Ustalanie uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2014.866

Akt utracił moc
Wersja od: 30 czerwca 2014 r.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH 1
z dnia 26 czerwca 2014 r.
w sprawie ustalania uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu

Na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. poz. 616) zarządza się, co następuje:
Rozporządzenie określa:
1)
wykaz chorób pozostających w związku z pełnieniem służby w Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biurze Ochrony Rządu;
2)
sposób ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu, zwanych dalej "funkcjonariuszami";
3)
wykaz norm oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy, o których mowa w pkt 2.
Ustala się wykaz chorób pozostających w związku z pełnieniem służby w Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biurze Ochrony Rządu, który stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.
1.
Ustala się wykaz norm oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy, który stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia. W wykazie norm oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy określa się sposób ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu.
2.
Stopień uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy ustala się na podstawie wykazu norm oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy w następujący sposób:
1)
jeżeli nastąpiły utrata lub uszkodzenie organu, narządu albo układu, których funkcje były już upośledzone przed wypadkiem lub chorobą, stopień uszczerbku na zdrowiu określa się jako różnicę między stopniem uszczerbku na zdrowiu po wypadku lub po przebyciu choroby a stopniem upośledzenia istniejącego wcześniej; jeżeli nie jest możliwe określenie, w jakim stopniu funkcje organu, narządu albo układu były upośledzone przed wypadkiem lub chorobą, przyjmuje się, że upośledzenia nie było;
2)
jeżeli nastąpiły wielomiejscowe uszkodzenia kończyny lub jej części, stopień uszczerbku na zdrowiu określa się jako sumę procentów uszczerbku ustalonych dla poszczególnych uszkodzeń, która nie może być wyższa niż procent uszczerbku przewidziany w przypadku utraty uszkodzonej kończyny lub jej części;
3)
jeżeli wypadek lub choroba spowodowały uszkodzenie kilku kończyn, narządów albo układów, ogólny stopień uszczerbku na zdrowiu określa się jako sumę procentów uszczerbku ustalonych dla poszczególnych uszkodzeń, która nie może przekraczać 100%;
4)
jeżeli procent uszczerbku na zdrowiu jest podany w wykazie norm oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy z określeniem granic, przy ustalaniu stopnia uszczerbku na zdrowiu bierze się pod uwagę obraz kliniczny, stopień uszkodzenia organu, narządu albo układu oraz towarzyszące mu powikłania;
5)
jeżeli dla danego przypadku nie ma odpowiedniej pozycji w wykazie norm oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy, ocenia się ten przypadek według pozycji najbardziej zbliżonej; można przy tym ustalić stopień uszczerbku na zdrowiu jako procent niższy lub wyższy od przewidywanej normy oceny procentowej w danej pozycji, w zależności od różnicy między stanem ocenianym a stanem przewidzianym w odpowiedniej pozycji tego wykazu.
1.
Ustalenie stopnia uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza następuje według stanu jego zdrowia z dnia ustalenia stopnia uszczerbku, po zakończeniu leczenia.
2.
W przypadku gdy uszczerbek na zdrowiu jest niewątpliwy zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, ustalenie stopnia uszczerbku na zdrowiu jest możliwe przed zakończeniem leczenia funkcjonariusza.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2014 r. 2

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WYKAZ CHORÓB POZOSTAJĄCYCH W ZWIĄZKU Z PEŁNIENIEM SŁUŻBY W POLICJI, STRAŻY GRANICZNEJ, PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ I BIURZE OCHRONY RZĄDU

Poz.Nazwa choroby pozostającej

w związku z pełnieniem służby

Szczególne warunki lub właściwości służby wywołujące chorobę
123
1Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczneNarażenie na działanie szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą wynosi:

- w przypadku zatruć ostrych - 3 dni od zatrucia,

- w przypadku zatruć przewlekłych - nie określa się.

2Psychozy reaktywne oporne na leczenieOstry stres spowodowany zdarzeniami zaistniałymi w czasie pełnienia służby. Ostry początek choroby.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 2 tygodnie od zdarzenia.

3Pylice płucDługotrwałe narażenie na wdychanie pyłów pochodzenia organicznego i nieorganicznego mogących wywołać zwłóknienie tkanki płucnej.
4Organiczne zaburzenia psychiczne (po urazach czaszki, zatruciach, neuroinfekcjach)Urazy, zatrucia, neuroinfekcje zaistniałe w czasie pełnienia służby wywołujące ujawnienie się reakcji psychotycznych.
5Przewlekłe, trwałe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60% wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniąceDługotrwałe narażenie na działanie substancji toksycznych lub drażniących, pyłów, par, gazów, aerozoli o właściwościach uczulających, duszących, drażniących, podwyższonego lub obniżonego ciśnienia.

Narażenie na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby nie powinno być krótsze niż rok.

6Astma oskrzelowaDługotrwałe narażenie na dymy, pyły, aerozole, substancje chemiczne i izocyjaniany.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi rok.

7Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych:Narażenie na czynniki alergizujące.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi:

1) postać ostra i podostra1) w przypadku postaci ostrej zewnątrzpochodnego alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych - rok,
2) postać przewlekła2) w przypadku postaci przewlekłej zewnątrzpochodnego alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych - 3 lata.
8Ostre uogólnione reakcje alergiczneNarażenie na substancje o silnych właściwościach alergizujących.

Okres, w którym istnieje udokumentowane narażenie na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi dzień.

9ByssinozaNarażenie na pyły.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 7 dni.

10BerylozaNarażenie na pył berylu lub związki berylu.

Okresu, w którym występowanie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, nie określa się.

11Choroby płuc wywołane pyłem metali twardychNarażenie na pył kobaltu i wolframu.
12Alergiczny nieżyt nosaNarażenie na związki akrylowe, amoniak, antymon i jego związki, arsen, selen, tlenki azotu, beryl, chlor, związki siarki, chromiany, bezwodnik ftalowy, furfurol, tlenek kadmu, kobalt, mangan, naftę i mieszaniny węglowodorów, terpentynę, pirydynę, pięciotlenek wanadu. Czynnikiem etiologicznym jest alergen występujący w środowisku służby.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi rok.

13Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznymDługotrwała służba w środowisku służby szkodliwym dla zdrowia lub w trudnych warunkach atmosferycznych, w narażeniu na czynniki alergizujące.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi rok.

14Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącymDługotrwałe narażenie na czynniki chemiczne o działaniu żrącym lub drażniącym.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 2 lata.

15Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat:Narażenie na nadmierne, długotrwałe obciążenie narządu głosu (np. wykładowcy, telefoniści, dyspozytorzy).
1) guzki głosowe twarde

2) wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych

3) niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 2 lata.
16Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego:Narażenie na działanie promieniowania jonizującego i ciał promieniotwórczych.
1) ostra choroba popromienna uogólniona po napromieniowaniu całego ciała lub przeważającej jego częściOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 2 miesiące od ustania narażenia.
2) ostra choroba popromienna o charakterze zmian zapalnych lub zapalno-martwiczych skóry i tkanki podskórnej
3) przewlekłe popromienne zapalenie skóry
4) przewlekłe uszkodzenie szpiku kostnegoOkresu występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, nie określa się.
5) zaćma popromiennaOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 10 lat.
6) nowotwory złośliwe z prawdopodobieństwem indukcji przekraczającym 10%Określa się indywidualnie przy oszacowaniu ryzyka.
17Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku służby, uznanych za rakotwórcze u ludzi:Narażenie na długotrwałą styczność z chemicznymi czynnikami rakotwórczymi, np. produktami suchej destylacji węgla, ropy naftowej, łupków bitumicznych, smołowców i innych. Narażenie na działanie czynników i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym i mutagennym.
(uwaga: nowotwory powstałe w następstwie działania promieniowania jonizującego należy kwalifikować według poz. 16)Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, określa się indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu.
1) rak płuca, rak oskrzela

2) międzybłoniak opłucnej albo otrzewnej

3) nowotwór układu krwiotwórczego

4) nowotwór skóry

5) nowotwór pęcherza moczowego

6) nowotwór wątroby

7) rak krtani, nowotwór nosa i zatok przynosowych

18Choroby skóry:Długotrwałe narażenie na styczność z substancjami drażniącymi lub uczulającymi.
1) alergiczne kontaktowe zapalenie skóryOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi miesiąc.
2) kontaktowe zapalenie skóry z podrażnieniaOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi miesiąc.
3) trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy o rozległym charakterzeOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego zakończenia narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi miesiąc.
4) drożdżakowe zapalenie skóry rąk u osób wykonujących służbę w warunkach sprzyjających rozwojowi drożdżaków chorobotwórczychOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi miesiąc.
5) grzybice skóry u osób stykających się z materiałem biologicznym pochodzącym od zwierzątOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi miesiąc.
6) fotodermatozy zawodoweOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego zakończenia narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 3 lata.
19Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania czynności służbowych:

1) przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki

2) przewlekłe zapalenie kaletki maziowej

3) przewlekłe uszkodzenie łękotki u osób wykonujących czynności służbowe w pozycji kucznej lub klęczącej

4) przewlekłe zapalenie okołostawowe barku

5) przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej

6) zmęczeniowe złamanie kości

7) martwica kości nadgarstka

Długotrwałe obciążenie ograniczonych grup mięśni, wymuszona postawa ciała lub narażenie na często powtarzające się mikrourazy albo powodujące ucisk na pnie nerwów; ruchy monotypowe, wykonywane w szybkim tempie (np. u stenografów, maszynistek) oraz narażenie na stały ucisk i nadmierne obciążenie aparatu kostno-stawowego. Występuje, kiedy działanie mechaniczne przekracza wytrzymałość fizyczną lub wydolność czynnościową elementów dynamiczno-statycznych. Czynności służbowe wykonywane długotrwale, charakteryzujące się powtarzalnością, rytmicznością, wymuszoną pozycją, uciskiem lub rozciąganiem określonych elementów narządu.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi rok.

20Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania czynności służbowych:

1) zespół cieśni w obrębie nadgarstka

2) zespół kanału Guyona

3) zespół rowka nerwu łokciowego

4) uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących służbę w pozycji kucznej

Długotrwałe obciążenie ograniczonych grup mięśni, wymuszona postawa ciała lub narażenie na często powtarzające się mikrourazy albo powodujące ucisk na pnie nerwów; ruchy monotypowe, wykonywane w szybkim tempie oraz narażenie na stały ucisk i nadmierne obciążenie aparatu kostno-stawowego.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi rok.

21Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu co najmniej o 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz.Narażenie na długotrwałe działanie hałasu o dużej intensywności lub dźwięków o wysokich i niskich częstotliwościach.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 2 lata.

22Zespół wibracyjny:

1) postać naczyniowo-nerwowa

2) postać kostno-stawowa

3) postać mieszana: naczyniowo-nerwowa i kostno-stawowa

Długotrwałe narażenie na działania drgań mechanicznych (wibracje), przy chłodnym i wilgotnym mikroklimacie przy dodatniej próbie oziębieniowej, uciskowej, białej plamy, zmianach rtg kończyn i zaburzeń czucia (badanie palestezjometryczne).

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 3 lata.

23Choroby wywołane służbą w warunkach zmiennego ciśnienia atmosferycznego lub wywołane działaniem przeciążeń grawitacyjnych (przyspieszeń):Podwyższone lub obniżone ciśnienie atmosferyczne narażające na nagłe zmiany ciśnienia oraz działania przeciążeń grawitacyjnych (np. nurkowie, piloci).
1) choroba dekompresyjnaOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 5 lat.
2) urazy ciśnienioweOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 3 dni.
3) następstwa oddychania mieszaninami gazowymi pod zwiększonym ciśnieniemOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 3 dni.
24Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia:

1) udar cieplny albo jego

następstwa

2) wyczerpanie cieplne albo jego następstwa

3) odmroziny

Działanie ujemnych albo bardzo wysokich temperatur.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi rok.

25Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi:Narażenie na długotrwałe działanie promieniowania podczerwonego, nadfioletowego, pola elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości, spójnego promieniowania świetlnego generowanego przez układy laserowe, drażniących substancji chemicznych.

Długotrwałe wykonywanie czynności wymagających podwyższonej koncentracji wzroku na zminiaturyzowanych elementach lub w warunkach niewystarczającego oświetlenia oraz obsługa elektronicznych monitorów ekranowych.

1) alergiczne zapalenie spojówekOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 3 lata.
2) ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem nadfioletowymOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi dzień.
3) epidemiczne wirusowe zapalenie spojówek lub rogówkiOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 3 lata.
4) zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymiOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 3 lata.
5) zaćma wywołana działaniem promieniowania podczerwonego lub długofalowego nadfioletowegoOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 10 lat.
6) centralne zmiany zwyrodnieniowe siatkówki i naczyniówki wywołane krótkofalowym promieniowaniem podczerwonym lub promieniowaniem widzialnym z obszaru widma niebieskiegoOkres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi 3 lata.
26Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa:

1) wirusowe zapalenie wątroby

2) borelioza

3) gruźlica

4) bruceloza

5) pełzakowica

6) zimnica

7) inne choroby zakaźne lub pasożytnicze, w tym choroby powstałe w wyniku powikłań szczepień ochronnych, wykonanych w związku ze służbą na określonym stanowisku, zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia, osierdzia w przebiegu chorób o etiologii bakteryjnej, wirusowej lub pasożytniczej

Bezpośrednie stykanie się z zakaźnym środowiskiem i materiałem biologicznym. Szczepienia ochronne wykonane na zlecenie właściwych organów w związku z zagrożeniami wynikającymi z warunków służby. Trudne warunki atmosferyczne, polowe, niekorzystne warunki zakwaterowania sprzyjające zachorowaniu.
27PTSD/STSW - bez kryterium czasu służby (zespół stresu pourazowego)Wydarzenie o charakterze katastrofalnym, wyjątkowo zagrażającym życiu i zdrowiu psychicznemu. Reakcja na ostry stres powodujący kryzys psychiczny, odroczona lub przedłużona w czasie. Wystąpienie objawów po krótkiej przerwie od zadziałania czynnika stresogennego.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, wynosi 6 miesięcy od wystąpienia stresora.

1) zaburzenia lękowe:

a) fobie

b) zespół lęku uogólnionego

c) zespół lęku panicznego

d) zaburzenia depresyjno-lękowe nawracające

e) zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne

Długotrwałe i nadmierne napięcie nerwowe lub emocjonalne, mikrourazy i zatrucia podprogowe (np. spalinami) wywołujące ujawnienie się i zaostrzenie kompensowanych dotąd wad psychicznych, usposabiające do nawarstwienia reakcji nerwicowych. Nadmierne napięcie nerwowe, zwiększona odpowiedzialność w ponadnormatywnym czasie służby.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, mimo wcześniejszego ustania narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące w warunkach służby, wynosi rok.

2) zaburzenia osobowościoweTrwała zmiana osobowości po przeżyciu sytuacji ekstremalnej lub katastrofy, po chorobie psychicznej.
28Nadciśnienie tętnicze z powikłaniami wielonarządowymiDługotrwałe narażenie na czynniki stresogenne.

Okres występowania udokumentowanych objawów chorobowych, który upoważnia do rozpoznania choroby pozostającej w związku ze służbą, wynosi rok.

29Żylaki podudzi z trudno gojącymi się owrzodzeniamiDługotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub wymuszonej.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WYKAZ NORM OCENY PROCENTOWEJ USZCZERBKU NA ZDROWIU FUNKCJONARIUSZY POLICJI, STRAŻY GRANICZNEJ, PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ I BIURA OCHRONY RZĄDU

Poz.TreśćProcent uszczerbku na zdrowiu
A. USZKODZENIA GŁOWY
1Uszkodzenie powłok czaszki (bez uszkodzeń kostnych)
a) uszkodzenie powłoki czaszki - w zależności od rozmiaru, ruchomości, tkliwości blizn0-10
b) pozbawienie owłosienia (w zależności od obszaru):
- poniżej 25% powierzchni skóry owłosionej0-10
- od 25% do 75% powierzchni skóry owłosionej11-20
- powyżej 75% powierzchni skóry owłosionej21-30
UWAGA:

W przypadku uzupełnienia ubytku skóry owłosionej przeszczepem skóry oraz odtworzenia owłosienia należy oceniać według poz. 1 lit. a. W przypadku skutecznej replantacji skalpu oceniać według poz. 1 lit. a.

2Pourazowe uszkodzenie kości sklepienia i podstawy czaszki (wgłębienia, szczeliny, fragmentacja) - w zależności od rozległości uszkodzeń
a) bez wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego0-10
b) z nawracającym płynotokiem nosowym i/lub usznym10-30
3Ubytki w kościach sklepienia czaszki o łącznej powierzchni - w zależności od rozmiarów
a) poniżej 10 cm20-10
b) od 10 do 50 cm211-15
c) powyżej 50 cm216-25
UWAGA:

Jeżeli powstały ubytek kości został uzupełniony operacją plastyczną z dobrym efektem, procent stałego uszczerbku na zdrowiu oceniony za pierwszy ubytek należy zmniejszyć o połowę.

Jeżeli przy uszkodzeniach i ubytkach kości czaszki (poz. 2 i 3) występują jednocześnie uszkodzenia powłoki czaszki (poz. 1), należy osobno ocenić stopień uszczerbku za uszkodzenia lub ubytki kości według poz. 2 lub 3 i osobno za uszkodzenia powłoki czaszki według poz. 1.

4Powikłania towarzyszące uszkodzeniom wymienionym w poz. 1, 2, 3 w postaci przewlekłego zapalenia kości, ropowicy podczepcowej leczonej operacyjnie, przepukliny mózgowej - ocenia się dodatkowo w zależności od rodzaju i stopnia powikłań0-25
5Porażenia i niedowłady pochodzenia mózgowego
a) porażenie połowiczne, porażenie kończyn dolnych uniemożliwiające samodzielne stanie i chodzenie 0-1° według skali Lovette'a100
b) głęboki niedowład połowiczny lub obu kończyn dolnych znacznie utrudniający sprawność kończyn 2° lub 2/3° według skali Lovette'a60-80
c) średniego stopnia niedowład połowiczny lub niedowład obu kończyn dolnych 3° lub 3/4° według skali Lovette'a40-60
d) nieznacznego stopnia (niewielki, dyskretny) niedowład połowiczny lub obu kończyn dolnych 4° lub 4/5° według skali Lovette'a10-40
e) porażenie kończyny górnej 0-1° wg skali Lovette'a z niedowładem kończyny dolnej 3-4° według skali Lovette'a:
- dominującej70-90
- niedominującej60-80
f) niedowład kończyny górnej 3-4° wg skali Lovette'a z porażeniem kończyny dolnej 0-1° według skali Lovette'a:
- dominującej70-90
- niedominującej60-80
g) monoparezy pochodzenia ośrodkowego dotyczące kończyny górnej 0-1° według skali Lovette'a:
- dominującej40-50
- niedominującej30-40
h) monoparezy pochodzenia ośrodkowego dotyczące kończyny górnej 2-2/3° według skali Lovette'a:
- dominującej30-40
- niedominującej25-30
i) monoparezy pochodzenia ośrodkowego dotyczące kończyny górnej 3-4° według skali Lovette'a:
- dominującej10-30
- niedominującej5-20
j) monoparezy pochodzenia ośrodkowego dotyczące kończyny dolnej 0° według skali Lovette'a50
k) monoparezy pochodzenia ośrodkowego dotyczące kończyny dolnej 1-2° według skali Lovette'a30-50
1) monoparezy pochodzenia ośrodkowego dotyczące kończyny dolnej 3-4° według skali Lovette'a10-30
UWAGA:

W przypadku współistnienia zaburzeń mowy o typie afazji należy oceniać dodatkowo według poz. 11, uwzględniając, że całkowity uszczerbek na zdrowiu z tytułu uszkodzenia mózgu nie może przekroczyć 100%.

W przypadku współistnienia deficytu ruchowego z innymi objawami organicznego uszkodzenia mózgu należy oceniać według poz. 9.

W przypadku różnicy w nasileniu niedowładu pomiędzy kończynami dolnymi należy oceniać według poz. 5 lit. g oddzielnie dla każdej kończyny.

SKALA LOVETTE'A

0° - brak czynnego skurczu mięśnia - brak siły mięśniowej.

1 ° - ślad czynnego skurczu mięśnia - 10% prawidłowej siły mięśniowej.

2° - wyraźny skurcz mięśnia i zdolność wykonania ruchu przy pomocy i odciążeniu odcinka ruchomego - 25% prawidłowej siły mięśniowej.

3° - zdolność do wykonywania ruchu czynnego samodzielnego z pokonaniem ciężkości danego odcinka - 50% prawidłowej siły mięśniowej.

4° - zdolność do wykonywania czynnego ruchu z pewnym oporem - 75% prawidłowej siły mięśniowej.

5° - prawidłowa siła, zdolność wykonywania czynnego ruchu z pełnym oporem - 100% prawidłowej siły mięśniowej.

6Izolowane zespoły pozapiramidowe
a) utrwalony zespół pozapiramidowy znacznie utrudniający sprawność organizmu i wymagający opieki osób trzecich100
b) zespół pozapiramidowy utrudniający sprawność organizmu z zaburzeniami mowy40-80
c) zaznaczony zespół pozapiramidowy5-30
7Zaburzenia równowagi i inne poza niedowładem zaburzenia sprawności ruchowej (ataksja, dysmetria, inne objawy zespołu móżdżkowego) pochodzenia mózgowego
a) uniemożliwiające chodzenie100
b) utrudniające w dużym stopniu chodzenie i sprawność ruchową50-80
c) utrudniające w lekkim stopniu chodzenie i sprawność ruchową10-40
d) utrudniające w niewielkim stopniu chodzenie i sprawność ruchową0-10
8Padaczka jako izolowane następstwo uszkodzenia mózgu
a) padaczka z częstymi napadami - 3 napady w tygodniu i więcej50-60
b) padaczka z napadami - powyżej 2 na miesiąc30-50
c) padaczka z napadami - 2 i mniej na miesiąc10-30
d) padaczka z napadami o różnej morfologii - bez utrat przytomności0-10
UWAGA:

Podstawą rozpoznania padaczki są: powtarzające się napady padaczkowe, typowe zmiany w EEG, dokumentacja z przebiegu leczenia, ustalone rozpoznanie przez lekarza leczącego. W przypadku współistnienia padaczki z innymi objawami organicznego uszkodzenia mózgu należy oceniać według poz. 9.

9Zaburzenia neurologiczne i psychiczne spowodowane organicznym uszkodzeniem mózgu (encefalopatie) w zależności od stopnia zaburzeń neurologicznych i psychicznych
a) ciężkie zaburzenia psychiczne i neurologiczne uniemożliwiające samodzielną egzystencję80-100
b) encefalopatia ze zmianami charakterologicznymi i/lub dużym deficytem neurologicznym50-80
c) encefalopatia ze zmianami charakterologicznymi i/lub deficytem neurologicznym o średnim nasileniu30-50
d) encefalopatia z niewielkimi zmianami charakterologicznymi i/lub niewielkim deficytem neurologicznym10-30
UWAGA:

Rozpoznanie encefalopatii powinno być potwierdzone występowaniem deficytu w stanie neurologicznym i psychicznym, udokumentowane badaniem psychiatrycznym, psychologicznym i neurologicznym oraz zmianami w obrazie EEG, TK lub NMR.

10Nerwice i inne utrwalone skargi subiektywne powstałe w następstwie urazów czaszkowo-mózgowych lub po ciężkim uszkodzeniu ciała
a) skargi subiektywne związane z urazem głowy lub ciężkim uszkodzeniem innych części ciała w zależności od stopnia zaburzeń (nawracające bóle i zawroty głowy, męczliwość, nadpobudliwość, osłabienie pamięci, trudności w skupieniu uwagi, bezsenność)0-5
b) zespół stresu pourazowego, utrwalone nerwice związane z urazem czaszkowo-mózgowym lub po ciężkim uszkodzeniu ciała

- w zależności od stopnia zaburzeń, wymagające stałego leczenia psychiatrycznego

5-20
c) reakcja nerwicowa po bezpośredniej ekspozycji na materiał zakaźny0-5
11Zaburzenia mowy
a) afazja całkowita (sensoryczna lub sensoryczno-motoryczna) z afagią i aleksją100
b) afazja całkowita motoryczna60
c) afazja średniego i znacznego stopnia utrudniająca porozumiewanie się20-40
d) afazja nieznacznego stopnia10-20
12Zespoły podwzgórzowe i inne zaburzenia wewnątrzwydzielnicze pochodzenia ośrodkowego (moczówka prosta, cukrzyca, nadczynność tarczycy)
a) znacznie upośledzające czynność organizmu40-60
b) nieznacznie upośledzające czynność organizmu20-30
13Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwów ruchowych gałki ocznej
a) z objawami dwojenia obrazu, opadania powieki i zaburzeniami akomodacji20-35
b) z objawami dwojenia obrazu i opadania powieki10-20
c) z objawami dwojenia obrazu bez opadania powieki5-15
d) zaburzenia akomodacji lub inne zaburzenia czynności mięśni wewnętrznych oka0-15
14Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu trójdzielnego - w zależności od stopnia uszkodzenia
a) czuciowe (w tym neuralgia pourazowa)0-10
b) ruchowe0-10
c) czuciowo-ruchowe5-20
15Uszkodzenie nerwu twarzowego
a) obwodowe całkowite z niedomykaniem powieki20
b) obwodowe częściowe w zależności od nasilenia dolegliwości5-15
c) izolowane uszkodzenie centralne5-10
UWAGA:

Współistnienie uszkodzenia nerwu twarzowego ze złamaniem kości skalistej należy oceniać według poz. 48. Uszkodzenie centralne nerwu twarzowego współistniejące z innymi objawami świadczącymi o uszkodzeniu mózgu należy oceniać według poz. 5 lub 9.

16Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwów językowo-gardłowego i błędnego - w zależności od stopnia zaburzeń mowy, połykania, oddechu, krążenia i przewodu pokarmowego
a) niewielkiego stopnia5-10
b) średniego stopnia10-25
c) dużego stopnia25-50
17Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu dodatkowego

- w zależności od stopnia uszkodzenia

3-15
18Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu podjęzykowego

- w zależności od stopnia uszkodzenia

5-20
UWAGA:

Jeżeli uszkodzeniom nerwów czaszkowych towarzyszą inne uszkodzenia mózgu, należy oceniać według poz. 9.

19Uszkodzenia powłok twarzy (blizny i ubytki)
a) oszpecenie bez zaburzeń funkcji - w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłoce twarzy0-10
b) oszpecenie z lekkimi zaburzeniami funkcji - w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłoce twarzy oraz stopnia zaburzeń funkcji5-30
c) oszpecenie połączone z dużymi zaburzeniami funkcji - w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłoce twarzy oraz stopnia zaburzeń funkcji30-60
20Uszkodzenie nosa (w tym złamanie kości nosa, uszkodzenia chrząstki, ubytki części miękkich)
a) uszkodzenia nosa bez zaburzeń oddychania i powonienia - blizny i/lub niewielkie zniekształcenie nosa0-5
b) uszkodzenie nosa z zaburzeniami oddychania - znacznego stopnia deformacja nosa lub utrata części nosa5-15
c) uszkodzenie nosa z zaburzeniami oddychania i powonienia - w zależności od stopnia zaburzeń w oddychaniu i powonieniu15-20
d) utrata lub zaburzenia powonienia w następstwie uszkodzenia przedniego dołu czaszki0-5
e) utrata znacznej części nosa lub utrata całkowita (łącznie z kością nosa)20-30
UWAGA:

O ile znacznej deformacji nosa towarzyszą blizny nosa, należy oceniać łącznie według poz. 20.

O ile uszkodzenie nosa, warg, powiek wchodzi w zespół uszkodzeń objętych poz. 19, należy oceniać według tej pozycji.

21Uszkodzenia w obrębie zębów
a) utrata częściowa korony zęba bez uszkodzeń miazgi - siekacze lub kły1
b) utrata częściowa korony zęba bez uszkodzeń miazgi - pozostałe zęby0,5
c) utrata częściowa korony zęba z uszkodzeniem miazgi - siekacze lub kły1,5
d) utrata częściowa korony zęba z uszkodzeniem miazgi - pozostałe zęby1
e) całkowita utrata korony zęba z zachowaniem korzenia - siekacze lub kły2
f) całkowita utrata korony zęba z zachowaniem korzenia - pozostałe zęby1,5
g) całkowita utrata zęba - siekacze lub kły3
h) całkowita utrata zęba - pozostałe zęby2
i) pourazowe rozchwianie zęba0,5
22Uszkodzenia (złamania, zwichnięcia) kości oczodołu, szczęki, kości jarzmowej, żuchwy, stawu skroniowo-żuchwowego, w zależności od przemieszczeń, zniekształceń, niesymetrii zgryzu, upośledzenia żucia, rozwierania jamy ustnej, zaburzeń czucia
a) nieznacznego stopnia0-5
b) średniego stopnia5-10
c) znacznego stopnia10-25
UWAGA:

W przypadku urazu oczodołu z dwojeniem obrazu bez zaburzeń ostrości wzroku należy oceniać dodatkowo według poz. 26, w przypadku zaburzeń ostrości wzroku - według tabeli z poz. 26 lit. a.

W przypadku pojawienia się dużych deficytów neurologicznych dotyczących unerwienia twarzy należy oceniać dodatkowo według pozycji właściwej dla danego nerwu.

Jeżeli uszkodzeniom kości twarzoczaszki towarzyszy oszpecenie należy oceniać jedynie według poz. 19. W przypadku złamania żuchwy z innymi kośćmi twarzoczaszki, następstwa uszkodzeń żuchwy należy oceniać oddzielnie od złamania pozostałych kości twarzoczaszki - dodatkowo według poz. 22 lub 23.

23Utrata szczęki lub żuchwy, łączenie z oszpeceniem i utratą zębów - w zależności od wielkości ubytków, oszpecenia i powikłań
a) częściowa15-35
b) całkowita40-50
24Ubytek podniebienia
a) z zaburzeniami mowy i połykania - w zależności od stopnia zaburzeń10-25
b) z dużymi zaburzeniami mowy i połykania - w zależności od stopnia zaburzeń25-40
25Skutki obrażeń języka, przedsionka jamy ustnej, wargi, ubytki - w zależności od blizn, zniekształceń, wielkości ubytków, zaburzeń mowy, trudności w połykaniu
a) uszkodzenie języka, uszkodzenia przedsionka jamy ustnej, wargi w zależności od wielkości uszkodzeń - zmiany i ubytki niewielkiego stopnia0-5
b) ubytki języka, uszkodzenia przedsionka jamy ustnej i warg - zmiany i ubytki średniego stopnia upośledzające odżywianie5-15
c) duże zmiany i ubytki języka - upośledzające mowę i odżywianie w zależności od stopnia15-40
d) całkowita utrata języka50
B. USZKODZENIA NARZĄDU WZROKU
26Obniżenie ostrości wzroku bądź utrata jednego lub obojga oczu
a) przy obniżeniu ostrości wzroku lub utracie wzroku w jednym oku lub obojgu oczach uszczerbek ocenia się według poniższej tabeli
Tabela
Ostrość wzroku oka prawego 1,0

(10/10)

0,9

(9/10)

0,8

(8/10)

0,7

(7/10)

0,6

(6/10)

0,5

(5/10)

0,4

(4/10)

0,3

(3/10)

0,2

(2/10)

0,1

(1/10)

0
Ostrości, wzroku oka lewego
Procent uszczerbku
1,0 (10/10)02,557,51012,51520253035
0,9 (9/10)2,557,51012,5152025303540
0,8 (8/10)57,51012,515202530354045
0,7 (7/10)7,51012,51520253035404550
0,6 (6/10)1012,5152025303540455055
0,5 (5/10)12,515202530354045505560
0,4 (4/10)1520253035404550556065
0,3 (3/10)2025303540455055606570
0,2 (2/10)2530354045505560657080
0,1 (1/10)3035404550556065708090
035404550556065708090100
b) dwojenie obrazu bez zaburzeń ostrości wzroku0-10
c) utrata wzroku jednego oka z jednoczesnym wyłuszczeniem gałki ocznej40
UWAGA:

Ostrość wzroku zawsze określa się po korekcji szkłami, zarówno przy zmętnieniu rogówki lub soczewki, jak i przy współistnieniu uszkodzenia siatkówki lub nerwu wzrokowego.

Wartość uszczerbku w poz. 26 lit. c obejmuje również oszpecenie związane z wyłuszczeniem gałki ocznej.

27Porażenie nastawności (akomodacji) przy braku zaburzeń ostrości wzroku po korekcji
a) jednego oka15
b) obojga oczu30
UWAGA:

W przypadku pseudosoczewkowatości bez zaburzeń ostrości wzroku oceniać według poz. 27, w przypadku niedających się skorygować zaburzeń ostrości wzroku według poz. 34.

28Uszkodzenie gałki ocznej wskutek urazów tępych
a) z zaburzeniami ostrości wzrokuoceniać według tabeli

z poz. 26 lit. a

b) z widocznym defektem lub deformacją w obrębie gałki ocznej, blizny rogówki - bez zaburzeń ostrości wzroku0-5
29Uszkodzenie gałki ocznej wskutek urazów drążących oraz nieusuniętego ciała obcego z oczodołu
a) z zaburzeniami ostrości wzrokuoceniać według tabeli

z poz. 26 lit. a

b) z widocznym defektem lub deformacją w obrębie gałki ocznej, blizny rogówki - bez zaburzeń ostrości wzroku0-5
c) nieusunięte ciało obce wewnątrzgałkowe z obniżeniem ostrości wzrokuoceniać według tabeli

z poz. 26 lit. a+ 10%

d) nieusunięte ciało obce wewnątrzgałkowe bez obniżenia ostrości wzroku10
e) nieusunięte ciało obce z oczodołu0-5
30Uszkodzenie gałki ocznej wskutek urazów chemicznych, termicznych, spowodowanych promieniowaniem elektromagnetycznym oraz energią elektryczną
a) w zależności od zaburzeń ostrości wzrokuoceniać według tabeli

z poz. 26 lit. a

b) bez zaburzeń ostrości wzroku0-5
31Koncentryczne zwężenie pola widzenia należy oceniać według poniższej tabeli, w zależności od mniej lub bardziej korzystnej lokalizacji zwężenia pola widzenia
Tabela
Zwężenie doPrzy nienaruszonym drugim okuW obojgu oczachPrzy ślepocie drugiego oka
60°0020-35%
50°1-5%10-15%35-45%
40°5-10%15-25%45-55%
30°10-15%25-50%55-70%
20°15-20%50-80%70-85%
10°20-25%80-90%85-95%
poniżej 10°25-35%90-95%95-100%
32Połowiczne i inne niedowidzenia
a) dwuskroniowe60
b) dwunosowe30
c) jednoimienne30
d) inne ubytki pola widzenia (jednooczne)0-5
33Bezsoczewkowość bez współistnienia zaburzeń ostrości wzroku po korekcji
a) w jednym oku25
b) w obojgu oczach40
UWAGA:

W przypadku gdy współistnieją niedające się skorygować zaburzenia ostrości wzroku, ocenia się dodatkowo według tabeli z poz. 26 lit. a z ograniczeniem do 35% w przypadku jednego oka i 100% w przypadku obojga oczu.

34Pseudosoczewkowość przy współistnieniu niepoddających się korekcji zaburzeń ostrości wzroku
a) w jednym okuoceniać według tabeli z poz. 26

lit. a w granicach 15-35%

b) w obojgu oczachoceniać według tabeli z poz. 26

lit. a w granicach 30-100%

35Zaburzenia w drożności przewodów łzowych (łzawienie) - w zależności od stopnia i natężenia
a) w jednym oku5-10
b) w obojgu oczach10-15
36Odwarstwienie siatkówki jednego okaoceniać według tabeli z poz. 26

lit. a i poz. 31 nie mniej niż 15%

37Jaskra
a) bez zaburzeń pola widzenia i ostrości wzroku2
b) z zaburzeniem pola widzenia i ostrości wzrokuoceniać według tabeli ostrości wzroku z poz. 26 lit. a oraz tabeli koncentrycznego zwężenia pola widzenia z poz. 31, z tym zastrzeżeniem, że ogólny procent uszczerbku nie może wynosić więcej niż 35% za jedno oko i 100% za oboje oczu
38Wytrzeszcz tętniący - w zależności od stopnia50-100
39Zaćma urazowaoceniać według tabeli ostrości wzroku z poz. 26 lit. a
40Przewlekłe zapalenie spojówek, uszkodzenia powiek (oparzenia, urazy)
a) niewielkie zmiany0-5
b) duże zmiany, blizny i zrosty powiek powodujące niedomykalność5-10
UWAGA:

Suma orzeczonego uszczerbku na zdrowiu z tytułu uszkodzeń poszczególnych struktur oka nie może przekroczyć wartości uszczerbku przewidzianej za całkowitą utratę wzroku w jednym oku (35%) lub w obojgu oczach (100%). Jeżeli uraz powiek wchodzi w skład uszkodzeń innych części twarzy, należy oceniać według poz. 19 lub 22.

C. USZKODZENIA NARZĄDU SŁUCHU
41Upośledzenie ostrości słuchu
a) przy upośledzeniu ostrości słuchu, trwały uszczerbek ocenia się według poniższej tabeli
Tabela
Obliczanie procentowego uszczerbku na zdrowiu

z tytułu utraty słuchu według Rosera

Ucho prawe0-25 dB26-40 dB41-70 dBpowyżej 70 dB
Ucho lewe
0-25 dB05%10%20%
26-40 dB5%15%20%30%
41-70 dB10%20%30%40%
powyżej 70 dB20%30%40%50%
UWAGA:

Oblicza się oddzielnie średnią dla ucha prawego i lewego, biorąc pod uwagę częstotliwości dla 500, 1000 i 2000 Hz. Jeżeli różnica między wartościami dla 500 Hz i 2000 Hz jest większa niż 40 dB, ubytek słuchu wylicza się jako średnią z czterech progów: 500, 1000, 2000 i 4000 Hz. Jeżeli różnica między wartościami dla 500 Hz i 2000 Hz jest większa niż 40 dB, ale próg słyszalności dla 4000 Hz jest lepszy niż dla 2000 Hz, ubytek słuchu wylicza się jako średnią z trzech progów 500,1000,4000 Hz.

b) pourazowe szumy uszne - w zależności od stopnia nasilenia0-5
UWAGA:

Jeżeli szum uszny towarzyszy deficytowi słuchu, należy oceniać wyłącznie według tabeli z poz. 41 lit. a, natomiast jeżeli towarzyszy zaburzeniom równowagi, to oceniać według poz. 47.

42Urazy małżowiny usznej
a) zniekształcenie małżowiny (blizny, oparzenia i odmrożenia) lub utrata części małżowiny - w zależności od stopnia uszkodzeń0-10
b) całkowita utrata jednej małżowiny15
c) całkowita utrata obu małżowin30
43Zwężenie lub zarośnięcie zewnętrznego przewodu słuchowego - jednostronne lub obustronne z osłabieniem lub przytępieniem słuchuoceniać według tabeli

z poz. 41 lit. a

44Przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego
a) jednostronne5
b) obustronne10
45Przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego powikłane perlakiem, próchnicą kości lub polipem ucha - w zależności od stopnia powikłań
a) jednostronne5-15
b) obustronne10-20
46Uszkodzenie ucha środkowego, błony bębenkowej, kosteczek słuchowych
a) bez upośledzenia słuchu, w zależności od blizn, zniekształceń0-5
b) z upośledzeniem słuchuoceniać według tabeli

z poz. 41 lit. a

47Uszkodzenia ucha wewnętrznego
a) z uszkodzeniem części słuchowejoceniać według tabeli

z poz. 41 lit. a

b) z uszkodzeniem części statycznej (zawroty głowy, nudności, niewielkie zaburzenia równowagi)0-20
c) z uszkodzeniem części statycznej (zawroty głowy, zaburzenia równowagi utrudniające poruszanie się, nudności, wymioty)20-50
d) z uszkodzeniem części słuchowej i statycznej - w zależności od stopnia uszkodzenia30-60
48Uszkodzenie nerwu twarzowego łącznie z pęknięciem kości skalistej
a) jednostronne - w zależności od stopnia uszkodzenia10-25
b) dwustronne25-60
D. USZKODZENIA SZYI, KRTANI, TCHAWICY I PRZEŁYKU
49Uszkodzenie gardła z upośledzeniem funkcji5-10
50Uszkodzenie lub zwężenie krtani, uszkodzenie nerwów krtaniowych, pozwalające na obchodzenie się bez rurki tchawicznej - w zależności od stopnia uszkodzenia
a) niewielka okresowa duszność, chrypka5-10
b) świst krtaniowy, duszność przy umiarkowanych wysiłkach, zachłystywanie się10-30
51Uszkodzenie krtani, powodujące konieczność stałego noszenia rurki tchawicznej
a) z zaburzeniami głosu - w zależności od stopnia35-50
b) z bezgłosem60
52Uszkodzenia tchawicy - w zależności od stopnia jej zwężenia
a) bez niewydolności oddechowej0-10
b) duszność w trakcie wysiłku fizycznego10-20
c) duszność w trakcie chodzenia po poziomym odcinku drogi wymagająca okresowego zatrzymania, się w celu nabrania powietrza20-40
d) duże zwężenie potwierdzone badaniem bronchoskopowym z dusznością spoczynkową40-60
53Uszkodzenie przełyku
a) ze zwężeniem bez zaburzeń w odżywianiu0-5
b) z częściowymi trudnościami w odżywianiu - w zależności od stopnia upośledzenia stanu odżywiania5-30
c) odżywianie tylko płynami50
d) całkowita niedrożność przełyku ze stałą przetoką żołądkową80
54Uszkodzenie tkanek miękkich skóry, mięśni, naczyń - w zależności od blizn, ruchomości szyi, ustawienia głowy
a) zmiany niewielkiego stopnia0-5
b) zmiany średniego stopnia5-15
c) rozległe blizny, w znacznym stopniu ograniczona ruchomość szyi z niesymetrycznym ustawieniem głowy15-30
UWAGA:

Uszkodzenie tkanek miękkich z jednoczesnym uszkodzeniem kręgosłupa szyjnego należy oceniać według poz. 89.

E. USZKODZENIA KLATKI PIERSIOWEJ I ICH NASTĘPSTWA
55Urazy części miękkich klatki piersiowej, grzbietu - w zależności od zniekształcenia, rozległości, blizn, ubytków mięśni i stopnia upośledzenia oddychania
a) zniekształcenia, ubytki i blizny nieograniczające ruchomości klatki piersiowej0-5
b) lekkie ograniczenie ruchomości klatki piersiowej - blizny, ubytki mięśniowe z niewielkim zmniejszeniem wydolności oddechowej5-10
c) ograniczenie ruchomości klatki piersiowej średniego stopnia - blizny, ubytki mięśniowe ze średnim zmniejszeniem wydolności oddechowej10-25
d) ograniczenie ruchomości klatki piersiowej znacznego stopnia, rozległe ściągające blizny, duże ubytki mięśniowe ze znacznym zmniejszeniem wydolności oddechowej25-40
UWAGA:

Stopnie upośledzenia wydolności oddechowej są zawarte w uwadze w poz. 62.

