Rozdział 2 - Rodzaje, zakres i terminy badań technicznych - Warunki techniczne dozoru technicznego dla niektórych urządzeń ciśnieniowych podlegających dozorowi technicznemu.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.68

Akt obowiązujący

Wersja od: 12 stycznia 2022 r.

Rozdział  2

Rodzaje, zakres i terminy badań technicznych

§  21. 

1. W toku eksploatacji urządzeń ciśnieniowych przeprowadzane są badania techniczne:

1) odbiorcze - w warunkach gotowości do pracy;

2) okresowe - w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

3) doraźne - wynikające z bieżących potrzeb, w szczególności: eksploatacyjne, powypadkowe, poawaryjne lub wykonywane w ramach nadzoru i kontroli, o których mowa w art. 37 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym.

2. Badania odbiorcze obejmują:

1) sprawdzenie, czy urządzenie ciśnieniowe jest zainstalowane i wyposażone zgodnie z dokumentacją, o której mowa w § 11 ust. 2;

2) sprawdzenie działania osprzętu zabezpieczającego i osprzętu ciśnieniowego, a w razie potrzeby dokonanie ich regulacji;

3) dodatkowe badania, w tym próby funkcjonalne, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi odpowiednio do rodzaju urządzenia ciśnieniowego oraz wymaganiami zawartymi w instrukcji eksploatacji i dokumentacji, o której mowa w § 11 ust. 2;

4) dodatkowe badania umożliwiające ocenę wyjściowego poziomu bezpieczeństwa urządzenia, o której mowa w § 11 ust. 2 pkt 2.

3. W ramach badań odbiorczych, w technicznie uzasadnionych przypadkach, badania, które zostały wykonane i udokumentowane w ramach procesu oceny zgodności urządzenia lub zespołu urządzeń ciśnieniowych, nie muszą być ponownie wykonywane.

4. Badania okresowe i doraźne są wykonywane jako:

1) rewizje wewnętrzne, a dla rurociągów jako rewizja główna;

2) próby ciśnieniowe;

3) rewizje zewnętrzne.

5. Badania zbiorników przenośnych wykonuje się z uwzględnieniem wymagań, o których mowa w rozdziale 7.

6. Badania rurociągów wykonuje się z uwzględnieniem wymagań, o których mowa w rozdziale 9.

§  22. 

1. Rewizja wewnętrzna obejmuje ocenę wizualną stanu ścianek urządzenia ciśnieniowego, jego połączeń rozłącznych i nierozłącznych oraz osprzętu zabezpieczającego i osprzętu ciśnieniowego.

2. W technicznie uzasadnionych przypadkach, po uzgodnieniu z organem właściwej jednostki dozoru technicznego, ocena wizualna, o której mowa w ust. 1, może być uzupełniona lub zastąpiona innymi badaniami.

§  23. 

1. Próbę ciśnieniową wykonuje się jako próbę hydrauliczną, z zastrzeżeniem § 25.

2. Podczas wykonywania próby ciśnieniowej wartość ciśnienia próbnego oraz sposób przeprowadzenia próby przyjmuje się zgodnie z dokumentacją, o której mowa w § 11 ust. 2, w szczególności instrukcją eksploatacji urządzenia ciśnieniowego lub specyfikacją techniczną, zgodnie z którą urządzenie ciśnieniowe zostało zaprojektowane. Jeżeli wartość ciśnienia próbnego dla badania okresowego nie jest określona, przyjmuje się jego wartość równą 1,25 x ciśnienie dopuszczalne PD.

3. Organ właściwej jednostki dozoru technicznego może ustalić inną niż określona w ust. 2 wartość ciśnienia próbnego w zależności od parametrów eksploatacyjnych i warunków pracy.

4. W przypadku konieczności ustalenia innej wartości ciśnienia próbnego, o której mowa w ust. 3, należy uzgodnić przeprowadzenie próby ciśnieniowej z organem właściwej jednostki dozoru technicznego.

5. Temperatura płynu próbnego nie powinna być niższa niż 10°C i wyższa niż 50°C, o ile w dokumentacji urządzenia ciśnieniowego, o której mowa w § 11 ust. 2, nie została ustalona inna temperatura próby ciśnieniowej.

6. Podczas przeprowadzania próby ciśnieniowej, o ile dokumentacja urządzenia ciśnieniowego, o której mowa w § 11 ust. 2, nie stanowi inaczej:

1) ciśnienie podnosi się równomiernie aż do osiągnięcia ciśnienia próbnego, przy czym szybkość wzrostu ciśnienia od dopuszczalnego do próbnego nie powinna przekraczać 1 bar/min;

2) ciśnienie próbne utrzymuje się przez co najmniej 30 minut;

3) obniża się ciśnienie do ciśnienia dopuszczalnego i dokonuje się oględzin urządzenia wraz z osprzętem.

§  24. 

1. Próbę ciśnieniową, o ile jest to możliwe, przeprowadza się w warunkach umożliwiających oględziny ścianek urządzenia ciśnieniowego, w szczególności złączy spawanych i połączeń rozłącznych.

2. Próba ciśnieniowa może być wykonywana bez zdejmowania izolacji zewnętrznej lub po częściowym zdjęciu izolacji w miejscach wskazanych przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

3. Wynik próby ciśnieniowej uznaje się za pozytywny, jeżeli podczas tej próby nie stwierdzono odkształceń trwałych, uszkodzeń lub nieszczelności ścianek i połączeń urządzenia ciśnieniowego.

§ 25. Po uzgodnieniu z organem właściwej jednostki dozoru technicznego próbę hydrauliczną można zastąpić inną próbą lub badaniem innego rodzaju, umożliwiającym równoważną ocenę stanu technicznego urządzenia.

§ 26. Rewizja zewnętrzna obejmuje zewnętrzną ocenę wizualną stanu ścianek urządzenia ciśnieniowego oraz osprzętu w miejscach dostępnych, a w miarę możliwości także sprawdzenie działania tego osprzętu i przeprowadzenie prób funkcjonalnych.

§ 27. Badania doraźne eksploatacyjne są wykonywane na wniosek eksploatującego urządzenie ciśnieniowe, w szczególności w przypadku:

1) zmiany miejsca zainstalowania urządzenia ciśnieniowego;

2) naprawy urządzenia ciśnieniowego, w tym naprawy metodami chemicznymi, lub jego modernizacji;

3) wymiany elementów urządzenia ciśnieniowego, z wyłączeniem nienastawialnych elementów, o których mowa w § 17 ust. 1, oraz elementów spełniających wymagania określone w § 17 ust. 3;

4) zmiany nastaw osprzętu zabezpieczającego;

5) zmiany charakterystyki lub rodzaju urządzeń zasilających;

6) zmiany rodzaju paliwa urządzenia zasilającego;

7) zmiany dokonywanej w instalacji współpracującej z urządzeniem ciśnieniowym, mającej wpływ na warunki eksploatacji urządzenia ciśnieniowego;

8) stwierdzenie nieszczelności lub uszkodzeń ścianek urządzenia ciśnieniowego;

9) uzasadnionym stanem technicznym urządzenia ciśnieniowego;

10) zmiany eksploatującego skutkującej zmianami warunków eksploatacji urządzenia ciśnieniowego.

§  28. 

1. zakres badań doraźnych ustala organ właściwej jednostki dozoru technicznego, w zależności od okoliczności uzasadniających ich przeprowadzenie.

2. Jeżeli zakres badania doraźnego eksploatacyjnego uzgodnionego z organem właściwej jednostki dozoru technicznego odpowiada badaniu okresowemu, badanie doraźne eksploatacyjne wykonywane jest jako badanie okresowe.

§  29. 

1. W przypadku niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia ciśnieniowego eksploatujący niezwłocznie je zabezpiecza zgodnie z instrukcją eksploatacji oraz powiadamia o tym uszkodzeniu organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

2. W przypadku niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia ciśnieniowego, które może spowodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska, eksploatujący niezwłocznie podejmuje działania mające na celu wyeliminowanie zagrożenia.

3. Po wystąpieniu niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia ciśnieniowego lub nieszczęśliwego wypadku organ właściwej jednostki dozoru technicznego ustala zakres badań i przeprowadza badania doraźne powypadkowe lub poawaryjne w celu ustalenia przyczyn zdarzenia, sformułowania wniosków dotyczących działań zapobiegawczych oraz ich wdrożenia.

4. Do czasu przeprowadzenia czynności, o których mowa w ust. 3, eksploatujący zabezpiecza miejsce zdarzenia w sposób pozwalający na zebranie dowodów i ustalenie przyczyn zaistniałego niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku.

5. Na miejscu zdarzenia dopuszcza się wykonanie prac wynikających z konieczności zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń sąsiadujących.

§  30. 

1. Eksploatujący przygotowuje urządzenie ciśnieniowe do badań technicznych w zakresie umożliwiającym ich przeprowadzenie.

2. W przypadku urządzeń ciśnieniowych objętych programem badań eksploatacyjnych uzgodnionym z organem właściwej jednostki dozoru technicznego zakres tych badań powinien uwzględniać wymagania, o których mowa w § 22 ust. 2, § 23 ust. 4 oraz § 25.

3. Dla urządzeń, o których mowa w pozycji 82 załącznika nr 1 do rozporządzenia, po przeprowadzeniu przez eksploatującego analizy warunków eksploatacji, okresową próbę ciśnieniową oraz rewizję wewnętrzną można zastąpić nadzorem nad eksploatacją i okresową analizą warunków eksploatacji w zakresie uzgodnionym z organem właściwej jednostki dozoru technicznego. W takim przypadku rewizję wewnętrzną i próbę ciśnieniową wykonuje się podczas naprawy lub modernizacji.

4. Eksploatujący przygotowuje urządzenia ciśnieniowe do badań, o których mowa w ust. 1 i 2, w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób wykonujących badania oraz zapewnia obsługę techniczną do ich wykonania.

§  31. 

1. Formy dozoru technicznego i maksymalne terminy badań technicznych urządzeń ciśnieniowych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2. W przypadkach uzasadnionych w szczególności stanem technicznym urządzenia ciśnieniowego, intensywnością oddziaływania mechanizmów degradacji na urządzenie ciśnieniowe oraz mającymi wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń ciśnieniowych warunkami tej eksploatacji lub gdy wynika to z programu badań eksploatacyjnych, terminy badań mogą zostać skrócone przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

3. Dla urządzeń ciśnieniowych określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia jako "pozostałe", o których mowa w pozycjach: 16, 18, 21, 26, 29, 33, 85, oraz urządzeń ciśnieniowych, o których mowa w pozycjach 96-102 tego załącznika, organ właściwej jednostki dozoru technicznego może na podstawie norm, specyfikacji technicznych, ekspertyz technicznych, analiz lub na podstawie powszechnie uznanego stanu wiedzy technicznej ustalić dla urządzenia ciśnieniowego:

1) parametry dopuszczalne;

2) ciśnienie próbne;

3) formę dozoru technicznego inną niż określona w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

4) rodzaj, zakres i terminy badań technicznych inne niż określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

5) konieczność prowadzenia książki ruchu.

§ 32. Termin pierwszych badań okresowych ustala się, licząc od daty wydania decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia ciśnieniowego z uwzględnieniem stanu technicznego tego urządzenia.

§  33. 

1. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek eksploatującego, organ właściwej jednostki dozoru technicznego, po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym rewizji zewnętrznej w ramach badania doraźnego eksploatacyjnego, może odroczyć termin wykonania okresowej rewizji wewnętrznej lub próby ciśnieniowej do sześciu miesięcy, przy czym odroczenie terminu może nastąpić nie więcej niż dwukrotnie, tak aby łączny czas odroczenia nie przekroczył dwunastu miesięcy.

2. Dla zbiorników podziemnych organ właściwej jednostki dozoru technicznego, w przypadku wyposażenia zbiorników w funkcjonującą elektrochemiczną ochronę przed korozją, może odroczyć termin wykonania rewizji wewnętrznej albo wyrazić zgodę na zastąpienie jej innymi badaniami, uwzględniając, że powinna ona być wykonywana nie rzadziej niż co 12 lat, a na stacjach tankowania pojazdów nie rzadziej niż co 10 lat.