Węgry-Polska. Traktat koncyljacyjno-arbitrażowy. Warszawa.1928.11.30.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1930.13.93

Akt obowiązujący

Wersja od: 28 lutego 1930 r.

TRAKTAT

koncyljacyjno-arbitrażowy między Polską a Węgrami,

podpisany w Warszawie dnia 30 listopada 1928 roku.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia trzydziestego listopada tysiąc dziewięćset dwudziestego ósmego roku podpisany został w Warszawie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Węgierskiego Traktat koncyljacyjno-arbitrażowy o następującem brzmieniu dosłownem:

TRAKTAT

koncyljacyjno-arbitrażowy między Polską a Węgrami

JEGO EKSCELENCJA PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

i

JEGO NAJJAŚNIEJSZA WYSOKOŚĆ REGENT KRÓLESTWA WĘGIERSKIEGO,

ożywieni pragnieniem zacieśnienia węzłów przyjaźni, łączących Polskę i Węgry, oraz rozstrzygania o ile możliwe w drodze koncyljacji lub arbitrażu, sporów, które mogłyby powstać między obydwoma krajami, postanowili zawrzeć w tym celu Traktat i wyznaczyli swych Pełnomocników: (pominięto),

KTÓRZY, po zapoznaniu się ze swemi pełnomocnictwami, uznanemi za dobre i w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  1.

1) Wysokie Strony Umawiające się zobowiązują się poddawać postępowaniu koncyljacyjnemu; w odnośnym zaś wypadku - postępowaniu arbitrażowemu jakiegokolwiek bądź rodzaju spory, które powstałyby między Niemi i nie mogłyby być we właściwym terminie rozstrzygnięte w drodze dyplomatycznej.

2) Postanowienie to nie stosuje się do sporów wynikłych z faktów poprzedzających Traktat niniejszy i które należą do przeszłości.

3) Spory, dla których rozstrzygnięcia przewidziane jest specjalne postępowanie przez inne konwencje obowiązujące między Wysokimi Umawiającemi się Stronami, będą załatwiane zgodnie z postanowieniami tych konwencyj.

Artykuł  2.

Gdy chodzi o spór, który w myśl ustawodawstwa wewnętrznego jednej ze Stron Umawiajcych się podlega kompetencji sądów krajowych tej Strony, Strona pozwana może sprzeciwić się aby spór poddany był postępowaniu koncyljacyjnemu lub rozjemczemu, zanim ostateczny wyrok nie zostanie wydany przez właściwą władzę sądową. Wniosek o koncyljacji winien być w tych wypadkach zgłoszony najpóźniej w ciągu jednego roku licząc od tego wyroku.

Artykuł  3.

1) Koncyljacja powierzona będzie Komisji Koncyljacyjnej, złożonej z trzech członków, którzy wyznaczeni będą dla każdego poszczególnego wypadku, jak następuje, a mianowicie: Wysokie Strony Umawiające się zamianują każda po jednym Komisarzu wybranym z pośród ich odnośnych obywateli i wyznaczą za wspólną zgodą Przewodniczącego Komisji z pośród obywateli Mocarstw trzecich.

2) Jeżeli w ciągu trzech miesięcy, licząc od dnia w którym jedna z Wysokich Umawiających się Stron zakomunikuje drugiej o swym zamiarze odwołania się do postępowania koncyljacyjnego, mianowanie zaś Komisarza Strony przeciwnej lub wyznaczenie Przewodniczącego Komisji za wspólną zgodą Wysokich Stron Umawiających się nie nastąpiło, wówczas Prezydent Związku Szwajcarskiego będzie proszony o dokonanie potrzebnych nominacyj.

Artykuł  4.

1) Komisja Koncyljacyjna zostanie powiadomiona w drodze podania, skierowanego do Przewodniczącego przez obydwie Wysokie Umawiające się Strony, działające za wspólną zgodą, lub w braku tejże, przez jedną bądź przez drugą Stronę. Podanie po wyłożeniu pokrótce przedmiotu sporu, zawierać będzie wezwanie do Komisji o podjęcie wszelkich zarządzeń mogących doprowadzić do pojednania.

2) Jeżeli podanie pochodzi od jednej tylko ze Stron, zostanie ono przez nią podane do wiadomości niezwłocznie Stronie przeciwnej.

Artykuł  5.

1) Komisja Koncyljacyjna będzie miała za zadanie wyjaśnić kwestje sporne, zbierać w tym celu wszelkie potrzebne informacje w drodze badania lub w inny sposób i usiłować pojednać Strony. Będzie ona mogła, po zbadaniu sprawy, podać Stronom warunki porozumienia, które będzie jej się wydawało właściwe i wyznaczyć Im termin do wypowiedzenia się.

2) Po zakończeniu swych prac, Komisja sporządzi protokół stwierdzający stosownie do okoliczności bądź ze strony doszły do porozumienia i jeśli zajdzie tego potrzeba, warunki tego porozumienia, bądź że Strony nie mogły być pojednane.

3) Prace Komisji winny być ukończone, o ile Strony nie ułożą się inaczej, w terminie sześciomiesięcznym, licząc od dnia, w którym spór wniesiony został do Komisji.

Artykuł  6.

W braku specjalnego przeciwnego postanowienia Komisja Koncyljacyjna sama ustali swoją procedurę, która we wszystkich wypadkach winna być kontradyktoryjna. O ile chodzi o badania, Komisja, o ile nie zdecyduje jednogłośnie inaczej, zastosuje się do postanowień Tytułu III (Międzynarodowe Komisje badań) Konwencji Haskiej z 18 października 1907 r. o pokojowem załatwianiu sporów międzynarodowych.

Artykuł  7.

Komisja Koncyljacyjna zbierać się będzie, o ile Strony nie ułożą się inaczej, w miejscu wyznaczonem przez Przewodniczącego.

Artykuł  8.

Prace Komisji Koncyljacyjnej będą jawne jedynie na mocy decyzji powziętej przez Komisję za zgodą Wysokich Umawiających się Stron.

Artykuł  9.

1) Strony będą reprezentowane w Komisji Koncyljacyjnej przez agentów, których zadaniem będzie pośredniczyć między Niemi a Komisją. Strony będą mogły poza tem korzystać z pomocy doradców i rzeczoznawców mianowanych przez Nie w tym celu, oraz żądać przesłuchania wszystkich osób, których świadectwo wydałoby się Im pożyteczne.

2) Komisja będzie mogła ze swej strony żądać wyjaśnień ustnych od agentów, doradców i rzeczoznawców obydwóch Stron, oraz od wszystkich osób, których stawienie się za zgodą ich Rządu Komisja uznałaby za pożyteczne.

Artykuł  10.

O ile Traktat powyższy nie stanowi inaczej, decyzje Komisji Koncyljacyjnej będą pobierane większością głosów.

Artykuł  11.

Wysokie Strony Umawiające się zobowiązują się ułatwiać prace Komisji Koncyljacyjnej, a w szczególności dostarczać jej w możliwie jaknajszerszej mierze wszystkie pożyteczne dokumenty i informacje oraz używać środków, któremi One rozporządzają, aby pozwolić Komisji przeprowadzać na Ich terytorjum i zgodnie z Ich ustawodawstwem, wezwania i przesłuchania świadków lub rzeczoznawców oraz wizje lokalne.

Artykuł  12.

O ile koncyljacja nie dojdzie do skutku, każda z Wysokich Stron Umawiających się, będzie mogła żądać, aby spór został poddany arbitrażowi pod warunkiem, że chodzić będzie o spór natury prawnej.

Artykuł  13.

1) Wysokie Strony Umawiające się ułożą w każdym poszczególnym wypadku specjalny zapis określający wyraźnie przedmiot sporu, skład i poszczególne kompetencje trybunału, oraz wszelkie inne warunki ustanowione pomiędzy Niemi.

2) Zapis będzie ułożony w drodze specjalnego układu, podlegającego uprzedniej ratyfikacji przez odnośne Rządy.

Artykuł  14.

O ile niema warunku przeciwnego, postępowanie arbitrażowe będzie regulowane przez art. 51 do 85 Konwencji Haskiej z dnia 18 października 1907 r. o załatwianiu pokojowem sporów międzynarodowych.

Artykuł  15.

Postanowienia przewidziane w art. 12 niniejszego Traktatu nie naruszają możności poddania, jeśli się na to zgadzają obie Strony, sporu natury prawnej w drodze zapisu Stałemu Trybunałowi Sprawiedliwości Międzynarodowej na warunkach i zgodnie z procedurą przewidzianą w jego Statucie.

Artykuł  16.

1) Jeżeli zapis przewidziany w art. 13 nie zostanie ułożony w ciągu 6-ciu miesięcy, które nastąpią po zgłoszeniu żądania arbitrażu, Strony zwrócą się w celu ułożenia tego zapisu do specjalnej Komisji, utworzonej w sposób następujący:

2) Każda Strona mianuje dwie osoby, z których jedna tylko może być jej obywatelem; osoby te wybiorą wspólnie Przewodniczącego. W razie równości głosów Prezydent Związku Szwajcarskiego proszony będzie o dokonanie potrzebnej nominacji.

3) Decyzja Komisji Specjalnej jest obowiązująca dla obu Stron.

Artykuł  17.

Wyrok wydany przez Trybunał będzie wykonany z dobrą wiarą przez Strony.

Artykuł  18.

Wysokie Strony Umawiające się powstrzymują się podczas trwania postępowania koncyljacyjnego lub arbitrażowego od wszelkiej czynności lub zarządzenia mogących odbić się szkodliwie na przyjęciu propozycji Komisji Koncyljacyjnej lub na wykonaniu wyroku.

Artykuł  19.

Każda Strona poniesie swe własne koszty i połowę kosztów postępowania koncyljacyjnego i arbitrażowego.

Artykuł  20.

Spory, które powstałyby w sprawie interpretacji lub wykonania niniejszego Traktatu będą z wyjątkiem przeciwnego porozumienia, poddane bezpośrednio pod arbitraż.

Artykuł  21.

1) Traktat niniejszy będzie ratyfikowany i wymiana ratyfikacji nastąpi w Budapeszcie możliwie jaknajprędzej.

2) Wejdzie on w życie w trzydziestym dniu po wymianie dokumentów ratyfikacyjnych.

3) Traktat jest zawarty na okres trzech lat, licząc od daty jego wejścia w życie.

4) Jeżeli Traktat nie będzie wypowiedziany przynajmniej na rok przed upływem tego terminu, pozostanie on w mocy na nowy okres lat trzech i. t. d.

NA DOWÓD CZEGO Pełnomocnicy podpisali niniejszy Traktat.

Sporządzono w Warszawie, dnia 30-go listopada 1928 r. w dwóch egzemplarzach.

Zaznajomiwszy się z powyższym Traktatem, uznaliśmy go i uznajemy za słuszny zarówno w całości, jak i każde z zawartych w nim postanowień; oświadczamy że jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony, i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 23 grudnia 1929 r.