Warunki wynagradzania egzaminatorów za udział w przeprowadzaniu egzaminów oraz nauczycieli akademickich za udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.2702 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 30 grudnia 2023 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ ¹

z dnia 22 sierpnia 2019 r.

w sprawie warunków wynagradzania egzaminatorów za udział w przeprowadzaniu egzaminów oraz nauczycieli akademickich za udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2022 r. poz. 2230 oraz z 2023 r. poz. 1234 i 2005) i art. 122 ust. 4 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2245, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§  1. 

1. Rozporządzenie określa warunki wynagradzania:

1) egzaminatorów biorących udział w przeprowadzaniu:

a) egzaminu ósmoklasisty,

b) egzaminu maturalnego,

c) egzaminu zawodowego, w tym dla osób, które zdają ten egzamin jako eksternistyczny;

2) nauczycieli akademickich biorących udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego;

3) asystentów technicznych biorących udział w przeprowadzaniu części praktycznej egzaminu zawodowego, której rezultatem końcowym wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest wyrób lub usługa.

2. Rozporządzenie określa także warunki wynagradzania:

1) egzaminatorów z zakresu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w tym dla osób, które zdają ten egzamin jako eksternistyczny;

2) asystentów technicznych biorących udział w przeprowadzaniu części praktycznej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, której rezultatem końcowym wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest wyrób lub usługa.

3. (uchylony).

4. Rozporządzenie nie dotyczy nauczycieli, o których mowa w art. 9c ust. 12 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, będących egzaminatorami biorącymi udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego.

§ 2. Podstawą ustalenia wynagrodzenia egzaminatora, asystenta technicznego i nauczyciela akademickiego, o których mowa w § 1 ust. 1 i 2, jest minimalna stawka wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego posiadającego tytuł zawodowy magistra oraz przygotowanie pedagogiczne, określona w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984, 1234, 1586, 1672 i 2005), zwana dalej "stawką".

§  3. 

1. Warunki wynagradzania egzaminatorów biorących udział w przeprowadzaniu egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego określa załącznik nr 1 do rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz § 4 i § 5.

2. Egzaminatorowi biorącemu udział w przeprowadzaniu egzaminu ósmoklasisty z matematyki i języka obcego nowożytnego oraz egzaminu maturalnego, o którym mowa w rozdziale 3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, z matematyki na poziomie podstawowym i języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym, który odpowiedzi zaznaczone na zestawie zadań przez ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się oraz ucznia niepełnosprawnego przenosi na kartę odpowiedzi, w przypadku sprawdzania rozwiązań zadań przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych zgodnie z § 4, przysługuje wynagrodzenie w wysokości 0,05% stawki za każdą pracę ucznia.

3. Warunki wynagradzania nauczycieli akademickich biorących udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

4. Egzaminatorowi obserwującemu i oceniającemu część praktyczną egzaminu zawodowego, której rezultatem końcowym wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest wyrób lub usługa, w tym dla osób, które zdają ten egzamin jako eksternistyczny, przysługuje wynagrodzenie za udział w jednej zmianie egzaminu w wysokości 5,809% stawki.

5. Przez zmianę egzaminu, o której mowa w ust. 4, należy rozumieć część praktyczną egzaminu zawodowego przeprowadzaną w danym dniu o danej godzinie dla zdających w danej sali egzaminacyjnej.

6. Egzaminatorowi sprawdzającemu i oceniającemu część praktyczną egzaminu zawodowego, której jedynym rezultatem końcowym wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest dokumentacja, w tym dla osób, które zdają ten egzamin jako eksternistyczny, przysługuje wynagrodzenie w wysokości 0,968% stawki za każdą sprawdzoną pracę egzaminacyjną.

7. Asystentowi technicznemu biorącemu udział w przeprowadzaniu części praktycznej egzaminu zawodowego, której rezultatem końcowym wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest wyrób lub usługa, w tym dla osób, które zdają ten egzamin jako eksternistyczny, przysługuje wynagrodzenie w wysokości określonej jako iloczyn 0,52% stawki za każdą godzinę udziału w jednej zmianie egzaminu, zgodnie z czasem trwania części praktycznej egzaminu zawodowego, określonym w informatorze, o którym mowa w art. 9a ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, na podstawie art. 44zzzm ust. 3 tej ustawy, oraz liczby zmian egzaminu, w których bierze udział.

8. Asystentowi technicznemu, o którym mowa w ust. 7, przysługuje także wynagrodzenie w wysokości określonej jako iloczyn 0,52% stawki za każdą godzinę przygotowywania stanowisk egzaminacyjnych dla jednej zmiany egzaminu oraz liczby zmian egzaminu, w których bierze udział. Czas przygotowywania stanowisk egzaminacyjnych dla jednej zmiany egzaminu nie może być dłuższy niż trzy godziny.

§  4. 

1. Warunki wynagradzania egzaminatorów biorących udział w przeprowadzaniu egzaminu ósmoklasisty z matematyki i języka obcego nowożytnego oraz egzaminu maturalnego, o którym mowa w rozdziale 3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, z matematyki na poziomie podstawowym i języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym, sprawdzających rozwiązania zadań przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

2. Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w terminie do dnia 31 marca roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin ósmoklasisty oraz egzamin maturalny, przekazuje dyrektorom okręgowych komisji egzaminacyjnych informację o numerach zadań egzaminacyjnych wchodzących w skład danej grupy zadań zawartych odpowiednio w arkuszu egzaminacyjnym egzaminu ósmoklasisty albo egzaminu maturalnego, sprawdzanych przez egzaminatorów przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych, uwzględniając regułę, że suma kwot wynagrodzenia za sprawdzenie rozwiązań wszystkich zawartych w danym arkuszu zadań tworzących grupy zadań musi być równa kwocie, o której mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia w tabeli w:

1) lp. 1 lit. b - w przypadku egzaminu ósmoklasisty z matematyki;

2) lp. 1 lit. c - w przypadku egzaminu ósmoklasisty z języka obcego nowożytnego;

3) Ip. 3 lit. a - w przypadku egzaminu maturalnego z matematyki na poziomie podstawowym;

4) Ip. 3 lit. b - w przypadku egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym.

3. Przy ustalaniu zadań wchodzących w skład danej grupy zadań bierze się pod uwagę szacowany czas potrzebny do sprawdzenia przez egzaminatora rozwiązania danego zadania i złożoność zasad oceniania rozwiązania danego zadania.

4. W przypadku gdy zdający nie podjął próby rozwiązania żadnego zadania wchodzącego w skład danej grupy zadań sprawdzanych przez egzaminatora przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych, egzaminator otrzymuje 5% wynagrodzenia, o którym mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia w tabeli:

1) lp. 1 lit. b - w przypadku egzaminu ósmoklasisty z matematyki;

2) lp. 1 lit. c - w przypadku egzaminu ósmoklasisty z języka obcego nowożytnego;

3) lp. 3 lit. a - w przypadku egzaminu maturalnego z matematyki na poziomie podstawowym;

4) lp. 3 lit. b - w przypadku egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym.

§ 5. Egzaminatorowi będącemu przewodniczącym zespołu egzaminatorów:

1) sprawdzających prace egzaminacyjne uczniów zdających egzamin ósmoklasisty z danego przedmiotu i przyznających punkty,

2) sprawdzających prace egzaminacyjne zdających część pisemną egzaminu maturalnego z danego przedmiotu i przyznających punkty,

3) sprawdzających i oceniających część praktyczną egzaminu zawodowego, jeżeli jedynym rezultatem końcowym wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest dokumentacja

- przysługuje wynagrodzenie w wysokości 13% łącznej kwoty wynagrodzeń przysługujących egzaminatorom wchodzącym w skład danego zespołu, nie mniej niż 150 zł.

§ 6. Dyrektor szkoły, w terminie trzech dni od dnia zakończenia części ustnej egzaminu maturalnego w szkole, przekazuje dyrektorowi okręgowej komisji egzaminacyjnej pisemne potwierdzenie udziału nauczyciela akademickiego w przeprowadzeniu części ustnej egzaminu maturalnego.

§  7. 

1. (uchylony).

2. W roku szkolnym 2019/2020 do ustalenia wynagrodzenia egzaminatorów biorących udział w przeprowadzaniu części pisemnej egzaminu maturalnego przeprowadzanego na warunkach i w sposób obowiązujący od roku szkolnego 2014/2015, z języka polskiego - poziom podstawowy przyjmuje się kwotę wynagrodzenia za jednego zdającego w wysokości 0,923% stawki.

§ 8. (uchylony).

§ 9. Do egzaminatorów, o których mowa w § 1 ust. 2 pkt 1, biorących udział w przeprowadzaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie przeprowadzanego zgodnie z art. 130 ust. 1 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, i asystentów technicznych, o których mowa w § 1 ust. 2 pkt 2, stosuje się przepisy § 2, § 3 ust. 4-8 i § 5 pkt 3.

§ 10. (uchylony).

§  10a. 

1. W przypadku egzaminu zawodowego przeprowadzanego w okresie od dnia 9 stycznia 2023 r. do dnia 31 stycznia 2023 r. asystentowi technicznemu biorącemu udział w przeprowadzaniu części praktycznej tego egzaminu, której rezultatem końcowym wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest wyrób lub usługa, w tym dla osób, które zdają ten egzamin jako eksternistyczny, przysługuje wynagrodzenie w wysokości określonej jako iloczyn 0,54% stawki za każdą godzinę udziału w jednej zmianie egzaminu, zgodnie z czasem trwania części praktycznej egzaminu zawodowego, określonym w informatorze, o którym mowa w art. 9a ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, na podstawie art. 44zzzm ust. 3 tej ustawy, oraz liczby zmian egzaminu, w których bierze udział.

2. Asystentowi technicznemu, o którym mowa w ust. 1, przysługuje także wynagrodzenie w wysokości określonej jako iloczyn 0,54% stawki za każdą godzinę przygotowywania stanowisk egzaminacyjnych dla jednej zmiany egzaminu oraz liczby zmian egzaminu, w których bierze udział. Czas przygotowywania stanowisk egzaminacyjnych dla jednej zmiany egzaminu nie może być dłuższy niż trzy godziny.

3. W przypadku egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie przeprowadzanego w okresie od dnia 9 stycznia 2023 r. do dnia 31 stycznia 2023 r. przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również do asystentów technicznych, o których w § 1 ust. 2 pkt 2.

§  10aa.  ²

1. W przypadku egzaminu zawodowego przeprowadzanego w okresie od dnia 9 stycznia 2024 r. do dnia 31 stycznia 2024 r. asystentowi technicznemu biorącemu udział w przeprowadzaniu części praktycznej tego egzaminu, której rezultatem końcowym wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest wyrób lub usługa, w tym dla osób, które zdają ten egzamin jako eksternistyczny, przysługuje wynagrodzenie w wysokości określonej jako iloczyn 0,61% stawki za każdą godzinę udziału w jednej zmianie egzaminu, zgodnie z czasem trwania części praktycznej egzaminu zawodowego, określonym w informatorze, o którym mowa w art. 9a ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, na podstawie art. 44zzzm ust. 3 tej ustawy, oraz liczby zmian egzaminu, w których bierze udział.

2. Asystentowi technicznemu, o którym mowa w ust. 1, przysługuje także wynagrodzenie w wysokości określonej jako iloczyn 0,61% stawki za każdą godzinę przygotowywania stanowisk egzaminacyjnych dla jednej zmiany egzaminu oraz liczby zmian egzaminu, w których bierze udział. Czas przygotowywania stanowisk egzaminacyjnych dla jednej zmiany egzaminu nie może być dłuższy niż trzy godziny.

3. W przypadku egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie przeprowadzanego w okresie od dnia 9 stycznia 2024 r. do dnia 31 stycznia 2024 r. przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również do asystentów technicznych, o których mowa w § 1 ust. 2 pkt 2.

§ 10b. Egzaminatorowi biorącemu udział w przeprowadzaniu egzaminu ósmoklasisty z matematyki w roku szkolnym 2023/2024, który odpowiedzi zaznaczone na zestawie zadań przez ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się oraz ucznia niepełnosprawnego przenosi na kartę odpowiedzi, w przypadku sprawdzania rozwiązań zadań przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych zgodnie z § 10c, przysługuje wynagrodzenie w wysokości 0,05% stawki za każdą pracę ucznia.

§  10c. 

1. Warunki wynagradzania egzaminatorów biorących udział w przeprowadzaniu egzaminu ósmoklasisty z matematyki w roku szkolnym 2023/2024, sprawdzających rozwiązania zadań przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych, określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

2. Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w terminie do dnia 31 marca 2024 r. przekazuje dyrektorom okręgowych komisji egzaminacyjnych informację o numerach zadań egzaminacyjnych wchodzących w skład danej grupy zadań zawartych w arkuszu egzaminacyjnym egzaminu ósmoklasisty z matematyki, sprawdzanych przez egzaminatorów przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych, uwzględniając regułę, że suma kwot wynagrodzenia za sprawdzenie rozwiązań wszystkich zawartych w danym arkuszu zadań tworzących grupy zadań musi być równa kwocie, o której mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia w tabeli w lp. 1 lit. b.

3. Przy ustalaniu zadań wchodzących w skład danej grupy zadań bierze się pod uwagę szacowany czas potrzebny do sprawdzenia przez egzaminatora rozwiązania danego zadania i złożoność zasad oceniania rozwiązania danego zadania.

4. W przypadku gdy zdający nie podjął próby rozwiązania żadnego zadania wchodzącego w skład danej grupy zadań sprawdzanych przez egzaminatora przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych, egzaminator otrzymuje 5% wynagrodzenia, o którym mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia w tabeli lp. 1 lit. b.

§ 11. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2019 r. ³

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1 

WARUNKI WYNAGRADZANIA EGZAMINATORÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ W PRZEPROWADZANIU EGZAMINU ÓSMOKLASISTY I EGZAMINU MATURALNEGO

Lp.	Egzamin	Kwota wynagrodzenia za jednego zdającego
1	2	3
1	egzamin ósmoklasisty z:
	a) języka polskiego	0,559% stawki
	b) matematyki	0,354% stawki
	c) języka obcego nowożytnego	0,354% stawki
2	egzamin maturalny, o którym mowa w art. 297 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60, 949 i 2203, z 2018 r. poz. 2245, z 2019 r. poz. 1287 oraz z 2022 r. poz. 1116):
	a) część pisemna egzaminu maturalnego z matematyki - poziom podstawowy	0,627% stawki
	b) część pisemna egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego - poziom podstawowy	0,386% stawki
	c) część pisemna egzaminu maturalnego z języka polskiego - poziom podstawowy: - część testowa - wypracowanie	0,270% stawki 0,653% stawki
	d) część pisemna egzaminu maturalnego z: - języka polskiego - poziom rozszerzony - języka mniejszości narodowej - poziom podstawowy i rozszerzony - języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego - poziom rozszerzony - języka obcego nowożytnego - poziom rozszerzony i poziom dwujęzyczny	0,923% stawki
	e) część pisemna egzaminu maturalnego ze wszystkich przedmiotów (z wyjątkiem języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego) - poziom rozszerzony i poziom dla absolwentów szkół i oddziałów dwujęzycznych	0,790% stawki
3	egzamin maturalny, o którym mowa w rozdziale 3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty:
	a) część pisemna egzaminu maturalnego z matematyki - poziom podstawowy	0,627% stawki
	b) część pisemna egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego - poziom podstawowy	0,500% stawki
	c) część pisemna egzaminu maturalnego z języka polskiego - poziom podstawowy: - część testowa - wypracowanie	0,335% stawki 0,815% stawki
	d) część pisemna egzaminu maturalnego z: - języka polskiego - poziom rozszerzony - języka mniejszości narodowej - poziom podstawowy i rozszerzony - języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego - poziom rozszerzony - języka obcego nowożytnego - poziom rozszerzony i poziom dwujęzyczny	0,923% stawki
	e) część pisemna egzaminu maturalnego ze wszystkich przedmiotów (z wyjątkiem języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego) - poziom rozszerzony i poziom dla absolwentów szkół i oddziałów dwujęzycznych	0,790% stawki

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WARUNKI WYNAGRADZANIA NAUCZYCIELI AKADEMICKICH BIORĄCYCH UDZIAŁ W PRZEPROWADZANIU CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO

Lp.	Przedmiot/poziom egzaminu	Kwota wynagrodzenia za jednego zdającego
1	2	3
1	język polski, język mniejszości narodowej, język mniejszości etnicznej, język regionalny	0,657% stawki
2	język obcy nowożytny - bez określenia poziomu egzaminu	0,267% stawki
3	język obcy nowożytny - poziom rozszerzony, poziom dwujęzyczny	0,400% stawki

ZAŁĄCZNIK Nr  3 

WARUNKI WYNAGRADZANIA EGZAMINATORÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ W PRZEPROWADZANIU EGZAMINU ÓSMOKLASISTY Z MATEMATYKI I JĘZYKA OBCEGO NOWOŻYTNEGO ORAZ EGZAMINU MATURALNEGO Z MATEMATYKI NA POZIOMIE PODSTAWOWYM I JĘZYKA OBCEGO NOWOŻYTNEGO NA POZIOMIE PODSTAWOWYM, SPRAWDZAJĄCYCH ROZWIĄZANIA ZADAŃ PRZY WYKORZYSTANIU NARZĘDZI ELEKTRONICZNYCH

Lp.	Egzamin	Grupa zadań	Kwota wynagrodzenia za sprawdzenie wszystkich zadań w danej grupie zadań
1	2	3	4
1	egzamin ósmoklasisty z:
	a) matematyki	grupa zadań nr 1	0,118% stawki
		grupa zadań nr 2	0,118% stawki
		grupa zadań nr 3	0,118% stawki
	b) języka obcego nowożytnego	grupa zadań nr 1	0,142% stawki
		grupa zadań nr 2	0,212% stawki
2	egzamin maturalny, o którym mowa w rozdziale 3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty:
	a) matematyka - poziom podstawowy	grupa zadań nr 1	0,313% stawki
		grupa zadań nr 2	0,314% stawki
	b) język obcy nowożytny - poziom podstawowy	grupa zadań nr 1	0,200% stawki
		grupa zadań nr 2	0,300% stawki

ZAŁĄCZNIK Nr  4 

(uchylony)

ZAŁĄCZNIK Nr  5 

WARUNKI WYNAGRADZANIA EGZAMINATORÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ W PRZEPROWADZANIU EGZAMINU ÓSMOKLASISTY Z MATEMATYKI W ROKU SZKOLNYM 2023/2024, SPRAWDZAJĄCYCH ROZWIĄZANIA ZADAŃ PRZY WYKORZYSTANIU NARZĘDZI ELEKTRONICZNYCH

Lp.	Grupa zadań	Kwota wynagrodzenia za sprawdzenie wszystkich zadań w danej grupie zadań
1	2	3
1	grupa zadań nr 1	0,177% stawki
2	grupa zadań nr 2	0,177% stawki

¹ Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 czerwca 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 1055).

² § 10aa dodany przez § 1 rozporządzenia z dnia 28 grudnia 2023 r. (Dz.U.2023.2822) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 grudnia 2023 r.

³ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 marca 2012 r. w sprawie warunków wynagradzania egzaminatorów za udział w przeprowadzaniu egzaminów oraz nauczycieli akademickich za udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 1281, z 2016 r. poz. 1691 oraz z 2019 r. poz. 419), które traci moc z dniem 1 września 2019 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2245 i 2432 oraz z 2019 r. poz. 534 i 1287).