§  495.

(1) Zgłoszenia meldunkowe, dotyczące osób w wieku przedpoborowym, wykorzystują zarządy gmin i urzędy konsularne R.P. (Komisariat Generalny R.P. w Gdańsku) dla uzupełnienia rejestrów poborowych.

(2) Zgłoszenia meldunkowe, dotyczące osób w wieku poborowym, które albo nie stawały jeszcze do poboru, albo przy poborze zostały zakwalifikowane do kategorii B, wykorzystują powiatowe władze administracji ogólnej dla uzupełnienia list poborowych.

(3) Sposób wykorzystania zgłoszeń meldunkowych przez władze wojskowe określają szczególne przepisy wydane przez Ministra Spraw Wojskowych.

Do art. 141.

§ 496. Wezwany do osobistego zgłoszenia się ma prawo do należności za przejazd na warunkach określonych w §§ 470-476.

§ 497. Osobom wymienionym w art. 140, które zgłosiły się na wezwanie władzy w sprawach dotyczących stosunku do służby wojskowej, nie przysługuje prawo do żadnych należności ze Skarbu Państwa tytułem odszkodowania z powodu zaniechania pracy lub poniesienia uszczerbku w zarobku dziennym z powodu zgłoszenia się.

Do art. 143.

§  498.

(1) Zebrania kontrolne należy uważać za służbę wojskową; żołnierze biorący udział w zebraniu kontrolnym przez czas jego trwania podlegają dyscyplinie wojskowej.

(2) Oficer przewodniczący zebraniu kontrolnemu jest przełożonym żołnierzy biorących udział w zebraniu kontrolnym i posiada w stosunku do szeregowców, podoficerów oraz oficerów równych lub niższych stopniem uprawnienia dyscyplinarne dowódcy bataliony. Komendant rejonu uzupełnień posiada w stosunku do tych żołnierzy uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku.

§  499.

(1) Zebrania kontrolne odbywają się zasadniczo w siedzibie powiatowych władz administracji ogólnej.

(2) Zebrania kontrolne mogą być przeprowadzone na wniosek powiatowej władzy administracji ogólnej również w miejscowościach znajdujących się poza siedzibą tych władz pod warunkiem jednak, że władze administracji ogólnej zapewnią władzom wojskowym:

a) przejazdy członków komisyj kontrolnych do miejsc położonych poza siedzibą powiatowych władz administracji ogólnej, na koszt tych władz;

b) bezpłatny lokal na zebrania kontrolne wraz z opałem, światłem i niezbędnym sprzętem biurowym;

d) przejściowe kwatery dla członków komisyj.

§  500.

(1) Zebrania kontrolne należy przeprowadzać zasadniczo w budynkach wojskowych, a w razie niemożności - w budynkach rządowych lub samorządowych, wyznaczonych przez powiatowe władze administracji ogólnej.

(2) W razie niemożności uzyskania lokali w takich budynkach mogą być użyte dla zebrań kontrolnych lokale w budynkach prywatnych w pierwszym rzędzie takie, których przejściowe zajęcie dla powyższych celów nie pociągnie za sobą świadczeń ze Skarbu Państwa.

(3) W przypadku przeznaczenia na zebrania kontrolne budynków rządowych lub prywatnych, przygotowanie odpowiednich lokali z potrzebnym sprzętem biurowym, opałem i światłem jest obowiązkiem powiatowej władzy administracji ogólnej, która porozumiewa się w tej sprawie z komendantem rejonu uzupełnień. Koszty zaopatrzenia tych lokali w opał i światło, jak również koszty ewentualnego najmu lokalu prywatnego, ponoszą władze wojskowe.

§ 501. Nie należy przeprowadzać zebrań kontrolnych w niedziele, w dni świąt narodowych oraz w czasie przeprowadzania wyborów do Izb Ustawodawczych lub ciał samorządowych; nie należy ich przeprowadzać również w święta kościoła rzymskokatolickiego obrządku łacińskiego, a w okolicach, zamieszkałych w znacznej liczbie przez obywateli obrządku greckokatolickiego, w święta tego obrządku; w okolicach zamieszkałych w większości przez obywateli wyznań niekatolickich lub niechrześcijańskich przez Państwo uznanych, nie należy przeprowadzać zebrań kontrolnych w najuroczystsze święta tych wyznań.

§  502.

(1) Do zebrań kontrolnych powołuje się za pomocą publicznych obwieszczeń władz wojskowych.

(2) Minister Spraw Wojskowych może jednak zarządzić powołanie na zebrania kontrolne również w drodze imiennych kart powołania. W tym przypadku co do trybu postępowania w sprawie wysyłania kart powołania, ich doręczania i zwrotów, należy stosować odpowiednio przepisy §§ 423-433.

§  503.

(1) Powołani do zebrań kontrolnych mają zgłosić się w oznaczonym terminie i miejscu z wojskowymi dokumentami osobistymi (z książeczką wojskową, oficerską książeczką wojskową, zaświadczeniem wojskowym, kartą mobilizacyjną) oraz innymi dowodami, uzasadniającymi konieczność poprawek w wojskowych dokumentach osobistych.

(2) Oficerowie, podoficerowie i szeregowcy, powołani na zebrania kontrolne, obowiązani są stawić się w ubiorze polowym, który obowiązani są posiadać, lub który im powierzono.

(3) Czynności związane z zebraniami kontrolnymi mają być w stosunku do wezwanych ukończone w tym dniu, na który osoby te zostały wezwane.

§  504.

(1) Żołnierze rezerwy, pospolitego ruszenia lub pomocniczej służby wojskowej mogą być zwolnieni od obowiązku stawienia się w danym roku do zebrań kontrolnych:

a) w razie obłożnej choroby, stwierdzonej świadectwem lekarza powiatowego, a w razie niemożności uzyskania takiego świadectwa - świadectwem lekarza prywatnego; świadectwo powinno odpowiadać warunkom wymienionym w § 440 ust. (3);

b) w razie ciężkiej choroby lub śmierci w rodzinie lub też z powodu innych nagłych nie cierpiących zwłoki spraw rodzinnych lub osobistych, udowodnionych dokumentami oraz potwierdzeniem przełożonego gminy o prawdziwości motywów;

c) w razie konieczności odbycia podróży w okresie zebrań kontrolnych, celem załatwienia spraw osobistych lub zawodowych nie dających się odłożyć na inny termin, jeżeli okoliczność ta będzie udowodniona dokumentami oraz potwierdzeniem powiatowej władzy administracji ogólnej o prawdziwości przytoczonych motywów.

(2) Prośby o zwolnienie od obowiązku stawienia się na zebranie kontrolne z dołączeniem wskazanych wyżej dokumentów należy wnosić do komendanta rejonu uzupełnień, który jest właściwym do udzielania zwolnień.

§  505.

(1) W przypadkach, gdy powołany na zebranie kontrolne z powodu krótkiego czasu nie mógł w porę wnieść prośby o zwolnienie od obowiązku stawienia się na zebranie kontrolne, powinien przełożony gminy przedłożyć prowadzącemu zebranie kontrolne świadectwo albo urzędowo potwierdzony dowód, usprawiedliwiający niemożność osobistego stawienia się powołanego na zebraniu kontrolnym.

(2) Oficer, prowadzący zebranie kontrolne, zatrzymuje dowody, usprawiedliwiające niestawiennictwo i udziela zwolnienia.

§  506.

(1) Zebrania kontrolne mają być przeprowadzane gminami, przy zachowaniu kolejności zgłaszania się poszczególnych gmin.

(2) Stawienie się powołanych na zebranie kontrolne należy wpisać do osobistych dokumentów wojskowych powołanego.

