Rozdział 2 - Wymagania dotyczące jakości zdrowotnej żywności, przestrzegania zasad higieny oraz warunki produkcji i obrotu żywnością - Warunki zdrowotne żywności i żywienia.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2005.31.265 t.j.
Akt utracił moc Wersja od: 17 października 2005 r.
Rozdział 2
Wymagania dotyczące jakości zdrowotnej żywności, przestrzegania zasad higieny oraz warunki produkcji i obrotu żywnością
Wymagania dotyczące jakości zdrowotnej żywności, przestrzegania zasad higieny oraz warunki produkcji i obrotu żywnością
1.
Środki spożywcze, dozwolone substancje dodatkowe i inne składniki żywności oraz substancje pomagające w przetwarzaniu nie mogą być szkodliwe dla zdrowia lub życia człowieka, zepsute ani zafałszowane oraz naruszać warunków określonych w ustawie.2.
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez żywność lub substancje pomagające w przetwarzaniu, o których mowa w ust. 1, o niewłaściwej jakości zdrowotnej, a w szczególności szkodliwe dla zdrowia, zepsute lub zafałszowane, określają przepisy Kodeksu cywilnego.3.
Przedsiębiorcy produkujący żywność lub wprowadzający ją do obrotu są obowiązani do prowadzenia i przechowywania dokumentacji lub innych danych, na podstawie których będzie możliwa identyfikacja podmiotów, które dostarczyły surowce, środki spożywcze, dozwolone substancje dodatkowe lub inne składniki żywności, substancje pomagające w przetwarzaniu lub materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością w celu użycia ich w produkcji żywności lub gotowe środki spożywcze w celu wprowadzenia do obrotu.1.
Zakazuje się wykorzystywania do żywienia ludzi lub do produkcji innych środków spożywczych produktów pochodzących od zwierząt lub ze zwierząt, którym podawano substancje o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i beta-agonistycznym.2.
Zakaz nie dotyczy produktów pochodzących od zwierząt lub ze zwierząt, którym podawano substancje wymienione w ust. 1 w celu leczniczym lub zootechnicznym zgodnie z warunkami, o których mowa w art. 7, z zastrzeżeniem ust. 3.3.
Produkty pochodzące od zwierząt lub ze zwierząt, którym podawano hormony i inne substancje, o których mowa w ust. 1, nie mogą być przeznaczone do produkcji środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego.1.
Zakazuje się wykorzystywania do żywienia ludzi oraz do produkcji środków spożywczych, dozwolonych substancji dodatkowych i innych składników żywności, produktów pochodzących z roślin, ze zwierząt lub od zwierząt, które zawierają pozostałości zanieczyszczeń chemicznych, biologicznych, produktów leczniczych, a także skażeń promieniotwórczych w ilościach przekraczających najwyższe dopuszczalne poziomy.2.
Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości zanieczyszczeń chemicznych, biologicznych, produktów leczniczych, dodatków paszowych, a także skażeń promieniotwórczych w roślinach, u zwierząt, w tkankach lub narządach zwierząt po uboju i w środkach spożywczych pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, mając na względzie wyniki badań naukowych i potrzebę zapewnienia ochrony zdrowia lub życia człowieka.1.
Napromienianie promieniowaniem jonizującym środków spożywczych, dozwolonych substancji dodatkowych lub innych składników żywności jest dopuszczalne, jeżeli nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka i jest uzasadnione technologicznie.2.
Napromienianie nie może:1)
zastępować prawidłowych warunków sanitarnych oraz zasad przestrzegania higieny w procesie produkcji środków spożywczych, dozwolonych substancji dodatkowych oraz innych składników żywności;2)
być stosowane do żywności zawierającej substancje chemiczne służące do konserwacji i stabilizacji żywności.2a.
Główny Inspektor Sanitarny wydaje, w drodze decyzji, upoważnienia do napromieniania żywności podmiotom, które posiadają urządzenia i aparaturę umożliwiające spełnienie wymagań w zakresie bezpieczeństwa żywności oraz wymagań określonych w ust. 2.2b.
W przypadku stwierdzenia, że upoważniony podmiot nie przestrzega wymagań, o których mowa w ust. 2a, Główny Inspektor Sanitarny cofa, w drodze decyzji, upoważnienie do napromieniania żywności.3.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, warunki napromieniania środków spożywczych, dozwolonych substancji dodatkowych lub innych składników żywności, które mogą być poddane działaniu promieniowania jonizującego, ich wykazy, maksymalne dawki napromieniania oraz wymagania w zakresie znakowania i wprowadzania do obrotu, mając na względzie ust. 1 i 2 oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności.1.
Środki spożywcze i dozwolone substancje dodatkowe nie mogą być używane do produkcji środków spożywczych oraz wprowadzane do obrotu, jeżeli zawierają dozwolone substancje dodatkowe, zanieczyszczenia lub pozostałości chemicznych środków ochrony roślin w ilościach szkodliwych dla zdrowia lub życia człowieka lub powodują zmiany organoleptyczne tych środków w stopniu uniemożliwiającym ich spożycie lub użycie.2.
