Węgry-Polska. Konwencja konsularna. Budapeszt.1936.04.24.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1938.15.100

Akt utracił moc
Wersja od: 2 marca 1938 r.

KONWENCJA KONSULARNA
między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgier, podpisana w Budapeszcie dnia 24 kwietnia 1936 r.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu z osobna, komu o tym wiedzieć należy, wiadomym czynimy:

Dnia dwudziestego czwartego kwietnia tysiąc dziewięćset trzydziestego szóstego roku podpisana została w Budapeszcie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Węgier konwencja konsularna o następującym brzmieniu dosłownym:

Przekład.

KONWENCJA KONSULARNA

między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgier.

Jego Ekscelencja Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Jego Wysokość Regent Królestwa Węgier, ożywieni w równym stopniu pragnieniem uregulowania stosunków konsularnych między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgier w celu dopuszczenia na swoje terytoria funkcjonariuszów konsularnych oraz określenia ich praw, przywilejów, immunitetów i uprawnień, postanowili zawrzeć Konwencję Konsularną i w tym celu mianowali swymi pełnomocnikami:

Jego Ekscelencja Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

Mariana ZYNDRAM - KOŚCIAŁKOWSKIEGO, Prezesa Rady Ministrów;

Jego Wysokość Regent Królestwa Węgier:

Generała w stanie rozporządzalności Vitéz Juliusza GÖMBÖS de JÁKFA, Prezesa Rady Ministrów i Ministra Obrony Narodowej;

którzy, po przedstawieniu sobie swych pełnomocnictw, uznanych za sporządzone w dobrej i należytej formie, zgodzili się na postanowienia następujące:

Organizacja konsularna.

1.
Każda z Wysokich Stron Układających się będzie miała możność mianowania konsulów generalnych, konsulów lub wicekonsulów w portach, miastach i innych miejscowościach Strony drugiej.
2.
Wysokie Strony Układające się zastrzegają sobie jednak prawo wskazania miejscowości, w których dopuszczenie konsulów nie odpowiadałoby im; rozumie się, że zastrzeżenie to nie będzie mogło być stosowane przez jedną z Wysokich Stron Układających się wobec drugiej bez równoczesnego zastosowania go do wszystkich innych państw.
3.
W stosowaniu niniejszej Konwencji określenie "konsul" obejmuje konsulów generalnych, konsulów i wicekonsulów; podobnie określenie "konsulat" obejmuje konsulaty generalne, konsulaty i wicekonsulaty.
1.
Konsulowie, po przedstawieniu swych listów komisyjnych, będą wzajemnie dopuszczeni i uznani zgodnie z przepisami i formalnościami, obowiązującymi w państwie przyjmującym.
2.
W chwili przedstawienia listów komisyjnych będzie wskazany okręg konsula; wszelka zmiana późniejsza, dotycząca tego okręgu, będzie zakomunikowana Ministerstwu Spraw Zagranicznych drugiej Wysokiej Strony Układającej się.
3.
Exequatur będzie udzielone konsulom bez opóźnienia i bez opłat, - począwszy od chwili udzielenia tegoż exequatur właściwe władze okręgów konsularnych wydadzą niezwłocznie niezbędne zarządzenia, aby ułatwić im wykonywanie ich obowiązków służbowych oraz zapewnić korzystanie z przysługujących im immunitetów i zwolnień.
4.
W wypadkach nagłych Rząd Państwa przyjmującego, na prośbę Państwa wysyłającego będzie mógł uznać konsula w charakterze tymczasowym i dopuścić go do wykonywania powierzonych mu funkcyj aż do chwili przedstawienia listów komisyjnych i udzielenia exequatur.
5.
Przy pełnieniu czynności i wykonywaniu obowiązków urzędowych zapewnia się ze strony władz Państwa przyjmującego konsulom najdalej idącą pomoc i najbardziej życzliwe poparcie.
1.
Konsulowie oraz inni funkcjonariusze konsularni mogą być funkcjonariuszami zawodowymi lub honorowymi. Konsulowie i inni funkcjonariusze konsularni zawodowi winni być zawsze obywatelami Państwa wysyłającego.
2.
O ile funkcjonariuszem honorowym ma być obywatel Państwa, w którym miałby on pełnić funkcje konsularne, wówczas Państwo winno w drodze dyplomatycznej uzyskać przed jego nominacją zgodę Rządu Państwa, którego jest on obywatelem.

Przywileje konsularne.