(3) Oficer, prowadzący zebranie kontrolne, może w razie potrzeby zatrzymać osobiste dokumenty wojskowe podoficerów i szeregowców wezwanych na zebranie kontrolne, celem uskutecznienia odpowiednich zmian przez komendanta rejonu uzupełnień. W razie zatrzymania tych dokumentów lub też gdy podoficer albo szeregowiec stawił się na zebranie kontrolne bez osobistego dokumentu wojskowego, oficer prowadzący zebranie kontrolne wydaje danej osobie odpowiednie poświadczenie.

§  507.

(1) Jeżeli wezwani na zebranie kontrolne nie byli obecni przy rozpoczęciu urzędowania i stawili się na nie dopiero w czasie jego trwania lub też po terminie im wyznaczonym, oficer prowadzący zebranie powinien ich mimo to poddać kontroli w dniu zgłoszenia się.

(2) Osoby, które nie usprawiedliwią swego opóźnienia na zebrania kontrolne lub których usprawiedliwienia oficer przeprowadzający zebranie kontrolne uzna za niewystarczające, mają być przez niego ukarane dyscyplinarnie.

§ 508. Z żołnierzami rezerwy, pospolitego ruszenia lub pomocniczej służby wojskowej, którzy na zebraniach kontrolnych zgłaszają wady lub cierpienia powodujące niezdolność do pełnia służby w rezerwie, pospolitym ruszeniu lub też pomocniczej służby wojskowej, komendant rejonu uzupełnień postępuje w sposób wskazany w § 409.

§  509.

(1) Komendant rejonu uzupełnień sporządza po ukończeniu zebrań kontrolnych imienne wykazy żołnierzy, którzy mimo powołania nie zgłosili się na zebrania kontrolne.

(2) Wykazy te, sporządzone według gmin, przesyła komendant rejonu uzupełnień po ukończeniu akcji zebrań kontrolnych do powiatowych władz administracji ogólnej, które na tej podstawie zarządzają natychmiastowe poszukiwanie wymienionych osób. Co do osób odszukanych należy zawiadomić komendanta rejonu uzupełnień, co do innych zaś nadesłać wyczerpujące wyjaśnienia z dołączeniem odpowiednich dowodów (np. metryk śmierci itp.).

(3) Na osoby, które nie stawiły się na zebranie kontrolne, sporządza komendant rejonu uzupełnień doniesienie karne, które kieruje do właściwego wojskowego prokuratora okręgowego. W ślad za tym doniesieniem kieruje komendant rejonu uzupełnień wszelkie dane otrzymane od powiatowej władzy administracji ogólnej dotyczące wyników poszukiwań za uchylającym się od stawiennictwa na zebranie kontrolne.

(4) Osoby, które nie stawiły się na zebranie kontrolne, a przez powiatową władzę administracji ogólnej zostały odszukane, wzywa komendant rejonu uzupełnień w myśl art. 140 i 141 do osobistego stawienia się celem sprawdzenia ich ewidencji, jeżeli stawienie się takie uznaje za konieczne.

Do art. 145.

§ 510. Osobom powołanym na zebrania kontrolne służy prawo do przejazdu na koszt Skarbu Państwa na warunkach określonych w §§ 470-476.

⁴ § 487 ust. 1 lit. a) zmieniona przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministrów: Obrony Narodowej, Administracji Publicznej, Ziem Odzyskanych oraz Pracy i Opieki Społecznej z dnia 20 grudnia 1948 r. (Dz.U.49.3.16) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 stycznia 1949 r.

⁵ § 487 ust. 1 lit. d) skreślona przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministrów: Obrony Narodowej, Administracji Publicznej, Ziem Odzyskanych oraz Pracy i Opieki Społecznej z dnia 20 grudnia 1948 r. (Dz.U.49.3.16) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 stycznia 1949 r.

⁶ § 487 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministrów: Obrony Narodowej, Administracji Publicznej, Ziem Odzyskanych oraz Pracy i Opieki Społecznej z dnia 20 grudnia 1948 r. (Dz.U.49.3.16) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 stycznia 1949 r.