Rozdział 14 - Rozstrzyganie sporów - Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Gruzją, z drugiej strony. Bruksela.2014.06.27.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2016.1531

Akt obowiązujący
Wersja od: 1 lipca 2016 r.

ROZDZIAŁ  14

Rozstrzyganie sporów

Cel I zakres stosowania

Cel

Celem niniejszego rozdziału jest ustanowienie skutecznego i efektywnego mechanizmu unikania oraz rozstrzygania sporów między Stronami w zakresie interpretacji i stosowania tytułu IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, mając na uwadze poszukiwanie w miarę możliwości wspólnie uzgodnionych rozwiązań.

Zakres stosowania

Niniejszy rozdział ma zastosowanie do wszelkich sporów dotyczących interpretacji i stosowania postanowień tytułu IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, chyba że postanowiono inaczej.

Konsultacje I mediacje

Konsultacje

1.
Strony dokładają wszelkich starań, aby rozstrzygnąć wszelkie spory, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu, poprzez podejmowanie konsultacji prowadzonych w dobrej wierze w celu osiągnięcia wspólnie uzgodnionych rozwiązań.
2.
Strona wnioskuje o przeprowadzenie konsultacji, kierując do drugiej Strony pisemny wniosek, którego kopia zostaje przesłana Komitetowi Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, zgodnie z art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, zawierający uzasadnienie, w tym identyfikację odnośnego środka oraz postanowień, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu, które jej zdaniem mają zastosowanie.
3.
Konsultacje przeprowadza się w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku oraz, o ile Strony nie postanowiły inaczej, odbywają się one na terytorium Strony, do której kierowany jest wniosek. Konsultacje uznaje się za zakończone w ciągu 30 dni od daty otrzymania wniosku, chyba że obie Strony zgodnie postanawiają je kontynuować. Konsultacje, w szczególności wszystkie ujawnione informacje oraz stanowiska, jakie Strony zajęły podczas konsultacji, są poufne i pozostają bez uszczerbku dla praw każdej ze Stron w dalszych postępowaniach.
4.
Konsultacje w pilnych kwestiach, w tym w kwestiach dotyczących towarów łatwo psujących się lub towarów lub usług sezonowych, przeprowadza się w ciągu 15 dni od daty otrzymania wniosku przez Stronę, do której kierowany jest wniosek, i uznaje się za zakończone w ciągu tych 15 dni, chyba że obie Strony zgodnie postanawiają je kontynuować.
5.
Jeżeli Strona, do której kierowany jest wniosek, nie odpowie na wniosek o konsultacje w terminie dziesięciu dni od daty jego otrzymania, lub jeżeli konsultacje nie odbyły się w terminie określonym w ust. 3 lub w ust. 4 niniejszego artykułu, odpowiednio, lub jeśli Strony postanawiają nie przeprowadzać konsultacji lub jeżeli po zakończeniu konsultacji nie osiągnięto wspólnie uzgodnionego rozwiązania, Strona, która zwróciła się o konsultacje, może zastosować art. 248 niniejszego Układu.
6.
Podczas konsultacji każda ze Stron przekazuje wystarczające rzeczowe informacje, aby umożliwić pełne zbadanie, w jaki sposób dany środek może wpłynąć na funkcjonowanie i stosowanie niniejszego Układu.
7.
W przypadku, gdy konsultacje dotyczą przesyłu towarów energetycznych za pośrednictwem sieci, a jedna Strona uzna rozstrzygnięcie sporu za pilne z uwagi na przerwanie, w całości lub w części, transportu gazu ziemnego, ropy naftowej lub energii elektrycznej między Stronami, przeprowadza się je w ciągu trzech dni od daty złożenia wniosku i uznaje się za zakończone w ciągu trzech dni od daty złożenia wniosku, chyba że obie Strony zgodnie postanawiają je kontynuować.

Mediacja

Każda Strona może wystąpić do drugiej Strony z wnioskiem o rozpoczęcie mediacji zgodnie z załącznikiem XIX do niniejszego Układu w odniesieniu do wszelkich środków negatywnie wpływających na jej interesy handlowe.

Postępowania mające na celu rozstrzyganięcie sporu

Postępowanie arbitrażowe

Wszczęcie postępowania arbitrażowego

1.
W przypadku gdy Stronom nie uda się rozstrzygnąć sporu w drodze konsultacji przewidzianych w art. 246 niniejszego Układu, Strona, która wniosła o konsultacje, może na mocy niniejszego artykułu złożyć wniosek o powołanie organu arbitrażowego.
2.
Wniosek o powołanie organu arbitrażowego kieruje się na piśmie do drugiej Strony i Komitetu Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu. Strona skarżąca określa w swoim wniosku środek, którego dotyczy skarga, oraz wyjaśnia, w jaki sposób środek ten narusza postanowienia, o których mowa w art. 245; niniejszego Układu w sposób umożliwiający na wyraźne przedstawienie podstawy prawnej skargi.

Powołanie organu arbitrażowego

1.
W skład organu arbitrażowego wchodzi trzech arbitrów.
2.
Po otrzymaniu wniosku w sprawie powołania organu arbitrażowego Strony konsultują się bez zbędnej zwłoki i dążą do osiągnięcia porozumienia co do składu organu arbitrażowego. Niezależnie od postanowień ust. 3 i 4 niniejszego artykułu, przed powołaniem organu arbitrażowego Strony mogą w każdej chwili podjąć decyzję o składzie organu arbitrażowego w drodze wzajemnego porozumienia.
3.
Jeżeli nie osiągnięto porozumienia co do składu organu arbitrażowego, każda ze Stron może, w ciągu pięciu dni od wniosku w sprawie powołania organu arbitrażowego, wnieść o zastosowanie do określenia składu organu arbitrażowego procedury określonej w niniejszym ustępie. Każda ze Stron może wyznaczyć arbitra spośród osób znajdujących się na liście sporządzonej zgodnie z art. 268 niniejszego Układu, w ciągu 10 dni od momentu złożenia wniosku o zastosowanie procedury określonej w niniejszym akapicie. Jeżeli jedna ze Stron nie wyznaczy arbitra, jest on, na wniosek drugiej Strony, wybierany w drodze losowania przez przewodniczącego lub współprzewodniczących Komitetu Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, lub osobę przez nich umocowaną, spośród osób wskazanych w części dotyczącej tej Strony w liście, sporządzonej zgodnie z art. 268 niniejszego Układu. O ile Strony nie osiągną porozumienia dotyczącego przewodniczącego organu arbitrażowego, przewodniczący lub współprzewodniczący Komitetu Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu lub osoba przez nich umocowana, na wniosek którejkolwiek ze Stron, wyłania w drodze losowania przewodniczącego organu arbitrażowego spośród osób wskazanych w części zawierającej kandydatów na przewodniczącego w liście, sporządzonej zgodnie z art. 268 niniejszego Układu.
4.
W przypadku losowania w celu wyłonienia arbitrów, losowanie przeprowadza się w ciągu pięciu dni od dnia złożenia wniosku o dokonanie wyboru w drodze losowania, o którym mowa w ust. 3.
5.
Datą ustanowienia organu arbitrażowego jest dzień, w którym ostatni z trzech wybranych arbitrów akceptuje tę rolę zgodnie z regulaminem zawartym w załączniku XX do niniejszego Układu.
6.
Jeżeli do czasu złożenia wniosku na podstawie ust. 3 któraś z list przewidzianych w art. 268 niniejszego Układu, nie zostanie sporządzona lub nie zawiera wystarczającej liczby nazwisk, arbitrów wyłania się w drodze losowania. W losowaniu uwzględnia się osoby formalnie zaproponowane przez jedną ze Stron lub - w przypadku braku propozycji jednej ze Stron - osoby formalnie zaproponowane przez drugą Stronę.
7.
O ile Strony nie postanowią inaczej, w odniesieniu do sporów dotyczących rozdziału 11 (Zagadnienia energetyczne związane z handlem) tytułu IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, które jedna ze Stron uzna za pilne z uwagi na przerwanie, w całości lub w części, transportu gazu ziemnego, ropy naftowej lub energii elektrycznej, lub groźbę jego wystąpienia między Stronami, zastosowanie ma procedura wyboru w drodze losowania, o której mowa w ust. 3 niniejeszego artykułu, bez odwoływania się do postanowień ust. 2 niniejeszego artykułu zdanie pierwsze ani do innych kroków, o których mowa w ust. 3 niniejszego artykułu, a okres, o którym mowa w ust. 4 niniejszego artykułu, wynosi dwa dni.

