Ustanowienie orderu "Odrodzenia Polski".

Dziennik Ustaw

Dz.U.1921.24.137

Akt utracił moc

Wersja od: 12 września 1935 r.

USTAWA

z dnia 4 lutego 1921 r.

o ustanowieniu orderu "Odrodzenia Polski".

Art.  1.

Ustanawia się order "Odrodzenia Polski" w celu nagrodzenia zasług, położonych w służbie dla Państwa i społeczeństwa.

Art.  2.

Zasadn;czemi odznakami orderu "Odrodzenia Polski" są:

a) krzyż orderowy czteroramienny, pokryty białą emalją ze złotemi krawędziami; w środku krzyża na czerwonem tle biały orzeł ustawowego wzoru w otoku błękitno emaljowanym, jiapis złotemi literami: "Polonia Restituta"; odwrotna strona krzyża złocista, gładka, bez emalji, w środku na czerwono-emaljowanem polu data 1918;

b) gwiazda orderowa srebrna ośmiopromienna, w środku gwiazdy pokryty białą emalją monogram R P., w otoku błękitno-emaljo-wanyrn napis: "Polonia Restituta";

c) wstęga orderowa z ponsowej mory jedwabnej z białemi prążkami wzdłuż brzegów.

Art.  3. ¹

Order "Odrodzenia Polski" dzieli się na pięć klas. Odznakami orderu w poszczególnych klasach są:

a) w klasie I wielki krzyż, zawieszony na szerokiej wstędze orderowej, przepasanej z prawego ramienia na lewy bok; obok wstęgi na lewej piersi gwiazda orderowa;

b) w klasie II krzyż średniej wielkości, zawieszony na szyi na węższej wstędze; na prawej piersi gwiazda orderowa;

c) w klasie III krzyż i wstęga tak, jak w klasie II, bez gwiazdy;

d) w klasie IV krzyż mały, przypięty do lewej piersi na wstędze wąskiej, na wstędze rozetka, upięta z tejże wstążki;

e) w klasie V krzyż mniejszy, przypięty do lewej piersi na wstędze wąskiej.

Wzory rysunkowe odznak i ich szczegółowe wymiary według klas, według załącznika, którego oryginał będzie przechowany w Archiwum Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej.

Art.  4.

Orderem "Odrodzenia Polski" mogą być odznaczeni nieskazitelnego charakteru i sumiennej pracy obywatele, którzy się szczególnie zasłużyli Ojczyźnie przez dokonanie czynów wybitnych, niezwykłe zalety umysłu i charakteru ujawniających, a mianowicie:

1) wybitną twórczość na polu nauki, sztuki i literatury,

2) bezpłatne pełnienie obowiązków publicznych z pożytkiem dla kraju przy wykazaniu wybitnych zdolności i sumienności pracy,

3) przysporzenie przewyższających oczekiwania Rządu korzyści przy wykonaniu jego zleceń,

4) ulepszenia niezaprzeczone, w jakimbądź wydziale administracji krajowej lub samorządu przyjęte i z dobrym skutkiem zaprowadzone,

5) zapobiegnięcie wielkim klęskom przez zarządzenie środków spiesznych i skutecznych,

6) czyny wybitnego męstwa i odwagi,

7) wydatne przyczynienie się do rozwoju rolnictwa, przemysłu lub rękodzieł przez dokonanie wynalazków lub trwałą i owocną działalność,

8) ofiarną filantropijną działalność,

9) przynajmniej dziesięcioletnią wyjątkowo gorliwą i nieskazitelną pracą w urzędach państwowych, cywilnych lub wojskowych, instytucjach samorządowych lub społecznych.

Art.  5.

Naczelnik Państwa z tytułu swego wyboru jest kawalerem orderu Odrodzenia Polski 1 klasy, jest z urzędu Wielkim Mistrzem Orderu i, jako taki, przewodniczy Kapitule.

Art.  6.

Kapituła orderu Odrodzenia Polski składa się z powołanych przez Wielkiego Mistrza, z kontrasygnatą Prezydenta Ministrów, z pośród kawalerów orderu co lat 3 ośmiu członków i 4-ch zastępców.

Art.  7.

Kapituła wybiera z pośród swego grona Kanclerza Order*, który jest zarazem zastępcą Wielkiego Mistrza, jako przewodniczącego Kapituły, oraz sekretarza i skarbnika orderu.

Art.  8.

Kapituła zarządza sprawami orderu, przygotowuje i przedkłada do właściwego zatwierdzenia projekty zarządzeń i ustaw w sprawach, dotyczących orderu, oraz opinjuje w sprawie wniosków o nadanie odznak orderowych.

Dla ważności uchwał Kapituły wymagana jest obecność, poza Kanclerzem, 2-ch członków Kapituły lub ich zastępców.

Przy Kapitule urzęduje kancelarja orderu pod kierownictwem Kanclerza Orderu.

Art.  9. ²

Odznaki orderowe nadaje Naczelnik Państwa w drodze osobnych dekretów, ogłaszanych w gazecie rządowej.

Dekret odznaczenia orderem winien zawierać wyszczególnienia zasług, za które order został nadany. Obowiązek ogłaszania dekretów w gazecie rządowej oraz wyszczególnienia w dekrecie zasług, za które został order nadany, nie dotyczy cudzoziemców. Z końcem każdego roku będzie ogłaszany w gazecie rządowej wykaz cudzoziemców, odznaczonych orderem "Odrodzenia Polski".

Art.  10. ³

Kandydatów na kawalerów orderu przedstawiają poszczególni ministrowie, każdy w zakresie swojego działania, po uprzedniem zasiągnięciu opinji Kapituły i w porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów.

Opinje Kapituły w zakresie moralnych kwalifikacyj nowych kandydatów są obowiązujące.

Art.  11. ⁴

Naczelnikowi Państwa przysługuje prawo własnej inicjatywy przy nadawaniu odznak orderu i wówczas, kiedy z niego korzysta, opinji Kapituły zasięga właściwy minister.

Art.  12. ⁵

Naczelnik Państwa władny jest na wniosek kapituły, w drodze dekretu, kontrasygnowanego przez Prezydenta Ministrów, ustanowić maksymalną liczbę kawalerów orderu.

W czasie wojny to ograniczenie traci swoją moc.

Art.  13.

Cudzoziemcy, którzy położyli zasługi dla Państwa Polskiego, mogą być zaszczyceni odznakami orderu wszystkich klas, niezależnie od norm, ustanowionych w art. 1 i 4, nie mogą być jednak członkami Kapituły.

Wnioski o odznaczeniu ich nie podlegają opinji Kapituły i są przedstawiane przez Ministra Spraw Zagranicznych w porozumieniu z właściwymi ministrami. Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadzi ewidencją cudzoziemskich kawalerów.

Art.  14. ⁶

Odznaczony orderem winien zwrócić, do Skarbu rzeczywiste koszty ozdób orderowych. Przepis ten nie dotyczy cudzoziemców.

Prezes Rady Ministrów może na wniosek Kapituły zwalniać od obowiązku zwrotu kosztów w całości lub w części także i obywateli polskich.

Wysokość kosztów nadania orderu ustanawia Prezes Rady Ministrów na wniosek Kapituły orderu.

Wszystkie wydatki na order, przewyższające wpływy za odznaki orderowe, pokrywa Skarb.

Wszelkie pisma i dokumenty w sprawach orderu "Odrodzenia Polski" nie podlegają obowiązkowi opłaty skarbowej.

Art.  15.

Przestaje być kawalerem orderu, kto na mocy wyroku sądowego pozbawiony został praw obywatelskich, lub za czyny niehonorowe na mocy zatwierdzonego przez Naczelnika Państwa orzeczenia Kapituły z listy kawalerów został skreślony.

Art.  16.

Szczegóły organizacji Kapituły, zasady i porządek przedkładania wniosków o nadanie orderu oraz przepisy, normujące sposób wręczania, otrzymania i noszenia odznak orderu-unormowane będą w statucie orderu, ustanowionym w drodze dekretu Naczelnika Państwa na wniosek Kapituły, zatwierdzony przez Radę Ministrów.

Art.  17.

Natychmiast po wejściu w życie ustawy niniejszej Naczelnik Państwa zwoła Radę Tymczasową Orderu "Odrodzenia Polski", w której skład wejdą: Marszałek Sejmu Ustawodawczego, jako przewodniczący, Prymas Rzeczypospolitej-Arcybiskup Gnieźnieńsko-Poznański, Prezydent Ministrów lub przez niego wyznaczony Minister jako przedstawiciel Rządu, Prezes Akademji Umiejętności, pierwszy Prezes Sądu Najwyższego i przedstawiciel Naczelnego Wodza Wojsk Polskich w stopniu generała.

Art.  18.

Tymczasowa Rada Orderu przedstawi Naczelnikowi Państwa wniosek o zamianowanie pierwszych 15-tu kawalerów Orderu, przyczem może przedstawić nie więcej jak 2-ch kawalerów do klasy 1, 3-ch kawalerów do klasy II i tyluż do klasy III. Z pomiędzy odznaczonych na wniosek Tymczasowej Rady Orderu kawalerów-Naczelnik Państwa zaprosi Kapitułę Orderu według art. 6.

Art.  19. ⁷

Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Prezesowi Rady Ministrów oraz innym ministrom we właściwym każdemu z nich zakresie działania.

Art.  20.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej uchwalenia.

ZAŁĄCZNIK 

Wzory odznak orderu i ich wymiary.

a) Wielki Krzyż (art. 3 p. a) wzory № 1 i № 2 wielkość naturalna;

b) Krzyż klasy II i 111: według wzorów № 1 i № 2 średniej wielkości długość Krzyża pomiędzy końcami przeciwległych ramion 58 mm.;

c) Krzyż klasy IV: według wzorów № 1 i № 2, krzyż mały, długość krzyża pomiędzy końcami przeciwległych ramion 50 mm.;

d) gwiazda orderu (art. 3 p. a i b) wzór № 3 wielkość naturalna;

e) wstęga szeroka (art. 3 p. a): według wzoru № 4, szerokość wstęgi 100 mm.;

f) wstęga węższa (art. 3 p. b i c): według wzoru № 4, szerokość wstęgi 45 mm;

g) wstęga wąska (art. 3 p. d) według wzoru № 4 szerokość wstęgi 35 mm.

Wzór № 1.

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

Wzór № 2.

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

Wzór № 3.

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

Wzór № 4.

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

¹ Art. 3 zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 1922 r. (Dz.U.22.31.255) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 kwietnia 1922 r.

² Art. 9:

- zmieniony przez art. 3 ustawy z dnia 28 kwietnia 1922 r. (Dz.U.22.31.255) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 kwietnia 1922 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozp. z mocą ustawy z dnia 3 grudnia 1932 r. (Dz.U.32.109.899) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 grudnia 1932 r.

- zmieniony przez art. 1 dekretu z dnia 7 września 1935 r. (Dz.U.35.68.425) zmieniającego nin. ustawę z dniem 12 września 1935 r.

³ Art. 10 zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozp. z mocą ustawy z dnia 3 grudnia 1932 r. (Dz.U.32.109.899) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 grudnia 1932 r.

⁴ Art. 11 zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozp. z mocą ustawy z dnia 3 grudnia 1932 r. (Dz.U.32.109.899) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 grudnia 1932 r.

⁵ Art. 12 zmieniony przez art. 4 ustawy z dnia 28 kwietnia 1922 r. (Dz.U.22.31.255) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 kwietnia 1922 r.

⁶ Art. 14 zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozp. z mocą ustawy z dnia 3 grudnia 1932 r. (Dz.U.32.109.899) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 grudnia 1932 r.

⁷ Art. 19 zmieniony przez art. 1 pkt 5 rozp. z mocą ustawy z dnia 3 grudnia 1932 r. (Dz.U.32.109.899) zmieniającej nin. ustawę z dniem 10 grudnia 1932 r.