Wykonanie ustawy o likwidacji serwitutów na terenie b. Królestwa Kongresowego z dnia 7 maja 1920 roku, wydane na zasadzie art. 42 ustawy (Dz. Ust. Nr 42, poz. 249).
Dz.U.1920.57.354
Akt utracił mocROZPORZĄDZENIE
PREZESA GŁÓWNEGO URZĘDU ZIEMSKIEGO
z dnia 16 czerwca 1920 r.
w przedmiocie wykonania ustawy o likwidacji serwitutów na terenie b. Królestwa Kongresowego z dn. 7 maja 1920 roku, wydane na zasadzie art. 42 ustawy (Dz. Ust. № 42 poz. 249).
I.
Zasady ogólne.
Zasady ogólne.
Urzędy Ziemskie dokonywać będą likwidacji serwitutów podstawie dobrowolnego układu stron lub w drodze przymusu.
Wszelkie uchwały zebrań posiadaczy gospodarstw, korzystających z praw do serwitutów w przedmiocie ich likwidacji, winny być spisywane w księdze uchwał zebrań gromadzkich.
Każdy posiadacz gospodarstwa, korzystający z praw do serwitutów, ma prawo żądać od sołtysa lub wójta gminy zwołania zebrania posiadaczy tego rodzaju gospodarstw, w celu powzięcia uchwały, wywołującej likwidację tych serwitutów.
Na zebraniach zwołanych w celu powzięcia uchwał w przedmiocie zniesienia serwitutów, wybierani będą pełnomocnicy w liczbie nie mniej niż dwie osoby.
Przy likwidacji serwitutów właściciele obciążonych niemi dziedzin działają osobiście lub przez swych zastępców, zaopatrzonych w specjalne pełnomocnictwa, sporządzone w formie notarjalnej.
Gdy w toku postępowania, wdrożonego w myśl art. 19 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. o likwidacji serwitutów, strony zawrą umowę w przedmiocie dobrowolnej likwidacji serwitutów, urzędy ziemskie wszczęte postępowanie zawieszą pozostawiając stronom odpowiedni termin do przedstawienia dowodów, wyszczególnionych w pp. 3, 4 i 5 art. 28 niniejszego rozporządzenia.
Powyższe zawieszenie postępowania przymusowego oraz wyznaczenie prekluzyjnego terminu do przedstawienia pomienionych dowodów następuje na skutek decyzji okręgowej komisji ziemskiej, powziętej na wniosek powiatowego, względnie okręgowego urzędu ziemskiego.
Postępowanie w przedmiocie likwidacji służebności w drodze przymusowej następuje na mocy prawomocnej decyzji Komisji Ziemskiej Okręgowej, powziętej na posiedzeniu gospodarczem.
Gdy w toku postępowania, wywołanego przez dobrowolny układ stron czy też w drodze przymusu na żądanie jednej z nich okaże się, że likwidacji podlegają nie wszystkie kategorje serwitutów, przysługujące wsi na danym majątku, Urzędy Ziemskie wzywają stronę, która powyższe postępowanie wywołała, aby w terminie dwumiesięcznym od daty otrzymania wezwania przedstawiła układ polubowny, dotyczący likwidacji pozostałych serwitutów, ewentualnie aby wystąpiła z żądaniem o ich zlikwidowanie w drodze przymusu.
Gdy w toku postępowania, wywołanego przez dobrowolny układ stron czy też w drodze przymusu na żądanie jednej z nich, okaże się, że likwidacji podlega tylko część serwitutów, jakiemi dany majątek jest obciążony, Urzędy Ziemskie:
Niezłożenie w terminie do Urzędów Ziemskich powyższego układu o zlikwidowaniu pozostałych serwitutów lub żądania o ich zlikwidowanie w drodze przymusu powoduje umorzenie sprawy.
Za majątek, lub dziedzinę, obciążoną serwitutami" w rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 1920 r., uważać należy jednostkę gospodarczą, a to bez względu na to, czy jednostka ta posiada osobną księgę hipoteczną, czy też stanowi część składową dóbr ziemskich, posiadających łącznie dla wszystkich jednostek gospodarczych jedną księgę hipoteczną.
Obszar powyższych jednostek określa na wniosek powiatowego urzędu ziemskiego okręgowa komisja ziemska.
Za osadę korzystającą z praw do serwitutów, uważać należy każde gospodarstwo tabelowe (numer), na którego rzecz są zapisane w tabeli likwidacyjnej, lub akcie nadawczym uprawnienia serwitutowe. Posiadanie przez jedną osobę dwóch lub więcej gospodarstw tabelowych (numerów) względnie ich części nie daje tej na zebraniach, zwoływanych w celu likwidacji serwitutów, więcej jak jeden głos.
Przy likwidacji serwitutów, przysługujących gospodarstwom, stanowiącym własność całej gromady (np. osady szkolne), w imieniu tych gospodarstw występują pełnomocnicy, wybrani na zebraniu gromadzkiem większością 2/3 głosów.
Wynagrodzenie za zniesienie serwitutów jest uskutecznione w ziemi przydatnej dla celów rolniczych lub w lasach, nie mających znaczenia ochronnego.
