Warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych oraz sposób wykonywania kontroli wewnętrznej nad przestrzeganiem tych warunków.
Dz.U.2002.241.2098
Akt utracił mocROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA1)
z dnia 24 grudnia 2002 r.
w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych oraz sposobu wykonywania kontroli wewnętrznej nad przestrzeganiem tych warunków.
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Rentgenodiagnostyka
Rentgenodiagnostyka
Medycyna nuklearna
Medycyna nuklearna
Radioterapia
Radioterapia
Nieszczęśliwe wypadki związane ze stosowaniem promieniowania jonizującego w radioterapii oraz szczegółowe zasady zapobiegania tym wypadkom
Nieszczęśliwe wypadki związane ze stosowaniem promieniowania jonizującego w radioterapii oraz szczegółowe zasady zapobiegania tym wypadkom
Przepisy przejściowe i końcowe
Przepisy przejściowe i końcowe
1) Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 93, poz. 833).
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
POZIOMY REFERENCYJNE DAWEK DLA BADAŃ RENTGENODIAGNOSTYCZNYCH
POZIOMY REFERENCYJNE DAWEK DLA BADAŃ RENTGENODIAGNOSTYCZNYCH
Lp. | Rodzaj badania | Dawka(1) [mGy] |
1 | Radiografia klatki piersiowej | |
- projekcja AP | 0,3 | |
- projekcja LAT | 1,5 | |
2 | Radiografia czaszki | |
- projekcja AP/PA | 5 | |
- projekcja LAT | 3 | |
3 | Radiografia kręgosłupa lędźwiowego | |
- projekcja AP/PA | 10 | |
- projekcja LAT | 30 | |
- projekcja LAT stawu lędźwiowo-krzyżowego | 40 | |
4 | Radiografia miednicy | 10 |
- projekcja AP | ||
5 | Radiografia układu moczowego | |
- projekcja AP zwykłe zdjęcie lub przed podaniem środka kontrastowego | 10 | |
- po podaniu środka kontrastowego | 10 | |
6 | Mammografia(2) | |
- projekcja MLO | 10 | |
- projekcja CC | 10 |
(1) Poziomy referencyjne dawek rozumiane jako: wejściowa dawka powierzchniowa odnoszą się do standardowego pacjenta o wzroście 170 cm i masie 70 kg i są wyrażone jako dawka pochłonięta w powietrzu w punkcie przecięcia osi wiązki z powierzchnią ciała pacjenta.
(2) Wartości wejściowej dawki powierzchniowej odnoszą się do 5 cm ściśnięcia piersi dla standardowego pacjenta przy zdjęciu z wykorzystaniem kratki przeciwrozproszeniowej.
B. Radiologia pediatryczna
Lp. | Rodzaj badania(1) | Dawka(2) [μGy] |
1 | Radiografia klatki piersiowej (poza noworodkami) | |
- projekcja PA/AP | 100 | |
- projekcja LAT | 200 | |
2 | Radiografia klatki piersiowej noworodków | 80 |
- projekcja AP | ||
3 | Radiografia czaszki | |
- projekcja PA/AP | 1.500 | |
- projekcja LAT | 1.000 | |
4 | Radiografia miednicy | |
- niemowlęta | 200 | |
- starsze dzieci | 900 | |
5 | Radiografia brzucha z użyciem wiązki poziomej lub pionowej | 1.000 |
(1) Wartości poziomów referencyjnych dla pozostałych badań są obecnie nieokreślone.
(2) Poziomy referencyjne odnoszą się do standardowego pacjenta w wieku 5 lat (z wyłączeniem badań noworodków i niemowląt).
C. Tomografia komputerowa
Lp. | Rodzaj badania | Dawka(1) | |
CTDI [mGy] | DLP [mGy cm] | ||
1 | Rutynowe badania głowy lub mózgu(2) | 60 | 1.050 |
2 | Badanie twarzy i zatok(2) | 35 | 360 |
3 | Badanie urazów kręgów(3) | 70 | 460 |
4 | Rutynowe badania klatki piersiowej(3) | 30 | 650 |
5 | Wysokorozdzielcze badania płuc(3) | 35 | 280 |
6 | Rutynowe badanie brzucha lub jamy brzusznej(3) | 35 | 780 |
7 | Badanie wątroby i śledziony(3) | 35 | 900 |
8 | Rutynowe badania miednicy lub narządów miednicy(3) | 35 | 570 |
9 | Badanie kości miednicy lub obręczy biodrowej(3) | 25 | 520 |
(1) Referencyjne poziomy dawek określone na podstawie dawki pochłoniętej w powietrzu.
(2) Dane odnoszą się do fantomu głowy (PMMA o średnicy 16 cm).
(3) Dane odnoszą się do fantomu ciała (PMMA o średnicy 32 cm).
