Warunki, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia w jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej przeznaczone dla osób zatrzymanych, oraz regulamin pobytu w tych pomieszczeniach.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.1266 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 15 czerwca 2022 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI ¹

z dnia 20 czerwca 2011 r.

w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia w jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej przeznaczone dla osób zatrzymanych, oraz regulaminu pobytu w tych pomieszczeniach

Na podstawie art. 11 ust. 5 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1061 i 1115) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) warunki, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia w jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej przeznaczone dla osób zatrzymanych, zwane dalej "pomieszczeniami", w tym wyposażenie tych pomieszczeń;

2) podmioty kontrolujące pomieszczenia;

3) zakres dokumentacji prowadzonej w związku z funkcjonowaniem pomieszczeń;

4) regulamin pobytu w pomieszczeniach, w tym szczegółowe uprawnienia i obowiązki osób zatrzymanych.

§  2. 

1. Pomieszczenie powinno znajdować się na kondygnacji parterowej lub wyższej budynku.

2. Pomieszczenie może znajdować się na kondygnacji znajdującej się poniżej kondygnacji parterowej - w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:

1) uzyskania pozwolenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej;

2) zapewnienia oświetlenia naturalnego;

3) wyposażenia w izolację przeciwwilgociową.

§  3. 

1. W pomieszczeniu znajdują się:

1) pokoje dla osób zatrzymanych;

2) pokój dyżurnego;

3) pokój do przygotowania lub podgrzewania posiłków oraz zmywania naczyń;

4) magazyn rzeczy przekazanych do depozytu i bielizny pościelowej;

5) pokoje sanitarne służące do utrzymania higieny osobistej, w tym umywalnie, natryski i ubikacje.

2. Nie wymaga się wydzielania w pomieszczeniu:

1) pokoju dyżurnego - w przypadku braku etatowej służby ochronnej;

2) pokoju do przygotowywania lub podgrzewania posiłków oraz zmywania naczyń - w przypadku dostaw gotowych posiłków w naczyniach jednorazowych.

3. W skład pomieszczenia może wchodzić:

1) pokój lekarski;

2) szatnia dla funkcjonariuszy Straży Granicznej pełniących służbę w pomieszczeniu, zwanych dalej "funkcjonariuszami";

3) pokój do przeprowadzania i dokumentowania czynności służbowych z udziałem osoby umieszczonej w pomieszczeniu.

§ 4. Jeżeli ze względów technicznych nie jest możliwe wydzielenie w pomieszczeniu pokoju i magazynu, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 3 i 4, oraz szatni, o której mowa w § 3 ust. 3 pkt 2, dopuszcza się ich usytuowanie poza pomieszczeniem.

§ 5. Wszystkie wejścia do pomieszczenia i wyjścia z niego powinny być wyposażone w stalową kratę oraz drzwi o wzmocnionej konstrukcji, z zamkiem mechanicznym.

§  6. 

1. Pomieszczenie wyposaża się w instalację alarmową sygnalizującą dyżurnemu jednostki organizacyjnej Straży Granicznej o zagrożeniu życia lub zdrowia osób przebywających w pomieszczeniu.

2. Instalacja, o której mowa w ust. 1, obejmuje punkty alarmowe umieszczone:

1) na ścianach korytarzy przy drzwiach do pokojów dla osób zatrzymanych;

2) w pokoju dyżurnego;

3) w magazynie rzeczy przekazanych do depozytu i bielizny pościelowej;

4) w szatni dla funkcjonariuszy;

5) w pokoju lekarskim, jeżeli został on wyodrębniony w pomieszczeniu.

3. W skład instalacji, o której mowa w ust. 1, mogą wchodzić osobiste, przenośne urządzenia alarmowe uruchamiane przez funkcjonariuszy.

§ 7. Pomieszczenie może być wyposażone w środki techniczne służące do obserwowania i rejestrowania obrazu, działające w systemie całodobowym.

§  8. 

1. Wszystkie pokoje, magazyn i szatnia, o których mowa w § 3 ust. 1 i 3, powinny mieć:

1) ściany:

a) o odporności mechanicznej nie niższej niż odporność mechaniczna muru wykonanego z cegły pełnej na zaprawie cementowej, o grubości co najmniej 25 centymetrów,

b) pokryte powłoką lub okładziną zmywalną, odporną na działanie wilgoci oraz preparatów czyszcząco-dezynfekujących;

2) punkty świetlne zabezpieczone przed uszkodzeniem, przewody doprowadzające napięcie elektryczne położone podtynkowo oraz elektryczne gniazda wtykowe zainstalowane w niezbędnych miejscach.

2. Na ścianach korytarzy, przy drzwiach wejściowych do pokojów dla osób zatrzymanych, mogą być zamocowane półki służące do stawiania na nich naczyń z posiłkami.

§  9. 

1. Pokoje dla osób zatrzymanych powinny:

1) mieć:

a) powierzchnię o wielkości zapewniającej nie mniej niż 3 m² na jedną osobę zatrzymaną,

b) podłogę trwałą i zmywalną, odporną na działanie wilgoci oraz preparatów czyszcząco-dezynfekujących,

c) okna uchylne o powierzchni 1:8 w stosunku do powierzchni podłogi, z zainstalowaną na zewnątrz kratą z prętów lub płaskowników stalowych, a od wewnątrz - siatką stalową; w przypadku wentylacji mechanicznej oraz okien nieotwieralnych o konstrukcji antywłamaniowej dopuszcza się odstąpienie od instalowania siatki stalowej wewnętrznej,

d) przyciski układu elektrycznego służącego do wzywania funkcjonariuszy; układ elektryczny zasilany jest napięciem elektrycznym bezpiecznym,

e) drzwi o wzmocnionej konstrukcji, z dwiema zasuwami i zamkiem mechanicznym oraz łańcuchem zabezpieczającym, otwierane na zewnątrz, wyposażone w wizjer zabezpieczony od strony pokoju szkłem hartowanym, a od strony korytarza - ruchomą zasłoną;

2) być wyposażone w prycze jednoosobowe lub materace wolno leżące pokryte zmywalną tkaniną oraz stoły, taborety lub ławy, bez ostrych krawędzi, przymocowane do podłogi lub ściany;

3) zapewniać wentylację umożliwiającą dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, zgodnie z normami określonymi dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i pisania; wyłącznik oświetlenia znajduje się poza pokojem.

2. Drzwi, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. e, mogą być wyposażone w drzwiczki służące do podawania posiłków oraz zakładania kajdanek osobom zatrzymanym.

3. Drzwiczki, o których mowa w ust. 2, powinny być wyposażone w zabezpieczenia uniemożliwiające ich otwarcie od wewnątrz.

4. Drzwi, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. e, i okna w pokojach dla osób zatrzymanych mogą być wyposażone w urządzenia sygnalizujące ich otwarcie.

§ 10. Pokój do przygotowania lub podgrzewania posiłków oraz zmywania naczyń powinien być wyposażony i spełniać warunki zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa żywności i żywienia oraz higieny środków spożywczych.

§ 11. Magazyn rzeczy przekazanych do depozytu i bielizny pościelowej powinien mieć wyodrębnione miejsca przeznaczone do przechowywania:

1) rzeczy osobistych osób zatrzymanych;

2) rzeczy osobistych osób zatrzymanych chorych zakaźnie;

3) czystej bielizny pościelowej;

4) brudnej bielizny pościelowej.

§  12. 

1. Pokoje sanitarne służące do utrzymania higieny osobistej powinny być wyposażone w oświetlenie, wentylację oraz powinno się w nich znajdować wyposażenie zgodne z przepisami wydanymi na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 oraz z 2022 r. poz. 88).

2. Instalację dostarczającą wodę do pokojów sanitarnych, o których mowa w ust. 1, wyposaża się w urządzenie umożliwiające regulację temperatury i strumienia wody, które powinno być zabezpieczone przed dostępem do niego osób zatrzymanych.

3. Drzwi w umywalniach, natryskach i ubikacjach wyposaża się w szybę z nietłukącego się szkła lub w zwykłą szybę zabezpieczoną obustronnie siatką stalową lub powłoką uniemożliwiającą jej rozbicie.

§  13. 

1. Okresowej kontroli pomieszczeń dokonuje komendant oddziału Straży Granicznej lub komendant placówki Straży Granicznej, w którego dyspozycji znajduje się pomieszczenie, lub ich zastępcy.

2. Bieżącej kontroli pomieszczeń dokonują funkcjonariusz odpowiadający za funkcjonowanie pomieszczenia lub upoważniony przez niego funkcjonariusz.

§ 14. Funkcjonariusze prowadzą następującą dokumentację w związku z funkcjonowaniem pomieszczenia:

1) książkę ewidencji osób zatrzymanych, osadzonych w pomieszczeniu;

2) skorowidz osób zatrzymanych, osadzonych w pomieszczeniu;

3) ewidencję nakazów przyjęcia, przekazania, zwolnienia oraz wydania osób zatrzymanych;

4) ewidencję kwitów depozytowych;

5) książkę służby w pomieszczeniu;

6) książkę wizyt lekarskich.

§ 15. Regulamin pobytu osób zatrzymanych w pomieszczeniach jest określony w załączniku do rozporządzenia.

§ 16. Traci moc rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 listopada 2001 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia w jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej przeznaczone dla osób zatrzymanych, oraz regulaminu pobytu w tych pomieszczeniach (Dz. U. poz. 1657 oraz z 2007 r. poz. 879 i 1113).

§ 17. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK 

REGULAMIN POBYTU OSÓB ZATRZYMANYCH W POMIESZCZENIACH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH STRAŻY GRANICZNEJ PRZEZNACZONYCH DLA TYCH OSÓB

§  1. 

1. Przyjmowaną do pomieszczenia osobę zatrzymaną bezzwłocznie:

1) informuje się o jej uprawnieniach i obowiązkach;

2) zapoznaje się z regulaminem;

3) informuje się o wyposażeniu pomieszczenia w środki techniczne służące do obserwowania i rejestrowania obrazu, działające w systemie całodobowym, jeżeli takie środki zostały zainstalowane.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, przekazuje się w formie pisemnej w języku zrozumiałym dla osoby zatrzymanej.

2a. Osoba zatrzymana potwierdza fakt zapoznania się z informacjami i regulaminem, o których mowa w ust. 1, poprzez złożenie podpisu na kopii dokumentu przekazanego do zapoznania się.

3. Wykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, należy udokumentować w książce służby w pomieszczeniu.

§ 2. Osobie zatrzymanej nieznającej języka polskiego zapewnia się możliwość porozumiewania się za pośrednictwem tłumacza - w sprawach dotyczących pobytu w pomieszczeniu.

§  3. 

1. Przyjmowaną do pomieszczenia osobę zatrzymaną poddaje się w uzasadnionych przypadkach badaniom lekarskim i udziela się jej niezbędnej pomocy medycznej na zasadach określonych w przepisach dotyczących przeprowadzania badań lekarskich i udzielania pierwszej pomocy medycznej osobom zatrzymanym przez funkcjonariuszy Straży Granicznej. Przyjmowaną do pomieszczenia osobę zatrzymaną można poddać również niezbędnym zabiegom sanitarnym.

2. Badań lub zabiegów, o których mowa w ust. 1, nie przeprowadza się, gdy przyjmowana do pomieszczenia osoba zatrzymana była poddana po zatrzymaniu wcześniejszym badaniom lekarskim oraz zabiegom sanitarnym, a powtórne ich przeprowadzenie nie jest konieczne.

§ 4. Jeżeli osoba zatrzymana:

1) jest kobietą w ciąży do 28. tygodnia,

2) jest osobą niepełnosprawną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 i 1981 oraz z 2022 r. poz. 558) lub posiada dokumenty potwierdzające niepełnosprawność, wydane zgodnie z prawem krajowym tej osoby,

3) ma widoczne obrażenia ciała lub uczestniczyła w bójce,

4) oświadczyła, że cierpi na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia,

5) żąda udzielenia jej pomocy medycznej,

6) wykazuje objawy zaburzeń psychicznych lub z posiadanych na jej temat informacji wynika, że może być ona chora zakaźnie,

7) jest osobą, której stan psychofizyczny stwarza domniemanie, że była poddana przemocy

- przyjmuje się ją do pomieszczenia po wydaniu przez lekarza przeprowadzającego badania, o których mowa w § 3 ust. 1, zaświadczenia o braku przeciwwskazań medycznych do przyjęcia do pomieszczenia.

§  5. 

1. Przy przyjęciu do pomieszczenia osoba zatrzymana jest obowiązana:

1) podać dane osobowe, informacje o miejscu dotychczasowego pobytu oraz stanie zdrowia;

2) przekazać do depozytu:

a) dokumenty tożsamości oraz inne dokumenty, środki płatnicze i przedmioty wartościowe (np. obrączkę, sygnet, pierścionek, zegarek),

b) środki łączności oraz urządzenia techniczne służące do rejestrowania i odtwarzania informacji,

c) przedmioty, które mogą stanowić zagrożenie dla porządku lub bezpieczeństwa w pomieszczeniu, w szczególności przedmioty posiadające ostre krawędzie lub zakończenie (np. brzytwy, żyletki, narzędzia do cięcia metalu), środki służące do obezwładniania, środki odurzające, substancje psychotropowe i alkohol oraz przedmioty takie jak: sznurowadła, pasek, szalik, zapałki i zapalniczka oraz inne przedmioty, których wymiary lub ilość naruszają ustalony porządek bądź bezpieczeństwo pobytu w pomieszczeniu.

2. (uchylony).

§  6. 

1. Przedmioty, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2, wpisuje się z oznaczeniem cech indywidualnych do kwitu depozytowego, który następnie podpisuje osoba zatrzymana oraz funkcjonariusz przyjmujący te rzeczy do depozytu.

2. Odmowę lub niemożność złożenia przez osobę zatrzymaną podpisu, o którym mowa w ust. 1, odnotowuje się w kwicie depozytowym, wskazując na obecność przy tej czynności innego funkcjonariusza Straży Granicznej, potwierdzoną złożeniem przez niego podpisu.

§ 6a. Osoba zatrzymana przy przyjęciu do pomieszczenia i podczas pobytu w pomieszczeniu podlega sprawdzeniu prewencyjnemu na zasadach określonych w art. 11ad ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej.

§  7. 

1. Osoba zatrzymana przyjęta do pomieszczenia zajmuje wskazany przez właściwego funkcjonariusza pokój dla osób zatrzymanych i miejsce wyznaczone do spania, przy czym osoby:

1) odmiennej płci,

2) w stosunku do których istnieje domniemanie, że są ofiarami handlu ludźmi w rozumieniu art. 115 § 22 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138),

3) zatrzymane w ramach tego samego postępowania karnego

- umieszcza się oddzielnie.

2. Osobę zatrzymaną wraz z członkami jej rodziny, lub osoby, które oświadczą, że są osobami sobie najbliższymi, z wyłączeniem osób, o których mowa w ust. 1 pkt 3, umieszcza się w miarę możliwości w jednym pokoju dla osób zatrzymanych.

§  8. 

1. Osoba zatrzymana korzysta w pomieszczeniu z własnej odzieży, bielizny i obuwia.

2. Jeżeli przedmioty, o których mowa w ust. 1, nie nadają się do użytku lub jeżeli ich używanie jest niedopuszczalne ze względów higienicznych, osoba zatrzymana może otrzymać nieodpłatnie potrzebną odzież, bieliznę i obuwie.

3. Decyzję o nieodpłatnym przekazaniu osobie zatrzymanej odzieży, bielizny i obuwia podejmuje komendant placówki Straży Granicznej lub komendant oddziału Straży Granicznej, w terytorialnym zasięgu działania których znajdują się te pomieszczenia, albo osoby przez nich upoważnione.

4. Osoba zatrzymana otrzymuje nieodpłatnie na okres pobytu w pomieszczeniu środki czystości niezbędne do utrzymania higieny osobistej, w szczególności mydło i ręcznik.

5. W czasie ciszy nocnej, a jeżeli jest to uzasadnione - również o innej porze doby, osobie zatrzymanej udostępnia się do indywidualnego użytkowania materac, podgłówek i koc, a w porze jesienno-zimowej dwa koce, oraz pościel, na którą składają się dwa prześcieradła i powłoczka.

§  9. 

1. W pomieszczeniu osoba zatrzymana jest uprawniona do:

1) rozporządzania przekazanymi do depozytu przedmiotami, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2, jeżeli nie zostały jej one odebrane w celu zatrzymania lub zajęte w drodze zabezpieczenia albo egzekucji administracyjnej;

2) otrzymywania posiłków zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 427 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2021 r. poz. 2354 oraz z 2022 r. poz. 91, 583, 830 i 835); posiłki te wydawane są w następujących godzinach:

a) 7⁰⁰-8⁰⁰ - śniadanie,

b) 12⁰⁰-14⁰⁰ - obiad,

c) 18⁰⁰-19⁰⁰ - kolacja;

3) korzystania z opieki lekarskiej;

4) korzystania z urządzeń sanitarnych i środków czystości niezbędnych do utrzymania higieny osobistej;

5) posiadania przedmiotów kultu religijnego, pod warunkiem że ich właściwości nie będą stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa w pomieszczeniu;

6) wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych w sposób niezakłócający porządku i bezpieczeństwa w pomieszczeniu;

7) korzystania z prasy;

8) zakupu z własnych środków pieniężnych wyrobów tytoniowych i prasy oraz przechowywania ich w pokoju dla osób zatrzymanych, a także posiadania przedmiotów osobistego użytku służących do utrzymania higieny osobistej i przechowywania ich w tym pokoju, pod warunkiem że przedmioty te i ich opakowania nie stanowią zagrożenia dla porządku lub bezpieczeństwa w pomieszczeniu;

9) palenia tytoniu w miejscu do tego wyznaczonym, za zezwoleniem funkcjonariusza;

10) otrzymywania paczek z odzieżą, obuwiem i innymi przedmiotami osobistego użytku oraz środkami opatrunkowymi i higienicznymi, a także lekami, które mogą być udostępnione za zgodą lekarza po uprzednim ich skontrolowaniu w obecności osoby zatrzymanej;

11) składania próśb, skarg i wniosków do komendanta placówki Straży Granicznej lub komendanta oddziału Straży Granicznej, w terytorialnym zasięgu działania których znajdują się te pomieszczenia.

2. Realizację uprawnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8, należy zapewnić za pośrednictwem funkcjonariusza, nie częściej jednak niż raz dziennie.

3. Leki, o których mowa w ust. 1 pkt 10, wydaje osobie zatrzymanej lekarz lub funkcjonariusz, zgodnie z ustaleniami dokonanymi razem z lekarzem.

§ 10. W pomieszczeniu osoba zatrzymana jest obowiązana do:

1) przestrzegania regulaminu;

2) wykonywania poleceń funkcjonariuszy;

3) przestrzegania ciszy nocnej w godzinach od 22⁰⁰ do 6⁰⁰, a w dni świąteczne - do godziny 7⁰⁰;

4) przestrzegania zasad współżycia społecznego;

5) dbania o higienę osobistą i czystość pomieszczenia;

6) korzystania z wyposażenia pomieszczenia zgodnie z jego przeznaczeniem;

7) niezwłocznego powiadamiania właściwego funkcjonariusza o wystąpieniu choroby, samookaleczeniu lub innym podobnym zdarzeniu.

§  11. 

1. Osobie zatrzymanej zwalnianej z pomieszczenia wydaje się przekazane do depozytu przedmioty, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2, z wyjątkiem przedmiotów, które zostały zatrzymane lub zajęte w drodze zabezpieczenia albo egzekucji administracyjnej.

2. W przypadku zwolnienia osoby zatrzymanej z pomieszczenia w celu jej przekazania przedmioty przyjęte do depozytu, w szczególności dokumenty tożsamości, środki płatnicze, przedmioty wartościowe, środki łączności, urządzenia techniczne służące do rejestracji i odtwarzania informacji oraz przedmioty, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2 lit. c, z wyjątkiem sznurowadeł, paska i szalika, przejmuje na czas doprowadzenia dowódca doprowadzenia i przekazuje je, za pokwitowaniem, w miejscu docelowym doprowadzenia osoby:

1) właściwemu organowi lub instytucji, w chwili przekazania osoby;

2) osobie, która je przekazała do depozytu, w przypadku gdy zachodzą okoliczności do zwolnienia tej osoby.

§ 12. Przekazane do depozytu przedmioty, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2, z wyłączeniem dokumentów tożsamości oraz przedmiotów, które nie zostały odebrane w celu zatrzymania lub zajęte w drodze zabezpieczenia albo egzekucji administracyjnej, można wydać osobie upoważnionej na podstawie pisemnego wniosku osoby zatrzymanej lub doprowadzanej.

¹ Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji kieruje działem administracji rządowej – sprawy wewnętrzne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz. U. poz. 2264).