Uzdrowiska.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1922.31.254

Akt utracił moc

Wersja od: 31 stycznia 1935 r.

USTAWA

z dnia 23 marca 1922 r.

o uzdrowiskach.

Art.  1. ¹

Zgodnie z art. 2 punkt 6 zasadniczej ustawy sanitarnej nadzór nad sprawami, dotyczącemi uzdrowisk w Państwie, i zarząd uzdrowiskami państwowemi wykonywa Minister Spraw Wewnętrznych; dla spraw, związanych z wykonywaniem nadzoru nad uzdrowiskami, przedewszystkiem w wypadkach, przewidzianych niniejszą ustawą, Minister Spraw Wewnętrznych powoła jako organ doradczy Państwową Radę do Spraw Uzdrowisk; skład oraz zakres działania Państwowej Rady do Spraw Uzdrowisk określi Minister Spraw Wewnętrznych w oddzielnem rozporządzeniu.

Art.  2. ²

Za uzdrowiska uważać należy:

1) miejscowości, posiadające cieplice, lub zdroje lecznicze (źródła, studnie lub otwory wiertnicze o wodzie, zawierającej mineralne, gazowe lub inne składniki, względnie wykazującej specjalne działania, co nadaje jej własności i zastosowanie lecznicze), czyli t. zw. zdrojowiska;

2) stacje klimatyczne;

3) kąpieliska morskie.

Uzdrowiska państwowe oraz uzdrowisko Zakopane i zakłady zdrojowe w Inowrocławiu otrzymują charakter użyteczności publicznej z dniem wejścia w życie ustawy niniejszej.

W uzdrowiskach tych do czasu powołania w nich komisji uzdrowiskowych w myśl przepisów art. 29 Minister Spraw Wewnętrznych może powołać tymczasowe komisje uzdrowiskowe. Minister Spraw Wewnętrznych określi też w każdym poszczególnym wypadku sposób powołania tych komisji, skład ich oraz zakres działania w granicach postanowień art. 30 i 34.

W uzdrowiskach tych do czasu powołania w nich komisji uzdrowiskowych w myśl przepisów art. 29 Minister Spraw Wewnętrznych może powołać tymczasowe komisje uzdrowiskowe. Minister Spraw Wewnętrznych określi też w każdym poszczególnym wypadku sposób powołania tych komisji, skład ich oraz zakres działania w granicach postanowień art. 30 i 34.

Art.  3. ³

Uzdrowiska mogą być uznane za posiadające charakter użyteczności publicznej. Uznanie uzdrowiska za posiadające charakter użyteczności publicznej odbywa się niezależnie od tego, skąd wyjdzie inicjatywa w tej sprawie, "w drodze rozporządzenia Ministra Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych po zasiągnięciu przez tegoż opinji Państwowej Rady do Spraw Uzdrowisk; rozporządzenie winno być opublikowane w dzienniku urzędowym.

Pierwszy spis uzdrowisk, posiadających charakter użyteczności publicznej, Rada Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych ogłosi najdalej w ciągu roku od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy; uzdrowiskom, umieszczonym w pierwszym spisie uzdrowisk, a nie czyniącym zadość wszystkim wymaganiom art. 5 niniejszej ustawy, Minister Spraw Wewnętrznych władny będzie wyznaczyć odnośne terminy prekluzyjne pod grozą zastosowania art. 9 niniejszej ustawy.

Art.  4.

Uzdrowisko może być uznane za posiadające charakter użyteczności publicznej, jeżeli:

1) posiada zdroje o stwierdzonych własnościach leczniczych, lub też wyjątkowe warunki klimatyczne, względnie kąpielowe;

2) zdroje lecznicze mają zapewniony dostateczny dopływ wody leczniczej o stałym naturalnym składzie chemicznym, a mogą być zabezpieczone od zepsucia i zużytkowane za pomocą odpowiednich urządzeń technicznych;

3) znajduje się w miejscowości, w której niema poważnych przeszkód do zabezpieczenia nieodzownych warunków sanitarnych, i posiada konieczne urządzenia zdrowotne i lecznicze.

Art.  5.

Do koniecznych urządzeń zdrowotnych każdego uzdrowiska zalicza się:

a) urządzenia, zabezpieczające dostateczne zaopatrzenie w dobrą wodę do picia;

b) urządzenia, należycie usuwające wody ściekowe i odpadki;

c) pomieszczenia izolacyjne dla dotkniętych chorobami zakaźnemi oraz dla obsługującej ich służby pielęgniarskiej;

d) urządzenia do odkażania;

e) dom przedpogrzebowy.

Art.  6. ⁴

Osoby fizyczne i prawne, pragnące, aby uzdrowisko uznane zostało za posiadające charakter użyteczności publicznej, winny złożyć do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych podanie z wykazaniem danych, wyliczonych w art. 4, oraz stanu i charakteru urządzeń zdrowotnych, przewidzianych w art. 5.

Art.  7.

Uzdrowiska, uznane za posiadające charakter użyteczności publicznej, Korzystają ze specjalnej opieki ze strony Państwa; podczas pokoju uzdrowiska te w okresach ogłoszonych urzędowo zgodnie z ich statutem sezonów kuracyjnych wolne są od powinności kwaterunkowych i rekwizycji wojskowych.

Art.  8.

Uzdrowiskom, uznanym za posiadające charakter użyteczności publicznej, przy wprowadzaniu przez nie urządzeń zdrowotnych, wskazanych w art. 5, służy prawo korzystania z odpowiedniej pomocy ze strony Skarbu Państwa; zasady, na jakich pomoc ta udzielana będzie, w każdym poszczególnym wypadku ustali Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Skarbu i Ministrem Robót Publicznych.

