Oddział 6 - Ośrodki kuratorskie - Wspieranie i resocjalizacja nieletnich.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.1700

Akt obowiązujący
Wersja od: 14 marca 2024 r.

Oddział  6

Ośrodki kuratorskie

Ośrodek kuratorski prowadzi działalność wychowawczą, resocjalizacyjną, terapeutyczną, profilaktyczną i kontrolną, zmierzając do zmiany postaw nieletnich w kierunku społecznie pożądanym, zapewniającym prawidłowy rozwój ich osobowości.

Ośrodek kuratorski, nie rzadziej niż co 6 miesięcy lub na żądanie sądu rodzinnego, sporządza sprawozdania o każdym nieletnim z wykonywania wobec niego środka wychowawczego w postaci skierowania do ośrodka kuratorskiego.

1. 
Prezes sądu okręgowego tworzy i znosi ośrodek kuratorski w obszarze właściwości sądu okręgowego na wniosek prezesa sądu rejonowego, po zasięgnięciu opinii kuratora okręgowego.
2. 
Ośrodki kuratorskie tworzy się przy sądach rejonowych. Przy sądzie rejonowym może być utworzony więcej niż jeden ośrodek kuratorski.
3. 
Działalność ośrodka kuratorskiego jest finansowana ze środków budżetu sądu rejonowego, z wydzielonych na ten cel środków finansowych.

Zadania ośrodka kuratorskiego są realizowane przez kierownika ośrodka kuratorskiego, zawodowych i społecznych kuratorów sądowych, specjalistów lub inne osoby wspierające działalność ośrodka.

1. 
Prezes sądu rejonowego powołuje kierownika ośrodka kuratorskiego po zasięgnięciu opinii kuratora okręgowego.
2. 
Kierownikiem ośrodka kuratorskiego może zostać zawodowy kurator rodzinny, z co najmniej trzyletnim stażem pracy w tym charakterze, wyróżniający się zdolnościami organizacyjnymi.
3. 
W przypadku gdy nie jest możliwe powołanie kierownika ośrodka kuratorskiego spośród zawodowych kuratorów rodzinnych, prezes sądu rejonowego powołuje kierownika ośrodka kuratorskiego spośród zawodowych kuratorów dla dorosłych, z co najmniej trzyletnim stażem pracy w tym charakterze, wyróżniających się zdolnościami organizacyjnymi.
1. 
Prezes sądu rejonowego odwołuje kierownika ośrodka kuratorskiego w przypadku złożenia przez niego rezygnacji.
2. 
Prezes sądu rejonowego może odwołać kierownika ośrodka kuratorskiego:
1)
na wniosek kuratora okręgowego;
2)
z własnej inicjatywy, po zasięgnięciu opinii kuratora okręgowego.

Do obowiązków kierownika ośrodka kuratorskiego należy:

1)
organizowanie i koordynowanie pracy ośrodka;
2)
sporządzanie i przedstawianie prezesowi sądu rejonowego do zatwierdzenia:
a)
rocznych planów pracy ośrodka,
b)
sprawozdań z rocznej działalności ośrodka,
c)
propozycji planowanych rocznych kosztów w zakresie działalności ośrodka;
3)
prowadzenie bieżących rozliczeń środków wydatkowanych na działalność ośrodka;
4)
opiniowanie kandydatów do realizacji zadań w ośrodku;
5)
prowadzenie dokumentacji ośrodka;
6)
zapewnienie nieletnim bezpiecznych warunków pobytu w ośrodku;
7)
opracowywanie harmonogramu prowadzenia zajęć w ośrodku;
8)
prowadzenie zajęć z nieletnimi;
9)
współpraca z organizacjami społecznymi, w tym organizacjami pozarządowymi, pracodawcami albo osobami godnymi zaufania sprawującymi nadzór nad nieletnim;
10)
współpraca z kuratorem sądowym sprawującym nadzór nad nieletnim;
11)
współpraca ze szkołą, do której nieletni uczęszcza;
12)
składanie sądowi rodzinnemu sprawozdań, o których mowa w art. 163;
13)
niezwłoczne zawiadamianie sądu rodzinnego o nieskuteczności środka wychowawczego w postaci skierowania do ośrodka kuratorskiego;
14)
wykonywanie innych czynności wynikających z działalności ośrodka.

Kierownik ośrodka kuratorskiego może:

1)
przyznać nieletniemu nagrodę ze środków finansowych przeznaczonych na działalność ośrodka;
2)
zwolnić nieletniego z obowiązku obecności w ośrodku w określonych dniach albo godzinach;
3)
utrzymywać kontakt z nieletnim i jego rodzicami lub opiekunem w jego miejscu zamieszkania lub pobytu;
4)
współpracować z instytucjami państwowymi i samorządowymi oraz organizacjami społecznymi, w tym organizacjami pozarządowymi, w celu realizacji zadań w zakresie oddziaływań na nieletnich;
5)
składać wnioski o zmianę lub uchylenie środka wychowawczego w postaci skierowania do ośrodka kuratorskiego.
1. 
Prezes sądu rejonowego, na wniosek kierownika ośrodka kuratorskiego, kieruje do realizacji zadań w ośrodku kuratorskim zawodowego kuratora sądowego.
2. 
Prezes sądu rejonowego zwalnia z realizacji zadań w ośrodku kuratorskim kuratora, o którym mowa w ust. 1:
1)
w przypadku złożenia przez niego rezygnacji;
2)
na wniosek kierownika ośrodka kuratorskiego;
3)
z własnej inicjatywy, po zasięgnięciu opinii kierownika ośrodka kuratorskiego.
3. 
Osoby niebędące zawodowymi kuratorami sądowymi realizują zadania w ośrodku kuratorskim na podstawie umowy zawartej z dyrektorem sądu rejonowego.

Do obowiązków zawodowego kuratora sądowego, o którym mowa w art. 170 ust. 1, należy:

1)
prowadzenie zajęć z nieletnimi;
2)
dokumentowanie przebiegu pracy z nieletnimi;
3)
sporządzanie na polecenie kierownika ośrodka kuratorskiego sprawozdań, o których mowa w art. 163;
4)
wykonywanie na polecenie kierownika ośrodka kuratorskiego innych czynności wynikających z działalności ośrodka.
1. 
Nadzór nad działalnością ośrodka kuratorskiego sprawuje:
1)
prezes sądu okręgowego przez kuratora okręgowego;
2)
prezes sądu rejonowego;
3)
dyrektor sądu rejonowego w zakresie wydatkowania środków finansowych przeznaczonych na działalność ośrodka.
2. 
Zwierzchni nadzór nad działalnością ośrodków kuratorskich sprawuje Minister Sprawiedliwości przez sędziów i kuratorów sądowych delegowanych do Ministerstwa Sprawiedliwości.
3. 
Osoby wyznaczone do sprawowania nadzoru nad ośrodkiem kuratorskim mają prawo:
1)
wstępu w każdym czasie na teren nadzorowanego ośrodka;
2)
przeglądania dokumentów;
3)
żądania wyjaśnień od osób realizujących zadania w ośrodku.
4. 
Nadzór, o którym mowa w ust. 1 i 2, sprawuje się w szczególności przez:
1)
przeprowadzanie wizytacji obejmujących całokształt działalności ośrodka; w przypadku nadzoru prezesa sądu okręgowego wizytacje przeprowadza się co najmniej raz w roku;
2)
przeprowadzanie lustracji wybranych zakresów działalności ośrodka;
3)
wydawanie zaleceń powizytacyjnych lub polustracyjnych oraz kontrolowanie prawidłowości i terminowości ich realizacji;
4)
podejmowanie w miarę potrzeby innych czynności i decyzji zmierzających do usunięcia uchybień i zapobieżenia ich powstawaniu.

Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób funkcjonowania i organizacji ośrodków kuratorskich, tryb sprawowania nadzoru nad ośrodkami kuratorskimi oraz sposób dokumentowania tego nadzoru oraz wzór aktu utworzenia i zniesienia ośrodka kuratorskiego, mając na uwadze konieczność zapewnienia doboru właściwych metod oddziaływania wychowawczego wobec nieletnich, przestrzegania praw nieletnich, sprawnego i prawidłowego wykonywania orzeczeń oraz skutecznego eliminowania stwierdzonych uchybień.