ZAŁĄCZNIK Nr 2
POZIOMY REFERENCYJNE AKTYWNOŚCI PRODUKTÓW RADIOFARMACEUTYCZNYCH, PODAWANYCH DOROSŁYM PACJENTOM O TYPOWEJ BUDOWIE CIAŁA (CIĘŻAR ~ 70 KG, WZROST ~ 170 CM) W NAJCZĘSTSZYCH BADANIACH DIAGNOSTYCZNYCH
POZIOMY REFERENCYJNE AKTYWNOŚCI PRODUKTÓW RADIOFARMACEUTYCZNYCH, PODAWANYCH DOROSŁYM PACJENTOM O TYPOWEJ BUDOWIE CIAŁA (CIĘŻAR ~ 70 KG, WZROST ~ 170 CM) W NAJCZĘSTSZYCH BADANIACH DIAGNOSTYCZNYCH
Rodzaj badania | Radionuklid i produkt radiofarmaceutyczny | Aktywność na badanie (MBq) |
1 | 2 | 3 |
Kościec - obrazowanie | 99mTc fosforany, fosfoniany | 750 |
Szpik kostny - obrazowanie | 99mTc - koloidy | 400 |
Perfuzja mózgu | 99mTc - HmPAO | 750 |
99mTc - ECD | 750 | |
Cysternografia | 111In DTPA | 40 |
Obrazowanie tarczycy | 99mTcO4- | 80 |
123I - jodki | 20 | |
131I - jodki | 4 | |
Poszukiwanie przerzutów raka tarczycy po ablacji gruczołu | 131I - jodki | 240 |
Obrazowanie przytarczyc i gruczolaków tego narządu | 99mTc MIBi | 750 |
Obrazowanie wentylacji | 133Xe - gaz w roztworze | 400 |
płuc | 127Xe - gaz w roztworze | 200 |
99mTc - DTPA - aerozol | 200 | |
Planarne obrazowanie perfuzji płuc | 99mTc - mikrosfery | 100 |
Tomograficzne obrazowanie perfuzji płuc | 99mTc - mikrosfery | 400 |
Obrazowanie wątroby i śledziony | 99mTc - znakowane koloidy | 200 |
Obrazowanie dynamiczne układu żółciowego | 99mTc - pochodne iminodwuoctanu | 200 |
Obrazowanie śledziony zdenaturowanymi erytrocytami | 99mTc - erytrocyty zdenat. | 100 |
Badanie pierwszego | 99mTcO4-- roztwór | 400 |
przejścia krwi przez krążenie płucne i serce | 99mTc DTPA | 800 |
Obrazowanie puli krwi w lewej komorze i dynamika jej pracy (bramkowanie) | 99mTc - erytrocyty (znakowane in vivo) | 800 |
Obrazowanie i perfuzja m. sercowego lewej komory | 99mTc - fosfoniany, izonitryle i równoważne 201 | 800 100 |
Obrazowanie uchyłku Meckel'a | 99mTcO4-- roztwór | 400 |
Krwawienie z przewodu pokarmowego - lokalizacja | 99mTc - erytrocyty i równoważne | 400 |
Badanie przejścia pokarmu przez przełyk, badanie refluksu przełykowego | 99mTc - koloidy i związki niewchłanialne | 40 |
Badanie opróżniania żołądka | niewchłanialne związki 994Tc | 40 |
Statyczne obrazowanie nerek | 99mTc - DMSA | 200 |
Dynamiczne badanie układu | 99mTc - DTPA | 200 |
moczowego | 99mTc - EC, MAG-3 | 100 |
123I - o-hipuran | 20 | |
Obrazowanie nadnerczy | 131I - metylocholesterol | 40 |
Obrazowanie wybranych nowotworów i ropni | 67Ga - cytrunian | 400 |
Obrazowanie wybranych nowotworów | 99mTc - analogi somatostatycznych | 800 |
Obrazowanie guzów neuroektodermalnych | 123I - metajodobenzyloguanidyna | 400 |
131I - metajodobenzyloguanidyna | 40 | |
Obrazowanie rozległości procesu nowotworowego wybranych guzów | 99mTc - MIBI | 1.000 |
Obrazowanie strażniczych węzłów chłonnych | 99mTc - koloidy | 80 |
Obrazowanie ropni i ognisk | 99mTc - znak. leukocyty | 800 |
zapalnych | 99mTc - immunoglobulina | 400 |
Oznaczenie klirensu nerkowego kłębkowego | 994Tc DTPA | 40 |
Oznaczenie efektywnego | 99mTc - EC | 40 |
przepływu osocza przez nerki | 123I - ortohipuran | 20 |
131I - ortohipuran | 6 | |
Szybkość oczyszczania osocza na drodze sekrecji kanalikowej | 99mTc MAG3 | 40 |
Wątrobowy klirens 99mTc -HEPIDA | 99mTc HEPIDA | 40 |
ZAŁĄCZNIK Nr 3
WYMAGANA ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY POTENCJALNĄ KORZYŚCIĄ BADANIA NAUKOWEGO NA OCHOTNIKACH PRZY UŻYCIU PRODUKTÓW RADIOFARMACEUTYCZNYCH LUB PROMIENIOWANIA RENTGENOWSKIEGO A WIELKOŚCIĄ RYZYKA I DAWKĄ EFEKTYWNĄ W mSv
WYMAGANA ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY POTENCJALNĄ KORZYŚCIĄ BADANIA NAUKOWEGO NA OCHOTNIKACH PRZY UŻYCIU PRODUKTÓW RADIOFARMACEUTYCZNYCH LUB PROMIENIOWANIA RENTGENOWSKIEGO A WIELKOŚCIĄ RYZYKA I DAWKĄ EFEKTYWNĄ W mSv
Poziom ryzyka radiacyjnego w ciągu całego życia (prawdopodobieństwo) | Dawka efektywna (mSv) | Rodzaj oczekiwanej potencjalnej korzyści z badania |
znikomy (<10-6) | <0.1 | rozwój wiedzy |
b. mały (~10-5) | 0.1 - 1.0 | rozwój wiedzy prowadzący do potencjalnych korzyści zdrowotnych |
pośredni (~10-4) | 1 - 10 | bezpośredni cel w postaci polepszenia leczenia lub zapobiegania chorobie |
