Rozdział 1 - Współpraca w sektorze energetycznym, w tym kwestie dotyczące energii jądrowej - Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony. Bruksela.2014.03.21 oraz 2014.06.27.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2017.1781

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 września 2017 r.

ROZDZIAŁ  1

Współpraca w sektorze energetycznym, w tym kwestie dotyczące energii jądrowej

Artykuł  337

1. Strony zgodnie postanawiają kontynuować i zintensyfikować swoją dotychczasową współpracę w kwestiach energetycznych na rzecz poprawy bezpieczeństwa, konkurencyjności i zrównoważenia energetyki, co ma kluczowe znaczenie dla sprzyjania wzrostowi gospodarczemu, a także zmierzać do integracji rynku, w tym poprzez stopniowe zbliżenie w sektorze energetyki oraz poprzez uczestnictwo w regionalnej współpracy energetycznej. We współpracy regulacyjnej uwzględnia się potrzebę zapewnienia odpowiednich obowiązków świadczenia usługi publicznej, w tym działań mających na celu informowanie obywateli i ich ochronę przed nieuczciwymi praktykami handlowymi, a także dostęp konsumentów, w tym obywateli w najtrudniejszej sytuacji, do przystępnej cenowo energii.

2. Współpraca taka opiera się na kompleksowym partnerstwie i odbywa się na zasadach obustronnego interesu, wzajemności, przejrzystości i przewidywalności, zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej, Traktatem karty energetycznej z 1994 r., Protokołem ustaleń w sprawie współpracy w dziedzinie energetyki oraz innymi umowami wielostronnymi i odnośnymi umowami dwustronnymi.

Artykuł  338

Wzajemna współpraca obejmuje między innymi następujące obszary:

a) realizacja strategii i polityk w dziedzinie energetyki oraz opracowywanie prognoz i scenariuszy, a także doskonalenie systemu ewidencji statystycznej w sektorze energetyki na podstawie terminowej wymiany informacji dotyczącej bilansów i przepływów energii, zgodnie z praktykami międzynarodowymi, a także rozwój infrastruktury;

b) ustanawianie skutecznych mechanizmów postępowania w duchu solidarności w przypadku ewentualnych kryzysów energetycznych;

c) modernizacja i doskonalenie istniejącej infrastruktury energetycznej służącej wspólnym interesom, w tym mocy produkcyjnych służących wytwarzaniu energii, a także poprawa integralności i bezpieczeństwa sieci energetycznych oraz stopniowa integracja ukraińskiej sieci energii elektrycznej z siecią europejską, jak również pełne odrestaurowanie infrastruktury tranzytu energii elektrycznej i instalacja transgranicznych systemów pomiaru na zewnętrznych granicach Ukrainy oraz stworzenie nowej infrastruktury energetycznej służącej wspólnym interesom w celu dywersyfikacji źródeł, dostawców, tras i metod transportu energii w sposób oszczędny i przyjazny środowisku;

d) rozwój rynków energii charakteryzujących się konkurencyjnością, przejrzystością i brakiem dyskryminacji zgodnie z zasadami i normami UE w drodze reform regulacyjnych;

e) współpraca w ramach Traktatu o Wspólnocie Energetycznej z 2005 r.;

f) zwiększanie i wzmacnianie długoterminowej stabilności i bezpieczeństwa w zakresie handlu energią, tranzytu, badań, wydobycia, rafinacji, produkcji, magazynowania, transportu, przesyłu, dystrybucji i wprowadzania do obrotu lub sprzedaży energii lub materiałów i produktów energetycznych w sposób przynoszący wzajemne korzyści i niedyskryminacyjny, zgodnie z międzynarodowymi zasadami, w tym Traktatem Karty energetycznej z 1994 r., Porozumieniem WTO i niniejszym Układem;

g) tworzenie atrakcyjnych i stabilnych warunków do inwestowania poprzez rozwiązywanie kwestii instytucjonalnych, prawnych, fiskalnych i innych oraz sprzyjanie wzajemnym inwestycjom w dziedzinie energetyki w sposób niedyskryminacyjny;

h) efektywna współpraca z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI), Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR) i innymi międzynarodowymi organizacjami i instrumentami finansowymi w celu wspierania współpracy między Stronami w dziedzinie energetyki;

i) promowanie efektywności energetycznej i oszczędności energii, w tym poprzez tworzenie polityki dotyczącej efektywności energetycznej oraz ram prawnych i regulacyjnych w celu osiągnięcia znacznych udoskonaleń odpowiadających normom UE, w tym w zakresie efektywnego wytwarzania, produkcji, transportu, dystrybucji i wykorzystania energii zgodnie z funkcjonowaniem mechanizmów rynkowych, a także efektywnego wykorzystywania energii w urządzeniach, oświetleniu i budynkach;

j) rozwój i wspieranie oszczędnego i bezpiecznego dla środowiska wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i paliw alternatywnych, w tym produkcja zrównoważonych biopaliw, a także współpraca w kwestiach regulacyjnych, certyfikacji i normalizacji, jak również w zakresie rozwoju technicznego i handlowego;

k) promowanie wspólnego mechanizmu wdrażania w ramach protokołu z Kioto do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z 1997 r. w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych poprzez projekty w dziedzinie efektywności energetycznej i energii odnawialnych;

l) współpraca naukowa i techniczna oraz wymiana informacji na rzecz rozwoju i doskonalenia technologii produkcji, transportu, dostaw i wykorzystywania końcowego energii, ze szczególnym uwzględnieniem technologii sprzyjających efektywności energetycznej i przyjaznych dla środowiska, w tym wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla oraz efektywnych i czystych technologii węglowych, zgodnie z ugruntowanymi zasadami określonymi między innymi w Umowie w sprawie współpracy naukowej i technologicznej między Wspólnotą Europejską a Ukrainą;

m) współpraca na forum europejskich i międzynarodowych organów normalizacyjnych w dziedzinie energetyki.

Artykuł  339

Strony wymieniają się informacjami i doświadczeniami oraz zapewniają odpowiednie wsparcie procesu reform regulacyjnych, obejmujących restrukturyzację sektora węgla (energetycznego, koksującego i brunatnego) w celu zwiększenia jego konkurencyjności, zwiększenia bezpieczeństwa kopalń i bezpieczeństwa pracy oraz zmniejszenia wpływu na środowisko, przy uwzględnieniu wpływu regionalnego i społecznego. W celu zwiększenia efektywności, konkurencyjności i zrównoważenia proces restrukturyzacji musi obejmować cały łańcuch wartości węgla, tj. od wydobycia poprzez produkcję i przetwarzanie po konwersję i gospodarowanie pozostałościami po przetwarzaniu i spalaniu węgla. Podejście to obejmuje odzyskiwanie i wykorzystywanie metanu uwalnianego w kopalniach węgla, jak również w toku działań związanych z ropą naftową i gazem, na składowiskach odpadów oraz w sektorze rolnym, zgodnie z "Globalną Inicjatywą w Sprawie Metanu", w której Strony są partnerami.

Artykuł  340

Strony niniejszym ustanawiają mechanizm wczesnego ostrzegania, określony w załączniku XXVI do rozdziału 1 (Współpraca w sektorze energetycznym, w tym kwestie dotyczące energii jądrowej) tytułu V (Współpraca gospodarcza i sektorowa) niniejszego Układu.

Artykuł  341

Stopniowe zbliżanie przepisów dokonywane jest zgodnie z harmonogramem przedstawionym w załączniku XXVII do niniejszego Układu.

Artykuł  342

1. Współpraca w sektorze cywilnego wykorzystania energii jądrowej odbywa się poprzez wdrażanie szczególnych umów w tej dziedzinie, zawartych lub które zostaną zawarte przez Strony, zgodnie z odpowiednimi uprawnieniami i kompetencjami UE i jej państw członkowskich, lub Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) i jej państw członkowskich oraz zgodnie z procedurami prawnymi każdej ze Stron.

2. W ramach tej współpracy zapewnia się wysoki poziom bezpieczeństwa jądrowego, czyste i pokojowe wykorzystanie energii jądrowej, obejmujące wszystkie rodzaje działalności w zakresie cywilnego wykorzystania energii jądrowej i etapy cyklu paliwowego, w tym produkcję materiałów jądrowych i handel nimi, aspekty bezpieczeństwa energetyki jądrowej, a także gotowość w przypadku sytuacji wyjątkowych oraz kwestie związane ze zdrowiem i ochroną środowiska oraz nieproliferacją. W tym kontekście współpraca obejmie również dalszy rozwój polityki oraz ram prawnych i regulacyjnych opierających się na prawodawstwie i praktykach UE, a także na normach Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA). Strony promują cywilne badania naukowe w dziedzinach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony fizycznej obiektów jądrowych, w tym wspólną działalność badawczo-rozwojową oraz szkolenie i mobilność naukowców.

3. W ramach współpracy uwzględnia się problemy będące skutkami katastrofy w Czarnobylu, a także likwidację elektrowni jądrowej w Czarnobylu, w szczególności:

a) plan realizacji powłoki ochronnej (SIP) w celu przekształcenia obecnej, uszkodzonej osłony reaktora nr 4 w system bezpieczny dla środowiska;

b) gospodarowanie zużytym paliwem jądrowym;

c) usuwanie skażenia terenu;

d) gospodarowanie odpadami radioaktywnymi;

e) monitorowanie środowiska;

f) pozostałe obszary, które mogą być przedmiotem wspólnych uzgodnień, takie jak medyczne, naukowe, gospodarcze, regulacyjne, społeczne i administracyjne aspekty działań na rzecz ograniczenia skutków katastrofy.