Oddział 2 - Ramowa umowa sprzedaży krótkiej i umowa sprzedaży krótkiej - Tryb i warunki pożyczania maklerskich instrumentów finansowych, z udziałem firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2006.67.481
Akt utracił moc Wersja od: 24 kwietnia 2006 r.
Oddział 2
Ramowa umowa sprzedaży krótkiej i umowa sprzedaży krótkiej
Ramowa umowa sprzedaży krótkiej i umowa sprzedaży krótkiej
§ 25.
1.
Firma pośrednicząca może brać udział w pożyczaniu maklerskich instrumentów finansowych celem ich sprzedaży pod warunkiem zawarcia:1)
ramowej umowy sprzedaży krótkiej albo2)
umowy sprzedaży krótkiej.2.
Do umowy sprzedaży krótkiej, o której mowa w ust. 1 pkt 2, przepisy § 26-30, § 31 ust. 7-8, § 32 ust. 3, § 33 ust. 3, § 34 ust. 2, § 36 ust. 2, § 37, § 39 ust. 1, § 40 ust. 1, § 43, § 44 ust. 1, § 46 i § 49 stosuje się odpowiednio.§ 26.
1.
Przez ramową umowę sprzedaży krótkiej rozumie się umowę określającą tryb i warunki zawierania umów pożyczki papierów wartościowych, w przypadku gdy pożyczkodawcą jest firma pośrednicząca lub którykolwiek z podmiotów, o których mowa w § 39 ust. 1 pkt 2 i 3, a celem udzielania pożyczek jest sprzedaż papierów wartościowych będących ich przedmiotem.2.
Przez zabezpieczenie sprzedaży krótkiej rozumie się ustanawiane przez pożyczkobiorcę dokonującego sprzedaży pożyczonych papierów wartościowych zabezpieczenie wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki zawieranej na podstawie ramowej umowy sprzedaży krótkiej.3.
Składniki zabezpieczenia sprzedaży krótkiej mogą być przedmiotem umowy pożyczki zawieranej z firmą pośredniczącą przez pożyczkobiorcę. Pożyczka składników może być udzielona wyłącznie w celu ustanowienia przez firmę pośredniczącą zabezpieczenia pożyczki papierów wartościowych pożyczanych pożyczkobiorcy na podstawie umowy sprzedaży krótkiej.4.
W przypadku zawarcia umowy pożyczki, o której mowa w ust. 3, do ustalania wysokości zabezpieczenia sprzedaży krótkiej i obowiązków związanych z uzupełnianiem tego zabezpieczenia stosuje się przepisy rozporządzenia tak, jakby umowa pożyczki nie została zawarta.5.
Firma pośrednicząca prowadzi listę, na której umieszcza te spośród maklerskich instrumentów finansowych, które mogą, w jej ocenie, stanowić zabezpieczenie sprzedaży krótkiej, oraz udostępnia tę listę do wiadomości klientów.§ 27.
1.
Firma pośrednicząca może zawrzeć z klientem umowę pożyczki papierów wartościowych w celu ich sprzedaży, o ile regulamin świadczenia usług brokerskich tej firmy pośredniczącej przewiduje udzielanie pożyczek papierów wartościowych przez firmę pośredniczącą.2.
Przedmiotem pożyczki udzielonej przez firmę pośredniczącą klientowi mogą być papiery wartościowe:1)
nabyte przez firmę pośredniczącą na własny rachunek;2)
pożyczone przez firmę pośredniczącą od innego podmiotu zgodnie z § 18 ust. 1.§ 28.
1.
Firma pośrednicząca może zawrzeć z klientem umowę pożyczki papierów wartościowych w celu ich sprzedaży, pod warunkiem wcześniejszego zawarcia z tym klientem ramowej umowy sprzedaży krótkiej. Ramowa umowa sprzedaży krótkiej może być zawarta z firmą pośredniczącą także za pośrednictwem firmy pośredniczącej prowadzącej rachunek papierów wartościowych i rachunek pieniężny klienta.2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do banku powierniczego oraz do zagranicznej instytucji kredytowej prowadzącej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rachunki papierów wartościowych, o ile instytucja ta nie wykonuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 ustawy.§ 29.
Przed podpisaniem ramowej umowy sprzedaży krótkiej firma pośrednicząca jest obowiązana poinformować klienta o:1)
zasadach pożyczania papierów wartościowych;2)
ryzyku związanym ze sprzedażą pożyczonych papierów wartościowych;3)
miejscu i sposobie udostępniania listy, o której mowa w § 23 ust. 4;4)
możliwości zawarcia w ramowej umowie sprzedaży krótkiej postanowienia o zapłacie pożyczkodawcy rekompensaty za pożytki, które przypadłyby uprawnionemu z papierów wartościowych, gdyby nie pożyczył papierów wartościowych na podstawie umowy pożyczki.§ 30.
Ramowa umowa sprzedaży krótkiej powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:1)
sposób, tryb i formę zawarcia, zmiany i rozwiązania umowy pożyczki;2)
sposób ustalania wynagrodzenia firmy pośredniczącej, jeżeli jest ono przewidziane;3)
wysokość i sposób ustanawiania zabezpieczenia sprzedaży krótkiej oraz tryb zaspokajania roszczeń z tego zabezpieczenia;4)
sposób udzielania rekompensaty, o której mowa w § 29 pkt 4, o ile jest ona przewidziana;5)
współczynniki wag ryzyka, w odniesieniu do maklerskich instrumentów, stanowiących przedmiot zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, o ile firma pośrednicząca przewiduje stosowanie tych współczynników w ustalaniu wysokości zabezpieczenia;6)
określenie terminu zwrotu pożyczonych papierów wartościowych bądź wskazanie trybu określania tego terminu, z zaznaczeniem, czy umowa pożyczki jest zawierana na czas określony, czy też zwrot papierów wartościowych będących przedmiotem pożyczki następuje w określonym w umowie czasie, po zgłoszeniu przez firmę pośredniczącą żądania ich zwrotu;7)
sposób i termin informowania pożyczkobiorcy o:a)
zdarzeniu, o którym mowa w § 40 ust. 1,b)
wykonaniu w całości lub w części oraz o niewykonaniu zlecenia sprzedaży, o którym mowa w § 40 ust. 1, lub zlecenia kupna, w przypadku, o którym mowa w § 46,c)
zdarzeniu, o którym mowa w § 41 ust. 1;8)
sposób, tryb i formę zawarcia, zmiany i rozwiązania umowy pożyczki, o której mowa w § 26 ust. 3.§ 31.
1.
Pożyczkobiorca jest obowiązany do ustanowienia zabezpieczenia sprzedaży krótkiej na rzecz firmy pośredniczącej udzielającej mu pożyczki papierów wartościowych w celu ich sprzedaży.2.
Na zabezpieczenie sprzedaży krótkiej składają się:1)
zabezpieczenie początkowe;2)
zabezpieczenie dodatkowe.3.
Zabezpieczenie początkowe stanowią wyłącznie:1)
gwarancje, akredytywy lub poręczenia bankowe;2)
środki pieniężne;3)
maklerskie instrumenty finansowe znajdujące się na liście, o której mowa w § 26 ust. 5, przy czym za instrumenty takie uważa się także prawa do ich otrzymania;4)
bony skarbowe lub obligacje wyemitowane przez Skarb Państwa.4.
Zabezpieczenie dodatkowe stanowią wyłącznie:1)
środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży pożyczonych papierów wartościowych;2)
środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży maklerskich instrumentów finansowych stanowiących zabezpieczenie sprzedaży krótkiej w wyniku dokonywania czynności, o których mowa w ust. 8;3)
środki pieniężne inne niż wymienione w pkt 1 i 2;4)
maklerskie instrumenty finansowe znajdujące się na liście, o której mowa w § 26 ust. 5, przy czym za instrumenty takie uważa się także prawa do ich otrzymania;5)
bony skarbowe lub obligacje wyemitowane przez Skarb Państwa.5.
Środki pieniężne, o których mowa w ust. 4 pkt 2 i 3, oraz maklerskie instrumenty finansowe, o których mowa w ust. 4 pkt 4 i 5, są wnoszone w ramach uzupełnienia zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, o którym mowa w § 35.6.
W przypadku gdy po ustanowieniu przez pożyczkobiorcę zabezpieczenia sprzedaży krótkiej maklerskie instrumenty finansowe, będące przedmiotem tego zabezpieczenia, zostaną skreślone z listy, o której mowa w § 26 ust. 5, firma pośrednicząca wzywa pożyczkobiorcę do ustanowienia w miejsce tych instrumentów innego zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, nie później niż w ciągu 2 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania. W przypadku nieustanowienia przez pożyczkobiorcę innego zabezpieczenia w tym terminie, firma pośrednicząca ma prawo wypowiedzieć umowę pożyczki ze skutkiem natychmiastowym.7.
W przypadku gdy ramowa umowa sprzedaży krótkiej nie przewiduje pełnomocnictwa dla firmy pośredniczącej do sprzedaży maklerskich instrumentów finansowych, o których mowa w ust. 6, i wniesienia należności pożyczkobiorcy z tytułu sprzedaży tych instrumentów na poczet zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, do postępowania firmy pośredniczącej stosuje się postanowienia § 35.8.
W okresie obowiązywania umowy pożyczki pożyczkobiorca może, na zasadach określonych w ramowej umowie sprzedaży krótkiej, dokonywać wymiany składników zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, pod warunkiem że nie spowoduje to spadku wysokości tego zabezpieczenia poniżej poziomu określonego w § 34 ust. 1.§ 32.
1.
Zabezpieczenie początkowe powinno być ustanowione w chwili składania zlecenia sprzedaży, o którym mowa w § 40 ust. 1. Wysokość tego zabezpieczenia powinna wynosić nie mniej niż 30 % kwoty stanowiącej iloczyn liczby papierów wartościowych i ich ceny określonej w zleceniu sprzedaży.2.
W przypadku gdy zabezpieczenie początkowe stanowią maklerskie instrumenty finansowe, jego wysokość ustala się jako iloczyn wartości rynkowej maklerskich instrumentów finansowych i współczynników wagi ryzyka maklerskich instrumentów finansowych.3.
W ramowej umowie sprzedaży krótkiej firma pośrednicząca może żądać ustanowienia zabezpieczenia początkowego w wysokości większej niż określona w ust. 1.4.
Przepisu ust. 1 w zakresie minimalnej wysokości zabezpieczenia początkowego nie stosuje się, jeżeli przedmiotem umowy pożyczki są papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa. W takim przypadku firma pośrednicząca określa samodzielnie minimalną wysokość zabezpieczenia początkowego.§ 33.
1.
Z zastrzeżeniem § 39 ust. 2 pkt 2 i 3, środki pieniężne będące przedmiotem zabezpieczenia sprzedaży krótkiej są odrębnie rejestrowane na rachunku prowadzonym przez firmę pośredniczącą dla pożyczkobiorcy.2.
Z zastrzeżeniem § 39 ust. 2 pkt 2 i 3, maklerskie instrumenty finansowe będące przedmiotem zabezpieczenia sprzedaży krótkiej są odrębnie rejestrowane na odpowiednim rachunku lub rejestrze operacyjnym prowadzonym przez firmę pośredniczącą dla pożyczkobiorcy.3.
Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia sprzedaży krótkiej są środki pieniężne lub maklerskie instrumenty finansowe zarejestrowane na rachunkach lub rejestrach operacyjnych prowadzonych przez firmę pośredniczącą niebędącą stroną ramowej umowy sprzedaży krótkiej, firma pośrednicząca będąca stroną ramowej umowy sprzedaży krótkiej, najpóźniej w chwili zawarcia ramowej umowy sprzedaży krótkiej, powinna zawrzeć z podmiotem prowadzącym te rachunki lub rejestry umowę, która w szczególności:1)
zapewni firmie pośredniczącej prawo nieograniczonego dostępu do informacji o przedmiocie zabezpieczenia sprzedaży krótkiej;2)
zobowiąże prowadzącego rachunki lub rejestry do niezwłocznego informowania firmy pośredniczącej o spadku wysokości zabezpieczenia poniżej poziomu określonego w ramowej umowie sprzedaży krótkiej lub w przepisach rozporządzenia.§ 34.
1.
Wysokość zabezpieczenia sprzedaży krótkiej nie może być niższa niż 130 % wartości rynkowej pożyczonych papierów wartościowych.2.
W ramowej umowie sprzedaży krótkiej firma pośrednicząca może określić większą wysokość zabezpieczenia sprzedaży krótkiej od określonej w ust. 1.3.
Firma pośrednicząca jest obowiązana ustalać wysokość zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, według stanu na każdy dzień roboczy, po zakończeniu sesji, począwszy od dnia, w którym dokonano sprzedaży pożyczonych papierów wartościowych.4.
Jeżeli zabezpieczenie sprzedaży krótkiej stanowią maklerskie instrumenty finansowe, jego wysokość jest określana według ich wartości rynkowej z dnia ustalania wysokości zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, z uwzględnieniem współczynników wag ryzyka, o których mowa w § 32 ust. 2.5.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli przedmiotem umowy pożyczki są papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa. W takim przypadku firma pośrednicząca określa samodzielnie minimalną wysokość zabezpieczenia sprzedaży krótkiej.§ 35.
1.
W przypadku spadku wysokości zabezpieczenia sprzedaży krótkiej poniżej wysokości, o której mowa w § 34 ust. 1 lub 2, albo w przypadku, o którym mowa w § 31 ust. 6, firma pośrednicząca, w dniu wystąpienia tego zdarzenia, przekazuje pożyczkobiorcy żądanie wniesienia uzupełnienia zabezpieczenia sprzedaży krótkiej.2.
W przypadku gdy w ramach uzupełnienia zabezpieczenia sprzedaży krótkiej są wnoszone maklerskie instrumenty finansowe, do ustalania wysokości uzupełnienia zabezpieczenia stosuje się odpowiednio przepis § 32 ust. 2.3.
Pożyczkobiorca jest obowiązany wnieść uzupełnienie zabezpieczenia sprzedaży krótkiej do wysokości, o której mowa w § 34 ust. 1 lub 2, najpóźniej na cztery godziny przed zakończeniem sesji w dniu następnym. W przypadku niewniesienia przez pożyczkobiorcę uzupełnienia zabezpieczenia sprzedaży krótkiej w tym terminie, firmie pośredniczącej przysługuje prawo wypowiedzenia umowy pożyczki ze skutkiem natychmiastowym.4.
Wypowiedzenie przez firmę pośredniczącą umowy pożyczki w przypadku, o którym mowa w ust. 3, powoduje również wypowiedzenie zawartej umowy pożyczki, o której mowa w § 26 ust. 3, ze skutkiem natychmiastowym oraz wymagalność roszczenia o zwrot przedmiotu pożyczki.5.
W przypadku, o którym mowa w ust. 3, firma pośrednicząca, korzystając z pełnomocnictwa udzielonego przez pożyczkobiorcę, nabywa, wykorzystując środki uzyskane z tytułu zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, papiery wartościowe będące przedmiotem pożyczki.§ 36.
1.
Jeżeli wysokość zabezpieczenia sprzedaży krótkiej przekracza 130 % wartości rynkowej pożyczonych papierów wartościowych, pożyczkobiorca może dysponować nadwyżką papierów wartościowych i środków pieniężnych przekraczającą tę wysokość.2.
W ramowej umowie sprzedaży krótkiej firma pośrednicząca może ustalić ostrzejsze kryteria niż określone w ust. 1.§ 37.
1.
Na warunkach określonych w ramowej umowie sprzedaży krótkiej środki pieniężne stanowiące zabezpieczenie sprzedaży krótkiej mogą być inwestowane przez firmę pośredniczącą, pod warunkiem że inwestowanie to jest wykonywane przez firmę pośredniczącą w ramach usługi, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 4 ustawy.2.
Ramowa umowa sprzedaży krótkiej powinna określać sposób podziału zysku z inwestycji oraz dopuszczalny zakres, przedmiot i zasady dokonywania inwestycji.§ 38.
W przypadku gdy firma pośrednicząca inwestuje środki pieniężne pożyczkobiorcy stanowiące zabezpieczenie sprzedaży krótkiej, przyjmuje się, że wartość zabezpieczenia jest równa wartości środków pieniężnych złożonych przez pożyczkobiorcę jako zabezpieczenie i obliczonych zgodnie z zasadami, o których mowa w § 34, niezależnie od spadku wartości tego zabezpieczenia, który nastąpił w wyniku dokonanych inwestycji.§ 39.
1.
W przypadku gdy, w celu sprzedaży papierów wartościowych na własny rachunek, firma pośrednicząca pożycza papiery wartościowe od:1)
innej firmy pośredniczącej,2)
klienta,3)
banku powierniczego- jest obowiązana zawrzeć z tymi podmiotami ramową umowę sprzedaży krótkiej.
2.
Maklerskie instrumenty finansowe i środki pieniężne, będące przedmiotem zabezpieczenia sprzedaży krótkiej, są ewidencjonowane na rachunku i rachunku pieniężnym:1)
firmy pośredniczącej będącej pożyczkobiorcą, prowadzonym przez firmę pośredniczącą będącą pożyczkodawcą - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;2)
klienta - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2;3)
banku prowadzonym przez firmę pośredniczącą będącą pożyczkobiorcą - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.3.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zlecenie sprzedaży pożyczonych papierów wartościowych jest składane przez firmę pośredniczącą będącą pożyczkobiorcą w firmie pośredniczącej prowadzącej rachunek papierów wartościowych i rachunek pieniężny firmy pośredniczącej będącej pożyczkobiorcą, na których jest ewidencjonowane zabezpieczenie sprzedaży krótkiej.4.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, środki pieniężne i maklerskie instrumenty finansowe, stanowiące wymagane zabezpieczenie sprzedaży krótkiej, są blokowane na rachunku pieniężnym lub rachunku, na którym zapisane są te instrumenty pożyczkodawcy, i nie mogą być wykorzystywane przez pożyczkodawcę w innym celu niż zaspokojenie roszczeń wynikających z umowy pożyczki.5.
W przypadku gdy papiery wartościowe pożyczane są przez firmę pośredniczącą od klienta, który posiada rachunek papierów wartościowych i rachunek bankowy w banku powierniczym, zabezpieczenie sprzedaży krótkiej może być zapisane na rachunkach klienta prowadzonych przez ten bank. Przepis ust. 4 w zakresie blokady środków pieniężnych stosuje się odpowiednio.6.
Przepisy § 29-32 i 34-38 oraz § 40-47 stosuje się odpowiednio. Przepisu § 31 ust. 3 pkt 1 nie stosuje się, jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, pożyczkodawcą nie jest klient profesjonalny.7.
Do zagranicznej firmy inwestycyjnej, która prowadzi działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez otwierania oddziału, przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio.