Rozdział 8 - Przepuszczanie wód podczas eksploatacji budowli hydrotechnicznych - Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2007.86.579
Akt obowiązujący Wersja od: 16 maja 2007 r.
Rozdział 8
Przepuszczanie wód podczas eksploatacji budowli hydrotechnicznych
Przepuszczanie wód podczas eksploatacji budowli hydrotechnicznych
§ 63.
Budowle hydrotechniczne powinny być tak zaprojektowane, aby zapewniały:1)
regulowanie przepływu wody zgodnie z wymaganiami użytkowania, ustalonymi w instrukcji użytkowania;2)
bezpieczne przepuszczanie przepływów wezbraniowych z zachowaniem wzniesienia korony budowli hydrotechnicznych ponad poziomy wód występujące przy tych przepływach;3)
bezpieczne przepuszczanie lodu.§ 64.
1.
Przepływy wód przez budowle piętrzące przepuszcza się przez przelewy i spusty, w tym działające pod ciśnieniem wód, oraz inne budowle przystosowane do przepuszczania wód.2.
Zdolność przepustowa przelewów w normalnych warunkach eksploatacji powinna wynosić co najmniej 80 % przepływu Qm; pozostała część przepływu może być przeprowadzona przez inne urządzenia upustowe do przepuszczania wód, z zastrzeżeniem § 66.3.
Przy określaniu warunków przepuszczania przepływu Qm w normalnych warunkach pracy budowli hydrotechnicznej nie uwzględnia się liczby spustów, sztolni, lewarów i turbin, którą określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.4.
Przy określaniu warunków przepuszczania przepływu Qk przyjmuje się, że czynne są wszystkie urządzenia przystosowane do przeprowadzenia wód wezbraniowych.§ 65.
1.
Przepływy wezbraniowe Qm i Qk wprowadza się bezpiecznie przez urządzenia upustowe budowli hydrotechnicznej do koryta rzeki lub kanału poniżej budowli.2.
Dopuszcza się przepuszczanie części przepływu wezbraniowego poza korytem rzeki i urządzeniami upustowymi budowli hydrotechnicznej:1)
dla zbiorników wodnych nizinnych o pojemności całkowitej do 10 mln m3, przez obszar zalewowy, pod warunkiem zabezpieczenia go przed powstaniem nowego koryta rzeki;2)
dla zbiorników wodnych górskich, jeżeli część przepływu wezbraniowego, która jest przeprowadzana przez przelewy stokowe, siodła terenowe na nieumocnione skaliste zbocza bez koryta odpływowego do rzeki, nie przekracza przepływu wezbraniowego o prawdopodobieństwie pojawienia się p = 5 %.§ 66.
Stosowanie działających pod ciśnieniem spustów i sztolni jako jedynych urządzeń do przepuszczenia wód wezbraniowych możliwe jest tylko pod warunkiem, że przepływy te mogą być w całości przeprowadzone również awaryjnymi urządzeniami do przepuszczania wód, takimi jak kanały, ulgi i przelewy awaryjne.§ 67.
W przypadku braku możliwości uzyskania ostrzeżenia o zbliżającym się wezbraniu wód, dającego czas na przygotowanie rezerwy w zbiorniku lub otwarcie na czas budowli upustowych, w szczególności na rzekach o gwałtownych wezbraniach, należy zapewnić możliwość przeprowadzenia całego przepływu wezbraniowego przez przelewy działające samoczynnie.§ 68.
W przypadku awarii jednego z zamknięć przelewów przepływ Qm przeprowadza się przez pozostałe przęsła przelewu, a także przez spusty, sztolnie, lewary i turbiny, w liczbie określonej w załączniku nr 8 do rozporządzenia, oraz przez śluzę, jeżeli przystosowano ją do przepuszczenia wezbrań, przy zachowaniu bezpiecznego wzniesienia korony budowli hydrotechnicznej nie mniejszego niż wymagane w wyjątkowych warunkach pracy tej budowli.§ 69.
1.
Jazy lub przelewy z zamknięciami powinny mieć co najmniej trzy przęsła, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.2.
Jeżeli łączne światło przęseł jazów lub przelewów nie przekracza 6,0 m, to liczba przęseł może być zmniejszona do dwóch.3.
Przy świetle jazu nieprzekraczającym 3,0 m dopuszcza się jedno przęsło.§ 70.
1.
Rurociągi i sztolnie odprowadzające wody z przelewów wieżowych powinny zapewniać bezciśnieniowy odpływ wody występujący przy Max PP, jednak nieprzekraczający 1,5-krotnej wielkości przepływu Qk, z zastrzeżeniem ust. 2.2.
Dopuszcza się stosowanie przewodów ciśnieniowych pod warunkiem zapewnienia całkowitej szczelności przewodów.§ 71.
Przęsła jazów i przelewów posadowionych na gruntach rozmywalnych konstruuje się tak, aby przy przejściu przepływu Qm przez wszystkie czynne przęsła budowli hydrotechnicznej nie wystąpiła nadmierna erozja dna koryta odpływowego i aby nie został przekroczony na progu przepływ jednostkowy w wysokości 30 m3/(s.m).§ 72.
1.
Jazy i przelewy powinny być tak skonstruowane, aby zapewniały pełną zdolność przepustową w okresie zimowym.2.
Konstrukcja zamknięć oraz światło przęseł jazów i przelewów powinna umożliwiać przepuszczanie lodu bez konieczności całkowitego otwierania ich przęseł.§ 73.
1.
Zbiornik wodny wyposaża się w spusty umożliwiające całkowite jego opróżnienie; spusty można wykorzystywać do przeprowadzania wód wezbraniowych oraz wód budowlanych.2.
Czas opróżniania zbiornika i natężenie przepływu wód do dolnego stanowiska budowli piętrzących powinny uwzględniać warunki bezpieczeństwa górnego i dolnego stanowiska.§ 74.
1.
Przewody spustowe w ziemnych budowlach piętrzących powinny być monolityczne - żelbetowe lub z betonu słabo zbrojonego. Przewody spustowe mogą też być wykonane jako rurociągi stalowe, ułożone w przełazowych galeriach żelbetowych, z zastrzeżeniem ust. 2.2.
Dopuszcza się do układania bezpośrednio w gruncie nieobetonowanych rur stalowych lub z tworzyw sztucznych przy wysokości piętrzenia wody nieprzekraczającej 2,0 m.3.
Dopuszcza się stosowanie prefabrykowanych rur żelbetowych w przepustach wałowych pod warunkiem posadowienia ich na monolitycznym fundamencie i zapewnienia szczelności połączeń.4.
Przewody spustowe i przepusty wałowe zabezpiecza się przed szkodliwą filtracją wzdłuż ich ścian.§ 75.
Wloty do spustów zabezpiecza się kratami o odpowiednio dobranych prześwitach z możliwością podnoszenia i oczyszczania krat.§ 76.
1.
Spusty powinny być co najmniej dwuprzewodowe, z możliwością wyłączenia z pracy jednego przewodu dla przeprowadzenia remontu i przeglądu, przy zachowaniu sprawności pozostałych spustów, z zastrzeżeniem ust. 2.2.
Dopuszcza się stosowanie spustów jednoprzewodowych, gdy pojemność całkowita zbiornika obsługiwanego przez ten spust nie przekracza 0,2 mln m3 oraz wysokość piętrzenia jest niższa od 2,0 m lub gdy istnieją inne urządzenia mogące przejąć funkcję spustu.§ 77.
Dopuszcza się przepuszczanie części przepływu wezbraniowego po terenie zalewowym obok jazu lub przelewu, jeżeli nie spowoduje to szkód.§ 78.
1.
Usytuowanie, kształty i wymiary wlotów do urządzeń upustowych budowli hydrotechnicznej powinny umożliwiać łagodne wprowadzenie do nich wody i ograniczyć zawirowania przepływu wody, w celu uniknięcia zagrożenia podmyciem tych budowli, budowli sąsiednich i brzegów lub uniknięcia utrudnienia w ruchu statków oraz w doprowadzaniu wody do położonych w pobliżu ujęć.2.
Dla budowli hydrotechnicznych klasy I i II zdolność przepustową i kształty budowli hydrotechnicznych upustowych oraz urządzeń do rozpraszania energii wodnej sprawdza się badaniami modelowymi; nie dotyczy to przepustów wałowych.§ 79.
Wloty budowli hydrotechnicznych upustowych, w których mogą się zatrzymywać przedmioty pływające lub lód, chroni się kratami lub fartuchami lodowymi i izbicami; warunek ten nie dotyczy przelewów wieżowych o średnicy wewnętrznej większej niż 3,0 m.§ 80.
Budowle hydrotechniczne upustowe zaopatruje się w urządzenia do rozpraszania energii wodnej oraz umacnia się skarpy i dno w celu ochrony budowli i brzegów przed podmyciem zagrażającym ich stateczności i trwałości; urządzenia te powinny być dostosowane do przepływów odpowiadających wielkości przepływu Qk.§ 81.
Kształt powierzchni przelewów dobiera się tak, aby nie powstawały na nich podciśnienia mogące spowodować kawitację lub wykonuje się je w taki sposób, aby kawitacja nie powodowała ich niszczenia; w spustach stosuje się napowietrzanie lub dodatkowo zmniejszające skutki kawitacji - opancerzenie.