Przepis ust. 1 stosuje się również, gdy dozwolone substancje dodatkowe, zanieczyszczenia lub pozostałości chemicznych środków ochrony roślin znajdują się na powierzchni środków spożywczych.3.
Środki spożywcze i dozwolone substancje dodatkowe, po usunięciu do dopuszczalnych poziomów dozwolonych substancji dodatkowych oraz zanieczyszczeń, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być używane do produkcji innych środków spożywczych oraz wprowadzane do obrotu, jeżeli organ sprawujący nadzór nad jakością zdrowotną tych artykułów stwierdzi, w drodze decyzji, ich przydatność do spożycia lub używania.4.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:1)
dozwolone substancje dodatkowe i substancje pomagające w przetwarzaniu oraz warunki ich stosowania, a także zakres informacji podawanych na opakowaniach nieprzeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta,2)
specyfikacje i kryteria czystości, wymagania dotyczące pobierania próbek i metod analitycznych stosowanych w trakcie urzędowej kontroli żywności do oznaczania parametrów właściwych dla poszczególnych dozwolonych substancji dodatkowych, poszczególnych substancji pomagających w przetwarzaniu oraz zawartości zanieczyszczeń,3)
substancje wzbogacające dodawane do żywności oraz suplementy diety i warunki ich stosowania- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.
4a. 14
Maksymalne poziomy zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, w tym w napojach alkoholowych, w składnikach żywności albo na powierzchni żywności, przeznaczonych do obrotu lub do produkcji innych środków spożywczych, określają przepisy odrębne Unii Europejskiej.4b. 15
Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa może określić, w drodze rozporządzenia, maksymalne poziomy zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych innych niż określone w przepisach, o których mowa w ust. 4a, które mogą znajdować się w żywności, w składnikach żywności albo na powierzchni żywności, przeznaczonych do obrotu lub do produkcji innych środków spożywczych, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.4c. 16
Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, metody pobierania próbek określonych środków spożywczych do celów urzędowej kontroli poziomów zanieczyszczeń oraz przygotowywania próbek i wytyczne dla metod analitycznych stosowanych do oznaczania zawartości tych zanieczyszczeń, mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywności oraz jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej.5.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości chemicznych środków ochrony roślin, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub na ich powierzchni, mając na względzie ust. 1, a także zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.6.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:1)
sposób pobierania próbek żywności w celu oznaczania pozostałości chemicznych środków ochrony roślin, o których mowa w ust. 1, w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu, w tym wielkość i ilość pobieranych próbek, rodzaje próbek, pojęcia stosowane przy pobieraniu próbek,2)
procedury stosowane przy pobieraniu próbek,3)
sposób transportu i przechowywania próbek przed przystąpieniem do analizy- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.
7.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:1)
wymagania dotyczące pobierania próbek żywności do badań w ramach urzędowej kontroli żywności oraz oznaczania dioksyn i polichlorowanych bifenyli o właściwościach podobnych do dioksyn w niektórych środkach spożywczych,2)
minimalne wymagania dotyczące metod analitycznych w ramach urzędowej kontroli żywności oraz sposobów przygotowywania próbek i metod analizy otrzymanych wyników badań- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.
8.
W przypadku pojawienia się nowych dotychczas nieokreślonych zagrożeń wpływających na bezpieczeństwo żywności, minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania dotyczące metod ich badania oraz szczegółowe wymagania w zakresie jakości zdrowotnej żywności, mając na względzie ochronę zdrowia lub życia człowieka oraz wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.9.
Główny Inspektor Sanitarny może zezwolić na wprowadzenie do obrotu i stosowanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej substancji dodatkowej należącej do kategorii wymienionych w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 4 pkt 1, nieuwzględnionej w wykazach substancji objętych tym rozporządzeniem, z zastrzeżeniem następujących warunków:1)
decyzja może być wydana na okres nie dłuższy niż dwa lata;2)
decyzja będzie określać, jakie informacje będą zawarte na opakowaniach jednostkowych środków spożywczych zawierających substancje dodatkowe objęte decyzją;3)
środki spożywcze zawierające substancje dodatkowe objęte decyzją będą nadzorowane przez organy urzędowej kontroli żywności.10.
W ciągu dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie decyzji, o której mowa w ust. 9, Główny Inspektor Sanitarny przekazuje innym państwom członkowskim Unii Europejskiej oraz Komisji Europejskiej tekst decyzji.11.
Przed upływem dwuletniego okresu przewidzianego w ust. 9 pkt 1, Główny Inspektor Sanitarny może wystąpić do Komisji Europejskiej z wnioskiem o włączenie substancji dodatkowej do odpowiedniego wykazu dozwolonych substancji dodatkowych na terenie Unii Europejskiej. Do wniosku załącza się uzasadnienie wraz z informacją dotyczącą sposobu i zakresu stosowania substancji dodatkowej.12. 17
Decyzja, o której mowa w ust. 9, zostaje uchylona w przypadku, gdy Komisja Europejska lub Rada Unii Europejskiej nie podejmą działań określonych w art. 5 ust. 3 dyrektywy Rady 89/107/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących dodatków do środków spożywczych dopuszczonych do użycia w środkach spożywczych przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 40 z 11.02.1989, str. 27, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 9, str. 311).13.
Decyzja zezwalająca, o której mowa w ust. 9, nie może być ponownie wydana w odniesieniu do tej samej substancji dodatkowej, chyba że uzasadnia to postęp naukowy lub techniczny dokonany od chwili uchylenia decyzji.1. 18
Główny Inspektor Sanitarny dokonuje, w drodze decyzji administracyjnej, uznania wody jako naturalnej wody mineralnej na podstawie zgłoszenia przedsiębiorcy zawierającego ocenę i kwalifikację rodzajową przeprowadzone w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 pkt 2.1a. 19
W uznaniu, o którym mowa w ust. 1, podawane są następujące dane dotyczące naturalnej wody mineralnej:1)
nazwa otworu lub zespołu otworów, z których czerpana jest ta woda;2)
nazwa handlowa;3)
nazwa producenta wody i jego adres;4)
zawartość charakterystycznych składników mineralnych w litrze wody;5)
stopień nasycenia dwutlenkiem węgla i jego pochodzenie;6)
informacje dodatkowe zalecane w ocenie i kwalifikacji rodzajowej wody, świadczące o szczególnych właściwościach lub przeznaczeniu wody, określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 pkt 2.1b. 20
Wykaz wód uznanych za naturalne wody mineralne jest publikowany w drodze obwieszczenia w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia.2.
Główny Inspektor Sanitarny może czasowo ograniczyć lub zawiesić obrót wodami pochodzącymi z państw członkowskich Unii Europejskiej, jeżeli wystąpi uzasadnione podejrzenie, że dana woda może spowodować zagrożenie dla zdrowia ludzi.3.
W przypadku, o którym mowa w ust. 2, Główny Inspektor Sanitarny bezzwłocznie powiadamia Komisję Europejską oraz państwa członkowskie Unii Europejskiej podając powody podjętej decyzji.4. 21
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:1)
szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać naturalne wody mineralne, naturalne wody źródlane i wody stołowe,2)
wzorcowy zakres badań oraz sposób przeprowadzania oceny i kwalifikacji rodzajowej wód, o których mowa w pkt 1,3)
szczególne wymagania dotyczące znakowania wód, o których mowa w pkt 1,4)
szczegółowe warunki sanitarne i wymagania w zakresie przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji lub w obrocie wodami, o których mowa w pkt 1- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa tej żywności oraz wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.
1.
Minister właściwy do spraw zdrowia może czasowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze rozporządzenia:1)
zawiesić lub ograniczyć:a)
obrót i stosowanie dozwolonej substancji dodatkowej lub substancji pomagającej w przetwarzaniu, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 4 pkt 1,b)
poddawanie żywności procesom napromieniania promieniowaniem jonizującym oraz obrót żywnością poddaną tym procesom, określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 8 ust. 3,2)
obniżyć maksymalne poziomy zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 4b,3)
obniżyć najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości chemicznych środków ochrony roślin określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 5- jeżeli na podstawie nowych dowodów lub po dokonaniu ponownej oceny uzyska dostateczne podstawy do stwierdzenia, że mogą one zagrażać zdrowiu lub życiu człowieka.
2.
Rozporządzenia, o których mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw zdrowia przekazuje niezwłocznie, wraz z uzasadnieniem, innym państwom członkowskim Unii Europejskiej oraz Komisji Europejskiej.3.
Jeżeli Komisja Europejska podejmie stosowne działania w celu potwierdzenia dowodów podanych w uzasadnieniu do wydanego rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, rozporządzenie może obowiązywać do czasu przyjęcia przez Komisję Europejską zmian w przepisach Unii Europejskiej.1.
Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz suplementy diety są produkowane w zakładach przeznaczonych do ich produkcji lub na przystosowanych do tego liniach technologicznych zakładów produkujących również inne środki spożywcze, lub w zakładach prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania produktów leczniczych na zasadach określonych w przepisach Prawa farmaceutycznego.2.
Reklama i promocja preparatów do początkowego żywienia niemowląt i przedmiotów służących do karmienia niemowląt nie mogą przekazywać informacji, że karmienie preparatami do początkowego żywienia niemowląt jest równoważne lub lepsze od karmienia naturalnego, oraz nie mogą być prowadzone w zakładach opieki zdrowotnej, w obrocie tymi artykułami, a także w środkach masowego przekazu, z wyjątkiem publikacji naukowych lub popularnonaukowych upowszechniających wiedzę z zakresu opieki nad dzieckiem.3.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:1)
grupy środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać te środki, oraz sposób i formy reklamy i informacji;2)
szczegółowe wymagania dla preparatów do początkowego żywienia niemowląt i przedmiotów służących do karmienia niemowląt, w zakresie sposobu i formy reklamy i przekazywania informacji, a w szczególności:a)
niezbędne dane, jakie reklama ma zawierać, informacje, których reklama nie może przekazywać,b)
sposób przekazywania informacji,c)
sposób znakowania- mając na względzie propagowanie karmienia naturalnego niemowląt, szczególne przeznaczenie tych środków, potrzebę zapewnienia ochrony zdrowia człowieka oraz jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.
4.
(uchylony).Nowa żywność nie może:
1)
stanowić zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka oraz środowiska;2)
różnić się od żywności lub składników żywności, które ma zastąpić, w stopniu powodującym, że jej użycie lub spożycie byłoby niekorzystne ze względów zdrowotnych lub żywieniowych.1. 23
Podjęcie produkcji nowej żywności lub wprowadzenie jej do obrotu musi być poprzedzone postępowaniem, o którym mowa w rozporządzeniu nr 258/97/WE.2.
Postępowanie dotyczące wstępnej oceny, o której mowa w art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 258/97/WE, przeprowadza Główny Inspektor Sanitarny.3.
Koszty postępowania ponoszą wnioskodawcy, o których mowa w art. 4 rozporządzenia nr 258/97/WE.Postępowanie, o którym mowa w art. 12, nie dotyczy żywności znajdującej się w obrocie w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
1.
Wprowadzanie do obrotu żywności genetycznie zmodyfikowanej musi być poprzedzone postępowaniem, o którym mowa w rozporządzeniu nr 1829/2003/WE.2.
Główny Inspektor Sanitarny jest organem właściwym do wykonywania czynności dotyczących żywności genetycznie zmodyfikowanej, określonych w rozporządzeniu nr 1829/2003/WE, w zakresie, w jakim przepisy te przewidują wykonanie czynności przez właściwe organy krajowe państwa członkowskiego Unii Europejskiej.3.
Koszty postępowania, o którym mowa w ust. 1, ponoszą wnioskodawcy, o których mowa w art. 4 ust. 3 rozporządzenia nr 1829/2003/WE.Główny Inspektor Sanitarny jest organem właściwym do wykonywania czynności dotyczących organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do bezpośredniego wykorzystania jako żywność w rozumieniu przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1946/2003/WE z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie transgranicznego przemieszczania organizmów genetycznie zmodyfikowanych (Dz. Urz. UE L 287 z 05.11.2003, str. 1), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1946/2003/WE", w zakresie, w jakim przepisy te przewidują wykonywanie czynności przez właściwe organy krajowe państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb postępowania dotyczącego dokonywania wstępnej oceny i opracowywania wstępnych sprawozdań oceniających, o których mowa w art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 258/97/WE oraz jednostki naukowe lub ekspertów właściwych ze względu na przedmiot wniosku dotyczącego nowej żywności, mając na względzie stwierdzenie, czy środek spożywczy objęty wnioskiem nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka oraz środowiska, a także jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.
1.
W przypadku wątpliwości, czy żywność wprowadzana przez przedsiębiorcę do obrotu była dotychczas stosowana w celu żywienia ludzi, przedsiębiorca jest obowiązany przedstawić, na żądanie właściwego organu urzędowej kontroli żywności, dokumentację potwierdzającą historię stosowania tej żywności oraz określającą, w jakiej postaci żywność ta lub jej składniki były dotychczas stosowane w celu żywienia ludzi w państwach członkowskich Unii Europejskiej.2.
W przypadku braku dokumentacji, o której mowa w ust. 1, przeprowadza się postępowanie, o którym mowa w art. 12.1.
Przedsiębiorca wprowadzający po raz pierwszy do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:1)
środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, które nie należą do grup określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 10 ust. 3, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego należące do tych grup, ale dla których nie zostały w tych przepisach określone szczegółowe wymagania, i dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego,2)
suplementy diety,3)
środki spożywcze wzbogacane substancjami określonymi na podstawie art. 9 ust. 4 pkt 3- jest obowiązany powiadomić Głównego Inspektora Sanitarnego o wprowadzaniu do obrotu określonych środków spożywczych, przedkładając równocześnie wzór ich etykiety.
2.
Jeżeli środek spożywczy, o którym mowa w ust. 1, został już wprowadzony do obrotu w krajach członkowskich Unii Europejskiej, w powiadomieniu należy wskazać adresata pierwszego powiadomienia.1. 27
Na podstawie powiadomienia, o którym mowa w art. 18 ust. 1, przeprowadza się postępowanie mające na celu wyjaśnienie, czy wymienione w powiadomieniu:1)
środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego wyraźnie różnią się od żywności przeznaczonej do powszechnego spożycia oraz czy odpowiadają one szczególnym potrzebom żywieniowym, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 16;2)
suplementy diety oraz substancje wzbogacające dodawane do żywności spełniają warunki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 4 pkt 3.1a. 28
Postępowania, o którym mowa w ust. 1, nie przeprowadza się w stosunku do środków spożywczych, o których mowa w art. 18 ust. 1, jeżeli środek spożywczy został już wprowadzony do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.2.
Jeżeli okaże się to niezbędne, przedsiębiorca może zostać zobowiązany do udokumentowania, że zgłoszony środek spożywczy spełnia wymagania, o których mowa w ust. 1.3.
Główny Inspektor Sanitarny prowadzi rejestr środków spożywczych objętych postępowaniem wyjaśniającym, o którym mowa w ust. 1, zawierający dane umożliwiające identyfikację tych środków w celu wykluczenia ponownego przeprowadzania tego postępowania.1. 29
W przypadku przeprowadzania postępowania, o którym mowa w art. 19 ust. 1, Główny Inspektor Sanitarny zasięga opinii właściwych jednostek badawczo-rozwojowych, chyba że przedsiębiorca dostarczy opinię wydaną przez ogólnie uznaną niezależną jednostkę naukowo-badawczą jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej.1a. 30
Koszty wydania opinii, o których mowa w ust. 1, ponoszą przedsiębiorcy. Koszty poniesione w związku z wydaniem opinii obejmują koszty bezpośrednie jednostki badawczo-rozwojowej, przy uwzględnieniu, średnio, wymiaru 10-15 godzin pracy jako czasu niezbędnego do przygotowania opinii.1b. 31
Do kosztów bezpośrednich zaliczane są koszty osobowe i rzeczowe.1c. 32
Koszty osobowe obejmują koszty wynagrodzeń pracowników opracowujących opinie oraz opłacane przez pracodawcę, zgodnie z obowiązującymi przepisami, należności od wynagrodzeń pracowników.1d. 33
Koszty rzeczowe obejmują koszty administracyjno-biurowe utrzymania jednostki badawczo-rozwojowej, obliczane proporcjonalnie do nakładu czasu pracy niezbędnego do przygotowania opinii.2.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:1)
wykaz jednostek badawczo-rozwojowych właściwych do wydawania opinii, o których mowa w ust. 1,2)
zakres informacji, rodzaje badań naukowych lub innych danych niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, o którym mowa w art. 19 ust. 1- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności, kompetencje jednostki i kwalifikacje personelu, niezależność jednostki badawczo-rozwojowej od przedsiębiorców produkujących lub wprowadzających żywność do obrotu oraz jednolite wymagania obowiązujące w tym zakresie w Unii Europejskiej.
1.
W przypadku stwierdzenia, że środki spożywcze, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1 i 2, nie spełniają wymagań określonych dla tych środków, właściwy państwowy inspektor sanitarny podejmuje decyzje o czasowym wstrzymaniu lub ograniczeniu wprowadzania tych środków spożywczych do obrotu.2.
Decyzje, o których mowa w ust. 1, są podejmowane również, jeżeli środek spożywczy, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1 i 2, spełnia obowiązujące warunki w zakresie jakości zdrowotnej, a na podstawie nowych informacji lub po ponownym dokonaniu oceny jakości zdrowotnej tego środka zostanie stwierdzone, że stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka.3.
O podjęciu decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, powiadamia się Głównego Inspektora Sanitarnego, który powiadamia niezwłocznie państwa członkowskie Unii Europejskiej oraz Komisję Europejską, podając powody wydanej decyzji.1.
W procesie produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby, skupie, przechowywaniu lub sprzedaży grzybów należy przestrzegać wymagań zapewniających bezpieczeństwo żywności oraz zatrudniać klasyfikatorów grzybów lub grzyboznawców.2.
Nadawanie i pozbawianie uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy następuje w drodze decyzji właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej.3.
W razie stwierdzenia nienależytego wykonywania obowiązków przez klasyfikatora grzybów lub grzyboznawcę, właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej uchyla, w drodze decyzji, nadane im uprawnienia.4.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:1)
wykaz grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych albo artykułów spożywczych zawierających grzyby, wykaz przetworów grzybowych dopuszczonych do obrotu, z uwzględnieniem cech dyskwalifikujących grzyby i przetwory grzybowe, wymagań technologicznych i warunków przetwarzania, skupu, przechowywania i sprzedaży grzybów,2)
organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej właściwe do nadawania i pozbawiania uprawnień, o których mowa w ust. 2, oraz warunki i tryb ich uzyskiwania,3)
wykaz prac, przy których powinny być zatrudnione osoby posiadające uprawnienia klasyfikatora grzybów lub grzyboznawcy- mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.
1.
W procesie produkcji i w obrocie żywnością nie można stosować procesów technologicznych lub metod postępowania, które mogą spowodować powstanie w żywności lub na jej powierzchni substancji szkodliwych dla zdrowia lub życia człowieka.2.
Minister właściwy do spraw zdrowia w celu zapobiegania powstawaniu negatywnych skutków dla zdrowia lub życia człowieka może, w drodze rozporządzenia:1)
nakazać stosowanie określonych procesów technologicznych lub metod postępowania w procesie produkcji lub w obrocie w odniesieniu do wskazanych w rozporządzeniu artykułów,2)
zakazać stosowania określonych procesów technologicznych lub metod postępowania w procesie produkcji i w obrocie środkami spożywczymi, dozwolonymi substancjami dodatkowymi i innymi składnikami żywności,3)
zakazać produkcji oraz wprowadzania do obrotu określonych środków spożywczych, dozwolonych substancji dodatkowych i innych składników żywności- mając na względzie zagrożenia, o których mowa w ust. 1.
1.
Opakowania jednostkowe środków spożywczych przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta oraz dla zakładów żywienia zbiorowego powinny zawierać:1)
informacje dotyczące wartości odżywczej w odniesieniu do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, a w odniesieniu do środków spożywczych powszechnie spożywanych, jeżeli oświadczenie żywieniowe jest zamieszczane na opakowaniu środka spożywczego lub jest stosowane w prezentacji lub reklamie tego środka;2)
inne informacje, jeżeli ich podanie jest istotne ze względu na ochronę zdrowia lub życia człowieka.2.
Informacje, o których mowa w ust. 1, nie mogą:1)
wprowadzać konsumenta w błąd w zakresie charakterystyki środka spożywczego, w szczególności odnośnie do jego rodzaju, właściwości, składu, ilości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji, a w przypadku środka spożywczego powszechnie spożywanego zawierać określenia "dietetyczny" oraz sugerować, że jest to środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego;2)
przypisywać środkowi spożywczemu:a)
działania lub właściwości, których nie posiada,b)
właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia albo odwoływać się do takich właściwości;3)
sugerować, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości.3.
Zasady, o których mowa w ust. 2, dotyczą również prezentacji i reklamy środków spożywczych.4. 34
Opakowania środków spożywczych muszą być znakowane w sposób zrozumiały dla konsumenta, ich napisy muszą być wyraźne, czytelne i nieusuwalne, umieszczone w widocznym miejscu, a także nie mogą być w żaden sposób ukryte, zasłonięte lub przesłonięte innymi nadrukami czy obrazkami.5.
Minister właściwy do spraw rynków rolnych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób znakowania środków spożywczych i dozwolonych substancji dodatkowych, w opakowaniach jednostkowych, zbiorczych i bez opakowań, przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta, oraz zakres informacji podawanych na opakowaniach, mając na względzie zasady określone w ust. 1-3 oraz jednolite wymagania w tym zakresie obowiązujące w Unii Europejskiej.6.
Sposób znakowania określony na podstawie ust. 5 nie dotyczy dozwolonych substancji dodatkowych nieprzeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta.7.
Szczegółowe wymagania dotyczące znakowania suplementów diety, naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego określają przepisy wydane odpowiednio na podstawie art. 9 ust. 4 pkt 3, art. 9a oraz art. 10 ust. 3.8. 35
Żywność genetycznie zmodyfikowaną znakuje się na zasadach określonych w rozporządzeniu nr 1829/2003/WE oraz w rozporządzeniu nr 1830/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. dotyczącym możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie i zmieniającym dyrektywę 2001/18/WE (Dz. Urz. UE L 268 z 18.10.2003, str. 24), zwanym dalej "rozporządzeniem nr 1830/2003/WE".Środki spożywcze, dozwolone substancje dodatkowe lub inne składniki żywności znakowane datą minimalnej trwałości lub terminem przydatności do spożycia mogą znajdować się w obrocie do tej daty lub terminu.
Wymagania dotyczące materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w zakresie nieuregulowanym w ustawie regulują przepisy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
1. 37
Produkcję żywności, dozwolonych substancji dodatkowych lub innych składników żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością lub obrót nimi wolno prowadzić, jeżeli zostaną spełnione wymagania w zakresie higieny zapewniające właściwą jakość zdrowotną żywności, w tym wymagania dotyczące pomieszczeń, urządzeń oraz ich lokalizacji, a stan zdrowia osób biorących udział w produkcji lub obrocie żywnością będzie odpowiadał wymaganiom określonym w przepisach o chorobach zakaźnych i zakażeniach.2.
Podjęcie przez przedsiębiorców produkcji lub obrotu artykułami, o których mowa w ust. 1, wymaga uzyskania uprzedniego stwierdzenia, w drodze decyzji, przez właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w odniesieniu do uprawnień, o których mowa w art. 40 ust. 5 - organ Inspekcji Weterynaryjnej, spełnienia wymagań koniecznych do zapewnienia higieny w procesie produkcji lub w obrocie oraz do zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej tych artykułów.3. 38
Decyzji, o której mowa w ust. 2, nie wymaga wprowadzanie do obrotu, poprzez urządzenia dystrybucyjne, żywności w opakowaniach jednostkowych.Państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni prowadzą wykazy zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność objętą nadzorem organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, które uzyskały decyzję w trybie określonym w art. 27 ust. 2.
1.
Przestrzeganie właściwej jakości zdrowotnej żywności oraz zasad higieny w procesie produkcji i w obrocie żywnością w zakładach produkujących żywność lub wprowadzających ją do obrotu jest zapewnione przez kontrolę wewnętrzną.2.
Kontrola wewnętrzna w zakładzie obejmuje czynności niezbędne do sprawdzenia:1)
przestrzegania warunków i zasad higieny w celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością;2)
stosowania zasad systemu HACCP.3.
Kontrolę wewnętrzną w zakładzie organizuje, prowadzi i koordynuje kierujący zakładem.4. 39
(uchylony).1.
System HACCP obejmuje następujące zasady i tryb postępowania:1)
zidentyfikowanie i ocenę zagrożeń jakości zdrowotnej żywności oraz ryzyka ich wystąpienia, a także ustalenie środków kontroli i metod przeciwdziałania tym zagrożeniom;2)
określenie krytycznych punktów kontroli w celu wyeliminowania lub ograniczania zagrożeń;3)
ustalenie dla każdego krytycznego punktu kontroli limitów rozgraniczających stany akceptowalne od nieakceptowalnych w celu zapobiegania, eliminowania lub ograniczania zidentyfikowanych zagrożeń;4)
ustalenie i wprowadzenie systemu monitorowania krytycznych punktów kontroli;5)
ustalenie działań naprawczych (korygujących), jeżeli monitorowanie wykazuje, że krytyczny punkt kontroli nie spełnia wymagań, o których mowa w pkt 3.2. 40
Sposób weryfikacji i dokumentowania zasad systemu HACCP w zakładzie, w celu potwierdzenia, że postępowanie, o którym mowa w ust. 1, jest skuteczne, określa kierujący zakładem.1.
Kierujący zakładem lub osoba przez niego upoważniona jest obowiązany wdrożyć i stosować zasady systemu HACCP. Obowiązek wdrożenia i stosowania zasad systemu HACCP nie dotyczy producentów na etapie produkcji pierwotnej, którzy, w celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej oraz zasad higieny, są obowiązani wdrożyć i stosować zasady dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) i dobrej praktyki higienicznej (GHP).2.
Osoby, o których mowa w ust. 1, wdrażając zasady systemu HACCP w zakładzie, mogą zastosować opracowania zawarte w poradnikach dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), dobrej praktyki higienicznej (GHP) oraz wdrażania i stosowania zasad systemu HACCP lub korzystać ze wskazówek zawartych w poradnikach przy opracowywaniu we własnym zakresie dokumentacji dotyczącej zasad systemu HACCP obowiązującej w zakładzie.1.
Poradniki, o których mowa w art. 30 ust. 2, dla poszczególnych branż przemysłu lub handlu środkami spożywczymi, opracowują przedsiębiorcy produkujący lub wprowadzający żywność do obrotu lub związki zrzeszające tych przedsiębiorców przy udziale organizacji konsumenckich oraz w konsultacji z zainteresowanymi stronami działającymi w zakresie bezpieczeństwa żywności. Poradniki podlegają ocenie pod względem zgodności z wymaganiami higieny przez organy urzędowej kontroli żywności zgodnie z zakresem nadzoru, o którym mowa w art. 40 ust. 1 i 2, z uwzględnieniem zasad stosowanych w tym zakresie w państwach członkowskich Unii Europejskiej.2.
Poradniki, o których mowa w art. 30 ust. 2, uwzględniają potrzeby i możliwości w szczególności tych przedsiębiorców, którzy ze względu na wielkość zakładu oraz rodzaj produkowanej lub wprowadzanej do obrotu żywności:1)
prowadzą działalność na potrzeby rynków lokalnych (w gminie, na terenie której znajduje się zakład, lub gmin sąsiadujących);2)
produkują żywność lub stosują surowce do produkcji żywności zgodnie z tradycyjnymi metodami, ustalonymi wieloletnią praktyką lub tradycją charakterystyczną dla danej żywności;3)
prowadzą działalność w regionach szczególnych ze względu na położenie geograficzne lub dostępność do zaopatrzenia.W razie stwierdzenia w wyniku kontroli wewnętrznej niewłaściwej jakości zdrowotnej określonej partii żywności kierujący zakładem zarządza zabezpieczenie tej partii żywności i wycofanie jej z obrotu oraz powiadamia właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Inspekcji Weterynaryjnej.
1.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi w drodze rozporządzenia:1)
szczegółowe wymagania higieniczno-sanitarne dotyczące zakładów i ich wyposażenia,2)
warunki sanitarne oraz wymagania w zakresie przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji i w obrocie środkami spożywczymi, dozwolonymi substancjami dodatkowymi lub innymi składnikami żywności, w tym szczególnie wymagania dotyczące środków spożywczych sprzedawanych luzem, łatwo psujących się, sypkich oraz nieopakowanych, z wyłączeniem pozyskiwania produktów pierwotnych i produkcji środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego, oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktów z żywnością- mając na względzie obowiązujące w Unii Europejskiej wymagania zapewnienia bezpieczeństwa żywności oraz bezpieczeństwa sprzedaży artykułów niebędących środkami spożywczymi w zakładach sprzedających żywność.
2.
Wymagania, o których mowa w ust. 1, dotyczą w szczególności:1)
stanu technicznego budynków, pomieszczeń i instalacji;2)
jakości wody, pary wodnej, lodu i powietrza;3)
gromadzenia i przechowywania odpadów z żywności;4)
narzędzi, urządzeń i wyposażenia zakładu;5)
osób wykonujących prace przy produkcji i w obrocie żywnością.1.
Przy pracach w procesie produkcji lub w obrocie, które wymagają stykania się z żywnością, dozwolonymi substancjami dodatkowymi lub innymi składnikami żywności, nie wolno zatrudniać osób, które nie mogą wykonywać prac określonych przepisami o chorobach zakaźnych i zakażeniach.2.
Zasady i tryb wykonywania badań lekarskich osób, o których mowa w ust. 1, do celów sanitarno-epidemiologicznych określają przepisy o chorobach zakaźnych i zakażeniach.3.
Przedsiębiorca jest obowiązany przechowywać orzeczenia lekarskie wydane na podstawie badań lekarskich osób, o których mowa w ust. 1, do celów sanitarno-epidemiologicznych i udostępniać je na żądanie organów urzędowej kontroli żywności.4.
Osoby biorące udział w procesie produkcji środków spożywczych, dozwolonych substancji dodatkowych lub innych składników żywności lub w obrocie nimi są przez przedsiębiorcę nadzorowane, instruowane i szkolone w zakresie przestrzegania zasad higieny odpowiednio do wykonywanej pracy.5.
Przepisy ust. 4 stosuje się odpowiednio do produkcji i wprowadzania do obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.1.
Zakład żywienia zbiorowego typu zamkniętego ma obowiązek przechowywać próbki wszystkich potraw wchodzących w skład każdego posiłku.2.
Zakład, o którym mowa w ust. 1, w przypadku wprowadzania do obrotu wyrobów garmażeryjnych innych zakładów ma obowiązek pobierania próbek poszczególnych wyrobów bezpośrednio przy przyjęciu danej partii oraz ich przechowywania.3.
Zakład, o którym mowa w ust. 1, ma obowiązek przechowywania próbki każdej wprowadzonej do obrotu partii wyrobów garmażeryjnych o krótkim okresie przydatności do spożycia.4.
Zakład, o którym mowa w ust. 1, ma obowiązek udostępniać pobrane próbki organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej.5.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, tryb, sposób, miejsce, czas i warunki pobierania i przechowywania próbek, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa żywności.6.
Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, wymagania obowiązujące w zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego, mając na względzie normy żywienia oraz wymagania higieniczne i sanitarne, o których mowa w art. 33.1.
Środki spożywcze, substancje pomagające w przetwarzaniu, dozwolone substancje dodatkowe lub inne składniki żywności mogą być przewożone środkami transportu przeznaczonymi wyłącznie do tego celu i w taki sposób, aby nie została naruszona jakość zdrowotna tych artykułów.2.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania sanitarne dotyczące środków transportu, w tym dotyczące czynności związanych z załadunkiem, przeładunkiem lub wyładunkiem, mając na względzie różne rodzaje żywności i wymagania, które powinny być spełnione w czasie transportu, w celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej żywności.Tranzyt żywności, dozwolonych substancji dodatkowych, innych składników żywności, substancji pomagających w przetwarzaniu żywności lub materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością może odbywać się tylko w szczelnych środkach transportu, zabezpieczonych przed ich niekontrolowanym otwarciem i zaopatrzonych w plomby urzędu celnego zgodnie z przepisami prawa celnego.
1.
Handel obwoźny środkami spożywczymi może być prowadzony wyłącznie:1)
na targowiskach lub w halach targowych - w uzgodnieniu z właściwym organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w przypadku środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego - również z właściwym organem Inspekcji Weterynaryjnej,2)
na wskazanym przez gminę terenie- z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2.
Sprzedaż w handlu obwoźnym środków spożywczych prowadzi się wyłącznie ze środków transportu przeznaczonych do tego celu zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 37 ust. 2.3.
Osoby zajmujące się handlem obwoźnym muszą spełniać wymagania, o których mowa w art. 35 ust. 1-3, oraz przestrzegać zasad higieny.4.
Właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w przypadku środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego właściwy organ Inspekcji Weterynaryjnej, określa w decyzji środki spożywcze, które mogą być sprzedawane z danego środka transportu.5.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wymagania higieniczne i sanitarne obowiązujące w handlu obwoźnym środkami spożywczymi, w tym dotyczące środków transportu, oraz wykazy artykułów, które nie mogą być wprowadzane do obrotu w handlu obwoźnym, mając na względzie warunki sprzedaży, a także zapewnienie właściwej jakości zdrowotnej żywności.14 Art. 9 ust. 4a zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
15 Art. 9 ust. 4b dodany przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
16 Art. 9 ust. 4c dodany przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
17 Art. 9 ust. 12 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. c) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
18 Art. 9a ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 5 lit. a) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
19 Art. 9a ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
20 Art. 9a ust. 1b dodany przez art. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
21 Art. 9a ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 5 lit. c) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
22 Art. 9b dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
23 Art. 12 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
24 Art. 12b dodany przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
25 Art. 12c dodany przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
26 Art. 17 uchylony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
27 Art. 19 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 10 lit. a) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
28 Art. 19 ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 10 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
29 Art. 20 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 11 lit. a) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
30 Art. 20 ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 11 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
31 Art. 20 ust. 1b dodany przez art. 1 pkt 11 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
32 Art. 20 ust. 1c dodany przez art. 1 pkt 11 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
33 Art. 20 ust. 1d dodany przez art. 1 pkt 11 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
34 Art. 24 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 12 lit. a) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
35 Art. 24 ust. 8 dodany przez art. 1 pkt 12 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
36 Art. 25 zmieniony przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
37 Art. 27 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 14 lit. a) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
38 Art. 27 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 14 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
39 Art. 28 ust. 4 uchylony przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
40 Art. 29 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.
41 Art. 38 zmieniony przez art. 1 pkt 17 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U.05.178.1480) zmieniającej nin. ustawę z dniem 17 października 2005 r.