Wykaz chorób i ułomności, wraz z kategoriami zdolności do służby kandydata do Służby Więziennej i funkcjonariusza Służby Więziennej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2014.1989

Akt utracił moc
Wersja od: 31 grudnia 2014 r.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 18 grudnia 2014 r.
w sprawie wykazu chorób i ułomności, wraz z kategoriami zdolności do służby kandydata do Służby Więziennej i funkcjonariusza Służby Więziennej

Na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych (Dz. U. poz. 1822) zarządza się, co następuje:
1.
Rozporządzenie określa wykaz chorób i ułomności, wraz z kategoriami zdolności do służby, na podstawie którego jest wydawane orzeczenie o stanie zdrowia, o zdolności lub niezdolności kandydata do Służby Więziennej, zwanego dalej "kandydatem", i funkcjonariusza Służby Więziennej, zwanego dalej "funkcjonariuszem", który stanowi załącznik do rozporządzenia.
2.
W wykazie chorób i ułomności określa się szczegółowe objaśnienia odnoszące się do chorób i ułomności, jak również zalecane czynności wskazane przy ich ustalaniu w przypadkach, w których wymaga tego wiedza medyczna.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. 1

ZAŁĄCZNIK

WYKAZ CHORÓB I UŁOMNOŚCI, WRAZ Z KATEGORIAMI ZDOLNOŚCI DO SŁUŻBY, NA PODSTAWIE KTÓREGO JEST WYDAWANE ORZECZENIE O STANIE ZDROWIA, O ZDOLNOŚCI LUB NIEZDOLNOŚCI KANDYDATA DO SŁUŻBY WIĘZIENNEJ I FUNKCJONARIUSZA SŁUŻBY WIĘZIENNEJ

PARAGRAFPUNKTChoroby i ułomnościKategorie zdolności do służby
kandydatafunkcjonariusza
12345
Dział I - Budowa ciała
11Asteniczna budowa ciała nieupośledzająca sprawności ustrojuZA
2Asteniczna budowa ciała nieznacznie upośledzająca sprawność ustrojuNA

B

3Asteniczna budowa ciała upośledzająca sprawność ustrojuNB

C

4Kacheksja nierokująca poprawyNC
5Otyłość nieupośledzająca sprawności ustrojuZ

N

A
6Otyłość upośledzająca nieznacznie sprawność ustrojuNA

B

7Otyłość upośledzająca znacznie sprawność ustrojuNB

C

8Odwrotne położenie trzewi bez zaburzeń sprawności ustrojuZA
9Odwrotne położenie trzewi z zaburzeniami sprawności ustrojuNB

C

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 1:

- pkt 1-3. Asteniczną budowę ciała należy oceniać nie tylko na podstawie dysproporcji między wzrostem i ciężarem ciała, lecz także biorąc pod uwagę stan umięśnienia oraz stan układu krążenia i oddechowego, na podstawie prób czynnościowych (próba bezdechu, spirometria, próba wysiłkowa: mierzenie tętna i ciśnienia krwi w spoczynku i po dwudziestu przysiadach oraz ustalenie czasu powrotu do wartości wyjściowych). Ocenę stopnia zdolności do służby przy astenicznej budowie ciała należy opierać raczej na stwierdzeniu zaburzeń ogólnej sprawności ustroju niż odchyleniach od wskaźników antropometrycznych;

- pkt 5, 6 i 7. Należy kwalifikować na podstawie BMI (oblicza się, dzieląc masę ciała w kilogramach przez kwadrat wzrostu w metrach);

- pkt 5. BMI - 30 - 34.90 kg/m;

- pkt 6. BMI - 35 - 39.90 kg/m;

- pkt 7. BMI - > 40 kg/m;

- pkt 8 i 9. W razie stwierdzenia całkowitego odwrotnego położenia trzewi należy zwrócić uwagę na układ oddechowy i moczowy ze względu na często występujące w tych wypadkach rozstrzenie oskrzeli, zapalenie zatok przynosowych i wady rozwojowe nerek. Przy kwalifikowaniu badanych, u których rozpoznano to schorzenie, należy przeprowadzić badanie radiologiczne płuc, nerek (urografia) i zatok przynosowych.

Dział II - Skóra, tkanka podskórna i węzły chłonne
12345
21Przewlekłe choroby skóry nieznacznie szpecące i nieupośledzające sprawności ustrojuZA
2Przewlekłe choroby skóry miernie szpecące lub nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuZ

N

A

B

3Przewlekłe choroby skóry wybitnie szpecące lub upośledzające sprawność ustrojuNB

C

31Widoczna zmiana w wyglądzie rażąco naruszająca wizerunek umundurowanego funkcjonariusza państwowego (tatuaż, biżuteria i inne)NB

C

2Blizny nieznacznie szpecące lub miernie upośledzające sprawność ustrojuZ

N

A
3Blizny upośledzające sprawność ustroju lub znacznie szpecąceNB

C

4Ciała obce wgojone w powłoki zewnętrzne nieupośledzające sprawności ustrojuZ

N

A
5Ciała obce wgojone w powłoki zewnętrzne upośledzające sprawność ustrojuNB

C

6Blizny po samouszkodzeniachNB

C

41Przewlekłe zapalenie obwodowych węzłów chłonnych z ropieniemNB

C

51Obrzęk limfatyczny nieupośledzający lub nieznacznie upośledzający sprawność ustrojuNA

B

2Obrzęk limfatyczny znacznie upośledzający sprawność ustrojuNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 2: Nowotwory skóry należy kwalifikować według paragrafów działu XVIII - Nowotwory;

- pkt 1-3. Według tych punktów należy kwalifikować różnorodne przewlekłe uogólnione choroby skóry, jak: świerzbiączka uogólniona (wyprysk endogenny), wrodzone zaburzenia rogowacenia skóry znacznego stopnia (rogowiec dziedziczny, rybia łuska), wrodzone dziedziczne oddzielanie się naskórka, pęcherzyca, skóra pergaminowata barwikowa, uogólnione i nawracające lub oporne na leczenie postacie łuszczycy.

Do § 3:

- pkt 2 i 3. Według tych punktów należy kwalifikować między innymi wyleczoną gruźlicę skóry. W kwalifikacji orzeczniczej należy brać pod uwagę wielkość, lokalizację i szpecący charakter zmian;

- pkt 3. Przez "blizny upośledzające sprawność ustroju" należy rozumieć blizny utrudniające noszenie umundurowania i oporządzenia, blizny połączone z ubytkami tkanek miękkich (po zranieniach, oparzeniach itp.) oraz blizny w miejscach narażonych na tarcie w czasie ruchów i chodzenia;

- pkt 6. Wymaga konsultacji psychiatrycznej.

Dział III - Czaszka
12345
61Zniekształcenia czaszki nieupośledzające czynności układu nerwowegoZ

N

A
2Zniekształcenia czaszki (guzy, wgniecenia), choroby i ubytki kości nieznacznie upośledzające czynności układu nerwowegoNB

C

3Ubytki kości czaszki, zniekształcenia (guzy, wgniecenia) oraz choroby kości czaszki upośledzające czynności układu nerwowegoNC
4Przepukliny mózguNC
5Ciała obce w mózguNC
Dział IV - Narząd wzroku
12345
71Zniekształcenie powiek nieupośledzające ich sprawnościZA
2Zniekształcenie powiek upośledzające ich sprawnośćNB
3Przewlekłe choroby brzegów powiek lub spojówek nieupośledzające lub nieznacznie upośledzające sprawność okaZ

N

A

B

4Przewlekłe choroby brzegów powiek lub spojówek, trudno poddające się leczeniu i upośledzające sprawność okaNB

C

5Obwodowe zrosty spojówki gałkowej i powiekowej nieupośledzające ruchów gałki ocznej lub powiekZ

N

A
6Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej nieznacznie upośledzające ruchomość gałki ocznejZ

N

A

B

7Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej upośledzające ruchomość gałki ocznejNB

C

81Nieznaczne upośledzenie wydzielania lub odpływu łezNA

B

2Znaczne upośledzenie wydzielania lub odpływu łezNB

C

91Ślepota jednego oka lub brak jednej gałki ocznej przy ostrości wzroku oka drugiego 0,8 bez korekcji lub większej po zastosowaniu szkieł sferycznych do 3,0 D lub cylindrycznych do 2,0 DNB

C

2Ślepota jednego oka lub brak jednej gałki ocznej przy ostrości wzroku oka drugiego poniżej 0,8 po zastosowaniu szkieł sferycznych do 3,0 D lub cylindrycznych do 2,0 DNC
3Całkowita ślepota lub brak obu gałek ocznychNC
101Nieznaczny oczopląs przy skierowaniu gałek ocznych w bokZ

N

A

B

2Nieznaczny oczopląs przy patrzeniu wprost wzmagający się przy patrzeniu w bokNB

C

3Wyraźny oczopląs przy patrzeniu wprostNC
111Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zez utajony, zez jawny, stany po operacji zeza) z ostrością wzroku każdego oka 0,5 lub większą bez korekcji bądź z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 1,0 D lub wypukłymi do 3,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 1,0 DN

Z

A

B

2Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zezy i stany po operacji zeza) z ostrością wzroku każdego oka nie mniejszą niż 0,5 z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 3,0 D lub wypukłymi do 6,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 2,0 DNB

C

3Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zezy i stany po operacji zeza) z ostrością wzroku jednego oka co najmniej 0,5, a drugiego oka od 0,1 do 0,4, mimo korekcji szkłami sferycznymi wklęsłymi do 3,0 D lub wypukłymi do 6,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 2,0 DNB

C

121Niedowłady lub porażenia mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka nieznacznie upośledzające widzenie obuoczneNB
2Niedowłady lub porażenia mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka znacznie upośledzające widzenie obuoczneNC
131Ostrość wzroku jednego oka lub obojga oczu poniżej 0,8 bez korekcji szkłamiZA
2Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5 z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 1,0 D lub wypukłymi do 3,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 1,0 DZ

N

A
3Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5 z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi powyżej 1,0 D do 3,0 D lub wypukłymi powyżej 3,0 D do 6,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi powyżej 1,0 D do 2,0 DZ

N

A

B

4Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi powyżej 3,0 D do 6,0 D lub wypukłymi powyżej 6,0 D do 10,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi powyżej 2,0 D do 3,0 DNB

C

5Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi powyżej 6,0 D lub wypukłymi powyżej 10,0 D albo cylindrycznymi powyżej 3,0 DNB

C

6Ostrość wzroku jednego oka co najmniej 0,5, drugiego oka w granicach od 0,1 do 0,4, z korekcją szkłami sferycznymi do 6,0 D lub cylindrycznymi do 3,0 DNB

C

7Ostrość wzroku każdego oka w granicach od 0,1 do 0,4, z korekcją szkłami sferycznymi powyżej 6,0 D lub cylindrycznymi powyżej 3,0 DNC
141Przebyte przewlekłe choroby rogówki, twardówki, tęczówki i ciałka rzęskowego nieznacznie upośledzające czynność okaNB
2Przebyte przewlekłe choroby tęczówki i ciałka rzęskowego upośledzające czynność okaNB

C

3Przebyte przewlekłe choroby siatkówki, naczyniówki i nerwu wzrokowego nieznacznie upośledzające czynność okaNB
4Przebyte przewlekłe choroby siatkówki, naczyniówki i nerwu wzrokowego upośledzające czynność okaNC
5Nieznaczne upośledzenie rozróżniania barwZ

N

A
6Znaczne upośledzenie rozróżniania barwNB

C

7JaskraNB

C

8Przebyta operacja zaćmy z wszczepieniem soczewkiNB

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 7: Według tego paragrafu należy kwalifikować zmiany pogruźlicze;

- pkt 3 i 4. W razie stwierdzenia przewlekłego zapalenia brzegów powiek i spojówek należy brać pod uwagę wady wzroku przy nieużywaniu szkieł korekcyjnych oraz czynniki szkodliwe, działające z zewnątrz, jak pył, gazy itp. Podstawą do uznania badanego za trwale niezdolnego do służby jest opinia lekarza okulisty;

- pkt 5-7. Przy kwalifikowaniu zrostów spojówki gałkowej i powiekowej należy brać pod uwagę ograniczenie ruchomości oka i upośledzenie widzenia obuocznego. Według tych punktów należy także kwalifikować następstwa jaglicy.

Do § 9: Przez ślepotę oka należy rozumieć także ostrość wzroku poniżej 0,1 niedającą się poprawić szkłami (bez względu na ich siłę korygującą) albo wypadki, w których pole widzenia nie przekracza 10%.

Do § 10: Każdy zdiagnozowany przez okulistę przypadek oczopląsu podlega konsultacji neurologicznej i laryngologicznej,

Do § 11:

- pkt 3. Jeżeli stwierdzona ostrość wzroku wymaga kwalifikacji niższej niż określona w tym punkcie, należy kwalifikować równocześnie według zasad podanych w § 9 i 13.

Do § 12: W przypadkach stwierdzenia u funkcjonariusza niedowładów lub porażeń mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka konieczna jest konsultacja neurologiczna.

Do § 13: Jeżeli ostrość wzroku któregokolwiek oka wynosi poniżej 0,5, należy skierować badanego na badanie okulistyczne w celu stwierdzenia ostrości wzroku i określenia wady refrakcji. Przy znacznej różnowzroczności należy uwzględniać szkła, jakie badany nosi przy patrzeniu obuocznym. Przy ocenie ostrości wzroku nie uwzględnia się szkieł kombinowanych. W przypadku zmętnienia lub zniekształcenia środowisk załamujących za podstawę kwalifikacji przyjmuje się ostrość wzroku.

Do § 14:

- pkt 1-4. Przy kwalifikacji według tych punktów należy uwzględnić równocześnie zasady podane w § 9 i 13;

- pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować również zmiany pogruźlicze;

- pkt 3 i 4. W przypadkach zapalenia nerwu wzrokowego stwierdzonego u funkcjonariusza jest konieczna konsultacja neurologiczna; według tych punktów należy kwalifikować również ograniczenia pola widzenia;

- pkt 5 i 6. Przez prawidłowe rozróżnianie barw należy rozumieć umiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. czerwonej, żółtej, zielonej i niebieskiej. Stan ten nie stwarza praktycznie ograniczeń do pełnienia służby na prawie wszystkich stanowiskach służbowych. Prawidłowe rozróżnianie wszystkich barw jest wymagane jedynie na pojedynczych stanowiskach. Przez nieznaczne upośledzenie rozróżniania barw należy rozumieć utrudnienie rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. pomyłki przy odczytywaniu pojedynczych tablic z zestawu Ishihary lub Stillinga bądź przedłużony czas odczytu (ponad 3 sekundy). Nieumiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych należy traktować jako znaczne upośledzenie rozróżniania barw kwalifikujące badanych do kategorii B lub C. Ocena należy do okulisty.

Dział V - Narząd słuchu
12345
151Wady wrodzone, choroby ucha zewnętrznego bez niedosłuchuZA
2Wady wrodzone, choroby ucha zewnętrznego z niedosłuchemNB

C

161Jednostronne zwężenie lub zamknięcie przewodu słuchowego, blizny zniekształcające błonę bębenkową upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego bez niedosłuchuZ

N

A
2Jednostronne zwężenie lub zamknięcie przewodu słuchowego, blizny zniekształcające błonę bębenkową upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego z niedosłuchemNB
3Obustronne zwężenie lub zamknięcie przewodu słuchowego, blizny zniekształcające błonę bębenkową upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego bez niedosłuchuNB

C

4Obustronne zwężenie lub zaniknięcie przewodu słuchowego, blizny zniekształcające błonę bębenkową upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego z niedosłuchemNC
5Jednostronne zwężenie lub zarośnięcie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotąNB

C

6Obustronne zwężenie lub zarośnięcie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową upośledzające ruchomość kosteczek: słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotąNC
171Jednostronny suchy ubytek błony bębenkowejNA
2Obustronny suchy ubytek błony bębenkowejNA

B

181Jednostronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego z ubytkiem błony bębenkowej albo ziarniną, polipami lub perlakiemNB
2Obustronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego z ubytkiem błony bębenkowej albo ziarniną, polipami lub perlakiemNB

C

3Jedno- lub obustronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego powikłane - niezależnie od ostrości słuchuNC
191Stan po przebytej antromastoidektomii bez upośledzenia słuchuZA
2Stan po wygojonej jedno- lub obustronnej operacji zachowawczej ucha środkowego z osłabieniem słuchu lub bez osłabienia słuchuZ

N

A

B

3Stan po wygojonej jednostronnej operacji zachowawczej ucha środkowego z przytępieniem słuchu lub utrzymującym się ropieniemNB

C

4Stan po wygojonej obustronnej operacji zachowawczej ucha środkowego z przytępieniem słuchu lub utrzymującym się ropieniemNC
5Stan po jednostronnej operacji doszczętnej ucha środkowego, wygojonej lub z utrzymującym się ropieniemNB

C

6Stan po obustronnej operacji doszczętnej ucha środkowegoNB

C

7Stan po operacji doszczętnej ucha środkowego z wygojonym usznopochodnym ropniem mózgu lub móżdżkuNC
201Tympanoskleroza, otoskleroza jednostronna bez niedosłuchuNA

B

2Tympanoskleroza, otoskleroza jednostronna z niedosłuchemNB

C

3Tympanoskleroza, otoskleroza obustronna bez niedosłuchuNB

C

4Tympanoskleroza, otoskleroza obustronna z niedosłuchemNB

C

5Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympanoskleroza lub otoskleroza) ucha środkowego z przytępieniem słuchuNC
6Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympanoskleroza lub otoskleroza) ucha środkowego z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotą (jednostronnym lub obustronnym)NC
7Stan po jednostronnej lub obustronnej operacji ucha środkowego z powodu włóknistego lub kostnego zwyrodnieniaNB

C

211Jednostronny niedosłuch dla tonów wysokichZ

N

A

B

2Obustronny niedosłuch dla tonów wysokichNB

C

3Jednostronny niedosłuch w paśmie częstotliwości niskich i średnichNB
4Obustronny niedosłuch w paśmie częstotliwości niskich i średnichNB

C

5Jednostronne przytępienie słuchu przy drugostronnym osłabieniu słuchu, pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych bez zaburzeń równowagi ciałaNA

B

6Jednostronne przytępienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych bez zaburzeń równowagi ciałaNB

C

7Obustronne przytępienie słuchu przy drugostronnym osłabieniu słuchu, pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych bez zaburzeń równowagi ciałaNC
8Zaburzenia równowagi ciała wskutek uszkodzenia ucha wewnętrznego lub nerwu przedsionkowego po jednej lub obu stronach - niezależnie od ostrości słuchuNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Wszyscy kandydaci wymagają konsultacji laryngologicznej. Zaburzenia w zakresie narządu równowagi wymagają zawsze badania laryngologicznego i neurologicznego.

Do § 16-20 i 21 pkt 3 i 4:

Kwalifikacja orzecznicza powinna opierać się na klasyfikacji uszkodzenia słuchu w paśmie częstotliwości 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz, 3000 Hz.

25 - 40 dB lekkie uszkodzenie słuchu,

40 - 70 dB umiarkowane uszkodzenie słuchu,

70 - 90 dB znaczne uszkodzenie słuchu,

90-120 dB głębokie uszkodzenie słuchu,

powyżej 120 dB całkowita głuchota.

Wartość ubytku słuchu należy wyliczać jako średnią arytmetyczną z trzech progów częstotliwości.

Do § 16:

- pkt 5. Kwalifikacja orzecznicza uzależniona od stopnia niedosłuchu ucha lepiej słyszącego.

Do § 18:

- pkt 3: Przez powikłania przewlekłego ropnego zapalenia ucha środkowego należy rozumieć zmiany w zakresie: nerwu twarzowego (porażenie), błędnika (zaburzenia równowagi), opon mózgowych, tkanki mózgowej i zatok czołowych.

Do § 19:

- pkt 1. W wypadku upośledzenia słuchu należy kwalifikować zgodnie z zasadami określonymi w § 16;

- pkt 2. Kategoria C w przypadku stwierdzenia obustronnego niedosłuchu;

- pkt 3. W przypadku stwierdzenia niedosłuchu bez utrzymującego się ropienia - kategoria C;

- pkt 7. Kwalifikacja jest zależna od ostrości słuchu zgodnie z odpowiednimi punktami tego paragrafu. Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji szpitalnej.

Do § 21:

- pkt 1 i 2. Kandydata z niedosłuchem dla częstotliwości wysokich w paśmie od 3000 do 6000 Hz przy częstotliwości 4000 Hz z ubytkiem słuchu do 25 dB należy kwalifikować jako zdolnego.

- pkt 8. Rozpoznanie zaburzeń powinno być oparte na wynikach prób przedsionkowych. W razie stwierdzenia odchyleń w próbach przedsionkowych należy kwalifikować wspólnie z neurologiem. Przy braku odchyleń w próbach przedsionkowych należy kwalifikować zależnie od stopnia upośledzenia słuchu.

Dział VI - Jama ustna
12345
221Choroby warg i jamy ustnej nieupośledzające mowy i przyjmowania pokarmów lub nieznacznie upośledzające mowęZA
2Choroby warg i jamy ustnej znacznie upośledzające mowę i przyjmowanie pokarmówNB

C

3Warga zajęczaNB

C

4Warga zajęcza z rozszczepieniem szczęki i podniebienia (wilcza paszcza)NC
5Blizny i ubytki podniebienia miękkiego, przedziurawienie i rozszczepienie podniebienia twardego i miękkiego nieznacznie upośledzające mowę lub przyjmowanie pokarmówNB

C

6Ubytki podniebienia twardego znacznie upośledzające mowę lub przyjmowanie pokarmówNC
231Zniekształcenie języka nieupośledzające mowy i połykaniaZ

N

A
2Zniekształcenie języka nieznacznie upośledzające mowę lub połykanieZ

N

A

B

3Zniekształcenie języka znacznie upośledzające mowę lub połykanieNC
4Torbiele jamy ustnej nieupośledzające albo nieznacznie upośledzające mowę lub połykanieZ

N

A

B

5Torbiele jamy ustnej upośledzające mowę lub połykanieNB

C

6Przewlekłe zapalenie ślinianek nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuZ

N

A
7Przewlekłe zapalenie ślinianek upośledzające sprawność ustrojuNB

C

8Przetoki ślinoweNB

C

241Braki i wady uzębienia z utratą zdolności żucia powyżej 50% upośledzające mowę i stan odżywianiaNB

C

2Przewlekłe zapalenie okołozębia z zanikiem tkanki kostnej przyzębia i częściowym rozchwianiem zębówNB

C

251Zniekształcenie szczęki lub żuchwy wrodzone lub nabyte nieznacznie upośledzające żucieZ

N

A

B

2Zniekształcenie szczęki lub żuchwy wrodzone lub nabyte znacznie upośledzające żucieNB

C

3Złamanie szczęki lub żuchwy niezrośnięte lub zrośnięte nieprawidłowo wybitnie upośledzające żucieNC
4Ograniczenie zwierania szczęk (odległość między górnymi a dolnymi siekaczami poniżej 2 cm)NA
5Ograniczenie zwierania szczęk znacznego stopnia (odległość między górnymi a dolnymi siekaczami powyżej 2 cm)NB

C

6Stany po przebytych operacjach kostnokorekcyjnych lub kostnoodtwórczych szczęki lub żuchwy bez upośledzenia żuciaZ

N

A

B

7Stany po przebytych operacjach kostnokorekcyjnych lub kostnoodtwórczych szczęki lub żuchwy z upośledzeniem żuciaNB

C

8Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego nieupośledzające żuciaNA
9Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego znacznie upośledzające żucieNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 23:

- pkt 1-3. Przez zniekształcenie należy rozumieć także bliznowacenie z ubytkami tkanek.

Do § 24: Przy badaniu uzębienia należy zwrócić uwagę na rodzaj i stan zgryzu, ewentualnie jego zniekształcenia rozwojowe lub nabyte, na stan tkanek okołozębia i możliwe objawy paradontopatii. Zęby przeznaczone do usunięcia (zęby z miazgą zgorzelinową, wielokorzeniowe ze znacznie zniszczonymi koronami) należy traktować jako brakujące. Przy ocenie procentowej utraty zdolności żucia przyjmuje się tylko 28 zębów w jamie ustnej. Zęby mądrości mogą być brane pod uwagę, jeśli przy zwarciu odtwarzają w części płaszczyznę żucia ewentualnie brakujących zębów (siódemek). Procentową utratę zdolności żucia oblicza się według poniższej tabeli:

ZĄB1234567
WARTOŚĆ PROCENTOWA436771112

Przy obliczaniu wartości procentowej zdolności żucia bierze się pod uwagę nie tylko zęby brakujące, ale również zęby pozbawione antagonistów. Przykład obliczania:

7 6 5 | 6

brak zębów --------- = 41 %

6 5 |

Protezy stałe, niezależnie od ich rozległości, należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia. Ocena wartości funkcjonalno-klinicznej protez stałych i zębów filarowych oraz wynikającej z tego powodu utraty zdolności żucia należy do lekarza dentysty. Protezy ruchome uzupełniające braki zębów u badanego należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia.

Do § 25:

- pkt 1 i 2. Przez zniekształcenie szczęki lub żuchwy należy rozumieć progenię prawdziwą, protruzję szczęki lub żuchwy, laterogenię, prognację, zgryz otwarty lub wady skojarzone szczęki lub żuchwy, jak np. progenię prawdziwą z mikrognacją i inne.

Dział VII - Nos, gardło i krtań
12345
261Polipy nosa lub przerosty muszli nosowych nieupośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaZ

N

A
2Polipy nosa lub przerosty muszli nosowych upośledzające drożność nosaNB
3Skrzywienie przegrody nosa nieupośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaZ

N

A
4Skrzywienie przegrody nosa upośledzające drożność nosaNB

C

5Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych) nieupośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaZ

N

A
6Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych) upośledzające drożność nosaNA

B

7Zarośnięcie jam nosowych lub jamy nosowo-gardłowej znacznego stopniaNC
8Zniekształcenie lub zniszczenie części nosa nieznacznie szpecące lub nieznacznie upośledzające jego drożnośćZ

N

A
9Zniekształcenie lub zniszczenie części nosa znacznie szpecące lub upośledzające jego drożnośćNB

C

10Przewlekłe nieżytowe zapalenie zatok przynosowychZA
11Przewlekłe śluzowo-ropne lub ropne zapalenie zatok przynosowychNB
12Przewlekły suchy nieżyt nosa nieznacznie upośledzający sprawność ustrojuZ

N

A

B

13Przewlekły suchy lub suchy zanikowy nieżyt nosa upośledzający sprawność ustrojuNB
14Zanikowy cuchnący nieżyt błony śluzowej nosa (ozena)NC
271Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy lub zanikowy) gardła lub krtani nieznacznie upośledzający sprawność ustrojuZ

N

A
2Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy lub zanikowy) gardła lub krtani upośledzający sprawność ustrojuNB

C

3Blizny i zniekształcenia gardła, krtani lub tchawicy nieupośledzające lub nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuZ

N

A

B

4Blizny i zniekształcenia gardła, krtani lub tchawicy upośledzające sprawność ustrojuNC
281Zaburzenia ruchomości wiązadeł głosowych na tle organicznym lub czynnościowym nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNA

B

2Zaburzenia ruchomości wiązadeł głosowych na tle organicznym lub czynnościowym upośledzające sprawność ustrojuNB

C

291Wady wymowy nieznacznie upośledzające zdolność porozumiewania sięZ

N

A

B

2Wady wymowy upośledzające zdolność porozumiewania sięNB

C

301Przewlekłe alergiczne nieżyty górnych dróg oddechowych nieupośledzające lub nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNA
2Przewlekłe alergiczne nieżyty górnych dróg oddechowych znacznie upośledzające sprawność ustrojuNB

C

3Twardziel nosa, gardła, krtani i tchawicyNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 26:

- pkt 1-4. W razie przerostu muszli nosowej i polipów, a zwłaszcza skrzywienia przegrody nosowej, decydujące znaczenie przy ocenie zdolności do służby ma zachowany stopień zdolności oddychania przez nos. Przez upośledzenie sprawności ustroju w tych wypadkach należy rozumieć trwałe i wyraźne upośledzenie oddychania przez nos, ze skłonnością do częstych zapaleń jam przynosowych i ucha środkowego lub do przewlekłych chorób gardła.

Do § 28: Paragraf niniejszy obejmuje takie zaburzenia głosu, jak niedomoga głosowa (phonasthenia), znużenie głosowe (pseudophonasthenia), niedomoga głosowa na tle zaburzeń endokrynologicznych, bezgłos histeryczny oraz bezgłos skurczowy (aphonia spastica).

Dział VIII - Układ kostno-stawowy: szyja, klatka piersiowa i kręgosłup
12345
311Kręcz karku ze zmianami przedmiotowymi w układzie nerwowymNB

C

2Przetoki oskrzelopochodneNB

C

321Zniekształcenia obojczyka nieupośledzające sprawności obręczy barkowejZA
2Zniekształcenia obojczyka upośledzające sprawność obręczy barkowejNB

C

3Stawy rzekome obojczykaNB

C

331Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej nieupośledzające sprawności ustrojuZ

N

A
2Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej upośledzające sprawność ustrojuNB

C

3Ciała obce wgojone w narządy klatki piersiowej (oprócz wgojonych w serce) nieupośledzające sprawności ustrojuNA

B

4Ciała obce wgojone w narządy klatki piersiowej (oprócz wgojonych w serce) upośledzające sprawność ustrojuNB

C

5Żebra nadliczbowe szyjneZA
6Przetoki głębokie klatki piersiowejNC
341Skrzywienia i wady kręgosłupa wrodzone lub nabyte nieupośledzające sprawności ustrojuZ

N

A
2Skrzywienia i wady kręgosłupa wrodzone lub nabyte nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNB
3Skrzywienia i wady kręgosłupa wrodzone lub nabyte znacznie upośledzające sprawność ustroju (garb)NC
4Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa nieznacznie upośledzająca sprawność ustrojuNA

B

5Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa znacznie upośledzająca sprawność ustrojuNB

C

6Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupaNB

C

7Inne choroby kręgosłupa nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuZ

N

A

B

8Inne choroby kręgosłupa upośledzające sprawność ustrojuNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 31:

- pkt 1. Rozpoznanie powinno być potwierdzone badaniem specjalistycznym;

- pkt 2. Przetoki wrodzone oskrzelowopochodne bywają zazwyczaj pojedyncze: kanały przetok są wąskie, a wydzielina - w przypadkach niepowikłanych zakażeniem - rzadka, prawie przezroczysta. Przetoki takie nadają się do zabiegu operacyjnego. Przetoki nabyte powstają zwykle w toku procesu gruźliczego lub grzybiczego; ich otwory mają brzegi podminowane, skóra w otoczeniu jest zapalnie zmieniona, a w sąsiedztwie stwierdza się powiększone węzły chłonne. Przetoki te należy kwalifikować według § 4.

Do § 33:

- pkt 1 i 2. Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej mogą być wrodzone lub nabyte. Podstawą kwalifikowania jest ustalenie stopnia upośledzenia czynności narządów klatki piersiowej, a więc zaburzenia krążenia, zmniejszenie pojemności życiowej płuc itp.;

- pkt 5. Żebra nadliczbowe, dające zaburzenia czynności kończyny górnej o charakterze krążeniowym lub neurologicznym, należy kwalifikować dodatkowo według odpowiednich paragrafów.

Do § 34:

- pkt 1. Nabyte pourazowe wady kręgosłupa dyskwalifikują kandydata do służby. W razie niemożności wykluczenia ewentualnego skrzywienia lub wady należy kandydatów poddać badaniom rentgenologicznym (zdjęcia w dwóch płaszczyznach);

- pkt 1-3. Za skrzywienie kręgosłupa uważa się wszelkie odchylenia od linii pionowej, która prawidłowo powinna przebiegać od guzowatości potylicznej zewnętrznej przez wszystkie wyrostki kolczyste kręgów i szczelinę międzypośladkową:

- nieznaczne - gdy linia wyrostków kolczystych w swobodnej postawie wyprostowanej tworzy niewielki, mało widoczny łuk na jednym z odcinków kręgosłupa lub dwa łuki przebiegające przeciwstawnie w sąsiadujących odcinkach kręgosłupa; skrzywienie takie wyrównuje się czynnie,

- umiarkowane - gdy linia wyrostków tworzy wyraźnie widoczny łuk, garb żebrowy jest mało widoczny, zauważalne jest małe zniekształcenie klatki piersiowej i występuje nieznaczne ograniczenie ruchów kręgosłupa; skrzywienie takie daje się wyrównać biernie,

- z wyraźnym garbem żebrowym - ze zniekształceniem klatki piersiowej, z upośledzeniem sprawności oddechowej; skrzywienie nie daje się ani czynnie, ani biernie skorygować;

- pkt 4 i 5. Ocenę zdolności należy uzależniać od rozległości i nasilenia procesu chorobowego oraz zaburzeń czynnościowych kręgosłupa.

Dział IX - Układ oddechowy
12345
351Przewlekła obturacyjna choroba płuc POCHP - postać łagodnaNA

B

2Przewlekła obturacyjna choroba płuc POCHP - postać umiarkowanaNB

C

3Przewlekła obturacyjna choroba płuc POCHP - postać ciężka i bardzo ciężkaNC
4Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne ze sporadycznymi zaostrzeniami o niewielkim nasileniuNB

C

5Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne z częstymi zaostrzeniami i stanami astmatycznymi wymagającymi leczenia stacjonarnego oraz zespoły astmatyczne o ciężkim przebiegu u chorych sterydozależnychNC
6Rozstrzenie oskrzeliNB

C

7Rozedma płucNB

C

8Ostra lub przewlekła niewydolność oddechowa (np. ARDS)NB

C

361Śródmiąższowe zwłóknienie płuc i inne rzadkie choroby płuc nieupośledzające sprawności czynnościowej ustrojuZA
2Śródmiąższowe zwłóknienie płuc i inne rzadkie choroby płuc upośledzające sprawność czynnościową ustrojuNB

C

3Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych nieupośledzające wydolności oddechowo-krążeniowejZA
4Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych nieznacznie upośledzające wydolność oddechowo-krążeniowąNB
5Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych znacznie upośledzające wydolność oddechowo-krążeniowąNC
6Przebyta odma samoistna pierwotnaNB

C

7Przebyta odma samoistna nawrotowaNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 35:

- pkt 1-3. Kwalifikować w zależności od wartości FEV1 i FVC:

- postać lekka POCHP, gdy FEV1/FVC < 70%; FEV1 ≥ 80%; objawy obecne lub nie,

- postać umiarkowana POCHP, gdy FEV1/FVC < 70%; 60% ≤ FEV1 < 80%; objawy obecne lub nie,

- postać ciężka POCHP, gdy FEV1/FVC < 70%; 40% ≤ FEV1 < 60%; objawy obecne lub nie,

- postać bardzo ciężka POCHP, gdy FEV1/FVC < 70%; FEV1 < 40% lub przewlekła niewydolność oddechowa, prawokomorowa niewydolność serca (zespół płucno-sercowy);

- pkt 4 i 5. Astma oskrzelowa jest chorobą charakteryzującą się rozlanym zwężeniem dolnych dróg oddechowych, występującym nagle i zmieniającym swe nasilenie w krótkim odstępie czasu w przebiegu reakcji alergicznej typu wczesnego. Zespół astmatyczny polega na rozlanym zwężeniu dolnych dróg oddechowych występującym nagle i zmieniającym swe nasilenie w krótkim odstępie czasu, czego przyczyną jest reakcja alergiczna typu wczesnego. Istnieją następujące rodzaje zespołów astmatycznych:

1) zespół astmatyczny w przebiegu zakażenia układu oddechowego (astma bakteryjna, infekcyjna, częściowo endogenna, astmatyczny nieżyt oskrzeli według innych kryteriów podziału);

2) zespół astmatyczny powysiłkowy (astma oskrzelowa wysiłkowa według innych kryteriów podziału);

3) zespół astmatyczny psychogenny (astma psychogenna według innych kryteriów podziału);

4) zespół astmatyczny odruchowy (wskutek drażnienia podśluzówkowych receptorów mechanicznie substancjami chemicznymi, zimnem itp.);

5) zespół astmatyczny w przebiegu nieimmunologicznego uwolnienia mediatorów reakcji alergicznej;

6) zespół astmatyczny w przebiegu nadwrażliwości na salicylany lub niesterydowe leki przeciwzapalne;

7) zespoły astmatyczne o innej etiologii (zespół astmatyczny nienatychmiastowy, odczyny serotoniczne w rakowiaku itp.).

Do § 36:

- pkt 1 i 2. Schorzenia wymienione w tych punktach obejmują zmiany nieswoiste: zawodowe choroby układu oddechowego (pylice, krzemice), pneumopatie wywołane pyłami organicznymi (byssinosa, choroba farmerów), pneumopatie wywołane pyłami nieorganicznymi, działaniem gazów lub par, a ponadto objawy płucne w chorobach układowych, sarkoidozę oraz niektóre rzadkie choroby płuc (hemosyderozpę płuc, kamicę pęcherzykową płuc, pierwotną amyloidozę płuc);

- pkt 1. Dotyczy chorych z prawidłowymi wynikami badania spirometrycznego i gazów krwi tętniczej w spoczynku i po submaksymalnym wysiłku fizycznym;

- pkt 2. Dotyczy chorych z nieprawidłowymi wynikami badania gazów krwi w spoczynku;

- pkt 3. Za ubytek tkanki płucnej nieupośledzający sprawności ustroju uważa się brak jednego segmentu. Przy stwierdzeniu zaburzeń związanych z ubytkiem tkanki płucnej należy dokonać oceny według § 36 pkt 4 lub 5.

Dział X - Układ krążenia
12345
371Choroby mięśnia sercowego w okresie wydolności układu krążenia (NYHA I)NA
2Choroby mięśnia sercowego z objawami chwiejnej wydolności lub trwałej niewydolności układu krążenia (NYHA II)NB
3Choroby mięśnia sercowego w okresie wydolności krążenia (NYHA III i IV)NC
4Choroba niedokrwienna serca stabilnaNB
5Choroba niedokrwienna serca niestabilna, stan po zawale mięśnia sercowegoNC
6Wady serca i wielkich naczyń całkowicie skorygowaneZ

N

A

B

7Wady serca i wielkich naczyń nieupośledzające sprawności ustrojuNB

C

8Wady serca i wielkich naczyń upośledzające sprawność ustrojuNC
9Choroby osierdziaNB

C

10Ciała obce wgojone w serceNC
11Choroba reumatyczna sercaNB

C

12Zespół wypadania płatka zastawki mitralnej niepowodujące zaburzenia sprawności fizycznejZA
13Zespół wypadania płatka zastawki mitralnej powodujące zaburzenia sprawności fizycznejNB

C

14Inne choroby serca upośledzające trwale sprawność fizycznąNC
381Nadciśnienie tętnicze okresu I wg WHONA

B

2Nadciśnienie tętnicze okresu II wg WHONB
3Nadciśnienie tętnicze okresu III wg WHONC
4Tętniaki naczyńNC
5Inne choroby naczyń krwionośnych upośledzające nieznacznie sprawność ustrojuNB

C

6Choroby naczyń krwionośnych upośledzające sprawność ustroju lub po zabiegach operacyjnych dużych naczyń ze znaczną poprawą krążeniaNC
7Choroby naczyń krwionośnych znacznie upośledzające sprawność ustroju, w tym także po operacjach rekonstrukcyjnych bez wyraźnej poprawyNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 37: Wskazana konsultacja kardiologiczna.

- pkt 11. Dotyczy osób po przebytym rzucie choroby reumatycznej pozostających na leczeniu profilaktycznym (potwierdzonym dokumentacją ewentualnie ze społecznej służby zdrowia);

- pkt 12 i 13. Rozpoznanie wymaga potwierdzenia echokardiograficznego. Nieprawidłowość ta upośledza sprawność fizyczną, jeśli powoduje bóle lub zaburzenia rytmu. Przypadki przebiegające z niedomykalnością zastawki dwudzielnej należy kwalifikować jak w pkt 7 lub 8;

- pkt 14. Obejmuje choroby niewymienione poprzednio.

Do § 38:

- pkt 5-7. Przez określenie choroby naczyń krwionośnych należy rozumieć przede wszystkim choroby naczyń obwodowych, jak choroba Burgera, choroba Raynauda, czerwienica bolesna, sinica kończyn oraz zmiany zapalno-zakrzepowe naczyń. Należy kwalifikować chorych zarówno z powikłaniami narządowymi miażdżycy tętnic, jak i z powikłaniami i następstwami stanów zapalnych i urazów naczyń krwionośnych.

Dział XI - Układ trawienny
12345
391Choroby organiczne i czynnościowe przełyku nieznacznie upośledzające sprawność ustroju (zwężenia, uchyłki itp.)NA

B

2Choroby organiczne przełyku upośledzające sprawność ustroju (zwężenia, uchyłki, owrzodzenia itp.)NC
401Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej nieupośledzające sprawności ustrojuZA
2Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuZ

N

A

B

3Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej upośledzające sprawność ustrojuNC
411Zrosty otrzewnej nieupośledzające sprawności ustrojuZA
2Zrosty otrzewnej upośledzające sprawność ustrojuNB
421Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy lub jelit bez upośledzenia sprawności ustrojuZ

N

A
2Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy lub jelit z upośledzeniem sprawności ustrojuNB

C

3Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicyZ

N

A

B

4Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy z licznymi nawrotami lub powikłaniamiNB

C

5Przebyte owrzodzenie żołądka lub dwunastnicy bez nawrotów i powikłańZA

B

6Stan po częściowej resekcji żołądka z powodu wrzodu lub innych przyczyn bez upośledzenia sprawności ustrojuNA

B

7Stan po częściowej resekcji żołądka z powodu wrzodu lub innych przyczyn z upośledzeniem sprawności ustroju lub całkowity pooperacyjny brak żołądkaNC
8Stan po zabiegach operacyjnych na jelitach (resekcje itp.) bez zaburzeń sprawności ustrojuZ

N

A
9Stan po zabiegach operacyjnych na jelitach (resekcje itp.) z zaburzeniami sprawności ustrojuNB

C

10Opuszczenie żołądka lub jelit nieupośledzające sprawności ustrojuNA
11Opuszczenie żołądka lub jelit upośledzające sprawność ustrojuNB
12Zmiany organiczne jelit nieznacznie upośledzające sprawność ustroju (choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego i inne choroby zapalenia jelit)NB
13Zmiany organiczne jelit znacznie upośledzające sprawność ustrojuNC
14Choroby czynnościowe układu pokarmowego nieupośledzające sprawności ustrojuNA

B

15Choroby czynnościowe układu pokarmowego upośledzające sprawność ustrojuNB

C

16Przetoki jelitowe zewnętrzneNC
431Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych nieupośledzające sprawności ustrojuNA
2Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych upośledzające sprawność ustrojuNB

C

3Kamica żółciowa lub inne choroby dróg żółciowychNB
4Stan po operacji pęcherzyka żółciowego (dróg żółciowych) bez zaburzeń sprawności ustrojuZA
5Stan po operacji pęcherzyka żółciowego (dróg żółciowych) z zaburzeniami sprawności ustrojuNB

C

6Przewlekłe zapalenie wątrobyNC
7Marskość wątrobyNC
8Przewlekła hiperbilirubinemiaNB

C

9Bezobjawowe nosicielstwo HbsAg, HCVZ

N

B
10Ozdrowieńcy po wirusowym zapaleniu wątroby (WZW) bez uszkodzenia wątroby i nosicielstwa antygenu HbsZ

N

A

B

11Przebyte pourazowe uszkodzenie wątroby w okresie wydolnościNB

C

12Bruceloza oporna na leczenieNB

C

441Przewlekłe choroby trzustkiNC
451Przepukliny w obrębie jamy brzusznejNA

B

C

2Przepukliny w bliźnie pooperacyjnej lub nawrotoweNB

C

3Przepuklina przeponowa lub zwiotczenie przepony upośledzające sprawność ustrojuNB

C

461Szczeliny i przetoki odbytnicy lub okolicy odbytu i inne choroby odbytuNB

C

2Szczeliny i przetoki odbytnicy lub okolicy odbytu utrzymujące się po leczeniu operacyjnymNC
3Guzy krwawnicze odbytu bez owrzodzeńNA
4Guzy krwawnicze odbytu z owrzodzeniamiNB

C

5Wynicowanie i wypadanie śluzówki odbytnicyNB

C

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 41: Według tego paragrafu należy kwalifikować również gruźlicę otrzewnej w razie zupełnego ustąpienia objawów chorobowych po zakończonym całkowitym leczeniu przeciwprątkowym (okres wyleczenia klinicznego).

Do § 42:

- pkt 1 i 2. Rozpoznanie przewlekłego nieżytu żołądka lub dwunastnicy powinno być oparte na badaniu endoskopowym. Według tych punktów należy kwalifikować stany po wyleczonej gruźlicy przewodu pokarmowego;

- pkt 3-5. Rozpoznanie powinno być oparte na badaniu endoskopowym i teście H. pylori z ostatnich 6 miesięcy;

- pkt 10. Wydłużenie narządów stwierdzone w czasie badania rtg z niewielkimi okresowymi dolegliwościami;

- pkt 11. Wydłużenie narządów stwierdzone podczas badania radiologicznego z okresowymi lub stałymi, znacznie nasilonymi dolegliwościami (zgagą, uczuciem gniecenia w nadbrzuszu itp.) oraz zaburzeniami motoryki i czynności przewodu pokarmowego;

- pkt 13. Chorzy z nawracającymi biegunkami, trudno poddającymi się leczeniu farmakologicznemu, lub objawami zespołu upośledzonego wchłaniania.

Do § 43:

- pkt 3. Potwierdzone cholecystografią lub cholangiografią lub USG;

- pkt 4 i 5. Według tych punktów należy kwalifikować stany po operacjach pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, zależnie od stopnia utrzymujących się dolegliwości ograniczających sprawność ustroju;

- pkt 6. Rozpoznanie przewlekłego zapalenia wątroby powinno być potwierdzone klinicznym leczeniem szpitalnym lub wynikiem badania biopsyjnego.

Do § 44:

- pkt 1. Rozpoznanie przewlekłego zapalenia trzustki należy ustalać na podstawie dokumentacji szpitalnej lub badań USG jamy brzusznej, badania laboratoryjnego enzymów trzustkowych, krzywej cukrowej.

Dział XII - Układ moczowy i płciowy męski
12345
471Wady rozwojowe nerek lub nerka ruchoma nieupośledzające sprawności ustrojuZ

N

A
2Wady rozwojowe nerek lub nerka ruchoma upośledzające sprawność ustrojuNB

C

3Kamica układu moczowegoNB

C

4Kłębkowe lub śród miąższowe zapalenie nerekNB

C

5Krwiomocz i białkomocz o nieustalonej etiologiiNB

C

6Roponercze lub wodonerczeNC
7Niewydolność nerekNC
8Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej nerki bez upośledzenia czynności drugiejNB

C

9Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej nerki z upośledzeniem czynności drugiejNC
481Nietrzymanie moczu ze zmianami w układzie moczowymNC
2Przewlekłe zapalenie pęcherza moczowegoNB

C

3Przewlekłe organiczne choroby pęcherza moczowego upośledzające sprawność ustrojuNC
4Przetoki pęcherza moczowegoNC
491Zwężenie cewki moczowej nieutrudniające oddawania moczuZ

N

A
2Zwężenie cewki moczowej utrudniające oddawanie moczuNB

C

3Spodziectwo lub wierzchniactwo niepowodujące zaburzeń w oddawaniu moczuZ

N

A
4Spodziectwo lub wierzchniactwo powodujące zaburzenia w oddawaniu moczuNB

C

5Przetoka prąciowa cewki moczowejNC
6Przetoka mosznowa lub kroczowa cewki moczowejNC
7Zniekształcenia prącia znacznego stopniaZ

N

B
8Wady wrodzone i nabyte, stany pooperacyjne narządów płciowych męskich upośledzające czynność układu i ustrojuNC
9Infantylizm, eunuchoidyzm, obojnactwoNC
501Żylaki powrózka nasiennego nieupośledzające sprawności ustrojuZA
2Żylaki powrózka nasiennego upośledzające sprawność ustrojuNB
3Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub torbiele najądrza nieupośledzające sprawności ustrojuZ

N

A
4Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub torbiele najądrza upośledzające sprawność ustrojuNB
5Przewlekłe zapalenie jądra lub najądrza o nieustalonej etiologiiNB

C

6Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowegoNB

C

511Brak lub zanik jednego jądraZ

N

A
2Brak lub zanik obu jąderNB

C

3Wnętrostwo jednostronne lub obustronneNA

B

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 47:

- pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować również przypadki opuszczenia jednej lub obu nerek. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty;

- pkt 3. Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji leczenia ambulatoryjnego lub stacjonarnego z badaniem rentgenowskim;

- pkt 4. Rozpoznanie przewlekłego zapalenia nerek powinno być potwierdzone obserwacją stacjonarną z biopsją diagnostyczną nerki. Według tego punktu należy kwalifikować również przypadki długotrwałego białkomoczu;

- pkt 5. Według tego punktu należy kwalifikować przypadki krwiomoczu po wykluczeniu przyczyn urologicznych i kłębkowego zapalenia nerek oraz gruźlicy nerek; jest konieczna obserwacja szpitalna;

- pkt 6. Według tego punktu należy kwalifikować powikłania kamicy oraz wad rozwojowych nerek;

- pkt 7. Rozpoznanie powinno być ustalone po obserwacji szpitalnej.

Do § 48: Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty.

- pkt 1. Nietrzymanie moczu ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym należy kwalifikować według § 67;

- pkt 3. Wysiłkowe nietrzymanie moczu u kobiet należy kwalifikować według § 89 pkt 3 i 4.

Do § 49:

- pkt 1 i 2. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty.

Do § 51:

- pkt 2. Przy stwierdzeniu cech eunuchoidyzmu należy kwalifikować według § 49 pkt 9;

- pkt 3. Kwalifikacja zależna od umiejscowienia jądra: w jamie brzusznej -zdolny; w kanale pachwinowym - zdolny z ograniczeniem.

Dział XIII - Gruczoły wydzielania wewnętrznego
12345
521Choroby tarczycy bez zmian czynności gruczołu z wolem lub bez nieupośledzające sprawności ustrojuZ

N

A

B

2Choroby tarczycy ze zmianą czynności gruczołu z wolem lub bez upośledzające sprawność ustrojuNB

C

3Eutyreoza wymagająca stałej substytucjiNA

B

4Choroba Gravesa-BasedowaNB

C

531Choroby przysadki mózgowejNC
2Choroby nadnerczyNB

C

3Choroby gruczołów przytarczycznychNB

C

4CukrzycaNB

C

5Zaburzenia przemiany węglowodanowej niewymagające stosowania leków przeciwcukrzycowychNA

B

6Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNB

C

7Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe upośledzające sprawność ustrojuNC
8Zaburzenia czynności jajnika lub jądraZ

N

A

B

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 52 i 53: Wszystkie wymienione w dziale wady i schorzenia są orzekane na podstawie konsultacji specjalisty endokrynologa, ewentualnie diabetologa, ginekologa, popartej wynikami specjalistycznych badań dodatkowych.

Dział XIV - Inne choroby wewnętrzne
12345
541Niedokrwistości niedoboroweZ

N

A

B

2Niedokrwistości hemolityczneNB

C

3Niedokrwistości aplastyczneNC
4NadkrwistośćNB

C

551Choroby układu białokrwinkowegoNA

B

C

2Zaburzenia czynności krwinek białychNA

B

C

3Choroby dotyczące układu siateczkowo-śródbłonkowego i chłonnegoNB

C

4Upośledzenie odporności i defekty immunologiczneNC
5Pooperacyjny brak śledziony bez zmian we krwiNB

C

561Niedobory osoczowych czynników krzepnięcia wrodzone i nabyteNC
2ImmunokoagulopatieNB

C

3Skazy krwotoczne naczynioweNB

C

4Skazy krwotoczne w przebiegu chorób tkanki łącznejNB

C

5Skazy krwotoczne płytkowe: trombocytopenie, trombocytemieNB

C

6Inne zaburzenia krzepnięciaNB

C

571Skaza moczanowa (dna)NB

C

2Chondrokalcynoza nieznaczne lub znacznie upośledzająca sprawność ustrojuNB

C

581Układowe choroby tkanki łącznej (kolagenozy) nieznacznie upośledzające stan zdrowiaNB
2Układowe choroby tkanki łącznej (kolagenozy) znacznie upośledzające stan zdrowiaNC
591Martwicze zapalenie naczyń i inne waskulopatieNB

C

601Zapalenie stawów kręgosłupa i inne seronegatywne zapalenia stawówNB

C

611Reaktywne zapalenie stawówNB

C

621FibromialgiaNA

B

C

631Zespół metaboliczny nieznacznie upośledzający stan zdrowiaNB
2Zespół metaboliczny znacznie upośledzający stan zdrowiaNB

C

641Inne choroby przemiany materii nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNA

B

2Inne choroby przemiany materii znacznie upośledzające sprawność ustrojuNB

C

651Inne nieprawidłowe badania biochemiczne wymagające obserwacji lub/i diagnostykiNA

B

C

2Odchylenia w badaniu przedmiotowym od stanu prawidłowego wymagające dalszej obserwacji lub/i diagnostykiNA

B

C

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 55:

- pkt 5. Hipersplenizm w przebiegu innych chorób. Pourazowy brak śledziony.

Do § 56:

- pkt 3. Choroba Rendu-Oslera;

- pkt 4. Zespół Marfana i inne.

Do § 58:

- pkt 1. Dotyczy osób bez powikłań narządowych;

- pkt 2. Dotyczy osób z powikłaniami ze skazami moczanowymi (artropatia dnawa, zmiany w układzie moczowym - kamica, stany zapalne, guzki dnawe) niezależnie od aktualnej wartości kwasu moczowego w surowicy krwi.

Dział XV - Układ nerwowy
12345
661Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych, nerwobóle pojedynczych lub licznych nerwów z okresowymi niezbyt częstymi zaostrzeniamiNA

B

2Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych, nerwobóle i zapalenie pojedynczych lub licznych nerwów z częstymi zaostrzeniami i objawami przedmiotowymiNB

C

3Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych, nerwobóle i zapalenie pojedynczych nerwów z częstymi zaostrzeniami lub utrwalonymi objawami ubytkowymiNB

C

4Przewlekłe choroby i trwałe następstwa chorób lub urazów nerwów obwodowych z zaburzeniami ruchowymi, czuciowymi i troficznymi nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNB
5Przewlekłe choroby i trwałe następstwa chorób lub urazów nerwów obwodowych z zaburzeniami ruchowymi (znaczne niedowłady lub porażenia), czuciowymi i troficznymi upośledzające sprawność ustrojuNC
671Objawy szczątkowe po przebytych chorobach organicznych lub urazach ośrodkowego układu nerwowego bez wyraźniejszych zaburzeń mózgowo-rdzeniowych lub z nieznacznymi zaburzeniami, które ze względu na umiejscowienie bądź mechanizmy wyrównawcze nie upośledzają sprawności ustrojuZ

N

A

B

2Trwałe następstwa chorób lub urazów ośrodkowego układu nerwowego z zaburzeniami mózgowo-rdzeniowymi nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNB
3Trwałe następstwa chorób lub urazów ośrodkowego układu nerwowego z zaburzeniami mózgowo-rdzeniowymi upośledzające sprawność ustrojuNC
4Organiczne postępujące choroby ośrodkowego układu nerwowego nierokujące poprawyNC
5Przebyty krwotok podpajęczynówkowy samoistny (bez stwierdzonego urazu, tętniaka lub nadciśnienia)NB

C

681Zaniki po przebytych chorobach lub urazach albo wrodzone braki mięśni nieupośledzające sprawności ustrojuNA

B

2Choroby układu mięśniowego nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNB

C

3Choroby układu mięśniowego znacznie upośledzające sprawność ustrojuNC
691Napadowe zaburzenia świadomości o nieustalonej etiologii bez zmian organicznych w układzie nerwowymNB

C

2PadaczkaNC
3Odchylenia w badaniu neurologicznym wymagające dalszej diagnostyki i obserwacjiNB

C

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 66: Rozpoznanie nerwobólów i przewlekłych zapaleń nerwów wymaga odpowiedniej dokumentacji specjalistycznej. Przy orzekaniu należy brać pod uwagę nie tylko zmiany przedmiotowe i stopień nasilenia bólów, lecz również częstość ich występowania. Zakwalifikowanie według właściwego punktu zależy od tego, w jakim stopniu porażenia (niedowłady), zaburzenia czucia i zaburzenia troficzne - ze względu na umiejscowienie, rozległość i mechanizmy wyrównawcze - upośledzają sprawność ustroju.

- pkt 3. Za objawy ubytkowe uważa się różnice w odruchach (oraz zaburzenia czucia);

- pkt 1-5. Rozpoznania powinny być potwierdzone dokumentacją po leczeniu szpitalnym lub z poradni neurologicznej.

Do § 67: Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją po leczeniu szpitalnym lub z poradni specjalistycznej neurologicznej, lub z leczenia w poradni zdrowia psychicznego (PZP).

- pkt 1-3. Według tych punktów należy kwalifikować następstwa przebytej gruźlicy opon mózgowych (zaburzenia mózgowo-rdzeniowe). W razie niestwierdzenia następstw, przed upływem 5 lat od zachorowania, kandydatów do służby należy traktować jako niezdolnych. Encefalopatię należy kwalifikować według pkt 2 lub 3, w zależności od nasilenia zespołu neurologicznego;

- pkt 4. Według tego punktu należy kwalifikować stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex). Rozpoznanie powinno być potwierdzone obserwacją szpitalną.

Do § 68: Według tego paragrafu należy kwalifikować choroby układu mięśniowego, jak zaniki mięśni postępujące, chorobę Thomsena itp.

Do § 69:

- pkt 2. Padaczka potwierdzona dokumentacją medyczną i badaniami specjalistycznymi.

Dział XVI - Stan psychiczny
12345
701Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną nieupośledzające sprawności ustrojuNA
2Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNA

B

3Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną oporne na leczenie upośledzające sprawność ustrojuNC
711Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne nieznacznie upośledzające zdolności przystosowawczeNA

B

2Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne znacznie upośledzające zdolności przystosowawczeNC
721Zaburzenia osobowości nieznacznie upośledzające zdolności adaptacyjneNB

C

2Zaburzenia osobowości utrwalone znacznie upośledzające zdolności adaptacyjneNC
731Psychozy reaktywneNB

C

2Psychozy egzogenne (pourazowe, infekcyjne, intoksykacyjne) przebyte bez pozostawienia defektuNB

C

3Psychozy egzogenne (pourazowe, infekcyjne, intoksykacyjne) przebyte z pozostawieniem defektuNC
4Psychozy endogenne (schizofrenia, zaburzenia urojeniowe, zaburzenia schizoafektywne, afektywne)NC
741Upośledzenie umysłoweNC
751Zespół uzależnienia od substancji psychoaktywnychNB

C

761Organiczne zaburzenia psychiczne nieznacznie upośledzające zdolności adaptacyjneNB

C

2Organiczne zaburzenia psychiczne znacznie upośledzające zdolności adaptacyjneNC
771Inne zaburzenia psychiczne nieznacznie upośledzające zdolności adaptacyjne rokujące poprawęNB

C

2Inne zaburzenia psychiczne znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne nierokujące wyleczenia lub istotnej poprawyNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 70: Zaburzenia nerwicowe należy rozpoznawać w przypadkach:

1) czynnościowych zaburzeń emocjonalnych, takich jak: zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zaburzenia dysocjacyjne, zaburzenia somatyzacyjne, neurastenia);

2) długotrwałego przebiegu w odróżnieniu od sytuacyjnych reakcji dezadaptacyjnych;

3) po wykluczeniu organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (zaburzenia nerwicowe spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu należy kwalifikować jak w § 73);

4) po wykluczeniu zaburzeń psychotycznych;

- pkt 1. Dotyczy przypadków z przewagą objawów subiektywnych, bez cech upośledzenia sprawności ustroju;

- pkt 2. Dotyczy badanych z wyraźnymi psychicznymi i somatycznymi objawami nerwicowymi i z względnie niezaburzonym ogólnym przystosowaniem społecznym;

- pkt 3. Dotyczy stanów opornych na leczenie, znacznie upośledzających sprawność ustroju i funkcjonowanie społeczne, uniemożliwiających wykonywanie obowiązków służbowych. U badanych rozpoznanie ustalać z uwzględnieniem dokumentacji z leczenia w oddziale psychiatrycznym lub w PZP.

Do § 71: Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (ostra reakcja na stres, zaburzenia stresowe pourazowe, reakcje adaptacyjne krótkotrwałe, reakcje adaptacyjne przedłużone) to:

- przemijające, niepsychotyczne zaburzenia psychiczne w postaci zaburzeń emocjonalnych (lęk, depresja, napięcie, gniew), zaburzeń zachowania (agresja, pobudzenie, ucieczka, izolacja) i postaci mieszanych,

- powstające pod wpływem stresujących wydarzeń lub sytuacji,

- u osób w zasadzie zdrowych psychicznie;

- pkt 1. Dotyczy reakcji przebytych lub rokujących ustąpienie w ciągu dziewięciu miesięcy;

- pkt 2. Dotyczy przypadków, które mimo leczenia i innych oddziaływań readaptacyjnych trwających dziewięć miesięcy nie rokują istotnej poprawy. Rozpoznanie ustalać z uwzględnieniem dokumentacji z leczenia w oddziale psychiatrycznym lub w PZP.

Do § 72: Rozpoznanie ustala się po stwierdzeniu:

- znacząco dysharmonijnej postawy lub zachowania, wyrażających się w takich obszarach życia psychicznego, jak: afektywność, kontrola zachowań impulsywnych, style myślenia lub przeżywania, relacje z innymi osobami,

- długiego okresu trwania ustalonych wzorców zachowań,

- zaburzeń w funkcjonowaniu oraz relacjach z innymi osobami; zaburzeń rozpoczynających się w okresie dzieciństwa lub adolescencji i trwających w okresie dorosłości,

- pojawiającego się zwykle w późniejszym okresie trwania zaburzeń osobowości subiektywnego uczucia dyskomfortu,

- gorszego funkcjonowania społecznego lub zawodowego,

- braku organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego,

- braku choroby psychicznej;

- pkt 1. Dotyczy badanych z cechami nieprawidłowej osobowości, bez objawów trwałego nieprzystosowania;

- pkt 2. Dotyczy osób z ciężkimi zaburzeniami struktury osobowości i zachowania, wyczerpującymi kryteria rozpoznania: osobowości paranoicznej, osobowości schizoidalnej, osobowości dyssocjalnej, osobowości chwiejnej emocjonalnie, osobowości histrionicznej, osobowości anankastycznej, osobowości lękowej, osobowości zależnej.

Do § 73: Rozpoznanie ustala się na podstawie odpisu historii choroby ze szpitala psychiatrycznego lub PZP oraz oceny aktualnego stanu psychicznego.

Do § 74: Oceny sprawności intelektualnej należy dokonywać na podstawie badania psychologicznego i psychiatrycznego.

Do § 75: Przez zespół zależności od środków psychoaktywnych należy rozumieć stan charakteryzujący się:

a) nieodpartym wewnętrznym przymusem ciągłego lub okresowego spożywania środków psychoaktywnych,

b) występowaniem objawów zespołu odstawienia po przerwaniu przyjmowania środka lub zmniejszeniu jego ilości albo używaniu tej samej lub podobnej substancji w celu zmniejszenia nasilenia lub uniknięcia objawów abstynencyjnych,

c) zmienionym sposobem reagowania na środek psychoaktywny (utratą kontroli),

d) zmianą tolerancji,

e) przyjmowaniem środka psychoaktywnego mimo widocznych szkód psychicznych, fizycznych i społecznych,

f) stereotypią zachowań (narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań, zwiększona ilość czasu poświęcanego na zdobywanie lub przyjmowanie substancji).

Aby rozpoznać zespół zależności należy zdiagnozować minimum trzy z sześciu powyższych objawów występujących łącznie przez pewien okres w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Rozpoznanie należy ustalić na podstawie przeprowadzonego badania podmiotowego, dokumentacji z poradni przeciwalkoholowej lub poradni zdrowia psychicznego oraz poradni medycyny pracy Służby Więziennej. W stosunku do funkcjonariuszy - w przypadkach wątpliwości diagnostycznych kierować na badania specjalistyczne.

- pkt 1. W przypadku funkcjonariuszy przy orzekaniu o zdolności do służby należy brać pod uwagę utrzymywanie abstynencji, udokumentowane przebyte terapie, motywację do utrzymania abstynencji.

Do § 76: Dotyczy wielopostaciowych zaburzeń psychicznych, uwarunkowanych dysfunkcją mózgu wywołaną jego chorobami, uszkodzeniami lub urazami, potwierdzonych:

- badaniem podmiotowym (urazy, infekcje),

- oceną stanu psychicznego (cechy zespołu psychoorganicznego),

- badaniem neurologicznym (objawy ubytkowe),

- badaniem psychologicznym (testy badające organiczne uszkodzenia OUN),

- wynikami badań dodatkowych (EEG, rtg czaszki, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).

Dotyczy:

a) zaburzeń podobnych do nerwic (cerebrastenia, zespoły rzekomonerwicowe) lub nieprawidłowych osobowości (charakteropatia, encefalopatia z zaburzeniami charakteru),

b) zaburzeń spowodowanych chorobami, urazami lub infekcjami ośrodkowego układu nerwowego,

c) stanów, gdy badanie neurologiczne, EEG, testy psychologiczne, rtg czaszki, tomografia komputerowa i inne wskazują na organiczne uszkodzenie OUN lub gdy istnieje poważne podejrzenie takiego uszkodzenia, uzasadnione przebiegiem choroby, urazu lub infekcją;

- pkt 1. Dotyczy zespołów pourazowych i innych z przewagą objawów subiektywnych, bez somatycznych cech upośledzenia sprawności ustroju;

- pkt 2. Dotyczy utrwalonych, nasilonych zaburzeń psychicznych pochodzenia organicznego. Wymagana jest dokumentacja medyczna z leczenia szpitalnego lub PZP.

Do § 77: Dotyczy przypadków z rozpoznaniami nieuwzględnionymi w § 67-73. Kwalifikacji do pkt 1 lub pkt 2 należy dokonywać na podstawie dokumentacji z dotychczasowego leczenia w poradniach zdrowia psychicznego lub szpitalach specjalistycznych oraz oceny stanu psychicznego badanego.

Dział XVII - Kończyny
12345
781Brak kończyny górnejNB

C

2Brak kończyny dolnejNC
791Zniekształcenia kości miednicy, obręczy barkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach i po stanach zapalnych) bez upośledzenia sprawnościZ

N

A

B

2Zniekształcenia kości miednicy, obręczy barkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach i po stanach zapalnych) upośledzające sprawnośćNC
3Przewlekłe stany zapalne kościNB

C

801Skrócenie kończyny dolnej od 1 cm do 2 cmZ

N

A
2Skrócenie kończyny dolnej powyżej 2 cm do 4 cm z nieznacznym upośledzeniem sprawności ruchowejNA

B

3Skrócenie kończyny dolnej powyżej 4 cm do 6 cm z upośledzeniem sprawności ruchowejNC
4Skrócenie kończyny dolnej ze znacznym upośledzeniem sprawności ruchowejNC
811Zwichnięcia nawykoweNB

C

2Zniekształcenia w obrębie wielkich stawów kończyn nieznacznie upośledzające sprawność ruchowąNA

B

3Zniekształcenia w obrębie wielkich stawów kończyn znacznie upośledzające sprawność ruchowąNB

C

4Przewlekłe choroby stawów bez zniekształcenia oraz przewlekłe zapalenia tkanki łącznej i okołostawoweNA

B

5Przewlekłe choroby stawów upośledzające sprawność ustrojuNB

C

6Dawno przebyty rzut choroby reumatycznej bez zmian sprawności ustrojuZ

N

A
7Rzut choroby reumatycznej w okresie leczenia lub postępowania profilaktycznegoNB

C

8Przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawówNB

C

9Zmiany zwyrodnieniowe stawów nieznacznie upośledzające sprawność ruchowąNA

B

10Zmiany zwyrodnieniowe stawów upośledzające sprawność ruchowąNB

C

821Stopa płaska lub wdrążona bez upośledzenia sprawnościZ

N

A
2Stopa płaska, koślawa lub wdrążona miernie upośledzająca sprawnośćNB
3Stopa szpotawa, końska, piętowa i inna znacznie upośledzająca sprawnośćNC
831Żylaki kończyn bez upośledzenia sprawnościNA
2Rozległe żylaki kończyn bez zmian troficznych skóry i owrzodzeńNB
3Rozległe żylaki kończyn dolnych z powikłaniami (zmiany troficzne, owrzodzenia, zespoły pozakrzepowe)NC
841Brak jednego palucha lub innych palców z zachowaniem główek kości śródstopia nieupośledzający chodzeniaNA

B

2Brak obu paluchów lub jednego palucha i innych palców stóp z zachowaniem główek kości śródstopia upośledzający chodzenieNB

C

3Braki palców stóp z uszkodzeniem główek kości śródstopiaNC
4Zniekształcenia palców stóp nieutrudniąjące noszenia obuwia i chodzeniaZ

N

A
5Zniekształcenia palców stóp utrudniające noszenie obuwia i chodzenieNB

C

851Brak czwartego lub piątego palca ręki prawej lub brak jednego dowolnego palca ręki lewej, z wyjątkiem kciuka (odwrotnie w przypadku osób leworęcznych)Z

N

A
2Braki palców rąk nieznacznie upośledzające chwytNB
3Braki palców rąk upośledzające chwytNB

C

4Częściowe braki palców rąk bez upośledzenia chwytuZ

N

A
5Częściowe braki palców rąk z upośledzeniem chwytuNB

C

6Ograniczenie ruchów palców rąk lub ich przykurcz bez upośledzenia chwytuZ

N

A
7Ograniczenie ruchów palców rąk lub ich przykurcz z upośledzeniem chwytuNB
8Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe bez upośledzenia chwytuNB

C

9Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe z upośledzeniem chwytuNB

C

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 78: Przez "brak kończyny" należy rozumieć nie tylko brak całej kończyny (dolnej lub górnej), ale także brak zasadniczej części kończyny: dłoni, przedramienia, stopy czy podudzia. W razie braku kończyny górnej, jeżeli to dotyczy personelu dowódczego lub administracyjnego, o zdolności do służby należy orzekać indywidualnie.

Do § 79:

- pkt 1 i 2. Zniekształcenia, ubytki i stawy rzekome obojczyka należy kwalifikować według § 32;

- pkt 2. Według tego punktu należy kwalifikować również stawy rzekome;

- pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować również gruźlicę kości.

Do § 80: Kończyny dolne należy mierzyć w pozycji leżącej, wyprostowane, z zsuniętymi stopami. Długość bezwzględną kończyny dolnej mierzy się od szczytu krawędzi kostki bocznej. Długość względną mierzy się od kolca biodrowego przedniego górnego do szczytu kostki przyśrodkowej. W wypadkach wątpliwych, kiedy istnieją różnice w wymiarach obu kończyn, należy wykonać rtg.

- pkt 4. Dotyczy skrócenia kończyny powyżej 6 cm.

Do § 81:

- pkt 1. Zwichnięcia nawykowe można rozpoznać tylko na podstawie stwierdzenia w czasie badania albo na podstawie dokumentacji lekarskiej, stwierdzającej kilkakrotnie przebyte zwichnięcia;

- pkt 2 i 3. Według tych punktów należy kwalifikować staw biodrowy szpotawy i koślawy oraz kolano szpotawe i koślawe. Przez staw biodrowy szpotawy należy rozumieć takie wzajemne ustawienie szyjki i trzonu kości udowej, które tworzy kąt zbliżony do prostego - przez staw biodrowy koślawy - które tworzy kąt nadmiernie rozwarty powyżej 130°. Rozpoznanie stawu biodrowego szpotawego i koślawego należy opierać na zdjęciu rtg.

Ustawienie koślawego lub szpotawego kolana nie zawsze należy uważać za wadę powodującą zaburzenia statyki. W prawidłowej ocenie takiego stanu pomocne mogą być pomiary odległości między kolanami lub stopami, płaskostopie z różnym nasileniem jako wyraz wyróżnienia koślawości lub szpotawości i dolegliwości spowodowane rozciąganiem wiązadeł stawu kolanowego.

Pomiarów dokonuje się w pozycji stojącej z zestawionymi (złączonymi) kończynami dolnymi. Przy kolanach szpotawych (o-kształtnych) miarodajny jest odstęp między kłykciami przyśrodkowymi kości udowych (przy złączonych stopach), przy kolanach koślawych (x-kształtnych) - odstęp między wypukłościami kostek wewnętrznych podudzi (przy złączonych kolanach). Przy odstępie między kolanami do 5 cm lub między stopami do 3 cm z reguły nie występują zaburzenia statyki. Badanych takich należy kwalifikować jako zdolnych. Przy odstępie między kolanami do 10 cm lub między stopami do 6 cm mogą występować nieznaczne zaburzenia statyki, słabo nasilone dolegliwości wiązadeł stawu kolanowego i tendencja do płaskostopia. Badanych takich należy kwalifikować jako zdolnych z ograniczeniem. Przy odstępie między kolanami ponad 10 cm lub między stopami ponad 6 cm stwierdza się często występowanie bólów statycznych kolan i płaskostopie, a nierzadko również koślawe ustawienie stóp. Przy bardzo znacznych zniekształceniach i zaburzeniach statyki spowodowanych szpotawością lub koślawością kolan, badanych należy kwalifikować jako niezdolnych. W wypadkach wątpliwych - szczególnie z pogranicza - badanych należy kierować do ortopedy;

- pkt 5. Według tego punktu należy kwalifikować również gruźlicę stawów;

- pkt 6 i 7. Według tego punktu należy kwalifikować wyłącznie na podstawie dokumentacji lekarskiej z przebytego leczenia oraz aktualnych wyników badań lekarskich dodatkowych. Za dawno przebyty rzut należy uważać ten, który miał miejsce przed 5 laty.

Do § 82: Przez stopę płaską należy rozumieć obniżenie sklepienia podłużnego oraz poprzecznego. Stopa płaska wiotka, bez obciążenia, ma kształt prawidłowy. Obniżenie sklepienia następuje tylko przy obciążeniu stopy (I°).

Przez stopę płaską z upośledzeniem sprawności należy rozumieć stopę płaską przykurczoną, ze stałym obniżeniem sklepienia podłużnego, koślawością, bolesnym napinaniem się mięśni strzałkowych (II°). Przy dalszym nasilaniu się objawów występują wyraźne zmiany w prawidłowym ustawieniu kości i zmiany w stawach stepu. Chód jest niezgrabny, męczący (III°).

Do § 84:

- pkt 4 i 5. Według tych punktów należy kwalifikować palce młotowate, przykrywające, nadliczbowe i paluch koślawy.

Do § 85: Za brak palca uważa się: w przypadku kciuka - przynajmniej brak paliczka paznokciowego, w przypadku pozostałych palców - przynajmniej dwóch paliczków.

Przy ocenie lewej ręki osób leworęcznych można stosować kwalifikacje, jakie obowiązują przy ocenie prawej ręki osób praworęcznych.

- pkt 2-7. Wymagana jest ocena lekarza chirurga ortopedy;

- pkt 8 i 9. Przez zrośnięcie palców z upośledzeniem sprawności należy rozumieć zrośnięcie kciuka ze wskazicielem lub wskaziciela z trzecim palcem albo zrośnięcie ze sobą palców: trzeciego, czwartego i piątego.

Dział XVIII - Nowotwory
12345
861Nowotwory niezłośliwe nieupośledzające sprawności ustrojuZ

N

A
2Nowotwory niezłośliwe szpecące powodujące zaburzenia czynności narządów lub upośledzające sprawność ustrojuNB

C

871Nowotwory złośliwe wszystkich rodzajów i stopniNC
2Blizny po usunięciu nowotworów złośliwych lub po leczeniu chemioterapią lub radioterapiąNB

C

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 87:

- pkt 1. Nowotwory należy rozpoznawać wyłącznie na podstawie badania histopatologicznego.

Dział XIX - Układ płciowy żeński
12345
881Wady rozwojowe układu płciowego żeńskiego nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuZ

N

A

B

2Wady rozwojowe układu płciowego żeńskiego znacznie upośledzające sprawność ustrojuNC
3Zaburzenia hormonalne cyklu miesiączkowego z nieznacznym upośledzeniem sprawności ustrojuZ

N

A

B

4Zaburzenia hormonalne cyklu miesiączkowego ze znacznym upośledzeniem sprawności ustrojuNB

C

891Zestarzałe pęknięcia lub blizny krocza nieupośledzające sprawności ustrojuZA
2Obniżenie ścian pochwy z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego lub odbytniczegoNB

C

3Obniżenie ścian pochwy z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego i towarzyszącym wysiłkowym nietrzymaniem moczuNC
4Obniżenie ścian pochwy z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego lub odbytniczego z całkowitym nietrzymaniem moczu lub zaburzeniem czynności zwieracza odbytuNC
5Całkowite wypadanie narządów płciowychNC
6Guzy przydatków, torbiele sromu, mięśniaki macicyNB

C

901Nieprawidłowe położenie macicy nieupośledzające sprawności ustrojuZA
2Nieprawidłowe położenie macicy z częściowym upośledzeniem sprawności ustrojuZ

N

B
3Przetoki maciczne, pochwowe i kroczoweNC
911Ostre i podostre stany zapalne narządów płciowych bez zmian anatomicznychZ

N

B
2Ostre i podostre stany zapalne narządów płciowych ze zmianami anatomicznymi w zakresie przydatków i przymaciczaNB

C

3Powtarzające się przewlekłe zmiany zapalne narządów płciowych ze znacznymi zmianami anatomicznymi przydatków i przymacicza oraz objawami otrzewnowymiNC
4Stan po odcięciu nadpochwowym lub wycięciu całkowitym macicy z powodów innych niż nowotwory złośliweNB

C

5Stan po wycięciu całkowitym macicy z powodu nowotworu złośliwegoNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do działu XIX: Badania ginekologiczne należy przeprowadzać zarówno przy kwalifikowaniu kandydatek do służby, jak i funkcjonariuszy-kobiet. Badania przeprowadza specjalista ginekolog.

Do § 88:

- pkt 1. Należą tu przegrody i przewężenia pochwy, macica jednorożna, dwurożna, dwuszyjkowa, podwójna i wady rozwojowe jajowodów;

- pkt 2. Dotyczy znacznego niedorozwoju lub braku macicy. Zmiana skojarzona jest zazwyczaj z niedomogą hormonalną układu płciowego, która rzutuje na ogólną sprawność ustroju;

- pkt 3. Obfite miesiączki przy jednoczesnym istnieniu mięśniaków i bolesne miesiączki przy zmianach o charakterze endometriozy, potwierdzone aktualnym wynikiem badania ginekologicznego.

Do § 89:

- pkt 6. Dotyczy np. torbieli gruczołu przedsionkowego, mięśniaków macicy i innych zmian.

Do § 90:

- pkt 1. Na przykład tyłozgięcie macicy wolne;

- pkt 2. Na przykład tyłozgięcie macicy umocowane.

Dział XX - Choroby zakaźne i pasożytnicze
12345
921Zakażenie wirusem HIVZ

N

A

B

2Zespół nabytego upośledzenia odpornościNC
3Zakażenia przenoszone drogą płciowąZ

N

B

C

4Inne wirusowe zakażeniaZ

N

B

C

931Gruźlica nosa, gardła, krtani i tchawicy czynnaNC
2Gruźlica węzłowo-płucna czynnaNC
3Gruźlica prosówkowa ostraNC
4Rozsiana gruźlica płucNC
5Gruźlica płuc naciekowa czynnaNC
6Gruźlica płuc włóknista, włóknisto-guzkowaNC
7Serowate zapalenie płucNC
8Gruźlica płuc włóknisto-jamistaNC
9Pojedyncze zwapnienia lub niewielkie zwłóknienia po przebytym procesie gruźliczymZ

N

A
10Liczne zwapnienia i zwłóknienia po przebytych rozsiewach krwiopochodnych gruźlicy bez upośledzenia sprawności oddechowejNB

C

11Zmiany bliznowate po przebytej gruźlicy płuc z upośledzeniem sprawności oddechowo-krążeniowejNC
12Zrosty i zgrubienia opłucnej nieupośledzające sprawności oddechowo-krążeniowejZ

N

A
13Zrosty i zgrubienia opłucnej upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNB

C

14Zrosty i zgrubienia opłucnej ograniczające ruchomość przepony z przemieszczeniem narządów miernie upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNC
15Zrosty i zgrubienia opłucnej ograniczające ruchomość przepony z przemieszczeniem narządów znacznie upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNC
16Gruźlica narządów jamy brzusznej (otrzewnej, węzłów chłonnych oraz przewodu pokarmowego) - czynnaNC
17Gruźlica narządów układu moczowo-płciowegoNC
941Grzybicze lub pasożytnicze choroby płuc lub opłucnejNB

C

2Bąblowiec, grzybica narządów jamy brzusznejNC

Szczegółowe objaśnienia i zalecane czynności

Do § 92:

- pkt 1-4. Kwalifikacja wymaga konsultacji specjalisty chorób zakaźnych.

Do § 93: Przypadki czynnej gruźlicy płuc oraz przypadki wątpliwe co do dynamiki procesu należy poddawać obserwacji i leczeniu. Po zakończeniu leczenia (w ramach obowiązujących przepisów) badanych należy kwalifikować w zależności od uzyskanych wyników leczenia.

1 Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie zdolności fizycznej i psychicznej do Służby Więziennej (Dz. U. Nr 20, poz. 108).