56Utrata brodawki
a) częściowa w zależności od rozległości blizn0-10
b) całkowita utrata brodawki - w zależności od płci i wieku10-15
UWAGA:

Stopnie uszczerbku na zdrowiu po całkowitej utracie brodawki ocenia się również według przewidywanej utraty funkcji.

57Uszkodzenie lub utrata sutka w zależności od wielkości ubytków i blizn
a) częściowe uszkodzenie lub częściowa utrata w zależności od wielkości ubytku5-15
b) całkowita utrata sutka - w zależności od płci i wieku20-25
c) utrata sutka z częścią mięśnia piersiowego w zależności od płci i wieku30-35
UWAGA:

Stopień uszczerbku na zdrowiu po całkowitej utracie sutka ocenia się również według przewidywanej utraty funkcji.

58Złamanie żeber
a) złamanie żebra - bez zniekształceń1
b) złamanie żeber - bez zniekształceń, bez zmniejszenia wydolności oddechowej2-5
c) złamanie żebra lub żeber z obecnością zniekształceń i bez zmniejszenia wydolności oddechowej2-10
d) złamanie żeber z lekkim ograniczeniem ruchomości klatki piersiowej i zmniejszeniem wydolności oddechowej niewielkiego stopnia5-10
e) złamanie żeber z ograniczeniem ruchomości klatki piersiowej średniego stopnia i zmniejszeniem wydolności oddechowej średniego stopnia10-25
f) złamanie żeber z ograniczeniem ruchomości klatki piersiowej znacznego stopnia i ze znacznym zmniejszeniem wydolności oddechowej25-40
g) złamanie łopatki0-5
UWAGA:

Stopnie upośledzenia wydolności oddechowej są zawarte w uwadze w poz. 62.

59Złamanie mostka
a) bez zniekształceń1-3
b) z obecnością zniekształceń3-10
60Złamanie żeber lub mostka powikłane przewlekłym zapaleniem kości, obecnością ciał obcych (z wyjątkiem ciał obcych związanych z zastosowaniem technik operacyjnych)oceniać według poz. 58-59, zwiększając stopień uszczerbku - w zależności od stopnia powikłań i upośledzenia funkcji o 1-5%
61Uszkodzenia płuc i opłucnej (zrosty opłucnowe, uszkodzenie tkanki płucnej, ubytki tkanki płucnej, ciała obce)
a) bez cech niewydolności oddechowej1-5
b) z objawami niewydolności oddechowej niewielkiego stopnia5-10
c) z objawami niewydolności oddechowej średniego stopnia10-25
d) z niewydolnością oddechową znacznego stopnia25-40
62Uszkodzenie tkanki płucnej powikłane przetokami oskrzelowymi, ropniem płuc - w zależności od stopnia niewydolności oddechowej, w tym stopnia sprawności wentylacyjnej płuc40-80
UWAGA:

Przy ocenie według poz. 55, 58, 61 i 62 poza badaniem rentgenowskim, uszkodzenie tkanki płucnej i stopnie niewydolności oddechowej muszą być potwierdzone badaniem metrycznym i/lub badaniem gazometrycznym. W przypadku gdy następstwa obrażeń klatki piersiowej są oceniane z kilku pozycji tabeli, a niewydolność oddechowa towarzyszy tym następstwom, trwały uszczerbek na zdrowiu wynikający ze stopnia niewydolności oddechowej ustala się wyłącznie w oparciu o jedną z tych pozycji.

STOPNIE UPOŚLEDZENIA WYDOLNOŚCI ODDECHOWEJ
- zmniejszenie wydolności oddechowej niewielkiego stopnia - VC 70-80%, FEV1 70-80%, FEV1% VC 70-80% - w odniesieniu do wartości należnych,

- zmniejszenie wydolności oddechowej średniego stopnia - VC 50-70%, FEV1 50-70%, FEV1% VC 60-70% - w odniesieniu do wartości należnych,

- znaczne zmniejszenie wydolności oddechowej - VC poniżej 50%, FEV1 poniżej 50%, FEV1% VC poniżej 50% - w odniesieniu do wartości należnych.

63Uszkodzenie serca i osierdzia
a) z wydolnym układem krążenia, EF powyżej 55%, powyżej 10 MET, bez zaburzeń kurczliwości5-10
b) I klasa NYHA, EF 50-55%, powyżej 10 MET, niewielkie zaburzenia kurczliwości10-20
c) II klasa NYHA, EF 45%-55% 7-10 MET, umiarkowane zaburzenia kurczliwości20-40
d) III klasa NYHA, EF 35%-45%, 5-7 MET, nasilone zaburzenia kurczliwości40-60
e) IV klasa NYHA, EF < 35%, poniżej 5 MET, znaczne zaburzenia kurczliwości60-90
UWAGA:

Stopień wydolności układu krążenia musi być oceniony na podstawie badania klinicznego, badań obrazowych serca i/lub badania EKG wysiłkowego. Przy zaliczaniu następstw do poszczególnych podpunktów muszą być spełnione co najmniej dwa kryteria.

KLASYFIKACJA NOWOJORSKIEGO TOWARZYSTWA

KARDIOLOGICZNEGO NYHA WYRÓŻNIA NASTĘPUJĄCE STANY CZYNNOŚCIOWE SERCA

Klasa IChoroba serca bez ograniczenia fizycznej aktywności. Podstawowa aktywność fizyczna nie powoduje zmęczenia, duszności, kołatania serca i bólów wieńcowych.
Klasa IIChoroba serca powodująca niewielkie ograniczenia aktywności fizycznej. Dobre samopoczucie w spoczynku. Podstawowa aktywność powoduje zmęczenie, duszność, kołatanie serca, bóle wieńcowe.
Klasa IIIChoroba serca powodująca ograniczenie aktywności fizycznej. Dobre samopoczucie w spoczynku. Mniejsza niż podstawowa aktywność fizyczna powoduje zmęczenie, duszność, kołatanie serca, bóle wieńcowe.
Klasa IVChoroba serca, która przy jakiejkolwiek aktywności fizycznej wywołuje dyskomfort. Objawy niewydolności serca lub niewydolności wieńcowej mogą występować nawet w spoczynku. Jeśli zostanie podjęta jakakolwiek aktywność fizyczna, wzrasta dyskomfort.
DEFINICJA EF - FRAKCJA WYRZUTOWA LEWEJ KOMORY

Frakcja wyrzutowa lewej komory: ilość krwi wypływająca z lewej komory do układu krążenia podczas skurczu serca. Frakcja wyrzutowa jest zwykle wyrażona w procentach, jako stosunek objętości krwi wypływającej w czasie skurczu z lewej komory do całkowitej objętości lewej komory. Frakcja wyrzutowa określa zdolność serca do skurczu i jest wykładnikiem wydolności serca. W przypadku choroby serca prowadzącej do jego niewydolności frakcja wyrzutowa wynosi zwykle poniżej 50%.

DEFINICJA RÓWNOWAŻNIKA METABOLICZNEGO - MET

STOSOWANEGO PRZY OCENIE PRÓBY WYSIŁKOWEJ

MET: (MET - równoważnik metaboliczny jest jednostką spoczynkowego poboru tlenu, ok. 3,5 ml tlenu na kilogram masy ciała na minutę) uzyskuje się go, dzieląc objętość tlenu (w ml/min) przez iloczyn: masy ciała (w kg) x 3,5. Liczbę 3,5 przyjmuje się jako wartość odpowiadającą zużyciu tlenu w spoczynku i wyraża w mililitrach tlenu na kilogram masy ciała na minutę.

64Uszkodzenia przepony - rozerwanie przepony, przepukliny przeponowe - w zależności od stopnia zaburzeń funkcji przewodu pokarmowego, oddychania i krążenia
a) bez zaburzeń funkcji1-5
b) zaburzenia niewielkiego stopnia5-10
c) zaburzenia średniego stopnia10-20
d) zaburzenia dużego stopnia20-40
F. USZKODZENIA BRZUCHA I ICH NASTĘPSTWA
65Uszkodzenie powłoki jamy brzusznej (przepukliny urazowe, przetoki, blizny), okolicy lędźwiowej i krzyżowej - w zależności od charakteru blizn, ubytków, umiejscowienia i rozmiarów uszkodzenia
a) blizny, niewielkie ubytki tkanek1-5
b) rozległe przerośnięte, ściągające blizny, ubytki mięśniowe, przetrwałe przepukliny5-15
c) przetoki15-30
UWAGA:

Za przepukliny urazowe uważa się przepukliny spowodowane pourazowym uszkodzeniem powłoki brzusznej. Nie podlegają orzekaniu przy ustaleniu następstw nieszczęśliwego wypadku przepukliny, do ujawnienia których doszło podczas wysiłku fizycznego w wyniku dźwignięcia ciężaru.

66Uszkodzenia żołądka, jelit, sieci, krezki jelita
a) bez zaburzeń funkcji przewodu pokarmowego0-5
b) z zaburzeniami funkcji niewielkiego stopnia i dostatecznym stanem odżywienia5-15
c) z zaburzeniami trawienia i niedostatecznym stanem odżywienia - w zależności od stopnia zaburzeń i stanu odżywienia5-40
d) z zaburzeniami trawienia i niedostatecznym stanem odżywienia - odżywianie jedynie pozajelitowe50
67Przetoki jelitowe, kałowe i odbyt sztuczny jednolufowy - w zależności od możliwości zaopatrzenia sprzętem stomijnym i miejscowych powikłań przetoki
a) jelita cienkiego30-80
b) jelita grubego20-70
68Uszkodzenie dużych naczyń krwionośnych jamy brzusznej i miednicy niepowodujące upośledzenia funkcji innych narządów w zależności od rozległości uszkodzenia naczyń0-10
69Uszkodzenie odbytu, zwieracza odbytu
a) blizny, zwężenia, niewielkie dolegliwości0-5
b) powodujące stałe, całkowite nietrzymanie kału i gazów60
70Uszkodzenia odbytnicy
a) pełnościenne uszkodzenie - bez zaburzeń funkcji0-5
b) wypadanie błony śluzowej5-10
c) wypadanie odbytnicy w zależności od stopnia wypadania10-30
71Uszkodzenia śledziony
a) leczone zachowawczo (krwiak, pęknięcie narządu potwierdzone badaniem obrazowym)2
b) leczone operacyjnie z zachowaniem narządu5
c) utrata śledziony15
72Uszkodzenie wątroby i przewodów żółciowych, pęcherzyka żółciowego lub trzustki - w zależności od powikłań i zaburzeń funkcji
a) bez zaburzeń funkcjonalnych, utrata pęcherzyka żółciowego0-5
b) z współistniejącą cukrzycą wyrównywaną doustnymi środkami farmakologicznymi5-15
c) z współistniejącą cukrzycą insulinozależną i zaburzeniami pokarmowymi wyrównywanymi substancją enzymów trzustkowych z współistnieniem przewlekłego zapalenia trzustki15-40
d) z współistniejącą cukrzycą niewyrównaną i zaburzeniami pokarmowymi wymagającymi żywienia pozajelitowego z współistniejącym przewlekłym zapaleniem trzustki z zespołem wyniszczenia20-60
e) przetoki żółciowe lub trzustkowe będące następstwem obrażeń jamy brzusznej, leczone operacyjnie przy braku efektu leczenia30-75
UWAGA:

Przetokę trzustkową należy oceniać według ilości wydzielanej treści, stopnia wydolności zewnątrzwydzielniczej oraz zmian wtórnych powłok jamy brzusznej według poz. 72 lit. b-d.

Przetokę żółciową należy oceniać według ilości wydzielanej treści oraz zmian wtórnych powłok brzusznych według poz. 72 lit. b-d.

Zwężenie dróg żółciowych należy oceniać według częstości nawrotów zapaleń dróg żółciowych oraz zmian wtórnych w wątrobie według poz. 72 lit. b-d.

KLASYFIKACJA CHILDA-PUGHA - w odniesieniu do wartości należnych

GRUPA A - 5-6 pkt, GRUPA B - 7-9 pkt, GRUPA C - 10-15 pkt

Liczba punktów123
ParametrAlbumina (g/dl) w surowicy> 3,52,8-3,5< 2,8
Bilirubina (µmol/1) w surowicy< 2525-40> 40
Czas protrombinowy

(sek. ponad normę)

< 44-6> 6
Wodobrzuszebrakniewielkienasilone
Nasilenie encefalopatiibrakI-II°III-IV°
G. USZKODZENIA NARZĄDÓW MOCZOWO-PŁCIOWYCH
73Uszkodzenia nerek
a) uszkodzenie nerek bez zaburzeń funkcji (krwiak, pęknięcie narządu) potwierdzone badaniem obrazowym1-5
b) uszkodzenie jednej nerki lub obu nerek powodujące upośledzenie ich funkcji - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji10-25
74Utrata jednej nerki przy drugiej zdrowej i prawidłowo działającej35
75Utrata jednej nerki przy upośledzeniu funkcjonowania drugiej nerki - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji pozostałej nerki40-75
76Uszkodzenie moczowodu, powodujące zwężenie jego światła
a) niepowodujące zaburzeń funkcji0-5
b) z zaburzeniami funkcji układu moczowego5-20
77Uszkodzenie pęcherza - w zależności od stopnia zmniejszenia jego pojemności, zaburzeń w oddawaniu moczu, przewlekłych stanów zapalnych
a) bez zaburzeń funkcji0-5
b) zaburzenia funkcji niewielkiego i średniego stopnia5-15
c) zaburzenia funkcji znacznego stopnia15-30
UWAGA:

Oceny uszkodzenia dokonuje się na podstawie badania urodynamicznego z określeniem zalegania pomikcyjnego w badaniu USG i badania bakteriologicznego moczu.

78Przetoki górnych dróg moczowych, pęcherza moczowego i cewki moczowej
a) upośledzające jakość życia (w zależności od możliwości i sposobu zaopatrzenia przetoki i innych zaburzeń wtórnych) w stopniu średnim10-25
b) upośledzające jakość życia (w zależności od możliwości i sposobu zaopatrzenia przetoki i innych zaburzeń wtórnych) w stopniu znacznym25-50
79Zwężenie cewki moczowej
a) powodujące trudności w oddawaniu moczu, bez nawracających zakażeń5-15
b) z nawracającymi zakażeniami15-30
c) z nietrzymaniem moczu lub zaleganiem moczu30-75
UWAGA:

Stopień zaburzeń w oddawaniu moczu powinien być potwierdzony badaniem urofloumetrycznym w przypadku lit. a, bakteriologicznym w przypadku lit. b, badaniem urodynamicznym lub USG z określeniem zalegania pomikcyjnego w przypadku lit. c.

80Utrata prącia40
81Uszkodzenie lub częściowa utrata prącia - w zależności od stopnia uszkodzenia i zaburzenia funkcji5-30
82Uszkodzenie lub utrata jednego jądra, jajnika oraz pozostałych struktur układu rozrodczego (nieujętych w pozostałych pozycjach tabeli) - w zależności od stopnia uszkodzenia i upośledzenia funkcji5-20
83Utrata obu jąder lub obu jajników40
84Pourazowy wodniak jądra
a) wyleczony operacyjnie2
b) wodniak nowotworowy2-10
85Utrata i uszkodzenie macicy
a) uszkodzenie lub częściowa utrata5-20
b) utrata w wieku do 50 lat40
c) utrata w wieku powyżej 50 lat20
86Uszkodzenie krocza, worka mosznowego, sromu, pochwy, pośladków
a) blizny, ubytki, deformacje0-10
b) wypadanie pochwy5-10
c) wypadanie pochwy i macicy30
H. OSTRE ZATRUCIA, NAGŁE DZIAŁANIA CZYNNIKÓW CHEMICZNYCH, FIZYCZNYCH I BIOLOGICZNYCH
87Nagłe zatrucia gazami oraz substancjami i produktami chemicznymi
a) ze stwierdzoną utratą przytomności, obserwacją szpitalną, lecz bez trwałych wtórnych powikłań1-5
b) powodujące trwałe upośledzenie funkcji narządów lub układów w stopniu średnim10-20
c) powodujące trwałe upośledzenie funkcji narządów lub układów w stopniu znacznymoceniać według odpowiednich pozycji dla danego narządu lub układu
d) uszkodzenie układu krwiotwórczego15-25
88Inne następstwa zatruć oraz ogólne następstwa działania czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych (porażenia prądem, porażenia piorunem, następstwa ukąszeń) - w zależności od stopnia uszkodzenia
a) ze stwierdzoną utratą przytomności, obserwacją szpitalną, lecz bez trwałych wtórnych powikłań0-5
b) powodujące trwałe upośledzenie funkcji narządów lub układów w stopniu średnim5-15
c) powodujące trwałe upośledzenie funkcji narządów lub układów w stopniu znacznymoceniać według odpowiednich pozycji dla danego narządu lub układu
UWAGA:

Uszkodzenie wzroku i słuchu należy oceniać według odpowiednich tabel z poz. 26, 31, 41. Miejscowe następstwa działania czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych należy oceniać według poz. dla danej okolicy ciała.

I. USZKODZENIA KRĘGOSŁUPA, RDZENIA KRĘGOWEGO I ICH NASTĘPSTWA
89Uszkodzenia kręgosłupa w odcinku szyjnym
a) skręcenie, stłuczenie, niewielkie uszkodzenie aparatu więzadłowego - z przemieszczeniem kręgów poniżej 3 mm lub niestabilność kątowa poniżej 12° - w zależności od stopnia zaburzenia ruchomości0-5
b) ze złamaniem blaszki granicznej lub kompresją trzonu kręgu do 25% wysokości kręgu, inne złamanie kręgu powodujące zniekształcenie średniego stopnia, podwichnięcie (potwierdzone czynnościowymi badaniami RTG), stan po usunięciu jądra miażdżystego, usztywnienie operacyjne - w zależności od stopnia zaburzenia ruchomości5-15
c) złamanie kompresją trzonu powyżej 25%, inne złamanie kręgu powodujące zniekształcenie dużego stopnia, zwichnięcie, usztywnienie operacyjne - w zależności od stopnia zaburzenia ruchomości15-40
d) całkowite zesztywnienie z niekorzystnym ustawieniem głowy50
UWAGA:

Złamanie więcej niż jednego kręgu lub usunięcie więcej niż jednego jądra miażdżystego należy oceniać według poz. 89 lit. b lub c w zależności od stopnia zniekształcenia i zaburzenia ruchomości. Jeżeli jedyną przyczyną ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego jest zespół bólowy korzeniowy należy oceniać wyłącznie według poz. 95.

90Uszkodzenia kręgosłupa w odcinku piersiowym (Th1, Th11)
a) złamanie blaszki granicznej lub kompresja trzonu kręgu do 25% wysokości kręgu, inne złamanie kręgu powodujące zniekształcenie średniego stopnia, stan po usunięciu jądra miażdżystego - w zależności od stopnia zaburzenia ruchomości0-10
b) złamanie z kompresją trzonu powyżej 25%, inne złamanie kręgu powodujące zniekształcenie dużego stopnia, zwichnięcie, usztywnienie operacyjne - w zależności od stopnia zaburzenia ruchomości10-20
c) całkowite zesztywnienie - w zależności od ustawienia kręgosłupa20-30
UWAGA:

Złamanie więcej niż jednego kręgu lub usunięcie więcej niż jednego jądra miażdżystego należy oceniać według poz. 90 lit. b lub c w zależności od stopnia zniekształcenia i zaburzenia ruchomości.

91Uszkodzenie kręgosłupa w odcinku piersiowym i lędźwiowym (Th12 - L5)
a) skręcenie, stłuczenie z niewielkim uszkodzeniem aparatu więzadłowego - w zależności od stopnia zaburzenia ruchomości0-5
b) złamanie blaszki granicznej lub kompresja trzonu kręgu do 25% wysokości kręgu, inne złamanie kręgu powodujące zniekształcenie średniego stopnia, stan po usunięciu jądra miażdżystego - w zależności od stopnia zaburzenia ruchomości5-15
c) złamanie z kompresją trzonu powyżej 25%, inne złamanie kręgu powodujące zniekształcenie dużego stopnia, zwichnięcie, usztywnienie operacyjne - w zależności od stopnia zaburzenia ruchomości15-30
d) zesztywnienie - w zależności od ustawienia kręgosłupa30-40
UWAGA:

Jeżeli złamaniu Th12 towarzyszy złamanie sąsiedniego kręgu w odcinku piersiowym należy oceniać według poz. 91.

Złamanie więcej niż jednego kręgu lub usunięcie więcej niż jednego jądra miażdżystego należy oceniać według poz. 91 lit. b lub c, w zależności od stopnia zniekształcenia i zaburzenia ruchomości.

Jeżeli jedyną przyczyną ograniczenia ruchomości kręgosłupa lędźwiowego jest zespół bólowy korzeniowy należy oceniać wyłącznie według poz. 95. Kręgozmyk rzekomy (zwyrodnieniowy) i prawdziwy (na tle kręgoszczeliny) nie jest traktowany jako następstwo nieszczęśliwego wypadku.

92Izolowane złamanie wyrostków poprzecznych lub ościstych kręgu, kości guzicznej
a) złamanie jednego wyrostka poprzecznego lub ościstego kręgu, złamanie kości guzicznej0-2
b) mnogie złamanie wyrostków poprzecznych lub ościstych kręgów (w zależności od liczby, stopnia przemieszczenia i ograniczenia ruchomości kręgosłupa)2-10
UWAGA:

W przypadku istnienia zespołu bólowego guzicznego w związku ze stłuczeniem lub złamaniem kości guzicznej należy oceniać wyłącznie według poz. 95 lit. h.

93Uszkodzenia kręgosłupa powikłane zapaleniem kręgów, obecnością ciała obcego (z wyjątkiem ciał obcych związanych z zastosowaniem technik operacyjnych)oceniać według poz. 90-92, zwiększając stopień uszczerbku o 5-10%
94Uszkodzenia rdzenia kręgowego
a) porażenie kończyn górnych i/lub dolnych 0 - 1° w skali Lovette'a głęboki niedowład czterokończynowy 2° w skali Lovette'a, zespół Brown-Sequarda, będący następstwem połowicznego uszkodzenia rdzenia w odcinku szyjnym z porażeniem kończyn 0 - 1° w skali Lovette'a100
b) głęboki niedowład kończyn górnych lub dolnych - 2° w skali Lovette'a, niedowład czterokończynowy 3° w skali Lovette'a, zespół Brown-Sequarda, będący następstwem połowicznego uszkodzenia rdzenia w odcinku szyjnym z niedowładem kończyn 2° w skali Lovette'a60-80
c) niedowład kończyn górnych lub dolnych średniego stopnia - 3° w skali Lovette'a, zespół Brown-Sequarda, będący następstwem połowicznego uszkodzenia rdzenia w odcinku szyjnym z niedowładem kończyn 3° w skali Lovette'a lub połowiczne uszkodzenie rdzenia w odcinku piersiowym - z niedowładem kończyny dolnej 0 - 2° w skali Lovette'a30-60
d) niewielki niedowład kończyn górnych i/lub dolnych - 4° w skali Lovette'a z zaburzeniami ze strony zwieraczy i zaburzeniami ze strony narządów płciowych, zespół Brown-Sequarda, będący następstwem połowicznego uszkodzenia rdzenia w odcinku szyjnym z niedowładem kończyn - 4° w skali Lovette'a lub połowiczne uszkodzenie rdzenia w odcinku piersiowym -z niedowładem kończyny dolnej 3 - 4° w skali Lovette'a, izolowane zaburzenia ze strony zwieraczy i narządów płciowych, zespół stożka końcowego5-40
e) niewielki niedowład kończyn górnych i/lub dolnych - 4° w skali Lovette'a bez zaburzeń ze strony zwieraczy i narządów płciowych, zaburzeń troficznych5-30
UWAGA:

Ocena porażeń zwieraczy i zaburzeń ze strony narządów płciowych wchodzi w zakres oceny poz. 94 lit. a-c.

95Urazowe zespoły korzeniowe (bólowe, ruchowe, czuciowe lub mieszane) - w zależności od stopnia
a) szyjne bólowe2-5
b) szyjne bez niedowładów - ból, zaburzenia czucia, osłabienie lub brak odruchów5-15
c) szyjne z obecnością niedowładów - w zależności od stopnia niedowładu i zaników mięśniowych10-30
d) piersiowe2-10
e) lędźwiowo-krzyżowe bólowe2-5
f) lędźwiowo-krzyżowe bez niedowładów - ból, zaburzenia czucia, osłabienie lub brak odruchów5-15
g) lędźwiowo-krzyżowe z obecnością niedowładów - w zależności od stopnia niedowładu i zaników mięśniowych10-30
h) guziczne2-5
UWAGA:

Zaburzenia stwierdzone w poz. 95 powinny mieć potwierdzenie w dokumentacji medycznej z leczenia i diagnostyki następstw zdarzenia.

J. USZKODZENIA MIEDNICY
96Rozejście spojenia łonowego i/lub zwichnięcie stawu krzyżowo-biodrowego - w zależności od stopnia przemieszczenia i zaburzeń chodu
a) rozejście spojenia łonowego, bez dolegliwości ze strony stawów krzyżowo-biodrowych, bez zaburzeń chodu0-5
b) rozejście spojenia łonowego z dolegliwościami ze strony stawów krzyżowo-biodrowych, z zaburzeniami chodu5-15
c) rozejście, zwichnięcie spojenia łonowego ze zwichnięciem stawu krzyżowo-biodrowego leczone operacyjnie w zależności od stopnia zaburzenia chodu15-35
UWAGA:

Jeżeli rozejściu spojenia łonowego towarzyszy złamanie kości miednicy, należy oceniać według poz. 97 lub 99.

97Złamanie miednicy z przerwaniem obręczy kończyny dolnej jedno- lub wielomiejscowe - w zależności od zniekształcenia i upośledzenia chodu
a) w odcinku przednim jednostronnie (kość łonowa i kulszowa)0-20
b) w odcinku przednim obustronnie5-25
c) w odcinku przednim i tylnym (typ Malgaigne'a)15-40
d) w odcinku przednim i tylnym obustronnie40-45
UWAGA:

Złamanie stabilne kości miednicy, złamanie awulsyjne należy oceniać według poz. 99.

98Złamanie panewki stawu biodrowego z centralnym zwichnięciem stawu lub bez centralnego zwichnięcia stawu - w zależności od upośledzenia funkcji stawu
a) złamanie niewielkiego fragmentu panewki bez zwichnięcia centralnego lub ze zwichnięciem centralnym I°0-10
b) pozostałe zwichnięcia centralne i złamania panewki - ze średnim stopniem ograniczenia funkcji10-25
c) pozostałe zwichnięcia centralne i złamania panewki - ze znacznym stopniem ograniczenia funkcji stawu25-40
d) bardzo duże zmiany, zesztywnienia w stawie - w zależności od ustawienia40-60
UWAGA:

Uraz stawu biodrowego wygojony sztucznym stawem należy oceniać według poz. 143.

99Izolowane złamanie kości miednicy i kości krzyżowej bez przerwania obręczy kończyny dolnej
a) jednomiejscowe złamanie kości miednicy (złamanie jednej gałęzi kości łonowej lub kulszowej), kości krzyżowej - bez zniekształcenia i bez zaburzeń funkcji0-5
b) mnogie złamania kości miednicy i/lub kości krzyżowej - bez zniekształcenia i bez zaburzeń funkcji2-7
c) jednomiejscowe złamanie kości miednicy i/lub kości krzyżowej - ze zniekształceniem i z zaburzeniami funkcji3-10
d) mnogie złamania kości miednicy i/lub kości krzyżowej ze zniekształceniem i z zaburzeniami funkcji5-20
UWAGA:

Towarzyszące złamaniom uszkodzenia narządów miednicy i objawy neurologiczne ocenia się dodatkowo według poz. dotyczących odpowiednich uszkodzeń narządów miednicy lub uszkodzeń neurologicznych.

K. USZKODZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ
OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJStrona
prawalewa
100Złamanie łopatki
a) wygojone złamanie łopatki z nieznacznym przemieszczeniem bez większych zaburzeń funkcji kończyny0-100-5
b) wygojone złamanie łopatki z dużym przemieszczeniem i wyraźnym upośledzeniem funkcji kończyny - w zależności od stopnia zaburzeń10-305-25
c) wygojone złamanie szyjki i panewki z dużym przemieszczeniem, przykurczeni w stawie łopatkowo-ramiennym, z dużymi zanikami mięśni i innymi zmianami30-5525-15
UWAGA:

Normy poz. 100 uwzględniają również ewentualne powikłania neurologiczne.

101Stan po złamaniu obojczyka - w zależności od stopnia zniekształcenia i/lub ograniczenia ruchów
a) niewielkie zniekształcenie, bez ograniczenia ruchów0-30-2
b) zniekształcenie średniego stopnia i ograniczenie ruchów lekkiego stopnia3-102-5
c) duże zniekształcenie i ograniczenie ruchu10-255-20
102Staw rzekomy obojczyka - w zależności od zniekształcenia, przemieszczeń, upośledzenia funkcji kończyny10-255-20
UWAGA:

W przypadku złamania obojczyka powikłanego stawem rzekomym należy oceniać wyłącznie z poz. 102.

103Podwichnięcie, zwichnięcie stawu obojczykowo-barkowego lub obojczykowo-mostkowego, w zależności od ograniczenia ruchów, stopnia zniekształcenia i upośledzenia funkcji
a) nieznaczne zmiany0-50-3
b) zmiany średniego stopnia5-153-12
c) znaczne zmiany15-2512-20
UWAGA:

W przypadku gdy deficyt funkcji kończyny górnej wynika z nakładania się skutków złamania obojczyka oraz uszkodzeń neurologicznych, deficyt funkcji kończyny należy oceniać jedynie według poz. 182, natomiast stopień zniekształcenia obojczyka według poz. 101-103. W przypadku nienakładania się deficytów należy oceniać dodatkowo według poz. 182.

104Uszkodzenia obojczyka powikłane przewlekłym zapaleniem kości, obecnością ciał obcych (z wyjątkiem ciał obcych związanych z zastosowaniem technik operacyjnych)oceniać według poz. 101-103, zwiększając stopień uszczerbku o 1-5%
105Uszkodzenie stawu łopatkowo-ramiennego (zwichnięcie, złamania: głowy, nasady bliższej kości ramiennej, skręcenia) oraz uszkodzenia pozostałych struktur barku - w zależności od blizn, ubytków tkanek, ograniczenia ruchów, zaników mięśni, przemieszczeń i zniekształceń
a) lekkiego stopnia0-100-5
b) średniego stopnia10-205-15
c) dużego stopnia20-3015-25
106Zestarzałe nieodprowadzone zwichnięcie stawu łopatkowo-ramiennego w zależności od zakresu ruchów i ustawienia kończyny20-3515-30
107Nawykowe zwichnięcia
a) po leczeniu operacyjnym w zależności od ograniczenia ruchomości5-255-20
b) nieleczone operacyjnie2520
UWAGA:

Nawykowego zwichnięcia nie należy traktować jako kolejnego nieszczęśliwego wypadku, lecz jako skutek ostatniego urazowego zwichnięcia stawu łopatkowo-ramiennego. Przy orzekaniu według poz. 107 należy zebrać szczegółowy wywiad w kierunku przebytych wcześniej urazowych zwichnięć w stawie oraz zapoznać się z dodatkową dokumentacją medyczną - w celu ustalenia daty ostatniego zwichnięcia urazowego oraz daty pierwszego zwichnięcia nawykowego.

108Staw cepowy w następstwie pourazowych ubytków kości - w zależności od zaburzeń funkcji25-4020-35
UWAGA:

Staw wiotki z powodu porażeń - ocenia się według norm neurologicznych.

109Zesztywnienie stawu barkowego
a) w ustawieniu czynnościowo korzystnym - w zależności od ustawienia i funkcji20-3515-30
b) w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym4035
110Bliznowaty przykurcz stawu barkowego - w zależności od zaburzeń czynności stawuoceniać według poz. 105 lub 109
111Uszkodzenie barku powikłane przewlekłym zapaleniem kości, obecnością ciał obcych (z wyjątkiem ciał obcych związanych z zastosowaniem technik operacyjnych), przetokami i zmianami neurologicznymioceniać według poz. 105-110, zwiększając stopień uszczerbku, w zależności od stopnia powikłań i upośledzenia funkcji
0-350-25
112Utrata kończyny w barku7570
113Utrata kończyny wraz z łopatką8075
RAMIĘ
114Złamanie trzonu kości ramiennej - w zależności od przemieszczeń, ograniczeń ruchów w stawie łopatkowo-ramiennym i łokciowym oraz zaburzeń neurologicznych
a) zmiany niewielkiego stopnia3-152-10
b) zmiany średniego stopnia15-3010-25
c) zmiany dużego stopnia, przewlekłe zapalenie kości, przetoki, brak zrostu, staw rzekomy30-5525-50
115Uszkodzenia skóry, ubytki mięśni, uszkodzenia ścięgien, naczyń, nerwów ramienia - w zależności od zmian wtórnych i upośledzenia funkcji
a) zmiany niewielkie0-50-5
b) zmiany średnie5-105-10
c) zmiany duże10-5010-45
UWAGA:

Według tej pozycji należy oceniać jedynie uszkodzenia bez złamań kości. W przypadku współistnienia złamań kości należy oceniać według poz. 114.

116Utrata kończyny w obrębie ramienia
a) z zachowaniem tylko 1/3 bliższej kości ramienia7065
b) przy dłuższych kikutach6560
117Przepukliny mięśniowe ramienia - w zależności od rozmiarów0-80-6
ŁOKIEĆ
118Złamanie w obrębie łokcia (nasada dalsza kości ramiennej, nasada bliższa kości promieniowej i łokciowej) - w zależności od zniekształceń i ograniczenia ruchów w stawie łokciowym oraz deficytów neurologicznych
a) niewielkie zmiany0-50-4
b) średnie zmiany5-154-10
c) duże zmiany, przewlekłe zapalenie kości, przetoki, brak zrostu, staw rzekomy15-5010-45
d) leczenie uszkodzenia zakończone zabiegiem protezowania stawu w zależności od ograniczenia funkcji10-3010-25
119Zesztywnienie stawu łokciowego
a) w zgięciu zbliżonym do kąta prostego i z zachowanymi ruchami obrotowymi przedramienia (70°-105°)3025
b) z brakiem ruchów obrotowych3530
c) w ustawieniu wyprostnym lub zbliżonym (0°-20°)5045
d) w innych ustawieniach - w zależności od przydatności czynnościowej kończyny30-4525-40
120Uszkodzenia łokcia: zwichnięcia, skręcenia, uszkodzenia tkanek miękkich, skóry oraz zaburzenia neurologiczne - w zależności od blizn, ograniczenia ruchów, zaników mięśni, przemieszczeń, zniekształceń, deficytów neurologicznych:
a) zmiany niewielkiego stopnia0-50-4
b) zmiany średniego stopnia5-154-10
c) zmiany dużego stopnia, przetoki15-4510-40
UWAGA:

Według tej pozycji należy oceniać jedynie bez złamań kości. W przypadku współistnienia złamań kości, należy oceniać według poz. 118.

121Cepowy staw łokciowy - w zależności od stopnia wiotkości i stanu mięśni6560
122Utrata kończyny górnej na poziomie stawu łokciowego6560
UWAGA:

Funkcjonalny pełny wyprost stawu łokciowego 0°, pełne zgięcie 140°, supinacja i pronacja 0°-80°.

PRZEDRAMIĘ
123Złamania w obrębie dalszych nasad jednej lub obu kości przedramienia, powodujące ograniczenia ruchomości nadgarstka, ruchów obrotowych przedramienia, ruchomości palców i zniekształcenia - w zależności od stopnia zaburzeń czynnościowych
a) bez zniekształcenia lub z niewielkim zniekształceniem bez istotnych zaburzeń ruchomości (złamania bez przemieszczenia, izolowane złamanie wyrostka rylcowatego)0-30-2
b) średnie zniekształcenia z ograniczeniem ruchomości bez zaburzeń wtórnych3-102-8
c) średnie lub duże zniekształcenia ze średnim ograniczeniem ruchomości, ze zmianami wtórnymi (zespół Sudecka)10-208-15
d) bardzo duże zniekształcenia z dużym ograniczeniem ruchów, ze zmianami wtórnymi (zespół Sudecka)20-3015-25
124Złamanie trzonu jednej lub obu kości przedramienia - w zależności od przemieszczeń, zniekształceń i zaburzeń czynnościowych
a) niewielkie zmiany0-50-4
b) średnie zmiany5-104-15
c) duże zmiany, zmiany wtórne20-3515-30
125Uszkodzenie części miękkich przedramienia, skóry, mięśni, ścięgien, naczyń - w zależności od rozmiarów, uszkodzenia i upośledzenia funkcji, zmian wtórnych (troficzne, krążeniowe, blizny i inne)
a) niewielkie zmiany0-50-4
b) średnie zmiany5-104-8
c) znaczne zmiany10-208-15
UWAGA:

Według pozycji należy oceniać jedynie uszkodzenia bez złamań kości. W przypadku współistnienia złamań kości należy oceniać według poz. 123, 124, 126, 127.

126Staw rzekomy kości łokciowej lub promieniowej - w zależności od zniekształceń, ubytków kości, upośledzenia funkcji i innych zmian twórczych
a) średniego stopnia10-2010-15
b) dużego stopnia20-3515-30
UWAGA:

W przypadku złamania jednej kości przedramienia powikłanej stawem rzekomym należy oceniać wyłącznie z poz. 126.

127Brak zrostu, staw rzekomy obu kości przedramienia - w zależności od zniekształceń, ubytków kości, upośledzenia funkcji i innych zmian twórczych
a) średniego stopnia10-2510-20
b) dużego stopnia25-4020-35
UWAGA:

W przypadku złamania obu kości przedramienia powikłanych stawem rzekomym należy oceniać wyłącznie z poz. 127.

128Uszkodzenie przedramienia powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, obecnością ciał obcych (z wyjątkiem ciał obcych związanych z zastosowaniem technik operacyjnych), ubytkiem tkanki kostnej i zmianami neurologicznymioceniać według poz. 123-127, zwiększając stopień uszczerbku w zależności od stopnia powikłań
0-150-15
129Utrata kończyny w obrębie przedramienia - w zależności od charakteru kikuta i jego przydatności do protezowania55-6550-60
130Utrata przedramienia w okolicy nadgarstka5550
NADGARSTEK
131Skręcenie, zwichnięcie w obrębie nadgarstka, złamanie kości nadgarstka, uszkodzenia skóry, mięśni, naczyń - w zależności od blizn, ubytków, zniekształceń, niestabilności, rozległości uszkodzenia, upośledzenia funkcji, zmian troficznych i innych zmian wtórnych
a) niewielkiego stopnia0-100-8
b) średniego stopnia10-208-15
c) dużego stopnia z ustawieniem ręki czynnościowo niekorzystnym20-3015-25
132Całkowite zesztywnienie w obrębie nadgarstka (stawu promieniowo-nadgarstkowego)
a) w ustawieniu czynnościowo korzystnym - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji ręki i palców15-3010-25
b) w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji ręki i palców25-4520-40
133Uszkodzenie nadgarstka powikłane głębokimi, trwałymi zmianami troficznymi, przewlekłym ropnym zapaleniem kości nadgarstka, przetokami i zmianami neurologicznymioceniać według poz. 131-132, zwiększając stopień uszczerbku, w zależności od stopnia powikłań
0-100-10
134Utrata ręki na poziomie nadgarstka5550
ŚRÓDRĘCZE
135Złamanie kości śródręcza, uszkodzenia ścięgien i pozostałych części miękkich (skóry, mięśni, naczyń, nerwów) w zależności od blizn, ubytków, zniekształceń, upośledzenia funkcji ręki i palców oraz innych zmian wtórnych
a) niewielkie zmiany0-50-4
b) średnie zmiany5-104-8
c) rozległe zmiany10-208-18
KCIUK
136Utrata w zakresie kciuka - w zależności od rozmiaru ubytku, blizn, zniekształceń, jakości kikuta, ograniczenia ruchów palca, upośledzenia funkcji ręki i innych zmian wtórnych
a) częściowa lub całkowita utrata opuszki, trwała utrata płytki paznokciowej0-50-4
b) częściowa lub całkowita utrata paliczka paznokciowego5-154-13
c) utrata paliczka paznokciowego z częścią paliczka podstawowego mniej niż 2/3 długości paliczka15-2013-18
d) utrata paliczka paznokciowego i paliczka podstawowego ponad 2/3 jego długości lub utrata obu paliczków bez kości śródręcza20-2818-25
e) utrata obu paliczków z kością śródręcza28-3525-33
137Inne uszkodzenia kciuka: złamania, zwichnięcia, uszkodzenia mięśni, ścięgien, naczyń, nerwów - w zależności od blizn, zniekształceń, zaburzeń czucia, ograniczenia ruchów palca, upośledzenia funkcji ręki i innych zmian wtórnych
a) niewielkie zmiany0-50-4
b) średnie zmiany5-154-13
c) znaczne zmiany15-2013-18
d) bardzo duże zmiany graniczące z utratą kciuka (dotyczy utraty funkcji)20-2318-20
e) całkowita bezużyteczność kciuka2523
f) rozległe zmiany, graniczące z utratą pierwszej kości śródręcza (dotyczy utraty funkcji)10-2513-33
UWAGA:

Przy ocenie stopnia zaburzeń czynności kciuka należy brać pod uwagę przede wszystkim zdolność przeciwstawienia i chwytu.

PALEC WSKAZUJĄCY
138Utrata w obrębie wskaziciela - w zależności od blizn, zniekształceń, jakości kikuta, ograniczenia ruchów wskaziciela, upośledzenia funkcji ręki
a) utrata częściowa lub całkowita opuszki, trwała utrata płytki paznokciowej0-50-4
b) częściowa lub całkowita utrata paliczka paznokciowego5-104-8
c) utrata paliczka paznokciowego z częścią paliczka środkowego10-158-13
d) utrata dwóch paliczków15-2013-18
e) utrata w obrębie paliczka podstawowego lub utrata trzech paliczkóv20-2518-23
f) utrata wskaziciela w obrębie lub z kością śródręcza25-3023-27
139Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie wskaziciela: złamania, zwichnięcia, uszkodzenia mięśni, ścięgien, naczyń, nerwów - w zależności od blizn, zniekształceń, zaburzeń czucia, ograniczenia ruchów palca, upośledzenia funkcji ręki, przykurczów stawów, zesztywnień, zmian troficznych i innych zmian wtórnych - w zależności od stopnia
a) niewielkie zmiany0-50-4
b) zmiany średniego stopnia5-104-8
c) zmiany dużego stopnia10-158-13
d) zmiany znacznego stopnia, graniczące z utratą wskaziciela (bezużyteczność palca)15-2013-18
e) całkowita bezużyteczność wskaziciela2320
PALEC TRZECI, CZWARTY I PIĄTY
140Palec trzeci, czwarty i piąty - w zależności od stopnia uszkodzenia
a) częściowa lub całkowita utrata opuszki lub trwała utrata płytki paznokciowej0-2,50-2
b) częściowa lub całkowita utrata paliczka paznokciowego2,5-52-4,5
c) utarta w obrębie paliczka środkowego lub utrata dwóch paliczków5-84,5-7
d) utrata w obrębie paliczka podstawowego lub utrata trzech paliczków8-107-8,5
141Utrata palców III, IV lub V na poziomie stawu śródręczno-palcowego lub z kością śródręcza10-158,5-13
UWAGA:

Uszkodzenie palca III przy braku lub bez użyteczności wskaziciela - ocenia się podwójnie palec trzeci. Palec trzeci może zastąpić wskaziciela, przy jego uszkodzeniu powstaje znaczne upośledzenie funkcji ręki.

142Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie palców III, IV lub V: złamania, zwichnięcia, uszkodzenia mięśni, ścięgien, naczyń, nerwów - w zależności od blizn, zniekształceń, zaburzeń czucia, ograniczenia ruchów palca, przykurczów, stawów, zesztywnień, zmian troficznych i innych zmian wtórnych - za każdy palec w zależności od stopnia
a) niewielkie zmiany0-2,50-2
b) zmiany średniego stopnia2,5-52-4,5
c) zmiany dużego stopnia5-84,5-7
d) całkowita bezużyteczność98
UWAGA:

Przy uszkodzeniach obejmujących większą liczbę palców, suma procentów za poszczególne uszkodzenia palców nie może przekroczyć wartości przewidzianej za całkowitą utratę ręki (dla prawej - 55%, dla lewej - 50%).

L. USZKODZENIA KOŃCZYNY DOLNEJ
STAW BIODROWY
143Uszkodzenia stawu biodrowego: zwichnięcia, złamania bliższej nasady kości udowej, złamania szyjki, złamania krętarzowe, urazowe złuszczenia głowy kości udowej - w zależności od zakresu ruchów, przemieszczeń, skrócenia, zniekształceń, zmian wtórnych
a) ze zmianami lekkiego stopnia5-10
b) ze zmianami średniego stopnia10-20
c) ze zmianami dużego stopnia20-40
d) z bardzo ciężkimi zmianami miejscowymi i dolegliwościami wtórnymi (kręgosłup, staw krzyżowo-biodrowy, kolano, niepowodzenia leczenia operacyjnego)40-65
e) leczenie uszkodzenia zakończone zabiegiem protezowania stawu w zależności od ograniczenia funkcji15-40
144Uszkodzenie tkanek miękkich okolicy stawu biodrowego (skóry, mięśni, naczyń, aparatu więzadłowo-torebkowego, nerwów) - w zależności od blizn, ubytków, deficytów neurologicznych, stopnia ograniczenia ruchów
a) niewielkiego stopnia0-5
b) średniego stopnia5-15
c) znacznego stopnia15-30
d) bardzo duże zmiany30-60
UWAGA:

Według tej pozycji należy oceniać uszkodzenia bez złamań kości i zwichnięć. W przypadku współistnienia złamań kości lub zwichnięć kości należy oceniać według poz. 143.

W przypadku współistnienia uszkodzenia nerwów obwodowych w okolicy stawu biodrowego należy oceniać według poz. 144, w zależności od stopnia zaburzeń, wykorzystując zakresy procentowe z poz. 182 odpowiadające poszczególnym nerwom (w przypadku współistnienia nerwu kulszowego - zakres 20-60%, w poz. 182 - ocena winna być dokonana z poz. 144 lit. c lub d).

145Zesztywnienie stawu biodrowego - w zależności od ustawienia i wtórnych zaburzeń
a) w ustawieniu czynnościowo korzystnym15-35
b) w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym35-60
146Uszkodzenia w obrębie i okolicy stawu biodrowego powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, obecnością ciał obcych (z wyjątkiem ciał związanych z zastosowaniem technik operacyjnych), ubytkiem tkanki kostnej i zmianami neurologicznymioceniać według poz. 143 i 145, zwiększając stopień uszczerbku w zależności od stopnia powikłań o 5-15%
147Utarta kończyny dolnej przez wyłuszczenie jej w stawie biodrowym lub odjęcie w okolicy podkrętarzowej - w zależności od zniekształceń, stanu kikuta i możliwości jego protezowania75-85
UDO
148Złamanie kości udowej - w zależności od zniekształceń, skrócenia zaników mięśni, ograniczenia ruchów w stawie biodrowym i kolanowym, zaburzeń chodu, zaburzeń funkcji kończyny i innych zmian wtórnych
a) niewielkie zmiany - zrost niepowikłany, bez zaburzeń osi kończyny0-15
b) średnie zmiany - zrost złamania, zaburzenia osi kończyny, skrócenie kończyny od 3 do 6 cm, zaburzenia rotacji kończyny w średnim stopniu upośledzające chód15-30
c) duże zmiany - zrost opóźniony, znaczne zaburzenia osi kończyny, skrócenie kończyny powyżej 6 cm, zaburzenia rotacji kończyny w znacznym stopniu upośledzające chód30-40
149Staw rzekomy kości udowej, ubytki kości udowej uniemożliwiające obciążenie kończyny - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji, skrócenia i zaburzeń wtórnych40-60
150Uszkodzenie skóry, mięśni, ścięgien (blizny, ubytki, przepukliny mięśniowe) - w zależności od zaburzeń funkcji
a) niewielkiego stopnia0-5
b) średniego stopnia5-10
c) znacznego stopnia10-20
UWAGA:

Według tej pozycji należy oceniać jedynie uszkodzenia bez złamań kości. W przypadku współistnienia złamań kości należy oceniać według poz. 148.

151Uszkodzenia dużych naczyń, tętniaki pourazowe - w zależności od stopnia zaburzeń5-30
152Uszkodzenie uda powikłane przewlekłym ropnym zapaleniem kości, przetokami, ciałami obcymi (z wyjątkiem ciał obcych związanych z zastosowaniem technik operacyjnych), skostnieniem pozaszkieletowym i zmianami neurologicznymi (z wyłączeniem nerwu kulszowego)oceniać według poz. 148-151, zwiększając stopień uszczerbku, w zależności od rozmiarów powikłań o 1-20%
153Uszkodzenie uda powikłane współistniejącym uszkodzeniem nerwu kulszowegooceniać według poz. 148-151, zwiększając stopień uszczerbku, w zależności od rozmiarów uszkodzenia nerwu o 10-65%
UWAGA:

Łączny stopień uszczerbku ocenianego według poz. 148-151 i 153 nie może przekroczyć 70%.

154Utrata kończyny - w zależności od długości kikuta i przydatności jego cech do oprotezowania50-70
KOLANO
155Złamanie nasad tworzących staw kolanowy i rzepkowy z lub bez uszkodzenia aparatu więzadłowego - w zależności od zniekształceń, szpotawości, koślawości, przykurczów, ograniczenia ruchów, stabilności stawu, zaburzeń statyczno-dynamicznych kończyny i innych zmian
a) niewielkie zmiany - możliwość zgięcia do kąta w przedziale 90°-120° i/lub deficyt wyprostu do kąta 5°, mała lub średnia niestabilność prosta lub niewielka rotacja0-10
b) średnie zmiany - możliwość zgięcia do kąta w przedziale od 40° do 90° i/lub deficyt wyprostu do kąta w zakresie 5°-15°, duża niestabilność prosta lub średniego stopnia rotacyjna bądź niewielkiego lub średniego stopnia złożona, zaburzenia okolicy osi kończyny10-25
c) duże zmiany - możliwość zgięcia do kąta w przedziale od 0°-40° i/lub deficyt wyprostu do kąta powyżej 15°, utrwalone duże niestabilności złożone i rotacyjne, znaczne zaburzenia osi kończyny25-40
d) zesztywnienie stawu kolanowego w pozycji funkcjonalnej korzystnej 0°-15°30
e) zesztywnienie stawu kolanowego w pozycjach funkcjonalnych niekorzystnych30-40
156Skręcenia i zwichnięcia stawu kolanowego (w tym zwichnięcie rzepki) z uszkodzeniem aparatu więzadłowo-stawowego (torebki, więzadeł, łękotek) - w zależności od ograniczenia ruchów, stabilności stawu, wydolności statyczno-dynamicznej kończyny
a) izolowane uszkodzenia łękotek, stan po leczeniu operacyjnym łękotek z dobrym efektem, uszkodzenia aparatu więzadłowego bez cech niestabilności - w zależności od stopnia upośledzenia zakresu ruchu0-5
b) uszkodzenia aparatu więzadłowego z uszkodzeniem lub bez uszkodzenia łękotek - powodujące małą lub średnią niestabilność prostą, niewielkiego stopnia rotacyjną, stan po leczeniu operacyjnym struktur stawu z dobrym efektem - w zależności od stopnia upośledzenia zakresu ruchu0-10
c) uszkodzenia aparatu więzadłowego z uszkodzeniem lub bez uszkodzenia łękotek, powodujące dużą niestabilność prostą lub średniego stopnia rotacyjną, bądź niewielkiego lub średniego stopnia złożoną

- w zależności od upośledzenia zakresu ruchu

10-25
d) utrwalone duże niestabilności złożone i rotacyjne, uszkodzenia obu więzadeł krzyżowych, znaczne zaburzenia osi kończyny

- w zależności od stopnia upośledzenia zakresu ruchu

25-40
e) leczenie uszkodzenia zakończone zabiegiem protezowania stawu

- w zależności od ograniczenia funkcji

10-40
157Inne uszkodzenia okolicy stawu kolanowego - blizny skóry, ciała obce (z wyjątkiem ciał obcych związanych z zastosowaniem technik operacyjnych), przewlekłe stany zapalne, przetoki i inne zmiany wtórne - w zależności od nasilenia zmian
a) niewielkie zmiany0-5
b) średnie zmiany5-10
c) duże zmiany10-20
158Utrata kończyny na poziomie stawu kolanowego65
UWAGA:

Prawidłowo funkcjonalny zakres ruchów w stawie kolanowym przyjmuje się od 0° dla wyprostu do 120° dla zgięcia. Jeżeli zesztywnienie stawu kolanowego jest spowodowane uszkodzeniami innymi niż złamanie kości, należy oceniać według poz. 155 lit. d lub e.

PODUDZIE
159Złamanie trzonów kości podudzia jednej lub obu - w zależności od zniekształceń, przemieszczeń, powikłań wtórnych, zmian troficznych i czynnościowych kończyny
a) niewielkie zmiany - zrost niepowikłany, niewielkie zaburzenia osi kończyny, niewielkie skrócenie5-15
b) średnie zmiany - zrost złamania lub cechy zrostu opóźnionego, zaburzenia osi kończyny w średnim stopniu upośledzające chód15-30
c) bardzo rozległe zmiany kości z towarzyszącymi ograniczeniami funkcji sąsiednich stawów - powikłane przewlekłym zapaleniem kości z przetokami, ubytkami kości, stawem rzekomym, martwicą aseptyczną, zmianami neurologicznymi i innymi zmianami wtórnymi30-50
160Izolowane złamanie strzałki (nie obejmuje kostki bocznej) - w zależności od przemieszczeń, zniekształceń, upośledzenia funkcji kończyny0-5
UWAGA:

W przypadku współistnienia trwałego uszkodzenia nerwu strzałkowego uszczerbek należy oceniać dodatkowo według poz. 182 lit. u.

161Uszkodzenie tkanek miękkich podudzia, skóry, mięśni, naczyń, nerwów podudzia, ścięgna Achillesa i innych ścięgien - w zależności od rozległości uszkodzenia, zniekształcenia stopy i ograniczeń czynnościowych, zmian neurologicznych, naczyniowych, troficznych i innych
a) niewielkie zmiany0-5
b) średnie zmiany5-15
c) znaczne zaburzenia funkcji stopy, duże zmiany neurologiczne15-35
UWAGA:

Według tej pozycji należy oceniać jedynie uszkodzenia bez złamań kości. W przypadku współistnienia złamań kości należy oceniać według poz. 159 i 160.

162Utrata kończyny w obrębie podudzia - w zależności od charakteru kikuta, długości, przydatności do protezowania i zmian wtórnych w obrębie kończyny
a) przy długości kikuta do 8 cm, mierząc od szpary stawowej60
b) przy dłuższych kikutach40-55
STAW GOLENIOWO-SKOKOWY I SKOKOWO-PIĘTOWY, STOPA
163Uszkodzenie stawu goleniowo-skokowego i/lub skokowo-piętowego: skręcenia, stłuczenia, uszkodzenia więzadeł, torebki, uszkodzenia tkanek miękkich, blizny, w zależności od zniekształceń, funkcji stopy, zmian wtórnych i innych powikłań
a) następstwa skręceń powodujące niewielkie zaburzenia ruchomości niewielkie zniekształcenia, blizny, ubytki0-2
b) lekkiego stopnia zaburzenia ruchomości i zniekształcenia

- po częściowym uszkodzeniu więzadeł bez niestabilności w stawach

2-5
c) średniego stopnia zaburzenia ruchomości i zniekształcenia

- po częściowym uszkodzeniu więzadeł, z niestabilnością w stawach

5-10
d) duże zmiany z utrzymującymi się objawami funkcjonalnej niestabilności stawów, po całkowitym rozerwaniu więzadeł10-20
164Złamania i zwichnięcia kości wchodzące w skład stawu goleniowo-skokowego i/lub skokowo-piętowego, nasad dalszych kości podudzia, w zależności od zniekształceń, ograniczeń ruchomości stopy, zaburzeń statyczno-dynamicznych stopy, zesztywnienia stawów goleniowo-skokowych i/lub skokowo-piętowych, w zależności od utrzymujących się dolegliwości
a) ograniczenia funkcji niewielkiego stopnia w obrębie stawów skokowych2-5
b) zaburzenia funkcji średniego stopnia w obrębie stawów skokowych5-10
c) zaburzenia funkcji dużego stopnia w obrębie stawów skokowych lub zesztywnienia w ustawieniu pod kątem zbliżonym do prostego10-20
d) zesztywnienie w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym20-30
e) zaburzenia funkcji znacznego stopnia w obrębie stawów skokowych, powikłane przewlekłym zapaleniem kości, stawów, przetokami, martwicą, zmianami troficznymi i innymi zmianami wtórnymi, zesztywnienie w ustawieniu niekorzystnym20-40
UWAGA:

Jeżeli złamaniom lub zwichnięciom towarzyszą uszkodzenia więzadłowe, uszczerbek na zdrowiu należy oceniać z poz. 196.

165Złamanie kości skokowej/lub piętowej (niewchodzące w zakres poz. 164) - w zależności od utrzymujących się dolegliwości, przemieszczeń, zniekształceń, ustawienia stopy, zaburzeń statyczno-dynamicznych, zmian troficznych i innych powikłań
a) niewielkie zmiany0-10
b) średnie zmiany10-20
c) duże zmiany20-30
166Utrata kości skokowej i/lub piętowej - w zależności od wielkości blizn, zniekształceń, zaburzeń statyczno-dynamicznych stopy i innych powikłań
a) częściowa utrata20-30
b) całkowita utrata30-40
167Złamania i zwichnięcia kości stopy w zależności od przemieszczeń, zniekształceń i innych zmian wtórnych
a) niewielkiego stopnia - w zależności od wielkości zaburzeń czynnościowych0-5
b) średniego stopnia - w zależności od wielkości zaburzeń czynnościowych5-10
c) znacznego stopnia lub z innymi powikłaniami - w zależności od wielkości zaburzeń10-20
168Złamania kości śródstopia - w zależności od przemieszczeń, zniekształcenia stopy, zaburzeń statyczno-dynamicznych i innych zmian
a) złamanie jednej kości śródstopia - I lub V0-10
b) złamanie jednej kości śródstopia - II, III lub V0-5
c) złamanie dwóch kości śródstopia2-15
d) złamanie trzech lub więcej kości śródstopia5-20
169Złamanie kości śródstopia powikłane zapaleniem kości, przetokami, wtórnymi zmianami troficznymi i zmianami neurologicznymioceniać według poz. 168, zwiększając stopień uszczerbku, w zależności od stopnia powikłań o 1-10%
170Inne uszkodzenia okolicy stepu i śródstopia: skręcenia, stłuczenia, uszkodzenia skóry, mięśni, ścięgien, naczyń, nerwów - w zależności od rozmiaru blizn, zniekształceń, zmian troficznych, zaburzeń dynamicznych stopy i innych zmian wtórnych
a) zmiany niewielkie0-5
b) średnie zmiany5-10
c) duże zmiany10-15
171Utrata stopy w całości50
172Utrata stopy na poziomie stawu Choparta45
173Utrata stopy w stawie Lisfranka35
174Utrata stopy w obrębie kości śródstopia - w zależności od rozległości utraty przedstopia i cech kikuta20-30
PALCE STOPY
175Utrata w zakresie palucha - w zależności od blizn, zniekształceń, wielkości ubytków, charakteru kikuta, zaburzeń statyki i chodu oraz innych zmian wtórnych
a) częściowa lub całkowita utrata opuszki lub trwała utrata płytki paznokciowej0-3
b) częściowa lub całkowita utrata paliczka paznokciowego palucha3-8
c) utrata palucha na poziomie paliczka bliższego8-14
d) całkowita utrata palucha15
176Uszkodzenie palucha - zwichnięcia, złamania, uszkodzenia tkanek miękkich - w zależności od rozległości blizn, ubytków, zniekształceń, upośledzenia funkcji stopy
a) niewielkie zmiany0-3
b) średnie zmiany3-6
c) duże zmiany z niekorzystnym ustawieniem6-10
177Utrata palucha wraz z kością śródstopia - w zależności od rozmiaru utraty kości śródstopia15-25
178Utrata w zakresie palców II, III, IV i V
a) częściowa utrata palca na wysokości paliczka środkowego - za każdy palec1
b) całkowita utrata - za każdy palec2
179Utrata palca V z kością śródstopia3-15
180Utrata palców II, III i IV z kością śródstopia - w zależności od wielkości utraty kości śródstopia, ustawienia stopy i innych zmian wtórnych - za każdy palec3-5
181Uszkodzenie II, III, IV i V palca: zwichnięcia, złamania, uszkodzenia tkanek miękkich - w zależności od rozległości blizn, ubytków, zniekształcenia, ustawienia, stopnia upośledzenia funkcji i liczby uszkodzonych palców0-5
UWAGA:

Wartość uszczerbku ustalona za uszkodzenie jednego palca nie może przekroczyć wartości za całkowitą utratę tego palca. Należy orzekać łącznie uszkodzenie II, III, IV i V palca w przypadku zwichnięcia, złamania, uszkodzenia tkanek miękkich - w zależności od rozległości blizn, ubytków, zniekształcenia, ustawienia, stopnia upośledzenia funkcji i liczby uszkodzonych palców.

M. PORAŻENIA LUB NIEDOWŁADY POSZCZEGÓLNYCH NERWÓW OBWODOWYCH
182Uszkodzenie częściowe lub całkowite - w zależności od stopnia zaburzeń
a) nerwu przeponowego poniżej jego połączenia z nerwem podobojczykowym5-15
b) nerwu piersiowego długiego7-155-10
c) nerwu pachowego - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu3-252-20
d) nerwu mięśniowo-skórnego - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu3-252-20
e) nerwu promieniowego powyżej odejścia gałązki do mięśnia trójgłowego ramienia - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu3-452-35
f) nerwu promieniowego poniżej odejścia gałązki do mięśnia trójgłowego ramienia - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu5-353-25
g) nerwu promieniowego nad wejściem do kanału mięśnia odwracacza przedramienia - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu3-252-20
h) nerwu promieniowego po wyjściu z kanału mięśnia odwracacza przedramienia - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu2-150-10
i) nerwu pośrodkowego w zakresie ramienia - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu4-403-30
j) nerwu pośrodkowego w zakresie nadgarstka - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu3-202-15
k) nerwu łokciowego - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu2-250-20
1) splotu barkowego części nadobojczykowej (górnej)10-2510-40
m) splotu barkowego części podobojczykowej (dolnej)15-4510-40
n) pozostałych nerwów odcinka szyjno-piersiowego0-15
o) nerwu zasłonowego - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu2-20
p) nerwu udowego - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu2-30
q) nerwów pośladkowych (górnego i dolnego)3-20
r) nerwu sromowego wspólnego3-25
s) nerwu kulszowego przed podziałem na nerwy piszczelowy i strzałkowy20-60
t) nerwu piszczelowego - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu5-40
u) nerwu strzałkowego - części czuciowej, ruchowej lub całego nerwu5-30
v) splotu lędźwiowo-krzyżowego30-70
w) pozostałych nerwów odcinka lędźwiowo-krzyżowego0-10
UWAGA:

Według poz. 182 ocenia się tylko uszkodzenia nerwów obwodowych. W przypadku współistnienia uszkodzeń kostnych, mięśniowych i nerwowych, należy stosować ocenę według pozycji dotyczących uszkodzeń kończyn górnych i dolnych.

183Kauzalgie potwierdzone obserwacją szpitalną - w zależności od stopnia30-50
UWAGA:

W ocenie zawiera się deficyt związany z uszkodzeniem typowym dla danego nerwu.

UWAGI OGÓLNE:

Łączny uszczerbek na zdrowiu związany z uszkodzeniem skóry, mięśni, nerwów, kości nie może przekroczyć wartości za całkowitą utratę kończyny lub części kończyny, której te uszkodzenia dotyczą.

Stały uszczerbek na zdrowiu spowodowany niepowikłanymi bliznami pooperacyjnymi, związanymi z leczeniem narządów i układów, zawiera się w pozycjach tabeli przewidzianych do oceny uszkodzenia tych narządów lub układów i nie podlega dodatkowemu orzekaniu.

W przypadku gdy blizny są jedynym trwałym następstwem leczenia lub pojawiły się powikłania w postaci bliznowca lub przepukliny, należy oceniać według odpowiednich pozycji tabeli przewidzianych dla uszkodzenia tkanek miękkich.

Uszkodzenie kikuta amputowanych kończyn, wymagające zmiany protezy, reamputacji lub niemożności zastosowania protezy należy oceniać według amputacji na wyższym poziomie.

N. CHOROBY POZOSTAJĄCE W ZWIĄZKU Z PEŁNIENIEM SŁUŻBY
184Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne
UWAGA:

Procent uszczerbku na zdrowiu ustala się w zależności od rodzaju substancji chemicznej, rodzaju uszkodzenia, zespołu objawów klinicznych i stopnia upośledzenia sprawności ustroju, obniżającego zdolność do służby. Przy ocenie należy również posługiwać się ustaleniami określonymi w poz. 87 i 88 tabeli wraz z uwagami zawartymi w tych pozycjach.

185Psychozy reaktywne oporne na leczenie20-80
186Pylice płuc
a) bezobjawowa pylica płuc - stanowiąca przeciwwskazania do służby20-44
b) wyrównana pylica płuc - bez objawów niewydolności układu krążeniowo-oddechowego45-79
c) niewyrównana pylica płuc - z objawami niewydolności krążeniowo-oddechowej80-99
d) rozwinięty, zaawansowany przewlekły zespół płucno-sercowy w okresie niewydolności układu krążeniowo-oddechowego, wymagający opieki osób trzecich100
187Organiczne zaburzenia psychiczne (po urazach czaszki, zatruciach, neuroinfekcjach)40-100
188Przewlekłe, trwałe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60% wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące20-70
189Astma oskrzelowa20-40
190Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych0-20
a) postać ostra i podostra

b) postać przewlekła

191Ostre uogólnione reakcje alergiczne0-20
192Byssinoza0-10
193Beryloza0-10
194Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych0-40
195Alergiczny nieżyt nosa0-5
196Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym1-5
197Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym20-40
198Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat20-60
a) guzki głosowe twarde

b) wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych

c) niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią

199Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego

a) ostra choroba popromienna uogólniona po napromieniowaniu całego ciała lub przeważającej jego części

b) ostra choroba popromienna o charakterze zmian zapalnych lub zapalno-martwiczych skóry i tkanki podskórnej

c) przewlekłe popromienne zapalenie skóry

d) przewlekłe uszkodzenie szpiku kostnego

e) zaćma popromienna

f) nowotwory złośliwe z prawdopodobieństwem indukcji przekraczającym 10%

45-100
200Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku służby, uznanych za rakotwórcze u ludzi
a) rak płuca, rak oskrzela45-100
b) międzybłoniak opłucnej albo otrzewnej45-100
c) nowotwór układu krwiotwórczego45-100
d) nowotwór skóry20-80
e) nowotwór pęcherza moczowego20-100
f) nowotwór wątroby20-80
g) rak krtani, nowotwór nosa i zatok przynosowych45-100
UWAGA:

Nowotwory powstałe w następstwie działania promieniowania jonizującego należy kwalifikować według poz. 199

201Choroby skóry
a) alergiczne kontaktowe zapalenie skóry0-30
b) kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia0-30
c) trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy o rozległym charakterze0-15
d) drożdżakowe zapalenie skóry rąk u osób wykonujących służbę w warunkach sprzyjających rozwojowi drożdżaków chorobotwórczych0-30
e) grzybice skóry u osób stykających się z materiałem biologicznym pochodzącym od zwierząt0-30
f) fotodermatozy zawodowe0-35
202Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania czynności służbowych
a) przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki0-10
b) przewlekłe zapalenie kaletki maziowej0-10
c) przewlekłe uszkodzenie łękotki u osób wykonujących czynności służbowe w pozycji kucznej lub klęczącej0-10
d) przewlekłe zapalenie okołostawowe barku0-15
e) przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej0-15
f) zmęczeniowe złamanie kości5-45
g) martwica kości nadgarstka5-45
203Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania czynności służbowych
a) zespół cieśni w obrębie nadgarstka0-30
b) zespół kanału Guyona0-30
c) zespół rowka nerwu łokciowego5-45
d) uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących służbę w pozycji kucznej5-45
204Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu co najmniej o 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz
UWAGA: Oceny uszczerbku na zdrowiu należy dokonywać według poz. 41.
205Zespół wibracyjny
a) postać naczyniowo-nerwowa20-25
b) postać kostno-stawowa26-44
c) postać mieszana: naczyniowo-nerwowa i kostno-stawowa45-79
206Choroby wywołane służbą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego lub wywołane działaniem przeciążeń grawitacyjnych (przyspieszeń)
a) choroba dekompresyjna20-80
b) urazy ciśnieniowe20-50
c) następstwa oddychania mieszaninami gazowymi pod zwiększonym ciśnieniem20-80
207Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia0-30
a) udar cieplny albo jego następstwa0-20
b) wyczerpanie cieplne albo jego następstwa0-30
c) odmroziny0-30
208Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi
a) alergiczne zapalenie spojówek0-5
b) ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem nadfioletowym0-10
c) epidemiczne wirusowe zapalenie spojówek lub rogówki0-10
d) zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi0-30
e) zaćma wywołana działaniem promieniowania podczerwonego lub długofalowego nadfioletowego20-40
f) centralne zmiany zwyrodnieniowe siatkówki i naczyniówki wywołane krótkofalowym promieniowaniem podczerwonym lub promieniowaniem widzialnym z obszaru widma niebieskiego40-90
UWAGA:

Oceny uszczerbku na zdrowiu należy dokonywać według poz. 26-40.

209Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa0-70
a) wirusowe zapalenie wątroby0-70
b) borelioza0-70
c) gruźlica0-70
d) bruceloza0-70
e) pełzakowica0-70
f) zimnica0-70
g) inne choroby zakaźne lub pasożytnicze w tym choroby powstałe w wyniku powikłań szczepień ochronnych, wykonanych w związku ze służbą na określonym stanowisku, zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia, osierdzia w przebiegu chorób o etiologii bakteryjnej, wirusowej lub pasożytniczej0-70
UWAGA:

Stopień uszczerbku na zdrowiu określa się w zależności od skutków, jakie choroba pozostawiła w narządach i układach.

210PTSD/STSW - bez kryterium czasu służby (zespół stresu pourazowego)10-20
1) Zaburzenia lękowe
a) fobie10-30
b) zespół lęku uogólnionego10-40
c) zespół lęku panicznego10-40
d) zaburzenia depresyjno-lękowe nawracające20-40
e) zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne20-40
2) Zaburzenia osobowościowe20-40
211Nadciśnienie tętnicze z powikłaniami wielonarządowymi10-40
212Żylaki podudzi z trudno gojącymi się owrzodzeniami20-50
1 Minister Spraw Wewnętrznych kieruje działem administracji rządowej - sprawy wewnętrzne, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych (Dz. U. Nr 248, poz. 1491).
2 Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu chorób pozostających w związku ze służbą w Policji, z tytułu których przysługują odszkodowania określone w ustawie (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 75 oraz z 2005 r. Nr 210, poz. 1753), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. poz. 616).