Rozdział 4 - Przekazywanie gospodarstw rolnych. - Ubezpieczenie społeczne rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1989.24.133 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lipca 1990 r.

Rozdział  4

Przekazywanie gospodarstw rolnych.

Art.  48. ³⁵

 

1. Za następcę rolnika uważa się zstępnego, który ma pełną zdolność do czynności prawnych, nie przekroczył 55 lat, nie jest inwalidą I lub II grupy albo inwalidą III grupy całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym i pracuje w przekazywanym gospodarstwie po ukończeniu szesnastego roku życia co najmniej od 5 lat.

2. Przy ustalaniu okresu pracy, stosownie do ust. 1, uwzględnia się również przerwy związane z pobieraniem nauki lub wynikłe z przyczyn niezależnych od zainteresowanego.

Art.  49.

1. Następca może być uznany przez sąd za niegodnego przejęcia gospodarstwa rolnego, jeżeli:

1) postępuje względem rolnika uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,

2) dopuścił się względem rolnika albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,

3) uporczywie nie dopełnia względem rolnika obowiązków rodzinnych.

2. Uznania następcy za niegodnego może żądać rolnik zamierzający przekazać gospodarstwo rolne. Z powództwem takim może wystąpić nie wcześniej jak na dwa lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Ograniczenie to nie dotyczy rolników, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 1.

Art.  50. ³⁶

Gospodarstwo rolne może być przekazane, według wyboru rolnika, jednemu lub kilku następcom.

Art.  51.

Następcy, który nie przejął gospodarstwa rolnego, dla którego praca w tym gospodarstwie stanowiła główne źródło utrzymania, terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego umożliwia zatrudnienie, a w miarę potrzeby przyuczenie do wykonywania określonego zawodu.

Art.  52. ³⁷

Państwo przejmuje gospodarstwo rolne na wniosek rolnika, który nie może przekazać gospodarstwa następcy z przyczyn określonych w art. 2 pkt 6 lit. b) i nie może lub nie chce przekazać gospodarstwa innej osobie.

Art.  53.

Jeżeli rolnik lub jego małżonek są właścicielami lub posiadaczami kilku gospodarstw rolnych, przekazaniu podlegają wszystkie gospodarstwa.

Art.  54.

Jeżeli rolnik przekazujący gospodarstwo rolne następcy:

1) dzierżawi grunty rolne - następca wstępuje w prawa dzierżawcy,

2) wydzierżawia grunty rolne - następca wstępuje w prawa wydzierżawiającego.

Art.  55.

Następca przejmuje gospodarstwo rolne wraz z prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa, z wyjątkiem zaległych składek na ubezpieczenie społeczne rolników.

Art.  56.

1. Rolnik, który przekazał gospodarstwo rolne następcy lub Państwu wraz z budynkami, ma prawo do bezpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarskich w zakresie niezbędnym do zaspokajania swoich potrzeb i potrzeb członków rodziny.

2. Rolnik, który przekazał gospodarstwo rolne następcy lub Państwu, ma prawo do użytkowania działki gruntu rolnego o powierzchni nie przekraczającej 10% obszaru przekazanego gospodarstwa, nie więcej jednak niż o powierzchni 0,3 ha.

3. Jeżeli prawo do emerytury lub renty przysługuje obojgu małżonkom, uprawnienia określone w ust. 1 i 2 przysługują im łącznie.

4. Uprawnienia określone w ust. 1 i 2 przysługują również dożywotnikowi, jeżeli działka gruntu rolnego wchodziła w skład dożywocia i dożywotnik z niej korzystał. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do małżonka dożywotnika.

5. 38 W przypadku odpłatnego lub nieodpłatnego przekazania gospodarstwa rolnego innej osobie strony mogą określić w umowie, jakie uprawnienia będą przysługiwać rolnikowi w przekazanym gospodarstwie, z tym że użytkowana przez niego działka gruntu nie może stanowić gospodarstwa rolnego ani działu specjalnego, a jej powierzchnia nie może przekraczać połowy powierzchni przekazanego gospodarstwa.

6. 39 Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio w przypadku wydzierżawienia gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Art.  57.

1. Z gospodarstwa rolnego przekazanego Państwu rolnik może wyłączyć i zachować własność działki gruntu, na której wzniesione są budynki lub ich część, a także inwentarz żywy i martwy. Z własnością wyłączonej nieruchomości związana jest służebność gruntowa w zakresie niezbędnym do korzystania z tej nieruchomości. O wielkości działki, a także ustanowieniu służebności orzeka terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego ⁴⁰ w drodze decyzji.

2. Z gospodarstwa rolnego przekazanego następcy rolnik może wyłączyć i zachować na własność działkę gruntu, na której jest wzniesiony budynek mieszkalny, jeżeli następca wyrazi na to zgodę.

3. 41 Z gospodarstwa rolnego przekazanego innej osobie rolnik może wyłączyć i zachować na własność działkę gruntu, na której są wzniesione budynki lub ich części, a także inwentarz żywy i martwy.

Art.  58.

1. W razie przejęcia przez Państwo gospodarstwa rolnego, Państwo odpowiada za zadłużenia dotychczasowego właściciela związane z prowadzeniem gospodarstwa wobec jednostek gospodarki uspołecznionej oraz z tytułu obciążeń na rzecz osób trzecich hipotekami lub innymi prawami ujawnionymi w księdze wieczystej albo w zbiorze dokumentów - do wysokości wartości przejętej nieruchomości rolnej lub gospodarstwa, z wyjątkiem zaległych składek na ubezpieczenie społeczne rolników.

2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe zasady odpowiedzialności Państwa z tytułu zadłużeń rolnika przekazującego gospodarstwo rolne Państwu i praw osób trzecich obciążających to gospodarstwo oraz tryb ich uregulowania.

Art.  59.

1. 42 Przekazanie gospodarstwa rolnego następcy, albo innej osobie oraz sprzedaż następuje w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

2. 43 Przekazanie gospodarstwa rolnego przez rolnika będącego tylko posiadaczem następuje w drodze umowy sporządzonej przez terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego ⁴⁴ . W tej samej formie następuje przekazanie gospodarstwa rolnego przez wydzierżawienie.

3. Przekazanie gospodarstwa rolnego Państwu następuje w drodze decyzji terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego ⁴⁵ .

4. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Finansów, w drodze rozporządzenia, określa wysokość opłat i warunki zwalniania od opłat należnych w związku ze sporządzeniem aktu notarialnego.

Art.  60. ⁴⁶

Ilekroć prawo do świadczeń lub ich wysokość zależy od przekazania gospodarstwa rolnego, warunek ten uważa się za spełniony również w wypadku, gdy:

1) gospodarstwo rolne zostało zwrócone właścicielowi przez posiadacza lub

2) grunty zostały wywłaszczone albo trwale wyłączone z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, lub

3) ubezpieczony prowadzący wyłącznie dział specjalny bez wykorzystywania użytków rolnych zaprzestał jego prowadzenia.

³⁵ Art. 48 zmieniony przez art. 6 pkt 18 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 kwietnia 1990 r.

³⁶ Art. 50 zmieniony przez art. 6 pkt 19 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 stycznia 1990 r.

³⁷ Art. 52 zmieniony przez art. 6 pkt 20 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 kwietnia 1990 r.

³⁸ Art. 56 ust. 5 dodany przez art. 6 pkt 21 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 kwietnia 1990 r.

³⁹ Art. 56 ust. 6 dodany przez art. 6 pkt 21 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 kwietnia 1990 r.

⁴⁰ Od dnia 27 maja 1990 r. rejonowy organ rządowej administracji ogólnej zgodnie z art. 5 pkt 19 lit. a) ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.91.34.198).

⁴¹ Art. 57 ust. 3 dodany przez art. 6 pkt 22 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 kwietnia 1990 r.

⁴² Art. 59 ust. 1 zmieniony przez art. 6 pkt 23 lit. a) ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 stycznia 1990 r.

⁴³ Art. 59 ust. 2 zmieniony przez art. 6 pkt 23 lit. b) ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 stycznia 1990 r.

⁴⁴ Od dnia 27 maja 1990 r. organ gminy zgodnie z art. 3 pkt 16 lit. d) ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.91.34.198).

⁴⁵ Od dnia 27 maja 1990 r. rejonowy organ rządowej administracji ogólnej zgodnie z art. 5 pkt 19 lit. b) ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.91.34.198).

⁴⁶ Art. 60 zmieniony przez art. 6 pkt 24 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o niektórych warunkach funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r. (Dz.U.90.14.90) z dniem 1 stycznia 1990 r.