Rozdział 2 - Postanowienia dotyczące zwalczania nadużyć finansowych i kontroli - Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Mołdawii, z drugiej strony. Bruksela.2014.06.27.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2016.1347

Akt obowiązujący
Wersja od: 1 lipca 2016 r.

ROZDZIAŁ  2

Postanowienia dotyczące zwalczania nadużyć finansowych i kontroli

Definicje

Do celów niniejszego rozdziału mają zastosowanie definicje zawarte w protokole IV do niniejszego Układu.

Zakres

Niniejszy rozdział ma zastosowanie do wszelkich dalszych umów lub instrumentów finansowania, jakie zostaną zawarte między Stronami, oraz wszelkich instrumentów finansowych UE, z jakimi Republika Mołdawii będzie stowarzyszona, bez uszczerbku dla wszelkich dodatkowych klauzul dotyczących audytu, kontroli na miejscu, inspekcji, kontroli i środków zwalczania nadużyć finansowych, prowadzonych między innymi przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i Europejski Trybunał Obrachunkowy.

Środki mające na celu zapobieganie nadużyciom finansowym, korupcji i innym nielegalnym działaniom oraz ich zwalczanie

Strony podejmują skuteczne środki w celu zapobiegania nadużyciom finansowym, korupcji i innym nielegalnym działaniom oraz ich zwalczania, między innymi poprzez wzajemną pomoc administracyjną i prawną w dziedzinach objętych niniejszym Układem.

Wymiana informacji i dalsza współpraca na szczeblu operacyjnym

1. 
Na potrzeby właściwego wykonania niniejszego rozdziału, właściwe organy UE i Republiki Mołdawii regularnie wymieniają informacje oraz, na wniosek jednej ze Stron, prowadzą konsultacje.
2. 
OLAF może uzgodnić ze swoim odpowiednikiem w Republice Mołdawii dalszą współpracę w obszarze zwalczania nadużyć finansowych, w tym dokonać ustaleń operacyjnych z władzami Republiki Mołdawii.
3. 
W odniesieniu do przekazywania i przetwarzania danych osobowych zastosowanie ma art. 13 tytułu III (Sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo) niniejszego Układu.

Zapobieganie nieprawidłowościom, nadużyciom finansowym i korupcji

1. 
Władze Republiki Mołdawii regularnie sprawdzają, czy operacje finansowane ze środków finansowych UE są realizowane należycie. Podejmują one wszelkie odpowiednie środki w celu zapobiegania nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym oraz w celu ich naprawiania.
2. 
Władze Republiki Mołdawii podejmują wszelkie stosowne środki w celu zapobiegania wszelkim praktykom korupcji czynnej lub biernej oraz w celu ich naprawiania, a także w celu wykluczenia konfliktu interesów na każdym etapie procedury związanej z wykorzystaniem środków finansowych UE.
3. 
Władze Republiki Mołdawii informują Komisję Europejską o wszelkich podjętych środkach prewencyjnych.
4. 
Komisja Europejska jest uprawniona do uzyskania dowodów zgodnie z art. 56 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich.
5. 
Komisja Europejska jest również uprawniona do uzyskiwania dowodów na to, że postępowania o udzielenie zamówienia i dotacji są zgodne z zasadami przejrzystości, równego traktowania oraz niedyskryminacji, zapobiegają wszelkim konfliktom interesów, oferują gwarancje odpowiadające przyjętym normom międzynarodowym oraz zapewniają zgodność z przepisami dotyczącymi należytego zarządzania finansami.
6. 
W tym celu właściwe organy Republiki Mołdawii udostępniają Komisji Europejskiej wszelkie informacje związane z wykorzystaniem środków finansowych UE i informują ją bez zbędnej zwłoki o wszelkich zasadniczych zmianach w swoich procedurach lub systemach.

Dochodzenie i ściganie

W następstwie kontroli krajowej lub kontroli UE, władze Republiki Mołdawii zapewniają dochodzenie i ściganie domniemanych i stwierdzonych przypadków nadużyć finansowych, korupcji lub wszelkich innych nieprawidłowości, w tym konfliktów interesów. W stosownych przypadkach OLAF może wspierać właściwe organy Republiki Mołdawii w realizacji tych zadań.

Informowanie o przypadkach nadużyć finansowych, korupcji i nieprawidłowości

1. 
Władze Republiki Mołdawii bez zbędnej zwłoki przekazują Komisji Europejskiej wszelkie informacje, które są w ich posiadaniu, i które dotyczą domniemania lub stwierdzenia nadużyć finansowych, korupcji lub wszelkich innych nieprawidłowości, w tym konfliktu interesów, występujących w związku z wykorzystaniem środków finansowych UE. W przypadku podejrzenia nadużycia finansowego lub korupcji informowany jest również OLAF.
2. 
Władze Republiki Mołdawii zgłaszają również wszystkie środki podjęte w związku z faktami, o których zawiadamiają na podstawie niniejszego artykułu. Jeżeli nie wystąpiły domniemane lub stwierdzone przypadki nadużyć finansowych, korupcji lub jakichkolwiek innych nieprawidłowości, które podlegałyby zgłoszeniu, władze Republiki Mołdawii informują Komisję Europejską po zakończeniu każdego roku kalendarzowego.

Kontrole

1. 
Komisja Europejska i Europejski Trybunał Obrachunkowy są uprawnieni do sprawdzenia, czy wszystkie wydatki związane z wykorzystaniem środków finansowych UE zostały poniesione prawidłowo, w sposób zgodny z prawem, oraz z zachowaniem przepisów o należytym zarządzaniu finansami.
2. 
Kontrole przeprowadza się na podstawie podjętych zobowiązań i dokonanych płatności. Opierają się one na rejestrach oraz, w razie potrzeby, obejmują kontrole w lokalu każdego podmiotu, który zarządza wykorzystaniem środków finansowych UE lub bierze w nim udział. Kontrole mogą być przeprowadzane przed zamknięciem rozliczeń za dany rok budżetowy oraz za okres pięciu lat od dnia wypłaty salda.
3. 
Inspektorzy Komisji Europejskiej lub inne osoby, które zostały upoważnione przez Komisję Europejską lub Europejski Trybunał Obrachunkowy, mogą przeprowadzać kontrole dokumentacji lub kontrole na miejscu oraz kontrole w lokalu każdego podmiotu, który zarządza wykorzystaniem środków finansowych UE lub bierze w nim udział, jak również każdego z ich podwykonawców na terytorium Republiki Mołdawii.
4. 
Pracownicy Komisji Europejskiej lub inne osoby upoważnione przez Komisję Europejską lub Europejski Trybunał Obrachunkowy muszą mieć odpowiedni dostęp do miejsc, prac i dokumentów oraz do wszelkich informacji wymaganych w celu przeprowadzenia takich kontroli, łącznie z informacjami w formie elektronicznej. Informacja o prawie dostępu powinna być przekazana wszystkim instytucjom państwowym w Republice Mołdawii i powinna być wyraźnie zawarta w umowach zawieranych celem wdrożenia instrumentów, o których mowa w niniejszym Układzie.
5. 
Inspekcje i kontrole, o których mowa w niniejszym artykule, mają zastosowanie do wszystkich wykonawców i podwykonawców, którzy bezpośrednio lub pośrednio otrzymali środki finansowe UE. Realizując swoje zadania, Europejski Trybunał Obrachunkowy oraz organy kontrolne w Republice Mołdawii współpracują w duchu zaufania, z zachowaniem swojej niezależności.

Kontrole na miejscu

1. 
W ramach niniejszego Układu OLAF uprawniony jest do przeprowadzania kontroli i inspekcji na miejscu w celu ochrony interesów finansowych UE przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami, zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami.
2. 
Kontrole i inspekcje na miejscu są przygotowywane i przeprowadzane przez OLAF w ścisłej współpracy z właściwymi organami Republiki Mołdawii.
3. 
Władze Republiki Mołdawii są odpowiednio wcześnie powiadamiane o przedmiocie, celu i podstawie prawnej kontroli i inspekcji, tak aby mogły zapewnić wszelką wymaganą pomoc. W tym celu urzędnicy zatrudnieni we właściwych organach Republiki Mołdawii mogą brać udział w kontrolach i inspekcjach na miejscu.
4. 
Jeśli zainteresowane organy Republiki Mołdawii wyrażą takie zapotrzebowanie, kontrole i inspekcje na miejscu mogą być przeprowadzone wspólnie przez te organy i OLAF.
5. 
Jeżeli podmiot gospodarczy przeciwstawia się kontroli lub inspekcji na miejscu, władze Republiki Mołdawii udzielają OLAF potrzebnego wsparcia, aby umożliwić mu wykonanie jego zadań polegającego na przeprowadzeniu kontroli lub inspekcji na miejscu.

Środki i sankcje administracyjne

Komisja Europejska może nakładać środki i sankcje administracyjne zgodnie z rozporządzeniami (WE, Euratom) nr 1605/2002 oraz (WE, Euratom) nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. oraz z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich.

Odzyskanie środków

1. 
Władze Republiki Mołdawii podejmują wszelkie stosowne kroki w celu odzyskania nienależnie wypłaconych środków finansowych UE.
2. 
W przypadku gdy wykorzystanie środków finansowych UE powierzono władzom Republiki Mołdawii, Komisja Europejska jest uprawniona do odzyskania nienależnie wypłaconych środków finansowych UE, zwłaszcza w drodze korekt finansowych. Komisja Europejska uwzględnia środki podjęte przez władze Republiki Mołdawii w celu zapobieżenia utracie odnośnych środków finansowych UE.
3. 
Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji w sprawie odzyskania środków Komisja Europejska konsultuje się w tej sprawie z Republiką Mołdawii. Spory dotyczące odzyskania środków będą omawiane w Radzie Stowarzyszenia.
4. 
W przypadku gdy Komisja Europejska wykorzystuje środki finansowe UE pośrednio lub bezpośrednio poprzez powierzanie zadań związanych z wykonaniem budżetu osobom trzecim, decyzje podejmowane przez Komisję Europejską w ramach niniejszego tytułu, na mocy których na osoby inne niż państwa nakładane są zobowiązania pieniężne, podlegają wykonaniu na terytorium Republiki Mołdawii zgodnie z następującymi zasadami:
a)
ich wykonanie odbywa się zgodnie z obowiązującymi w Republice Mołdawii przepisami z zakresu postępowania cywilnego. Klauzula wykonalności decyzji jest nadawana bez jakiejkolwiek kontroli wychodzącej poza weryfikację autentyczności decyzji przez wyznaczony w tym celu przez rząd Republiki Mołdawii organ krajowy, o którym zostanie powiadomiona Komisja Europejska i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej;
b)
po dopełnieniu formalności, o których mowa w lit. a), na wniosek zainteresowanej Strony może ona przystąpić do wykonywania zgodnie z ustawodawstwem Republiki Mołdawii, wnosząc o rozpatrzenie sprawy bezpośrednio do właściwego organu;
c)
postępowanie egzekucyjne może zostać zawieszone tylko na podstawie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jednakże do rozpatrywania skarg na prawidłowość czynności egzekucyjnych właściwe są sądy Republiki Mołdawii.
5. 
Tytuł egzekucyjny wydawany jest przez wyznaczone w tym celu przez rząd Republiki Mołdawii organy, bez potrzeby przeprowadzania przez nie jakiejkolwiek kontroli wychodzącej poza weryfikację autentyczności aktu. Wykonanie tytułu egzekucyjnego odbywa się zgodnie z przepisami obowiązującymi w Republice Mołdawii. Zgodność z prawem decyzji o egzekucji podlega kontroli ze strony Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
6. 
Na tych samych zasadach wykonywane są orzeczenia wydane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na podstawie klauzuli arbitrażowej zawartej w danej umowie objętej zakresem niniejszego rozdziału.

Poufność

Informacje w jakiejkolwiek formie, które pozyskano lub nabyto na podstawie niniejszego rozdziału objęte są tajemnicą zawodową i chronione w taki sam sposób, w jaki podobne informacje chronione są prawem Republiki Mołdawii oraz odpowiednimi przepisami mającymi zastosowanie w odniesieniu do instytucji UE. Takich informacji nie wolno przekazywać osobom innym niż osoby w instytucjach UE, państwach członkowskich lub w Republice Mołdawii, których funkcje wymagają posiadania takich informacji, nie wolno ich również wykorzystywać do celów innych niż zapewnienie skutecznej ochrony interesów finansowych Stron.

Zbliżenie przepisów

Republika Mołdawii dokonuje zbliżenia swoich przepisów do aktów UE i instrumentów międzynarodowych, o których mowa w załączniku XXXV do niniejszego Układu, zgodnie z postanowieniami zawartymi w tym załączniku.