W.Bryt. i Płn.Irl.-Polska. Układ w sprawie ograniczenia zbrojeń morskich. Londyn.1938.04.27.
Dz.U.1938.97.650
Akt utracił mocUKŁAD
między Rzecząpospolitą Polską a Wielką Brytanią w sprawie ograniczenia zbrojeń morskich podpisany w Londynie dnia 27 kwietnia 1938 r.
MY, IGNACY MOŚCICKI,
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,
wszem wobec i każdemu z osobna, komu o tym wiedzieć należy, wiadomym czynimy:
Dnia dwudziestego siódmego kwietnia tysiąc dziewięćset trzydziestego ósmego roku podpisany został w Londynie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii układ o ograniczeniu zbrojeń morskich wraz z protokołem podpisania o następującym brzmieniu dosłownym:
Rząd Polski i Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii
kierowane chęcią ograniczenia zbrojeń morskich i wymiany informacyj dotyczących budowli morskich zgodziły się na następujące postanowienia:
Definicje.
Definicje.
Następujące określenia, służące celom zawieranego układu należy rozumieć w sensie ustalonym poniżej:
- Standartową wyporność.
- Standartową wyporność.
- Kategorie.
- Kategorie.
(a) nawodne okręty wojenne, inne niż lotniskowce, okręty pomocnicze albo okręty liniowe, z podkategorii (b), których standartowa wyporność przekracza 10.000 ton (10.160 ton metrycznych), albo które posiadają działo o kalibrze ponad 8 cali (203 mm);
(b) nawodne okręty wojenne, inne niż lotniskowce, których wyporność standartowa nie przekracza 8.000 ton (8.128 ton metrycznych) i które posiadają działo o kalibrze ponad 8 cali (203 mm).
Kategoria lotniskowców dzieli się na dwie następujące podkategorie:
(a) okręty posiadające pokład lotniczy, z którego samoloty mogą startować i na którym mogą lądować;
(b) okręty, które takiego pokładu (opisanego pod (a)), nie posiadają.
Kategoria lekkich okrętów nawodnych dzieli się na trzy następujące podkategorie;
(a) okręty, które posiadają działo o kalibrze ponad 6.1 cali (155 mm);
(b) okręty, które nie posiadają działa o kalibrze ponad 6.1 cali (155 mm), a których wyporność standartowa przekracza 3.000 ton (3.048.ton metrycznych);
(c) okręty, które nie posiadają działa o kalibrze ponad 6.1 cali (155 mm), a których wyporność standartowa nie przekracza 3.000 ton (3.048 ton metrycznych);
(a) ich uzbrojenie artyleryjskie nie przekracza kalibru 6.1 cali (155 mm);
(b) nie są przystosowane lub wyposażone w uzbrojenie torpedowe;
(c) nie są przystosowane do osiągania szybkości ponad 20 węzłów.
(a) ich uzbrojenie artyleryjskie nie przekracza kalibru 6.1 cali (155 mm);
(b) nie posiadają więcej jak 8 dział o kalibrze ponad 3 cale (76 mm);
(c) nie są przystosowane lub wyposażone w uzbrojenie torpedowe;
(d) nie są przystosowane do opancerzenia;
(e) nie są przystosowane do rozwijania szybkości ponad 28 węzłów;
(f) nie są w założeniu swoim przeznaczone lub przystosowane przede wszystkim do akcji samolotów na morzu;
(g) nie posiadają więcej niż dwie wyrzutnie dla samolotów.
- Okres prekluzyjny.
- Okres prekluzyjny.
lat | |||
(a) | okrętów liniowych | 26 | |
(b) | lotniskowców | 20 | |
(c) | lekkich okrętów nawodnych podkategoryj (a) i (b): | ||
(i) | jeżeli zostały założone na pochylni przed 1.I. 1920 | 16 | |
(ii) | jeżeli zostały założone na pochylni po 31.XII. 1919 | 20 | |
(d) | lekkich okrętów nawodnych podkategorii (c) | 16 | |
(e) | okrętów podwodnych | 13 |
- Miesiąc.
- Miesiąc.
Ograniczenia.
Ograniczenia.
Po dacie wejścia w życie Układu niniejszego Układające się Rządy nie nabędą dla siebie, ani w granicach własnej jurysdykcji nie zbudują same i nie zamówią dla siebie żadnego okrętu, przekraczającego granice wyporności lub uzbrojenia przewidziane w tej części niniejszego Układu.
Okręt, który w dniu wejścia w życie niniejszego Układu posiada działa o kalibrze przekraczającym granice przewidziane w tej części niniejszego Układu, nie może w razie przebudowy lub zmodernizowania być ponownie uzbrojony w działa większego kalibru od dział poprzednio przez niego posiadanych.
Okręty podwodne nie mogą mieć wyporności standartowej przekraczającej 2.000 ton (2.032 ton metrycznych), ani też posiadać działa o kalibrze ponad 5.1 cali (130 mm).
Każdy okręt będzie klasyfikowany - stosownie do jego standartowej wyporności - według Art. 1 A. niniejszego Układu.
Żadne przygotowania do instalacji uzbrojenia wojennego na statkach handlowych, celem zamiany ich na okręty wojenne, nie mogą być dokonywane w czasie pokoju, poza usztywnieniem pokładów, pozwalającym na zainstalowanie na nich dział o kalibrze nie przekraczającym 6.1 cali (155 mm).
Okręty założone na pochylni przed wejściem w życie niniejszego Układu, a których standartowa wyporność lub uzbrojenie przekracza przepisane w niniejszej Części tego Układu ograniczenia danych kategoryj czy podkategoryj, albo też okręty, które przed tą datą zostały przystosowane do służenia wyłącznie jako okręty - tarcze, lub zatrzymane wyłącznie dla celów doświadczalnych albo wyszkoleniowych, stosownie do jakiegokolwiek poprzedniego międzynarodowego porozumienia, będą nadal zaliczone do tej samej kategorii lub zatrzymają to samo określenie, które miały przed wejściem w życie niniejszego Układu.
Uprzedzanie i wymiana informacji.
Uprzedzanie i wymiana informacji.
Informacje o okrętach wybudowanych przez Układający się Rząd albo dla niego, których należy udzielać zgodnie z poprzednim artykułem, winny być podane jak następuje i tak, aby doszły do wiadomości drugiego Układającego się Rządu w następujących terminach:
(a) W ciągu pierwszych czterech miesięcy każdego roku kalendarzowego roczny program budowy wszystkich okrętów niżej wymienionych kategoryj i podkategoryj, z wyszczególnieniem ilości okrętów każdej kategorii lub podkategorii, a dla każdego okrętu kalibru największego działa. Kategorie te i podkategorie są następujące:
Okręty liniowe -
podkategoria (a),
podkategoria (b),
Lotniskowce -
podkategoria (a),
podkategoria (b),
Lekkie okręty nawodne -
podkategoria (a),
podkategoria (b),
podkategoria (c),
Okręty podwodne.
(b) Co najmniej na 4 miesiące przed założeniem okrętu na pochylnię - następujące szczegóły, odnoszące się do każdego z tych okrętów -
Nazwa lub określenie.
Kategoria i podkategoria,
Standartowa wyporność w tonach i tonach metrycznych.
Długość wzdłuż linii wodnej przy standartowej wyporności.
Największa szerokość wzdłuż albo pod linią wodną przy standartowej wyporności.
Średnie zanurzenie przy standartowej wyporności.
Przewidziana siła w HP.
Przewidziana szybkość.
Typ maszyn.
Rodzaj paliwa.
Ilość i kaliber wszystkich dział o kalibrze 3 cale (76 mm) i powyżej.
Przybliżona ilość dział o kalibrze mniejszym niż 3 cale (76 mm).
Ilość wyrzutni torpedowych.
Czy są one przystosowane do stawiania min.
Przybliżona ilość samolotów, dla których mają być zrobione instalacje.
(c) Po założeniu okrętu na pochylni należy podać w jak najkrótszym czasie dokładną datę założenia okrętu.
(d) W przeciągu miesiąca od ukończenia każdego z tych okrętów datę ukończenia wraz ze wszystkimi szczegółami, wymienionymi w par. (b) dotyczącymi ukończonego okrętu.
(e) Co roku w ciągu miesiąca stycznia, jeśli chodzi o okręty, należące do kategoryj i podkategoryj wymienionych w powyższym par. (a) -
(i) Informacje o wszelkich ważnych zmianach, które trzeba było wprowadzić w roku poprzedzającym w okrętach znajdujących się w budowie, jeżeli zmiany te dotyczą szczegółów wymienionych w par. (b) jw.