Likwidacja za gotówkę w całości lub częściowo może mieć miejsce jedynie w nadzwyczajnych wypadkach, a mianowicie:
W wypadkach, przewidzianych w art. poprzednim wynagrodzenie pieniężne za zniesienie serwitutów winno być złożone do Kasy Powiatowej jako depozyt Okręgowego Urzędu Ziemskiego. Wynagrodzenie to wydane zostanie prawym właścicielom i jedynie tylko na kupno ziemi.
Grunta oddawane za serwitut winny być wyznaczane oddzielnie dla każdego obecnego gospodarstwa.
W wypadkach, gdy grunta takie mają być wydzielone we wspólne władanie, (art. 11 ust. o likw. serw.) Urzędy Ziemskie określają wysokość udziału każdego obecnego gospodarstwa do wydzielonej na własność wspólnoty.
Oddawane tytułem wynagrodzenia za serwituty przestrzenie leśne mogą być dzielone na drobne parcele pomiędzy poszczególnych gospodarzy tylko za zgodą urzędów ochrony lasów.
Przy przymusowej likwidacji serwitutów zasadniczo wydziela się za serwituty grunta z majątku (jednostki gospodarczej) niemi obciążonego.
Można jednak wydzielać za serwituty w całości lub częściowo grunta z innego majątku, niemi nieobciążonego, lecz stanowiącego wraz z majątkiem, obciążonym serwitutami" jedną całość hipoteczną" w następujących wypadkach:
Wszelkie zawiadomienia, wezwania, odpisy decyzji i t. p. należy doręczać:
O ile dziedziną obciążoną serwitutami jest majtek państwowy lub lasy państwowe powyższe zawiadomienia, wezwania i t. p. należy doręczać urzędnikom wojewódzkim względnie zarządom okręgowym lasów państwowych, na którego terenie pomieniony majątek jest: położony.
Koszty likwidacji serwitutów ponoszą:
Przy stosowaniu przymusowej likwidacji serwitutów z urzędu, sposób pokrycia kosztów tej likwidacji każdorazowo określa Komisja Ziemska Okręgowa.
Koszty pobierane przez urzędy ziemskie przy likwidacji serwitutów wynosić będą po 500 marek od każdego morga z pierwszych 200 morgów przestrzeni, otrzymywanej za serwituty, i po 300 marek od każdego następnego morga ponad 200 morgów.
W wypadkach gdy strony przedstawią dowody pomiarowe (plany i rejestra) lub dadzą zobowiązanie wykonania w terminie, wskazanym przez (Urzędy Ziemskie, wszelkich prac mierniczych dotyczących likwidacji własnyrn kosztem, wyżej pomienione koszty redukują się do 15%.
Za podstawę przy obliczaniu kosztów likwidacji serwitutów, należnych Urzędom Ziemskim przyjmowaną będzie przestrzeń ogólna gruntów, oddanych za serwituty, ujawniona w dowodach pomiarowych.
Koszty likwidacji serwitutów należne Urzędom Ziemskim wpłacane będą do Kas Powiatowych na rachunek tychże urzędów w dwuch ratach:
Pierwsza rata winna być wniesioną przy zgłoszeniu układu dobrowolnego lub złożeniu podania o przymusową likwidację w wysokości 75% całkowitej należności w wypadkach dobrowolnej likwidacji i w wysokości 2000 marek od gospodarstwa tabelowego, korzystającego z serwitutów, w wypadkach likwidacji w drodze przymusu.
Druga rata wnoszona będzie po zakończeniu postępowania i stanowi pozostałość należności.
Gdy wynagrodzenie za zniesienie serwitutów następuje nie w ziemi lecz w gotówce, lub częściowo w ziemi, częściowo zaś w gotówce, to przypadające Urzędom Ziemskim koszty obliczane będą: za otrzymaną ziemię zgodnie z art. 16 niniejszych przepisów, a za gotówkę 1% od przyznanego wynagrodzenia w gotowiźnie.
Niezależnie od ponoszonych w myśl art. art. 15-18 niniejszego rozporządzenia kosztów, związanych z likwidacją serwitutów, obowiązkiem strony, wywołującej likwidację ewentualnie wymienionej w umowie dobrowolnej, będzie bezpłatne dostarczanie urzędnikom ziemskim na ich żądanie podwód do przejazdów na miejsce czynności i do najbliższych stacji kolejowych, dostarczanie bezpłatne wszelkich materjałów drzewnych, potrzebnych przy pomiarach i na opał, niezbędnej ilości robotników do prac pomiarowych oraz mieszkania ze światłem dla urzędników ziemskich.
Wysokość kosztów należnych Urzędom Ziemskim z tytułu likwidacji serwitutów określają każdorazowo Komisje Ziemskie Okręgowe, którym przysługuje prawo w drodze wyjątku redukować wysokość tych kosztów lecz nie więcej jak do 50%.
Wszelkie podania, dowody i dokumenty przedkładane do Urzędów Ziemskich przy likwidowaniu serwitutów wolne są od opłat stemplowych i skarbowych.
Prace miernicze, związane z likwidacją serwitutów, wykonywać mogą geometrzy Urzędów Ziemskich lub geometrzy prywatni przez Główny Urząd Ziemski upoważnieni.
Komisarze i Podkomisarze Ziemscy oraz inni urzędnicy ziemscy zarówno członkowie Komisji Szacunkowo-Rozjemczej i geometrzy prywatni nie mogą być wyznaczani do prowadzenia robót związanych z likwidacją serwitutów:
II.
Likwidacja na zasadzie dobrowolnego układu.
Likwidacja na zasadzie dobrowolnego układu.
Właściciele majątków, obciążonych serwitutami, nie mogą zawierać układów dobrowolnych w przedmiocie ich zniesienia, gdy majątek ten wystawiony został na sprzedaż z licytacji publicznej.
Za majątek wystawiony na sprzedaż z licytacji publicznej uważać należy majątek. w którego księdze hipotecznej wniesione zostało odpowiednie ostrzeżenie (art. 1558 ust. post. cyw.).
Układy dobrowolne winny być zawierane na piśmie w obecności przynajmniej 3-ch świadków i podpisane przez nich oraz przez strony. Własnoręczność podpisów osób wymienionych w umowie stwierdza Urząd Gminny.
Do zawierania układów dobrowolnych w przedmiocie likwidacji serwitutów są powołani:
Gdy dziedziną, korzystającą z praw do serwitutów lub obciążoną temi serwitutami, jest majątek państwowy, to w charakterze strony występuje urzędnik zaopatrzony w specjalne pełnomocnictwo.
Przy przedłożeniu Komisarzowi Ziemskiemu do zaświadczenia umowy w przedmiocie likwidacji serwitutów, winny być dołączone następujące dokumenty:
Komisarz Ziemski po otrzymaniu dowodów, wyszczególnionych w art. poprzednim, winien niezwłocznie zawiadomić o tem Oręgowy Urząd Ziemski oraz w najbliższym czasie zjechać na grunt w celu zaświadczenia umowy.
O dniu i celu przybycia Komisarz Ziemski zawiadamia:
Nieprzybycie w terminie osób wezwanych przez Komisarza Ziemskiego, z wyjątkiem stron, nie wstrzymuje jego czynności.
Na zebraniu posiadaczy gospodarstw, korzystających z serwitutów, Komisarz Ziemski w obecności wójta gminy lub sołtysa wsi oraz osób, wymienionych w art. 29, stwierdza czy uchwała w przedmiocie likwidacji serwitutów powziętą została zgodnie z art. art. 3-6 i 16 ustawy o likw. serw., sporządza listę imienną osób, korzystających z serwitutów, wyjaśnia obecnym treść i znaczenie zawartej umowy i dokonywa wraz z posiadaczami gospodarstw, korzystających z serwitutów, oględzin gruntów oddawanych za serwituty, zwracając uwagę czy każdy z nich zna dokładnie granice i przestrzeń tych gruntów.
Po ustaleniu, że zebrani rozumieją dokładnie treść i znaczenie zawartego układu,
że grunta oddawane za serwituty nie stanowią przedmiotu sporu,
że prawa wierzycieli i osób, na rzecz których figurują w dzale III wykazu hipotecznego ograniczenia prawa własności dóbr, regulacyjnych serwituty, nie są naruszone,
że układ zawarty został zgodnie z art. 16 ustawy o likw. serw. i przyjęty przez obydwie strony dobrowolnie,
że zawarty układ likwiduje jednocześnie wszystkie serwituty, obciążające majątek ewentualnie, że właściciel tego majątku złożył dobrowolne układy w przedmiocie likwidacji pozostałych serwitutów lub zgłosił żądanie o ich likwidację w drodze przymusu i
że wreszcie przypadające Urzędom Ziemskim koszty uiszczone zostały. Komisarz Ziemski w obecności wójta gminy lub sołtysa wsi oraz trzech niezainteresowanych w układzie świadków, dokonywa poświadczenia uchwały, układu i dowodów pomiarowych, czyniąc w księdze uchwał, na odpisie uchwały, umowie i dowodach pomiarowych odpowiednie napisy.
Niezależnie od zaświadczenia wyżej pomienionych dokumentów Komisarz Ziemski spisuje odpowiedni protokuł z dokonanych czynności, do którego wnosi na żądanie osób interesowanych wszelkie ich zażalenia i skargi. Protokuł ten winien być podpisany przez wszystkie osoby, uczestniczące w tej czynności.
Z chwilą zaświadczenia umowy przez Komisarza Ziemskiego umowa ta żadnym zmianom na żądanie stron nie ulega.
Po dokonaniu czynności, wyszczególnionych w art. 32 i 33, Komisarz Ziemski cały operat serwitutowy wraz z raportem przesyła do Okręgowego Urzędu Ziemskiego do zatwierdzenia.
Wymieniony w artykule poprzednim raport Komisarza Ziemskiego winien:
Operat serwitutowy przedkładany przez Komisarza Ziemskiego Okręgowemu Urzędowi Ziemskiemu do zatwierdzenia winien zawierać oprócz umowy w przedmiocie likwidacji serwitutów i dowodów wymienionych w art. 28 jeszcze następujące dokumenty:
Po otrzymaniu od Komisarza Ziemskiego operatu serwitutowego Okręgowy Urząd Ziemski niezwłocznie zbada całą sprawę, istotę i treść zawartej umowy zarówno pod względem prawnym jak i gospodarczym, poddaje rewizji technicznej przedłożone dowody pomiarowe, usuwa znajdujące się braki lub usterki, a następnie odpowiednio uzupełniony operat serwitutowy przedstawia Komisji Ziemskiej Okręgowej do rozpatrzenia.
O ile przy likwidacji przewiduje się wynagrodzenie pieniężne w całości lub częściowo Okręgowy Urząd Ziemski przed przekazaniem sprawy do rozpatrzenia Komisji Ziemskiej Okręgowej, żąda od właścicieli majątku obciążonego serwitutami złożenia w terminie 14-to dniowym do Kasy Powiatowej przewidzianego w umowie wynagrodzenia do depozytu Okręgowego Urzędu Ziemskiego.
W razie niezłożenia tego wynagrodzenia w terminie wskazanym, umowa może nie być zatwierdzoną.
Po rozpatrzeniu sprawy na posiedzeniu gospodarczem Komisja Ziemska Okręgowa wyda decyzję zawierającą:
Decyzje Komisji Ziemskich Okręgowych, powzięte w przedmiocie dobrowolnych układów o zniesieniu serwitutów, ulegają zaskarżeniu w terminie, przewidzianym w art. 39 ustawy z dnia 7 maja 1920 r. o likwidacji serwitutów.
W wypadkach, gdy majątek (jednostka gospodarcza) obciążony serwitutami stanowi część składową dóbr ziemskich, posiadających jedną książkę hipoteczną"), a położonemi na terenie dwóch lub więcej gmin, szczegółowy opis obejmować będzie część tych dóbr, stanowiących tę tylko obciążoną jednostkę gospodarczą, natomiast pozostałe grunta należy opisywać ogólnie.
Po uprawomocnieniu się decyzji Komisji Ziemskiej Okręgowej akta sprawy winny być przesłane do Głównej Komisji Ziemskiej w celu zatwierdzenia projektowanego wpisu do tabeli likwidacyjnej lub aktu nadawczego.
Po uzyskaniu decyzji Głównej Komisji Ziemskiej, zatwierdzającej projekt wpisu do tabeli likwidacyjnej lub aktu nadawczego Okręgowy Urząd Ziemski przystępuje niezwłocznie do zakończenia postępowania, a mianowicie:
Likwidacja przymusowa.
Żądanie, na zasadzie p. C art. 19 ust. o likw. serw., przeprowadzenia likwidacji serwitutów w drodze przymusowej, winno być skierowane na piśmie do Komisarza Ziemskiego, na terenie działalności którego położony jest majątek obciążony temi serwitutami:
Gdy dziedziną korzystającą z praw do serwitutów lub obciążoną term serwitutami jest majątek państwowy, to w charakterze strony występuje urzędnik zaopatrzony w specjalne pełnomocnictwo.
Przy przedkładaniu Komisarzowi Ziemskiemu żądania o zlikwidowanie serwitutów w drodze przymusowej winny być dołączone następujące dokumenty:
Nieprzedstawienie któregokolwiek z wymienionych dowodów, z wyjątkiem wyszczególnionego w punkcie b tym zwalnia komisarza ziemskiego od obowiązku rozpoczęcia postępowania likwidacyjnego.
Gdy ścisłe określenie postaci i rozciągłości serwitutów nie było dokonane przez Urzędy do tego powołane, a zasadniczy wpis serwitutowy w tabeli likwidacyjnej lub w akcie nadawczym postaci tej i rozciągłości ściśle nie podaje oraz gdy uprawnieni do korzystania z serwitutów z powodów niezależnych od właściciela dziedziny obciążonej serwitutami z praw swych w całej pełni nie mogą korzystać, Komisarz Ziemski spisuje o powyższem protokuł i występuje za pośrednictwem Okręgowego Urzędu Ziemskiego do Komisji Ziemskiej Okręgowej z wnioskiem ścisłego określenia postaci i rozciągłości serwitutów z jakich dana dziedzina winna korzystać.
Do czasu uprawomocnienia się decyzji, jaka w tym przedmiocie powziętą będzie dalsze przymusowe postępowanie zostaje wstrzymane.
Komisarz Ziemski po otrzymaniu dowodów wyszczególnionych w art. 45 i, o ile nie zachodzą przeszkody wymienione w art. 46, winien niezwłocznie zawiadomić o tem Okręgowy Urząd Ziemski oraz w najbliższym czasie zjechać na grunt w celu przeprowadzenia szczegółowego dochodzenia.
O dniu i celu przybycia Komisarz Ziemski zawiadamia:
Nieprzybycie w terminie osób wezwanych przez Komisarza Ziemskiego z wyjątkiem strony, żądającej likwidacji, nie wstrzymuje jego czynności.
Po przybyciu na miejsce Komisarz Ziemski przedewszystkiem dokonywa szczegółowego opisu majątku obciążonego serwitutami, do którego dołącza, o ile na majątku ciążą serwituty leśne, opinję Komisarza Ochrony Lasów w przedmiocie likwidacji tych serwitutów i znaczenia, jakie likwidacja ta mieć może dla całokształtu gospodarstwa leśnego z punktu widzenia interesów państwowych; ponadto do opisu dołącza szkic odręczny gruntów, wchodzących w skład opisywanego majątku.
Na zebraniu posiadaczy gospodarstw, korzystających z serwitutów, Komisarz Ziemski w obecności wójta gminy lub sołtysa wsi oraz osób, wymienionych w art. 47, stwierdza czy żądanie zlikwidowania serwitutów zgodne jest z ustawą o likwidacji serwitutów. Następnie na podstawie przedłożonych dokumentów lub zeznań stron względnie osób postronnych, stwierdza, jakie serwituty winny podlegać likwidacji, jakie osoby są interesowane w zamierzonej likwidacji, sporządza dla każdej wsi oddzielną listę imienną osób, korzystających z serwitutów podlegających likwidacji, wreszcie proponuje stronom zawarcie dobrowolnego układu.
Gdy proponowany przez Komisarza Ziemskiego układ dobrowolny do skutku nie dojdzie, Komisarz Ziemski zawiadamia zebranych, że występuje za pośrednictwem Okręgowego Urzędu Ziemskiego z wnioskiem do Komisji Ziemskiej Okręgowej o przeprowadzenie likwidacji serwitutów w drodze przymusu.
Z dokonanych czynności Komisarz Ziemski spisuje odpowiedni protokuł, w którym zamieszcza na żądanie interesowanych ich oświadczenia w przedmiocie zamierzonej likwidacji. Protokuł ten winien być podpisany przez wszystkie osoby, przyjmujące udział w tej czynności.
W wypadkach przewidzianych w końcowym ustępie art. 49 rozporządzenia, protokół winien ponadto zawierać motywy, która skłoniły komisarza ziemskiego do określenia takiego, a nie innego obszaru jednostki gospodarczej.
Wymieniony w poprzednich artykułach materjał dochodzenia, jako to: opis majątku, obciążonego serwitutami wraz z załącznikami (art. 49), listę imienną osób, korzystających z serwitutów, podlegających likwidacji i protokuł dochodzenia (art. 52) łącznie z dokumentami, wymienionemi w art. 46. Komisarz Ziemski przy raporcie, sporządzonym zgodnie z art. 36 rozporządzenia ze zmianami wynikającemi z toku dochodzenia przesyła do Okręgowego Urzędu Ziemskiego w celu dalszego urzędowania.
Okręgowy Urząd Ziemski po otrzymaniu dowodów, wyszczególnionych w art. 53 rozporządzenia, bada dokładnie całą sprawę, znajdujące się braki i usterki usuwa, dołącza do akt wszelkie materjaly bezpośrednio związane z określeniem postaci i rozciągłości serwitutów, jakie mogą być przechowywane w archiwach b. Urzędów do Spraw Włościańskich, a następnie uzupełniony w ten sposób operat wraz ze swą opinją przedkłada na najbliższe posiedzenie gospodarcze Komisji Ziemskiej Okręgowej do rozpatrzenia.
Na posiedzenia Komisji Ziemskiej Okręgowej (art. 54) winny być wzywane strony i osoby wymienione w art. 8 ust. o likw. serw.
Nieprzybycie na posiedzenie wezwanych osób nie wstrzymuje biegu sprawy
Po wszechstronnem rozpatrzeniu przedłożonego operatu i wysłuchaniu stron, osób interesowanych w zamierzonej likwidacji, oraz o ile zachodzi potrzeba i biegłych, Komisja Ziemska Okręgowa wydaje decyzję, nakazującą przymusową likwidację, wyznaczając jednocześnie termin rozpoczęcia postępowania.
Termin ten nie może być dłuższy od dni 60, licząc od daty doręczenia stronom odpisu decyzji.
W wypadkach, przewidzianych w końcowym ustępie art. 49 rozporządzenia, decyzja okręgowej komisji ziemskiej ponadto zawierać winna ustalenie granic i obszaru, określonej na wniosek komisarza ziemskiego jednostki gospodarczej, na której ciążące serwituty podlegać mają likwidacji.
Decyzje Komisji Ziemskiej Okręgowej wymienione w art. poprzednim winny być niezwłocznie w odpisach doręczone stronom, oraz według prawnego miejsca zamieszkania wierzycielom hipotecznym i osobom, na rzecz których figurują w dziale III wykazu hipotecznego ograniczenia prawa własności dóbr regulujących serwituty.
Decyzje te podlegają zaskarżeniu do głównej komisji ziemskiej w ciągu dni 14 od dnia doręczenia ich stronom redakcji ostatecznej, zaskarżenie jednak tych decyzji do Głównej Komisji Ziemskiej nie wstrzymuje biegu postępowania, termin rozpoczęcia którego liczy się od dnia określonego w decyzji I instancji.
Po otrzymaniu zawiadomienia o doręczeniu odpisu decyzji osobom wymienionym w art. 57 Okręgowy Urząd Ziemski operat sprawy wraz z decyzja Komisji Ziemskiej Okręgowej przesyła niezwłocznie Komisarzowi Ziemskiemu do wykonania.
Gdy w terminie, oznaczonym decyzją okręgowej komisji ziemskiej (art. 56) strony przedstawią komisarzowi ziemskiemu umowę; w przedmiocie likwidacji serwitutów w drodze dobrowolnego układu, komisarz ziemski niezwłocznie przedkłada okręgowej komisji ziemskiej za pośrednictwem okręgowego urzędu ziemskiego wniosek o zawieszeniu postępowania przymusowego i wyznaczeniu stronom prekluzyjnego terminu do przedstawienia dowodów, wyszczególnionych w pp. 3, 4 i 5 art. 28 rozporządzenia.
Uchybienie powyższego terminu powoduje dalsze kontynuowanie postępowania przymusowego.
O ile strony nie przedstawiły układu polubownego w terminie, oznaczonym w decyzji Komisji Ziemskiej Okręgowej (art.- 56), Komisarz Ziemski przystępując do likwidacji serwitutów w drodze przymusu, wzywa strony, aby zgodnie z art. art. 25-26 Ust. o likw. serw. w przeciągu dni 14 od daty otrzymania wezwania wskazały swych przedstawicieli i ich zastępców do komisji Szacunkowo-Rozjemczej.
W wypadkach, gdy w myśl art. 14 ust. o likw. serw. likwidacji podlegają serwituty, należące do kilku wsi, Komisarz Ziemski zwołuje Komisje Szacunkowo-Rozjemcze dla każdej wsi oddzielnie. Członkowie jednej Komisji mogą piastować godność członków innych Komisji.
Wskazanie przedstawicieli i ich zastępców do Komisji Szacunkowo Rozjemczej ze strony dziedziny, korzystającej z praw do serwitutów winno być wyrażone w uchwale, sporządzonej w myśl art. 3-6 ust. o likw. serw., lub w deklaracji pełnomocników gospodarstw, korzystających z praw do serwitutów, wybranych w myśl art. 4 niniejszego rozporządzenia.
Po upływie, wymienionego w art. 61 niniejszego rozporządzenia terminu 14-dniowego Komisarz Ziemski, po uprzedniem wyjednaniu od Okręgowego Urzędu Ziemskiego delegacji geometry rządowego dla przyjęcia udziału w pracach komisji szacunkowo-rozjemczej względnie wykonania prac mierniczych związanych z likwidacją serwitutów, postępuje zgodnie z wskazaniami art. 26 ust. o likw. serw. i zwołuje Komisję Szacunkowo-Rozjemczą w składzie, przewidzianym w art. 25 tejże ustawy.
Z chwilą ukonstytuowania się Komisji Szacunkowo Rozjemczej wszelkie materjały i dokumenty, dotyczące zamierzonej likwidacji, Komisarz Ziemski przekazuje za odpowiedniem pokwitowaniem Przewodniczącemu Komisji.
Po dokładnem i wszechstronnem zapoznaniu się z materjałem zebranym dotychczas przez Urzędy Ziemskie i po wysłuchaniu życzeń stron i osób interesowanych w likwidacji, Komisja Szacunkowo-Rozjemcza przedewszystkiem sporządza szczegółowy wykaz likwidowanych serwitutów przynależnych do danej wsi. W wykazach powyższych należy wyszczególniać postać i rozciągłość serwitutów, z jakich korzysta każde gospodarstwo na mocy zapisów w tabelach likwidacyjnych lub aktach nadawczych, przy uwzględnieniu zmian, jakie mogły w tej mierze nastąpić na zasadzie dodatkowych wpisów do tabeli likwidacyjnej lub aktu nadawczego, ewentualnie prawomocnych decyzji Urzędów do tego powołanych.
Po sporządzeniu wykazu wymienionego w art. poprzednim Komisja Szacunkowo-Rozjemcza dokonywa oszacowania wartości podlegających likwidacji serwitutów, w sposób następujący:
Po ustaleniu wysokości kapitału, wymienionego w p. 5 poprzedniego artykułu, Komisja Szacunkowo-Rozjemcza na podstawie dowodów pomiarowych ewentualnie szkiców, znajdujących się w przekazanym operacie oraz na podstawie dokonanych na miejscu oględzin majątku, z którego zgodnie z art. 12 ust. o likw. serw. mają być wydzielone grunta tytułem wynagrodzenia za projektowane do zlikwidowania serwituty, biorąc pod uwagę życzenia stron i osób interesowanych, przystępuje do sporządzenia szczegółowego projektu tego wydzielenia. W tym celu Komisja Szacunkowo-Rozjemcza:
Wszelkie prace miernicze, związane z powyższemi czynnościami komisji szacunkowo-rozjemczej, wykonywa geometra, wskazany przez strony, w myśl przyjętego zobowiązania (punkt 5 art. 45), a w braku jego geometra rządowy delegowany w tym celu przez okręgowy urząd ziemski.
Przy wyznaczeniu z terytorjum majątku gruntów projektowanych do oddania za serwituty, oraz przy układaniu projektu podziału tych gruntów na poszczególne parcele, Komisja Szacunkowo-Rozjemcza winna przestrzegać:
Wyprowadzenie szacunku gruntów projektowanych do oddania za serwituty opierać się będzie na ustaleniu przeciętnej za ostatnie pięciolecie ceny tych gruntów i znajdujących się na nich oraz ściśle z nimi złączonych stałych kultur urządzeń rolniczych, i wartości dodatkowych, które łącznie z temi gruntami projektowane są do oddania za serwituty.
Powyższy okres pięcioletni liczyć się będzie zgodnie z wskazaniami punkt 7 art. 66 rozporządzenia.
W celu dokładnego wyprowadzenia przeciętnego szacunku gruntów Komisja Szacunkowo-Rozjemcza ustala cenę sprzedażną jednostki każdego rodzaju użytków rolnych z klasy, która najłatwiej w miejscowych warunkach daje się określić. Jest to zwykle kategorja gruntów, przeważających w danym powiecie, w gminie lub okolicy.
Powyższą cenę Komisja Szacunkowo Rozjemcza ustala na podstawie cen, które były wpłacone w każdym roku z ostatnich pięciu lat za jednostką odpowiedniego użytku przy sprzedaży większych posiadłości ziemskich, biorąc pod ścisłą i krytyczną ocenę wiarogodność danych, przedstawionych przez strony.
Po ustaleniu dla każdego roku z ostatnich pięciu lat ceny sprzedażnej jednostki każdego rodzaju użytku i wyprowadzeniu przeciętnej ceny w okresie tego pięciolecia, Komisja Szacunkowo-Rozjemcza, zgodnie z dokonaną uprzednio klasyfikacją użytków rolnych, biorąc za podstawę wzajemne ustosunkowanie wartości poszczególnych klas każdego rodzaju użytków, ustalone w instrukcji klasyfikacyjnej, wyprowadza ogólny szacunek tych użytków.
Wszelkie obecne oraz projektowane drogi, rowy, wody, granice i t. p., jakie winny być zachowane w celu umożliwienia przyszłym posiadaczom racjonalnego zagospodarowania gruntów oddanych za serwituty, wyłączają się z ogólnego oszacowania.
Mając już wyprowadzony ogólny szacunek gruntowy, Komisja Szacunkowo-Rozjemcza przystępuje do oszacowania, ściśle z temi gruntami związanych stałych kultur, urządzeń gospodarczych, i wartości dodatkowych, które łącznie z gruntami projektowane są do oddania za serwituty. Wartość tę Komisja Szacunkowo-Rozjemcza określa dla każdego roku z ostatnich pięciu lat, powołując w miarę potrzeby biegłych, a następnie wyprowadza przeciętną dla całego pięciolecia.
Wszelkie obliczenia wynikłe z tytułu stosowania art. art. 70 i 71 winny być uwidocznione w specjalnym rejestrze szacunkowym, a z przebiegu pracy winny być sporządzone szczegółowe protokuły klasyfikacyjne i szacunkowy.
Na podstawie dokonanej przez Komisję Szacunkowo-Rozjemczą, zgodnie z art. 70-72 klasyfikacji i oszacowania gruntów oraz na podstawie odręcznego szkicu projektu podziału, sporządzonego przez tąż Komisję, geometra wydziela na pierworysie dla poszczególnych posiadaczy gospodarstw, korzystających z praw do serwitutów, ewentualnie dla całej ich grupy ilość ziemi, odpowiadającą ustalonej trybem, wskazanym w art. 66 wysokości wynagrodzenia, przypadającego posiadaczom z tytułu likwidacji serwitutów, przestrzegając zasady zawarte w art. 13.
Pomieniony w artykule poprzednim pierworys po wyznaczeniu na nim parcel gruntowych, projektowanych do oddania za serwituty, wraz z całym operatem oraz wszelkiemi dowodami, sporządzonemi w toku postępowania, Komisja Szacunkowo-Rozjemcza, po spisaniu uprzednio protokułu o zakończeniu swych czynności, przekazuje Komisarzowi Ziemskiemu do dalszego urzędowania, sama zaś rozwiązuje się.
W wypadkach przewidzianych w art. 11 czynności Komisji Szacunkowo-Rozjemczej kończą się z chwilą ustalenia przez nią, trybem wskazanym w art. art. 65 i 66, wynagrodzenia pieniężnego (p. 5 art. 66), przypadającego na każde poszczególne gospodarstwo tabelowe i po należytem i wszechstronnem umotywowaniu w protokule zakończenia czynności konieczności zastosowania takiego wynagrodzenia.
Członkowie Komisji Szacunkowo-Rozjemczej za wyjątkiem urzędników państwowych, którzy przyjmują udział w Komisji na mocy delegacji swego Urzędu, pobierać będą następujące wynagrodzenie:
Wypłatę powyższego wynagrodzenia dokonywa Okręgowy Urząd Ziemski po zaświadczeniu przez Komisarza Ziemskiego przedkładanych z tego tytułu rachunków.
Po otrzymaniu operatu i dowodów, sporządzonych przez Komisję Szacunkowo-Rozjemczą zawezwawszy uprzednio na oznaczony termin strony i zawiadomiwszy wierzycieli hipotecznych i osoby, na rzecz których figurują w dziale III wykazu hipotecznego ograniczenia prawa własności dóbr regulujących serwituty, Komisarz Ziemski przedkłada osobom interesowanym projek likwidacji serwitutów i wzywa strony do jego przyjęcia. Oświadczenia stron i osób interesowanych w likwidacji Komisarz Ziemski wnosi do sporządzonego w tej mierze protokułu likwidacyjnego, dołączając do niego zwrotne egzemplarze wezwań i zawiadomień osób powyższych.
W wypadkach gdy Komisarz Ziemski sam nie przewodniczył w Komisji Szacunkowo-Rozjemczej winien on przed dokonaniem czynności, wymienionych w artykule poprzednim sprawdzić na miejscu projekt likwidacji i w miarę potrzeby uskutecznić odpowiednie zmiany i uzupełnienia.
Na termin sprawdzenia projektu Komisarz Ziemski wzywa i zawiadamia osoby interesowane.
Gdy strony przyjmą projekt likwidacji Komisarz Ziemski spisuje na zasadach ogólnych układ dobrowolny, zarządza wykonanie projektu na gruncie i nadaje dalszy bieg sprawie trybem wskazanym w art. art. 31-43.
W wypadkach gdy którakolwiek ze stron nie zaakceptuje powyższego projektu, Komisarz Ziemski ogłasza stronom, o możności złożenia w ciągu dni 14 na jego ręce na piśmie motywowanego sprzeciwu a po upływie tego terminu cały operat likwidacyjny wraz z pisemnym sprzeciwem strony, lub stron oraz odpowiedniem wyjaśnieniem w przedmiocie tegoż sprzeciwu przesyła do Okręgowego Urzędu Ziemskiego do dalszego urzędowania.
Operat likwidacyjny przesłany do Okręgowego Urzędu Ziemskiego zawierać winien następujące dokumenty:
W wypadkach gdy likwidacji przymusowej podlegają pastwiska, nazwane w tabelach likwidacyjnych "wspólnemi z dworem", przebieg postępowania odbywa się trybem wskazanym w art. art. 44-80 niniejszego rozporządzenia z następującemi zastrzeżeniami:
Przy wszelkich obliczeniach pieniężnych jakie są dokonywane w toku postępowania likwidacyjnego, należy przyjmować relację urzędową.
W wypadkach przewidzianych w p. p. a, b, i d art. 19 ust. o likw. serw. Urzędy Ziemskie przystępują z urzędu do przymusowej likwidacji na zasadzie każdorazowego orzeczenia Komisji Okręgowej, powziętego na wniosek Komisarza Ziemskiego, złożony po uprzednim przeprowadzeniu dochodzenia trybem wskazanym w art. art. 47-52 niniejszego rozporządzenia.
Okręgowy Urząd Ziemski po otrzymaniu operatu likwidacyjnego niezwłocznie bada cały zawarty w nim materjał, uzupełnia istniejące braki i usterki, poddaje krytycznej ocenie projekt likwidacji a następnie cały operat wraz ze swą w tej mierze opinją przedkłada Komisji Ziemskiej Okręgowej do rozpatrzenia.
Decyzje Komisji Ziemskiej Okręgowej w przedmiocie zatwierdzenia projektu przymusowej likwidacji serwitutów zapadają na posiedzeniach publicznych i zawierać będą orzeczenie o zatwierdzeniu projektu likwidacji lub o przekazaniu tego projektu Komisarzowi Ziemskiemu w celu uzupełnienia i uskutecznienia poprawek albo też o powierzeniu przeprowadzenia tej likwidacji innemu Komisarzowi Zziemskiemu.
Ponadto o ile projekt likwidacji uzyska zatwierdzenie:
Wszelkie skargi i zażalenia na powyższe decyzje podawane do Głównej Komisji Ziemskiej należy składać do Komisji Ziemskiej Okręgowej, która zaskarżoną decyzję wydała w ciągu dni 14 od daty jej doręczenia stronie w redakcji ostatecznej.
Po uprawomocnieniu się decyzji, zatwierdzającej projekt likwidacji serwitutów, Okręgowy Urząd Ziemski niezwłocznie zarządza:
Po uzyskaniu zaś decyzji Głównej Komisji Ziemskiej, zatwierdzającej projekt wpisu do tabeli likwidacyjnej lub aktu nadawczego Okręgowy Urząd Ziemski dokonywa czynności wskazane w p. p. 2-6 art. 43 niniejszego rozporządzenia.
Do czasu zorganizowania Okręgowych Urzędów Ziemskich wszelkie ich czynności w sprawach związanych z likwidacją serwitutów wykonywać będzie Prezes Komisji Ziemskiej Okręgowej przy współudziale Inspektora Ziemskiego Okręgowego, członka stałego i Rewidenta Pomiarów Komisji Ziemskiej Okręgowej.
Przepisy niniejsze obowiązują z chwilą ich ogłoszenia.
SPROSTOWANIE.
W treści № 57 Dziennika Ustaw z dn. 19 lipca 1920 r. w tytule poz. 354 należy opuścić słowa: "w przedmiocie ustanowienia kontraktowych referentów prokuratur przy sądach okręg. w b. zaborze austrjackim oraz zmiany nazw funkcjonarjuszów prokuratorji Państwa przy sądach powiatowych", zaś w tytule poz. 355, tegoż N° Dz. Ustaw, po słowach: "z dnia 3 lipca 1920 r.", należy wstawić: "w przedmiocie ustanowienia kontraktowych referentów prokuratur przy sądach okręg. w b. zaborze austrjackim oraz zmiany nazw funkcjonarjuszów prokuratorji Państwa przy sądach powiatowych.
Warszawa, dn. 16 czerwca 1920 r.
- zmieniony przez § 7 i § 10 rozporządzenia z dnia 27 lipca 1921 r. (Dz.U.21.79.542) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 września 1921 r.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »