Rozdział 3 - Zakres i terminy badań technicznych - Warunki techniczne dozoru technicznego odnoszące się do niektórych specjalistycznych urządzeń transportu bliskiego oraz rodzajów urządzeń, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2014.1679

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 grudnia 2014 r.

Rozdział  3

Zakres i terminy badań technicznych

§  14.

1. Wytwarzający przygotowuje urządzenie do badania typu, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, i zgłasza to urządzenie do WDT.

2. Wytwórca urządzenia ustala z WDT program badania typu, uwzględniając konstrukcję urządzenia, jego przeznaczenie i sposób eksploatacji.

3. WDT, przeprowadzając badanie typu, może uznać wyniki badań i opinie przedłożone przez projektanta, wytwarzającego lub jednostki badawcze i laboratoria uznane przez organ dozoru technicznego.

4. Badaniem typu może być objęty typoszereg urządzeń. W takim przypadku badaniom poddaje się wybrane przez WDT egzemplarze z tego typoszeregu.

5. Urządzenia lub osprzęt mogą być zakwalifikowane do tego samego typoszeregu, jeżeli:

1) spełniają te same wymagania;

2) są wytwarzane według tej samej technologii;

3) posiadają te same kształty geometryczne;

4) są zbudowane z tych samych materiałów.

6. Badania typu przeprowadza się u wytwarzającego na stanowisku uzgodnionym z WDT lub w miejscu ustawienia urządzenia, w zależności od rodzaju urządzenia i zakresu badań.

7. Wprowadzenie zmian w urządzeniu lub osprzęcie poddanym badaniu typu może wymagać przeprowadzenia ponownego badania typu.

§  15.

1. Wytwarzający przygotowuje urządzenie lub jego element do badań technicznych sprawdzających, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, i zgłasza to urządzenie do WDT.

2. Zakres i sposób przeprowadzenia badań technicznych sprawdzających wytwarzający uzgadnia z WDT przed rozpoczęciem wytwarzania lub montażu urządzenia lub jego elementu.

3. Urządzenia wytwarzane seryjnie, które były poddane badaniu typu, mogą być zgłaszane przez wytwarzającego do badań technicznych sprawdzających partiami.

4. Badania techniczne sprawdzające partii urządzeń obejmują 10% zgłoszonych w niej urządzeń, jednak nie mniej niż dwa urządzenia.

5. Wynik badań technicznych sprawdzających partii urządzeń uznaje się za pozytywny, jeżeli wyniki badań wszystkich zbadanych urządzeń są pozytywne.

6. Urządzenia z partii, w przypadku której badania techniczne sprawdzające dały wynik negatywny, mogą być ponownie zgłoszone do tych badań po usunięciu usterek i dokonaniu kontroli wszystkich urządzeń zgłoszonych w danej partii. Powtórne badania techniczne sprawdzające mogą być przeprowadzone na podwójnej liczbie urządzeń lub jako badanie jednostkowe.

§ 16. W ramach badań odbiorczych oraz badań technicznych okresowych i doraźnych, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, WDT:

1) sprawdza, czy przedłożona dokumentacja jest kompletna i odpowiednia w stosunku do badanego urządzenia, w tym sprawdza:

a) księgę rewizyjną urządzenia, z wyjątkiem badań odbiorczych,

b) dziennik konserwacji urządzenia, z wyjątkiem badań odbiorczych,

c) protokoły pomiarów elektrycznych urządzenia wykonane przez podmiot posiadający uprawnienia wydane na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.) - w zakresie terminów ważności;

2) identyfikuje urządzenie i sprawdza jego stan techniczny oraz oznakowania;

3) sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją.

§  17.

1. W ramach badań odbiorczych WDT co najmniej:

1) przeprowadza próby funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej, z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze są prawidłowe oraz mechanizmy i urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo;

2) przeprowadza statyczną i dynamiczną próbę z przeciążeniem lub próbę równoważną;

3) nadaje urządzeniu numer ewidencyjny WDT, a eksploatujący oznakowuje je tym numerem w widocznym miejscu;

4) zakłada księgę rewizyjną urządzenia.

2. W przypadku urządzeń posiadających świadectwo badania typu dopuszcza się przeprowadzenie prób, o których mowa w ust. 1 pkt 1, bez obciążenia i nie przeprowadza się prób z przeciążeniem, o których mowa w ust. 1 pkt 2.

3. Badania odbiorcze nie są wymagane dla urządzeń, na których umieszczono oznakowanie, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2014 r. poz. 1645 i 1662), odnoszące się do kompletnego, gotowego do eksploatacji urządzenia.

§  18.

1. Próby, o których mowa w § 17 ust. 1 pkt 1 i 2, przeprowadza się w przypadku:

1) POP mocowanych do rakiet w sposób uniemożliwiający przenoszenie innego ładunku - z wykorzystaniem rakiet wagowych lub na specjalnym stanowisku badawczym;

2) urządzeń załadowczo-startowych rakiet będących urządzeniami przeznaczonymi do przemieszczania rakiet celem nadania im wymaganych kątów naprowadzania i kierunku podczas startu - z wykorzystaniem rakiet wagowych;

3) mechanicznych urządzeń załadowczych torped służących do załadunku i umieszczania torped w wyrzutni - z wykorzystaniem torped treningowych.

2. Próba z obciążeniem urządzeń załadowczo-wyładowczych mostów wojskowych, w których przęsło mostu przemieszcza się z pojazdu bazowego na przeszkodę i z przeszkody na pojazd bazowy za pomocą mechanizmu dźwigniowego, będących manipulatorami, polega na podniesieniu przęsła mostowego z pozycji roboczej i przemieszczeniu go na pojazd bazowy oraz powtórnym ułożeniu go w pozycji roboczej. Przed wykonaniem tej próby należy sprawdzić stan techniczny przęsła mostowego.

3. W przypadku wciągarek wykorzystywanych do przemieszczania osób lub ładunków niebezpiecznych stosowanych na statkach powietrznych próby, o których mowa w § 17 ust. 1 pkt 1 i 2, przeprowadza się podczas pobytu śmigłowca na płycie lotniska, bez przeprowadzania prób w dynamice lotu z udźwigiem nominalnym tych urządzeń, jeżeli dokumenty zawierające wymagania dla nich nie określają inaczej.

§  19.

1. Próbę statyczną, o której mowa w § 17 ust. 1 pkt 2, przeprowadza się z przeciążeniem utrzymywanym w czasie nie krótszym niż 60 minut.

2. Wielkość przeciążenia podczas próby statycznej odpowiada udźwigowi powodującemu największe obciążenie konstrukcji nośnej pomnożonemu przez współczynnik, którego wartość przyjmuje się jako:

1) 2 - w przypadku zawiesi linowych, łańcuchowych oraz taśm stalowych będących POP,

2) 1,5 - w przypadku urządzeń z napędem ręcznym,

3) 1,25 - w przypadku pozostałych urządzeń,

4) 1 - w przypadku wózków jezdniowych będących samojezdnymi wielofunkcyjnymi podnośnikami uzbrojenia lotniczego wchodzącymi w skład systemu uzbrojenia samolotów F-16

- jeżeli dokumenty zawierające wymagania dla tych urządzeń nie określają inaczej.

3. W przypadku gdy jest to uzasadnione konstrukcją urządzenia, sprawdza się, czy ustalone wartości graniczne odkształcenia konstrukcji nośnej nie są przekroczone.

4. Próby statycznej nie przeprowadza się w przypadku urządzeń treningowych do skoków spadochronowych, wyposażonych w urządzenie chwytające przemieszczające się grawitacyjnie.

5. Po zakończeniu próby statycznej sprawdza się, czy doszło do uszkodzeń lub trwałych odkształceń konstrukcji nośnej urządzenia.

§  20.

1. Próbę dynamiczną, o której mowa w § 17 ust. 1 pkt 2, przeprowadza się po uzyskaniu pozytywnego wyniku próby statycznej.

2. Próbę dynamiczną przeprowadza się z przeciążeniem, w ten sposób, że wykonuje się ruchy robocze pojedyncze oraz kojarzone, zgodnie z instrukcją eksploatacji.

3. Próbę dynamiczną przeprowadza się przy takich prędkościach roboczych, które nie zagrażają bezpieczeństwu przeprowadzania badania.

4. Wielkość przeciążenia podczas przeprowadzania próby dynamicznej odpowiada udźwigowi powodującemu największe obciążenie konstrukcji nośnej, pomnożonemu przez współczynnik, którego wartość przyjmuje się jako 1,1, jeżeli dokumenty zawierające wymagania dla tych urządzeń nie określają inaczej.

5. Urządzenia treningowe do skoków spadochronowych wyposażone w urządzenie chwytające przemieszczające się grawitacyjnie poddaje się próbie dynamicznej z udźwigiem powodującym największe obciążenie konstrukcji nośnej, pomnożonym przez współczynnik, którego wartość przyjmuje się jako 1,25, jeżeli dokumenty zawierające wymagania dla tych urządzeń nie określają inaczej.

6. Po zakończeniu próby dynamicznej sprawdza się, czy sterowanie i ruchy robocze są prawidłowe, urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne funkcjonują prawidłowo oraz czy doszło do uszkodzeń lub trwałych odkształceń konstrukcji nośnej urządzenia.

§  21.

1. Formy dozoru technicznego i maksymalne terminy okresowych badań technicznych, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2. Terminy okresowych badań technicznych wyznacza się w ten sposób, że podaje się miesiąc i rok przeprowadzenia badania, przy czym termin pierwszego badania wyznacza się, przyjmując za punkt odniesienia datę wydania pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację tego urządzenia.

3. Na uzasadniony wniosek eksploatującego okresowe badanie techniczne można przeprowadzić w terminie do 6 miesięcy przed wyznaczonym terminem, po uzgodnieniu terminu badania przez eksploatującego z WDT z 14-dniowym wyprzedzeniem.

4. W przypadkach uzasadnionych stanem technicznym, intensywnością eksploatacji oraz mającymi wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń warunkami tej eksploatacji terminy badań określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia mogą być przez WDT skrócone.

§  22.

1. Okresowe badania techniczne, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, mają na celu sprawdzenie, czy:

1) zrealizowano zalecenia z poprzedniego badania;

2) w urządzeniach nie powstały uszkodzenia lub nie nastąpiły zmiany stanu technicznego, mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji;

3) elementy bezpieczeństwa i urządzenia ochronne są zainstalowane i pracują prawidłowo;

4) napisy ostrzegawcze, instrukcje i informacje są umieszczone na urządzeniu oraz czy są czytelne i zrozumiałe.

2. W ramach okresowych badań technicznych przeprowadza się co najmniej:

1) oględziny urządzenia w miejscach dostępnych;

2) sprawdzenie, czy opisy i oznaczenia dźwigni i przyrządów sterowniczych są zgodne z instrukcją eksploatacji, a ruchy robocze są prawidłowe;

3) próby funkcjonowania urządzenia w jego zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze są prawidłowe oraz że mechanizmy i urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo.

3. Próby funkcjonowania POP przeprowadza się bez obciążenia.

§  23.

1. Do doraźnych badań technicznych, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, stosuje się odpowiednio przepis § 22 ust. 1.

2. Doraźne badania techniczne przeprowadza się jako badania:

1) kontrolne, wykonywane w ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów z zakresu bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń;

2) eksploatacyjne;

3) powypadkowe lub poawaryjne.

3. Terminy doraźnych badań technicznych kontrolnych urządzeń objętych dozorem ograniczonym określa Szef WDT.

4. Na uzasadniony wniosek eksploatującego termin kolejnego badania okresowego można wyznaczyć, przyjmując za punkt odniesienia datę przeprowadzenia doraźnego badania eksploatacyjnego, jeżeli badanie to obejmowało pełny zakres badania okresowego.

§  24.

1. W ramach doraźnych badań technicznych kontrolnych, o których mowa w § 23 ust. 2 pkt 1, przeprowadza się czynności, o których mowa w § 22 ust. 2, przy czym próby funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej przeprowadza się bez obciążenia.

2. W przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa zakres doraźnych badań technicznych kontrolnych może być rozszerzony przez WDT o próby funkcjonowania z obciążeniem.

§  25.

1. Doraźne badania techniczne eksploatacyjne, o których mowa w § 23 ust. 2 pkt 2, przeprowadza się na wniosek eksploatującego i mają one na celu sprawdzenie, czy naprawa, modernizacja, demontaż i ponowny montaż urządzenia w nowym miejscu pracy lub wymiana jego elementu nie mają wpływu na bezpieczną eksploatację urządzenia.

2. Doraźne badania techniczne eksploatacyjne przeprowadza się po wystąpieniu, w szczególności, jednego z następujących przypadków:

1) wymiany:

a) cięgien nośnych,

b) urządzeń chwytających,

c) zespołu napędowego, działającego na zasadzie sprzężenia ciernego, lub jego elementów,

d) mechanizmu podnoszenia lub mechanizmu zmiany wysięgu,

e) elementów bezpieczeństwa i urządzeń ochronnych, w szczególności ogranicznika prędkości, urządzeń chwytnych, ogranicznika obciążenia lub systemu ryglowania;

2) naprawy mechanizmu podnoszenia lub mechanizmu zmiany wysięgu;

3) naprawy konstrukcji nośnej lub jej elementów;

4) modernizacji uzgodnionej wcześniej z WDT;

5) zmiany miejsca pracy urządzenia, wymagającej jego demontażu i ponownego montażu;

6) zmiany eksploatującego;

7) stwierdzenia niewłaściwego stanu technicznego urządzenia.

3. W ramach doraźnych badań technicznych eksploatacyjnych przeprowadza się czynności, o których mowa w § 22 ust. 2, oraz dodatkowo, w zależności od okoliczności uzasadniających wykonanie tego badania:

1) sprawdzenie, czy eksploatujący przedłożył:

a) niezbędne rysunki i obliczenia oraz schematy elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne,

b) dokumentację uzupełniającą

- a także czy są one odpowiednie w stosunku do badanego urządzenia;

2) sprawdzenie prawidłowości zainstalowania urządzenia i jego zastosowania, zgodnie z instrukcją eksploatacji;

3) próbę statyczną i dynamiczną lub próby równoważne.

§  26.

1. Doraźne badania techniczne powypadkowe lub poawaryjne, o których mowa w § 23 ust. 2 pkt 3, przeprowadza się po otrzymaniu zawiadomienia o niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia lub nieszczęśliwym wypadku związanym z jego eksploatacją.

2. Zakres dokumentacji wymaganej do przeprowadzenia doraźnych badań technicznych powypadkowych lub poawaryjnych oraz ich zakres WDT ustala w taki sposób, aby było możliwe określenie stanu technicznego urządzenia oraz przyczyn jego niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją.