Rozdział 2 - Postępowanie. - Ustawa wodna.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1928.62.574 t.j.

Akt utracił moc
Wersja od: 9 lutego 1961 r.

Rozdział  II.

Postępowanie.

(1)
Podania o pozwolenia w sprawach wodnych muszą, o ile jeden lub drugi z wymogów nie okazuje się zbytecznym, według natury przedsiębiorstwa, albo według uznania władzy, do której podanie wniesiono, zawierać oprócz projektu, sporządzonego przez uprawnionego znawcę, co następuje:
a)
cel i rozmiar zakładu albo przedsiębiorstwa z oznaczeniem wody, na której zakład albo przedsiębiorstwo ma powstać, z dokładnem określeniem miejscowości;
b)
przy zakładach do używania wody oznaczenie żądanej ilości wody na sekundę przy najwyższym i niskim stanie wody, tudzież wysokości piętrzenia wody;
c)
sposób wykonania na podstawie ułożonego planu;
d)
wykazanie spodziewanych korzyści albo szkód i strat których się w razie zaniechania należy spodziewać;
e)
wymienienie wszystkich uprawnionych do wody i innych interesowanych osób, na których prawa przedsiębiorstwo zamierzone oddziaływa, z dołączeniem ewentualnych ich oświadczeń;
f)
wyszczególnienie gruntów i zakładów wodnych, które mają być odstąpione albo obciążone służebnościami z wymienieniem właścicieli i uprawnionych do wody, nadto przy gruntach z dołączeniem wyciągów z księgi gruntowej, tabel likwidacyjnych i t.p.;
g)
przy zakładach do użytkowania popędowej siły wody oznaczenie dającej się uzyskać na dotyczącej przestrzeni wody największej siły wodnej, oraz siły wodnej, żądanej przy niskim stanie wody.
(2)
Bliższe przepisy o sporządzaniu projektów wydane zostaną w drodze rozporządzenia przez Ministra Robót Publicznych.
(1)
Władza administracyjna winna sprawdzić, czy zachodzą przewidziane przez prawo warunki do udzielenia pozwolenia, oraz czy zamierzone użytkowanie odpowiada przepisom niniejszej ustawy.
(2)
Władza winna zwrócić się do innych właściwych władz administracyjnych, powołanych do obrony interesu publicznego, celem zasięgnięcia opinji. Dotyczy to również władz górniczych odnośnie do obszarów, na których mają zastosowanie przepisy ustaw górniczych.
(3)
Władza winna też sprawdzić z urzędu, czy na uzyskanie pozwolenia nie przysługuje prawo pierwszeństwa Państwu lub samorządom i właściwe władze państwowe lub samorządowe o wniesieniu podania o udzielenie pozwolenia zawiadomić (art. 54).
(1)
Jeżeli przedsiębiorstwo jest ze względów publicznych niedopuszczalne (art. 48), należy podanie odrzucić umotywowanem orzeczeniem. O wątpliwościach, zachodzących co do przedsiębiorstwa, ma władza administracyjna zawiadomić proszącego i wezwać go do przedłożenia wyjaśnienia lub do zmiany projektu.
(2)
Również należy odrzucić podanie, gdyby przez udzielenie pozwolenia Państwo i związki samorządowe zostały pozbawione możliwej do uzyskania energji wody (art. 54 ust. 3).
(1)
O podaniach przedsiębiorców prywatnych o pozwolenie wyzyskania siły popędowej wody winna władza wodna zawiadomić Ministerstwo Robót Publicznych i reprezentację wojewódzką (radę wojewódzką, wydział wojewódzki), którym przysługuje prawo w przeciągu trzech miesięcy zgłosić żądanie użycia siły wodnej na cele publiczne na rzecz Państwa, województwa, powiatu lub gminy, a w przeciągu dalszych sześciu miesięcy wnieść projekt.

O zgłoszeniu żądania i wniesieniu projektu należy zawiadomić przedsiębiorcę prywatnego z tą uwagą, że może podtrzymać swój projekt jako konkurencyjny.

(2)
Jeżeli wymienione władze nie zgłoszą żądania, ani nie wniosą projektu w powyższych terminach, przeprowadzi władza wodna rozprawę wodno-prawną co do projektu przedsiębiorcy.
(3)
W przeciągu roku od wejścia w życie niniejszej ustawy ogłosi Minister Robót Publicznych po wysłuchaniu rad wojewódzkich (wydziałów wojewódzkich) te przestrzenie wód publicznych, na których Państwo i korporacje prawa publicznego mają pierwszeństwo do użytkowania siły popędowej wody i co do których obowiązują przepisy ust. 1 i art. 193 ust. 2. W taki sam sposób można wprowadzić w miarę potrzeby zmiany w ogłoszonym wykazie wód.
(1)
Jeżeli nie zachodzą powody odrzucenia podania, lub jeżeli przedsiębiorcy dostarczyli potrzebnych wyjaśnień, względnie zmienili projekt i domagają się jego wykonania, należy przystąpić do dalszego postępowania.
(2)
Opis zamierzonego przedsiębiorstwa winien być podany do wiadomości publicznej przez wywieszenie ogłoszenia w siedzibie władzy, udzielającej pozwolenia, w sposób tam przyjęty, oraz we wszystkich gminach, na które według uznania władzy przedsiębiorstwo ma się rozciągać.
(3)
Do rozprawy komisyjnej należy wezwać przedsiębiorcę i wszystkie wiadome oraz, według uznania władzy, interesowane osoby, w szczególności zaś te, któreby mogły być dotknięte szkodliwem działaniem przedsiębiorstwa. Wezwanie winno być im doręczone przynajmniej 8 dni przed rozprawą.
(4)
Tym interesowanym, których nie wezwano do rozprawy komisyjnej, lub którym nie doręczono wezwania przynajmniej na 8 dni przed dniem rozprawy, przysługuje droga prawa do wniesienia zarzutów, wynikających z prawa prywatnego.
(5)
Interesowani nie mogą bronić się tem, że o przedsiębiorstwie nie wiedzieli, jeżeli ogłoszenie zostało dokonane ściśle wedle postanowień ustępu 2 tego artykułu.
(1)
W ogłoszeniu winno być wskazane, gdzie są wyłożone do publicznego wglądu projekt techniczny i wyjaśnienia i do jakiej władzy należy wnosić podania lub protokólarne oświadczenia przeciwko udzieleniu pozwolenia, jak również żądania w przedmiocie wzniesienia i utrzymania urządzeń i wypłaty odszkodowań. Dalej winien być wskazany termin komisyjnego dochodzenia, w ciągu którego, jak również w trakcie samego dochodzenia komisyjnego, można wnosić wspomniane wyżej zarzuty i żądania, a który winien być wyznaczony w taki sposób, aby czas między wywieszeniem ogłoszenia w siedzibie władzy, udzielającej nadanie a rozpoczęciem rozprawy komisyjnej wynosił 2 do 6 tygodni.
(2)
W ogłoszeniu należy wyraźnie zamieścić ostrzeżenie, że ci, którzy we wskazanym terminie lub w trakcie dochodzenia komisyjnego nie podniosą przeciw udzieleniu pozwolenia żadnych zarzutów, tracą do nich prawo i mogą przeciw szkodliwemu działaniu wykonywania nadanego prawa żądać tylko wzniesienia i utrzymywania urządzeń, zapobiegających szkodzie, albo też odszkodowania, gdyby takie urządzenia, nie dały się pogodzić z przedsiębiorstwem lub gospodarczo usprawiedliwić.
(3)
W ogłoszeniu należy wyznaczyć ten sam termin, dochodzenia dla innych podań o udzielenie pozwolenia na prawo użytkowania wody, przez które mogłoby podlec ograniczeniom użytkowanie, zamierzone przez pierwszego wnioskodawcę. Pozatem należy zamieścić ostrzeżenie, że złożone po upływie terminu podania o udzielenie pozwolenia nie będą rozpatrywane w tem samem postępowaniu.
(4)
Przepisy ust. 3 nie dotyczą żądań Państwa albo związków samorządowych co do przyznania pierwszeństwa (art. 54).
(1)
O każdem dochodzeniu na skutek podania o pozwolenie na używanie wody, albo na takie urządzenia, które mają na celu ochronę wody, lub ochronę przed jej szkodliwem działaniem, należy zawiadomić także miejscowe władze samorządowe, w celu umożliwienia im obrony zastępowanych przez nie interesów.
(2)
Również należy zawiadomić o tem główne korporacje rolnicze i handlowo-przemysłowe, którym przy rozprawie przysługuje głos doradczy.
(1)
Przy rozprawie należy starać się przedewszystkiem o dobrowolne uchylenie podniesionych zarzutów i o przyjście do skutku porozumienia między interesowanymi, w szczególności co do uiścić się mającego odszkodowania.
(2)
Jeżeli porozumienie nie przyjdzie do skutku, należy zbadać przy udziale znawcy technicznego, a w razie potrzeby innych znawców zawodowych, zarzuty, podniesione przeciwko przedsiębiorstwu, sposobowi jego przeprowadzenia, przeciw udziałowi poszczególnych interesowanych, jako też przeciw zamierzonym wywłaszczeniom albo służebnościom.
(3)
Gdy sprzeciw lub żądanie zostały podniesione na podstawie prywatno-prawnego tytułu, rozstrzygnięcie sporu o istnienie tego tytułu winno być odesłane na drogę sądową. Władza może w takim wypadku odroczyć decyzję w sprawie udzielenia pozwolenia do rozstrzygnięcia sporu. Obowiązana jest odroczyć decyzję, gdy istnienie tytułu prywatno-prawnego jest wiarogodne, a w razie uznania tego tytułu należałoby odmówić udzielenia pozwolenia. Przy odroczeniu decyzji należy wyznaczyć przedsiębiorcy termin, w ciągu którego winien wnieść powództwo do sądu. Gdy przedsiębiorca rozmyślnie przewleka proces, można przystąpić do dalszego dochodzenia.
(4)
Gdy przy żądaniu odszkodowania nie można przewidzieć, czy i w jakiej wysokości może powstać szkoda, należy orzeczenie w przedmiocie tych żądań odroczyć do późniejszych dochodzeń. Jeżeli właściciel gruntu lub urządzenia żąda nabycia ich przez przedsiębiorcę w myśl art. 53, a nie da się przewidzieć, że zachodzą co do tego warunki ustawowe, należy na wniosek przedsiębiorcy odroczyć wydanie orzeczenia co do podniesionego żądania.
(5)
Żądanie nabycia własności (art. 53) winno być zgłoszone przed ukończeniem dochodzenia komisyjnego.
(6)
Jeżeli okaże się potrzeba dalszych dochodzeń co do podniesionych punktów spornych, to należy je przeprowadzić bezzwłocznie, w razie potrzeby z przybraniem znawców.
(7)
Wszystkie rozprawy należy z reguły przeprowadzać ustnie przy udziale znawcy technicznego z dopuszczeniem doradców i zastępców prawnych i fachowych. Biorący udział w rozprawie urzędnicy państwowi mają z urzędu stać na straży interesów publicznych i przestrzegać, aby wskutek zamierzonego przedsiębiorstwa lub związanych z niem robót interesy te nie doznały uszczerbku.
(8)
Władza, udzielająca pozwolenia, lub delegowany przez nią urzędnik mogą podczas dochodzenia komisyjnego wyznaczyć interesowanym stosowny termin do złożenia na piśmie żądań, które nie dadzą się zamieścić w protokóle, oraz na załączenie potrzebnych wyjaśnień i dowodów. Dochodzenie komisyjne nie może być zamknięte przed upływem tego terminu oraz przed podaniem interesowanym do wiadomości złożonych żądań i dowodów, tudzież opinji znawców (art. 258) i daniem im możności wypowiedzenia się o nich w razie potrzeby w drodze wyznaczenia w tym celu dodatkowego terminu.
(9)
Z całej rozprawy należy spisać protokół, który powinien zawierać wynik osiągniętego porozumienia, albo jeżeli porozumienie nie doszło do skutku, wyniki ustnego wyłuszczenia sprawy wraz z oświadczeniami sprzeciwiających się stron i ich uzasadnieniem, wreszcie wszelkie uwagi, poczynione przez wnoszących podanie przeciw tym oświadczeniom. Protokół ma być podpisany przez przewodniczącego, ewentualnie przez protokólanta i znawców, o ile brali udział. Jeżeli wybrano pełnomocników, mają i oni protokół podpisać.
(10)
Jeżeli strony oddalą się przed zakończeniem protokółu, lub też odmówią podpisów, należy zaznaczyć to w protokóle.
(11)
Utrzymanie porządku przy rozprawie należy do przewodniczącego rozprawy. Może on na uczestników, znawców i inne osoby, które dopuściły się niewłaściwości podczas rozprawy, nakładać kary porządkowe do wysokości 20 złotych, z zastrzeżeniem ścigania w drodze karno-sądowej.
(12)
Zażalenia przeciw prowadzeniu rozprawy przez przewodniczącego tudzież przeciw karom porządkowym (ust. 11) rozstrzyga władza, która delegowała przewodniczącego rozprawy.

W razie wniesienia projektów konkurencyjnych można ograniczyć rozprawę najpierw do kwestji, któremu z projektów należy się w myśl art. 54 pierwszeństwo. Do dalszego postępowania należy przystąpić dopiero po prawomocności orzeczenia, które zapadnie co do kwestji pierwszeństwa projektu.

Jeżeli przedsiębiorstwa używania wody połączone są z zakładami przemysłowemi i innemi budowlami, należy, o ile możności, czynności urzędowe, przepisane tą ustawą, przeprowadzać równocześnie z czynnościami, przepisanemi w innych ustawach.

Orzeczenie winno zawierać:

1)
dokładny opis udzielonego pozwolenia, jak również przedsiębiorstwa, a jeśli udzielenie ma być związane z prawem własności gruntu, również dokładny opis tego gruntu;
2)
utratę prawa podnoszenia zarzutów stosownie do ostrzeżenia, zamieszczonego w ogłoszeniu w myśl art. 196 ust. 2;
3)
wyszczególnienie sporów, które w myśl art. 198 ust. 3 zostają odesłane na drogę sądową;
4)
rozstrzygnięcie sprzeciwów i roszczeń, a w wypadkach, przewidzianych w art. 198 ust. 4, zastrzeżenie wydania orzeczenia;
5)
w wypadku art. 53 dokładny opis gruntów i urządzeń, które przedsiębiorca ma nabyć na własność;
6)
ustalenie odszkodowań, które ma zapłacić przedsiębiorca;
7)
pouczenie o przysługujących środkach prawnych.

Przy udzieleniu pozwolenia na prawo piętrzenia wody winno orzeczenie oprócz tego zawierać postanowienia:

1)
o urządzeniach budowlanych zakładów, które oddziaływują na ilość spływającej wody lub na odpływ;
2)
o okresach dozwolonego piętrzenia;
3)
o ustanowionej wysokości piętrzenia, oraz jeśli stan wody ma być utrzymywany na pewnej minimalnej wysokości, również i o tem;
4)
o dozwolonej do użycia ilości wody, gdy jej ograniczenie jest potrzebne;
5)
o środkach ochronnych przeciwko szkodliwemu działaniu piętrzenia;
6)
w stosownych wypadkach, o długości czasu, w ciągu którego przedsiębiorca musi się zgodzić na wstrzymanie ruchu zakładu bez pretensji do odszkodowania (art. 73 ust. 2);
7)
w stosownych wypadkach, a w szczególności gdy idzie o przegrodę doliny, czy i pod jakiemi warunkami ruch zakładu, piętrzącego wodę, może być stale wstrzymany lub zakład zniesiony (art. 70 ust. 3).
(1)
Jeżeli na rzecz przedsiębiorstwa, wyszczególnionego w art. 124 ust. 1, potrzebne jest ustanowienie służebności lub odstąpienie gruntów i innych nieruchomości, urządzeń, zakładów i uprawnień do używania wody, a przy rozprawie nie doszło do skutku porozumienie między interesowanymi, orzeczenie musi zawierać także postanowienia o potrzebie, przedmiocie i rozciągłości służebności, względnie wywłaszczenia, oraz o wysokości wynagrodzenia na podstawie oszacowania nieinteresowanych znawców.
(2)
Jeżeli interesowani nie zadowolą się wynagrodzeniem, przyznanem przez władzę wodną, mogą w ciągu trzech miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia udać się do właściwego sądu o oznaczenie wysokości wynagrodzenia w drodze postępowania sądowego.
(3)
Orzeczenie wywłaszczające nadaje przedsiębiorcy prawo wykonania służebności lub objęcia w posiadanie przedmiotu wywłaszczonego, jeżeli złoży do depozytu sądowego oznaczoną przez władzę wodną kwotę wynagrodzenia, a dla odszkodowań płatnych po wykonaniu orzeczenia da zabezpieczenie.
(1)
Władze, wydające orzeczenia w myśl niniejszej ustawy, winny w swych orzeczeniach i zarządzeniach wyraźnie wymienić, czy podlegają one jeszcze dalszemu zaskarżeniu, oraz wskazać termin do wniesienia odwołania i władzę, do której je wnieść należy. Jeżeli w razie mylnego wyznaczenia terminu w orzeczeniu lub zarządzeniu wniesiono odwołanie wprawdzie w terminie wyznaczonym, ale dopiero po upływie właściwego terminu ustawowego, w takim razie postąpić należy z odwołaniem, jak gdyby było wniesione w terminie ustawowym.
(2)
Jeżeli orzeczenie lub zarządzenie mylnie wskazuje władzę, do której odwołanie podać należy, postąpi instancja odwoławcza z odwołaniem tak, jak gdyby było podane do władzy właściwej.
(3)
W razie mylnego oznaczenia w orzeczeniu lub zarządzeniu, iż nie podlega ono już tokowi instancyj, jak również w razie nieumieszczenia w orzeczeniu lub zarządzeniu pouczenia prawnego, służy interesowanemu prawo żądania z zachowaniem toku instancyj sprostowania, względnie uzupełnienia orzeczenia lub zarządzenia.
(1)
Orzeczenie winno być doręczone przedsiębiorcy, tudzież wszystkim urzędom i osobom, które podniosły sprzeciwy i roszczenia.
(2)
Jeżeli przedmiot wywłaszczony zapisany jest w księdze gruntowej (hipotecznej), ma władza orzekająca po prawomocności orzeczenia odnieść się do właściwego sądu o zanotowanie wywłaszczenia.

Sąd ma uskutecznić zanotowanie we właściwym wykazie.

(1)
Koszty postępowania przy udzieleniu pozwolenia ponosi przedsiębiorca. Koszty, wywołane nieuzasadnionemi sprzeciwami i roszczeniami, mogą być jednak w orzeczeniu nałożone na tego, kto je podniósł. Koszty badań, spowodowanych przekroczeniami ustawy, ponoszą uznani za winnych.
(2)
Koszty postępowania administracyjnego, przeprowadzonego we wspólnym interesie, mają być rozdzielone na interesowanych, stosownie do ich udziału.
(3)
Dopóki nie będą wydane przepisy specjalne dla postępowania administracyjnego, należy co do wysokości kosztów, przyznać się mających stronom, świadkom, zastępcom prawnym i znawcom stosować normę sądową.
(4)
O obowiązku ponoszenia kosztów postępowania i wysokości kosztów orzeka władza, która wydaje orzeczenie w sprawie głównej.
(1)
Przeciw orzeczeniu władzy wodnej przysługuje prawo odwołania w ciągu dni czternastu od dnia, następującego po doręczeniu, do wyższej instancji, o ile orzeczenie nie dotyczy odszkodowania. Odwołanie można wnieść ustnie, pisemnie lub telegraficznie. Dzień oddania na pocztę, lub do urzędu telegraficznego uważany będzie za dzień wniesienia odwołania. O zachowaniu terminu wniesienia odwołania orzeka instancja odwoławcza. Odwołanie wnosić należy do tej władzy, która wydała orzeczenie.
(2)
O ile orzeczenie dotyczy odszkodowań, mogą interesowani w ciągu trzech miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia udać się na drogę sądową (art. 203 ust. 2).
(3)
Przeciw orzeczeniom, wydanym w dwóch instancjach przysługuje tylko prawo zażalenia do Trybunału Administracyjnego z powodu naruszenia przepisów ustawy.

(Uchylony).

Postępowanie przy zakładaniu spółek wodnych i związków wałowych przeprowadza powiatowa władza administracji ogólnej. Jeżeli jest interesowana gmina, sprawująca władzę powiatowej administracji ogólnej, lub teren spółki leży w kilku okręgach administracyjnych, ma zastosowanie przepis art. 188.

(1)
Postępowanie dla założenia spółki może być wdrożone z urzędu, albo na wniosek interesowanych. Postępowanie winno opierać się na projekcie, który musi zawierać:
1)
potrzebne rysunki i objaśnienia;
2)
kosztorys przedsiębiorstwa;
3)
wykaz gruntów, kopalń i zakładów przemysłowych, które mają wziąć udział w spółce, jak również spółek i innych związków (art. 137), które mają być do udziału pociągnięte.
(2)
Dla przygotowania głosowania należy dołączyć do projektu: gdy chodzi o udział gruntów, wyciągi katastralne, potrzebne do oznaczenia powierzchni i czystego dochodu, służącego do wymiaru podatku gruntowego, względnie inne urzędowe dane, służące do wymiaru tego podatku, albo gdy grunty wszystkie razem uległy scaleniu (komasacji), wyciągi z ustalonych przytem wykazów, odnoszących się do wartości gruntów i dochodów z nich. Gdy chodzi o udział w spółce kopalń, zakładów przemysłowych, spółek wodnych albo innych związków, należy dołączyć do podania obliczenie spodziewanych korzyści przedsiębiorstwa i podać miarę, według której korzyść tę należy rozłożyć na grunta, kopalnie, zakłady przemysłowe i związki.
(3)
Jeżeli postępowanie wywołane zostało na wniosek interesowanych, winien wnioskodawca na żądanie władzy administracyjnej dostarczyć projektu i wyszczególnionych w ust. 2 dokumentów, wykazów i obliczeń.
(1)
Jeżeli wniosek na wdrożenie postępowania dla utworzenia spółki wodnej jest niedopuszczalny (art. 133 i 134), niewykonalny pod względem technicznym i gospodarczo nieuzasadniony, może być z góry odrzucony orzeczeniem umotywowanem.
(2)
W razie przeciwnym władza deleguje specjalnego komisarza do rozprawy z uczestnikami. To samo stosuje się jeżeli postępowanie ma być wdrożone z urzędu.

Komisarz ma ułożyć statut, wystarać się o dokumenty i wykazy, wyszczególnione w art. 210, o ile ich jeszcze nie przedłożono, i, jeżeli chodzi nietylko o same grunty, obliczyć tymczasowo oczekiwane z przedsiębiorstwa dla poszczególnych interesowanych korzyści. Przy spółkach dla utrzymywania wód w czystości uważa się za korzyść także usunięcie zanieczyszczenia, które zainteresowany spowodował. Korzyść oblicza się według stopnia zanieczyszczenia.

(1)
Komisarz ma następnie po udzieleniu wyjaśnień przy pomocy znawcy technicznego spowodować uchwałę interesowanych w sprawie projektu i zawiązania spółki.
(2)
Gdy zapadnie uchwała zawiązania spółki, ma komisarz wywołać uchwałę co do statutu i wszystkich innych punktów, co do których uważa to za potrzebne, w wypadkach zaś, przewidzianych w art. 167, uchwałę w sprawie zastosowania przymusu przystąpienia do spółki. W tym celu interesowani mogą wybrać pełnomocników.
(3)
W wypadkach, przewidzianych w art. 167, mogą sprzeciwiający się żądać, aby głosujący za i przeciw wybierali oddzielnie pełnomocników, których liczba odpowiadać ma w przybliżeniu stosunkowi głosów, oddanych za i przeciw zawiązaniu spółki. Liczbę pełnomocników oznacza komisarz.
(4)
Pełnomocnicy mają prawo dokonywać zmiany projektu, gdy nie powzięto wyraźnie innej uchwały.
(1)
Uchwały w sprawie projektu, zawiązania spółki, statutu i przymusu przystąpienia do spółki mogą być powzięte w jednym lub kilku terminach.
(2)
Uchwały pełnomocników zapadają większością głosów, każdy pełnomocnik ma jeden głos.
(3)
Pełnomocnicy mają prawo za zezwoleniem komisarza na wypadek zatwierdzenia statutu zawierać umowy imieniem zawiązać się mającej spółki.

Aż do zatwierdzenia statutu wystarcza dla wszystkich uchwał zgromadzenia interesowanych, z wyjątkiem uchwały co do zawiązania spółki, zwykła większość obecnych, którzy stawili się do głosowania w wyznaczonym terminie. Wyjątek od tego stanowi uchwała, która ustanawia miarę odmienną od ustalonej w art. 155 dla udziału w ciężarach spółki lub dla stosunku głosów członków. Większość oblicza się w tym wypadku według czystego dochodu gruntowego, względnie według innych danych, służących do wymiaru podatku gruntowego, albo według wartości lub dochodu uczestniczących gruntów, oszacowanych w postępowaniu komasacyjnem (art. 210 ust. 2), jeżeli zaś chodzi o udział kopalń, zakładów przemysłowych, spółek wodnych lub innych związków - według tymczasowo obliczonej korzyści (art. 212).

Jeżeli interesowani sprzeciwiają się zawiązaniu spółki dla celów, przewidzianych w ustępie 1 art. 173, winien komisarz przesłuchać uczestników co do warunków utworzenia przymusowej spółki i co do statutu.

Głosy, przysługujące współwłaścicielom gruntu, kopalni, albo zakładu przemysłowego uważa się za oddane za tym wnioskiem, za którym głosowała większość obecnych przy głosowaniu współwłaścicieli, obliczona według wielkości ich udziałów.

(1)
Zarzuty interesowanych, tudzież warunki zastosowania przymusowego udziału w spółce i wnioski co do zwrotu kosztów prac przedwstępnych należy zbadać wspólnie z interesowanymi lub ich pełnomocnikami przy udziale znawców.
(2)
Komisarz winien zmienić tymczasowe ustalenie korzyści, jeżeli wniesione przeciw temu ustaleniu zarzuty większość uczestników uzna za uzasadnione. W razie przeciwnym rozstrzyga władza, która delegowała komisarza. W ten sposób dokonane ustalenie korzyści obowiązuje tylko przy potrzebnych głosowaniach aż do zatwierdzenia statutu.

