Rozdział 1 - Odraczanie zasadniczej służby wojskowej ze względu na utrzymywanie rodziny. - Udzielanie odroczeń zasadniczej służby wojskowej ze względu na utrzymywanie rodziny lub pobieranie nauki oraz uznawanie żołnierzy za jedynych żywicieli rodzin.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1973.14.99

Akt utracił moc

Wersja od: 28 kwietnia 1973 r.

Rozdział  1

Odraczanie zasadniczej służby wojskowej ze względu na utrzymywanie rodziny.

§ 1. Odroczenia zasadniczej służby wojskowej ze względu na utrzymywanie rodziny udziela się poborowemu uznanemu za jedynego żywiciela swojej rodziny.

§  2.

1. Za jedynego żywiciela rodziny uznaje się poborowego, na którym wyłącznie spoczywa obowiązek:

1) utrzymywania członków rodziny albo

2) sprawowania bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny zaliczonym do I grupy inwalidów

- jeżeli obowiązek ten rzeczywiście spełnia i nie ma innych członków rodziny, którzy mogliby go spełniać.

2. Za jedynego żywiciela rodziny można w uzasadnionych wypadkach uznać poborowego, od którego osobistej pracy zależy w przeważającej mierze utrzymanie członków jego rodziny.

§  3.

1. Członkami rodziny, których utrzymywanie uzasadnia uznanie poborowego za jedynego żywiciela rodziny, są:

1) rodzice i dziadkowie,

2) żona i dzieci (własne, przysposobione, pasierbowie oraz dzieci obce wzięte na wychowanie i utrzymanie),

3) rodzeństwo.

2. Za członka rodziny, którego utrzymywanie uzasadnia uznanie poborowego za jedynego żywiciela rodziny, uważa się również osobę, która wychowywała i utrzymywała poborowego przez okres co najmniej 3 lat przed ukończeniem przez niego 18 roku życia.

§  4.

1. Rodzice, dziadkowie, żona lub osoba, o której mowa w § 3 ust. 2, pozostają na utrzymaniu poborowego, jeżeli:

1) są w wieku: mężczyzna powyżej 60 lat, a kobieta powyżej 55 lat i głównym źródłem ich utrzymania jest praca poborowego lub

2) wychowują co najmniej jedno z dzieci lub rodzeństwo poborowego w wieku do lat 8 i ze względu na konieczność sprawowania opieki nad nimi nie mogą podjąć pracy zarobkowej, a nie ma innych członków rodziny, którzy mogliby opiekę tę sprawować.

2. Dzieci (własne, przysposobione, pasierbowie oraz dzieci obce wzięte na wychowanie i utrzymanie) lub rodzeństwo pozostają na utrzymaniu poborowego, jeżeli:

1) nie mają ukończonych 16 lat życia lub

2) nie pracują zarobkowo i odbywają studia dzienne w szkole wyższej oraz nie pobierają stypendiów - do ukończenia 24 lat życia albo

3) nie pracują zarobkowo i pobierają naukę w trybie stacjonarnym:

a) w szkole zawodowej (studium zawodowym) dla absolwentów średnich szkół ogólnokształcących - do ukończenia 22 lat życia lub

b) w innej szkole średniej niż określona pod lit. a) - do ukończenia 20 lat życia, lub

c) w zasadniczej szkole zawodowej - do ukończenia 18 lat życia.

3. Osoby, o których mowa w § 3, pozostają na utrzymaniu poborowego także w razie zaliczenia ich orzeczeniem komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia:

1) do I lub II grupy inwalidów albo

2) do III grupy inwalidów z przeciwwskazaniami co do możliwości wykonywania dotychczasowego zatrudnienia

- jeżeli nie mają zapewnionego utrzymania z tytułu zaopatrzenia inwalidzkiego lub emerytalnego albo z innych źródeł.

§ 5. Za jedynego żywiciela rodziny uznaje się również poborowego, który pracuje w indywidualnym gospodarstwie rolnym, stanowiącym główne źródło utrzymania jego rodziny, jeżeli prowadzenie tego gospodarstwa jest zależne wyłącznie od pracy poborowego, a w szczególności, jeżeli:

1) w gospodarstwie rolnym nie ma innego członka rodziny zdolnego do zastąpienia poborowego przy wykonywaniu podstawowych prac w danym gospodarstwie lub

2) zdolni do pracy w gospodarstwie rolnym członkowie rodziny pracują w wyuczonym zawodzie lub we własnym gospodarstwie i z tego powodu ich powrót do pracy w danym gospodarstwie nie jest możliwy, a doraźne udzielanie przez nich pomocy w podstawowych pracach nie zapewni prowadzenia gospodarstwa albo

3) gospodarstwo rolne w okresie dwóch lat przed stawieniem się poborowego do poboru uległo w znacznej mierze zniszczeniu z powodu klęski żywiołowej (pożaru, powodzi, huraganu itp.) i doprowadzenie go do poprzedniego stanu bez udziału w pracy poborowego byłoby niemożliwe.

§ 6. Odroczenia zasadniczej służby wojskowej można udzielić poborowemu samotnemu prowadzącemu osobiście gospodarstwo rolne, jeżeli nie posiada on żadnych członków rodziny, którzy mogliby zająć się prowadzeniem tego gospodarstwa.

§ 7. Odroczenia zasadniczej służby wojskowej można również udzielić poborowemu, którego praca we własnym zakładzie rzemieślniczym lub w zakładzie rzemieślniczym należącym do członków jego rodziny stanowi główne źródło utrzymania członków rodziny poborowego, jeżeli posiada on odpowiednie uprawnienia do prowadzenia tego zakładu lub wykształcenie (przygotowanie) odpowiadające charakterowi działalności zakładu. Przepis § 5 pkt 3 stosuje się odpowiednio.

§  8.

1. Podanie o odroczenie zasadniczej służby wojskowej ze względu na utrzymywanie rodziny może wnieść poborowy lub członek rodziny pozostający na jego utrzymaniu.

2. Podanie wnosi się do organu właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu członka rodziny pozostającego na utrzymaniu poborowego, a mianowicie do:

1) urzędu gminy (miasta i gminy) albo

2) organu do spraw wewnętrznych prezydium miejskiej lub dzielnicowej rady narodowej.

3. Podanie wnosi się na ustalonym formularzu. W podaniu powinny być wskazane okoliczności, które uzasadniają odroczenie. W razie potrzeby organ przyjmujący podanie może zażądać udowodnienia poszczególnych okoliczności.

§  9.

1. W szczególnie uzasadnionych wypadkach z wnioskiem o odroczenie zasadniczej służby wojskowej poborowemu, o którym mowa w § 5 i 6, może wystąpić z urzędu:

1) naczelnik gminy (miasta i gminy),

2) przewodniczący prezydium miejskiej rady narodowej w mieście nie stanowiącym powiatu,

3) kierownik właściwego do spraw rolnych organu prezydium miejskiej rady narodowej w mieście stanowiącym powiat nie podzielonym na dzielnice.

2. We wniosku powinny być wskazane okoliczności, które uzasadniają odroczenie. Wystąpienie z wnioskiem wymaga zgody poborowego lub członka rodziny pozostającego na jego utrzymaniu.

3. Wnioski o odroczenie zasadniczej służby wojskowej (ust. 1) kieruje się do organu do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej (miejskiej) rady narodowej.

§  10.

1. Do podania o odroczenie zasadniczej służby wojskowej z tytułu pozostawania na utrzymaniu poborowego członka rodziny ubiegającego się o zaliczenie do jednej z grup inwalidów należy dołączyć odpowiednie dokumenty określone w rozporządzeniu Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 22 grudnia 1972 r. w sprawie szczegółowych zadań, organizacji i postępowania komisji lekarskich do spraw inwalidztwa i zatrudnienia (Dz. U. z 1973 r. Nr 1, poz. 2).

2. Wywiad zawodowy z miejsca pracy, przewidziany w rozporządzeniu powołanym w ust. 1, sporządza dla osoby zatrudnionej w uspołecznionym zakładzie pracy kierownik tego zakładu lub osoba przez niego upoważniona. Dla osoby zatrudnionej w indywidualnym gospodarstwie rolnym albo w zakładzie rzemieślniczym warunki pracy stwierdza naczelnik gminy (miasta i gminy) lub organ do spraw wewnętrznych prezydium miejskiej (dzielnicowej) rady narodowej, w sposób ustalony w przepisach wydanych na podstawie § 34.

3. Członkowie rodziny poborowego uznani za inwalidów II lub III grupy, którzy ubiegają się o zmianę tej grupy, powinni dołączyć do podania orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, o którym mowa w § 4 ust. 3, oraz zaświadczenie lekarskie stwierdzające pogorszenie ich stanu zdrowia.

§  11.

1. W razie ubiegania się o odroczenie zasadniczej służby wojskowej z tytułu pozostawania członka rodziny na utrzymaniu poborowego organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej (miejskiej, dzielnicowej) rady narodowej przesyła dokumenty, o których mowa w § 10 ust. 1 i 3, z wyjątkiem podania o odroczenie zasadniczej służby wojskowej, do właściwej komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, jeżeli warunkiem uznania poborowego za jedynego żywiciela rodziny jest wydanie orzeczenia o inwalidztwie członka jego rodziny lub zaliczenie tej osoby do innej grupy inwalidów.

2. Komisja, o której mowa w ust. 1, wydaje orzeczenie o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów. W razie zaliczenia osoby badanej do III grupy inwalidów w orzeczeniu określa się również, czy istnieją przeciwwskazania do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia. Odpis wydanego orzeczenia komisja przesyła organowi, o którym mowa w ust. 1.

3. Wydane przez komisję orzeczenie jest ważne przez okres jednego roku, chyba że komisja ustanowi inny okres ważności orzeczenia.

§  12.

1. Organ, do którego wniesione zostało podanie (§ 8 ust. 2), po dokonaniu oceny okoliczności przedstawionych w podaniu i załączonych dokumentach wydaje opinię co do istnienia lub braku warunków uzasadniających uznanie poborowego za jedynego żywiciela rodziny.

2. Naczelnik gminy (miasta i gminy) oraz organ do spraw wewnętrznych prezydium miejskiej rady narodowej w mieście nie stanowiącym powiatu i dzielnicowej rady narodowej w mieście stanowiącym powiat przesyła otrzymane podanie wraz ze swoją opinią do organu do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej (miejskiej w mieście stanowiącym powiat podzielonym na dzielnice) rady narodowej.

§ 13. Organ do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej (miejskiej, dzielnicowej) rady narodowej przesyła podanie wraz z własną opinią do właściwej komisji poborowej, która podejmuje decyzję w sprawie odroczenia zasadniczej służby wojskowej ze względu na utrzymywanie rodziny, w trybie i na zasadach określonych w przepisach o przygotowaniu i przeprowadzeniu poboru.