Art.  9. ⁵

Jeżeli uzdrowisko utraci warunki określone w art. 4 i 5, Minister Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych może po zasięgnięciu opinji Państwowej Rady do spraw Uzdrowisk odebrać w drodze rozporządzenia uzdrowisku charakter użyteczności publicznej.

Art.  10. ⁶

Uzdrowisko, któremu przyznano charakter użyteczności publicznej, winno mieć:

a) własny statut,

b) plan zabudowania (regulacyjny).

Statut uzdrowiska, po zasiągnięciu opinji Państwowej Rady do Spraw Uzdrowisk, wydaje Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami i ogłasza go w dzienniku urzędowym; statut oznaczy;

a) granice uzdrowiska;

b) granice okręgów ochronnych: sanitarnego, względnie i górniczego;

c) organizacją komisji uzdrowiskowej, zarządzającej sprawami uzdrowiska (zdrojowej, klimatycznej, kąpielowej).

Plan zabudowania sporządza właściwa komisja uzdrowiskowa; plan ten winien objąć program regulacji istniejącego stanu miejscowości, sprawy rozbudowy i upiększenia uzdrowiska; plan zabudowania zatwierdza Minister Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Zdrowia Publicznego oraz z zainteresowanymi ministrami.

Do czasu nadania określonego wyżej statutu, uzdrowisko rządzi się statutem tymczasowym, który nadaje wojewoda przy współdziałaniu wydziału wojewódzkiego z głosem stanowczym. Statut taki oznaczy prowizorycznie granice uzdrowiska, okręgu ochrony sanitarnej oraz organizację komisji uzdrowiskowej.

Wznoszenie lub przekształcanie budowli i urządzeń w uzdrowisku może być dokonane jedynie zgodnie z zatwierdzonym planem zabudowania.

Art.  11. ⁷

Określenie granic obszaru uzdrowiska, mającego charakter użyteczności publicznej, winno być dokonane w ten sposób, ażeby o ile możności pokrywały się one z granicami związku komunalnego (gminy, gromady), w obrębie którego znajduje się uzdrowisko.

Gdy obszar uzdrowiska fezy w granicach kilku związków komunalnych i z tego powodu określenie granic w myśl ustępu pierwszego jest niemożliwe, na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych.

Spraw Wewnętrznych może przeprowadzić utworzenie z tego obszaru oddzielnego związku komunalnego. Utworzenie oddzielnego związku komunalnego w tejże drodze postępowania może nastąpić również wtedy, gdy obszar uzdrowiska, choć jest położony W granicach jednego związku komunalnego, ze względów wyjątkowych wymagać będzie wyodrębnienia w oddzielny związek komunalny.

Art.  12. ⁸

Granice okręgu ochrony sanitarnej uzdrowiska, posiadającego charakter użyteczności publicznej, ustala Minister Spraw Wewnętrznych, a w razie potrzeby z innymi właściwymi ministrami, po wysłuchaniu opinji Państwowej Rady do spraw uzdrowisk, na wniosek komisji, specjalnie w tym celu delegowanej przez wojewodę.

Komisja składać się będzie:

a) 9 z przedstawiciela wojewody jako przewodniczącego;

b) lekarza powiatowego;

c) lekarza miejscowego;

d) przedstawiciela komisji uzdrowiskowej, a w braku tejże-naczelnika zainteresowanej gminy;

e) w razie potrzeby przedstawiciela władzy górniczej.

Komisja ma prawo powoływania rzeczoznawców, granice okręgu ochrony sanitarnej uzdrowiska, posiadającego charakter użyteczności publicznej, w zasadzie obejmują:

a) obszar w granicach terytorjalnych danego uzdrowiska;

b) sąsiednie tereny, objęte planem regulacyjnym i rozbudowy uzdrowiska;

c) tereny, na których znajdują się zdroje, które zaopatrują uzdrowisko w wodę do picia, względnie zdroje lecznicze.

Art.  13. ¹⁰

W obrębie granic okręgu ochrony sanitarnej uzdrowiska, posiadającego charakter użyteczności publicznej, bez uprzedniego zezwolenia właściwych władz, nie wolno prowadzić żadnych robót, które mogą wywrzeć szkodliwy wpływ na sanitarne warunki uzdrowisk, a w szczególności:

a) wznosić nowych budowli;

b) otwierać fabryk i zakładów przemysłowych, a także przedsiębiorstw handlowych i komunikacyjnych;

c) urządzać kanalizacji, wodociągów, studni dołów i t. p.;

d) dokonywać wyrębu lasów,

W wypadkach, gdy do przedsięwzięcia wymienionych wyżej czynności, w myśl obowiązujących przepisów prawnych, nie jest wymagane zezwolenie władz państwowych lub samorządowych, władzą właściwą w rozumieniu ustępu pierwszego niniejszego artykułu będzie wydział wykonawczy komisji uzdrowiskowej.

Art.  14. ¹¹

Dla uzdrowiska, mającego charakter użyteczności publicznej, a posiadającego zdroje lecznicze (zdrojowiska) utworzony będzie okrąg ochrony górniczej źródeł mineralnych, przyczem zależnie od miejscowych warunków wyznaczony będzie bądź jeden okrąg dla szeregu sąsiadujących ze sobą źródeł bądź kilka okręgów dla każdego źródła oddzielnie.

Okrąg ochrony górniczej tworzy się w celu zabezpieczenia źródeł przed ujemnemi zmianami:

a) w wydajności tychże,

b) w wysokości wzniesienia się zwierciadła wody,

e) w biegu ich dopływów,

d) czystości,

e) w składzie chemicznym lub fizykalnych własnościach wody, w tem i jej radjoaktywności.

Pozatem z urzędu, lub na żądanie czynników zainteresowanych mogą być utworzone w tymże celu takież okręgi ochrony górniczej i dla każdej innej miejscowości w Państwie, posiadającej zdroje mineralne o własnościach leczniczych.

Oznaczenie granic okręgu ochrony górniczej należy do Ministra Przemyślu i Handlu w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych po zbadaniu terenu źródeł mineralnych przez Państwowy Instytut Geologiczny, a w razie potrzeby także przez specjalnych rzeczoznawców, na zasadzie opinji specjalnej komisji, powołanej przez właściwą władze, górniczą drugiej instancji.

Art.  15.

W granicach okręgu ochrony górniczej niewolno prowadzić żadnych robót, mogących wywołać ujemne zmiany, przewidziane w art. 14, tak górniczych, jak i tych ziemnych, które nie podlegają przepisom ochrony sanitarnej.

Spis robót górniczych i ziemnych, które w każdym czasie mogą być wykonywane bez uprzedniego zezwolenia właściwych władz, ustala Minister Przemysłu i Handlu na wniosek przewidzianej w art. 16 specjalnej komisji do Ustalenia granic okręgu ochrony górniczej.

Art.  16. ¹²

W skład komisji, powołanej do usta: lenia granic okręgu ochrony górniczej, wchodzą przedstawiciele władz drugiej instancji, a mianowicie:

a)	przedstawiciel	właściwego	urzędu	górniczego,
b)	"	"	"	zdrowia,
c)	"	"	"	administracyjnego.

Komisja mole powołać do swego grona rzeczoznawców.

Przed przedstawieniem ostatecznego wniosku Ministrowi Przemysłu i Handlu komisja ogłosi swe projekty w dzienniku urzędowym, wyznaczając termin 30 dniowy do składania sprzeciwów.

Zatwierdzone projekty komisji do ustalenia grafik okręgu ochrony górniczej oraz spisu robót, przewidzianych w art. 15, ogłasza się w Monitorze Polskim.

Jakiekolwiek zmiany tak samych granic okręgu ochrony górniczej, jak i spisu robót, przewidzianych W art. 15, na wniosek właściwych władz górniczych, względnie ciał samorządowych lub stron zainteresowanych, mogą być dokonane jedynie przez Ministra Przemysłu i Handlu W porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych.

Art.  17. ¹³

Granice okręgów ochrony górniczej I sanitarnej urzędowo oznaczone być winny na planie sytuacyjnym uzdrowiska. Pozatem na planie uwidocznione być winno dokładne położenie każdego źródła chronionego.

Art.  18. ¹⁴

Wydatki, połączone z wyznaczeniem granic okręgów ochrony górniczej i sanitarnej, ponosi Skarb Państwa.

Wnoszący sprzeciw (ustęp trzeci art. 16) ponosi jednak koszty wywołanego sprzeciwem postępowania, jeżeli sprzeciw okaże się nieuzasadnionym.

Koszty zmiany istniejących granic okręgów ochrony górniczej i sanitarnej pokrywa interesowany, wnoszący o zmianę.

Art.  19. ¹⁵

Bez przychylnej opinji właściwej Komisji Uzdrowiskowej (zdrojowej, klimatycznej, kąpielowej) kompetentne władze państwowe i samorządowe, jeśli orzekają w I instancji nie mogą udzielać nikomu pozwolenia na prowadzenie robót, wskazanych w art. 13 i 15, jak również pozwolenia na otwarcie jakiegokolwiek t przedsiębiorstw i zakładów, wymienionych w tychże artykułach.

Władze państwowe i samorządowe, orzekające jak instancje odwoławcze, nie są krępowane opinją komisji uzdrowiskowej.

Art.  20. ¹⁶

W ciągu roku od daty przyznania uzdrowisku, charakteru użyteczności publicznej winny być ustanowione miejscowe przepisy budowlane, normujące warunki i zasady wznoszenia, przebudowy i urządzenia budynków i zakładów użyteczności publicznej w obrąbie tegoż, przy równoczesnem uwzględnieniu przepisów drogowych oraz przepisów co do przymusu korzystania z urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Przepisy te uzyskują moc obowiązującą po zatwierdzeniu ich przez Ministra Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych, którzy poza tem mogą wydać dla uzdrowiska dodatkowe specjalne przepisy budowlane.

Art.  21. ¹⁷

Po upływie dni 30 od daty ogłoszenia rozporządzenia Rady Ministrów O Uznaniu uzdrowiska za posiadające charakter użyteczności publicznej właściwe władze administracyjne, względnie górnicze, winny do czasu ustalenia i ogłoszenia granic okręgów ochrony górniczej i sanitarnej, nie dłużej jednak niż na przeciąg 6 miesięcy:

a) wstrzymać wydawanie wszelkich zezwoleń na roboty, przewidziane w art. 13 1 15 niniejszej ustawy;

b) wstrzymać rozpoczęcie tychże robót pomimo uprzedniego wydania zezwolenia na ich prowadzenie.

Pozatem władze te mogą wstrzymać prowadzenie tych rozpoczętych już na zasadzie otrzymanego uprzednio zezwolenia robót, które uznane zostaną za szkodliwe, a za przerwanie których bądź Skarb Państwa w myśl art. 27, bądź strona zainteresowana za jej zgodą obowiązana będzie wypłacić odnośne odszkodowanie.

Pozatem właściwe władze administracyjne winny zarządzić, ażeby najdalej w ciągu 3 miesięcy od daty ogłoszenia rozporządzenia o uznaniu uzdrowiska za posiadające charakter użyteczności publicznej komisje, przewidziane dla opracowania wniosku w sprawie granic ochrony sanitarnej i górniczej, przedstawiły je do zatwierdzenia właściwym ministrom.

Art.  22. ¹⁸

Pozwolenia na wszelkie roboty w uzdrowiskach, uznanych za posiadające charakter użyteczności publicznej, dla których oznaczono granice ochrony górniczej i sanitarnej, winny zawierać zastrzeżenie, iż w razie przeprowadzenia robót w sposób, niezgodny z ogłoszonymi przepisami lub zagrażający źródłom pod wzglądem wydajności i składu wód mineralnych, lub całemu uzdrowisku pod względem sanitarnym, wojewoda bądź z własnej inicjatywy, bądź z inicjatywy władzy górniczej, bądź komisji uzdrowiskowej mogą roboty te wstrzymać i dalszego wykonywania zabronić bez odszkodowania; przeciwko tej decyzji osoby lub instytucje poszkodowane mają prawo wnieść w ciągu dni 30 od chwili otrzymania decyzji zażalenie do tego Ministerstwa, które zezwolenie wydało; w razie uwzględnienia sprzeciwu poszkodowanym należy się odszkodowanie ze Skarbu Państwa.

Art.  23. ¹⁹

Pozwolenie na wykonanie urządzeń, wymienionych w art. 5 punkt a i b, na roboty około ujęcia zdrojów, na budowę wszelkich zakładów leczniczych, lub przeznaczonych do użytku publicznego, wydaje wojewoda, po rozpatrzeniu i zatwierdzeniu przedłożonych przez zainteresowaną stronę ściśle opracowanych projektów.

Art.  24. ²⁰

Dla celów, przewidzianych w art. 23, jak również na założenie niezbędnych ogrodów publicznych, na żądanie stron zainteresowanych, poparte przychylną opinją miejscowej komisji uzdrowiskowej, wojewoda może przeprowadzić wywłaszczenie odnośnych niezbędnych terenów za odszkodowaniem na podstawie obowiązujących przepisów prawnych.

Koszty przeprowadzenia wywłaszczenia oraz odszkodowanie pokrywa strona.

Art.  25. ²¹

Przekroczenie przepisów art. 13 i 15 oraz niezastosowanie się do zarządzeń, wydanych na podstawie art. 21 niniejszej ustawy, będzie karane aresztem do 6 tygodni i grzywną do 500 złotych lub jedną z tych kar.

W razie niemożności ściągnięcia grzywny władza orzekająca oznaczy w orzeczeniu karę zastępczego aresztu według swego uznania, jednak nie ponad 2 tygodnie.

Do orzekania karnego powołane są powiatowe władze administracji ogólnej.

Osoba, której wymierzyła karę powiatowa władza administracji ogólnej może w ciągu siedmiu dni od dnia doręczenia orzeczenia wnieść na ręce tej władzy żądanie przekazania sprawy właściwemu sądowi okręgowemu, który rozstrzyga prawomocnie przy odpowiedniem zastosowaniu przepisów postępowania obowiązujących go w pierwszej instancji. Na wniosek prokuratora będzie zarządzone postępowanie uproszczone; wyrok sędziego nie ulega zaskarżeniu.

W postępowaniu sądowem orzeczenie władzy administracyjnej zastępuje prawomocny akt oskarżenia (wniosek w postępowaniu uproszczonem). Przed wyznaczeniem rozprawy przewodniczący (sędzia) może zarządzić przesłuchanie przez właściwy sąd powiatowy (pokoju) oskarżonego, świadków i biegłych; świadków i biegłych można przesłuchać pod przysięgą. Sąd postanawia według swego uznania, których świadków i biegłych przesłucha na rozprawie pod przysięgą lub bez zaprzysiężenia, a których zeznania będą odczytane; wolno odczytywać zapiski dochodzenia i inne części akt administracyjnych.

Żądanie przekazania sprawy sądowi nie wstrzymuje ściągnięcia grzywny.

Art.  26. ²²

Minister Spraw Wewnętrznych, po porozumieniu się z właściwemi władzami oraz wysłuchaniu opinji Państwowej Rady do Spraw Uzdrowisk, wyda w drodze rozporządzenia szczegółowe przepisy, które, mając na celu ochroną źródeł i zakładów kąpielowych oraz zabezpieczenie uzdrowiska pod względem sanitarnym, winny być przestrzegane w obrębie okręgów sanitarnych.

Art.  27.

Jeżeli w celach ochrony górniczej lub sanitarnej uzdrowiska, posiadającego charakter użyteczności publicznej, okaże się koniecznem zniesienie istniejących lub wznoszonych budynków, zamknięcia fabryki, lub przedsiębiorstwa, uznanych za bezwzględnie szkodliwe, lub zastosowanie innych środków, pociągających za sobą straty i istotne ograniczenia praw osób prywatnych, to wprowadzenie w życie tego rodzaju zarządzeń może nastąpić w drodze wywłaszczenia na podstawie obowiązujących przepisów prawnych, względnie wypłacenia za zgodą strony poszkodowanej odpowiedniego odszkodowania.

Art.  28. ²³

Jeżeli właściciel uzdrowiska, uznanego za posiadające charakter użyteczności publicznej, lub mającego wszelkie warunki ku temu przewidziane w art. 4:

a) eksploatuje zdroje lecznicze w sposób dla nich szkodliwy;

b) nie korzysta w dostatecznej mierze z wydajności ujętych źródeł, pomimo większego zapotrzebowania, lub nie eksploatuje zdrojów leczniczych wcale, pomimo stwierdzenia ich wybitnych własności leczniczych;

c) prowadzi gospodarkę niedbałą, wstrzymującą naturalny rozwój uzdrowiska;

d) 24 dopuszcza do stanu, zagrażającego warunkom zdrowotnym miejscowości-Spraw Wewnętrznych winien wyznaczyć termin najkrócej lat 3, najdłużej lat 5, oraz określić warunki, jakie w tym terminie wypełnione być winny w celu usunięcia braków.

Jeżeli po upływie roku właściciel uzdrowiska nie uczyni nic w celu wypełnienia warunków, określonych przez Ministra Spraw Wewnętrznych, lub po upływie ostatecznego terminu nie wypełni wszystkich warunków, Rada Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych w drodze rozporządzenia może zarządzić wywłaszczenie go w myśl obowiązujących przepisów prawnych, bądź z całego obszaru uzdrowiska, bądź z poszczególnych jego części wraz ze zdrojami na rzecz Skarbu Państwa.

Dotyczyć to również może uzdrowiska, którego właściciel nie wykona w określonym przez Ministra Spraw Wewnętrznych terminie najkrócej lat 3, najdłużej lat 5, obowiązków, przewidzianych w art. 5 niniejszej ustawy.

W rozporządzeniu o wywłaszczeniu Rada Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych ustali zasady dalszego zarządzania wywłaszczonem uzdrowiskiem; Rada Ministrów może zarządzić oddanie wywłaszczonego uzdrowiska bądź w długoletnią dzierżawę pod warunkiem wykonania ustalonych z góry inwestycji, bądź odstąpić prawo własności osobom trzecim, o ile te zwrócą wszystkie wydatki, poniesione w tej sprawie przez Skarb Państwa.

Art.  29. ²⁵

W każdem uzdrowisku, uznanem za posiadające charakter użyteczności publicznej, jako organ zarządzający jego sprawami na obszarach okrągli ochrony sanitarnej, powołana zostanie komisja uzdrowiskowa: w zdrojowiskach - zdrojowa, w kąpieliskach morskich - kąpielowa, w innych uzdrowiskach - klimatyczna.

Poza uprawnieniami, przewidzianemi w art. 34 niniejszej ustawy, komisja uzdrowiskowa w granicach statutu może mieć również dodatkowo poruczony zakres działania w zastępstwie organów administracji gminnej, lub państwowej.

Sprawowanie policji zdrowia oraz - jeśli chodzi o uzdrowiska położone na obszarach gmin miejskich - kompetencje tych gmin w zakresie spraw budowlanych mogą być przekazane wydziałom wykonawczym komisyj uzdrowiskowych w drodze rozporządzenia wojewody, wydanego przy współdziałaniu wydziału wojewódzkiego z głosem stanowczym. W ten sam sposób kompetencje tych gmin w zakresie spraw budowlanych mogą być również przekazane powiatowej władzy administracji ogólnej. W okresie sezonów kuracyjnych przysługuje komisji uzdrowiskowej prawo korzystania z pomocy Policji Państwowej w granicach uprawnień, przyznanych gminom miejskim.

W stacjach klimatycznych, kąpieliskach morskich i w Inowrocławiu, Minister Spraw Wewnętrznych może poruczyć wykonywanie zadań komisji uzdrowiskowej, przewidzianych w art. 34 niniejszej ustawy, bądź w całości, bądź w poszczególnych punktach tego artykułu właściwym organom gminnym, lub związkom tychże gmin pod warunkiem utworzenia przez nie osobnego wydziału z udziałem czynników, które określi statut, a zwłaszcza lekarza miejscowego (uzdrowiskowego) i dwóch członków, mianowanych przez wojewodę z pośród stałych mieszkańców danego powiatu. Ilość członków takiego wydziału z ramienia gminy lub związku gmin nie może przewyższać 5 a wybiera ich organ uchwalający gminy lub związku gmin z pośród członków zarządu gminy lub związku gmin, a w ich braku z pośród osób posiadających prawo obieralności w gminie; wydział posiada wszelkie kompetencje, przyznane ustawą niniejszą komisjom uzdrowiskowym. Fundusz kuracyjny w uzdrowiskach, gdzie powołany zostanie wydział, winien być zarządzany przez tenże wydział niezależnie od funduszów gminnych.

Art.  30. ²⁶

Skład komisji uzdrowiskowej określą statut uzdrowiska. W każdym razie komisja składać się powinna co najmniej z 5-ciu osób i wejdą do niej: 1) dyrektor zakładu, jeśli uzdrowisko jest własnością Skarbu Państwa, lub właściciel (dzierżawca) uzdrowiska względnie wyznaczony przez niego zastępca, jeśli uzdrowisko jest własnością prywatną, 2) w uzdrowiskach państwowych jeden członek wyznaczony przez prezesa Izby Skarbowej w porozumieniu z wojewodą, 3) co najmniej jeden przedstawiciel gminy względnie gmin, na obszarze których leży uzdrowisko, 4) lekarz miejscowy.

Art.  31. ²⁷

Uchwały komisji uzdrowiskowej w sprawach, przewidzianych w art. 34 pkt. 1, 4, 6 i 8 stają się obowiązujące, o ile w ciągu dni 7-iu od dnia zawiadomienia właściwego starosty nie spotkały się z jego sprzeciwem; w razie zgłoszenia sprzeciwu przez starostę, komisji uzdrowiskowej służy prawo odwołania się w terminie dni 14 do wojewody, którego orzeczenie jest ostateczne. Wojewoda orzeka przy współdziałaniu wydziału wojewódzkiego z głosem stanowczym.

Art.  32. ²⁸

Komisja wybiera ze swego grona na lat 3 stały wydział wykonawczy (zarząd) z 4 członków, a mianowicie: 1) przewodniczącego, 2) zastępcy przewodniczącego, 3) sekretarza, 4) skarbnika; przewodniczącym i sekretarzem może być jedynie ten członek komisji, który w uzdrowisku ma stałe miejsce zamieszkania.

Przewodniczącego 1 jego zastępcą zatwierdza wojewoda; w skład wydziału wykonawczego z głosem doradczym może wchodzić przedstawiciel właściwego starostwa oraz urzędujący lekarz miejscowy.

W uzdrowiskach rządowych z urzędu przewodniczącym komisji i wydziału wykonawczego jest dyrektor rządowy; w innych uzdrowiskach będący członkiem komisji naczelnik gminy, o ile nie został powołany na przewodniczącego, zostaje ż urzędu zastępcą przewodniczącego i członkiem wydziału.