1.
W razie przeszkody, nieobecności lub śmierci konsula, funkcjonariusze konsulatu będą dopuszczeni z samego prawa w porządku ustalonym przez Państwo wysyłające do tymczasowego pełnienia funkcyj konsula pod warunkiem, aby nazwiska ich podane były uprzednio do wiadomości władz właściwych Państwa siedziby konsula.
2.
Będą korzystali oni z tego tytułu w czasie tymczasowego pełnienia funkcyj konsula z praw, przywilejów, zwolnień i immunitetów, które są przyznane samym konsulom.
1.
Konsulowie mogą umieszczać na miejscu widocznym na zewnątrz domu, w którym znajdują się biura konsulatu, herb państwa, którego są przedstawicielami z odpowiednim napisem w języku urzędowym ich Państwa, zaś w dnie uroczystości oficjalnych i w innych okolicznościach zwyczajowych, wywieszać flagę Państwa wysyłającego na budynku, w którym mieści się konsulat; te oznaki zewnętrzne nie mogą w żadnym wypadku być uważane jako ustanawiające prawo azylu.
2.
Konsulowie mogą również, z uwzględnieniem powyższego zastrzeżenia dotyczącego prawa azylu, umieszczać flagę Państwa wysyłającego na pojazdach i statkach, którymi posługiwać się będą przy wykonywaniu swych czynności urzędowych.
1.
Archiwa konsularne oraz wszelkie akty i przedmioty użytku urzędowego będą zawsze nietykalne i władze miejscowe nie będą mogły pod żadnym pozorem przeglądać lub zatrzymywać tych akt lub przedmiotów, ani też należących do archiwów akt spraw, papierów lub innych przedmiotów, chyba że Rząd, który mianował konsula, zażąda tego oficjalnie. Wymienione wyżej akta spraw, papiery i przedmioty winny być zawsze umieszczone oddzielnie od dokumentów prywatnych i od ksiąg i papierów, dotyczących handlu i przemysłu, którymi mogliby trudnić się odnośni funkcjonariusze konsularni.
2.
Jeżeli konsul lub inny funkcjonariusz konsularny jednej z Wysokich Stron Układających się, wezwany przez miejscową władzę do wydania lub okazania akt spraw, papierów lub innych przedmiotów należących do tych archiwów, odmówi uczynienia tego, władza nie będzie mogła użyć w stosunku do niego żadnych środków przymusowych; wszelkiego rodzaju trudności wynikające z tych faktów winny być załatwiane w drodze dyplomatycznej.
3.
Korespondencja urzędowa konsulatu oraz korespondencja do niego adresowana jest nietykalna, i władze nie będą miały prawa ani jej zatrzymywać ani przeglądać, chyba że Rząd, który mianował konsula, zażąda tego oficjalnie.
4.
Konsulowie zawodowi będą mogli posługiwać się szyfrem w korespondencji z władzami, przedstawicielstwami dyplomatycznymi i urzędami konsularnymi swego Państwa.
1.
Lokale urzędowe konsulatów zawodowych wraz z pomieszczeniami przeznaczonymi na archiwa konsularne zawsze są nietykalne, i władze miejscowe nie będą mogły wkraczać do nich z wyjątkiem przypadków, gdy chodzi o aresztowanie osoby ściganej na Węgrzech za przestępstwo określane jako zbrodnia lub występek, a w Polsce, za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności co najmniej jednego roku lub karą cięższą. Jednak w żadnym przypadku władze te nie będą mogły przeglądać lub zatrzymywać papierów i przedmiotów, które się tam znajdują, ani też przedsiębrać rewizji.
2.
Konsularne lokale urzędowe i pomieszczenia na archiwa konsularne winny być oddzielone od osobistego lokalu mieszkalnego konsula i nie będą mogły być używane w żadnym innym celu. W żadnym przypadku nie będą one mogły służyć jako miejsce azylu.
1.
Konsulowie i inni zawodowi funkcjonariusze konsularni każdej z Wysokich Stron Układających się zwolnieni będą na terytorium drugiej Strony od wszelkich rekwizycji, świadczeń i obowiązku kwater wojskowych. Ten przywilej nie rozciąga się jednak na nieruchomości do nich należące, o ile nie są używane do potrzeb służby konsularnej lub też nie służą za mieszkania tym funkcjonariuszom konsularnym. Konsulowie honorowi i inni funkcjonariusze honorowi zwolnieni są od rekwizycji i od obowiązku kwater wojskowych tylko w stosunku do lokali przeznaczonych na kancelarie i archiwa konsularne.
2.
W sprawach podatków bezpośrednich konsulowie i inni zawodowi funkcjonariusze konsularni będą korzystali ze zwolnień, przewidzianych w obowiązujących umowach między Wysokimi Stronami Układającymi się.
3.
W dziedzinie obowiązku ubezpieczenia społecznego wymienieni funkcjonariusze i wszystkie zatrudnione przez nich osoby będą, w zasadzie, podlegać ustawom i zwyczajom kraju urzędowania. Gdy chodzi o osoby posiadające obywatelstwo państwa wysyłającego, nie będą one mogły być poddane obowiązkowi ubezpieczenia z tytułu niezdolności do pracy, ubezpieczenia na starość i na wypadek śmierci, obowiązujących w państwie przyjmującym.
1.
Konsulowie i wszyscy inni zawodowi funkcjonariusze konsularni, obejmując stanowisko na terytorium drugiej Wysokiej Strony Układającej się, są upoważnieni, w ciągu 6 miesięcy po objęciu urzędowania, do sprowadzenia swych ruchomości i przedmiotów gospodarstwa domowego, przeznaczonych do ich własnego lub ich rodzin użytku, bez uiszczania opłat celnych lub jakichkolwiek innych opłat obciążających z tytułu przywozu.
2.
Będą oni również zwolnieni od uiszczania ceł wywozowych od swych ruchomości i przedmiotów gospodarstwa domowego przeznaczonych do ich własnego lub ich rodzin użytku, jeżeli opuszczą kraj swego urzędowania w okresie sześciu miesięcy po zaprzestaniu wykonywania swych czynności urzędowych.
3.
Zwolnienie wymienione w punktach 1 i 2 nie stosuje się do artykułów konsumpcyjnych i przedmiotów objętych zakazem przywozu lub wywozu przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego.
4.
Wolne są zawsze od opłaty celnej i innych opłat przywozowych przedmioty przeznaczone do użytku urzędowego konsulatów oraz urządzenia dla lokali urzędowych i mieszkań służbowych.

Konsulowie i inni funkcjonariusze konsularni nie będą podlegali jurysdykcji władz Państwa przyjmującego z powodu swych czynności urzędowych dokonanych w granicach uprawnień przyznanych im niniejszą Konwencją.

1.
Konsulowie i inni zawodowi funkcjonariusze konsularni nie będą mogli podlegać aresztowi osobistemu, ani jako środkowi prewencyjnemu lub egzekucyjnemu w sprawach cywilnych i handlowych, ani za wykroczenie, ani jako karze za przestępstwa ścigane wyłącznie w drodze administracyjnej. Również, w razie ścigania sądowego, nie będą oni mogli podlegać aresztowaniu lub przytrzymaniu zapobiegawczemu, z wyjątkiem przypadków, gdy chodzi o przestępstwa, zagrożone karą pozbawienia wolności co najmniej jednego roku lub karą cięższą.
2.
W razie ścigania sądowego, aresztowania lub postawienia w stan oskarżenia konsula lub funkcjonariusza konsularnego, Rząd Państwa przyjmującego niezwłocznie powiadomi o tym przedstawiciela dyplomatycznego Państwa wysyłającego.
1.
Wezwania władz sądowych państwa przyjmującego skierowane do konsulów i innych funkcjonariuszów zawodowych w celu złożenia zeznań winny być zredagowane w formie pisma urzędowego bez zagrożenia sankcjami karnymi w razie niestawiennictwa. Osobom wezwanym przysługuje prawo niestawienia się osobistego, jeżeli ich miejsce urzędowania znajduje się poza miejscem urzędowania władzy sądowej wzywającej, z wyjątkiem rozpraw publicznych w sprawach karnych.
2.
Przesłuchanie winno odbyć się bez zwłoki w wyznaczonym czasie i w miarę możności bez dłuższego zatrzymywania.
3.
Konsulowie zawodowi będą mogli w każdym poszczególnym przypadku w sposób uzasadniony usprawiedliwić swą nieobecność przeszkodami, wynikającymi z choroby lub z nie cierpiących zwłoki spraw służbowych, oraz prosić o odroczenie stawiennictwa na niezbyt odległy termin późniejszy.
4.
Konsulowie i inni funkcjonariusze konsularni, zarówno zawodowi jak i honorowi, będą mogli, powołując się na tajemnicę zawodową lub państwową, odmówić składania zeznań, dotyczących faktów związanych z ich urzędowaniem i składania lub przedstawiania dokumentów, które by były w ich posiadaniu.
5.
W razie, gdyby właściwa władza nie uznała tego tłumaczenia za uzasadnione, winna ona wstrzymać się w stosunku do nich od wszelkich środków przymusowych i wszelkie trudności stąd wynikające będą załatwiane w drodze dyplomatycznej.

Uprawnienia i czynności konsulów.

1.
Konsulowie każdej z Wysokich Stron Układających się mają prawo wykonywać opiekę nad obywatelami ich Państwa i bronić, na podstawie prawa i zwyczajów międzynarodowych, wszelkich praw i interesów obywateli ich Państwa.
2.
W tym celu będą oni mogli się zwracać do wszelkich władz w swym okręgu, celem uzyskania w granicach obowiązującego prawa potrzebnych informacyj i wyjaśnień. Stojąc na straży wykonywania wszystkich umów, obowiązujących między obu Państwami, będą oni mogli występować przeciwko wszelkiemu ich naruszeniu.
3.
O ile ich zażalenia nie byłyby przyjęte przez władzę ich okręgu, będą oni mogli zwracać się bezpośrednio do Rządu Państwa przyjmującego wyłącznie w razie nieobecności jakiegokolwiek przedstawiciela dyplomatycznego ich Państwa, lub w razie istnienia specjalnego porozumienia.
4.
Konsulowie, wnosząc zażalenia pisemne do władz swego okręgu, będą posługiwali się językiem urzędowym Państwa przyjmującego.

Konsulowie każdej z Wysokich Stron Układających się mają prawo wydawać obywatelom swego Państwa paszporty i inne dokumenty osobiste, zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego, jak również udzielać zezwoleń na wjazd i wizować paszporty, świadectwa pochodzenia towarów i inne dokumenty.