umiarkowany (>10-3) | >10 | znaczny, bezpośrednio związany z ratowaniem życia, zapobieganiem i ograniczaniem skutków ciężkiej choroby |
ZAŁĄCZNIK Nr 4
ZALECANE PODSTAWOWE PARAMETRY TECHNICZNE BADAŃ RENTGENODIAGNOSTYCZNYCH
ZALECANE PODSTAWOWE PARAMETRY TECHNICZNE BADAŃ RENTGENODIAGNOSTYCZNYCH
dla kratki przeciwrozproszeniowej: | radiografia - r = 10; 40/cm | mammografia - r = 5; 27/cm |
Rodzaj badania | Parametry techniczne badań | ||||||||
Urządzenia pomocnicze | Wielkość ogniska lampy rtg [mm] | Całkowita filtracja [równoważnik mm Al] | Nominalna klasa czułości zestawu błona - folia | Odległość ognisko lampy -kaseta [cm] | Napięcie lampy rtg [kV] | Zalecana komora automatycznej kontroli ekspozycji (dla mammografii pozycja komory) | Czas ekspozycji [ms] | Dodatkowe osłony | |
Radiografia klatki piersiowej - projekcja AP | statyw pionowy ze stałą lub ruchomą kratką | ≤ 1,3 | ≥ 3,0 | 400 | 180 (140-200) | 125 | prawa boczna | < 20 | standardowe |
- projekcja LAT | środkowa | < 40 | |||||||
Radiografia czaszki - projekcja AP - projekcja LAT | stół z kratką, specjalny aparat do zdjęć czaszki lub statyw pionowy ze stałą lub ruchomą kratką | 0,6 | ≥ 2,5 | 400 | 115 (100-150) | 70-85 | środkowa | < 100 | standardowe |
Radiografia kręgosłupa lędźwiowego | Stół z kratką lub statyw pionowy ze | ≤ 1,3 | ≥ 3,0 | 400 | 115 (100-150) | 75 - 90 | środkowa | < 400 | osłony na gonady dla |
- projekcja AP/PA - projekcja LAT | stałą lub ruchomą kratką | mężczyzn i kobiet | |||||||
- projekcja LAT stawu lędźwiowo-krzyżowego | 800 | 80 - 95 | < 1.000 | osłony na gonady dla mężczyzn | |||||
80-100 | |||||||||
Radiografia miednicy - projekcja AP | stół z kratką | ≤ 1,3 | ≥ 3,0 | 400 | 115 (100-150) | 75-90 | środkowa lub obie boczne | < 400 | osłony na gonady dla mężczyzn i kobiet |
Radiografia układu moczowego - projekcja AP zwykłe zdjęcie lub przed podaniem środka kontrastowego | stół z kratką | ≤ 1,3 | 3,0 | 400 | 115 (100-150) | 75-90 | środkowa lub obie boczne | < 200 | osłony na gonady dla mężczyzn |
- po podaniu środka kontrastowego | standardowe | ||||||||
Mammografia - projekcja MLO - projekcja CC | mammograficzny aparat z anodą Mo | 0,3 | 0,03 mm Mo lub 0,5 mm Al | wysokorozdzielczy zestaw błona - folia przeznaczony do mammografii, proces wywoływania przeznaczony do mammografii | ≥ 60 | 28 | jak najbliżej brodawki, w wiązce przechodzącej przez miąższ gruczołu piersiowego | < 2.000 | standardowe |
B. Radiologia pediatryczna
dla filtracji dodatkowej do 1 mm Al + 0,1 lub 0,2 mm Cu (lub równoważna)
Rodzaj badania | Parametry techniczne badań | |||||||||
Ułożenie pacjenta | Urządzenia pomocnicze | Wielkość ogniska lampy rtg [mm] | Kratka przeciwrozproszeniowa | Nominalna klasa czułości zestawu błona - folia | Odległość ognisko lampy - kaseta [cm] | Napięcie lampy rtg [kV] | Zalecana komora automatycznej kontroli ekspozycji | Czas ekspozycji [ms] | Osłony specjalne | |
Radiografia klatki piersiowej (poza noworodkami) - projekcja PA/AP | na wznak lub pionowo | stół lub statyw pionowy w zależności od wieku | 0,6 (≤ 1,3) | r=8; 40/cma | 400 - 800 | 100 - 150 | 60 - 80 (100 - 150 z kratką dla starszych dzieci) | boczna; bez automatyki dla niemowląt i młodszych dzieci | < 10 | osłona brzucha gumą ołowiową w pobliżu krawędzi wiązki |
- projekcja LAT | < 20 | |||||||||
Radiografia klatki piersiowej noworodków - projekcja AP | na wznak | bobiks (stół) zależnie od warunków klinicznych | 0,6 (≤ 1,3) | bez kratki | 200 - 400 | 80 - 100 (150) | 60 - 65 | bez automatyki | < 4 | osłona brzucha gumą ołowiową w pobliżu krawędzi wiązki (jeżeli niemożliwe, osłona inkubatora) |
Radiografia czaszki - projekcja PA/AP | na wznak lub pionowo | stół, stół z kratką, specjalny aparat do zdjęć czaszki lub statyw pionowy ze stałą lub ruchomą kratką | 0,6 (≤ 1,3) | r=8; 40/cma | 400 - 800 (200) | 115 (100- 150) | 65-85 | środkowa | < 50 | osłona ciała gumą ołowiową w pobliżu krawędzi wiązki |
- projekcja LAT | < 20 | |||||||||
Radiografia miednicy - niemowlęta | na wznak | stół | 0,6 (≤ 1,3) | r=8; 40/cma | 400 - 800 | 100 | 60-70 | bez automatyki | < 10 | osłony na gonady, jeśli możliwe ze względów diagnostycznych |
- starsze dzieci | stół z kratką | r=8; 40/cm | 115 (100-150) | 70-80 | środkowa lub obie boczne | < 50 | ||||
Radiografia całego kręgosłupa - projekcja PA/AP (wykonywana tylko na podstawie ścisłych wskazań klinicznych) | na wznak lub pionowo | stół, stół z kratką, lub statyw pionowy ze stałą lub ruchomą kratką, albo ze specjalnymi kasetami lub specjalizowany aparat | ≤ 1,3 | r=8; 40/cmb lub specjalne kasety | 600 - 800 | 150-200 | 65-90 | bez automatyki | < 800 | osłony na gonady dla chłopców |
Radiografia odcinka kręgosłupa - projekcja PA/AP | na wznak lub pionowo | stół, stół z kratką lub statyw pionowy ze stałą lub ruchomą kratką, w zależności od wieku | 0,6 (≤ 1,3) | r=8; 40/cmb lub specjalne kasety | 400 - 800 | 115 (100-150) | 60-85 | środkowa | < 50 | osłona na gonady dla chłopców |
- projekcja LAT | r=8; 40/cmb | 65-90 | < 100 | |||||||
Radiografia brzucha - projekcja AP/PA z użyciem wiązki poziomej lub pionowej | na wznak na brzuchu lub na boku | stół, stół z kratką | 0,6 (≤1,3) | r=8; 40/cmb kaseta z kratką dla pozycji na boku | 400 - 800 | 100-115 | 65-85 | środkowa lub obie boczne; bez automatyki dla niemowląt i młodszych dzieci | < 20 | osłony na gonady dla chłopców; osłony z gumy ołowiowej na tarczycę w pobliżu krawędzi wiązki |
Radiografia układu moczowego - projekcja AP/PA (bez lub przed podaniem środka kontrastowego) | na wznak lub na brzuchu | stół, stół z kratką | 0,6 (≤ 1,3) | r=8; 40/cmb | 400 - 800 | 100-115 | 65-85 (100-120 dla starszych dzieci) | środkowa lub obie boczne | < 20 | osłony na gonady dla chłopców; osłony z gumy ołowiowej na tarczycę z pobliżu krawędzi wiązki |
- projekcja AP/PA (po podaniu środka kontrastowego) | 65-80 | |||||||||
Radiografia pęcherza moczowego i moczowodów w trakcie i po mikcji | w zależności od fazy badania | uchylny stół fluoroskopowy | 0,6 (≤ 1,3) | r=8; 40/cmb | 400 - 800 lub wzmacniacz obrazu | najmniejsza możliwa | 65-90 (120 dla starszych dzieci) | nieprzesłonięta przez napełniany kontrastem pęcherz | < 20 | osłony na jądra u chłopców |
a - tylko dla wskazań specjalnych i dla młodzieży;
b - bez kratki dla niemowląt do 6 miesiąca życia
C. Tomografia komputerowa (CT)(1)
Rodzaj badania | Parametry techniczne badań | |||||||||
Pozycja pacjenta | Badany obszar | Grubość warstwy | Odległość między | FOV | Nachylenie okola | Obraz | Okno | |||
[mm] | warstwami | Szerokość okna [j. H] | Poziom okna [j.H] | Tkanka | ||||||
Mózg ogólne | na wznak | od otworu wielkiego do wierzchołka czaszki | 2-5 (w tylnym dole czaszki) 5-10 (w półkulach mózgowych) | sąsiadujące lub skok=1,0 | wymiary głowy (ok. 24 cm) | 10-12° powyżej linii oczodołowej | tkanka miękka | 0-90 140-160 2.000-3.000 | 40-45 30-40 200-400 | mózg mózg w tylnym dole czaszki kości |
Podstawa czaszki | od Cl do regionu nadsiodłowego | 2-5 | sąsiadujące lub skok=1,0 | wymiary głowy (ok. 24 cm) | linia OM | wysoka rozdzielczość lub tkanka miękka | 2.000-3.000 70-90 100-160 | 30-40 200-400 40-45 | kości część ponadnamiotowa mózgu mózg w tylnym dole czaszki | |
Twarz i zatoki | na wznak dla skanów osiowych na wznak lub na brzuchu dla skanów czołowych | od podniebienia do szczytu zatok czołowych | 3-5, dla badań twarzy zalecana technika spiralna | sąsiadujące lub skok=1,0 (1-2 mm lub skok=1,2+1,5 może być zastosowany do badań zatok) | wymiar głowy (ok. 24 cm) | 0-10° względem linii OM dla skanów osiowych(2) | wysoka rozdzielczość lub standard | 1.500-3.000 30-100 | 200-400 30-100 | kości tkanka miękka |
Kość skalista | od 0,5 cm poniżej do 0,5 cm powyżej kości skalistej | 1-3 | sąsiadujące lub skok=1,0 | wymiar głowy(3) | linia OM lub nachylenie powyżej linii OM dla skanów czołowych(2) | wysoka rozdzielczość lub standard | 2.000-3.000 140-160 1.500-2.500 | 200-400 30-40 150-250 | kości tkanka miękka ustawienie pośrednie | |
Oczodoły | od 0,5 cm poniżej do 0,5 cm powyżej jamy oczodołowej | 2-5 | sąsiadujące lub skok=1,0 | wymiary głowy (ok. 24 cm)(3) | -6° do-10° od linii OM lub równolegle do nerwu wzrokowego dla skanów osiowych(2) | wysoka rozdzielczość lub standard | 140-300 2.000-3.000 ~4.000 | 30-40 200-400 ~0 | tkanka miękka kości okolice oczodołów | |
Siodełka i przysadki | od 0,5 cm poniżej do 0,5 cm powyżej obszaru przysadki | 2-3 | sąsiadujące lub skok=1,0 | wymiary głowy (ok. 24 cm)(2) | linia OM dla skanów osiowych(2) | tkanka miękka lub wysoka rozdzielczość | 140-300 2.000-3.000 | 30-40 200-400 | tkanka miękka kości | |
Ślinianki uszne i podżuchwowe | na wznak | uszne; od ucha zewnętrznego do kąta żuchwy; podżuchwowe: od grzbietu języka do kości gnykowej; dla badania powiększenia węzłów chłonnych dla ucha zewnętrznego do głośni | 3-5 | sąsiadujące, dla dużych zmian < 3-5 mm lub skok aż do 1,5÷2,0 | dostosowany do minimum wymaganego dla przedstawienia całkowitego przekroju twarzy(3) | tkanka miękka/ standard lub jeśli konieczna wysoka rozdzielczość | 250-500 | 0-30 30-60 | bez kontrastu z kontrastem | |
Gardło | w zależności od części narządu | 3-5(4) | 300-500 | |||||||
Krtań | od grzbietu języka do podstawy karku | 3-5(4) | 250-50 | |||||||
Kręgi i struktury okołokręgowe | od 1 cm powyżej do 1 cm poniżej obszaru podejrzewanych zmian | 2-5 | sąsiadujące lub skok=1,0 | odpowiadający obszarowi badania | bez nachylenia lub równolegle do dysków międzykręgowych | tkanka miękka lub wysoka rozdzielczość | 140-350 2.000-3.000 300-400 | 30-40 200-400 25-35 | tkanka miękka kości kręgosłup szyjny | |
Kręgosłup lędźwiowy i przepuklina krążka międzykręgowego | na wznak; nogi w zgięciu | od szypułki do szypułki z centrum w obszarze zmiany chorobowej | wymiar kręgosłupa | równolegle do płaszczyzny dysków; różne nachylenie może być wymagane dla poszczególnych przestrzeni międzykręgowych | tkanka miękka/ standard lub wysoka rozdzielczość | 140-400 2.000-3.000 250-300 | 30-40 200-400 25-35 | tkanka miękka kości kręgosłup lędźwiowy | ||
Rdzeń kręgowy | od 1 cm powyżej do 1 cm poniżej podejrzewanych zmian | - | 140-400 2.000-3.000 250-300 3.000-4.000 | 30-40 200-400 25-35 400-600 | tkanka miękka kości kręgosłup szyjny CT-mielografia | |||||
Klatka piersiowa - ogólne | na wznak; ręce powyżej głowy | od szczytu do podstawy pluć | 7-10(4) | sąsiadujące lub skok=1,0; 4-5 mm lub skok aż do 1,5 może być stosowany do wykrywania dużych zmian | dostosowany do największej średnicy klatki piersiowej | tkanka miękka/ standard | 300-600 800-1.600 | 0-30 30-60 500-700 | tkanka miękka miąższ płucny | |
Klatka piersiowa - naczynia śródpiersia | obszar nieprawidłowej radiografii lub kliniczne podejrzanych zmian | 4-5(4) | sąsiadujące lub skok=1,0; dla dużych zmian 2-4 mm lub skok=1,2>1,5 | obszar serca i głównych naczyń | 100-400 150-500 | 0-50 20-150 | tkanka miękka tkanka miękka (kontrast) | |||
Klatka piersiowa wysokorozdzielcza | 1-2 | 10-20 mm | dostosowany do minimum koniecznego dla przedstawienia całych płatów płuc | wysoka rozdzielczość | 1.000-1.600 | 400-700 | ||||
Brzuch - ogólne | na wznak; ramiona wzdłuż klatki piersiowej lub na poziomie głowy | od sklepienia wątroby do rozdwojenia aorty | 7-10 mm 4-5 mm dla konkretnych wskazań(4) | sąsiadujące lub skok=1,0; dla badań przesiewowych ≤10 mm lub skok=1,2÷2,0 | dostosowany do największej średnicy brzucha | standard lub tkanka miękka | 150-600 2.000-3.000 | 30-60 0-30 400-600 | z kontrastem bez kontrastu kości, jeśli wymagane | |
Wątroba i śledziona | od przepony do 1 cm poniżej do ogonowego końca wątroby i śledziony | 7-10 mm; 4-5 mm, jeśli małe zmiany są podejrzane | tkanka miękka/ standard | 150-300 | 40-80 0-30 | z kontrastem bez kontrastu | ||||
Nerki | od 1 cm powyżej do 1 cm poniżej biegunów nerek | 4-5 mm dla nieznanych lub małych zmian 7-10 mm dla szukania dużych zmian | sąsiadujące lub skok=1,0 | dostosowany do największej średnicy brzucha(3) | 200-400 | 30-150 0-30 | z kontrastem bez kontrastu | |||
Trzustka | 1-2 cm powyżej ogona trzustki do 1-2 cm poniżej wyrostka hakowego | 3-5 mm; 7-10 mm w znanych dużych zmianach(4) | sąsiadująco lub skok=1,0; 5-10 mm lub skok=1,2-2,0 w badaniach wysięku | tkanka miękka | 150-400 | 30-50 0-30 | z kontrastem bez kontrastu | |||
Nadnercza | od 1-2 cm powyżej do 1-2 cm poniżej nadnerczy | 2-5 mm może być grubszy, jeżeli zmiana jest znana(4) | sąsiadująco lub skok=1,0 w przypadku małych zmian zachodzące warstwy | 150-400 | 30-50 0-30 | z kontrastem bez kontrastu | ||||
Miednica - ogólne | od grzebienia biodrowego do przepony miednicznej | 7-10 mm; 4-5 mm, jeżeli małe zmiany są podejrzewane(4)) | sąsiadująco lub skok=1,0; 4-5 mm lub skok=1,2÷1,5 w badaniach przesiewowych | dostosowany do największej średnicy miednicy | tkanka miękka/ standard lub wysoka rozdzielczość dla badania kości | 200-600 2.000-3.000 | 30-60 0-30 400-600 | Tkanka miękka (kontrast) tkanka miękka (kontrast) kości | ||
Kości miednicy | guz/złamania: od 1 cm powyżej do 1 cm poniżej obszaru chorobowego | 3-5 mm w obszarze biodra 3-10 mm poza obszarem biodra(4) | sąsiadująco lub skok=1,0 w obszarze biodra < 5 mm lub skok=1,2÷1,5 poza obszarem biodra | wymiar łączny miednicy biodrowej i stawów (zazwyczaj 15-40 cm) | zazwyczaj bez nachyleń | tkanka miękka/ standard lub wysoka rozdzielczość | 1.000-1.500 200-600 | 150-200 30-50 | stawy, kości tkanki miękkie | |
Kości ramienia | na wznak; zmiana chorobowa w centrum okola; chore ramię wzdłuż ciała, drugie ramię za głową | obszar złamania lub guza kości ramiennej lub łopatkowej | 3-5 mm(4) | sąsiadująco lub skok=1,0 w obszarze stawów 2-5 mm lub skok=1,2÷1,5 poza tym obszarem | wymiar barku (zazwyczaj 15-20 cm) | - |
(1) standardowe napięcie lampy; mAs tak niski jak to możliwe dla zapewnienia wymaganej jakości obrazu;
(2) dla skanów czołowych zgodnie z pozycją pacjenta;
(3) wtórna redukcja FOV jest konieczna dla oceny subtelnych zmian;
(4) zalecana technika spiralna.
ZAŁĄCZNIK Nr 5
ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ RUTYNOWYCH TESTÓW WEWNĘTRZNEJ KONTROLI PARAMETRÓW ORAZ ICH DOPUSZCZALNE ODCHYLENIA
ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ RUTYNOWYCH TESTÓW WEWNĘTRZNEJ KONTROLI PARAMETRÓW ORAZ ICH DOPUSZCZALNE ODCHYLENIA
Rodzaj testu (pomiaru) | Częstotliwość wykonywania | Dopuszczalna tolerancja | |
1 | Kontrola osiowości wiązki pierwotnej | raz na miesiąc (1/m-c) nie rzadziej niż 1/1.000 zdjęć | <2% FFD |
2 | Kontrola temperatury i sensytometrycznych parametrów obróbki błon | codziennie | ±0.5°C |
3 | Kontrola przylegania błona-folia | 1/6 m-cy i po uszkodzeniach mechanicznych kasety | brak artefaktów |
4 | Badanie światłoszczelności ciemni i oświetlenia ochronnego | 1/3 m-ce i po uszkodzeniach mechanicznych | |
5 | Badanie światłoszczelności kaset | 1 /m-c i po uszkodzeniach mechanicznych bądź stwierdzonych zadymieniach filmów | |
6 | Ocena osłonności przepustów i pojemników na kasety | 1 /12 m-cy i po dokonanych zmianach | |
7 | Ocena negatoskopów | po każdorazowej wymianie źródła światła | |
8 | Ocena oświetlenia górnego i zasłon okiennych | po dokonanych zmianach | |
9 | Analiza zdjęć odrzuconych | po zgromadzeniu 50 zdjęć | |
10 | Kontrola jakości obrazu fantomu referencyjnego dla mammografów | 1/tydzień | zgodnie z zaleceniami producenta |
11 | Kontrola stopnia wzmocnienia folii | 1/3 m-ce | |
12 | Kontrola powtarzalności ekspozycji | 1/3 m-ce | |
13 | Kontrola zgodności pola świetlnego z polem wiązki promieniowania | 1/m-c | |
14 | Ocena kratki przeciwrozproszeniowej | 1/3 m-ce | |
Tomografia komputerowa testy 7, 9 oraz: | |||
15 | Pomiar jednorodności odwzorowania referencyjnego fantomu | 1/1 m-c | ± 4 J.H. |
16 | Ocena rozdzielczości wysokokontrastowej | 1/1 m-c | |
17 | Ocena rozdzielczości niskokontrastowej i poziomu szumu | 1/1 m-c | |
18 | Pomiar grubości warstwy | 1/1 m-c | ± 20 % |
19 | Ocena dokładności i powtarzalności ustawienia (ruchu) stała | 1/1 m-c | ± 0,2 cm |
20 | Ocena dokładności świetlnych wskaźników położenia | 1/1 m-c | ± 0,2 cm |
ZAŁĄCZNIK Nr 6
ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ WYKONYWANIA ORAZ TOLERANCJA PARAMETRÓW TECHNICZNYCH APARATURY PODLEGAJĄCEJ ZEWNĘTRZNYM AUDYTOM KLINICZNYM
ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ WYKONYWANIA ORAZ TOLERANCJA PARAMETRÓW TECHNICZNYCH APARATURY PODLEGAJĄCEJ ZEWNĘTRZNYM AUDYTOM KLINICZNYM
Rodzaj testu | Częstość wykonywania | Tolerancja | |
Radiografia podstawowa | |||
1. | Ocena dokładności ustawienia napięcia | raz /rok i po wymianie lampy lub generatora | < 10% |
2. | Ocena powtarzalności ustawienia napięcia | " " | < 10% |
3. | Ocena dokładności czasu ekspozycji | raz/rok i po każdej naprawie elementów mogących mieć wpływ na ten parametr | < 10% |
