Art. 9. - USA-Polska. Traktat o stosunkach handlowych i gospodarczych. Waszyngton.1990.03.21.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1994.97.467

Akt obowiązujący

Wersja od: 20 sierpnia 2004 r.

Artykuł  IX

Rozstrzyganie sporów między Stroną a inwestorem drugiej Strony

1. W rozumieniu niniejszego artykułu spór inwestycyjny oznacza spór dotyczący:

a) interpretacji lub stosowania umowy inwestycyjnej między Stroną (w tym jakąkolwiek agencją lub agendą pomocniczą takiej Strony) a obywatelem lub spółką drugiej Strony,

b) interpretacji lub stosowania jakichkolwiek zezwoleń inwestycyjnych udzielonych takiemu obywatelowi lub spółce przez władze Strony właściwe do spraw inwestycji zagranicznych,

c) rzekomego naruszenia jakiegokolwiek prawa przyznanego lub wynikającego z niniejszego traktatu względem inwestycji.

Decyzja Strony odmawiająca zezwolenia dokonania inwestycji nie stanowi sporu inwestycyjnego w rozumieniu niniejszego artykułu.

2. W wypadku powstania sporu inwestycyjnego między Stroną a obywatelem lub spółką drugiej Strony, strony sporu będą starały się go rozwiązać w drodze konsultacji i negocjacji, które mogą obejmować stosowanie nie wiążących procedur z udziałem stron trzecich. Każda ze Stron zachęcać będzie swoich obywateli i spółki do zwracania się do miejscowych sądów, zwłaszcza dla rozstrzygania sporów powstałych na tle działania administracji. Z zastrzeżeniem ustępu 3 niniejszego artykułu, jeśli sporu nie można rozstrzygnąć przez konsultacje i negocjacje, zostanie on przekazany do rozstrzygnięcia zgodnie z uprzednio uzgodnionymi, mającymi zastosowanie, procedurami rozstrzygania sporów. Jakiekolwiek procedury rozstrzygania sporów, włączając odnoszące się do wywłaszczenia, zawarte w umowie inwestycyjnej, pozostaną wiążące i będą stosowane zgodnie z postanowieniami umowy inwestycyjnej, odpowiednimi postanowieniami prawa krajowego i mającymi zastosowanie umowami międzynarodowymi, dotyczącymi wykonywania orzeczeń arbitrażowych.

3.

a) W każdym czasie, po upływie sześciu miesięcy od dnia powstania sporu, zainteresowany obywatel lub spółka może postanowić, iż wyrazi pisemną zgodę na poddanie sporu rozstrzygnięciu w drodze koncyliacji lub wiążącego arbitrażu przez Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych ("Centrum") albo w ramach Dodatkowych Ułatwień Centrum lub zgodnie z Regulaminem Arbitrażowym Komisji do Spraw Międzynarodowego Prawa Handlowego Narodów Zjednoczonych ("UNCITRAL") albo zgodnie z regulaminem arbitrażowym jakiegokolwiek arbitrażu instytucjonalnego, na który strony w sporze wyraziły wspólnie zgodę. Po wyrażeniu takiej zgody przez zainteresowanego obywatela lub spółkę którakolwiek ze stron w sporze może wszcząć takie postępowanie, pod warunkiem że:

i) spór nie został poddany przez obywatela lub spółkę rozstrzygnięciu zgodnie z mającą zastosowanie uprzednio uzgodnioną między stronami procedurą rozstrzygania sporów i

ii) zainteresowany obywatel lub spółka nie wnieśli sporu przed sąd albo trybunał administracyjny lub mające jurysdykcję organy Strony, która jest stroną w sporze.

Jeżeli strony nie mogą porozumieć się odnośnie do tego, czy koncyliacja, czy też wiążący arbitraż jest bardziej właściwą procedurą do zastosowania, rozstrzygająca jest opinia zainteresowanego obywatela lub spółki.

b) Każda ze Stron wyraża zgodę na poddanie sporów inwestycyjnych rozstrzygnięciu w drodze koncyliacji lub wiążącego arbitrażu:

i) do Centrum, w wypadku gdy Rzeczpospolita Polska stanie się stroną Konwencji o rozstrzyganiu sporów inwestycyjnych między państwami a obywatelami innych państw, sporządzonej w Waszyngtonie dnia 18 marca 1965 r. ("Konwencja"), oraz Regulaminu i Zasad Centrum, a także Dodatkowych Ułatwień Centrum i

ii) do trybunału arbitrażowego utworzonego zgodnie z Regulaminem UNCITRAL, który może być zmieniony za wspólnym porozumieniem stron w sporze; określoną w tym regulaminie władzą mianującą jest Sekretarz Generalny Centrum.

c) Poddanie sporu koncyliacji lub arbitrażowi zgodnie z literą b) i) niniejszego ustępu zostanie dokonane przez zastosowanie postanowień Konwencji, Regulaminu i Zasad Centrum lub Dodatkowych Ułatwień, w zależności od sprawy.

d) Miejscem każdego arbitrażu prowadzonego zgodnie z tym artykułem będzie państwo, które jest stroną Konwencji Narodów Zjednoczonych z 1958 r. o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych.

e) Strony zobowiązują się wykonać bezzwłocznie postanowienia jakiegokolwiek orzeczenia wydanego zgodnie z artykułem IX. Ponadto każda Strona zapewni wykonanie na swoim terytorium takich orzeczeń arbitrażowych.

4. W żadnym postępowaniu dotyczącym sporu inwestycyjnego Strona nie podniesie jako zarzutu procesowego powództwa wzajemnego, potrącenia lub w inny sposób, okoliczności, że zainteresowany obywatel lub spółka otrzymali lub otrzymają, w ramach umowy ubezpieczenia lub gwarancyjnej, odszkodowanie lub inną kompensatę za całość lub część rzekomej szkody. Jednakże w zakresie, w jakim Strona wchodzi w prawa lub roszczenia zainteresowanego obywatela albo spółki w drodze subrogacji lub cesji, zainteresowany obywatel bądź spółka nie będą dochodzić takich praw lub roszczeń we własnym imieniu, chyba że zostaną do tego upoważnieni przez przejmującego prawa lub roszczenia.

5. W wypadku arbitrażu, w rozumieniu niniejszego artykułu, jakakolwiek spółka utworzona zgodnie z prawem którejkolwiek ze Stron lub jej jednostki politycznej, która bezpośrednio przed powstaniem zdarzenia lub zdarzeń, które stały się przyczyną sporu, była inwestycją obywateli lub spółek drugiej Strony, będzie traktowana jako obywatel lub spółka tej drugiej Strony, zgodnie z artykułem 25 (2) (b) Konwencji.