Warunki i sposób wspomagania nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1905 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 18 września 2023 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ ¹

z dnia 25 maja 2017 r.

w sprawie warunków i sposobu wspomagania nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących

Na podstawie art. 47 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, 1672 i 1718) zarządza się, co następuje:

§  1. 

1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania lub upoważniona przez niego jednostka organizacyjna, zwani dalej "jednostką kierującą", kierują nauczycieli do pracy za granicą w celu wspomagania wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej oraz innych przedmiotów nauczanych w języku polskim w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw lub nauczanych w innych formach przez organizacje społeczne zarejestrowane za granicą.

2. Kierowanie nauczycieli odbywa się na podstawie:

1) umowy zawartej między ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania a właściwym organem państwa, do którego nauczyciele mają być kierowani, albo

2) wniosku organizacji społecznych zarejestrowanych za granicą, prowadzących szkoły lub nauczanie języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej oraz innych przedmiotów nauczanych w języku polskim w innych państwach, określającego miejsce, termin i warunki zatrudnienia nauczyciela, zakres jego obowiązków oraz warunki bytowe, przekazanego za pośrednictwem przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego Rzeczypospolitej Polskiej, wraz z opinią tego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego dotyczącą treści wniosku.

§ 2. O skierowanie do pracy za granicą może ubiegać się nauczyciel, który posiada:

1) kwalifikacje wymagane w Polsce do zajmowania stanowiska nauczyciela danego przedmiotu;

2) znajomość języka urzędowego danego państwa lub jednego z następujących języków: rosyjskiego, angielskiego, francuskiego i niemieckiego, w przypadku gdy jest on powszechnie stosowany w państwie, o skierowanie do którego nauczyciel się ubiega;

3) co najmniej dobrą ostatnią ocenę pracy, o której mowa w art. 6a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984, 1234, 1586 i 1672), a w przypadku gdy nie posiada oceny pracy:

a) ostatnią pozytywną ocenę dorobku zawodowego, o której mowa w art. 9c ust. 5a tej ustawy, uzyskaną w związku z awansem zawodowym nauczycieli, lub

b) ostatnią pozytywną ocenę realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela, o której mowa w art. 9q ust. 2 tej ustawy, uzyskaną w związku z awansem zawodowym nauczycieli szkół za granicą;

4) warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.

§  3. 

1. Nauczyciel ubiegający się o skierowanie do pracy za granicą składa jednostce kierującej następujące dokumenty:

1) list motywacyjny;

2) życiorys;

3) dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji wymaganych do zajmowania stanowiska nauczyciela danego przedmiotu;

4) co najmniej dobrą ostatnią ocenę pracy, o której mowa w art. 6a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, a w przypadku gdy nie posiada oceny pracy:

a) ostatnią pozytywną ocenę dorobku zawodowego, o której mowa w art. 9c ust. 5a tej ustawy, uzyskaną w związku z awansem zawodowym nauczycieli, lub

b) ostatnią pozytywną ocenę realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela, o której mowa w art. 9q ust. 2 tej ustawy, uzyskaną w związku z awansem zawodowym nauczycieli szkół za granicą;

5) zaświadczenie lekarskie o spełnianiu warunków, o których mowa w § 2 pkt 4, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed jego złożeniem.

2. Po złożeniu dokumentów, o których mowa w ust. 1, z nauczycielem jest przeprowadzana rozmowa kwalifikacyjna, w czasie której jest sprawdzana w szczególności znajomość języka obcego, o którym mowa w § 2 pkt 2.

3. W celu przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej jednostka kierująca może powołać zespół rekrutacyjny i określić tryb pracy tego zespołu.

4. O zakwalifikowaniu nauczyciela do pracy za granicą decyduje jednostka kierująca.

5. Nauczyciele zakwalifikowani do pracy za granicą odbywają kursy przygotowujące do podjęcia pracy wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą, organizowane przez urząd zapewniający obsługę ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania lub przez publiczną placówkę doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym prowadzoną przez tego ministra.

§  4. 

1. Jednostka kierująca zawiera z nauczycielem umowę cywilnoprawną o skierowanie do pracy za granicą.

2. Umowa o skierowanie do pracy za granicą określa w szczególności:

1) pracodawcę zagranicznego;

2) okres, na który nauczyciel jest skierowany do pracy za granicą;

3) świadczenia przyznane nauczycielowi na podstawie przepisów w sprawie zakresu i warunków przyznawania świadczeń przysługujących nauczycielom polskim skierowanym lub delegowanym do pracy za granicą;

4) obowiązki nauczyciela, z uwzględnieniem obowiązków, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela.

3. Jednostka kierująca może rozwiązać umowę o skierowanie do pracy za granicą w przypadku, gdy:

1) nauczyciel nie wywiązuje się ze swoich obowiązków lub jego postępowanie uchybia godności zawodu nauczyciela;

2) nauczyciel naruszył przepisy prawa związane z wychowaniem, edukacją dzieci i młodzieży lub z opieką nad nimi obowiązujące w Polsce lub państwie, do którego został skierowany;

3) choroba nauczyciela trwa dłużej niż miesiąc.

4. Rozwiązanie umowy o skierowanie do pracy za granicą z przyczyn, o których mowa w ust. 3:

1) pkt 1 i 2 - następuje z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, po przeprowadzeniu przez jednostkę kierującą postępowania wyjaśniającego;

2) pkt 3 - następuje z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia.

5. Nauczyciel może rozwiązać umowę o skierowanie do pracy za granicą w przypadku, gdy jednostka kierująca nie wywiązuje się z zobowiązań wynikających z tej umowy lub z innych ważnych przyczyn, z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia.

6. Umowa o skierowanie do pracy za granicą wygasa w razie zakończenia stosunku pracy u pracodawcy zagranicznego.

7. Rozwiązanie umowy o skierowanie do pracy za granicą lub jej wygaśnięcie powoduje wstrzymanie udzielania świadczeń, o których mowa w ust. 2 pkt 3.

§  5. 

1. Doskonalenie zawodowe nauczycieli pracujących wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących organizują w Polsce i za granicą publiczne placówki doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym.

2. Dla nauczycieli organizuje się w szczególności: studium metodyczne, seminaria, konferencje, wykłady, kursy on-line, warsztaty i praktyki metodyczne.

3. Doskonalenie zawodowe nauczycieli pracujących wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących może być również realizowane przez organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571), mające doświadczenie w pracy na rzecz Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących, w trybie określonym w przepisach tej ustawy.

4. Zadanie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może również zlecić publicznym lub niepublicznym uczelniom w trybie określonym w art. 464 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ((Dz. U. z 2023 r. poz. 742, 1088, 1234, 1672 i 1872).

5. Zadanie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może również zlecić jednostkom samorządu terytorialnego w drodze porozumienia.

§  6. 

1. Na wniosek organizacji społecznej zarejestrowanej za granicą albo innych podmiotów organizujących za granicą nauczanie języka polskiego lub innych przedmiotów nauczanych w języku polskim, a także nauczycieli pracujących wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących, mogą być przekazywane za granicę podręczniki i pomoce dydaktyczne służące temu nauczaniu.

2. Podręczniki i pomoce dydaktyczne, o których mowa w ust. 1, pozyskuje i przekazuje za granicę upoważniona przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania jednostka organizacyjna.

§  7. 

1. Organizowanie kolonii, obozów lub innych form letniego wypoczynku dzieci i młodzieży polonijnej minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może zlecić organizacjom pozarządowym i podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, mającym doświadczenie w pracy na rzecz Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących, w trybie określonym w przepisach tej ustawy.

2. Zadanie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może również zlecić jednostkom samorządu terytorialnego w drodze porozumienia.

3. Do podmiotów, o których mowa w ust. 1 i 2, organizujących kolonie, obozy oraz inne formy letniego wypoczynku dzieci i młodzieży polonijnej stosuje się przepisy art. 92a-92s ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2022 r. poz. 2230 oraz z 2023 r. poz. 1234) oraz przepisy wydane na podstawie art. 92t tej ustawy.

§  8. 

1. Wspieranie współpracy szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw oraz organizacji społecznych zarejestrowanych za granicą, o których mowa w § 1, szkół polskich oraz szkół i zespołów szkół, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, ze szkołami w Polsce realizuje się w szczególności przez przedsięwzięcia edukacyjne o różnorodnej tematyce edukacyjnej, umożliwiające:

1) dzieciom i młodzieży polonijnej, dzieciom Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieciom pracowników migrujących - doskonalenie znajomości języka polskiego i poznanie Polski;

2) dzieciom i młodzieży uczęszczającym do szkół w Polsce - poznanie polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą;

3) nauczycielom - wymianę wiedzy i doświadczeń dydaktyczno-wychowawczych.

1a. W ramach wspomagania wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej oraz innych przedmiotów nauczanych w języku polskim w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw lub nauczanych w innych formach przez organizacje społeczne zarejestrowane za granicą mogą być organizowane wyjazdy i pobyty edukacyjne w Polsce dzieci i młodzieży polonijnej, dzieci Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących, w tym dzieci i młodzieży będących uczniami szkół polskich oraz szkół i zespołów szkół, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, wraz z opiekunami.

2. Zadania, o których mowa w ust. 1 i 1a, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może zlecić organizacjom pozarządowym i podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, mającym doświadczenie w pracy na rzecz Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących, w trybie określonym w przepisach tej ustawy.

3. Zadania, o których mowa w ust. 1 i 1a, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może również zlecić jednostkom samorządu terytorialnego w drodze porozumienia.

4. Zadania, o których mowa w ust. 1 i 1a, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może również zlecić publicznym lub niepublicznym uczelniom w trybie określonym w art. 464 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

5. Zadania, o których mowa w ust. 1 i 1a, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może również powierzyć jednostce organizacyjnej podległej temu ministrowi.

§ 9. Do nauczycieli ubiegających się o skierowanie do pracy za granicą, którzy przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia złożyli jednostce kierującej dokumenty, o których mowa w § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 września 2009 r. w sprawie warunków i sposobu wspomagania nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących (Dz. U. z 2015 r. poz. 1022), stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 10. Umowy o skierowanie do pracy za granicą zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia pozostają w mocy.

§ 11. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. ²

¹ Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 1903).

² Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 września 2009 r. w sprawie warunków i sposobu wspomagania nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących (Dz. U. z 2015 r. poz. 1022), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 365 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60 i 949).