Wykonanie decyzji Rady Ligi Narodów z dnia 17 lipca 1922 r. o uregulowaniu ubezpieczeń społecznych na terytorjach dawniej niemieckich, odstąpionych Polsce bezpośrednio na podstawie Traktatu Wersalskiego, oraz dodatki drożyźniane dla uprawnionych do pobierania świadczeń na podstawie tej decyzji.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1924.7.63

Akt utracił moc
Wersja od: 7 maja 1932 r.

USTAWA
z dnia 19 grudnia 1923 r.
w przedmiocie wykonania decyzji Rady Ligi Narodów z dnia 17 lipca 1922 r. o uregulowaniu ubezpieczeń społecznych na terytorjach dawniej niemieckich, odstąpionych Polsce bezpośrednio na podstawie Traktatu Wersalskiego, oraz w przedmiocie dodatków drożyźnianych dla uprawnionych do pobierania świadczeń na podstawie tej decyzji.

Do udzielania świadczeń w miejsca dawniejszych niemieckich kas chorych w myśl postanowień art. 1 § 2 ust. 1 decyzji Rady Ligi Narodów z dnia 17 lipca 1922 r. o przekazaniu przez Rząd Niemiecki Rządowi Polskiemu kapitałów i rezerw, dotyczących funkcjonowania ubezpieczeń społecznych na terytoriach niemieckich, odstąpionych Polsce (Dz. U. R. P. z 1923 r. № 70 poz. 550), zobowiązane są właściwe terytorjalne kasy chorych, utworzone na podstawie ustawy z dnia 19 maja 1920 r. o obowiązkowem ubezpieczeniu na wypadek choroby (Dz. U. R. P. № 44 poz. 272).

Członkostwo w kasie zastępczej niemieckiej, zachowane w myśl art. 1 § 5 decyzji, powołanej w art. 1 niniejszej ustawy, nie zwalnia od obowiazku ubezpieczenia na wypadek choroby w myśl postanowień ustawy z dnia 19 maja 1920 r.

Zobowiązania do wypłacania odszkodowań za nieszczęśliwe wypadki i wogóle do przeprowadzania ubezpieczeń od wypadków, które w myśl art. 1 §§ 7 - 10 decyzji, powołanej w art. 1 niniejszej ustawy, ciążą na Rządzie Polskim, względnie na instytucji ubezpieczeniowej (Versicherungsträger) ciążyć będą:

a)
na Ubezpieczalni Krajowej, Wydział ubezpieczeń od wypadków w Poznaniu, o ile w myśl przepisów Ordynacji Ubezpieczeń Rzeszy z dnia 19 lipca 1911 r. przeprowadzenie tych ubezpieczeń należało do przemysłowych spółek zawodowych, spółki zawodowej morskiej, oraz do władz, urzędów i instytucji publicznych, nie wymienionych w punkcie c) niniejszego artykułu;
b)
na Zakładzie Ubezpieczeń od wypadków w rolnictwie w Poznaniu, o ile przeprowadzenie ubezpieczeń w myśl niemieckiej Ordynacji Ubezpieczeń należało do spółek zawodowych rolnych;
c)
na władzach i urzędach państwowych i komunalnych, względnie innych instytucjach publicznych, które wstąpiły zakresem swego działania w miejsce odpowiednich niemieckich władz, urzędów i instytucji publicznych, przeprowadzających ubezpieczenia wypadkowe.

W razie wątpliwości, które z zakładów ubezpieczeniowych, władz, urzędów i instytucji publicznych winny wykonywać zobowiązania, wymienione w ustępie 1 niniejszego artykułu, rozstrzyga Minister Pracy i Opieki Społecznej w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.

Zobowiązania Rządu Polskiego, względnie instytucji ubezpieczeniowych, do udzielania świadczeń z ubezpieczenia na wypadek niezdolności do pracy, na starość i na korzyść pozostałych po ubezpieczonych rodzin, określone w art. 1 §§ 14-16 decyzji, powołanej w art. 1 niniejszej ustawy, ciążyć bada z wyjątkiem obowiązku wypłaty dodatków państwowych, przewidzianych w § 1285 Ordynacji Ubezpieczeniowej Rzeszy:

a)
na Kasie Emerytalnej robotników Polskich Kolei Państwowych w b. zaborze pruskim, Oddział A, o ile ubezpieczenia wykonywała w Niemczech Kasa Emerytalna Prusko - Heskiego Związku Kolejowego, Oddział A;
b)
na Ubezpieczalni Krajowej w Poznaniu we wszystkich innych wypadkach.

