Rozdział 6 - Postępowania w sprawach świadczeń "aktywny rodzic" - Wspieranie rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic".
Dziennik Ustaw
Dz.U.2024.858
Akt oczekujący Wersja od: 12 czerwca 2024 r.
Rozdział 6
Postępowania w sprawach świadczeń "aktywny rodzic"
Postępowania w sprawach świadczeń "aktywny rodzic"
1.
Ustalenie prawa do świadczeń "aktywny rodzic" oraz ich wypłata następują na wniosek:1)
odpowiednio matki, ojca, opiekuna faktycznego dziecka, osoby pełniącej funkcję rodziny zastępczej albo osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka - w przypadku świadczenia "aktywni rodzice w pracy";2)
rodzica w rozumieniu art. 14 - w przypadku świadczenia "aktywnie w żłobku";3)
odpowiednio matki, ojca albo opiekuna faktycznego dziecka - w przypadku świadczenia "aktywnie w domu".2.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" składa się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.3.
Informacje przedstawione we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" i załącznikach do wniosku składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.1.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" zawiera odpowiednio:1)
dane dotyczące wnioskodawcy:a)
w przypadku matki lub ojca - imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, stan cywilny, adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz informację, czy osoba ubiegająca się o świadczenie "aktywni rodzice w pracy", członek rodziny tej osoby lub rodzic dziecka wykonuje pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 25 ust. 1,b)
w przypadku opiekuna faktycznego dziecka - imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz informację, czy osoba ubiegająca się o świadczenie "aktywni rodzice w pracy" lub członek rodziny tej osoby wykonują pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 25 ust. 1,c)
w przypadku rodziny zastępczej i osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka - imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres poczty elektronicznej i numer telefonu,d)
w zakresie aktywności zawodowej wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz aktywności zawodowej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwach, do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;2)
dane osoby, z którą wnioskodawca wspólnie wychowuje dziecko: imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz dane dotyczące aktywności zawodowej wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz aktywności zawodowej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwach, do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;3)
dane dotyczące dziecka, na które wnioskodawca ubiega się o świadczenie "aktywni rodzice w pracy":a)
imię i nazwisko,b)
datę urodzenia,c)
adres miejsca zamieszkania - w przypadku gdy w sprawie mają lub mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,d)
obywatelstwo,e)
numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość,f)
inne informacje wynikające z innych dokumentów, w tym oświadczeń, niezbędnych do ustalenia prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy";4)
dane dotyczące innych osób, podane przez osobę ubiegającą się o świadczenie "aktywni rodzice w pracy" - jeżeli w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;5)
numer rachunku płatniczego w kraju lub numer wydanego w kraju instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2024 r. poz. 30 i 731), chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe stanowią inaczej.2.
W przypadku osób ubiegających się o świadczenie "aktywni rodzice w pracy", o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, które wykonują lub członek ich rodziny wykonuje pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 25 ust. 1, wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" zawiera także:1)
zagraniczny numer identyfikacyjny służący do identyfikacji ludności;2)
państwo pobytu;3)
okres pobytu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;4)
adres miejsca zamieszkania poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;5)
nazwę i adres pracodawcy poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;6)
miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.3.
Do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" dołącza się odpowiednio zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do tych świadczeń:1)
zaświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka, zawierające w szczególności datę wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia;2)
oświadczenie o dacie przyjęcia na wychowanie dziecka, w stosunku do którego osoba, która przyjęła je na wychowanie, wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia;3)
prawomocne orzeczenie sądu orzekające rozwód lub separację;4)
zaświadczenie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej o umieszczeniu dziecka odpowiednio w rodzinie zastępczej albo w rodzinnym domu dziecka, wraz z datą umieszczenia;5)
kartę pobytu - w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;6)
kartę pobytu i decyzję o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub inny dokument uprawniający cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który uprawnia do wykonywania pracy;7)
orzeczenie sądu wskazujące na pozostawanie dziecka pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach;8)
oświadczenie o wychowywaniu dziecka z inną osobą albo o samodzielnym wychowywaniu dziecka;9)
inne dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy".1.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w żłobku" zawiera odpowiednio:1)
dane dotyczące wnioskodawcy, w tym imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz adres poczty elektronicznej i numer telefonu, a w przypadku wnioskodawcy będącego dyrektorem placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorem regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej lub dyrektorem interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego dodatkowo nazwę, adres, NIP i REGON placówki lub ośrodka, którymi kieruje dyrektor;2)
dane dotyczące dziecka, w tym:a)
imię i nazwisko,b)
datę urodzenia,c)
numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość,d)
inne informacje wynikające z innych dokumentów, w tym oświadczeń, niezbędnych do ustalenia prawa do świadczenia "aktywnie w żłobku";3)
informację o uczęszczaniu dziecka do żłobka lub klubu dziecięcego lub objęciu dziecka opieką dziennego opiekuna ze wskazaniem żłobka lub klubu dziecięcego, do którego dziecko uczęszcza, lub dziennego opiekuna, który sprawuje opiekę nad dzieckiem.2.
