Waloryzacja udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmiana niektórych ustaw.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1991.83.373

Akt obowiązujący

Wersja od: 20 kwietnia 1999 r.

USTAWA

z dnia 30 sierpnia 1991 r.

o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmianie niektórych ustaw.

Art.  1.

1. Spółdzielnie, z wyłączeniem spółdzielni mieszkaniowych, mogą dokonać waloryzacji udziałów członkowskich za okres lat 1944-1990 przez przeniesienie na fundusz udziałowy części funduszu zasobowego.

2. 1 Uchwałę w sprawie waloryzacji udziałów podejmuje do dnia 31 sierpnia 1992 r. walne zgromadzenie (zebranie przedstawicieli) większością 3/4 głosów.

3. 2 Walne zgromadzenie może podjąć uchwałę w sprawie waloryzacji udziałów członkowskich niezależnie od tego, czy sprawa ta jest objęta porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w terminach i w sposób określony w statucie.

Art.  2.

1. Waloryzacja udziałów wniesionych na dzień 31 grudnia danego roku może polegać na ich przeliczeniu w relacji przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej w 1990 r. do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej w roku, którego dotyczy waloryzacja.

2. Przez przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce uspołecznionej, o którym mowa w ust. 1, rozumie się kwoty podane w obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, wydanym na podstawie art. 27 ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz. U. Nr 36, poz. 206, Nr 66, poz. 390 i Nr 92, poz. 540). W odniesieniu do rozliczeń za lata 1944-1949 udziały przeliczone w relacji 100 do 3 podlegają waloryzacji w porównaniu do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej za 1950 r.

3. 3 Walne zgromadzenie może określić inne zasady waloryzacji udziałów z zachowaniem wymogów określonych w art. 4 ust. 1 w odniesieniu do części funduszu zasobowego powstałego z odpisów przewyższających odpisy obowiązkowe określone w ustawie - Prawo spółdzielcze.

4. 4 Odpisy, o których mowa w ust. 3, są przeliczane według zasad określonych w ust. 1.

Art.  3.

1. W przypadku gdy spółdzielnia przy podjęciu decyzji o waloryzacji nie dysponuje pełną dokumentacją co do stanu funduszu udziałowego w poszczególnych latach, przyjmuje się udziały według stanu na rok, w którym istnieje możliwość ich udokumentowania.

2. Przy wyliczeniu wysokości zwaloryzowanych udziałów uwzględnia się odpowiednio również zwiększenia i zmniejszenia tego funduszu, przeliczone według zasad określonych w art. 2.

Art.  4.

1. Fundusz przeznaczony na waloryzację nie może przekraczać 50% funduszu zasobowego, istniejącego w spółdzielni w dniu otwarcia bilansu 1991 r.

2. W przypadku gdy kwoty niezbędne dla przeprowadzenia waloryzacji przekroczyłyby 50% funduszu zasobowego, waloryzowane udziały zmniejsza się proporcjonalnie.

3. W przypadku gdy kwoty wynikające z waloryzacji udziałów, dokonanej zgodnie z art. 2, z uwzględnieniem art. 6, nie obejmują 50% funduszu zasobowego, mogą podlegać waloryzacji również wpłaty na fundusz udziałowy wnoszone w latach 1990-1991. W odniesieniu do tych wpłat wskaźnik waloryzacji nie może być wyższy od 300%. Nie dotyczy to wpłat na udziały wnoszone przez nowo przyjmowanych członków po dacie wejścia w życie ustawy.

4. Nominalny wzrost wartości udziałów członkowskich w wyniku waloryzacji nie podlega opodatkowaniu.

Art.  4¹. ⁵

 

1. Jeżeli waloryzacji nie dokonywano lub waloryzacja dokonana na podstawie art. 2 i art. 4 ust. 3 nie objęła 50% funduszu zasobowego, walne zgromadzenie spółdzielni może, w terminie do dnia 30 czerwca 1993 r., podjąć uchwałę o waloryzacji udziałów członkowskich z pozostałego funduszu przeznaczonego na waloryzację na podstawie samodzielnie przyjętego wskaźnika przeliczeniowego, przy zachowaniu zasady proporcjonalności do dotychczas zastosowanych, zgodnie z art. 2, wskaźników przeliczeniowych. Uchwała w sprawie waloryzacji i zasad jej przeprowadzania podejmowana jest większością 3/4 głosów. Przepis art. 5 stosuje się odpowiednio.

2. Ust. 1 nie stosuje się do spółdzielni pracy, które otrzymały majątek nieodpłatnie na podstawie art. 3 ustawy z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości (Dz. U. Nr 6, poz. 36, Nr 11, poz. 74, Nr 29, poz. 175 i Nr 34, poz. 198 oraz z 1991 r. Nr 83, poz. 373).

Art.  5.

1. 6 Kwoty udziałów przeniesione z funduszu zasobowego nie mogą być wypłacone przed upływem 5 lat od dnia podjęcia uchwały, o której mowa w art. 1 ust. 2. Zasady i terminy wypłat uprawnionym członkom oraz byłym członkom określa statut spółdzielni. Ustalone w nim terminy stosuje się bez względu na datę ustania członkostwa.

2. Członkowie uczestniczą w pokrywaniu strat spółdzielni do wysokości zadeklarowanych udziałów, z uwzględnieniem kwot przeniesionych z funduszu zasobowego.

Art.  6.

1. Osobom fizycznym, które utraciły członkostwo w spółdzielni po dniu 1 stycznia 1989 r. z powodu nieuiszczenia udziałów do wysokości ustalonej po tej dacie, przywraca się członkostwo na ich wniosek złożony w terminie 3 miesięcy od daty otrzymania zawiadomienia spółdzielni o podjęciu uchwały o waloryzacji udziałów. Organy spółdzielni obowiązane są do imiennego zawiadomiania tych osób o uchwale.

2. 7 Warunkiem przywrócenia członkostwa jest wniesienie udziału, jednorazowo lub w ratach, w wysokości ustalonej w statucie przy uwzględnieniu waloryzacji udziałów posiadanych w dniu utraty członkostwa w terminie 6 miesięcy od daty zadeklarowania udziału. Do tych wpłat nie ma zastosowania art. 4 ust. 3.

3. W razie przywrócenia członkostwa, o którym mowa w ust. 1 i 2, udziały wniesione przed ustaniem członkostwa podlegają waloryzacji. W tym przypadku nie ma zastosowania zapis w art. 3 ust. 2 w odniesieniu do ostatniej wypłaty z funduszu udziałowego.

4. 8 Przepisy ust. 1 mają również zastosowanie w tych spółdzielniach, w których nie podjęto uchwały o waloryzacji udziałów, przy czym w tym przypadku termin złożenia wniosku o przywrócenie członkostwa upływa z dniem 30 września 1992 r. Przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art.  7.

1. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do waloryzacji udziałów banków spółdzielczych i Skarbu Państwa w banku państwowo-spółdzielczym.

2. Uchwałę w sprawie waloryzacji, o której mowa w ust. 1, podejmuje rada krajowa banku państwowo-spółdzielczego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów.

Art.  8.

W ustawie z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 39, poz. 176, z 1986 r. Nr 39, poz. 192, z 1987 r. Nr 33, poz. 181, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 3, poz. 12 i Nr 6, poz. 33 oraz z 1990 r. Nr 6, poz. 37 i Nr 14, poz. 87) w art. 78 w § 1 w pkt 2 ostatnie zdanie skreśla się.

Art.  9.

W ustawie z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości (Dz. U. Nr 6, poz. 36, Nr 11, poz. 74, Nr 29, poz. 175 i Nr 34, poz. 198) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3:

a) w ust. 6 dodaje się zdanie w brzmieniu:

"Przekazanie zakładów oraz rzeczowych składników majątkowych likwidowanej Centrali Spółdzielni Ogrodniczych i Pszczelarskich może nastąpić także na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej założonych przez spółdzielnie zrzeszone w tej Centrali. Pracownicy zakładów, członkowie tych spółdzielni oraz producenci rolni związani co najmniej od 2 lat z tymi zakładami poprzez kontraktację lub kooperację mają prawo do objęcia udziałów lub akcji w takich spółkach na zasadach określonych w planie, o którym mowa w art. 3 ust. 1 i 2.",

b) po ust. 6 dodaje się ust. 6a w brzmieniu:

"6a. Składniki majątkowe nie służące do prowadzenia działalności gospodarczej powinny być przekazane przez likwidatora nowo utworzonym związkom rewizyjnym na ich wniosek, o ile nie są zatwierdzone plany likwidacji.";

2) w art. 11 dodaje się pkt 5 i 6 w brzmieniu:

"5) przyjmuje i wykonuje funkcje związków spółdzielczych określone w przepisach szczegółowych w odniesieniu do spółdzielczych jednostek badawczo-rozwojowych, a także ustala kryteria ich organizacji i funkcjonowania,

6) do czasu określenia zasad, o których mowa w pkt 5, zawiesza się postępowanie likwidacyjne przewidziane w ustawie z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 44, poz. 194).";

3) w art. 18 w ust. 1 wyrazy "w okresie do dnia 31 lipca 1991 r." zastępuje się wyrazami "w okresie trwania likwidacji oraz w okresie postępowania związanego z podziałem spółdzielni.";

4) w art. 19 po ust. 4 dodaje się ust. 5, 6 i 7 w brzmieniu:

"5. Po dniu 31 lipca 1991 r. spółdzielnie mają prawo zrzeszania się w związkach rewizyjnych nie prowadzących działalności gospodarczej, z wyjątkiem działalności o charakterze instruktażowym i doradczym.

6. Do nowo utworzonych związków mają odpowiednie zastosowanie przepisy części II tytułu I ustawy - Prawo spółdzielcze.

7. Walne zgromadzenia (zebrania przedstawicieli) spółdzielni są uprawnione do obniżania wysokości odpisów na fundusz zasobowy z dochodu rocznego, przewidzianych w art. 76 § 1 ustawy - Prawo spółdzielcze, do czasu nowego ustawowego uregulowania."

5) 9 dodaje się art. 19a w brzmieniu:

"Art. 19a. Nieruchomość stanowiąca własność spółdzielni produkcji rolnej, co do której toczy się postępowanie w związku z zarzutem o sprzeczne z prawem jej przejęcie, nie może być sprzedana przed zakończeniem postępowania."

Art.  10.

W ustawie z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464) w art. 2 dodaje się ust. 10 w brzmieniu:

"10. Spółdzielnie, z wyjątkiem spółdzielni mieszkaniowych, mają prawo do otrzymania w użytkowanie wieczyste gruntu oddanego im w użytkowanie na mocy ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127) bez konieczności przeprowadzania przetargu, o którym mowa w art. 4 ust. 8 tej ustawy. Przepisy ust. 1 i 2 oraz ust. 6 stosuje się odpowiednio."

Art.  11.

Do czasu wejścia w życie ustawy nowelizującej Prawo spółdzielcze uprawnienia przewidziane dla centralnych związków spółdzielczych z art. 114 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze przysługują związkom rewizyjnym lub Naczelnej Radzie Spółdzielczej.

Art.  12.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

¹ Art. 1 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 stycznia 1992 r. (Dz.U.92.18.74) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 marca 1992 r.

² Art. 1 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 stycznia 1992 r. (Dz.U.92.18.74) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 marca 1992 r.

³ Art. 2 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 stycznia 1992 r. (Dz.U.92.18.74) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 marca 1992 r.

⁴ Art. 2 ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 stycznia 1992 r. (Dz.U.92.18.74) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 marca 1992 r.

⁵ Art. 4¹ dodany przez art. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o zmianie ustawy o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości oraz ustawy o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach (Dz.U.92.80.406) z dniem 20 listopada 1992 r.

⁶ Art. 5 ust. 1:

- zmieniony przez art. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.94.90.419) z dniem 26 września 1994 r.

- zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. (Dz.U.98.108.683) zmieniającej nin. ustawę z dniem 5 września 1998 r.

- z dniem 20 kwietnia 1999 r. art. 5 ust. 1 zdanie trzecie zostało uznane za niezgodne z art. 2 Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 kwietnia 1999 r. (Dz.U.99.34.320).

⁷ Art. 6 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 stycznia 1992 r. (Dz.U.92.18.74) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 marca 1992 r.

⁸ Art. 6 ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 stycznia 1992 r. (Dz.U.92.18.74) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 marca 1992 r.

⁹ Art. 9 pkt 5 dodany przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 30 stycznia 1992 r. (Dz.U.92.18.74) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 marca 1992 r.