Rozdział 6 - Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe - Ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.2189 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 kwietnia 2024 r.

Rozdział  6

Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe

Art.  38. 

W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 732, Nr 113, poz. 984 i 985, Nr 156, poz. 1301 i Nr 166, poz. 1363) w art. 197 wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  39. 

W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 135, poz. 1146) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  40. 

W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, Nr 127, poz. 1088 i Nr 155, poz. 1287) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  41. 

W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2001 r. Nr 6, poz. 56, Nr 42, poz. 475, Nr 89, poz. 973, Nr 100, poz. 1080, Nr 122, poz. 1323 i 1325, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1793 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 675 i Nr 113, poz. 984) w art. 37c skreśla się ust. 2 i 3.

Art.  42. 

W ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. Nr 73, poz. 350 i Nr 137, poz. 638, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 121, poz. 770 i Nr 160, poz. 1080, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 52, poz. 527 i 528, z 2000 r. Nr 6, poz. 69, z 2001 r. Nr 94, poz. 1032 i Nr 138, poz. 1567 oraz z 2002 r. Nr 27, poz. 266) w art. 28 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: (zmiany pominięte).

Art.  43. 

W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz. 1041, Nr 104, poz. 1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 39, poz. 459, Nr 72, poz. 748, Nr 100, poz. 1080, Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz. 1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 155, poz. 1287 i Nr 169, poz. 1387) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  44. 

W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70, poz. 774, Nr 72, poz. 801 i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26, Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238, Nr 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111, poz. 1194 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676) po art. 57 dodaje się art. 57a i 57b w brzmieniu: (zmiany pominięte).

Art.  45. 

W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 53, poz. 633 oraz z 2001 r. Nr 99, poz. 1075 i Nr 154, poz. 1791) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  46.  [Wnioski o jednorazowe odszkodowanie złożone przed wejściem w życie ustawy]

Do wniosków o jednorazowe odszkodowanie zgłoszonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy obowiązujące w dniu wydania orzeczenia o uszczerbku na zdrowiu lub stwierdzającego związek śmierci z wypadkiem albo chorobą zawodową.

Art.  47.  [Wnioski o jednorazowe odszkodowanie - działalność pozarolnicza i współpraca]

1. Przepisy ustawy stosuje się do wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy prowadzeniu działalności pozarolniczej lub współpracy przy jej prowadzeniu, który nastąpił po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejścia w życie ustawy, o ile wniosek został złożony w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3.

2. Przepisy ustawy stosuje się do wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytułu:

1) powstałego po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejścia w życie ustawy, uszczerbku na zdrowiu z tytułu choroby zawodowej pozostającej w związku z prowadzeniem działalności pozarolniczej lub współpracą przy jej prowadzeniu,

2) śmierci ubezpieczonego lub rencisty po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejścia w życie ustawy, pozostającej w związku z chorobą, o której mowa w pkt 1

- o ile wniosek został złożony w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Osobom zgłaszającym wnioski zgodnie z ust. 1 lub 2 jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje w razie występowania w dniu złożenia wniosku zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 2,00 zł i nieuregulowania tego zadłużenia do dnia 30 czerwca 2003 r.

Art.  48.  [Wysokość jednorazowego odszkodowania]

Od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 marca 2003 r. wysokość należnego jednorazowego odszkodowania ustala się w oparciu o przepisy dotychczasowe.

Art.  48a.  [Wypadki funkcjonariuszy Służby Celnej]

1. Przepisy ustawy stosuje się do wypadków funkcjonariuszy Służby Celnej przy wykonywaniu obowiązków służbowych, które nastąpiły po dniu 31 grudnia 2002 r.

2. Przepisy ustawy stosuje się do wniosków o świadczenia z tytułu choroby zawodowej funkcjonariuszy Służby Celnej zgłoszonych po dniu 31 grudnia 2002 r.

Art.  49.  [Świadczenia z tytułu wypadków w drodze do i z pracy, które nastąpiły przed wejściem w życie ustawy]

1. Wnioski o świadczenia z tytułu wypadków w drodze do pracy lub z pracy, które miały miejsce przed dniem wejścia w życie ustawy, podlegają rozpatrzeniu na podstawie przepisów dotychczasowych.

2. Wysokość jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci lub uszczerbku na zdrowiu powstałego w wyniku wypadków, o których mowa w ust. 1, ustala się w oparciu o stawki jednorazowego odszkodowania obowiązujące w grudniu 2002 r.