Wstępna decyzja o pilnym charakterze sprawy

Na wniosek Strony organ arbitrażowy, w ciągu dziesięciu dni od jego powołania, wydaje wstępną decyzję o uznaniu sprawy za pilną.

Sprawozdanie organu arbitrażowego

1.
Organ arbitrażowy przekazuje Stronom sprawozdanie wstępne przedstawiające ustalenia faktyczne, możliwość zastosowania odpowiednich postanowień oraz ogólne uzasadnienie każdego z jego ustaleń i zaleceń, nie później niż w terminie 90 dni po jego powołaniu. W przypadku, gdy organ arbitrażowy uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, jego przewodniczący zobowiązany jest powiadomić o tym na piśmie Strony oraz Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin przedstawienia sprawozdania wstępnego. W żadnym przypadku sprawozdanie wstępne nie może zostać przedstawione później niż w terminie 120 dni po powołaniu organu arbitrażowego. Sprawozdania wstępnego nie udostępnia się publicznie.
2.
Każda ze Stron może złożyć pisemny wniosek do organu arbitrażowego o dokonanie przeglądu konkretnych elementów sprawozdania wstępnego w ciągu 14 dni od jego przekazania.
3.
W pilnych przypadkach, w tym w przypadkach dotyczących towarów łatwo psujących się lub towarów lub usług sezonowych, organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby przekazać swoje sprawozdanie wstępne w ciągu 45 dni, a w żadnym przypadku nie później niż 60 dni po jego powołaniu. Każda ze Stron może w ciągu 7 dni od przekazania sprawozdania wstępnego złożyć pisemny wniosek do organu arbitrażowego o dokonanie przeglądu konkretnych elementów sprawozdania.
4.
Po rozważeniu wszelkich pisemnych uwag dotyczących sprawozdania wstępnego przedstawionych przez Strony organ arbitrażowy może zmienić swoje sprawozdanie oraz przeprowadzić wszelkie dalsze badania, jakie uzna za właściwe. Ustalenia zawarte w ostatecznej decyzji organu arbitrażowego muszą zawierać wystarczające uzasadnienie argumentów przedstawionych na etapie przeglądu tymczasowego i jasno odpowiadać na pytania i uwagi obu Stron.
5.
W przypadku sporu dotyczącego rozdziału 11 (Zagadnienia energetyczne związane z handlem) tytułu IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, którego rozstrzygnięcie jedna ze Stron uznaje za pilne z uwagi na przerwanie, w całości lub w części, transportu gazu ziemnego, ropy naftowej lub energii elektrycznej, lub groźbę jego wystąpienia, między Stronami, sprawozdanie wstępne przekazywane jest w terminie 20 dni po dniu powołania organu arbitrażowego, a wnioski na podstawie ust. 2 niniejszego artykułu składane są w terminie 5 dni od dnia przekazania sprawozdania na piśmie. Organ arbitrażowy może również podjąć decyzję o odstąpieniu od sporządzenia sprawozdania wstępnego.

Procedura pojednawcza w przypadku pilnych sporów o energię

1.
W przypadku sporu dotyczącego rozdziału 11 (Zagadnienia energetyczne związane z handlem) tytułu IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, którego rozstrzygnięcie jedna ze Stron uznaje za pilne z uwagi na przerwanie, w całości lub w części, transportu gazu ziemnego, ropy naftowej lub energii elektrycznej, lub groźbę jego wystąpienia między Stronami, każda ze Stron może w drodze wniosku do poinformowanego organu zwrócić się do przewodniczącego organu arbitrażowego o działanie w charakterze rozjemcy w odniesieniu do wszelkich kwestii związanych ze sporem.
2.
Rozjemca dąży do rozstrzygnięcia sporu w drodze porozumienia lub do określenia postępowania mającego na celu osiągnięcie takiego rozstrzygnięcia. Jeżeli w ciągu 15 dni od powołania rozjemcy nie uda się doprowadzić do takiego porozumienia, proponuje on rozstrzygnięcie sporu lub postępowanie mające na celu osiągnięcie takiego rozstrzygnięcia i decyduje o warunkach, jakie mają być przestrzegane od dnia, który określi, do dnia rozstrzygnięcia sporu.
3.
Strony i podmioty przez nie kontrolowane lub podlegające ich jurysdykcji muszą przestrzegać zaleceń dotyczących warunków, dokonanych na mocy ust. 2, przez trzy miesiące od dnia decyzji rozjemcy lub do czasu rozstrzygnięcia sporu, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.
4.
Rozjemca musi przestrzegać kodeksu postępowania określonego w załączniku XXI do niniejszego Układu.

Powiadomienie o decyzji organu arbitrażowego

1.
Organ arbitrażowy przekazuje swoją ostateczną decyzję Stronom i Komitetowi Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, w ciągu 120 dni od dnia powołania organu arbitrażowego. W przypadku, gdy organ uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, przewodniczący organu arbitrażowego powiadamia o tym Strony oraz Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu na piśmie, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin wydania decyzji. W żadnym przypadku decyzja nie powinna zostać przekazana później niż 150 dni od dnia powołania organu arbitrażowego.
2.
W pilnych przypadkach, w tym w przypadkach dotyczących towarów łatwo psujących się lub towarów lub usług sezonowych, organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby przekazać swoją decyzję w ciągu 60 dni od dnia jego powołania. W żadnym wypadku decyzja nie powinna zostać przekazana później niż w ciągu 75 dni od dnia powołania organu arbitrażowego.
3.
W przypadku sporu dotyczącego rozdziału 11 (Zagadnienia energetyczne związane z handlem) tytułu IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, którego rozstrzygnięcie jedna ze Stron uznaje za pilne z uwagi na przerwanie, w całości lub w części, transportu gazu ziemnego, ropy naftowej lub energii elektrycznej, lub groźbę jego wystąpienia, między Stronami, organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 40 dni od dnia jego powołania.

Zgodność

Wykonanie decyzji organu arbitrażowego

Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, podejmuje wszelkie środki niezbędne do wykonania bez zbędnej zwłoki i w dobrej wierze decyzji organu arbitrażowego.

Rozsądny termin wykonania decyzji

1.
Jeśli bezzwłoczne wykonanie decyzji nie jest możliwe, Strony dokładają wszelkich starań, aby ustalić termin wykonania decyzji. W takim przypadku Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, nie później niż 30 dni po przekazaniu Stronom decyzji organu arbitrażowego, powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, o tym, ile czasu potrzebuje na wykonanie decyzji ("rozsądny termin").
2.
Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do rozsądnego terminu wykonania decyzji organu arbitrażowego, Strona skarżąca składa w ciągu 20 dni od otrzymania przez Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, pisemny wniosek do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie w celu ustalenia rozsądnego terminu. O złożeniu takiego wniosku powiadamia się jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu. W ciągu 20 dni od daty złożenia wniosku organ arbitrażowy w pierwotnym składzie przekazuje swą decyzję Stronom oraz Komitetowi Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu.
3.
Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, pisemnie informuje Stronę skarżącą o swoich postępach w wykonaniu decyzji organu arbitrażowego nie później niż miesiąc przed upływem rozsądnego terminu.
4.
Rozsądny termin może zostać przedłużony za zgodą obu Stron.

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego

1.
Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, przed upływem rozsądnego terminu powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, o wszelkich środkach, które podjęła w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego.
2.
W przypadku braku porozumienia Stron co do istnienia środka na podstawie ust. 1, podjętego w celu wykonania postanowień art. 245 niniejszego Układu lub zgodności takiego środka, Strona skarżąca może wystąpić z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie decyzji w tej sprawie. We wniosku takim określa ona środek, którego dotyczy skarga, oraz wyjaśnia, w jaki sposób środek ten narusza postanowienia, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu; dokonuje tego w sposób umożliwiający na wyraźne przedstawienie podstawy prawnej skargi. W ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku organ arbitrażowy w pierwotnym składzie przekazuje swą decyzję Stronom oraz Komitetowi Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu.

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

1.
Jeżeli przed upływem rozsądnego terminu Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, nie powiadomi o podjęciu środków służących wykonaniu decyzji organu arbitrażowego lub jeżeli organ arbitrażowy uzna, że nie podjęto żadnego środka w celu wykonania decyzji lub że środek zgłoszony zgodnie art. 256 ust. 1 niniejszego Układu jest sprzeczny ze zobowiązaniem nałożonym na tę Stronę na mocy postanowień, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu, Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, na wniosek Strony skarżącej i po konsultacji z nią, jest zobowiązana do przedstawienia propozycji tymczasowej rekompensaty.
2.
Jeżeli Strona skarżąca nie wniesie o przedstawienie propozycji tymczasowej rekompensaty zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu lub jeżeli po złożeniu wniosku nie osiągnięto porozumienia w sprawie rekompensaty w ciągu 30 dni od upływu rozsądnego terminu lub od wydania decyzji organu arbitrażowego na mocy art. 256 niniejszego Układu stwierdzającej, że nie podjęto żadnego środka w celu wykonania decyzji lub iż środek podjęty w celu wykonania decyzji jest sprzeczny z postanowieniami, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu, Strona skarżąca jest uprawniona, po wcześniejszym powiadomieniu drugiej Strony i Komitetu Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, do zawieszenia zobowiązań wynikających z postanowień, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu, zakresie odpowiadającymzakresowi zniweczenia lub naruszenia korzyści spowodowanego naruszeniem postanowień. W powiadomieniu określa się zakres zawieszenia zobowiązań. Strona skarżąca może zastosować takie zawieszenie w każdej chwili po upływie 10 dni po dniu otrzymania powiadomienia przez Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, chyba że Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, złoży wniosek o arbitraż na podstawie ust. 4 niniejszego artykułu.
3.
Zawieszając swe zobowiązania, Strona skarżąca może podjąć decyzję o zwiększeniu swoich stawek celnych do poziomu stosowanego wobec innych członków WTO na wielkość handlu, którą należy określić w taki sposób, aby iloczyn wielkości handlu i zwiększenia stawek celnych był równy wartości zniweczenia lub naruszenia korzyści spowodowanego naruszeniem postanowień.
4.
Jeżeli Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, uzna, że zakres zawieszenia nie odpowiada zakresowi zniweczenia lub naruszenia korzyści spowodowanego naruszeniem postanowień, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku powiadamia się Stronę skarżącą oraz Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu przed upływem dziesięciu dni, o których mowa w ust. 2. Organ arbitrażowy w pierwotnym składzie w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku przekazuje Stronom oraz Komitetowi Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu decyzję w sprawie zakresu zawieszenia zobowiązań. Zawieszenie zobowiązań nie może nastąpić przed przekazaniem decyzji przez organ arbitrażowy w pierwotnym składzie i musi być zgodne z decyzją tego organu.
5.
Zawieszenie zobowiązań i rekompensata przewidziana w niniejszym artykule mają charakter tymczasowy i nie mogą być stosowane po:
a)
wspólnym uzgodnieniu przez Strony rozwiązania zgodnie z art. 262 niniejszego Układu; lub
b)
wspólnym uzgodnieniu przez Strony, że środek zgłoszony na mocy art. 256 ust. 1 niniejszego Układu powoduje, że Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, dostosowała się do postanowień, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu; lub
c)
gdy środek uznany za sprzeczny z postanowieniami, o których mowa w art. 245, został wycofany lub zmieniony w sposób zapewniający jego zgodność z tymi postanowieniami, zgodnie z art. 256 ust. 2 niniejszego Układu.

Środki zaradcze w przypadku pilnych sporów o energię

1.
W przypadku sporu dotyczącego rozdziału 11 (Zagadnienia energetyczne związane z handlem) tytułu IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, którego rozstrzygnięcie jedna ze Stron uznaje za pilne z uwagi na przerwanie, w całości lub w części, transportu gazu ziemnego, ropy naftowej lub energii elektrycznej, lub groźbę jego wystąpienia, między Stronami, stosuje się postanowienia niniejszego artykułu w sprawie środków zaradczych.
2.
W drodze odstępstwa od art. 255, 256 i 257 niniejszego Układu, Strona skarżąca może zawiesić zobowiązania wynikające z tytułu IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu w zakresie odpowiadającym zakresowi zniweczenia lub naruszenia korzyści spowodowanego przez Stronę, która nie wykona decyzji organu arbitrażowego w ciągu 15 dni od dnia jej przekazania. Takie zawieszenie staje się skuteczne bezzwłocznie. Zawieszenie może pozostać w mocy do czasu, gdy Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, dostosuje się do decyzji organu arbitrażowego.
3.
Jeżeli Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, kwestionuje istnienie braku wykonania lub zakres zawieszenia z powodu braku wykonania, może wszcząć postępowanie na mocy art. 257 ust. 4 i 259 niniejszego Układu, które przebiega w drodze procedury przyspieszonej. Strona skarżąca jest zobowiązana do rezygnacji z zawieszenia lub jego dostosowania dopiero po wydaniu przez organ arbitrażowy decyzji w tej sprawie i może ona utrzymać zawieszenie na czas trwania postępowania.

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji po przyjęciu tymczasowych środków zaradczych związanych z niewykonaniem decyzji

1.
Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia Stronę skarżącą i Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określony w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, o środkach, które podjęła w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego w związku z, odpowiednio, wprowadzeniem zawieszenia koncesji lub zastosowaniem czasowej rekompensaty. Z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2 niniejszego artykułu, Strona skarżąca kończy zawieszenie koncesji w ciągu 30 dni od otrzymania powiadomienia. W przypadkach, w których zastosowano rekompensatę oraz z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2 niniejszego artykułu, Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, może zakończyć stosowanie takiej rekompensaty w ciągu 30 dni od powiadomienia, że dostosowała się do decyzji organu arbitrażowego.
2.
Jeżeli Strony w ciągu 30 dni od daty takiego powiadomienia nie osiągną porozumienia w kwestii, czy zgłoszony środek powoduje, że Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, dostosowała się do postanowień, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu, Strona skarżąca występuje do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku powiadamia się jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu. W ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku organ arbitrażowy przekazuje swą decyzję Stronom oraz Komitetowi Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środki podjęte w celu wykonania decyzji są zgodne z postanowieniami, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu, zawieszenie zobowiązań lub obowiązek rekompensaty ulega zakończeniu. W stosownych przypadkach Strona skarżąca dostosowuje poziom zawieszenia koncesji do poziomu określonego przez organ arbitrażowy.

Zastępowanie arbitrów

Jeżeli w postępowaniu arbitrażowym w ramach niniejszego rozdziału organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą uczestniczyć, wycofają się, lub muszą zostać zastąpieni, ponieważ nie spełniają wymogów kodeksu postępowania określonego w załączniku XXI do niniejszego Układu, zastosowanie ma procedura określona w art. 249 niniejszego Układu. Termin powiadomienia o decyzji organu arbitrażowego zostaje przedłużony o 20 dni, z wyjątkiem sporów rozpatrywanych w trybie pilnym, o których mowa w art. 249 ust. 7, dla których przedłużenie wynosi pięć dni.

Postanowienia wspólne

Zawieszenie i zakończenie postępowania arbitrażowego i procedury zapewniania zgodności

Na pisemny wniosek obu Stron organ arbitrażowy może w dowolnej chwili zawiesić prace na uzgodniony przez Strony okres, nieprzekraczający 12 kolejnych miesięcy. Organ arbitrażowy wznawia prace przed końcem tego okresu na pisemny wniosek obu Stron lub na koniec tego okresu na pisemny wniosek jednej ze Stron. Strona składająca wniosek informuje o tym odpowiednio przewodniczącego lub współprzewodniczących Komitetu Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, oraz drugą Stronę. Jeśli żadna Strona nie zawnioskuje o wznowienie prac organu arbitrażowego po upływie uzgodnionego okresu zawieszenia, procedura zostaje zakończona. Zawieszenie i zakończenie prac organu arbitrażowego pozostają bez uszczerbku dla praw każdej ze Stron w innym postępowaniu zgodnie z art. 269 niniejszego Układu.

Wspólnie uzgodnione rozwiązanie

Strony mogą w dowolnym momencie wspólnie uzgodnić rozwiązanie sporu podlegającego tytułowi IV (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu. Strony wspólnie zgłaszają Komitetowi Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, oraz przewodniczącemu organu arbitrażowego, w stosownych przypadkach, wszystkie takie rozwiązania. Jeżeli rozwiązanie wymaga zatwierdzenia zgodnie z odpowiednimi procedurami krajowymi Stron, powiadomienie odwołuje się do tego wymogu, a postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu zostaje zawieszone. Jeśli zatwierdzenie takie nie jest konieczne lub z chwilą powiadomienia o zakończeniu odpowiedniego postępowania krajowego, postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu, zostaje zakończone.

Regulamin wewnętrzny

1.
Postępowania mające na celu rozstrzygnięcie sporu, o których mowa w niniejszym rozdziale, regulowane są przez regulamin wewnętrzny określony w załączniku XX do niniejszego Układu oraz Kodeks postępowania określony w załączniku XXI do niniejszego Układu.
2.
Wszelkie rozprawy prowadzone przez organ arbitrażowy mają charakter otwarty, o ile regulamin wewnętrzny nie przewiduje inaczej.

Informacje i doradztwo techniczne

Na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy organ arbitrażowy może z dowolnego źródła, w tym również od Stron zaangażowanych w spór, pozyskiwać informacje, jakie uzna za stosowne dla prowadzonego postępowania. Organ arbitrażowy ma także prawo, jeśli uzna to za stosowne, zwrócić się o opinię ekspertów. Przed dokonaniem wyboru ekspertów organ arbitrażowy przeprowadza konsultacje ze Stronami. Osoby fizyczne lub prawne mające swoją siedzibę na terytorium Stron mogą przedkładać organowi arbitrażowemu raporty amicus curiae zgodnie z jego regulaminem wewnętrznym. Wszelkie informacje uzyskane zgodnie z niniejszym artykułem ujawnia się obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag.

Reguły interpretacji

Organ arbitrażowy interpretuje postanowienia, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu, zgodnie ze zwyczajowymi zasadami interpretacji prawa międzynarodowego publicznego, w tym zasadami określonymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r. Organ arbitrażowy uwzględnia również właściwą interpretację zawartą w sprawozdaniach organów arbitrażowych oraz organu odwoławczego przyjętych przez Organ Rozstrzygania Sporów WTO. Decyzje organu arbitrażowego nie mogą rozszerzać ani ograniczać praw i obowiązków Stron przewidzianych w niniejszym Układzie.

Decyzje organu arbitrażowego

1.
Organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby jego decyzje podejmowane były w drodze konsensusu. Jednak w przypadku gdy decyzja nie może zostać podjęta w drodze konsensusu, sprawa będąca przedmiotem decyzji rozstrzygana jest większością głosów. Obrady organu arbitrażowego są niejawne, a odrębne opinie arbitrów nie są ujawniane.
2.
Decyzje organu arbitrażowego są bezwarunkowo przyjmowane przez Strony. Decyzje te nie tworzą praw ani obowiązków względem osób prawnych lubfizycznych. W decyzji podaje się ustalenia faktyczne, zakres zastosowania odpowiednich postanowień, o których mowa w art. 245 niniejszego Układu oraz ogólne uzasadnienie ustaleń i wniosków. Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, podaje decyzje organu arbitrażowego do wiadomości publicznej w całości w terminie 10 dni od ich przekazania, chyba że postanowi inaczej ze względu na zapewnienie poufności informacji uznanych na mocy prawa krajowego za niejawne przez Stronę, która je przekazała.

Skargi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

1.
Postępowania określone w niniejszym artykule mają zastosowanie do sporów dotyczących interpretacji i stosowania postanowień niniejszego Układu, które nakładają na Strony obowiązek określony w drodze odwołania do przepisów prawa Unii.
2.
W przypadkach, w których spór porusza kwestię interpretacji przepisów prawa Unii, o których mowa w ust. 1, organ arbitrażowy nie podejmuje decyzji, lecz zwraca się o wydanie orzeczenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W takich przypadkach terminy mające zastosowanie do decyzji organu arbitrażowego zostają zawieszone do czasu wydania orzeczenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest wiążące dla organu arbitrażowego.

Postanowienia ogólne

Listy arbitrów

1.
Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu, nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszego Układu sporządza listę co najmniej 15 osób, które wyrażają chęć i są zdolne pełnić funkcję arbitra. Lista składa się z trzech części: po jednej części dla każdej Strony oraz jednej części dla osób niebędących obywatelami żadnej Strony, które mogą przewodniczyć organowi arbitrażowemu. Każda część listy obejmuje co najmniej pięć nazwisk. Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu zapewnia, aby na liście znajdowała się zawsze taka liczba nazwisk.
2.
Kandydaci do funkcji arbitra muszą posiadać specjalistyczną wiedzę i doświadczenie w dziedzinie prawa i handlu międzynarodowego. Muszą to być osoby niezależne, działające w imieniu własnym, nieprzyjmujące instrukcji od żadnego rządu ani organizacji, oraz niepowiązane z rządem żadnej ze Stron, a ich postępowaniemusi być zgodne z kodeksem postępowania, znajdującym się w załączniku XXI do niniejszego Układu.
3.
Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu może sporządzić dodatkową listę dwunastu osób posiadających wiedzę i doświadczenie w sektorach objętych niniejszym Układem. Z zastrzeżeniem zgody Stron, te dodatkowe listy wykorzystywane są do powoływania składu organu arbitrażowego zgodnie z procedurą określoną w art. 249 niniejszego Układu.

Odniesienie do zobowiązań w ramach WTO

1.
Odwołanie do postanowień niniejszego rozdziału dotyczących rozstrzygania sporów pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich działań w ramach WTO, w tym również postępowania mającego na celu rozstrzygnięcie sporu.
2.
Jeżeli jednak jedna ze Stron wszczęła w odniesieniu do konkretnego środka postępowanie w sprawie rozstrzygania sporu - albo to na mocy niniejszego rozdziału, albo Porozumienia WTO - do czasu zakończenia tego postępowania nie może ona wszcząć na innym forum postępowania mającego na celu rozstrzygnięcie sporu w odniesieniu do tego samego środka. Ponadto Strona nie może na obu forach dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia zobowiązania, którejest jednakowe w ramach niniejszego Układu i Porozumienia WTO. W takim przypadku, po wszczęciu postępowania w sprawie rozstrzygnięcia sporu, Strony dochodzą swoich roszczeń na wybranym forum, chyba że forum to z powodów proceduralnych lub jurysdykcyjnych nie umożliwia dokonania ustaleń dotyczących roszczeń związanych z naruszeniem tego zobowiązania.
3.
Do celów ust. 2 niniejszego artykułu:
a)
postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu na mocy Porozumienia WTO uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron wniosku o powołanie organu arbitrażowego na mocy art. 6 Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów zawartego w załączniku 2 do Porozumienia WTO (zwanego dalej "DSU") i uznaje się je za zakończone, gdy Organ Rozstrzygania Sporów przyjmie sprawozdanie organu oraz, w zależności od przypadku, sprawozdanie Organu Apelacyjnego, zgodnie z art. 16 i art. 17 ust. 14 DSU; oraz
b)
postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu na mocy niniejszego rozdziału uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron wniosku o powołanie organu arbitrażowego na mocy art. 248 niniejszego Układu i uznaje się za zakończone, gdy organ arbitrażowy zgodnie z art. 253 niniejszego Układu przekaże swoją decyzję Stronom oraz Komitetowi ds. Handlu w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 408 ust. 4 niniejszego Układu.
4.
Żadne z postanowień niniejszego Układu nie wyklucza możliwości wprowadzenia zawieszenia zobowiązań przez jedną ze Stron, jeżeli zezwala na to Organ Rozstrzygania Sporów WTO. Nie można w oparciu o Porozumienie WTO uniemożliwić jednej ze Stron zawieszenia zobowiązań na mocy niniejszego rozdziału.

Terminy

1.
Wszystkie terminy określone w niniejszym rozdziale, w tym terminy dotyczące przekazywania decyzji przez organy arbitrażowe, liczy się w dniach kalendarzowych od dnia następującego po dokonaniu czynności lub wystąpieniu zdarzenia, do którego się odnoszą, o ile nie postanowiono inaczej.
2.
Terminy, o których mowa w niniejszym rozdziale, mogą zostać zmienione za obopólnym porozumieniem Stron sporu. Organ arbitrażowy może, podając przyczyny, w każdym momencie zaproponować Stronom zmianę terminów, o których mowa w niniejszym rozdziale.