(ii) Informacje o wszelkich ważnych zmianach, jeżeli dotyczą one szczegółów wymienionych w par. (b) jw., które wprowadzono w roku poprzedzającym na okrętach ukończonych poprzednio.
(iii) Informacje dotyczące okrętów, które w roku poprzedzającym zostały zniszczone lub zdeklasowane w jakikolwiek sposób. Jeżeli okręty nie zostały zniszczone to należy dostarczyć informacyj wystarczających dla ustalenia ich nowych cech charakterystycznych i przeznaczenia.
(f) Co najmniej na cztery miesiące przed przeprowadzeniem takich zmian, które umożliwiają zaliczenie gotowego okrętu do jednej z kategoryj lub podkategoryj wymienionych w powyższym par. (a) lub takich zmian, które wpłynęły na przesunięcie okrętu z jednej do drugiej z wymienionych kategoryj lub podkategoryj; informacje dotyczące zamierzonych właściwości okrętu wyszczególnione w powyższym par. (b).
Okręty należące do kategoryj lub podkategoryj wyszczególnionych w Art. 12 (a), mogą być założone na pochylnię przez każdy z Układających się Rządów, dopiero po upływie czterech miesięcy tak od dnia otrzymania przez drugi z Układających się Rządów Rocznego Programu, w którym dany okręt jest uwzględniony jak od dnia otrzymania szczegółów odnoszących się do danego okrętu, przewidzianych w Art. 12 (b).
Jeżeli jeden z Układających się Rządów pragnie nabyć gotowy lub częściowo gotowy okręt podpadający pod kategorie lub podkategorie, wymienione w Art. 12 (a), wówczas okręt ten należy zadeklarować jednocześnie i w ten sam sposób, jak okręty objęte Rocznym Programem, przewidzianym we wspomnianym artykule.
Okręt taki może być nabyty dopiero po upływie czterech miesięcy od dnia otrzymania odpowiedniej deklaracji przez drugi Układający się Rząd.
Informacje dotyczące szczegółów wymienionych w Art. 12 (b) oraz daty założenia okrętu na pochylni, muszą być przesłane drugiemu Układającemu się Rządowi w ciągu miesiąca od dnia podpisania umowy o nabycie danego okrętu, Szczegóły przewidziane w Art. 12 (d), (e) i (f) powinny być dostarczone zgodnie z postanowieniami tego artykułu.
W chwili komunikowania Rocznego Programu, przewidzianego w Art. 12 (a), każdy z Układających się Rządów powinien informować drugi Układający się Rząd o wszystkich okrętach wymienionych w poprzednich Rocznych Programach i deklaracjach, które nie zostały jednak założone na pochylni, lub nabyte, ale które dany Rząd zamierza założyć lub nabyć w czasokresie ważności komunikowanego Programu Rocznego.
Jeżeli przed założeniem na pochylni jakiegoś okrętu, zaliczonego do kategorii, czy podkategorii wymienionych w Art. 12 (a), poczynione zostaną ważne zmiany w szczegółach dotyczących tego okrętu, określonych w Art. 12 (b), informacje o powyższych zmianach powinny być podane i założenie okrętu na pochylni wstrzymane co najmniej na cztery miesiące, licząc od daty otrzymania przez drugi Układający się Rząd powyższych informacyj.
Żaden z Układających się Rządów nie założy na pochylni ani nie nabędzie okrętu zaliczonego do kategorii lub podkategorii wymienionych w Art. 12 (a), jeżeli okręt ten nie był uprzednio wymieniony w Rocznym Programie budowy, albo w deklaracji o nabyciu na rok bieżący, bądź we wcześniejszych Programach Rocznych lub deklaracjach.
Jeżeli jeden z Układających się Rządów podejmie się w granicach swej jurysdykcji wybudowania, zmodernizowania albo przebudowania jakiegokolwiek okrętu, zaliczonego do kategorii lub podkategorii wymienionych w Art. 12 (a) - dla Rządu, który Układu niniejszego nie podpisał, to jest on zobowiązany zawiadomić drugi Układający się Rząd, w możliwie krótkim terminie, o dacie podpisania takiego kontraktu, oraz przesłać jak najprędzej szczegóły dotyczące okrętu, wymienione w Art. 12 (b), (c) i (d).
Każdy z Układających się Rządów zobowiązuje się podać spis wszystkich swych małych wojennych i pomocniczych okrętów, wraz z ich cechami, wyliczonym w Art. 12 (b), oraz informacje co do celów, jakim okręty te mają służyć, tak, by drugi z Układających się Rządów otrzymał je w ciągu miesiąca od daty wejścia w życie niniejszego Układu. Późniejsze zaś poprawki w spisach i zmiany informacji, powinny być dostarczone drugiemu Układającemu się Rządowi w miesiącu styczniu każdego następnego roku.
Każdy z Układających się Rządów zobowiązuje się do zawiadomienia drugiego Układającego się Rządu w ten sposób, aby zawiadomienie doszło w ciągu miesiąca od daty wejścia w życie niniejszego Układu, o szczegółach wymienionych w Art. 12 (b), odnoszących się do wszelkich okrętów kategorii lub podkategorii wymienionych w Art. 12 (a), które w danym czasie są budowane dla tego Rządu bez względu na to, czy okręty te budowane są w granicach własnej jurysdykcji, czy też nie, wraz z podobnymi informacjami dotyczącymi okrętów budowanych w granicach własnej jurysdykcji dla jakiegokolwiek Rządu, który do niniejszego Układu nie należy.
Klauzule ogólne i gwarancyjne.
Klauzule ogólne i gwarancyjne.
Żaden z Układających się Rządów nie Uczyni darowizny, nie sprzeda, ani w jakikolwiek bądź inny sposób nie odstąpi żadnego nawodnego ani podwodnego okrętu tak, by mogły one być użyte jako okręt nawodny lub podwodny Marynarki obcej. Zastrzeżenie to nie dotyczy okrętów pomocniczych.
(a) na cały pozostały okres ważności niniejszego Układu - od ograniczeń artykułów 3, 4, 5, 6 (1) i 7,
(b) oraz na dany rok bieżący - od Rocznego Programu budowy oraz deklaracji o zakupie.
Prawo to będzie wykonywane według następujących postanowień:
Jednakowoż ogólna ilość budowli, dokonanych przez każdy z Układających się Rządów w granicach ograniczeń i restrykcji tego Układu nie może być uważana - w związku z niniejszym artykułem - za zmianę okoliczności.
Powyższe prawo będzie wykonywane według następujących postanowień:
Postanowienia końcowe.
Postanowienia końcowe.
Żadne z postanowień niniejszego Układu nie będzie stanowiło precedensu dla jakiegokolwiek przyszłego traktatu.
Niniejszy Układ będzie ratyfikowany i dokumenty ratyfikacyjne zostaną wymienione w Londynie możliwie jak najprędzej. Wejdzie on w życie z chwilą wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.
Na dowód czego niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni, podpisali niniejszy Układ i wycisnęli na nim swe pieczęcie.
Sporządzono w dwóch oryginalnych egzemplarzach w Londynie, dnia 27 kwietnia 1938 r. w języku polskim i angielskim, przy czym obydwa teksty są jednakowo miarodajne.
(L. S.) Edward Raczyński
(L. S.) Tadeusz J. M. Stoklasa
(L, S.) Halifax
(L. S.) Duff Cooper
PROTOKÓŁ PODPISANIA.
W chwili podpisania Układu noszącego datę dnia dzisiejszego, niżej podpisani, należycie do tego upoważnieni przez swoje odnośne Rządy, zgodzili się na następujące postanowienia:
Na dowód czego niżej podpisani podpisali protokół niniejszy i wycisnęli na nim swoje pieczęcie.
Sporządzono w Londynie dnia 27 kwietnia tysiąc dziewięćset trzydziestego ósmego roku.
(L. S.) Edward Raczyński
(L. S.) Tadeusz J. M. Stoklasa
(L. S.) Halifax
(L. S.) Duff Cooper
Zaznajomiwszy się z powyższym układem i protokołem podpisania uznaliśmy je i uznajemy za słuszne zarówno w całości, jak i w każdym z postanowień w nich zawartych; oświadczamy, że są przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone i przyrzekamy, że będą niezmiennie zachowywane.
Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej,
W Warszawie, dnia 6 października 1938 r.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »