Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobyt oraz wyjazd z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2021.1697 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 7 kwietnia 2023 r.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Ustawa określa zasady i warunki wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobytu oraz wyjazdu z tego terytorium:
1)
obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej,2)
obywateli państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,3)
obywateli Konfederacji Szwajcarskiej,3a)
obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. b i d Umowy o Wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz. Urz. UE L 29 z 31.01.2020, str. 7), zwanej dalej "Umową Wystąpienia", zwanych dalej "obywatelami Zjednoczonego Królestwa", 4)
członków rodzin obywateli, o których mowa w pkt 1-3, którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają,5)
członków rodzin obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają,,6)
członków rodzin obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. e i f Umowy Wystąpienia, zwanych dalej "członkami rodzin obywateli Zjednoczonego Królestwa- a także tryb postępowania i organy właściwe w tych sprawach.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1)
granica - granicę państwową Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1776);2)
dokument podróży - dokument podróży w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2020 r. poz. 35, 2023, 2320 i 2369 oraz z 2021 r. poz. 159);3)
obywatel UE - cudzoziemca:a)
obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej,b)
obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,c)
obywatela Konfederacji Szwajcarskiej,d)
obywatela Zjednoczonego Królestwa;4)
członek rodziny:a)
w przypadku członka rodziny obywatela UE, o którym mowa w pkt 3 lit. a-c - cudzoziemca będącego lub niebędącego obywatelem UE:–
małżonka obywatela UE,–
bezpośredniego zstępnego obywatela UE lub jego małżonka, w wieku do 21 lat lub pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka,–
bezpośredniego wstępnego obywatela UE lub jego małżonka, pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka,–
bezpośredniego wstępnego małoletniego obywatela UE, sprawującego faktyczną opiekę nad tym małoletnim obywatelem UE i na którego utrzymaniu ten małoletni obywatel UE pozostaje,b)
w przypadku członka rodziny obywatela Rzeczypospolitej Polskiej - cudzoziemca niebędącego obywatelem UE:–
małżonka obywatela Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:2
––
obywatel Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed przyjazdem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadał prawo pobytu powyżej 3 miesięcy lub prawo stałego pobytu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,2
––
związek małżeński z obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej został zawarty przed pobytem w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub w trakcie pobytu w tym państwie,2
––
obywatel Rzeczypospolitej Polskiej zamierza ponownie zamieszkać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe,–
małżonka obywatela Rzeczypospolitej Polskiej posiadającego poprzednio obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,–
bezpośredniego zstępnego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej lub jego małżonka, w wieku do 21 lat lub pozostającego na utrzymaniu obywatela Rzeczypospolitej Polskiej lub jego małżonka, w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:2
––
obywatel Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed przyjazdem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadał prawo pobytu powyżej 3 miesięcy lub prawo stałego pobytu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,2
––
życie rodzinne z obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej zostało rozwinięte lub umocnione przed pobytem w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub w trakcie pobytu w tym państwie,2
––
obywatel Rzeczypospolitej Polskiej zamierza ponownie zamieszkać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe,–
bezpośredniego wstępnego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej lub jego małżonka, pozostającego na utrzymaniu obywatela Rzeczypospolitej Polskiej lub jego małżonka, w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:2
––
obywatel Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed przyjazdem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadał prawo pobytu powyżej 3 miesięcy lub prawo stałego pobytu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,2
––
życie rodzinne z obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej zostało rozwinięte lub umocnione przed pobytem w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub w trakcie pobytu w tym państwie,2
––
obywatel Rzeczypospolitej Polskiej zamierza ponownie zamieszkać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe,–
bezpośredniego wstępnego małoletniego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej, w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:2
––
małoletni obywatel Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed przyjazdem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadał prawo pobytu powyżej 3 miesięcy lub prawo stałego pobytu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,2
––
małoletni obywatel Rzeczypospolitej Polskiej zamierza ponownie zamieszkać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe,2
––
bezpośredni wstępny sprawuje faktyczną opiekę nad tym małoletnim obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej,2
––
małoletni obywatel Rzeczypospolitej Polskiej pozostaje na utrzymaniu bezpośredniego wstępnego,c)
w przypadku członka rodziny obywatela UE, o którym mowa w pkt 3 lit. d - cudzoziemca, o którym mowa w art. 9 lit. a Umowy Wystąpienia;5)
osoba pracująca na własny rachunek - osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162), a także każdą inną osobę fizyczną wykonującą działalność zarobkową we własnym imieniu i na własny rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej, lub osoby wykonującej taką działalność do przedsiębiorców;6)
państwo członkowskie - państwo członkowskie Unii Europejskiej, państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronę umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederację Szwajcarską;7)
pracownik - osobę pozostającą w stosunku pracy, a także osobę wykonującą pracę w ramach umowy cywilnoprawnej;1. 2
Do osób, o których mowa w art. 1, stosuje się przepisy art. 11, przepisy wydane na podstawie art. 12 ust. 1 i 3, art. 49-56, przepisy wydane na podstawie art. 57 ust. 1, art. 260-266, art. 288-292, art. 293 pkt 1, 4 i 5, art. 294, art. 296-298, art. 338, przepisy wydane na podstawie art. 339 ust. 1, art. 342-345, art. 347, przepisy wydane na podstawie art. 394 ust. 6, art. 395 ust. 1, art. 396, art. 397, art. 402, art. 404, art. 405, art. 407, art. 410-426, przepisy wydane na podstawie art. 427, art. 428 ust. 1 pkt 2 lit. a i k oraz pkt 3-5, art. 429 ust. 1 pkt 7, 8, 9a i 12 oraz ust. 2, art. 430 ust. 1, 2 pkt 5 i 7 oraz ust. 6 i 7, art. 432, art. 439, art. 440, art. 441, art. 444, art. 446, art. 447, art. 449, art. 449b-456 oraz przepisy wydane na podstawie art. 457 ust. 1 i art. 458 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.2.
Do osób, o których mowa w art. 1 pkt 4-6, stosuje się ponadto przepisy:1) 3
art. 3 pkt 20-22, art. 58, art. 59, art. 60 ust. 1 pkt 17 i 17a, art. 66 ust. 1, 2 i 3, art. 67-71, art. 73, art. 74, art. 74a, art. 77 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 lit. a i e oraz ust. 7 i 8, art. 78 ust. 1 i 2, art. 79 ust. 1-4, przepisy wydane na podstawie art. 80 ust. 1, art. 96, przepisy wydane na podstawie art. 97 ust. 1, art. 360-379, art. 428 ust. 1 pkt 2 lit. c, art. 429 ust. 1 pkt 1, art. 443 ust. 1 pkt 5 i ust. 2, art. 443a, art. 448-448b oraz art. 449a ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;2)
art. 34 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) (Dz. Urz. UE L 243 z 15.09.2009, str. 1, z późn. zm.) w zakresie unieważnienia lub cofnięcia wizy krajowej.3.
Do osób, o których mowa w art. 1 pkt 3a i 6, stosuje się ponadto przepisy działu V rozdziałów 3 i 3a oraz przepisy działu VI rozdziału 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.Art. 3. [Stosowanie przepisów k.p.a., ustawy - Prawo konsularne. Wyłączenie możliwości powierzania prowadzenia spraw innym podmiotom]
1.
Do postępowań w sprawach uregulowanych w ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735), o ile ustawa nie stanowi inaczej.2.
Do postępowań w sprawach uregulowanych w ustawie, a należących do właściwości konsulów, stosuje się przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. - Prawo konsularne (Dz. U. z 2021 r. poz. 823), o ile ustawa nie stanowi inaczej.3.
W sprawach należących do właściwości wojewody, uregulowanych w ustawie, nie stosuje się przepisu art. 20 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2019 r. poz. 1464).Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców jest organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego w stosunku do wojewody w sprawach określonych w ustawie.
Organ właściwy w sprawach uregulowanych w ustawie może odstąpić od uzasadnienia decyzji lub postanowienia wydanych w tych sprawach, w całości lub w części, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa państwa.
Organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie są obowiązane do pouczenia obywatela UE i członka rodziny w języku dla nich zrozumiałym o:
1)
zasadach i trybie postępowania w tych sprawach;2)
przysługujących im prawach i ciążących na nich obowiązkach;3)
treści decyzji, na podstawie których odmawia się wjazdu lub wydania wizy, cofa się lub unieważnia wizę, odmawia się zarejestrowania pobytu lub unieważnia się zarejestrowanie pobytu;4)
treści decyzji, na podstawie których odmawia się wydania dokumentów określonych w ustawie lub unieważnia się te dokumenty;5)
treści decyzji o wydaleniu;6)
trybie i terminie wnoszenia odwołania lub innych zwykłych środków zaskarżenia.1.
Wnioski w sprawach uregulowanych w ustawie sporządza się w języku polskim i składa na formularzach.2.
Dokumenty sporządzone w języku obcym, dołączane do wniosków w sprawach uregulowanych w ustawie, składa się wraz z ich tłumaczeniem na język polski, sporządzonym przez tłumacza przysięgłego.3.
Wnioski składane w postępowaniu przed konsulem oraz dokumenty sporządzone w języku obcym, służące za dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy przed konsulem, składa się w języku polskim lub języku wskazanym przez konsula.W postępowaniach w sprawach uregulowanych w ustawie obywatel UE lub członek rodziny obywatela UE w razie braku możliwości okazania dokumentu podróży lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo, mogą przedstawić inny dowód niż dokument urzędowy, który pozwoli potwierdzić ich tożsamość i obywatelstwo w niebudzący wątpliwości sposób.
W postępowaniach oraz rejestrach prowadzonych na podstawie ustawy mogą być przetwarzane następujące dane:
1)
imię (imiona) i nazwisko;2)
nazwisko poprzednie;3)
płeć;4)
imię ojca;5)
imię matki;6)
data urodzenia;7)
miejsce i kraj urodzenia;8)
rysopis:a)
wzrost w centymetrach,b)
kolor oczu,c)
znaki szczególne;9)
odciski linii papilarnych;10)
obywatelstwo;11)
stan cywilny;12)
miejsce zamieszkania lub pobytu;13)
numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL);14)
wizerunek twarzy.Art. 8a. [Wymóg niekaralności u pracowników dokonujących czynności merytorycznych w postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy]
1.
Pracownikowi zatrudnionemu w:1)
Urzędzie do Spraw Cudzoziemców,2)
urzędzie wojewódzkim,3)
urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw wewnętrznych,4)
Komendzie Głównej Straży Granicznej,5)
komendzie oddziału Straży Granicznej,6)
placówce Straży Granicznej- obowiązki dotyczące czynności postępowania administracyjnego w sprawach uregulowanych w ustawie, określone w przepisach działu II Kodeksu postępowania administracyjnego, w szczególności przygotowywanie projektów załatwienia spraw i przeprowadzanie dowodów, z wyłączeniem czynności kancelaryjnych, a także załatwiania tych spraw na podstawie upoważnienia, o którym mowa w art. 268a Kodeksu postępowania administracyjnego, powierza się po sprawdzeniu przez pracodawcę, że pracownik nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
2.
Sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się przed zatrudnieniem danej osoby na stanowisku związanym z wykonywaniem obowiązków, o których mowa w ust. 1, a także przed powierzeniem pracownikowi nowych obowiązków, o których mowa w ust. 1, przez zasięgnięcie informacji o danej osobie z Krajowego Rejestru Karnego.3.
W przypadku skazania prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe pracownik nie może zajmować stanowiska związanego z wykonywaniem obowiązków, o których mowa w ust. 1, a jeżeli temu pracownikowi wydano upoważnienie, o którym mowa w art. 268a Kodeksu postępowania administracyjnego, do załatwiania spraw uregulowanych w ustawie, zostaje ono cofnięte.1.
Odciski linii papilarnych pobiera się od obywatela UE lub członka rodziny niebędącego obywatelem UE za pomocą kart daktyloskopijnych lub urządzenia do elektronicznego pobierania odcisków.2.
Odciski linii papilarnych w celu wydania karty pobytowej lub karty stałego pobytu pobiera się od osoby, która do dnia złożenia wniosku o wydanie tej karty ukończyła 6. rok życia.2 Art. 2a ust. 1 zmieniony przez art. 5 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 marca 2023 r. (Dz.U.2023.547) zmieniającej nin. ustawę z dniem 7 kwietnia 2023 r.
3 Art. 2a ust. 2 pkt 1 zmieniony przez art. 5 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 marca 2023 r. (Dz.U.2023.547) zmieniającej nin. ustawę z dniem 7 kwietnia 2023 r.
4 Art. 8b dodany przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. (Dz.U.2020.2369) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2021 r., z tym że w zakresie ust. 2 wchodzi w życie z dniem 2 sierpnia 2021 r.