3. Wnioski o świadczenia z tytułu wypadków w szczególnych okolicznościach zaistniałych przed dniem wejścia w życie ustawy rozpatruje się na podstawie przepisów obowiązujących w dniu wypadku.

Art.  49a.  [Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, które nastąpiły przed wejściem w życie ustawy]

1. Przepisy ustawy stosuje się do spraw o świadczenia z tytułu wypadków przy pracy, które nastąpiły począwszy od dnia 1 stycznia 2003 r. Dotyczy to także świadczeń z tytułu chorób zawodowych, jeżeli uszczerbek na zdrowiu spowodowany taką chorobą został stwierdzony po dniu 31 grudnia 2002 r., z zastrzeżeniem ust. 3.

2. Do spraw o świadczenia z tytułu wypadków, które nastąpiły przed dniem 1 stycznia 2003 r., oraz z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego chorobą zawodową, a stwierdzonego przed tą datą, stosuje się przepisy obowiązujące w dniu, w którym nastąpił wypadek lub w którym stwierdzono uszczerbek na zdrowiu spowodowany chorobą zawodową.

3. Do spraw o świadczenia z tytułu uszczerbku na zdrowiu stwierdzonego po dniu 31 grudnia 2002 r., a spowodowanego chorobą zawodową powstałą w zatrudnieniu lub podczas prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy przy jej prowadzeniu, narażających na tę chorobę, które ustało przed dniem 1 stycznia 2003 r., stosuje się przepisy obowiązujące w dniu ustania tego zatrudnienia lub działalności (współpracy).

Art.  50.  [Renty przyznane na podstawie dotychczasowych przepisów]

1. Renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowe oraz renty rodzinne, przyznane na podstawie przepisów wymienionych w art. 61, stają się rentami w rozumieniu niniejszej ustawy.

2. Ponowne ustalenie wysokości świadczeń, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem zasady określonej w art. 17 ust. 3, następuje na wniosek osoby uprawnionej.

3. Zakład informuje osoby pobierające w dniu wejścia w życie ustawy renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinne, przyznane na podstawie przepisów dotychczasowych - o obowiązujących od dnia 1 stycznia 2003 r. warunkach pobierania świadczeń w związku z osiąganiem przychodów.

Art.  51.  [Zwiększenie jednorazowego odszkodowania]

1. Osobom, którym przed dniem wejścia w życie ustawy wypłacono jednorazowe odszkodowanie, a po tym dniu nastąpiło pogorszenie ich stanu zdrowia, będące następstwem choroby zawodowej lub wypadku, z tytułu którego wypłacono już odszkodowanie, zwiększa się to odszkodowanie według zasad określonych w art. 12 ust. 2-4.

2. Zakład wypłaca kwotę, o którą nastąpiło zwiększenie jednorazowego odszkodowania.

Art.  52.  [Renta rodzinna i jednorazowe odszkodowania dla członków rodziny]

1. Członkom rodziny pozostałym po:

1) renciście pobierającym rentę z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy, którego śmierć nastąpiła po wejściu w życie ustawy, wskutek takiego wypadku,

2) renciście pobierającym rentę z tytułu wypadku w szczególnych okolicznościach lub z tytułu choroby zawodowej pozostającej w związku ze szczególnymi okolicznościami, którego śmierć nastąpiła po wejściu w życie ustawy, wskutek takiego wypadku lub choroby zawodowej,

przysługuje renta rodzinna na warunkach określonych w art. 17 i jednorazowe odszkodowanie na warunkach określonych w art. 13 i 14.

2. Przy orzekaniu związku śmierci rencisty z wypadkiem lub chorobą zawodową przepis art. 16 stosuje się odpowiednio.

Art.  53.  [Pierwszy rok składkowy. Rezygnacja z ustalania indywidualnej kategorii ryzyka płatnika do roku 2006]

1. Pierwszy rok składkowy obejmuje składki na ubezpieczenie wypadkowe należne za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2004 r.

2. Stopę procentową składek na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, należnych za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2006 r., ustala się w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której płatnik składek należy.

