Oddział 5 - Czynności kuratora sądowego oraz nadzór organizacji społecznej, pracodawcy albo osoby godnej zaufania - Wspieranie i resocjalizacja nieletnich.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.1700

Akt obowiązujący
Wersja od: 14 marca 2024 r.

Oddział  5

Czynności kuratora sądowego oraz nadzór organizacji społecznej, pracodawcy albo osoby godnej zaufania

1. 
Kurator sądowy organizuje i prowadzi działania mające na celu pomoc nieletniemu w zmianie nagannych zachowań i postaw, w kierunku postaw społecznie pożądanych.
2. 
Kurator sądowy:
1)
sprawuje nadzór nad nieletnim;
2)
kontroluje wykonywanie środka wychowawczego, o którym mowa w art. 7 pkt 2, albo środka, o którym mowa w art. 18 ust. 1 - gdy wynika to z postanowienia sądu rodzinnego;
3)
organizuje i kontroluje wykonywanie przez nieletniego zobowiązania do wykonania prac społecznych.
3. 
Do zakresu działania kuratora sądowego należy w szczególności:
1)
kontrolowanie zachowania nieletniego w okresie sprawowania nadzoru kuratora sądowego;
2)
nawiązanie i utrzymywanie kontaktu z nieletnim, jego rodzicami lub opiekunem;
3)
wzywanie nieletniego, jego rodziców lub opiekuna do stawienia się w siedzibie zespołu kuratorskiej służby sądowej;
4)
odwiedzanie osób, których dotyczy postępowanie, w miejscu ich zamieszkania lub pobytu;
5)
żądanie niezbędnych informacji i wyjaśnień od nieletniego, jego rodziców lub opiekuna oraz udostępniania przez nich niezbędnej dokumentacji;
6)
nawiązanie i utrzymywanie kontaktu z rodziną, szkołą, środowiskiem lub pracodawcą nieletniego;
7)
współdziałanie z właściwymi organizacjami i instytucjami w zakresie poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego oraz w zakresie nauki i zatrudnienia nieletniego;
8)
przeglądanie akt sądowych i sporządzanie z nich odpisów lub kopii;
9)
zaznajamianie się z innymi niezbędnymi źródłami informacji o nieletnim;
10)
przeprowadzanie wywiadów środowiskowych;
11)
zasięganie i gromadzenie niezbędnych informacji o nieletnim i jego środowisku od Policji, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego, placówek oświatowych, w tym oświatowo-wychowawczych, pracodawców, organizacji i instytucji oraz współpraca z tymi podmiotami;
12)
zwracanie się do pokrzywdzonych oraz innych podmiotów o informacje o sposobie, zakresie i terminie realizacji zobowiązań do określonego postępowania nałożonych na nieletniego lub zobowiązań nałożonych na rodziców albo opiekuna nieletniego;
13)
podejmowanie, na zarządzenie sędziego rodzinnego, innych czynności niezbędnych dla prawidłowego wykonywania środków wychowawczych;
14)
składanie wniosków o zmianę lub uchylenie zastosowanego wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 2;
15)
składanie wniosków o zmianę lub uchylenie środka wychowawczego, o którym mowa w art. 7 pkt 5, lub którego wykonywanie kurator sądowy kontroluje;
16)
składanie wniosku o zarządzenie umieszczenia w zakładzie poprawczym nieletniego, wobec którego w okresie próby zastosowano środek wychowawczy, o którym mowa w art. 7 pkt 5, lub którego wykonywanie kurator sądowy kontroluje;
17)
składanie wniosków o zmianę lub uchylenie środka, o którym mowa w art. 18 ust. 1, którego wykonywanie kurator sądowy kontroluje;
18)
udział w posiedzeniach dotyczących nieletniego, wobec którego zastosowano środek wychowawczy, o którym mowa w art. 7 pkt 5, lub którego wykonywanie kurator sądowy kontroluje;
19)
pozyskiwanie, w miarę możliwości, podmiotów, na rzecz których nieletni mogą wykonywać prace społeczne.
1. 
Zawodowy kurator sądowy sprawuje osobiście nadzór w sprawach trudnych lub wymagających niezwłocznego podjęcia czynności.
2. 
Zawodowy kurator sądowy kontroluje osobiście wykonywanie środka wychowawczego, o którym mowa w art. 7 pkt 2, w sprawach trudnych lub wymagających niezwłocznego podjęcia czynności.
1. 
Kurator sądowy, któremu powierzono sprawowanie nadzoru nad nieletnim lub który został zobowiązany do kontrolowania wykonywania środka wychowawczego, o którym mowa w art. 7 pkt 2, powinien niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni, nawiązać kontakt z nieletnim, jego rodzicami lub opiekunem i poinformować ich o prawach i obowiązkach wynikających z zastosowanych środków wychowawczych.
2. 
Kurator sądowy jest obowiązany do składania sądowi rodzinnemu okresowych sprawozdań z przebiegu nadzoru oraz sprawozdań z kontrolowania wykonywania środka wychowawczego, o którym mowa w art. 7 pkt 2.
3. 
Kurator sądowy, któremu powierzono sprawowanie nadzoru nad nieletnim lub który został zobowiązany do kontrolowania wykonywania środka wychowawczego, o którym mowa w art. 7 pkt 2, ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia sądu rodzinnego o zdarzeniach, które mogą wymagać ingerencji tego sądu, w szczególności na podstawie ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359), oraz o podejrzeniu dopuszczenia się przez nieletniego czynu zabronionego lub o innym rażącym naruszeniu przez niego porządku prawnego.

Nieletni, wobec którego zastosowano nadzór kuratora sądowego lub nadzór organizacji społecznej, w tym organizacji pozarządowej, pracodawcy albo osoby godnej zaufania, jest obowiązany przestrzegać obowiązków związanych z nadzorem.

1. 
Organizacja społeczna, w tym organizacja pozarządowa, której powierzono sprawowanie nadzoru nad nieletnim, jest obowiązana w szczególności do:
1)
niezwłocznego wyznaczenia przedstawiciela do wykonywania czynności związanych z nadzorem oraz udzielania mu pomocy w prawidłowym ich wykonywaniu;
2)
utrzymywania przez wyznaczonego przedstawiciela niezbędnych kontaktów z sądem rodzinnym i - w razie potrzeby - z zawodowym kuratorem sądowym;
3)
zapewnienia, aby wyznaczony przedstawiciel wykonywał prawidłowo powierzone mu czynności związane z nadzorem oraz składał sądowi rodzinnemu okresowe sprawozdania z przebiegu nadzoru.
2. 
Do pracodawcy, któremu powierzono sprawowanie nadzoru nad nieletnim, przepis ust. 1 stosuje się.
3. 
Do przedstawiciela organizacji społecznej, w tym organizacji pozarządowej, przedstawiciela pracodawcy oraz osoby godnej zaufania, którym powierzono sprawowanie nadzoru nad nieletnim, przepisy art. 155 ust. 1, 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1-9, 11, 13-16 i 18 oraz art. 157 stosuje się odpowiednio.
1. 
Sędzia rodzinny przyznaje, na wniosek przedstawiciela organizacji społecznej, w tym organizacji pozarządowej, pracodawcy lub osoby godnej zaufania, którym powierzono sprawowanie nadzoru nad nieletnim, miesięczny ryczałt z tytułu zwrotu kosztów ponoszonych w związku ze sprawowanym nadzorem, płatny do 20. dnia każdego miesiąca.
2. 
Ryczałt za sprawowanie jednego nadzoru wynosi od 2% do 4% kwoty bazowej dla zawodowych kuratorów sądowych, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa.

Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób i warunki sprawowania nadzoru nad nieletnimi przez kuratorów sądowych, szczegółowy sposób i warunki kontrolowania przez kuratorów sądowych wykonywania środka wychowawczego, o którym mowa w art. 7 pkt 2, i środka, o którym mowa w art. 18 ust. 1, szczegółowy sposób i warunki organizowania i kontrolowania przez kuratorów sądowych wykonywania przez nieletnich zobowiązań do wykonania prac społecznych, szczegółowy sposób i warunki sprawowania nadzoru nad nieletnimi przez organizacje społeczne, w tym organizacje pozarządowe, pracodawców i osoby godne zaufania oraz tryb wyznaczania przedstawicieli przez sprawujące nadzór nad nieletnimi organizacje społeczne, w tym organizacje pozarządowe i pracodawców, mając na uwadze konieczność zapewnienia doboru właściwych metod oddziaływania wychowawczego wobec nieletnich, prawidłowe wypełnianie obowiązków przez nieletnich, ich rodziców albo opiekunów oraz sprawnego wykonywania orzeczeń.