Rozdział 5 - Prawa i obowiązki stron - Ubezpieczenie ustawowe budynków i mienia w gospodarstwach rolnych oraz na działkach nie wchodzących w skład gospodarstw rolnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1989.68.412

Akt utracił moc

Wersja od: 19 grudnia 1989 r.

Rozdział  5

Prawa i obowiązki stron

§  37.

1. PZU dokonuje ustalenia wysokości szkody w terminie 14 dni od otrzymania zawiadomienia o jej powstaniu, z wyjątkiem szkód powodziowych, których wysokość ustala się w terminie 14 dni od daty ustąpienia wody.

2. Ustalenia, których dokonuje się w miejscu powstania szkody, wymagają obecności właściciela oraz świadków, z tym że nieobecność zawiadomionego właściciela nie wstrzymuje oszacowania szkody.

§  38.

1. PZU wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie.

2. Jeżeli w terminie określonym w ust. 1 wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności PZU albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia wyjaśnienia tych okoliczności. Jednakże bezsporną część odszkodowania PZU wypłaca w terminie określonym w ust. 1.

3. PZU może wstrzymać wypłatę odszkodowania do zakończenia postępowania karnego prawomocnym orzeczeniem, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że szkoda została spowodowana przestępstwem popełnionym przez właściciela będącego osobą fizyczną lub jego małżonka albo jego pełnoletnie dzieci pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.

4. Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje, PZU informuje o tym na piśmie właściciela w terminie określonym w ust. 1, wskazując na okoliczności i podstawę prawną uzasadniające odmowę wypłaty odszkodowania wraz z pouczeniem o środkach odwoławczych.

§  39.

1. Z dniem wypłaty odszkodowania roszczenie właściciela przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na PZU do wysokości wypłaconego odszkodowania. Jeżeli PZU wypłacił tylko część odszkodowania, właścicielowi przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo w zaspokojeniu roszczenia przed roszczeniami PZU.

2. Nie przechodzą na PZU roszczenia przeciwko osobom, z którymi właściciel pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za które ponosi odpowiedzialność, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.

3. Jeżeli szkoda została spowodowana nieumyślnie, PZU może w uzasadnionych społecznie lub gospodarczo wypadkach ograniczyć roszczenie albo odstąpić od dochodzenia roszczenia.

4. Jeżeli właściciel bez zgody PZU zrzekł się roszczenia przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę, PZU może odmówić odszkodowania lub je zmniejszyć. Jeżeli zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia zostanie ujawnione po wypłaceniu przez PZU odszkodowania, PZU przysługuje prawo dochodzenia od właściciela zwrotu całości lub części wypłaconego odszkodowania.

§  40.

1. Przedsiębiorstwa i spółdzielnie przekazują do PZU corocznie następujące dane:

1) ewidencyjną wartość początkową (brutto) środków trwałych podlegających ubezpieczeniu, wykazaną w bilansie rocznym, z wyszczególnieniem wartości budynków,

2) liczbę budynków według ich przeznaczenia,

3) obszar użytków rolnych, w tym obszar poszczególnych upraw podlegających ubezpieczeniu, według stanu na dzień 30 czerwca, łącznie z uprawami na działkach zamiennych (§ 30 ust. 2), oraz przeciętną wydajność z 1 ha z okresu ostatnich 3 lat.

2. Nowo powstałe przedsiębiorstwa i spółdzielnie przesyłają do PZU w ciągu 14 dni od dnia wpisania ich do rejestru dane wymienione w ust. 1 według stanu na dzień rozpoczęcia działalności.

3. Dane, o których mowa w ust. 1, przedsiębiorstwa i spółdzielnie przekazują do dnia 5 marca każdego roku.

§  41.

1. Właściciel jest obowiązany:

1) opłacać składkę za ubezpieczenie według zasad i stawek określonych w odrębnych przepisach,

2) zawiadomić PZU o:

a) nabyciu lub wzniesieniu budynku, podając jego przeznaczenie, wymiary oraz rodzaj materiału użytego do budowy ścian i pokrycia dachu,

b) przebudowie, modernizacji, kapitalnym remoncie lub zmianie przeznaczenia albo pokrycia budynku, z uwzględnieniem wymagań określonych pod lit. a),

c) rozbiórce, zbyciu lub przejściu budynku do kategorii budynków nie objętych ubezpieczeniem,

3) ułatwić PZU ustalenie wartości budynków, mienia ruchomego oraz upraw,

4) zawiadomić PZU, jeżeli dokument ubezpieczenia nie obejmuje wszystkich należących do niego budynków, w terminie 30 dni od dnia otrzymania tego dokumentu,

5) stosować się do przepisów przeciwpożarowych i innych mających na celu zapobieganie powstaniu szkody,

6) zawiadomić PZU, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania płatniczego, jeżeli wykazany obszar gospodarstwa jest mniejszy lub większy od faktycznego stanu władania.

2. Przepisów ust. 1 pkt 2-4 i 6 nie stosuje się do przedsiębiorstw i spółdzielni.

§  42.

1. W razie powstania szkody, właściciel jest obowiązany:

1) w miarę możliwości zapobiec powiększaniu się szkody,

2) zawiadomić PZU o szkodzie najpóźniej w terminie 4 dni od daty jej powstania,

3) ułatwić PZU prowadzenie czynności niezbędnych do ustalenia przyczyny i rozmiarów szkody; przedsiębiorstwo i spółdzielnia są obowiązane sporządzić i dostarczyć PZU, w terminie 30 dni od dnia powstania szkody, kalkulację kosztów odbudowy budynku lub naprawy szkody,

4) dostarczyć posiadane dowody oraz udzielić potrzebnych wyjaśnień.

2. Zawiadomienie o szkodzie może być dokonane przez poszkodowanych indywidualnie lub zbiorowo. W zawiadomieniu podaje się imię i nazwisko poszkodowanego, miejsce i przyczynę szkody, rodzaj i obszar uszkodzonych upraw, uszkodzone elementy poszczególnych budowli, rodzaj uszkodzonych rzeczy i inne niezbędne dane.

3. W razie kradzieży (§ 5) pozostałości po szkodzie w budynku lub w mieniu ruchomym, właściciel jest obowiązany bezzwłocznie zawiadomić o tym właściwy rejonowy urząd spraw wewnętrznych.

4. Do czasu dokonania przez PZU oględzin nie wolno bez zezwolenia PZU zmieniać stanu spowodowanego przez szkodę w budynkach, mieniu ruchomym i uprawach, chyba że zmiana leży w interesie gospodarczym lub jest niezbędna do zapobieżenia powiększeniu się szkody.

5. PZU nie może powoływać się na przepis ust. 4, jeżeli w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie nie dokonał oględzin przedmiotu szkody, z zastrzeżeniem § 37 ust. 1.

§ 43. Właściciel upraw jest zobowiązany:

1) dokonać sprzętu upraw we właściwym czasie,

2) podać w zawiadomieniu o szkodzie, że w związku ze znaczną szkodą zamierza zebrać uprawy przed ich dojrzeniem albo zaorać uszkodzone pole lub jego część,

3) w razie konieczności sprzętu uszkodzonych plonów lub zaorania pola przed ustaleniem wysokości szkody - pozostawić w pewnym oddaleniu od jego granic poletka kontrolne z nie zebranymi plonami o powierzchni około 10 m² każde i szerokości około 2 m, w liczbie nie mniejszej od liczby hektarów pola, co najmniej jednak 2; poletka takie powinny być pozostawione w stanie nie zmienionym do czasu ustalenia szkody przez PZU, jednak nie dłużej niż w ciągu miesiąca od dnia wysłania zawiadomienia o szkodzie.

§ 44. Jeżeli właściciel nie dopełnił obowiązków określonych w § 41 ust. 1 pkt 3 i 5, § 42 ust. 1, 3 i 4 oraz § 43, a niedopełnienie to miało wpływ na powstanie szkody lub jej rozmiar albo na ustalenie wysokości odszkodowania, PZU może zmniejszyć odszkodowanie o 20%, nie więcej jednak niż wynosi równowartość pieniężna 100 q żyta, chyba że szczególne względy społeczne lub gospodarcze przemawiają za wypłatą całego odszkodowania.