3. Informację, o której mowa w art. 31 ust. 6, za:

1) 2003 r. - przekazuje się do dnia 31 stycznia 2004 r.,

2) 2004 r. - przekazuje się do dnia 31 stycznia 2005 r.

w takiej samej formie, jaka obowiązuje płatnika składek w odniesieniu do dokumentów określonych przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

4. W przypadku składek na ubezpieczenie wypadkowe należnych za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2006 r., płatnik składek, który nieprawidłowo ustali liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, co spowoduje:

1) zaniżenie stopy procentowej składek - po stwierdzeniu nieprawidłowości zobowiązany jest ponownie ustalić stopę procentową na cały rok składkowy w oparciu o prawidłowe dane oraz opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę;

2) zawyżenie stopy procentowej składek - po stwierdzeniu nieprawidłowości zobowiązany jest ponownie ustalić stopę procentową na cały rok składkowy w oparciu o prawidłowe dane.

5. (uchylony).

Art.  54.  [Minimalna stopa procentowa dla grup działalności (ustalana do dnia 31 marca 2007 r.)]

Jeżeli stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy działalności, należna za okres do dnia 31 marca 2007 r., ustalona zgodnie z zasadami określonymi w art. 30 ust. 1, jest niższa niż 25% najwyższej stopy procentowej ustalonej dla grup działalności na dany rok składkowy, stopę procentową dla tej grupy działalności ustala się w wysokości 25% najwyższej stopy procentowej dla grup działalności.

Art.  55.  [Wysokość jednorazowego odszkodowania]

1. Jednorazowe odszkodowanie za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje w wysokości:

1) 16% przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2003 r. do dnia 31 marca 2004 r.;

2) 17% przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2004 r. do dnia 31 marca 2005 r.;

3) 18% przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2005 r. do dnia 31 marca 2006 r.;

4) 19% przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 marca 2007 r.

2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do zwiększenia jednorazowego odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 2.

Art.  56.  [Jednorazowe odszkodowanie FGŚP]

1. Ubezpieczeni będący pracownikami lub członkowie rodzin pracowników, których roszczenie o jednorazowe odszkodowanie nie zostało zaspokojone przez syndyka, likwidatora lub niewypłacalnego pracodawcę, mogą w terminie do dnia 30 czerwca 2003 r. wystąpić z pisemnym wnioskiem do kierownika Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o wypłatę jednorazowego odszkodowania.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać określenie syndyka, likwidatora lub niewypłacalnego pracodawcy. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające prawo do jednorazowego odszkodowania i dokumenty potwierdzające przeprowadzenie bezskutecznego postępowania zmierzającego do wyegzekwowania należności albo dokumenty potwierdzające niezaspokojenie roszczenia w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym prowadzonym wobec niewypłacalnego pracodawcy.

3. Osoby nieposiadające orzeczenia o uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową albo orzeczenia stwierdzającego związek śmierci z tym wypadkiem lub chorobą składają do Zakładu wniosek o jego ustalenie do dnia 30 czerwca 2003 r. Orzeczenie uzyskane w tym trybie jest podstawą roszczeń, o których mowa w ust. 1.

4. Do roszczeń, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, Nr 127, poz. 1088 i Nr 155, poz. 1287) oraz art. 291 § 1 Kodeksu pracy.

Art.  57.  [Odesłanie]

Ilekroć przepisy odsyłają do przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, należy przez to rozumieć przepisy niniejszej ustawy.

Art.  58.  [Odpowiednie stosowanie przepisów o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa oraz o emeryturach i rentach z FUS]

W zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa oraz ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Art.  59.  [Utrzymanie w mocy aktów wykonawczych]

Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie pozostają w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy, o której mowa w art. 61 pkt 2, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy.

Art.  60.  [Początek stosowania wybranych przepisów]

Przepisy:

1) art. 34 ust. 3 stosuje się poczynając od składek należnych za okres od dnia 1 kwietnia 2006 r.;

2) art. 36 stosuje się do kontroli przeprowadzonych u płatników składek nie wcześniej niż w dniu wejścia w życie ustawy.

Art.  61.  [Przepis derogacyjny]

Tracą moc:

1) ustawa z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. poz. 145, z późn. zm.);

2) ustawa z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 1983 r. poz. 144, z późn. zm.);

3) ustawa z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1995 r. poz. 333, z późn. zm.);

4) dekret z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. poz. 135, z późn. zm.);

5) ustawa z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. poz. 250, z późn. zm.);

6) ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o ubezpieczeniu społecznym duchownych (Dz. U. poz. 156, z późn. zm.);

Art.  62.  [Wejście w życie ustawy]

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., z wyjątkiem:

1) art. 45 pkt 3, art. 50 ust. 3 i art. 56, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia;

2) art. 40, który wchodzi w życie z dniem 1 października 2003 r.