Członkowie komisji uzdrowiskowej i wydziału wykonawczego mogą pobierać z funduszu kuracyjnego odpowiednie stałe odszkodowania pieniężne, względnie otrzymywać pokrycie rzeczywistych swych wydatków, wynikłych z pełnienia obowiązków, do wysokości z góry przewidzianej.

Art.  33. ²⁹

Porządek postępowania (regulamin) dla komisji uzdrowiskowej ustala właściwy wojewoda; to samo dotyczy porządku postępowania dla wydziału wykonawczego.

Art.  34.

Do zakresu działania komisji uzdrowiskowej należy:

1) zarządzanie funduszem kuracyjnym, czuwanie nad całością majątku, powstałego z funduszu kuracyjnego, oraz zapomóg, otrzymanych od gmin, lub rządu;

2) 30 ustalanie wysokości taks i opłat w uzdrowiskach, z których powstaje fundusz kuracyjny; taksy te i opłaty zatwierdza wojewoda przy współdziałaniu wydziału wojewódzkiego z głosem stanowczym oraz w porozumieniu z prezesem Izby Skarbowej, analogicznie do postanowień art. 51 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej (Dz. U. R. P. Nr. 11, poz. 86); w uzdrowiskach rządowych taksy i opłaty ustala Minister Spraw Wewnętrznych;

3) zakładanie szpitali i zakładów humanitarnych, względnie przyjmowanie tychże pod swój zarząd zgodnie z wolą ofiarodawcy, zakładanie i prowadzenie instytucji badawczych (stacji metereologicznych, geologicznych i t. p. oraz specjalnych urządzeń sanitarnych), domy izolacyjne, urządzenia kanalizacyjne, względnie asenizacyjne, wodociągowe i t» p.;

4) 31 wydawanie w granicach przysługujących komisji uprawnień obowiązujących postanowień, przepisów i zarządzeń sanitarnych, w celu utrzymania w obrębie okręgu ochrony sanitarnej należytej czystości, porządku i utrzymania warunków zdrowotnych na koniecznym poziomie, specjalnie zaś w kierunku zabezpieczenia przed chorobami zakażnemi;

5) opracowywanie projektów, mających na celu podniesienie uzdrowiska pod wzglądem sanitarnym, rozbudowy, oraz udostępnienia ich najuboższym warstwom ludności;

6) 32 Uchwalanie rocznego budżetu dochodów i wydatków komisji oraz zatwierdzenie rocznych sprawozdań rachunkowych i przedkładanie ich wojewodzie;

7) 33 wydawanie opinji, od których uzależnione jest udzielanie zezwoleń przez właściwe władze państwowe i samorządowe na prowadzenie robót budowlanych, otwieranie przedsiębiorstw, zakładów i t. p.;

8) regulowanie spraw mieszkaniowych dla osób, przybywających na kurację, oraz warunków życia tychże w uzdrowisku przez ukrócanie nadużyć, wreszcie ustanawianie cenników w odnośnych dziedzinach;

9) sporządzanie planu rozbudowy f wydawanie przepisów budowlanych w myśl. art. 10 i 20;

10) wykonywanie wszelkich zarządzeń władz administracyjnych i sanitarnych za pośrednictwem bądź wydziału wykonawczego, bądź też specjalnych delegatów-członków komisji, oraz wydawanie opinji na żądanie władz.

Art.  35.

Do zakresu działania wydziału wykonawczego należy:

1) wykonywanie wszelkich prawomocnych uchwał komisji;

2) pobieranie taks i opłat, z których powstaje fundusz kuracyjny;

3) decydowanie w sprawach uwalniania pojedynczych osób w wypadkach, zasługujących na uwzględnienie od obowiązku uiszczenia taks i opłat;

4) zarządzanie zakładami szpitalnemi, sanitarnemi i badawczemi oraz instytucjami humanitarnemi, utworzonemi przez komisją, lub oddanemi komisji w zawiadywanie, oraz współdziałanie z władzami państwowymi w nadzorze nad takiemiż instytucjami, działającemi z inicjatywy prywatnej;

5) nadzór nad wykonywaniem przepisów i postanowień, ogłoszonych przez komisję, a posiadających moc obowiązującą;

6) 34 Wymierzanie kar pieniężnych za przekroczenie przepisów i postanowień, wydanych przez komisję, do wysokości 100 złotych. Do orzeczeń tych mają zastosowanie postanowienia ustępu 4 - 6 art. 25;

7) prowadzenie dokładnego inwentarza całego majątku zarówno tego, który jest własnością funduszu kuracyjnego, jako też i tego, który bądź to przez Skarb Państwa, bądź przez właściciela uzdrowiska, lub zakładu, bądź przez gminę, bądź przez kogokolwiek Innego zostanie oddany w zarząd komisji dla użytku gości;

8) opracowywanie projektów rocznego preliminarza budżetowego komisji w celu przedstawienia go do jej zatwierdzenia oraz sprawozdań rocznych;

9) prowadzenie listy gości kuracyjnych, statystyki osób, przebywających podczas sezonów w uzdrowisku, oraz księgi życzeń i zażaleń;

10) współdziałanie z władzami państwowemi i samorządowemi;

11) prowadzenie przedsięwzięć, mających na celu kulturalne rozrywki gości kuracyjnych oraz wydawanie na nie zezwoleń przedsiębiorcom prywatnym dla przedstawienia władzom policyjnym do ostatecznej decyzji, oraz reklamowanie uzdrowiska.

Wydział wykonawczy przy wykonywaniu swych czynności mg prawa korzystania i pomocy organów administracyjnych państwowych i komunalnych, które niezwłocznie pomocy tej obowiązane są udzielić; specjalnie dotyczy to przymusowego ściągania taks, opłat i kar.

