Warunki pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi.
Dz.U.2022.1279 t.j.
Akt obowiązującyROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA 1
z dnia 11 września 2017 r.
w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi 2
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
ZAKRES INFORMACJI, KTÓRE POWINNY BYĆ PRZEKAZANE KANDYDATOM NA DAWCÓW KRWI LUB DAWCOM KRWI PRZED ODDANIEM KRWI
ZAKRES INFORMACJI, KTÓRE POWINNY BYĆ PRZEKAZANE KANDYDATOM NA DAWCÓW KRWI LUB DAWCOM KRWI PRZED ODDANIEM KRWI
ZAŁĄCZNIK Nr 2
KRYTERIA KWALIFIKOWANIA KANDYDATÓW NA DAWCÓW KRWI LUB DAWCÓW KRWI DO POBIERANIA KRWI ORAZ PRZECIWWSKAZANIA DO POBIERANIA KRWI
KRYTERIA KWALIFIKOWANIA KANDYDATÓW NA DAWCÓW KRWI LUB DAWCÓW KRWI DO POBIERANIA KRWI ORAZ PRZECIWWSKAZANIA DO POBIERANIA KRWI
1.
Kryteria dopuszczenia kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi do pobierania krwi
Kryteria dopuszczenia kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi do pobierania krwi
Lp. | Kryterium | Szczegółowy opis kryterium oraz warunku kwalifikowania do pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi | |
1 | Wiek | 18-65 lat | |
≥ 17 < 18 lat | na warunkach określonych w art. 15 ust. 2 ustawy | ||
dawcy pierwszorazowi w wieku ≥ 60 lat | do decyzji lekarza w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi | ||
> 65 lat | po corocznym uzyskaniu zgody lekarza w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi | ||
2 | Masa ciała | 1) ≥ 50 kg dla dawców krwi lub jej składników; 2) ≥ 70 kg dla dawców oddających 2 jednostki koncentratu krwinek czerwonych (KKCz) metodą erytroaferezy (podwójna erytroafereza) | |
3 | Ciśnienie tętnicze | Wartość ciśnienia tętniczego nie powinna przekraczać: 1) 180 mm Hg dla ciśnienia skurczowego; 2) 100 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego | |
4 | Tętno | Tętno miarowe, o częstości od 50 do 100 uderzeń na minutę; niższe wartości tętna są dopuszczalne u osób wysportowanych, z dobrą tolerancją wysiłku |
Lp. | Kryterium | Szczegółowy opis kryterium oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi | ||
1 | Hemoglobina | kobiety ≥ 125 g/l | mężczyźni > 135 g/l | Dotyczy dawców krwi pełnej allogenicznej lub jej składników |
2 | ≥ 140 g/l | Dotyczy dawców oddających 2 jednostki KKCz metodą erytroaferezy |
Lp. | Kryterium | Szczegółowy opis kryterium oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi | |
1 | Białko całkowite | 60-80 g/1 | W przypadku regularnego pobierania osocza metodą aferezy badanie przeprowadza się co najmmej raz w roku |
2 | Skład procentowy białek | Normy zależą od zastosowanej metody badania | |
3 | Wskaźnik albuminowo-globulinowy |
Lp. | Kryterium | Szczegółowy opis kryterium oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi | |
1 | Liczba krwinek płytkowych | przynajmniej 150 x 109/l | Wymagana w przypadku dawców poddawanych zabiegom trombaferezy. Pobierając metodą trombaferezy > 5 x 1011 krwinek płytkowych, zwraca się szczególną uwagę, aby liczba płytek u dawcy po donacji nie obniżyła się po zabiegu < 100 x 109/l |
2.
Kryteria dyskwalifikacji stosowane wobec kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi do pobierania krwi pełnej i jej składników oraz przeciwwskazania do ich pobrania
Kryteria dyskwalifikacji stosowane wobec kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi do pobierania krwi pełnej i jej składników oraz przeciwwskazania do ich pobrania
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi | |
1 | Choroby układu krążenia | aktywna lub przebyta poważna choroba układu krążenia, oprócz wad wrodzonych całkowicie wyleczonych | |
2 | Choroby układu nerwowego | - poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca, - przebyta poważna choroba ośrodkowego układu nerwowego | |
3 | Skłonność do patologicznych krwawień | zaburzenia krzepnięcia w wywiadzie | |
4 | Nawracające omdlenia albo napady drgawkowe | poza drgawkami wieku dziecięcego lub sytuacją, w której co najmniej przez 3 lata po zakończeniu leczenia nie obserwuje się nawracających drgawek | |
5 | Choroby układu pokarmowego | poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca | |
6 | Choroby układu oddechowego | ||
7 | Choroby układu moczowo-płciowego i nerek | ||
8 | Choroby układu immunologicznego | ||
9 | Choroby metaboliczne i choroby układu endokrynnego | ||
10 | Choroby krwi i układu krwiotwórczego | ||
11 | Choroby skóry | ||
12 | Choroby układowe, np. kolagenozy | ||
13 | Cukrzyca | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi z rozpoznaną cukrzycą | |
14 | Choroby nowotworowe | Nowotwór złośliwy. Wyjątek stanowi nowotwór in situ pod warunkiem całkowitego wyleczenia | |
15 | Choroby zakaźne | 1) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B; 2) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C; 3) wirusowe zapalenie wątroby o nieustalonym rodzaju wirusa w wywiadzie, żółtaczka o niejasnej etiologii; 4) HIV-1/2; 5) HTLV I/II; 6) babeszjoza; 7) kala-azar (leiszmanioza trzewna); 8) trypanosomoza amerykańska (gorączka Chagasa); 9) promienica; 10) tularemia; 11) gorączka Q - postać przewlekła | |
16 | Gąbczaste zwyrodnienie mózgu (TSE) (np. choroba Creutzfeldta-Jakoba, wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba) | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi: 1) u których wywiad medyczny wskazuje na zagrożenie TSE oraz u których wykonano w przeszłości przeszczep rogówki lub opony twardej albo którzy byli leczeni preparatami uzyskanymi z ludzkich przysadek; 2) przebywający łącznie przez 6 miesięcy lub dłużej na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii w okresie od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1996 r.; 3) którym po dniu 1 stycznia 1980 r. przetoczono krew lub jej składniki na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii | |
17 | Kiła | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których kiedykolwiek rozpoznano kiłę | |
18 | Produkty lecznicze stosowane drogą iniekcji | każdy przypadek stosowania produktów leczniczych w postaci zastrzyków, które nie zostały przepisane przez lekarza | |
19 | Zachowania seksualne | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy ze względu na swoje zachowania seksualne należą do grup podwyższonego ryzyka zakażenia poważnymi chorobami mogącymi przenosić się drogą przetoczenia krwi | |
20 | Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych | ||
21 | Biorcy ksenoprzeszczepów | ||
22 | Reakcja anafilaktyczna | każdy przypadek przebycia reakcji anafilaktycznej |
Po przebyciu choroby zakaźnej kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi zostają zdyskwalifikowani na co najmniej dwa tygodnie od dnia pełnego wyleczenia.
Jednak w przypadku chorób wymienionych w poniższej tabeli stosuje się następujące okresy dyskwalifikacji:
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi |
1 | Bruceloza | 2 lata od dnia pełnego wyzdrowienia |
2 | Gorączka Q | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
3 | Toksoplazmoza | 6 miesięcy od dnia potwierdzonego wyleczenia |
4 | Gruźlica | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
5 | Gorączka reumatyczna | 2 lata od dnia ustąpienia objawów, jeżeli nie wystąpiła przewlekła choroba serca |
6 | Gorączka ponad 38°C | 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów |
7 | Grypa, infekcja grypopodobna | 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów |
8 | Zapalenie szpiku | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
9 | Malaria: | |
1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy w dowolnym okresie życia nieprzerwanie przez co najmniej 6 miesięcy zamieszkiwali na terenach endemicznego występowania malarii; | - 4 miesiące po powrocie z ostatniego pobytu na terenach endemicznego występowania malarii; warunkiem późniejszej kwalifikacji jest uzyskanie negatywnych wyników badań w kierunku malarii przeprowadzonych metodami immunologicznymi; jeżeli wynik badania jest powtarzalnie reaktywny - dyskwalifikacja na 3 lata, następnie konieczne jest wykonanie kolejnego badania; jeżeli nie przeprowadzono badań w kierunku malarii - dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego, | |
2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy przebyli malarię; | - na czas występowania objawów i leczenia; warunkiem późniejszej kwalifikacji jest uzyskanie negatywnych wyników badań w kierunku malarii przeprowadzonych metodami immunologicznymi, wykonanych nie wcześniej niż 4 miesiące po ustąpieniu objawów i zakończeniu leczenia; jeżeli wynik badania jest powtarzalnie reaktywny - dyskwalifikacja na 3 lata, następnie wykonanie kolejnego badania; jeżeli nie przeprowadzono kolejnych badań w kierunku malarii - dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego, | |
3) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów endemicznego występowania malarii bez objawów choroby; | - 12 miesięcy od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii; okres ten może być skrócony do 4 miesięcy, jeżeli badania w kierunku malarii przeprowadzone metodami immunologicznymi dają wyniki negatywne; jeżeli wyniki badań są powtarzalnie reaktywne - dyskwalifikacja na 3 lata, następnie wykonanie kolejnych badań; jeżeli nie przeprowadzono kolejnych badań w kierunku malarii - dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego, | |
4) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których w czasie pobytu na obszarach endemicznego występowania malarii lub w ciągu 6 miesięcy po powrocie występowała gorączka o niejasnym pochodzeniu | - na czas występowania objawów i leczenia oraz do uzyskania negatywnych wyników badań immunologicznych (wykonanych nie wcześniej niż 4 miesiące po ustąpieniu objawów/zakończeniu leczenia); jeżeli badania dają wynik powtarzalnie reaktywny - dyskwalifikacja na 3 lata, następnie kolejne badanie; jeżeli nie przeprowadzono badań w kierunku malarii - dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego | |
10 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, powracający z obszaru ryzyka zakażenia: 1) wirusem Zachodniego Nilu (WNV); 2) wirusem dengi; 3) wirusem chikungunya | - 28 dni od dnia opuszczenia obszaru ryzyk zakażenia, chyba że badania wykonane metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne, - w przypadku zakażenia - 120 dni od dnia wyleczenia |
11 | Rzeżączka | w okresie choroby i 12 miesięcy od dnia zakończenia leczenia |
12 | Mononukleoza zakaźna | 6 miesięcy od dnia wyzdrowienia |
13 | Wirus Zika (nie dotyczy dawców krwi lub kandydatów na dawców krwi oddających osocze metodą plazmaferezy przeznaczonego do przetworzenia w produkty krwiopochodne): | |
1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy | - 28 dni od opuszczenia obszaru ryzyka, na którym występuje | |
krwi, którzy powracają z terenów potwierdzonej transmisji wirusa Zika; | zakażenie, | |
2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi zgłaszający kontakty seksualne z osobami, u których stwierdzono zakażenie wirusem Zika lub które przybywały na terenach występowania zakażeń wirusem Zika (w ciągu ostatnich 2 miesięcy w przypadku kobiet i w ciągu ostatnich 6 miesięcy w przypadku mężczyzn) | - 28 dni od dnia ostatniego kontaktu |
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi |
1 | 1) badanie endoskopowe przy użyciu fiberoendoskopu; 2) kontakt śluzówki z krwią lub ukłucie igłą; 3) przetoczenie składników krwi; 4) przeszczep tkanek lub komórek pochodzenia ludzkiego; 5) duży zabieg chirurgiczny; 6) tatuaż lub przekłucie części ciała; 7) akupunktura, o ile nie została wykonana przez wykwalifikowanego lekarza przy użyciu jałowych jednorazowych igieł; 8) zabiegi kosmetyczne połączone z naruszeniem powłok skórnych | Dyskwalifikacja na okres 6 miesięcy albo na 4 miesiące w przypadku, gdy badania metodami biologii molekularnej w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, a także HIV dają wyniki ujemne |
2 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy byli albo są narażeni na ryzyko z powodu bliskiego kontaktu w warunkach domowych z chorymi na wirusowe zapalenie wątroby lub nosicielami wirusów zapalenia wątroby | Dyskwalifikacja na okres 6 miesięcy albo na 4 miesiące w przypadku, gdy badanie metodami biologii molekularnej w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B lub C daje wynik ujemny |
3 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy ze względu na swoje zachowania czy działalność są szczególnie narażeni na zakażenie chorobami przenoszonymi drogą przetoczenia krwi | Po zaprzestaniu ryzykownych zachowań dyskwalifikacja na okres zależny od rodzaju choroby i od dostępności odpowiednich testów. Osoby utrzymujące kontakty seksualne z partnerami, u których testy w kierunku AIDS (HIV) wypadły dodatnio - po zaprzestaniu kontaktów dyskwalifikacja na okres 12 miesięcy |
4 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi przymusowo pozbawieni wolności (pobyt w zakładzie karnym, areszcie śledczym lub w zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich albo w innym miejscu, w których przebywają osoby, wobec których zastosowano środki zapobiegawcze o charakterze izolacyjnym) | Okres przymusowego pozbawienia wolności i okres 6 miesięcy po zakończeniu przymusowego pozbawienia wolności albo 4 miesiące w przypadku, gdy badania metodami biologii molekularnej w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, a także HIV dają wyniki ujemne |
5 | Kontakt z osobą chorą na chorobę zakaźną (poza wirusowym zapaleniem wątroby) | Na czas odpowiadający dwukrotnemu okresowi inkubacji, a w przypadku narażenia na zakażenie kilkoma czynnikami chorobotwórczymi - dyskwalifikacja jak dla choroby o najdłuższym okresie inkubacji |
6 | Powrót z obszaru endemicznego występowania chorób tropikalnych | 6 miesięcy od dnia powrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w tym czasie nie wystąpiły niewyjaśniona gorączka lub inne objawy choroby |
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi |
1 | Wirusy lub bakterie atenuowane | 4 tygodnie |
2 | Inaktywowane/zabite wirusy, bakterie lub riketsje | 48 godzin |
3 | Anatoksyny | 48 godzin |
4 | WZW typu A | 48 godzin pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie |
5 | WZW typu B | 2 tygodnie pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie |
6 | Wścieklizna | 48 godzin w przypadku ryzyka zakażenia - dyskwalifikacja na okres 1 roku |
7 | Kleszczowe zapalenie mózgu | 48 godzin w przypadku ryzyka zakażenia - dyskwalifikacja na okres 1 roku |
8 | Poddanie się biernemu uodpornianiu surowicami odzwierzęcymi | dyskwalifikacja na 3 miesiące |
9 | COVID-19 | 48 godzin od dnia podania szczepionki typu mRNA 14 dni od dnia podania szczepionki wektorowej w przypadku wystąpienia niepożądanej reakcji poszczepiennej dyskwalifikacja ulega wydłużeniu na okres 7 dni od ustąpienia objawów tej reakcji |
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi |
1 | Ciąża | 6 miesięcy po porodzie albo po zakończeniu ciąży - nie dotyczy sytuacji wyjątkowych po uzyskaniu zgody lekarza |
2 | Miesiączka | 3 dni po zakończeniu |
3 | Mały zabieg chirurgiczny | 1 tydzień |
4 | Leczenie stomatologiczne | leczenie stomatologiczne lub wizyta u higienistki stomatologicznej - odroczenie do następnego dnia (uwaga: ekstrakcję zęba, leczenie przewodowe itp. uważa się za mały zabieg chirurgiczny) |
5 | Przyjmowanie leków | zależnie od rodzaju przepisanego leku, jego sposobu działania i leczonego schorzenia |
6 | Ostre choroby układu oddechowego | do zakończenia leczenia |
7 | Ostre choroby układu pokarmowego | |
8 | Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek | 5 lat od całkowitego wyleczenia |
9 | Inne ostre choroby układu moczowego | do zakończenia leczenia |
10 | Choroby zapalne i uczuleniowe skóry | |
11 | Ostre stany uczuleniowe | do czasu ustąpienia objawów |
12 | Zaostrzenie przebiegu przewlekłej choroby alergicznej | |
13 | Okres odczulania w alergii | cały okres |
14 | Hemochromatoza | w czasie występowania objawów choroby, w trakcie stosowanego innego leczenia niż krwioupusty (o możliwości oddania krwi oraz częstotliwości pomiędzy kolejnymi donacjami decyduje lekarz w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym leczenie hemochromatozy) |
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi |
1 | Szczególna sytuacja epidemiologiczna (np. wystąpienie epidemii choroby zakaźnej) | okres uzależniony od sytuacji epidemiologicznej i ryzyka zakażenia drogą przetoczenia krwi |
3.
Kryteria dyskwalifikacji dawców krwi autologicznej oraz przeciwwskazania do jej pobrania
Kryteria dyskwalifikacji dawców krwi autologicznej oraz przeciwwskazania do jej pobrania
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi |
1 | Poważne choroby układu krążenia lub układu nerwowego | Decyduje lekarz prowadzący |
2 | Osoby, u których wykryto obecność markerów wirusów: 1) HBV; 2) HCV; 3) HIV; 4) HTLV I/II | W uzasadnionych przypadkach lekarz może dopuścić do pobrania krwi |
3 | Aktywne zakażenie bakteryjne |
ZAŁĄCZNIK Nr 3
DOPUSZCZALNA ILOŚĆ ODDAWANEJ KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH ODDAWANIA
DOPUSZCZALNA ILOŚĆ ODDAWANEJ KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH ODDAWANIA
I.
Krew pełna
Krew pełna
II.
Osocze
Osocze
III.
Zabiegi aferezy
Zabiegi aferezy
IV.
Inne zabiegi
Inne zabiegi
1) dyrektywę 2002/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. ustanawiającą normy jakości i bezpiecznego pobierania, badania, preparatyki, przechowywania, wydawania krwi ludzkiej i składników krwi oraz zmieniającą dyrektywę 2001/83/WE (Dz. Urz. UE L 33 z 08.02.2003, str. 30 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 7, str. 346, Dz. Urz. UE L 230 z 24.08.2006, str. 12, Dz. Urz. UE L 188 z 18.07.2009, str. 14 oraz Dz. Urz. UE L 98 z 15.04.2015, str. 11);
2) dyrektywę Komisji 2004/33/WE z dnia 22 marca 2004 r. wykonującą dyrektywę 2002/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie niektórych wymagań technicznych dotyczących krwi i składników krwi (Dz. Urz. UE L 91 z 30.03.2004, str. 25 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 8, str. 272, Dz. Urz. UE L 288 z 04.11.2009, str. 7, Dz. Urz. UE L 97 z 12.04.2011, str. 28 oraz Dz. Urz. UE L 366 z 20.12.2014, str. 81).
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (3)
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (3)
- Czy pielęgniarka posiada uprawnienia do samodzielnej kwalifikacji kandydatów do dawców krwi?
- Czy usługa dostawy mediów, których zużycie rozliczane jest w oparciu o kryterium zajętej powierzchni nieruchomości, winna być opodatkowana według stawki dla usługi najmu?
- Jakie wynagrodzenie przysługuje pracownikowi za czas oddawania krwi?