1.
Konsulowie każdej z Wysokich Stron Układających się będą mieli prawo, zgodnie z ustawami i przepisami swego kraju, sporządzać akty urodzenia i akty zejścia obywateli Państwa wysyłającego.
2.
Postanowienie niniejsze nie zwalnia osób zainteresowanych od przewidzianego przez ustawy miejscowe obowiązku składania przed władzami miejscowymi oświadczeń o urodzeniu i zgonie.
1.
Każda z Wysokich Stron Układających się zobowiązuje się, na żądanie konsulów drugiej Wysokiej Strony Układającej się i za uiszczeniem opłat przewidzianych przez ustawy i przepisy Państwa wezwanego wydawać należycie legalizowane wyciągi z aktów stanu cywilnego i wyciągi z ewidencji byłej armii austriacko - węgierskiej dotyczące obywateli Państwa wzywającego.
2.
Konsul może przesyłać bezpośrednio żądanie do właściwego urzędu stanu cywilnego lub do kompetentnej władzy wojskowej swego okręgu.
3.
Jeżeli wyciągi te są żądane dla celów urzędowych lub w imieniu osób korzystających z prawa ubogich, będą one wydawane bezpłatnie.
1.
Konsulowie i funkcjonariusze konsularni zawodowi Wysokich Stron Układających się, o ile zostali do tego upoważnieni, zgodnie z przepisami Państwa wysyłającego, będą mieli prawo:
a)
przyjmować, bądź w swym biurze, bądź tam, gdzie według zwyczajów mogą oni pełnić swoje czynności, wszelkie oświadczenia, które mieliby do złożenia obywatele ich Państwa, a na statkach morskich, rzecznych i powietrznych ich Państwa, oświadczenia kapitanów tych statków, członków załogi i pasażerów. Oświadczenia te będą miały znaczenie wobec władz Państwa przyjmującego jedynie wtedy, gdy nie są sprzeczne z ustawodawstwem tego Państwa;
b)
przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać wszelkie akty prawne, włącznie z rozporządzeniami ostatniej woli obywateli Państwa wysyłającego. Postanowienia te nie będą miały zastosowania do aktów prawnych między żyjącymi, dotyczących przeniesienia prawa własności na nieruchomościach lub mających na celu ich obciążenie, o ile nieruchomości te byłyby położone na terytorium Państwa przyjmującego;
c)
przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać wszelkie akty prawne niezależnie od obywatelstwa stron, byleby te akty odnosiły się do mienia, znajdującego się na terytorium Państwa wysyłającego, albo miały być wykonywane, bądź wywierać skutki prawne na terytorium tegoż Państwa;
d)
uwierzytelniać podpisy i znaki ręczne obywateli Państwa wysyłającego;
e)
uwierzytelniać wszelkiego rodzaju akty i dokumenty pochodzące od władz lub urzędników publicznych Państwa wysyłającego i uwierzytelniać akty i dokumenty pochodzące od władz i urzędników publicznych ich okręgu i władz centralnych Państwa przyjmującego, przeznaczone do użytku w Państwie wysyłającym lub obchodzące ich obywateli;
f)
tłumaczyć na język Państwa przyjmującego i odwrotnie akty i dokumenty wymienione pod e).
2.
Akty i dokumenty wyżej wymienione, jak również tłumaczenia, odpisy lub wyciągi, sporządzane lub uwierzytelniane przez osoby wspomniane w pierwszym ustępie według formy wymaganej przez Państwo wysyłające i zaopatrzone w pieczęć konsularną, będą uznawane w Państwie przyjmującym jako dokumenty publiczne lub publicznie uwierzytelnione. Będą one miały tę samą moc prawną i dowodową, jak gdyby były sporządzone lub uwierzytelnione przez notariuszów, władze publiczne lub zaprzysiężonych właściwych tłumaczów zgodnie z obowiązującymi przepisami Państwa przyjmującego.
3.
O ile akty te lub inne dokumenty dotyczą spraw, mających być wykonanymi w Państwie przyjmującym, będą musiały one podlegać opłatom stemplowym i innym opłatom wymaganym przez ustawy tego Państwa, jak również wszystkim innym formalnościom obowiązującym w danej dziedzinie w tym Państwie.

Jeżeli konwencje obowiązujące między Wysokimi Stronami Układającymi się nie stanowią inaczej, konsulowie, o ile ich do tego upoważnia prawodawstwo Państwa wysyłającego, będą uprawnieni do organizowania opieki i kurateli nad obywatelami swego Państwa. W tym celu będą oni mogli w granicach ustawodawstwa swego Państwa przedsiębrać lub proponować wszelkie zarządzenia, które uważaliby za pożyteczne, a które nie stałyby w sprzeczności z ustawodawstwem miejscowym.

1.
We wszystkich sprawach wynikających z ustawodawstwa społecznego jak opieki społecznej, ochrony pracy i ubezpieczeń społecznych, konsulom przysługuje prawo zastępowania bez specjalnego pełnomocnictwa obywateli Państwa wysyłającego przed wszystkimi odnośnymi władzami i instytucjami, z wyjątkiem przypadków, w których z mocy ustaw i przepisów miejscowych występuje obowiązkowo adwokat. Niniejsze postanowienia nie naruszają przepisów dotyczących zastępowania osób uprawnionych przed sądami. Konsulowie są upoważnieni w imieniu obywateli, których zastępują, do odbierania i potwierdzania odbioru przyznanych i wypłacanych w tych sprawach odszkodowań, rent i innych świadczeń.

Wypłata świadczeń tych dokonana w takich przypadkach na ręce konsulów ma taką samą moc, jakby była dokonana wprost na ręce osób uprawnionych.

2.
Miejscowe instytucje urzędowe i społeczne będą obowiązane zawiadamiać konsulów o wdrożeniu postępowania o odszkodowanie z powodu wypadku przy pracy, któremu uległ obywatel Państwa wysyłającego.

Konsulowie będą mieli prawo wykonywać wszelkie czynności, mające na celu regulowanie stosunku do służby wojskowej obywateli Państwa wysyłającego zarówno w zakresie przeprowadzania poboru, jak i ewidencji wojskowej.

1.
Jeżeli obywatel jednej z Wysokich Stron Układających się umrze lub pozostawi spadek na terytorium drugiej Strony, właściwe władze miejscowe winny bezzwłocznie powiadomić o tym konsula Państwa, którego obywatelem był zmarły i jednocześnie udzielić konsulowi, w miarę możności, informacyj dotyczących spadku, nazwiska i adresów spadkobierców, oraz istnienia rozporządzenia ostatniej woli. Do tego zawiadomienia należy, w miarę możności, załączyć, o ile zgon nastąpił na terytorium Państwa przyjmującego, protokół o śmierci względnie akt zejścia, wolne od wszelkich opłat.
2.
Konsul będzie upoważniony do żądania udzielenia w każdym poszczególnym przypadku informacji bardziej szczegółowych, a władze miejscowe winne temu żądaniu zadośćuczynić.
3.
Jeżeli o wypadku śmierci obywatela Państwa wysyłającego dowie się konsul tego Państwa wcześniej od właściwej władzy miejscowej, winien on tę władzę powiadomić i udzielić jej wszelkich odnośnych informacji.
1.
Konsul ma prawo opieczętować mienie ruchome, należące do spadku pozostawionego przez obywatela polskiego na Węgrzech lub przez obywatela węgierskiego w Polsce, jak również sporządzić inwentarz spadku. Powinien on jednak o zamierzonych czynnościach powiadomić uprzednio władze miejscowe, aby mogły one być przy nich obecne. Będzie on miał prawo ustanowić zarządcę, a w razie potrzeby, mianować kuratora lub innego zastępcę spadku ruchomego.
2.
W nagłych przypadkach władze miejscowe winny powziąć niezbędne zarządzenia, aby zapewnić zabezpieczenie spadku. Zarządzenia te winny być odwołane na żądanie konsula Państwa, którego obywatelem był zmarły.
3.
Spadki ruchome, które, zgodnie z układem zawartym między Wysokimi Stronami Układającymi się w drodze wymiany not z dnia 10 stycznia i 22 lipca 1925 r., podlegają wydaniu władzom drugiej Strony, będą doręczone właściwemu konsulowi.

W sprawach spadku nieruchomego, konsul Wysokiej Strony Układającej się, której obywatelem był zmarły, będzie mógł domagać się sporządzenia inwentarza i będzie miał we wszystkich przypadkach prawo uczestniczenia w tym oraz podpisywania odnośnych protokołów. Władze miejscowe przed dokonaniem tych czynności powinny powiadomić we właściwym czasie konsula, aby mógł być przy nich obecny.

1.
W razie gdy władze miejscowe jednej z Wysokich Stron Układających się stwierdzą, że obywatel drugiej Strony ma prawo do spadku pozostawionego na terytorium pierwszej Strony, bądź jako spadkobierca beztestamentowy lub testamentowy, bądź jako legatariusz lub obdarowany na wypadek śmierci lub z jakiegokolwiek innego tytułu spadkowego, będą one obowiązane natychmiast powiadomić o tym konsula tej Wysokiej Strony, której uprawniony jest obywatelem.
2.
Gdy uprawniony jest nieobecny i nie ustanowił pełnomocnika, konsul z mocy samego prawa jest upoważniony do zastępowania go przed władzami miejscowymi. Konsul może w każdym poszczególnym przypadku być zastąpiony przez inną osobę według swego wyboru.
1.
W razie zgonu obywatela jednej z Wysokich Stron Układających się na terytorium drugiej Strony w czasie podróży, nie mającego tam miejsca zamieszkania lub pobytu, władze miejscowe powinny wszystkie przedmioty zmarłego przekazać natychmiast i bez wszelkich formalności konsulowi tego państwa, którego obywatelem był zmarły.
2.
Tak samo postąpią władze miejscowe ze spadkiem ruchomym pozostałym po zmarłym obywatelu drugiej Wysokiej Strony Układającej się, jeżeli należał on do załogi statku jednej z Wysokich Stron Układających się i zmarł w okręgu konsula bądź na statku, bądź na lądzie.
3.
Ten sam tryb postępowania będzie przestrzegany przy spadkach, których wartość nie przekracza tysiąca jednostek monetarnych obu Państw, a mianowicie: na Węgrzech tysiąca pengö, w Polsce tysiąca złotych. Wysokie Strony Układające się będą mogły w drodze zwykłej wymiany not zmienić wysokość tych kwot.
4.
W przypadkach przewidzianych w poprzednich ustępach konsul będzie obowiązany uregulować należności i uiścić wszelkie ewentualnie przypadające opłaty.
1.
Konsulowie Wysokich Stron Układających się uprawnieni będą do udzielania wszelkiej pomocy i opieki statkom pod banderą ich Państwa, podczas postoju tych statków w portach ich okręgu konsularnego.
2.
W tym celu będą oni mogli udawać się osobiście na te statki z chwilą, gdy zostaną one dopuszczone do swobodnego komunikowania się z lądem.
3.
Co się tyczy statków handlowych, konsulowie będą mogli przesłuchiwać na nich kapitanów i załogę, badać papiery okrętowe, przyjmować - zgodnie z postanowieniami artykułu 17 niniejszej Konwencji - zeznania, odnoszące się do ich podróży, jej celu i wydarzeń w czasie podróży, jak również sporządzać manifesty i ułatwiać odprawę tych statków; wreszcie będą oni mogli, o ile to nie jest sprzeczne z prawem miejscowym, towarzyszyć kapitanowi i członkom załogi udającym się do władz miejscowych, aby służyć im w charakterze tłumaczów w sprawach prawnych, które by mieli tam do załatwienia, jak i w sprawach żądań, z którymi by występowali.
4.
Funkcjonariusze sądowi, administracyjni i celni nie będą mogli bez uprzedniego, a w wypadkach nagłych bez równoczesnego powiadomienia konsula, dokonywać na statkach handlowych pod banderą drugiej Wysokiej Strony Układającej się ani poszukiwań, ani rewizji, ani aresztowań z wyjątkiem przypadku schwytania na gorącym uczynku, ani też nie mogą podejmować innych czynności urzędowych, wymagających zastosowania środków przymusowych. Władze miejscowe winny również uprzedzić konsula w czasie właściwym, aby mógł on być obecnym przy oświadczeniach, które miałyby być złożone przez kapitanów lub załogę przed miejscowymi władzami.
5.
Wezwania, które zostaną w wymienionych przypadkach wystosowane do konsulów, powinny wskazywać ściśle godzinę, a jeżeli konsulowie nie stawią się osobiście na czas, czynności te odbędą się w ich nieobecności. Władze miejscowe winny wszakże niezwłocznie zawiadomić konsula o każdej rewizji i innych czynnościach urzędowych, o których mowa w poprzednim ustępie, dokonanych w jego nieobecności, oraz wskazać równocześnie powody pilności sprawy.
6.
Decyzja o kondemnacie statku handlowego z powodu niezdolności do żeglugi będzie mogła być ogłoszona jedynie po wysłuchaniu właściwego konsula.
7.
Interwencja konsulów jednakowoż nie będzie wymagana dla dokonania zwyczajnych formalności przez władze lokalne przy wejściu i wyjściu statków, zgodnie z regulaminami żeglugowymi, celnymi i sanitarnymi.
1.
We wszystkich sprawach dotyczących policji portowej, załadowania statków handlowych oraz bezpieczeństwa towarów, mienia i bagaży, przestrzegane będą ustawy, rozporządzenia i regulaminy miejscowe, pod warunkiem, że wszelkie przywileje i ulgi, których udzieliłaby w określonym porcie jedna z Wysokich Stron Układających się swoim własnym statkom handlowym, udzielone będą również w tym porcie tym samym statkom drugiej Strony.
2.
Konsulom przysługuje, w ramach ustawodawstwa Państwa wysyłającego, wyłączne prawo utrzymania wewnętrznego porządku na statkach handlowych pod banderą ich Państwa, oraz prawo powierzenia, w razie potrzeby, funkcji kapitana osobom wedle własnego wyboru, a także zastąpienia oficerów i członków załogi. Winni oni w granicach przepisów swego Państwa załatwiać sami wszelkie spory, które by wynikły między kapitanami, oficerami i marynarzami tych statków, w szczególności takie, które dotyczą płac i wypełnienia zobowiązań wzajemnie zaciągniętych.
3.
Interwencja władz miejscowych będzie mogła mieć miejsce tylko wówczas, gdy zaszłe na statku handlowym zaburzenia mogłyby naruszyć spokój publiczny na lądzie lub w porcie, lub gdyby w zaburzenia te została zamieszana osoba nie należąca do załogi statku. W tym przypadku również władze miejscowe powiadomią pisemnie właściwego konsula o swej decyzji co do interwencji-w czasie najkrótszym i w miarę możności przed wkroczeniem na statek. Władze miejscowe dołożą wszelkich starań, ażeby zlikwidowanie tego rodzaju zajść na statkach pod banderą drugiej Wysokiej Strony Układającej się nastąpiło w porozumieniu z konsulem.
4.
Jeżeli władze miejscowe zauważą, że statek handlowy drugiej Wysokiej Strony Układającej się nie jest należycie wyposażony i zaprowiantowany, zgodnie z konwencjami międzynarodowymi, obowiązującymi obie Strony, zawiadomią o tym one niezwłocznie konsula celem usunięcia tych braków za wspólną zgodą. We wszystkich innych przypadkach wspomniane wyżej władze miejscowe winny się ograniczyć do udzielania konsulom, o ile tego zażądają, poparcia, celem ułatwienia im wykonania ich czynności.
5.
Przepisy prawa miejscowego w sprawie żeglowności będą mogły odnosić się tylko wówczas do statków handlowych pod banderą drugiej Wysokiej Strony Układającej się, gdy te przepisy będą stosowane w takich samych warunkach do statków handlowych wszystkich innych narodowości.
1.
Konsulowie będą mogli żądać aresztowania jak również odstawienia na statek lub odesłania do kraju ojczystego oficerów, marynarzy i wszystkich innych osób, należących w jakimkolwiek charakterze do załogi statków pod banderą ich Państwa, które zbiegły na terytorium drugiej Wysokiej Strony Układającej się.
2.
W tym celu winni oni zwrócić się pisemnie do właściwych władz miejscowych i dowieść za okazaniem papierów okrętowych lub listy załogi bądź też-w braku tych dokumentów-na podstawie autentycznego wypisu z nich, że osoby, których wydania żądają, należą rzeczywiście do załogi. W miejscowościach, w których nie byłoby konsula, żądanie wydania tych osób będzie mogło być wystosowane do władz miejscowych z zachowaniem formalności, przewidzianych w niniejszym ustępie, przez kapitana lub osobę, sprawującą dowództwo statku.
3.
Na skutek uzasadnionego w ten sposób żądania, wydanie dezerterów nie będzie mogło być odmówione, z wyjątkiem przypadków popełnienia przez dezertera na lądzie jakiegokolwiek przestępstwa; w tym ostatnim przypadku władze miejscowe mogą odroczyć wydanie, aż do czasu ogłoszenia przez właściwy sąd wyroku i całkowitego wykonania tegoż wyroku. Konsulom winna być nadto udzielona wszelka pomoc i poparcie w celu odszukania i aresztowania tych dezerterów, którzy, na skutek pisemnego żądania i na koszt konsulatu, będą osadzeni i trzymani w więzieniu państwowym aż do chwili odstawienia ich z powrotem na okręt ojczysty lub też do czasu gdy nastąpi sposobność odesłania ich do ojczyzny. Jeżeli jednak sposobność ta nie nastąpi w przeciągu dwóch miesięcy od dnia aresztowania, wspomniani dezerterzy będą wypuszczeni na wolność, po uprzednim zawiadomieniu konsula, na trzy dni naprzód i nie będą mogli być ponownie zatrzymani w tej samej sprawie.
4.
Oficerowie, marynarze i inne osoby leżące do załogi, będący obywatelami Państwa, na którego terytorium zbiegli (a oprócz tego - w stosunku do Polski - obywatele Wolnego Miasta Gdańska) nie podlegają przepisom niniejszego artykułu.
1.
Jeżeli statek pod banderą jednej z Wysokich Stron Układających się ulegnie rozbiciu lub osiądzie na mieliźnie u brzegów, w porcie lub na wodach terytorialnych drugiej Strony, władze miejscowe winne zawiadomić niezwłocznie konsula, w którego okręgu zaszedł nieszczęśliwy wypadek.
2.
Wszelkimi czynnościami związanymi z akcją ratowniczą statków, które uległy rozbiciu lub osiadły na mieliźnie, kierować będzie konsul lub inni funkcjonariusze konsularni, o ile są do tego upoważnieni przez konsula.
3.
W razie nieobecności i aż do chwili przybycia konsula lub osób przez niego wyznaczonych, miejscowe władze powinny przedsięwziąć wszelkie środki potrzebne dla ochrony osób i dla zabezpieczenia przedmiotów uratowanych.
4.
Interwencja władz miejscowych będzie mogła mieć miejsce jedynie w celu udzielenia pomocy konsulowi, utrzymania porządku, zabezpieczenia interesów osób biorących udział w akcji ratowniczej, a nie należących do załogi, zapewnienia wykonania obowiązujących przepisów dotyczących wwozu i wywozu uratowanych towarów, jak również w celu zabezpieczenia ogólnych interesów żeglugi.
5.
Interwencja władz miejscowych nie może w tych różnych przypadkach dać podstawy do żądania jakichkolwiek opłat i zwrotu kosztów innych, aniżeli te, które spowodowane zostały akcją ratowniczą oraz zabezpieczeniem uratowanych przedmiotów, jak również tych opłat, które w podobnych wypadkach należałyby się od statków krajowych.
6.
W razie wątpliwości co do przynależności państwowej statków, które uległy rozbiciu, czynności przewidziane w niniejszym artykule należeć będą do wyłącznej kompetencji władz miejscowych.
7.
Uratowane towary i przedmioty wolne będą od wszelkich opłat celnych, o ile nie wejdą do obrotu wewnątrz kraju.

We wszystkich przypadkach, gdy w umowach pomiędzy armatorami, ładowcami lub ubezpieczającymi nie będzie przepisów odmiennych, awarie, którym uległy na morzu statki jednej z Wysokich Stron Układających się, bez względu na to, czy zawinęły one do portu dobrowolnie, czy też na skutek przymusowego schronienia się, będą załatwiane przez ich konsula, o ile w sprawie tych awarii nie są zainteresowani obywatele Państwa przyjmującego lub Państwa trzeciego. W tym ostatnim przypadku, i w braku polubownego układu pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami, uregulowanie awarii należeć będzie do władz miejscowych.

Uprawnienia i czynności konsulów wymienione w niniejszym rozdziale będą mogły być wykonywane również i przez innych funkcjonariuszów konsularnych, o ile zostali do tego upoważnieni przez konsula.

Konsulowie winni zawiadamiać szefa wyższej administracji władzy miejscowej ich siedziby o wszelkich zmianach zachodzących w składzie personelu konsulatu.

Postanowienia ogólne i końcowe.

1.
Wysokie Strony Układające się zobowiązują się udzielić sobie wzajemnie traktowania Państwa najbardziej uprzywilejowanego we wszystkim, co dotyczy praw, przywilejów, immunitetów i uprawnień konsularnych.
2.
Jednakowoż żadna z Wysokich Stron Układających się nie będzie mogła powoływać się na dobrodziejstwo klauzuli największego uprzywilejowania i żądać innych lub szerszych praw, przywilejów, immunitetów i uprawnień na korzyść swych funkcjonariuszów konsularnych niż te, których sama udzieliła funkcjonariuszom konsularnym drugiej Wysokiej Strony.

Wszystkie postanowienia niniejszej Konwencji, dotyczące uprawnień przyznanych konsulom w zakresie wykonywania ich czynności, stosują się również do członków przedstawicielstw dyplomatycznych, bez naruszenia ich przywilejów i immunitetów dyplomatycznych, o ile wykonywają oni czynności konsularne. W tym celu szef przedstawicielstwa dyplomatycznego powinien notyfikować Rządowi Państwa przyjmującego nazwiska członków przedstawicielstwa wyznaczonych do pełnienia tych funkcyj.

Konwencja niniejsza będzie ratyfikowana i dokumenty ratyfikacyjne zostaną wymienione w Warszawie możliwie najprędzej. Wejdzie ona w życie dziewięćdziesiątego dnia po dacie wymiany dokumentów ratyfikacyjnych i obowiązywać będzie do upływu sześciomiesięcznego okresu od daty wypowiedzenia jej przez jedną lub przez drugą Wysoką Stronę Układającą się.

NA DOWÓD CZEGO niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni, podpisali niniejszą Konwencję i opatrzyli ją swymi pieczęciami.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach w Budapeszcie, dnia 24 kwietnia 1936 r.

PROTOKÓŁ KOŃCOWY.

W chwili przystąpienia do podpisania niniejszej Konwencji, pełnomocnicy obu Wysokich Stron Układających się zgodzili się na następujące postanowienia:

Do artykułu 8.

Zwolnienia wymienione w ustępie 2 nie obejmują opłat za świadczenia publiczne tego rodzaju jak kanalizacyjne lub wodociągowe.

Do artykułu 9.

Zakazy, wymienione w punkcie 3, nie obejmują zakazów natury ekonomicznej, ponieważ Wysokie Strony Układające się miały na względzie wyłącznie zakazy wydane bądź ze względu na bezpieczeństwo wewnętrzne, bądź na zdrowie publiczne lub też dla ochrony dzieł kultury narodowej. To ostatnie ograniczenie nie ma zastosowania do ruchomości wwiezionych przez konsulów lub funkcjonariuszów konsularnych zawodowych.

Do artykułu 16.

Wysokie Strony Układające się zgodziły się podjąć rokowania w celu zawarcia osobnej konwencji dla uregulowania pewnych spraw wzajemnej pomocy w sprawach cywilnych, prawa prywatnego, wymiany aktów stanu cywilnego i uskuteczniania adnotacji w księgach stanu cywilnego.

Do artykułów od 26 do 30.

Postanowienia dotyczące żeglugi nie mają zastosowania do żeglugi rzecznej.

Niniejszy Protokół Końcowy stanowi integralną część Konwencji Konsularnej, podpisanej w dniu dzisiejszym. Zostanie on ratyfikowany i wejdzie w życie jednocześnie z Konwencją.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach w Budapeszcie w dniu 24 kwietnia 1936 roku.

Zaznajomiwszy się z powyższą konwencją uznaliśmy ją i uznajemy za słuszną, zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadczamy, że jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 29 marca 1937 r.