Art.  36. ³⁵

Przeciw zarządzeniom komisji uzdrowiskowej, służy prawo odwołania się w terminie 14 dni do wojewody, którego orzeczenie jest ostateczne; wojewoda orzeka przy współdziałaniu wydziału wojewódzkiego z głosem stanowczym; odwołanie nie wstrzymuje wykonania zarządzenia. W wypadkach większej wagi, gdy przywrócenie do pierwotnego stanu byłoby niemożliwe lub strona interesowana mogłaby ucierpieć niepowetowaną szkodą, może wojewoda zarządzić wstrzymanie wykonania uchwały komisji uzdrowiskowej aż do wydania prawomocnego rozstrzygnięcia.

Art.  37. ³⁶

Jeżeli komisja uzdrowiskowa nie wypełnia dokładnie swych zadań, lub przekracza zakres swej kompetencji, Minister Spraw Wewnętrznych na wniosek właściwego wojewody ma prawo rozwiązać komisje, zarządzając utworzenie nowej najdalej w terminie 6 miesięcy.

Na czas od daty rozwiązania komisji aż do ukonstytuowania nowej Minister Spraw Wewnętrznych mianuje komisarza rządowego, któremu przysługiwać będą wszelkie kompetencje przewidziane w art. 34 i 35 niniejszej ustawy.

Postanowienia niniejszego artykułu mają zastosowanie również do wydziałów, określonych w ostatnim ustępie art. 29.

Art.  38. ³⁷

Preliminarz dochodów i wydatków na następny okres budżetowy, dostosowany do państwowego okresu budżetowego komisja uchwalić powinna najpóźniej na 3 miesiące przed początkiem tego okresu. W uzdrowiskach państwowych zatwierdza ten preliminarz Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Skarbu, a w innych uzdrowiskach wojewoda, z którym współdziała w tym zakresie wydział wojewódzki z głosem stanowczym; o ile w ciągu dni 60-ciu. Minister Spraw Wewnętrznych względnie wojewoda preliminarza nie zatwierdzi lub nie zażąda zmian, uznany on będzie za zatwierdzony.

Władzy, powołanej do zatwierdzania budżetu służy prawo wstawienia do budżetu komisji określonych sum z funduszu kuracyjnego na niezbędne inwestycje sanitarne, przy równoczesnem wskazaniu źródeł pokrycia.

Roczne sprawozdania rachunkowe oraz z czynności składa komisja wojewodzie w terminie miesięcznym po upływie okresu budżetowego a podczas najbliższego sezonu podaje te sprawozdania do publicznej wiadomości.

Art.  39. ³⁸

Komisja uzdrowiskowa mianuje i wydala wszelkich swoich funkcjonarjuszów, ustalą dla nich przepisy i zawiera umowy służbowe, w szczególności mianuje lekarza miejscowego (zdrojowego, kąpielowego, klimatycznego) na zasadzie umowy pisemnej, określającej wzajemnie prawą i obowiązki,

Lekarz miejscowy (uzdrowiskowy) w granicach okręgu ochrony sanitarnej uzdrowiska pełni zastępczo funkcje lekarza powiatowego; w tym charakterze korzysta z uprawnień lekarza powiatowego i podporządkowuje się wszelkim jego zarządzeniom.

Szczegółowe obowiązki lekarza miejscowego w uzdrowiskach i jego kwalifikacje określi osobna instrukcja Ministra Spraw Wewnętrznych,

O przyjęciu lekarza miejscowego w uzdrowisku winien być zawiadomiony wojewoda najdalej w ciągu miesiąca; miejscowego lekarza w uzdrowisku zatwierdza na stanowisku wojewoda; jeżeli lekarz nie posiada odpowiednich kwalifikacji, lub też nie odpowiada obowiązkom przyjętym na siebie, wojewoda ma prawo żądać od komisji przyjęcia innego lekarza; zwolnienie miejscowego lekarza przez komisję uzdrowiskową, o ile tenże sam tego nie zażądał, nastąpić może jedynie za zgodą wojewody.

W uzdrowiskach rządowych lekarza miejscowego mianuje wojewoda.

Art.  40. ³⁹

W każdem uzdrowisku, któremu przyznano charakter użyteczności publicznej, tworzy się fundusz kuracyjny.

Fundusz ten powstaje:

a) z taks kuracyjnych i innych opłat, ustalonych przez komisją uzdrowiskową;

b) z opłat, pobieranych od wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych, działających na terenie uzdrowiska w czasie sezonu;

c) z opłat od widowisk, zabaw, koncertów i t. p. przedsiębiorstw;

d) z opłat od osób, wynajmujących mieszkania przyjezdnym;

e) z opłat za używanie urządzeń, utrzymywanych z funduszu kuracyjnego;

f) z grzywien, wymierzanych w myśl postanowień niniejszej ustawy;

g) z dobrowolnych ofiar i zapisów;

h) z zasiłków ze Skarbu Państwa, lub ad ciął samorządowych;

i) z dochodów od majątków i kapitałów, należących do funduszu kuracyjnego.

Fundusz kuracyjny jest osobą prawną i posiada wszelkie uprawnienia, przysłujące osobom prawnym w myśl ogólnych przepisów.

Gminy, których stali mieszkańcy korzystają z urządzeń uzdrowiska, założonych lub utrzymywanych przez komisję, mogą być pociągnięte do uiszczania za to opłat do funduszu kuracyjnego i odwrotnie do opłat na rzecz gminy mogą być pociągnięte komisje uzdrowiskowe w uzdrowiskach, gdzie golcie korzystają z urządzeń, założonych i prowadzonych na rachunek gminy. Wysokość tych opłat ustali komisja specjalna, złożona z 2 delegatów komisji uzdrowiskowej i 2 delegatów gminy pod przewodnictwem starosty; przeciw orzeczeniu komisji specjalnej stronom służy prawo zgłoszenia odwołania w ciągu 30 dni do wojewody; orzeczenie tych władz jest ostateczne.

Zasady wymiaru i wysokość opłat oraz taks kuracyjnych, wskazanych wyżej, na rzecz funduszu kuracyjnego określą statuty poboru tych opłat względnie taks kuracyjnych.

Jeśli w myśl ustawy niniejszej komisji uzdrowiskowej, a w myśl innych przepisów prawnych gminie przysługuje prawo pobierania takich samych opłat, wojewoda po wysłuchaniu opinji komisji uzdrowiskowej i gminy orzeka, przy współdziałaniu wydziału wojewódzkiego z głosem stanowczym, w jakiej mierze i który z tych organów ma prawo pobierać te opłaty, oraz czy i jaką część tych opłat jest obowiązany oddać drugiemu organowi.

W przedostatnim ustępie art. 40 wyrazy: "30 dni do wojewody; orzeczenie tych władz jest ostateczne" zastępuje się wyrazami: "14 dni do wojewody, którego orzeczenie jest ostateczne. Wojewoda orzeka przy współdziałaniu wydziału wojewódzkiego z głosem stanowczym

Za korzystanie z urządzeń, należących do osób prywatnych, lub stowarzyszeń, na terenie uzdrowiska mogą być pobierane przez właścicieli specjalne opłaty, zatwierdzane przez komisją; komisja ma prawo pobierać od powyższych opłat dodatek na fundusz kuracyjny.

Art.  40a. ⁴⁰

Taksy kuracyjne mogą być pobierane tylko w uzdrowiskach posiadających charakter użyteczności publicznej. Minister Spraw Wewnętrznych na wniosek wojewody oparty na uchwale wydziału wojewódzkiego, działającego z głosem stanowczym, może jednak zezwolić gminom, do których corocznie zjeżdżają w znaczniejszej mierze letnicy dla leczenia lub wypoczynku, na czasowe pobieranie takich taks, o ile miejscowości te mają niezbędne warunki, by zostać w przyszłości uzdrowiskami, posiadającemi charakter użyteczności publicznej. Przepis powyższy będzie stosowany zwłaszcza do kąpielisk morskich. Dochód z tych taks może być użyty tylko na cele związane z polepszeniem warunków sanitarnych, oraz na uprzyjemnienie i udogodnienie pobytu letnikom.

Art.  41.

Od opłat taksy kuracyjnej, za muzyką i t. p. wolni są:

1) lekarze, ich żony i będące na utrzymaniu ich dzieci,

2) urzędnicy, którzy przebywają w uzdrowisku w sprawach służbowych,

3) osoby, które uzyskały zwolnienie na mocy uchwały wydziału wykonawczego.

Art.  42. ⁴¹

Wykonanie niniejszej ustawy powierza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych, w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.

Art.  43.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia; wszystkie przepisy sprzeczne z postanowieniami niniejszej ustawy z dniem tym tracą moc obowiązująca.

¹ Art. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

² Art. 2:

- zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1922 r. (Dz.U.22.67.605) zmieniającej nin. ustawę z dniem 22 sierpnia 1922 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

³ Art. 3:

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 108 pkt 1 rozp. z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

⁴ Art. 6:

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 108 pkt 2 rozp. z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

⁵ Art. 9:

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 108 pkt 3 rozp. z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

⁶ Art. 10:

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

⁷ Art. 11 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

⁸ Art. 12 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

⁹ Art. 12 lit.a) zmieniona przez art. 1 pkt 3 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹⁰ Art. 13 zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹¹ Art. 14 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹² Art. 16:

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹³ Art. 17 zmieniony przez art. 1 pkt 6 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹⁴ Art. 18 zmieniony przez art. 1 pkt 7 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹⁵ Art. 19 zmieniony przez art. 1 pkt 8 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹⁶ Art. 20 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹⁷ Art. 21 zmieniony przez art. 108 pkt 4 rozp. z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

¹⁸ Art. 22 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

¹⁹ Art. 23:

- zmieniony przez art. 1 pkt 9 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²⁰ Art. 24 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²¹ Art. 25 zmieniony przez art. 1 pkt 10 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²² Art. 26 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²³ Art. 28 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²⁴ Art. 28 lit. d) zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²⁵ Art. 29:

- zmieniony przez art. 1 pkt 11 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²⁶ Art. 30 zmieniony przez art. 1 pkt 12 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²⁷ Art. 31 zmieniony przez art. 1 pkt 13 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²⁸ Art. 32 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

²⁹ Art. 33:

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 108 pkt 5 rozp. z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

³⁰ Art. 34 pkt 2:

- zmieniony przez art. 1 pkt 14 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

³¹ Art. 34 pkt 4 zmieniony przez art. 1 pkt 14 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

³² Art. 34 pkt 6 zmieniony przez art. 1 pkt 14 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

³³ Art. 34 pkt 7 zmieniony przez art. 1 pkt 14 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

³⁴ Art. 35 pkt 6 zmieniony przez art. 1 pkt 15 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

³⁵ Art. 36:

- zmieniony przez art. 1 pkt 16 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

³⁶ Art. 37:

- zmieniony przez art. 1 pkt 17 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

³⁷ Art. 38:

- zmieniony przez art. 1 pkt 18 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 108 pkt 6 rozp. z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

³⁸ Art. 39:

- zmieniony przez art. 1 pkt 19 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 108 pkt 7 rozp. z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

³⁹ Art. 40:

- zmieniony przez art. 1 pkt 20 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

⁴⁰ Art. 40a dodany przez art. 1 pkt 21 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.

⁴¹ Art. 42 zmieniony przez art. 1 pkt 22 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.36.331) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 marca 1928 r.