Zobowiązania Polski, względnie polskiej instytucji ubezpieczeniowej, do udzielania świadczeń z tytułu ubezpieczenia funkcjonarjuszów, unormowanego niemiecką ustawą z dnia 20 grudnia 1911 r. (Niem. Dz. U. P. № 68), określone w art. 1 §§ 21 i 23 decyzji Rady Ligi Narodów, ciążyć będą na Ubezpieczalni Krajowej w Poznaniu, Wydział ubezpieczenia urzędników prywatnych.

Zobowiązania, wymienione w art. 3-5 niniejszej ustawy, wykonywane być winny podług stanu uprawnień w dniu, od którego zobowiązania do wypłaty świadczeń przechodzą na instytucje polskie, a to w takiej ilości marek polskich, w jakiej uprawnienia wyrażone są w markach niemieckich. Kwoty, wypłacone już uprawnionym przez instytucje ubezpieczeniowe na poczet świadczeń, należnych na podstawie decyzji Rady Ligi Narodów, będą przy wypłacie potrącone.

Rozporządzenie Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 22 stycznia 1921 r. w sprawie opieki nad osobami, które mieszkają w b. dzielnicy pruskiej, a mają roszczenia do zagranicznych organów rządowych, przeprowadzających ubezpieczenie od wypadków (Dz. Urz. Min. b. Dz. Pr. № 12 poz. 81) i rozporządzenie Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 30 października 1920 r. w sprawie opieki nad osobami, które mieszkają w b. dzielnicy pruskiej, a mają roszczenia do zagranicznych spółek zawodowych rolniczych (Dz. Urz. Min. b. Dzielnicy Pruskiej № 75, poz. 507) tracą moc obowiązującą. Do uprawnionych do poboru świadczeń w myśl niniejszej ustawy stosują się obowiązujące przepisy prawne o dodatkach drożyźnianych dla pobierających renty na podstawie Ordynacji Ubezpieczeniowej Rzeszy z dnia 19 lipca 1911 r., przyczem jednak dodatki drożyźniane do rent wypadkowych pokrywane będą w całości przez instytucje ubezpieczeniowe, wymienione w art. 3 niniejszej ustawy. Temsamem traci moc obowiązującą przepis, zawarty w ostatnim zdaniu art. 13 ustawy z dnia 2 lipca 1921 r. (Dz. U. R. P. № 64 poz. 398), wprowadzającej dodatki drożyźniane do rent, ustalonych na podstawie ustaw Rzeszy Niemieckiej o ubezpieczeniu od nieszczęśliwych wypadków w przemyśle i rolnictwie.

Uprawnionemi do poboru świadczeń z ubezpieczenia w kasach brackich (Knappschaftsvereine) w myśl postanowienia art. 1 § 26 decyzji, powołanej w art. 1 niniejszej ustawy, są wszystkie osoby, które w dniu wejścia w życie tej decyzji mieszkały w Polsce i którym według statutu jednej z niemieckich kas brackich przysługiwało w tym terminie prawo do świadczeń. Świadczenia wypłacane będą podług stanu uprawnień w dniu wejścia w życie decyzji Rady Ligi Narodów z dnia 17 lipca 1922 r. w takiej ilości marek polskich, w jakiej uprawnienia wyrażone są w markach niemieckich. W razie śmierci rencisty uprawnione są do poboru świadczeń osoby, po nim pozostałe, na warunkach i podług norm, obowiązujących we właściwej kasie brackiej w dniu wejścia w życie decyzji Rady Ligi Narodów.

Zobowiązania Rządu Polskiego do udzielania świadczeń z ubezpieczenia w kasach brackich, określona w art. 1 § 26 decyzji, powołanej w art. 1 niniejszej ustawy, ciążyć będą na Ubezpieczalni Krajowej w Poznaniu, której zarząd decydować będzie bez współudziału powiatowych urzędów ubezpieczeń o uprawnieniu do poboru świadczeń. Przeciw decyzji zarządu Ubezpieczalni przysługuje uprawnionym prawo odwołania się w tym samym toku instancji i według tych samych zasad postępowania, jakie obowiązują w b. dzielnicy pruskiej dla ubezpieczeń na wypadek niezdolności do pracy, na starość i na korzyść pozostałych rodzin, przyczem dla terytorjum działania Wyższego urzędu ubezpieczeń w Toruniu właściwy jest ten urząd, we wszystkich innych wypadkach - Wyższy urząd ubezpieczeń w Poznaniu.

Pobierający renty z kas brackich w myśl art. 7 niniejszej ustawy otrzymywać będą aż do odwołania dodatki drożyźniane w tej samej wysokości, co pobierający renty z ubezpieczenia na wypadek niezdolności do pracy, na starość i na korzyść pozostałych rodzin. W razie zejścia się obu tych dodatków u jednego uprawnionego, zmniejszony zostaje dodatek do rent z kas brackich o połowę.

Dodatki do rent wypłacane bada łącznie z rentami.

Ciężar tych dodatków ponosi Skarb Państwa.

Na Kasie Emerytalnej robotników Polskich Kolei Państwowych w b. zaborze pruskim, Oddział B, ciążyć będą zobowiązania Kasy Emerytalnej Prusko - Heskiego Związku Kolejowego, Oddział B, wobec ubezpieczonych i uprawnionych do świadczeń, przyczem postanowienia §§ 13-18 decyzji, powołanej w art. 1 niniejszej ustawy, znajdą odpowiednie zastosowanie.

Najwyższą władzą ubezpieczeniową polską w rozumieniu § 29 decyzji, powołanej w art. 1 niniejszej ustawy, jest Minister Pracy i Opieki Społecznej.

Minister Pracy i Opieki Społecznej ustali w porozumieniu z Ministrem Skarbu kwoty, jakie na skutek ogólnego rozrachunku z Niemcami oraz w uwzględnieniu obciążenia finansowego, wynikającego z przejęcia zobowiązań, określonych w niniejszej ustawie, wypłacić należy poszczególnym zakładom ubezpieczeniowym, władzom, urzędom i instytucjom publicznym z ryczałtowego odszkodowania, otrzymanego od Rządu Niemieckiego na podstawie art. 3 decyzji, powołanej w art. 1 niniejszej ustawy.

Majątek dawnych niemieckich instytucyj ubezpieczeń społecznych, przyznany w art. 2 decyzji Rady Ligi Narodów z dnia 17 lipca 1922 r. (Dz. U. R. P. z 1923 r. Nr. 70, poz. 550) Państwu Polskiemu, przechodzi w każdym poszczególnym wypadku na własność tej instytucji polskiej, która przejęła zobowiązania odnośnej instytucji niemieckiej.

Nieruchomości byłej niemieckiej Landesversicherungsanstalt Posen w Poznaniu i Landesversicherungsanstalt Westpreussen w Gdańsku, wyszczególnione w załączniku do niniejszej ustawy, nrzechodzą na własność Ubezpieczalni Krajowej w Poznaniu bez potrzeby powzdania (§ 925 kodeksu cywilnego z dnia 18 sierpnia 1896 r.).

Przepisanie prawa własności w księdze gruntowej nastąpi na wniosek Ubezpieczalni Krajowej w Poznaniu.

Wniosek ten jest wolny od opłat stemplowych, sądowych i komunalnych.

Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Ministrowi Pracy i Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Z dniem tym tracą moc obowiązującą wszelkie przepisy, sprzeczne z postanowieniami niniejszej ustawy.

1 Art. 12a dodany przez art. 1 ustawy z dnia 17 marca 1932 r. (Dz.U.32.38.393) zmieniającej nin. ustawę z dniem 7 maja 1932 r.
2 Art. 12b dodany przez art. 1 ustawy z dnia 17 marca 1932 r. (Dz.U.32.38.393) zmieniającej nin. ustawę z dniem 7 maja 1932 r.