Utrzymanie porządku przy rozprawach należy do komisarza. Może on na uczestników, znawców lub inne osoby, które dopuściły się niewłaściwości podczas rozpraw, nakładać kary porządkowe do wysokości 20 złotych z zastrzeżeniem ścigania w drodze karno-sądowej.

Z rozpraw, przeprowadzonych z interesowanymi i ich pełnomocnikami, należy spisać protokół. Do protokółu musi być wciągnięte nałożenie kary porządkowej (art. 219) i powód nałożenia kary. Protokół ma być podpisany przez komisarza, ewentualnie przez protokólanta i znawców, oraz przez pełnomocników, jeżeli zostali wybrani.

(1)
Do rozpraw należy zawezwać interesowanych najpóźniej na tydzień przed terminem. W nagłych wypadkach termin zawezwania może być skrócony do 3 dni. W wezwaniu należy podać przedmiot rozprawy.
(2)
Przed powzięciem uchwały co do statutu należy projekt tegoż na 8 dni przedtem wyłożyć do publicznego wglądu i w wezwaniu podać miejsce i czas wyłożenia.
(3)
Pominąwszy wezwania do głosowania nad założeniem spółki, przy której wykonanie przymusu do udziału nie jest dopuszczalne, wezwania wydaje się z ostrzeżeniem, że nie jawiących się albo nie głosujących uważać się będzie za zgadzających się z większością głosów.
(1)
Statut spółki dobrowolnej (art. 134 ust. 2 pkt 1) zatwierdza właściwa władza wodna (nadzorcza).
(2)
O tem, czy zachodzą warunki utworzenia spółki na podstawie uchwały większości (art. 134 ust. 2 pkt 2 i 167), orzeka po ukończonej rozprawie właściwa władza wodna (nadzorcza), o tem zaś, czy zachodzą warunki utworzenia spółki przymusowej (art. 134 ust. 2 pkt 3 i 173), orzeka wojewódzka władza administracji ogólnej.
(3)
Przeciw orzeczeniu przysługuje prawo odwołania do wyższej instancji.
(4)
Po prawomocności orzeczenia właściwa władza wodna (nadzorcza) zatwierdza statut spółki utworzonej na podstawie uchwały większości względnie wojewódzka władza administracji ogólnej wydaje statut spółki przymusowej.
(5)
Statut należy ogłosić w dzienniku urzędowym. Ogłoszenie może się ograniczyć do podania daty statutu, tudzież postanowień, określonych w punktach 1, 2, 9, 10 i 12 art. 142.

Po utworzeniu spółki ma władza nadzorcza natychmiast zarządzić wybór i ukonstytuowanie zarządu spółki według przepisów statutu.

(1)
Rozprawy i czynności władz administracyjnych, sądowych i innych, dotyczące postępowania przy zawiązywaniu spółek wodnych dla osuszenia i nawodnienia gruntów, tudzież ochrony od powodzi, wolne są od należytości i stempli. Do tych czynności należy także sporządzanie i uwierzytelnianie wyciągów katastralnych i hipotecznych (gruntowych).
(2)
Wydatki w gotówce spowodowane wnioskami lub zarzutami, które zostały odrzucone lub cofnięte, mogą być nałożone na wnioskodawcę, lub na tego, który podniósł zarzuty. Z innych wydatków w gotówce ponosi koszty podróży i diety biorących udział w postępowaniu urzędników państwowych oraz resztę wydatków spółka wodna.
(3)
Gdy spółka wodna została zawiązana, może władza administracyjna zobowiązać spółkę do zwrotu celowo użytych przez wnioskodawcę wydatków w gotówce na prace przedwstępne, jeżeli wniosek taki został zgłoszony przed ukończeniem rozpraw komisyjnych.

Zażalenie przeciw prowadzeniu postępowania przez komisarza, tudzież przeciw karom porządkowym (art. 219) rozstrzyga władza, która delegowała komisarza.