4. | Ocena liniowości narastania dawki w przeliczeniu na jednostkę natężenia prądu anodowego | raz/rok i po wymianie lampy lub generatora | < 10% |
5. | Ocena zgodności dawki w przeliczeniu na jednostkę ładunku | " " | < 10% |
6. | Kontrola poprawności działania systemu AEC | " " | < 10% |
7. | Pomiar warstwy połówkowego osłabienia (HVL) | " " | zgodnie z normą IEC |
8. | Ocena rozmiarów ognisk lampy | " " | zgodnie z normą IEC |
9. | Ocena kontrastowości i ostrości obrazu przy użyciu specjalistycznych fantomów | " " | zgodnie z normą IEC |
10. | Pomiar natężenia promieniowania przenikającego przez tubus lampy | raz/rok i po wymianie lampy lub generatora | w odległości 1 m < 1mGy/godz. |
11. | Pomiar dawek otrzymywanych przez pacjentów dla 3 typowych badań rtg (dla radiografii) | raz/rok i po wymianie lampy lub generatora | poniżej wartości referencyjnych |
Fluoroskopia (testy w pozycjach 1-10 oraz dodatkowo) | |||
12. | zgodnie z normą IEC | ||
Ocena rozdzielczości wysokokontrastowej toru wizyjnego | raz/rok " | zgodnie z normą IEC | |
13. | Ocena rozdzielczości niskokontrastowej toru wizyjnego obrazowania oraz poziomu szumu | " | poniżej wartości referencyjnych |
14. | Pomiar mocy dawki w wiązce pierwotnej padającej na pacjenta | " | < 10% |
15. | Pomiar maksymalnej mocy dawki | " | |
16. | Sprawdzenie automatycznego wyłącznika czasowego po upływie 5 min. ekspozycji | raz/rok | |
17. | Ocena zniekształcenia obrazu | ||
Mammografia (testy w pozycjach 1-10 oraz dodatkowo) | raz/rok | zgodnie z EUR 16263EN | |
12. | Pomiary dawki powierzchniowej na fantomie akredytacyjnym. | raz/rok | 130-200 N |
13. | Pomiar wartości i równomierności siły nacisku płyty dociskowej | ||
Angiografia (testy w pozycjach 1-10 oraz dodatkowo) | raz/rok | zgodnie z normą IEC | |
12. | Ocena rozdzielczości wysokokontrastowej toru wizyjnego | raz/rok | zgodnie z normą IEC |
13. | Ocena rozdzielczości niskokontrastowej toru wizyjnego oraz poziomu szumów | ||
14. | Pomiar maksymalnej mocy dawki w wiązce pierwotnej | raz/rok | poniżej wartości referencyjnych |
Tomografia komputerowa (testy w pozycjach 1,2,3,7,8 oraz dodatkowo) | |||
9. | Pomiar jednorodności odwzorowania referencyjnego fantomu | raz/rok | |
10. | Ocena poprawności odwzorowania kontrastu | raz/rok | |
11. | Ocena rozdzielczości wysokokontrastowej | raz/rok | zgodnie z zaleceniami producenta |
raz/rok | |||
12. | Ocena rozdzielczości niskokontrastowej i poziomu szumu | raz/rok | < 20% zg. z IEC 61223-2-6 < 20% |
13. | Pomiar grubości warstwy | raz/rok | < poziomów |
14. | Ocena wielkości dozymetrycznych | raz/rok | |
15. | Ocena dokładności i powtarzalności ustawienia (ruchu) stołu | raz/rok | referencyjnych 0.2 cm; ± 20 % od wyniku poprzed. ± 0,2 cm |
16. | Ocena dokładności świetlnych wskaźników położenia | ||
Radiologia stomatologiczna (testy w pozycjach 1-10 oraz dodatkowo) | raz/rok | ||
12. | Pomiar odległości FSD | 20 cm dla U > 60 kV 10 cm dla U < 60 kV | |
raz/rok | |||
< 6cm | |||
13. | Pomiar średnicy pola na końcu tubusa | ||
raz/rok | |||
14. | Ocena jednorodności obrazu | 3 |
ZAŁĄCZNIK Nr 7
OKRESY ZAPRZESTANIA KARMIENIA PIERSIĄ NIEMOWLĄT PO PODANIU PRODUKTÓW RADIOFARMACEUTYCZNYCH DLA CELÓW DIAGNOSTYCZNYCH
OKRESY ZAPRZESTANIA KARMIENIA PIERSIĄ NIEMOWLĄT PO PODANIU PRODUKTÓW RADIOFARMACEUTYCZNYCH DLA CELÓW DIAGNOSTYCZNYCH
Produkt radiofarmaceutyczny | Aktywność podana [MBq] | Okres po podaniu, w którym konieczne jest przerwanie karmienia [godz.] |
51Cr EDTA | 3 | 0 |
67Ga- cytrynian | powyżej 150 | całkowite zaprzestanie karmienia |
99mTc - nadtechnecjan | 800 | 36 |
" - " | 80 | 9 |
" - mikrosfery | 80 | 9 |
" - erytrocyty, MIBI | 800 | 13 |
" - DTPA | 80 | 0 |
" - DMSA | 80 | 0 |
" - EC glukoheptonian | 800 | 0 |
" - fosfoniany | 600 | 0 |
123I - jodki (czysty 123I)x | 20 | 5 |
123I - hipuran (czysty 123I)x | 20 | 8 |
125I, 131I - wszystkie związki | całkowite zaprzestanie karmienia |
W przypadku stosowania produktów radiofarmaceutycznych, dla których nie jest konieczne zaprzestanie karmienia piersią, nie należy podawać dziecku pierwszej porcji pokarmu uzyskanej po podaniu związków promieniotwórczych.
ZAŁĄCZNIK Nr 8
LIMITY UŻYTKOWE DAWEK DLA PLANOWANIA OCHRONY PRZED PROMIENIOWANIEM OSÓB Z RODZINY PACJENTA LECZONEGO OTWARTYMI ŹRÓDŁAMI JODU-131 ORAZ OSÓB POSTRONNYCH
LIMITY UŻYTKOWE DAWEK DLA PLANOWANIA OCHRONY PRZED PROMIENIOWANIEM OSÓB Z RODZINY PACJENTA LECZONEGO OTWARTYMI ŹRÓDŁAMI JODU-131 ORAZ OSÓB POSTRONNYCH
Grupa osób | Limit użytkowy dawki |
Dzieci do lat 10 oraz płody | 1 mSv |
Dorośli do 60 roku życia | 3 mSv |
Dorośli powyżej 60 roku życia | 15 mSv |
Osoby postronne | 0,3 mSv |
ZAŁĄCZNIK Nr 9
MINIMALNY ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ TESTÓW WEWNĘTRZNEJ KONTROLI JAKOŚCI W MEDYCYNIE NUKLEARNEJ
MINIMALNY ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ TESTÓW WEWNĘTRZNEJ KONTROLI JAKOŚCI W MEDYCYNIE NUKLEARNEJ
Wszystkie kamery scyntylacyjne podlegają obowiązkowym testom akceptacyjnym na zgodność parametrów technicznych i cech ze specyfikacją producenta. Testy akceptacyjne obejmują również poprawność funkcjonowania komputerowych programów przetwarzania obrazów scyntygraficznych;
– kalibracja energetyczna,
– pomiar tła (odtwarzalność),
– test na jednorodność czułości obszaru odwzorowywania detektora,
– kontrola jednorodności obrazowania przez detektor z zastosowaniem ilościowej analizy obrazu,
– kontrola przestrzennej liniowości i wewnętrznej rozdzielczości detektora (bar phantom test);
Kamery rotacyjne podlegają testom przewidzianym dla kamer planarnych, a ponadto następującym testom okresowym:
Wszystkie testy kontrolne obu typów kamer przeprowadza się po każdej naprawie urządzenia.
Należy sprawdzać wydajność elucji nuklidu.
Wskazane jest przeprowadzenie kontroli częstości radionuklidowej (zawartość 99Mo w eluacie z generatora molibdenowo-technetowego) i czystości chemicznej (zawartość Al.+3) w przypadku trudności z uzyskaniem deklarowanej przez producenta wydajności elucji oraz w sytuacji, gdy uzyskiwane obrazy scyntygraficzne sugerują możliwość obecności w eluacie radionuklidu emitującego promieniowanie o energii fotonów wyższej niż fotonów emitowanych przez 994Tc;
Nie ma obowiązku rutynowej kontroli jakości wyznakowanego preparatu (z wyjątkiem pomiaru aktywności każdej porcji podawanej pacjentowi), jeżeli produkt radiofarmaceutyczny jest przygotowywany przez wykwalifikowanego pracownika i zgodnie z instrukcją producenta. Zalecane jest sprawdzanie czystości radiochemicznej wyznakowanego preparatu (ocena zawartości nadtechnecjanu i tlenku technetu zredukowanego, niewiązanego w formę kompleksu) w przypadku wątpliwości co do jakości przygotowywanego produktu radiofarmaceutycznego,
W przypadku znakowania komórek krwi bądź przygotowywania produktów radiofarmaceutycznych niezgodnie z instrukcją producenta, a także według własnych metod, obowiązują wszystkie wymagania dla producenta leków przewidziane przez prawo farmaceutyczne.
ZAŁĄCZNIK Nr 10
WYMAGANIA STAWIANE ZAKŁADOWI TELERADIOTERAPII W ZAKRESIE POMIESZCZEŃ I WYPOSAŻENIA
WYMAGANIA STAWIANE ZAKŁADOWI TELERADIOTERAPII W ZAKRESIE POMIESZCZEŃ I WYPOSAŻENIA
ZAŁĄCZNIK Nr 11
WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYPOSAŻENIA ZAKŁADU BRACHYTERAPII
WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYPOSAŻENIA ZAKŁADU BRACHYTERAPII
ZAŁĄCZNIK Nr 12
ZASADY, ZAKRES ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEPROWADZANIA KONTROLI APARATÓW TERAPEUTYCZNYCH W ZAKŁADACH RADIOTERAPII
ZASADY, ZAKRES ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEPROWADZANIA KONTROLI APARATÓW TERAPEUTYCZNYCH W ZAKŁADACH RADIOTERAPII
ZAŁĄCZNIK Nr 13
WYMAGANIA PROCEDUR SYSTEMU ZARZĄDZANIA I KONTROLI JAKOŚCI RADIOTERAPII
WYMAGANIA PROCEDUR SYSTEMU ZARZĄDZANIA I KONTROLI JAKOŚCI RADIOTERAPII
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »