Rozdział 4 - Zwolnienia od podatku - Wykonanie niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1991.124.553

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1995 r.

Rozdział  4

Zwolnienia od podatku

§  12. 

1. 18  Zwalnia się od podatku dochodowego:

1) dodatki do rent rodzinnych dla sierot zupełnych,

2) 19  stypendia socjalne, dopłaty do zakwaterowania w domach studenckich i internatach oraz do wyżywienia, przyznane na mocy odrębnych przepisów studentom studiów dziennych i uczniom, a także jednorazowe zasiłki (zapomogi) wypłacane tym osobom w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, w tym również jednorazowe zasiłki (zapomogi) ze środków rad rodziców,

3) 20  zasiłki chorobowe wypłacane na podstawie odrębnych przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin, w części odpowiadającej udziałowi dochodu z tytułu działalności rolniczej, z wyjątkiem polegającej na prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, w dochodzie podzielnym spółdzielni,

4) dodatki z tytułu wzrostu cen podstawowych artykułów żywnościowych, wypłacane na podstawie odrębnych przepisów,

5) 21  wypłacane po dniu 1 stycznia 1992 r.:

a) wynagrodzenia i nagrody dla twórców pracowniczych projektów wynalazczych,

b) kwoty stanowiące zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych przez twórców pracowniczych projektów wynalazczych przy opracowywaniu i realizacji projektów, zgłoszonych i przyjętych do realizacji przed tym dniem,

6) dochody osób fizycznych określonych w art. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 350 i Nr 100, poz. 442), zwanej dalej "ustawą", ze źródeł przychodów położonych w państwie, z którym Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dochodów, jeżeli podlegają one w tym państwie podatkowi tego samego rodzaju i państwo to postępuje według zasad wzajemności co do takich samych dochodów ze źródeł położonych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej,

7) 22  dochody osób fizycznych przybyłych do Rzeczypospolitej Polskiej na pobyt czasowy, otrzymywane z bezzwrotnych środków pochodzących z funduszy międzypaństwowych instytucji finansowych oraz z bezzwrotnych środków przyznanych przez państwa obce na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej lub ministra za zgodą Rady Ministrów z tymi instytucjami i państwami za pracę wykonywaną w Polsce.

8) wartość rzeczowych świadczeń okolicznościowych do wysokości nie przekraczającej w ciągu roku kwoty najniższego wynagrodzenia pracowników obowiązującego w grudniu roku poprzedzającego rok podatkowy, określonego odrębnymi przepisami; rzeczowymi świadczeniami okolicznościowymi są w szczególności paczki świąteczne dla dzieci, bilety na imprezy sportowe i kulturalne,

9) 23  wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych i nagród nie przekracza kwoty trzykrotnego najniższego wynagrodzenia pracowników, określonego w odrębnych przepisach, za grudzień roku poprzedzającego rok podatkowy,

10) 24  dopłaty do posiłków spożywanych w stołówce zakładowej prowadzonej przez zakład pracy lub inną wyspecjalizowaną jednostkę organizacyjną na zlecenie zakładu pracy,

11) diety i inne należności, otrzymywane przez osoby uzyskujące przychody z tytułów wymienionych w art. 13 pkt 2-4 i 6-8 ustawy, do wysokości określonej w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych, obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych,

12) 25  dodatki dewizowe wypłacane na podstawie odrębnych przepisów marynarzom i rybakom zatrudnionym w krajowych przedsiębiorstwach żeglugi i rybołówstwa morskiego w części nie przekraczającej 25% tych dodatków,

13) dochody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli, nie stanowiących działów specjalnych produkcji rolnej, przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt, w tym również na rozbiorze, podziale i klasyfikacji mięsa; zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskiwanych przez osoby, które dokonują sprzedaży towarów i produktów innych niż pochodzące z własnej uprawy lub hodowli,

14) dochody ze sprzedaży surowców roślin zielarskich (SWW 4033), jagód, owoców leśnych i grzybów (SWW 4361) i ziół dziko rosnących leśnych (SWW 4362) ze zbioru dokonywanego osobiście albo z udziałem członków najbliższej rodziny,

15) kwoty jednorazowej pomocy finansowej wypłacanej ofiarom prześladowań hitlerowskich przez Fundację "Polsko-Niemieckie Pojednanie",

16) 26  otrzymywane z zagranicy:

a) renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego,

b) kwoty zaopatrzenia przyznane ofiarom wojny oraz członkom ich rodzin,

c) renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945,

pod warunkiem przedstawienia płatnikowi dokumentu instytucji zagranicznej stwierdzającego charakter przyznanego świadczenia,

17) 27  renty kombatanckie, osób represjonowanych i członków ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,

18) kwoty diet i kieszonkowego dla gości zagranicznych przybywających do Polski w ramach programów i umów oraz wartość wyżywienia dla tłumaczy (pilotów) towarzyszących tym gościom, z wyjątkiem ekwiwalentów za to wyżywienie,

19) równoważniki pieniężne za brak kwatery, wypłacane przeniesionym służbowo: żołnierzom zawodowym, funkcjonariuszom policji i służby więziennej, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz strażakom Państwowej Straży Pożarnej do wysokości odpowiadającej dodatkom za rozłąkę, określonym w odrębnych przepisach dla pracowników przedsiębiorstw państwowych,

20) zapomogi losowe z tytułu indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci, wypłacane z innych źródeł niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy,

21) dopłaty z zakładowego funduszu socjalnego i innych źródeł do:

a) zorganizowanego wypoczynku w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką,

b) pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych,

c) przejazdów związanych z wypoczynkiem i pobytem na leczeniu, o których mowa pod lit. a) i b)

- dzieci i młodzieży do lat 18,

22) świadczenia z pomocy społecznej na inne cele niż wymienione w ustawie,

23) 28  część dochodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących tam dochody z innych tytułów niż stosunek pracy lub stypendium - w wysokości odpowiadającej równowartości diet, określonych w odrębnych przepisach obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych w sprawie pokrywania kosztów podróży służbowych poza granicami kraju, obliczonych za okres, w którym osoby te uzyskiwały dochód,

24) wydatki na zakwaterowanie - jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - w wysokości stwierdzonej rachunkiem hotelowym (lub równorzędnym dokumentem) do wysokości ustalonego na ten cel limitu na koszty hotelu, określonego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych w sprawie pokrywania kosztów podróży służbowych poza granicami kraju, a w razie braku rachunku - w wysokości 25% tego limitu, ponoszone przez osoby przebywające czasowo za granicą i uzyskujące tam dochody, zwolnienie nie dotyczy osób, którym zapewniono bezpłatne zakwaterowanie,

25) uposażenia funkcjonariuszy Organizacji Narodów Zjednoczonych, organizacji wyspecjalizowanych oraz innych międzynarodowych instytucji i organizacji, których Rzeczpospolita Polska jest członkiem i których statuty przewidują zwolnienie od podatku wypłacanych przez nie uposażeń, jeżeli funkcjonariusze znajdują się w wykazie Ministerstwa Spraw Zagranicznych,

26) należności pieniężne wypłacane żołnierzom i pracownikom cywilnym w związku z wyznaczeniem ich do składu osobowego z polskiego kontyngentu wojskowego w ramach misji specjalnych organizacji międzynarodowych,

27) wartość świadczeń z tytułu uprawnień do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego, wynikających z ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego,

28) wartość świadczeń z tytułu realizacji uprawnień do ulgowych lub bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej, przysługujących na podstawie odrębnych przepisów,

29) kwoty wypłacone nauczycielom z tytułu częściowego zwrotu czynszu i opłat eksploatacyjnych wynikających z Karty Nauczyciela,

30) wartość świadczeń przysługujących na podstawie odrębnych przepisów dotyczących emerytów, rencistów i kombatantów oraz niektórych osób będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego z tytułu abonamentowych opłat telewizyjnych i radiowych, telefonicznych jednostek licznikowych oraz abonamentu telefonicznego,

31) ekwiwalenty pieniężne otrzymywane przez emerytów i rencistów w zamian świadczeń rzeczowych przysługujących w związku z łączącym ich poprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy,

32) wartość świadczeń przysługujących od uczelni na podstawie odrębnych przepisów studentom kierowanym przez uczelnię na studenckie praktyki zawodowe,

33) kwoty ustalane zgodnie z odrębnymi przepisami i wypłacane pracownikom państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska" za używanie do celów służbowych (produkcyjnych) własnych pojazdów, tj. samochodów osobowych o pojemności skokowej silnika do 900 cm³, motocykli i motorowerów,

34) dochody ze sprzedaży akcji nabytych od Skarbu Państwa na podstawie odrębnych przepisów o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, z wyjątkiem gdy sprzedaż ta jest przedmiotem działalności gospodarczej.

35) wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez zakład pracy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy przysługujących pracownikom podejmującym naukę w szkołach lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych na podstawie skierowania zakładu pracy,

36) przychody ze stosunku służbowego otrzymywane przez funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej w służbie kandydackiej,

37) wypłacane za pośrednictwem płatnika przy emeryturach i rentach zagranicznych podwyżki (zwiększenia) mające charakter dodatków rodzinnych, pod warunkiem przedstawienia płatnikowi dokumentu stwierdzającego wysokość podwyżki,

38) świadczenia rzeczowe (w naturze) lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń, przysługujące na podstawie odrębnych przepisów członkom rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów i rencistów,

39) dochody uzyskane z tytułu zakupu mieszkań zakładowych w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową lokalu a ceną zakupu,

40) wynagrodzenia otrzymywane przez członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu użytkowania przez spółdzielnie wniesionych wkładów gruntowych,

41) odsetki od obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego,

42) dochód uzyskiwany przez pracownika z tytułu ulgi w opłacie za energię elektryczną w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy ceną ustaloną dla innych odbiorców a ceną ustalaną dla pracownika.

2. 29  Jeżeli podatnik oprócz dochodów określonych w ust. 1 pkt 6 i 7 osiąga również inne dochody ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podatek od tych dochodów ustala się w sposób określony w art. 27 ust. 5 ustawy.

§  13. 

1. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki prawa cywilnego, spółki komandytowej lub spółki jawnej, uprawnione na mocy odrębnych przepisów do szkolenia uczniów i zatrudniające w ramach prowadzonej działalności pracowników w celu nauki zawodu, zwalnia się w części od podatku dochodowego przez obniżenie tego podatku o kwotę ustaloną w wysokości i na warunkach określonych w rozporządzeniu, zwaną dalej "ulgą".

2. Ulga przysługuje, jeżeli szkolenie zostało zakończone pozytywnym wynikiem egzaminu.

3. Ulga nie przysługuje za wyszkolenie pracownika będącego już wykwalifikowanym pracownikiem (czeladnikiem) w tym samym lub w innym zawodzie.

§  14. 

1. Wysokość ulgi za wyszkolenie jednego pracownika zależy od okresu szkolenia wynikającego z umowy o pracę.

2. Ulga z tytułu wyszkolenia jednego pracownika polega na obniżeniu podatku, o którym mowa w § 13 ust. 1, należnego za okres od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wydana decyzja o przyznaniu ulgi, o kwotę odpowiadającą:

1) sześciokrotnemu najniższemu wynagrodzeniu miesięcznemu pracowników, określonemu na miesiąc, w którym zakończono szkolenie pozytywnym wynikiem egzaminu - przy okresie szkolenia do 24 miesięcy,

2) dziewięciokrotnemu miesięcznemu wynagrodzeniu, o którym mowa w pkt 1 - przy okresie szkolenia ponad 24 miesiące.

3. Kwoty ulg określone w ust. 2 podwyższa się o 20% podatnikom, którzy prowadzą działalność gospodarczą w miejscowościach o liczbie mieszkańców do 5000 oraz w gminach o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym, określonych w odrębnych przepisach.

4. Kwoty ulg określone w ust. 2 i 3 podwyższa się o 20% podatnikom, którzy w ciągu roku podatkowego zakończyli szkolenie więcej niż jednego pracownika; podwyżka przysługuje z tytułu zakończenia szkolenia pozytywnym wynikiem egzaminu każdego następnego pracownika.

§  15. 

1. Ulga przysługuje, jeżeli zatrudnienie pracownika w celu nauki zawodu trwało przez cały okres szkolenia wynikający z umowy o pracę w celu nauki zawodu.

2. Jeżeli umowa o pracę w celu nauki zawodu została przedwcześnie rozwiązana z przyczyn niezależnych od podatnika, a pracownik został skierowany przez organ właściwy w sprawach podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników do dokończenia nauki zawodu u innego podatnika, to przysługującą z tytułu wyszkolenia ulgę dzieli się między obydwu podatników, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonego przez nich szkolenia. Jeżeli jednak rozwiązanie umowy nastąpiło z winy szkolącego podatnika, ulga przysługuje w wysokości proporcjonalnej do okresu szkolenia tylko temu podatnikowi, u którego pracownik ukończył naukę zawodu.

§  16. 

1. Podatnikom wymienionym w § 13, jeżeli na podstawie umowy zawartej ze szkołą prowadzą zajęcia praktyczne lub praktyki zawodowe uczniów zasadniczych szkół zawodowych, techników, liceów i policealnych szkół zawodowych dla niepracujących, zwane dalej "praktyczną nauką zawodu", i z tego tytułu wypłacają uczniom ekwiwalent pieniężny, przysługuje ulga w wysokości 50% tego ekwiwalentu wypłaconego każdemu uczniowi.

2. Stawki ekwiwalentu pieniężnego za jedną godzinę praktycznej nauki zawodu oraz zasady i terminy ich wypłacania określają odrębne przepisy.

3. Ulga polega na obniżeniu podatku, o którym mowa w § 13 ust. 1, za okres od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wydana decyzja o przyznaniu ulgi.

§ 17. Wniosek o przyznanie ulgi podatnik powinien złożyć do urzędu skarbowego właściwego w sprawach podatków obrotowego i dochodowego, w terminie jednego miesiąca od daty złożenia przez pracownika egzaminu kończącego naukę zawodu lub od daty zakończenia przez ucznia odbywania u podatnika praktycznej nauki zawodu. Do wniosku powinien być dołączony dokument stwierdzający datę złożenia przez pracownika egzaminu kończącego naukę zawodu wynikiem pozytywnym. W wypadkach, o których mowa w § 15 ust. 2, do wniosku powinno być również dołączone oświadczenie podatnika stwierdzające przyczyny krótszego okresu szkolenia. Wniosek o ulgę, o której mowa w § 16, powinien zawierać następujące dane: datę zawarcia ze szkołą umowy o praktyczną naukę zawodu, imię i nazwisko ucznia, liczbę godzin praktycznej nauki zawodu w zakładzie podatnika, wysokość wypłaconego uczniowi ekwiwalentu oraz datę rozpoczęcia i zakończenia przez ucznia odbywania u podatnika praktycznej nauki zawodu.

§  18. 

1. Traci moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 listopada 1989 r. w sprawie częściowego zwolnienia od podatków obrotowego i dochodowego podatników zatrudniających pracowników w celu nauki zawodu lub prowadzących praktyczną naukę zawodu (Dz. U. Nr 64, poz. 395), z tym że kwoty obniżki podatku nie wyczerpane do dnia 31 grudnia 1991 r. odlicza się od podatku dochodowego pobieranego na podstawie ustawy.

2. Do spraw wszczętych na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 1, i nie zakończonych decyzją ostateczną przed dniem 1 stycznia 1992 r. stosuje się te przepisy.

§ 19. W 1992 r. zwalnia się od podatku dochodowego zasiłki dla bezrobotnych należne za okres do 31 grudnia 1991 r.

§ 20. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1992 r.

¹⁸ § 12 ust. 1:

- pkt 8 - 23 dodane przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 26 czerwca 1992 r. (Dz.U.92.52.239) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 lipca 1992 r.

- pkt 24 - 34 dodane przez § 1 pkt 6 lit. d) rozporządzenia z dnia 13 lipca 1993 r. (Dz.U.93.66.312) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.

- pkt 35 - 42 dodane przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.76.345) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1994 r.

¹⁹ § 12 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 26 czerwca 1992 r. (Dz.U.92.52.239) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 lipca 1992 r.

²⁰ § 12 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 26 czerwca 1992 r. (Dz.U.92.52.239) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 lipca 1992 r.

²¹ § 12 ust. 1 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 26 czerwca 1992 r. (Dz.U.92.52.239) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 lipca 1992 r.

²² § 12 ust. 1 pkt 7 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.76.345) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1994 r.

²³ § 12 ust. 1 pkt 9 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit. a) rozporządzenia z dnia 13 lipca 1993 r. (Dz.U.93.66.312) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.

²⁴ § 12 ust. 1 pkt 10 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit. b) rozporządzenia z dnia 13 lipca 1993 r. (Dz.U.93.66.312) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.

²⁵ § 12 ust. 1 pkt 12 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.76.345) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1994 r.

²⁶ § 12 ust. 1 pkt 16 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.76.345) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1994 r.

²⁷ § 12 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 22 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.76.345) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1994 r.

²⁸ § 12 ust. 1 pkt 23 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit. c) rozporządzenia z dnia 13 lipca 1993 r. (Dz.U.93.66.312) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.

²⁹ § 12 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 26 czerwca 1992 r. (Dz.U.92.52.239) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 lipca 1992 r.