Do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w żłobku" dołącza się inne dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do tego świadczenia.1.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w domu" zawiera odpowiednio:1)
dane dotyczące wnioskodawcy:a)
w przypadku matki lub ojca - imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, stan cywilny, adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz informację, czy osoba ubiegająca się o świadczenie "aktywnie w domu", członek rodziny tej osoby lub rodzic dziecka wykonuje pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 25 ust. 1,b)
w przypadku opiekuna faktycznego dziecka - imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz informację, czy osoba ubiegająca się o świadczenie "aktywni rodzice w pracy" lub członek rodziny tej osoby wykonują pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 25 ust. 1;2)
dane dotyczące dziecka, na które wnioskodawca ubiega się o świadczenie "aktywnie w domu":a)
imię i nazwisko,b)
datę urodzenia,c)
adres miejsca zamieszkania - w przypadku gdy w sprawie mają lub mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,d)
obywatelstwo,e)
numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość,f)
inne informacje wynikające z innych dokumentów, w tym oświadczeń, niezbędnych do ustalenia prawa do świadczenia "aktywnie w domu";3)
dane dotyczące innych osób, podane przez osobę ubiegającą się o świadczenie "aktywnie w domu" - jeżeli w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;4)
numer rachunku płatniczego w kraju lub numer wydanego w kraju instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe stanowią inaczej.2.
W przypadku osób ubiegających się o świadczenie "aktywnie w domu", o których mowa w ust. 1 pkt 1, które wykonują lub członek ich rodziny wykonuje pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 25 ust. 1, wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w domu" zawiera także:1)
zagraniczny numer identyfikacyjny służący do identyfikacji ludności;2)
państwo pobytu;3)
okres pobytu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;4)
adres miejsca zamieszkania poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;5)
nazwę i adres pracodawcy poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;6)
miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.3.
Do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w domu" dołącza się odpowiednio zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do tych świadczeń:1)
zaświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka, zawierające w szczególności datę wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia;2)
oświadczenie o dacie przyjęcia na wychowanie dziecka, w stosunku do którego osoba, która przyjęła je na wychowanie, wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia;3)
prawomocne orzeczenie sądu orzekające rozwód lub separację;4)
kartę pobytu - w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;5)
kartę pobytu i decyzję o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub inny dokument uprawniający cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który uprawnia do wykonywania pracy;6)
orzeczenie sądu wskazujące na pozostawanie dziecka pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach;7)
inne dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia "aktywnie w domu".Ustalając prawo do świadczeń "aktywny rodzic", uwzględnia się informacje i dokumenty, o których mowa w art. 28-30, oraz informacje uzyskane z rejestrów publicznych lub zweryfikowane w rejestrach publicznych, o których mowa w art. 44.
Jeżeli wnioskodawca nie może złożyć w formie dokumentu elektronicznego zaświadczenia wymaganego dla potwierdzenia faktów lub stanu prawnego lub innego dokumentu niezbędnego w postępowaniu w sprawie o świadczenia "aktywny rodzic", wnioskodawca może złożyć elektroniczną kopię takiego dokumentu, po uwierzytelnieniu jej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo w inny sposób zapewniający możliwość potwierdzenia pochodzenia i integralności weryfikowanych danych w postaci elektronicznej.
Art. 33. [Sposób złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" i załączników do tego wniosku]
1.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" i załączniki do tego wniosku są składane wyłącznie w postaci elektronicznej za pomocą:1)
profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych;2)
systemu teleinformatycznego banków krajowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych świadczących usługi drogą elektroniczną, spełniających wymogi określone w informacji zamieszczonej na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;3)
systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny;4)
systemu teleinformatycznego wskazanego w informacji, o której mowa w ust. 3.2.
Osobie składającej wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" i załączniki do tego wniosku w sposób określony w ust. 1 pkt 2-4, która nie posiada profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, profil ten zakłada Zakład Ubezpieczeń Społecznych.3.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rodziny w informacji zamieszczonej na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może wskazać inne niż określone w ust. 1 pkt 1-3 systemy teleinformatyczne, za pomocą których mogą być składane wnioski o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" i załączniki do tych wniosków.4.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie porozumienia, może zapewnić dostęp do środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku i załączników do wniosku oraz zapewnić pomoc przy wnoszeniu tych dokumentów w miejscu innym niż siedziba, oddział lub wyznaczona jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.1.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" i załączniki do tego wniosku składa się za pomocą:1)
profilu informacyjnego, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1, po opatrzeniu ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych bezpłatnie w systemie teleinformatycznym;2)
systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2, po uwierzytelnieniu ich przy użyciu danych uwierzytelniających stosowanych przez bank krajowy lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową do weryfikacji w drodze elektronicznej posiadacza rachunku;3)
systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 3, po uwierzytelnieniu wnioskodawcy przy użyciu profilu zaufanego, profilu osobistego, innego środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 21a ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 422), adekwatnie do poziomu bezpieczeństwa środka identyfikacji elektronicznej wymaganego dla usług świadczonych w tym systemie, danych weryfikowanych za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego, jeżeli te dane pozwalają na identyfikację i uwierzytelnienie wymagane w celu realizacji usługi online, albo innych technologii, jeżeli zostaną udostępnione w tym systemie;4)
systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 4, po opatrzeniu ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony w tym systemie teleinformatycznym.2.
Na potrzeby złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" i załączników do tego wniosku bank krajowy na wniosek klienta, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa na wniosek członka i minister właściwy do spraw rodziny na wniosek osoby, o której mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1, przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dane niezbędne do uwierzytelnienia, pozwalające na założenie profilu informacyjnego, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1.Art. 35. [Przyznanie świadczenia "aktywny rodzic", odmowa przyznania uchylenie lub zmiana prawa do świadczenia; zasady komunikacji z wnioskodawcą]
1.
Przyznanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych świadczeń "aktywny rodzic" nie wymaga wydania decyzji.2.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia osobie ubiegającej się o świadczenie "aktywny rodzic" informację o przyznaniu świadczenia na jej profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Informacja o przyznaniu świadczenia "aktywny rodzic" lub zawiadomienie o umieszczeniu tej informacji na profilu informacyjnym mogą zostać przesłane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobie ubiegającej się o świadczenie "aktywny rodzic" na wskazany we wniosku adres poczty elektronicznej lub numer telefonu.3.
Nieodebranie informacji o przyznaniu świadczenia "aktywny rodzic" nie wstrzymuje wypłaty tego świadczenia.4.
W sprawach odmowy przyznania świadczenia "aktywny rodzic", uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia "aktywny rodzic" oraz nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję.5.
Decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacje i inne pisma w sprawie świadczenia "aktywny rodzic" Zakład Ubezpieczeń Społecznych doręcza osobie ubiegającej się o świadczenie "aktywny rodzic" i osobie otrzymującej świadczenie "aktywny rodzic" wyłącznie w postaci elektronicznej na jej profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Informacja o umieszczeniu na profilu informacyjnym decyzji, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacji i innego pisma w sprawie świadczenia "aktywny rodzic" może zostać przesłana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobie ubiegającej się o świadczenie "aktywny rodzic" lub otrzymującej to świadczenie na wskazany we wniosku adres poczty elektronicznej lub numer telefonu.6.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia żłobkowi, klubowi dziecięcemu, podmiotowi zatrudniającemu dziennego opiekuna albo dziennemu opiekunowi prowadzącemu działalność na własny rachunek informację o przyznaniu świadczenia "aktywnie w żłobku", na dziecko objęte opieką odpowiednio w żłobku, klubie dziecięcym albo u dziennego opiekuna na adres poczty elektronicznej wskazany odpowiednio w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych albo wykazie dziennych opiekunów i podmiotów zatrudniających dziennych opiekunów, o których mowa w przepisach o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.7.
W przypadku, o którym mowa w ust. 5, decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacje i inne pisma w sprawie świadczenia "aktywny rodzic" uznaje się za doręczone:1)
w momencie ich odbioru przez osobę ubiegającą się o świadczenie "aktywny rodzic" lub otrzymującej to świadczenie na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;2)
po upływie 14 dni od dnia umieszczenia decyzji, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacji lub innego pisma w sprawie świadczenia "aktywny rodzic" na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - w przypadku ich nieodebrania.8.
Osoba ubiegająca się o świadczenie "aktywny rodzic" i osoba otrzymująca świadczenie "aktywny rodzic" doręczają do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pisma wyłącznie w postaci elektronicznej na swoim profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.9.
Decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacje i inne pisma, o których mowa w ust. 5, opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym, kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo zamieszcza się w nich imię, nazwisko i stanowisko służbowe osoby upoważnionej do ich wydania.10.
Pisma, o których mowa w ust. 8, doręczane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w postaci elektronicznej na profilu informacyjnym założonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych składa się, opatrując je kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym.11.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może podejmować rozstrzygnięcia w sprawach świadczenia "aktywny rodzic", w tym rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych, w oparciu wyłącznie o zautomatyzowane przetwarzanie danych osobowych, pod warunkiem zapewnienia stronie, której dotyczy podejmowane rozstrzygnięcie, prawa do otrzymania stosownych wyjaśnień co do podstaw podjętego rozstrzygnięcia oraz prawa do uzyskania interwencji ludzkiej, do wyrażenia własnego stanowiska i do zakwestionowania takiego rozstrzygnięcia. W stosunku do rozstrzygnięć następujących w drodze decyzji strona, której dotyczy decyzja, może skorzystać z tych uprawnień w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.12.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych gromadzi dokumentację w sprawie świadczeń "aktywny rodzic" w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w formie dokumentów elektronicznych oraz skanów dokumentów papierowych i innych załączników do wniosków.13.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia stronom postępowania na ich wniosek oraz organom uprawnionym na podstawie ustawy dokumentację zgromadzoną w sprawie świadczenia "aktywny rodzic" w formie wydruków z systemu teleinformatycznego lub w formie elektronicznej określonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, o ile strona postępowania lub inny organ ma techniczne możliwości odczytania tej dokumentacji. Tak udostępniona dokumentacja nie wymaga uwierzytelnienia.14.
Wydruki dokumentów z systemu teleinformatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w szczególności decyzji, wniosków oraz wezwań, mają moc równoważną z dokumentem elektronicznym znajdującym się w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i nie wymagają uwierzytelnienia w postępowaniach administracyjnych oraz w postępowaniach sądowych.Zakład Ubezpieczeń Społecznych może udostępnić na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej wzór wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy", wzór wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w żłobku" oraz wzór wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w domu".
Art. 37. [Systemy teleinformatyczne wykorzystywane przez wojewodę do realizacji zadań wynikających z ustawy]
Wojewoda realizuje zadania wynikające z niniejszej ustawy za pomocą systemów teleinformatycznych stanowiących integralne części systemów teleinformatycznych stosowanych do realizacji świadczeń rodzinnych określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 323).
1.
Informacje, o których mowa w art. 28 ust. 1 i 2, art. 29 ust. 1 i art. 30 ust. 1 i 2, informacje wynikające z dokumentów i oświadczeń, o których mowa w art. 28 ust. 3, art. 29 ust. 2 i art. 30 ust. 3, oraz informacje o wartości wypłaconych świadczeń "aktywny rodzic" przetwarza Zakład Ubezpieczeń Społecznych w celu realizacji świadczeń "aktywny rodzic" i w celu weryfikacji prawa do świadczeń "aktywny rodzic".2.
Minister właściwy do spraw informatyzacji po otrzymaniu od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych numerów PESEL osób uprawnionych do świadczeń "aktywny rodzic" i członków ich rodzin niezwłocznie przekazuje posiadane dane z rejestru PESEL, o którym mowa w przepisach o ewidencji ludności w zakresie informacji o zgonach, oraz informacje, o których mowa w art. 8 pkt 26 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2024 r. poz. 736 i 854).Art. 39. [Przetwarzanie danych osobowych w związku ze składaniem wniosków o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic"]
1.
Bank krajowy oraz spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2, minister właściwy do spraw rodziny oraz podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 33 ust. 3, na potrzeby złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" wraz z załącznikami, składanego w postaci elektronicznej za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 33 ust. 1 pkt 2-4, w imieniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przetwarzają dane osobowe dotyczące osób, o których mowa w art. 28 ust. 1, art. 29 ust. 1 i art. 30 ust. 1.2.
Osoby upoważnione przez bank krajowy, spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową albo ministra właściwego do spraw rodziny, a także osoby upoważnione przez podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 33 ust. 3, do przetwarzania danych osobowych, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do zachowania ich w poufności.3.
Bank krajowy, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, minister właściwy do spraw rodziny oraz podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 33 ust. 3, którzy zapewniają możliwość złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" wraz z załącznikami, za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 33 ust. 1 pkt 2-4, zapewniają niezbędne środki techniczne i organizacyjne służące zapewnieniu bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych, o których mowa w ust. 1, oraz środki określone w art. 32 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm. 5 ).4.
Bank krajowy, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, minister właściwy do spraw rodziny oraz podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 33 ust. 3, którzy zapewniają możliwość złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" wraz z załącznikami, za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 33 ust. 1 pkt 2-4, udostępniają Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych informacje służące potwierdzeniu spełniania obowiązków określonych w art. 28 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), a także umożliwiają Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzenie audytów i inspekcji.5.
Bank krajowy, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, minister właściwy do spraw rodziny oraz podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 33 ust. 3, którzy zapewniają możliwość złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" wraz z załącznikami, za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 33 ust. 1 pkt 2-4, usuwają dane objęte treścią wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" i załączników do tego wniosku niezwłocznie po otrzymaniu informacji o potwierdzeniu złożenia wniosku przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.6.
W przypadku gdy bank krajowy, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, minister właściwy do spraw rodziny lub podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 33 ust. 3, w celu umożliwienia złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" wraz z załącznikami, za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 33 ust. 1 pkt 2-4, korzystają z usług innego podmiotu, który będzie przetwarzał dane osobowe, o których mowa w ust. 1, uważa się, że podmiot ten przetwarza dane osobowe w imieniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przepisy ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.Zakład Ubezpieczeń Społecznych przechowuje informacje, o których mowa w art. 28 ust. 1 i 2, art. 29 ust. 1 i art. 30 ust. 1 i 2, oraz informacje o wartości wypłaconych świadczeń "aktywny rodzic", dotyczące osób, którym świadczenie "aktywny rodzic" zostało przyznane, przez okres 10 lat od dnia zaprzestania udzielania świadczenia "aktywny rodzic", a informacje dotyczące osób, którym świadczenie "aktywny rodzic" nie zostało przyznane, przechowuje przez okres 1 roku od dnia, w którym decyzja w sprawie świadczenia "aktywny rodzic" stała się ostateczna, lub od dnia pozostawienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" bez rozpatrzenia.
Informacje, o których mowa w art. 28 ust. 1 i 2, art. 29 ust. 1 i art. 30 ust. 1 i 2, informacje wynikające z dokumentów i oświadczeń, o których mowa w art. 28 ust. 3, art. 29 ust. 2 i art. 30 ust. 3, oraz informacje o wartości wypłaconych świadczeń "aktywny rodzic" usuwa się niezwłocznie po upływie okresów przechowywania, o których mowa w art. 40.
1.
Jeżeli w stosunku do osoby ubiegającej się o świadczenie "aktywny rodzic" lub otrzymującej to świadczenie wystąpią wątpliwości dotyczące sprawowania przez osobę uprawnioną opieki nad dzieckiem, w tym również w przypadkach, o których mowa w art. 49, wydatkowania świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu" niezgodnie z celem lub marnotrawienia świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu", Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zwrócić się do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się lub otrzymującej świadczenie "aktywny rodzic" kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (Dz. U. poz. 1818) - do dyrektora centrum usług społecznych, o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693, 1938 i 2760 oraz z 2024 r. poz. 743), w celu weryfikacji tych wątpliwości.2.
W przypadkach, o których mowa w ust. 1, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wystąpić do ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych - do centrum usług społecznych, z wnioskiem o udzielenie informacji o okolicznościach dotyczących sprawowania opieki nad dzieckiem, wydatkowania świadczenia "aktywny rodzic" niezgodnie z celem lub marnotrawienia świadczenia "aktywny rodzic", jeżeli informacje te zostały ustalone w rodzinnym wywiadzie środowiskowym przeprowadzonym nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem otrzymania przez ośrodek pomocy społecznej albo centrum usług społecznych wniosku o udzielenie informacji.3.
Jeżeli odpowiednio kierownik ośrodka pomocy społecznej albo dyrektor centrum usług społecznych, w wyniku rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ust. 1 albo 2, ustali, że świadczenie odpowiednio "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenie "aktywnie w domu" jest wydatkowane niezgodnie z celem lub marnotrawione, przekazuje informację o tym Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych.4.
W przypadku, o którym mowa w ust. 3, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje należne osobie uprawnionej odpowiednio świadczenie "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenie "aktywnie w domu" na rachunek płatniczy lub na instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych odpowiednio ośrodka pomocy społecznej albo centrum usług społecznych w celu wypłaty odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu" w sposób określony w art. 13 i art. 22.5.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje osobę uprawnioną odpowiednio do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu" o przekazaniu odpowiednio kierownikowi ośrodka pomocy społecznej albo dyrektorowi centrum usług społecznych wypłaty odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu" w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.6.
W przypadku gdy ustaną okoliczności wskazujące na wydatkowanie odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu" niezgodnie z celem lub jego marnotrawienie, odpowiednio kierownik ośrodka pomocy społecznej albo dyrektor centrum usług społecznych informują Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zasadności wznowienia przekazywania odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu" na rachunek płatniczy lub na instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych osoby uprawnionej odpowiednio do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu".Art. 43. [Wymiana informacji w sprawach, w których mają albo mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego]
1.
W sprawach o świadczenia "aktywni rodzice w pracy" i świadczenia "aktywnie w domu", w których mają albo mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i wojewoda wymieniają się informacjami niezbędnymi do realizacji tych przepisów, w szczególności:1)
danymi określonymi w art. 28 ust. 1, art. 29 ust. 1 i art. 30 ust. 1;2)
informacjami dotyczącymi rozstrzygnięcia w sprawie;3)
danymi obejmującymi wnioskodawcę, członka jego rodziny oraz drugiego rodzica dziecka, w szczególności:a)
imię i nazwisko,b)
numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, jeżeli są znane,c)
zagraniczny numer identyfikacyjny służący do identyfikacji ludności, jeżeli jest znany,d)
państwo pobytu, jeżeli jest znane,e)
okres pobytu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jest znany,f)
adres miejsca zamieszkania poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jest znany,g)
nazwę i adres pracodawcy poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są znane,h)
miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jest znane.2.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi postępowanie w sprawie świadczenia "aktywni rodzice w pracy" i świadczenia "aktywnie w domu" zgodnie z art. 23.3.
Po ustaleniu, że w sprawie mają lub mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje wojewodzie informacje w zakresie wskazanym w ust. 1. Przekazanie informacji wojewodzie nie wstrzymuje postępowania w sprawie odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu" zgodnie z art. 23.4.
Wojewoda wykonuje obowiązki instytucji właściwej przewidziane w przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, z wyjątkiem obowiązków, o których mowa w ust. 2.5.
Wojewoda na podstawie informacji pozyskanych w wyniku zastosowania przepisów ust. 1 i 4, a także informacji znanych mu z urzędu oraz uzyskanych bezpośrednio od osób, o których mowa w ust. 1, ustala, czy i w jakim okresie w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a także wyznacza ustawodawstwo jako mające pierwszeństwo zgodnie z przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.6.
Wojewoda niezwłocznie przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacje o ustaleniach, o których mowa w ust. 5.7.
Informacje przekazane przez wojewodę zgodnie z ust. 6 stanowią dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podstawę do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie świadczenia "aktywni rodzice w pracy" i świadczenia "aktywnie w domu", jeżeli mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub na ich wysokość.8.
W przypadku gdy wojewoda otrzymał zgodnie z przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzinnego w rozumieniu przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego przekazany przez instytucję właściwą w innym państwie określonym w art. 25 ust. 1 wojewoda wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku przez złożenie wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sposób określony w art. 33 ust. 1 oraz art. 34 ust. 1. Przepis art. 45 ust. 1 stosuje się odpowiednio.9.
W przypadku, o którym mowa w ust. 8, przepisy ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.1.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ustalając lub weryfikując prawo do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu", jest obowiązany do samodzielnego uzyskania lub weryfikacji, drogą elektroniczną z rejestrów publicznych, w tym z rejestru PESEL, o którym mowa w przepisach o ewidencji ludności, z systemu informacji oświatowej, z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych, o którym mowa w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, z rejestru żłobków i klubów dziecięcych oraz wykazu dziennych opiekunów i podmiotów zatrudniających dziennych opiekunów, o których mowa w przepisach o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, oraz z własnych rejestrów odpowiednio informacji o:1)
których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1-3 i art. 30 ust. 1 pkt 1 i 2, jeżeli są dostępne w tych rejestrach;2)
podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu w związku z aktywnością zawodową w rozumieniu art. 7 pkt 2;3)
podleganiu oraz podstawie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego oraz o zasiłkach, świadczeniach i wynagrodzeniach, o których mowa w art. 7 pkt 2 lit. b;4)
podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników;5)
legitymowaniu się przez dziecko orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44) oraz okresie, na jaki orzeczenie zostało wydane;6)
objęciu dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu albo sprawowaną przez dziennego opiekuna - w przypadku świadczenia "aktywni rodzice w pracy";7)
dziecku umieszczonym w pieczy zastępczej, obejmujących następujące dane:a)
imię i nazwisko,b)
datę urodzenia,c)
obywatelstwo,d)
numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość,e)
informację o pozbawieniu rodziców władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, ze wskazaniem sądu wydającego postanowienie, daty wydania postanowienia oraz sygnatury sprawy,f)
formę rodzinnej pieczy zastępczej, w której zostało umieszczone dziecko, województwo, powiat i adres odpowiednio zamieszkania rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, powiat, który zawarł umowę z rodziną zastępczą zawodową, lub powiat organizujący rodzinny dom dziecka oraz imię i nazwisko osoby tworzącej rodzinę zastępczą lub osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka,g)
daty pobytu dziecka w pieczy zastępczej;8)
rodzinie zastępczej lub osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, obejmujących następujące dane:a)
imię i nazwisko,b)
numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość,c)
adres miejsca zamieszkania, ze wskazaniem powiatu i województwa.2.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ustalając lub weryfikując prawo do świadczenia "aktywnie w żłobku", jest obowiązany do samodzielnego uzyskania lub weryfikacji, drogą elektroniczną z rejestrów publicznych, w tym z rejestru PESEL, o którym mowa w przepisach o ewidencji ludności, z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych, o którym mowa w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, z rejestru żłobków i klubów dziecięcych oraz wykazu dziennych opiekunów i podmiotów zatrudniających dziennych opiekunów, o których mowa w przepisach o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, oraz z własnych rejestrów odpowiednio informacji:1)
określonych w art. 29 ust. 1 pkt 1 i 2, jeżeli są dostępne w tych rejestrach;2)
określonych w art. 29 ust. 1 pkt 3;3)
o prawie do świadczeń opieki zdrowotnej;4)
o legitymowaniu się przez dziecko orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, oraz okresie, na jaki orzeczenie zostało wydane;5)
o pozbawieniu rodziców władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, sądzie wydającym postanowienie, dacie wydania postanowienia oraz sygnaturze sprawy;6)
o ustanowieniu opiekuna prawnego dziecka, sądzie ustanawiającym opiekuna prawnego, dacie wydania postanowienia oraz sygnaturze sprawy;7)
o formie rodzinnej pieczy zastępczej, w której zostało umieszczone dziecko, województwie, powiecie i adresie odpowiednio zamieszkania rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, powiecie, który zawarł umowę z rodziną zastępczą zawodową, lub powiecie organizującym rodzinny dom dziecka oraz imieniu, nazwisku i numerze PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numerze i serii dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby tworzącej rodzinę zastępczą lub osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka;8)
o formie i typie instytucjonalnej pieczy zastępczej, w której zostało umieszczone dziecko, województwie, powiecie, adresie, nazwie, numerze NIP i numerze REGON odpowiednio placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego oraz imieniu, nazwisku i numerze PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numerze i serii dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby kierującej odpowiednio tą placówką lub tym ośrodkiem, a w przypadkach, o których mowa w art. 97 ust. 1a, 1b i 2a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej - również adresie, ze wskazaniem powiatu i województwa, numerze NIP i numerze REGON odpowiednio jednostki zapewniającej wspólną obsługę placówek opiekuńczo-wychowawczych, podmiotu, któremu zlecono realizację obsługi placówek opiekuńczo-wychowawczych, lub podmiotu, któremu powiat zlecił prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych, oraz imieniu, nazwisku i numerze PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numerze i serii dokumentu potwierdzającego tożsamość dyrektora odpowiednio tej jednostki lub tego podmiotu;9)
o datach pobytu dziecka w pieczy zastępczej;10)
o zaprzestaniu pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub o rozwiązaniu umowy o pełnienie funkcji rodziny zastępczej, w tym o dacie i okresie wypowiedzenia umowy;11)
o rozwiązaniu umowy o prowadzenie rodzinnego domu dziecka, w tym o dacie i okresie wypowiedzenia umowy;12)
o likwidacji lub o cofnięciu zezwolenia na prowadzenie placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej i interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego;13)
o wysokości opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna w rozumieniu art. 15 ust. 5.3.
W przypadku awarii systemów teleinformatycznych służących do wymiany, drogą elektroniczną, informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 2 pkt 1 i 4-11, Zakład Ubezpieczeń Społecznych weryfikuje te informacje w drodze pisemnej wymiany informacji. Podmioty prowadzące rejestry publiczne przekazują te informacje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.4.
W przypadku braku możliwości samodzielnego pozyskania lub weryfikacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, z przyczyn nieleżących po stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wzywa wnioskodawcę do przedstawienia dokumentów potwierdzających te informacje.1.
W przypadku złożenia nieprawidłowo wypełnionego wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wzywa wnioskodawcę do poprawienia lub uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.2.
W przypadku gdy wnioskodawca złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" bez wymaganych dokumentów, w tym oświadczeń, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjmuje wniosek i wyznacza termin nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 30 dni na uzupełnienie brakujących dokumentów. Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" bez rozpatrzenia.3.
W przypadku gdy przyczyną niedostarczenia wymaganego dokumentu przez osobę składającą wniosek jest brak wydania dokumentu przez właściwą instytucję w ustawowo określonym w odrębnych przepisach terminie, świadczenie "aktywny rodzic" przysługuje, począwszy od dnia, w którym wniosek został złożony.Art. 46. [Obowiązek powiadamiania ZUS o zmianie informacji; obowiązek udzielania ZUS informacji i wyjaśnień]
1.
W przypadku zmiany informacji przekazanych we wniosku lub w dołączonych do niego załącznikach osoba ubiegająca się o świadczenie "aktywny rodzic" lub otrzymująca to świadczenie jest obowiązana do powiadomienia o tym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na swoim profilu informacyjnym założonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w terminie 7 dni od dnia wystąpienia tych zmian.2.
Osoby ubiegające się o świadczenie "aktywny rodzic" lub otrzymujące to świadczenie, instytucje publiczne i organizacje pozarządowe są obowiązane do udzielania, na żądanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wyjaśnień oraz informacji co do okoliczności mających wpływ na prawo do tego świadczenia.3.
Osoby ubiegające się o świadczenie "aktywny rodzic" lub otrzymujące to świadczenie, instytucje publiczne i organizacje pozarządowe są obowiązane do udzielania, na żądanie wojewody, wyjaśnień oraz informacji niezbędnych do realizacji obowiązków, o których mowa w art. 43 ust. 4.4.
W sytuacji gdy mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w przypadku powzięcia informacji o zmianie miejsca zamieszkania osoby, której przyznano świadczenie "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenie "aktywnie w domu", powodującej zmianę właściwości wojewody, dotychczasowy wojewoda przekazuje sprawę wojewodzie właściwemu ze względu na nowe miejsce zamieszkania osoby, której przyznano odpowiednio świadczenie "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenie "aktywnie w domu". Wojewoda właściwy realizuje zadania wynikające z art. 25.1.
Prawo do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu" ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.2.
Prawo do świadczenia "aktywnie w żłobku" ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, nie wcześniej jednak niż od dnia rozpoczęcia uczęszczania przez dziecko do żłobka lub klubu dziecięcego lub objęcia dziecka opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.3.
W przypadku złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w żłobku" w terminie 2 miesięcy od dnia odpowiednio rozpoczęcia uczęszczania przez dziecko do żłobka lub klubu dziecięcego lub objęcia dziecka opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna świadczenie "aktywnie w żłobku" przysługuje od miesiąca rozpoczęcia uczęszczania przez dziecko do żłobka lub klubu dziecięcego lub objęcia dziecka opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.4.
W przypadku zmiany wysokości opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna w miesiącu, za który zostało już wypłacone świadczenie "aktywnie w żłobku", różnica między wysokością przyznanego i wysokością przysługującego świadczenia jest rozliczana w świadczeniu przysługującym w kolejnych miesiącach. Rozliczenie nie wymaga wydania decyzji.1.
Ustalenie prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu" następuje w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku wraz z dokumentami.2.
Wypłata przysługującego świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu" następuje nie wcześniej niż w miesiącu, od którego przysługuje prawo odpowiednio do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" albo świadczenia "aktywnie w domu".3.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenie "aktywni rodzice w pracy" i świadczenie "aktywnie w domu" w formie bezgotówkowej na wskazany we wniosku numer rachunku płatniczego w kraju lub numer wydanego w kraju instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.1.
W przypadku zbiegu prawa osób uprawnionych do świadczeń "aktywny rodzic" świadczenie "aktywny rodzic" przysługuje tej osobie, która faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem.2.
Jeżeli opieka nad dzieckiem jest sprawowana równocześnie przez więcej niż jedną osobę, świadczenie "aktywny rodzic" przysługuje tej osobie, która pierwsza złoży wniosek. W przypadku gdy po złożeniu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" przez osobę uprawnioną inna osoba uprawniona złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia "aktywny rodzic" w związku z opieką nad tym samym dzieckiem, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala, kto sprawuje opiekę, i w tym celu może zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w celu ustalenia osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem. Przepis art. 42 ust. 2 stosuje się.Art. 50. [Odmowa przyznania prawa do świadczenia w następstwie braku zgody na przeprowadzenie wywiadu lub nieudzielenia wyjaśnień]
1.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia przyznania prawa odpowiednio do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu", jeżeli osoba ubiegająca się odpowiednio o świadczenie "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenie "aktywnie w domu" uniemożliwi przeprowadzenie wywiadu, o którym mowa w art. 42 ust. 1, lub nie udzieli podczas tego wywiadu wyjaśnień co do okoliczności objętych wywiadem.2.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w przypadku wątpliwości dotyczących spełniania warunków otrzymywania odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu", w szczególności warunku zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 8 ust. 2 i art. 18 ust. 2, może wezwać osobę ubiegającą się o odpowiednio świadczenie "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenie "aktywnie w domu" lub otrzymującą to świadczenie do udzielenia, w tym osobistego, wyjaśnień oraz informacji co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia, w wyznaczonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych terminie.3.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozostawia wniosek bez rozpatrzenia, jeżeli osoba, która została wezwana do udzielenia wyjaśnień lub informacji co do okoliczności mających wpływ na prawo do odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu", w szczególności spełniania warunku zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 8 ust. 2 i art. 18 ust. 2, nie udzieli tych wyjaśnień lub informacji w wyznaczonym terminie.4.
Wypłata odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu" podlega wstrzymaniu, jeżeli osoba otrzymująca odpowiednio świadczenie "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenie "aktywnie w domu" odmówiła udzielenia lub nie udzieliła w wyznaczonym terminie wyjaśnień co do okoliczności mających wpływ na prawo do odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu", w tym uniemożliwiła przeprowadzenie wywiadu, o którym mowa w art. 42 ust. 1, lub nie udzieliła podczas tego wywiadu wyjaśnień co do okoliczności objętych wywiadem.5.
W przypadku przeprowadzenia wywiadu, o którym mowa w art. 42 ust. 1, lub udzielenia wyjaśnień, o których mowa w ust. 4, odpowiednio świadczenie "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenie "aktywnie w domu" wypłaca się od miesiąca, w którym przeprowadzono wywiad lub wpłynęły wyjaśnienia, do końca okresu, w jakim przysługuje dane świadczenie, jeżeli są spełnione warunki określone w ustawie.6.
Jeżeli wznowienie wypłaty wstrzymanego świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu" nie nastąpi do końca okresu, na jaki przyznano prawo do danego świadczenia, prawo do odpowiednio świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w domu" wygasa.Kwoty nienależnych świadczeń "aktywny rodzic", o których mowa w art. 2 ust. 1, wypłacone za okres, za który przysługuje prawo do wypłaty innych świadczeń "aktywny rodzic", o których mowa w art. 2 ust. 1, podlegają rozliczeniu przez zaliczenie wypłaconych kwot na poczet należnego świadczenia.
2.
Rozliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie wymaga wydania decyzji o nienależnie pobranym świadczeniu.1.
Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie "aktywny rodzic", przez co rozumie się również wypłacenie świadczenia "aktywnie w żłobku", jest obowiązana do jego zwrotu.2.
Za nienależnie pobrane świadczenie "aktywny rodzic" uważa się świadczenie wypłacone:1)
na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę otrzymującą świadczenie;2)
mimo braku prawa do tego świadczenia;3)
osobie innej niż osoba uprawniona do tego świadczenia z przyczyn niezależnych od organu, który przyznał świadczenie "aktywny rodzic".3.
Od kwot nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" są naliczane odsetki ustawowe za opóźnienie, chyba że przyznanie świadczenia było następstwem błędu podmiotu realizującego zadania w zakresie świadczenia "aktywny rodzic".4.
Należności z tytułu nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" stała się ostateczna.5.
Bieg przedawnienia przerywa:1)
odroczenie terminu płatności należności,2)
rozłożenie spłaty należności na raty,3)
zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym dłużnik został powiadomiony,4)
ogłoszenie upadłości dłużnika- przy czym po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo odpowiednio od dnia następującego po dniu odroczenia terminu płatności należności, rozłożenia spłaty należności na raty, zastosowania środka egzekucyjnego, o którym dłużnik został powiadomiony, lub ogłoszenia upadłości.
6.
Decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" nie jest wydawana, jeżeli od jego pobrania upłynęło więcej niż 2 lata.7.
Kwoty nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie ustalone ostateczną decyzją podlegają potrąceniu z wypłacanego świadczenia "aktywny rodzic", wypłacanego świadczenia wychowawczego, wypłacanego świadczenia dobry start oraz ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.8.
Nienależnie pobrane świadczenie "aktywny rodzic" podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.9.
Kwoty nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" podlegają zwrotowi łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na rachunek bankowy wskazany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia "aktywny rodzic" do dnia spłaty.10.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może odstąpić od żądania zwrotu kwoty nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć spłatę na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny. Do nienależnie pobranego świadczenia "aktywny rodzic" stosuje się odpowiednio przepisy art. 84 ust. 8a-8e ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.11.
W przypadku śmierci osoby, która pobrała nienależnie świadczenie "aktywny rodzic", należności, o których mowa w ust. 2 i 9, wygasają.1.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może bez zgody strony zmienić lub uchylić prawo do świadczenia "aktywny rodzic", jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna mająca wpływ na prawo do świadczenia "aktywny rodzic", osoba nienależnie pobrała świadczenie "aktywny rodzic", lub wystąpiły inne okoliczności mające wpływ na prawo do świadczenia "aktywny rodzic".2.
Zmiana rozstrzygnięcia dotyczącego prawa do świadczenia "aktywny rodzic" na korzyść strony nie wymaga jej zgody.1.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572), przy czym organem wyższego stopnia w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.2.
W sprawach o świadczenia "aktywny rodzic" realizowane w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego przez wojewodę przepisu art. 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego nie stosuje się.3.
Do rozpoznania spraw sądowoadministracyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634, 1705 i 1860) właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma miejsce zamieszkania osoba ubiegająca się o świadczenie "aktywny rodzic" lub otrzymująca to świadczenie.4.
Jeżeli osoba ubiegająca się o świadczenie "aktywny rodzic" lub otrzymująca to świadczenie nie ma miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do rozpoznania spraw sądowoadministracyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny dla obszaru dzielnicy Śródmieście w mieście stołecznym Warszawie.5.
Przepisu ust. 3 nie stosuje się do spraw, o których mowa w art. 43.5 Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2 oraz Dz. Urz. UE L 74 z 04.03.2021, str. 35.