Dział 2 - TRAMWAJE - Warunki techniczne tramwajów i trolejbusów oraz zakres ich niezbędnego wyposażenia.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2003.230.2301

Akt utracił moc

Wersja od: 31 grudnia 2003 r.

DZIAŁ  II

TRAMWAJE

Rozdział  1

Wymagania ogólne

§  3. 

1. Długość zespołu tramwajowego nie może przekraczać 65 m.

2. Szerokość tramwaju, bez uwzględnienia lusterek na przegubowych wysięgnikach, nie może przekraczać 2,65 m.

3. Wysokość tramwaju ze złożonym odbierakiem prądu nie może przekraczać 4,00 m.

4. Pozostałe wymiary tramwaju określa skrajnia kinematyczna zawarta w normie wymienionej w pkt 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia.

5. Nacisk statyczny jednej osi tramwaju na tor nie może przekraczać 100 kN przy dopuszczalnej masie całkowitej.

6. Tramwaj powinien być tak zbudowany, aby istniała możliwość jazdy do tyłu.

7. Tramwaj powinien być tak zbudowany i utrzymany, aby poziom hałasu nie przekraczał:

1) 88 dB(A) - przy stałej prędkości 50 km/h, na torowisku wydzielonym z podkładami żelbetowymi na tłuczniu, na zewnątrz wagonu, w odległości 7,5 m od osi toru i na wysokości 1,60 m od główki szyny;

2) 70 dB(A) - na postoju, w odległości 3,00 m od dowolnej ściany wagonu, na wysokości 1,60 m od główki szyny.

8. Z podzespołów i układów wagonu nie mogą wyciekać materiały eksploatacyjne z zastrzeżeniem urządzeń, z których wyciek jest przewidziany zasadą funkcjonowania, a użyte w tych urządzeniach środki są biodegradowalne.

Rozdział  2

Wyposażenie

§ 4. Wagon powinien być wyposażony w:

1) tabliczkę znamionową trwale umieszczoną w miejscu łatwo dostępnym, określającą w szczególności:

a) nazwę wytwórni lub znak firmowy producenta wagonu,

b) rok produkcji wagonu,

c) oznaczenie typu wagonu,

d) numer identyfikacyjny wagonu, który powinien być również umieszczony w sposób trwały na nadwoziu;

2) miejsca dostosowane do zamontowania tablic kierunkowych;

3) urządzenie sygnalizacyjne, świetlne lub akustyczne, pozwalające na sygnalizowanie motorniczemu przez pasażera powstania niebezpieczeństwa;

4) przedni i tylny zderzak, których odległość od dolnej krawędzi do poziomu główki szyny nie może przekraczać 800 mm;

5) odgarniacz, umieszczony przed przednią osią nieobciążonego tramwaju na wysokości nie większej niż 0,10 m od powierzchni główki szyny, bądź odpowiednio ukształtowane czoło nadwozia na tej wysokości; tramwaj dwukierunkowy powinien mieć umieszczony odgarniacz z przodu i z tyłu;

6) uchwyty lub przyciski w przedziale pasażerskim włączające hamulce bezpieczeństwa umieszczone w widocznym i łatwo dostępnym miejscu, obok napisu objaśniającego sposób ich użycia, przy czym liczba uchwytów lub przycisków nie powinna być mniejsza niż:

a) dwa - w każdym wagonie,

b) jeden - w każdym członie wagonu wieloczłonowego przekraczającym 6 m długości;

7) odpowiednio oznakowane miejsca do awaryjnego podnoszenia w razie wykolejenia.

§ 5. Wagon sterujący, poza wymaganiami określonymi w § 4, powinien być wyposażony w:

1) co najmniej jedno lusterko lub urządzenie zewnętrzne po prawej stronie wagonu w odniesieniu do kierunku jazdy, zapewniające motorniczemu niezbędną dla bezpieczeństwa ruchu widoczność do tyłu;

2) co najmniej jedno lusterko lub urządzenie wewnętrzne, zapewniające motorniczemu widoczność wnętrza tramwaju;

3) sygnał dźwiękowy lub dźwiękowy i świetlny, ostrzegający pasażerów o zamiarze zamknięcia drzwi;

4) sygnał dźwiękowy o ciągłym dźwięku, o poziomie mierzonym podczas postoju, na zewnątrz z odległości 3,00 m od czoła wagonu na wysokości 1,60 m, nie mniejszym niż 93 dB(A);

5) wycieraczkę przedniej szyby;

6) gaśnicę śniegową o zawartości 5 kg dwutlenku węgla lub gaśnicę proszkową o zawartości 6 kg proszku przeznaczonego do gaszenia pożarów grup ABC, umieszczoną w miejscu łatwo dostępnym, w pobliżu stanowiska motorniczego.

§  6. 

1. Zespół tramwajowy powinien być wyposażony co najmniej w 2 gaśnice spełniające wymagania określone w § 5 pkt 6.

2. Dopuszcza się wyposażenie tramwaju w umieszczony na jego końcu dodatkowy pulpit sterujący, zabezpieczony przed dostępem osób nieupoważnionych, przy czym pulpit ten powinien być wyposażony w urządzenie zatrzymujące wagon (czuwak) i umożliwiać:

1) jazdę do tyłu;

2) hamowanie przynajmniej dwoma rodzajami hamulców;

3) włączanie sygnału dźwiękowego.

Rozdział  3

Instalacja elektryczna

§  7. 

1. Instalacja elektryczna powinna spełniać wymagania norm wymienionych w pkt 2-5 załącznika nr 1 do rozporządzenia.

2. Instalacja elektryczna powinna być tak zbudowana i utrzymana, aby:

1) części będące pod napięciem były niedostępne dla pasażerów i innych nieupoważnionych osób lub odpowiednio zabezpieczone przed dotknięciem przez te osoby;

2) była ona zabezpieczona przed uszkodzeniem mechanicznym, korozją i zalaniem;

3) nie wytwarzała zakłóceń radioelektrycznych większych niż określone w normie wymienionej w pkt 4 załącznika nr 1 do rozporządzenia.

3. Instalacja elektryczna powinna być wyposażona w łącznik umieszczony w miejscu dostępnym dla motorniczego, umożliwiający odłączanie baterii akumulatorów od instalacji bez użycia narzędzi, z wyjątkiem tramwajowego klucza uniwersalnego.

4. Instalacja wysokiego napięcia powinna posiadać zabezpieczenie powodujące wyłączenie urządzeń obwodu głównego spod napięcia w razie zwarcia lub nadmiernego wzrostu prądu.

Rozdział  4

Drzwi i okna

§  8. 

1. Wagon powinien być wyposażony co najmniej w dwoje drzwi.

2. Drzwi w jednym wagonie jednokierunkowym muszą zapewniać co najmniej cztery strumienie wymiany pasażerów, a w wagonie dwukierunkowym cztery strumienie po każdej jego stronie. Szerokość przejścia w drzwiach dwustrumieniowych w stanie otwartym nie może być mniejsza niż 1.300 mm, a w drzwiach jednostrumieniowych - 650 mm.

3. W wagonie wieloczłonowym każdy człon dłuższy niż 6 m musi mieć co najmniej jedne drzwi o szerokości 1.300 mm.

4. Co najmniej jedno wejście w tramwaju powinno być przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych i posiadać odpowiednie oznakowanie.

5. Drzwi tramwajowe powinny odpowiadać następującym wymaganiom:

1) powinny posiadać przynajmniej jeden system zabezpieczający pasażera przed przytrzaśnięciem;

2) powinny być zamykane i otwierane mechanicznie w taki sposób, aby niemożliwe było samoczynne lub niezamierzone ich otwarcie się, przy czym sterowanie powinno odbywać się ze stanowiska motorniczego, na którym powinna być umieszczona sygnalizacja o stanie zamknięcia wszystkich drzwi zespołu tramwajowego;

3) powinno być możliwe indywidualne otwieranie lub zamykanie drzwi z zewnątrz i z wnętrza wagonu przez pasażerów odpowiednimi do tego celu urządzeniami, w szczególności przyciskami umieszczonymi przy drzwiach jedynie po włączeniu przez motorniczego odpowiedniego przełącznika lub przycisku;

4) w razie niebezpieczeństwa albo uszkodzenia napędu powinna istnieć możliwość ręcznego ich otwarcia od wewnątrz i od zewnątrz, o ile w pojeździe po stronie drzwi nie przewidziano innego wyjścia bezpieczeństwa; siła potrzebna do otwarcia w ten sposób drzwi nie powinna przekraczać 125 N na każde skrzydło drzwi;

5) powinny być oświetlone tak, aby przy otwartych drzwiach natężenie oświetlenia mierzone na wysokości 850 mm od powierzchni stopnia lub powierzchni przed drzwiami nie było mniejsze niż:

a) 30 lx dla stopni,

b) 20 lx dla przestrzeni przed drzwiami, w odległości 500 mm.

6. Konstrukcja tramwaju musi wykluczać możliwość jazdy z otwartymi drzwiami dla pasażerów w warunkach normalnej eksploatacji.

§  9. 

1. Okna otwierane powinny otwierać się jedynie do wewnątrz, a ich otwieranie powinno być możliwe tylko z wnętrza wagonu; nie dotyczy to okien urządzonych jako wyjścia awaryjne.

2. Okna czołowe przednie i tylne powinny być wykonane jako stałe, bez możliwości ich otwierania.

3. Szyby w przypadku rozbicia nie powinny dawać ostrych odprysków oraz powinny być ocechowane w miejscu widocznym.

4. Przednia szyba powinna zapewniać motorniczemu pełną i wyraźną widoczność, bez zniekształceń.

Rozdział  5

Wyjścia awaryjne

§  10. 

1. Liczba wyjść awaryjnych po każdej stronie wagonu nie może być mniejsza niż:

1) dwa - w każdym wagonie;

2) jedno - w każdym członie wagonu wieloczłonowego, jeżeli długość tego członu jest większa niż 6 m.

2. Jako wyjścia awaryjne mogą być urządzone:

1) drzwi przedziału pasażerskiego;

2) okna;

3) klapy w dachu.

3. Szyby okien urządzonych jako wyjścia awaryjne powinny być w razie awarii łatwe do usunięcia poprzez otwarcie okna lub usunięcie szyby; dopuszcza się możliwość rozbicia szyby młotkiem umieszczonym wewnątrz wagonu.

4. Urządzenia do otwierania wyjść awaryjnych powinny być dostępne zarówno z zewnątrz, jak i z wnętrza wagonu. Wymóg ten nie dotyczy młotków do rozbijania szyb.

5. Wyjście awaryjne powinno być wyraźnie oznakowane umieszczonym wewnątrz wagonu napisem barwy czerwonej, ze wskazaniem sposobu korzystania.

Rozdział  6

Wnętrze

§  11. 

1. Elementy wnętrza wagonu powinny być wykonane z materiałów dopuszczających czyszczenie na mokro i oddziaływanie środkami dezynfekcyjnymi.

2. Materiały, których użyto do wykonania elementów wnętrza wagonu, powinny posiadać minimalne cechy bezpieczeństwa przeciwpożarowego, określone w normie wymienionej w pkt 7 załącznika nr 1 do rozporządzenia dotyczące:

1) średniej prędkości rozprzestrzeniania (tablica 1 lp. 4 normy);

2) średnich właściwości palnych (tablica 1 lp. 6 normy);

3) średnich własności dymowych (tablica 1 lp. 8 normy).

3. Elementem wnętrza wagonu jest każda część znajdująca się pomiędzy pasażerem a niepalną strukturą oddzielającą go od otoczenia. Elementy znajdujące się wewnątrz tej struktury, lecz otoczone ciągłymi osłonami niepalnymi, nie są elementami wnętrza w rozumieniu niniejszego wymogu.

§  12. 

1. Kabina motorniczego powinna być oddzielona przynajmniej częściowo stałą przegrodą od przedziału pasażerskiego. Kabina motorniczego może być całkowicie wydzielona z przedziału pasażerskiego i połączona z przedziałem drzwiami.

2. Kabina motorniczego powinna być:

1) wykonana tak, aby urządzenia sygnalizacyjne lub kontrolne były czytelne w każdych warunkach atmosferycznych;

2) wyposażona w:

a) prędkościomierz umieszczony w polu widzenia motorniczego,

b) urządzenia do odmrażania szyb,

c) osłonę za miejscem motorniczego, zapobiegającą pogorszeniu widoczności drogi przez oświetlenie wnętrza tramwaju,

d) urządzenie do oświetlenia jej wnętrza,

e) urządzenie zapobiegające uruchomieniu tramwaju przez osoby niepowołane,

f) urządzenie zatrzymujące wagon (czuwak),

g) urządzenia zapewniające przewietrzanie i ogrzewanie kabiny,

h) co najmniej jedno lusterko lub urządzenie wewnętrzne umożliwiające obserwację przedziału pasażerskiego.

3. Fotel motorniczego powinien być tak zbudowany, aby możliwa była regulacja jego położenia zarówno w pionie, jak i w poziomie.

§  13. 

1. Przedział dla pasażerów powinien być wyposażony w:

1) oświetlenie wnętrza włączane i wyłączane samoczynnie lub ze stanowiska motorniczego:

a) zasadnicze, którego natężenie oświetlenia mierzone na wysokości 850 mm od podłogi nie powinno być mniejsze niż 100 lx dla wnętrza przedziału, a dla przedsionków w pobliżu wyjścia było zgodne z wymaganiami określonymi w § 8 ust. 5 pkt 5,

b) awaryjne, włączające się samoczynnie w razie zaniku napięcia w sieci trakcyjnej, przy włączonym oświetleniu zasadniczym;

2) urządzenia zapewniające przewietrzanie i ogrzewanie z możliwością regulacji temperatury;

3) fotele do siedzenia przymocowane trwale do konstrukcji tramwaju;

4) poręcze dla pasażerów stojących; zakończenia poręczy muszą być zaokrąglone.

2. W przedziale dla pasażerów powinna znajdować się wolna powierzchnia przeznaczona dla wózków inwalidzkich i wózków dziecięcych. Powierzchnia ta powinna znajdować się w pobliżu odpowiednio oznakowanych drzwi, o których mowa w § 8 ust. 4.

3. Podłoga i stopnie tramwaju powinny być wykonane z materiału antypoślizgowego. Krawędzie stopni powinny być trwale i widocznie oznakowane lub podświetlone.

4. Między sąsiednimi częściami podłogi wagonu przegubowego nie powinna znajdować się nieprzykryta szczelina o szerokości większej niż 10 mm, a różnica wysokości między wymienionymi elementami nie powinna być większa niż 10 mm w każdych warunkach.

5. W obrębie przegubu powinna znajdować się osłona uniemożliwiająca dostęp pasażerów do miejsc, gdzie nie ma podłogi lub znajduje się nieprzykryta szczelina o szerokości większej niż 10 mm, oraz w przypadku, gdy przemieszczanie powierzchni i części wagonu może być niebezpieczne dla pasażerów.

Rozdział  7

Światła zewnętrzne

§  14. 

1. Wagon silnikowy powinien być wyposażony w światła zewnętrzne:

1) drogowe;

2) mijania;

3) kierunkowskazy;

4) hamowania "stop";

5) pozycyjne przednie;

6) pozycyjne tylne;

7) odblaskowe tylne inne niż trójkąt;

8) odblaskowe boczne;

9) awaryjne;

10) przeciwmgłowe tylne;

11) cofania.

Wagon doczepny bierny i czynny nie musi być wyposażony w światła zewnętrzne drogowe lub światła zewnętrzne mijania.

2. Ponadto dopuszcza się wyposażenie wagonu w światła:

1) przeciwmgłowe przednie;

2) odblaskowe przednie;

3) jazdy dziennej;

4) służące do oświetlania sieci trakcyjnej i znaków na niej zawieszonych;

5) obrysowe przednie i tylne;

6) pozycyjne boczne.

§  15. 

1. Światła powinny odpowiadać następującym warunkom ogólnym:

1) światła przeznaczone do oświetlania drogi (torów) powinny być umieszczone w sposób umożliwiający łatwą regulację kierunku strumienia świetlnego zarówno w pionie, jak i w poziomie;

2) światła, o których mowa w pkt 1, powinny mieć takie same właściwości świetlne i powinny być umieszczone symetrycznie względem podłużnej płaszczyzny symetrii wagonu;

3) światła nie powinny oślepiać innych uczestników ruchu; nie dotyczy to świateł drogowych;

4) światła mijania powinny dawać wyraźną granicę światła i cienia;

5) w wagonach dwukierunkowych zapalone światła czerwone nie mogą być widoczne z przodu, a zapalone białe - z tyłu wagonu gotowego do jazdy; nie dotyczy to świateł cofania w czasie jazdy do tyłu;

6) połączenia elektryczne świateł:

a) równoczesne włączanie się i wyłączanie świateł pozycyjnych przednich i tylnych;

b) możliwość włączania świateł drogowych, świateł mijania i świateł przeciwmgłowych przednich i tylnych tylko wówczas, gdy włączone są światła pozycyjne.

2. Światła powinny ponadto odpowiadać warunkom szczegółowym określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

Rozdział  8

Hamulce

§ 16. Tramwaj powinien być wyposażony w następujące rodzaje hamulców:

1) robocze - służące do zmniejszania prędkości pojazdu i zatrzymania go w sposób niezawodny, szybki i skuteczny, niezależny od obciążenia pojazdu i w miarę możliwości technicznych od jego prędkości, z możliwością regulacji intensywności hamowania;

2) awaryjne - służące do zatrzymania wagonu w razie awarii hamulca roboczego;

3) postojowe, mechaniczne - służące do unieruchamiania wagonu podczas postoju; przy czym hamulce te mogą być zastąpione innym urządzeniem pozwalającym na trwałe i niezawodne unieruchomienie tramwaju po jego zatrzymaniu;

4) bezpieczeństwa - służące do zatrzymywania wagonu przez pasażera w razie zagrożenia bezpieczeństwa.

§  17. 

1. Hamulce powinny zachowywać wymaganą sprawność w każdych warunkach, przy czym funkcja hamowania musi być niezależna od napięcia sieci i być nadrzędna w stosunku do rozruchu.

2. Hamulce, w tym także hamulce zespołu tramwajowego, powinny być uruchamiane ze stanowiska motorniczego; nie dotyczy to hamulca bezpieczeństwa.

3. Hamulec postojowy powinien:

1) być tak skonstruowany, aby niemożliwe było jego samoczynne zwolnienie;

2) mieć wyraźne oznakowanie kierunku uruchamiania w przypadku napędu ręcznego.

4. W przypadku oderwania się wagonu doczepnego od zespołu tramwajowego powinien uruchamiać się w nim samoczynnie przynajmniej hamulec postojowy.

5. Przy jeździe do tyłu powinny działać co najmniej dwa rodzaje hamulców.

6. W czasie hamowania dopuszcza się stosowanie piasecznic.

§  18. 

1. Hamulce tramwaju uważa się za sprawne, jeżeli długość drogi hamowania nieobciążonego tramwaju z prędkości 30 km/h do zatrzymania, na prostym, poziomym i suchym odcinku toru, nie przekracza wartości długości podanych w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

2. Hamulec postojowy powinien zapewniać unieruchomienie maksymalnie obciążonego tramwaju na wzniesieniu lub spadku toru o pochyleniu co najmniej 5 %.