Rozdział 4 - Konsolidacja metodą pełną - Szczegółowe zasady sporządzania przez jednostki inne niż banki skonsolidowanych sprawozdań finansowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1995.71.355

Akt utracił moc

Wersja od: 26 czerwca 1995 r.

Rozdział  4

Konsolidacja metodą pełną

§  10.

1. Jednostka dominująca włącza do skonsolidowanego sprawozdania finansowego dane jednostek zależnych metodą konsolidacji pełnej, o której mowa w art. 58 ustawy, po ewentualnym przeliczeniu odpowiednich pozycji sprawozdań finansowych na walutę polską, zgodnie z § 9, bez względu na wartość wyniku finansowego netto tych jednostek.

2. Przy konsolidacji metodą pełną w pierwszej kolejności sumowaniu w pełnej wysokości podlegają wszystkie odpowiednie pozycje:

1) bilansów oraz

2) rachunków zysków i strat

jednostki dominującej i poszczególnych jednostek zależnych, bez względu na udział jednostki dominującej we własności jednostek zależnych.

3. Jeżeli jednostka dominująca objęła jednostkę zależną kontrolą w ciągu roku obrotowego, do skonsolidowanego rachunku zysków i strat włącza się w pełnej wysokości wszystkie pozycje rachunku zysków i strat tej jednostki za okres następujący od dnia objęcia jej kontrolą przez jednostkę dominującą.

4. Po dokonaniu sumowań zgodnie z ust. 2 należy przeprowadzić korekty i wyłączenia konsolidacyjne, o których mowa w art. 58 ust. 2 i 3 ustawy i według zasad określonych w § 11-14 rozporządzenia.

§  11.

1. Na dzień objęcia przez jednostkę dominującą kontrolą jednostki zależnej ustala się wartość rynkową aktywów netto jednostki zależnej, proporcjonalnie do posiadanego na ten dzień przez jednostkę dominującą udziału w kapitale własnym jednostki zależnej.

2. Jeżeli jednostka dominująca posiada kilka jednostek zależnych, dotyczącą tych jednostek wartość firmy z konsolidacji i rezerwę kapitałową z konsolidacji wykazuje się w skonsolidowanym bilansie odrębnie, bez dokonywania kompensat.

3. Jeżeli na dzień nabycia akcji (udziałów) wartość rynkowa aktywów netto nabytej jednostki jest różna od ich wartości księgowej, należy doprowadzić wartość aktywów i pasywów nabytej jednostki do ich wartości rynkowej. Wynik z przeszacowania odnosi się na kapitał z aktualizacji jednostki zależnej, ujmując to w dokumentacji konsolidacyjnej, o której mowa w § 17. W kolejno sporządzanych skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych uwzględnia się odpowiednio zaktualizowane wartości aktywów i pasywów jednostki zależnej.

4. Za wartość rynkową aktywów netto można również przyjąć ich wartość księgową, jeżeli różnica między tymi wielkościami nie jest znaczna.

5. Wartość firmy z konsolidacji lub rezerwy kapitałowej z konsolidacji odpisuje się ratalnie, w sposób planowy, na skonsolidowany rachunek zysków i strat przez czas określony w ustawie, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym objęto kontrolę nad daną jednostką zależną. Jeżeli jednostka zależna, której dotyczy wartość firmy z konsolidacji, przestaje przynosić oczekiwane przy nabyciu akcji (udziałów) korzyści, wówczas dotychczas nie odpisaną wartość firmy z konsolidacji odpisuje się jednorazowo na skonsolidowany rachunek zysków i strat.

6. Jeżeli na skutek nabycia przez jednostkę dominującą dodatkowych akcji (udziałów) jednostka dotychczas stowarzyszona staje się jednostką zależną lub zwiększa się udział jednostki dominującej w kapitale jednostki zależnej lub stowarzyszonej, wówczas ustala się wartość firmy z konsolidacji lub rezerwę kapitałową z konsolidacji z uwzględnieniem dodatkowych udziałów (akcji) obliczonych na dzień ich nabycia zgodnie z ust. 1. Jednocześnie należy dokonać odpowiedniej korekty dotychczasowej kwoty pozycji dotyczącej wartości firmy z konsolidacji lub rezerwy kapitałowej z konsolidacji.

7. Jednostka dominująca, która nabyła akcje (udziały) jednostki zależnej przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy, może:

1) przy obliczaniu, w sposób określony w ust. 1, wartości firmy z konsolidacji lub rezerwy kapitałowej z konsolidacji zastąpić wartość rynkową nabytej części aktywów netto ich wartością wynikającą z ksiąg rachunkowych jednostki zależnej na koniec roku obrotowego poprzedzającego rok obrotowy, za który jednostka dominująca zobowiązana jest po raz pierwszy do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego,

2) odstąpić od obliczania wartości firmy z konsolidacji lub rezerwy kapitałowej z konsolidacji w sposób określony w ust. 1, ustalając w to miejsce kapitał z aktualizacji. Kapitał z aktualizacji, będący częścią skonsolidowanego kapitału własnego, oblicza się jako różnicę między ceną nabycia akcji (udziałów) a wartością księgową nabytej części aktywów netto, ustaloną na koniec roku obrotowego poprzedzającego rok obrotowy, za który jednostka dominująca zobowiązana jest do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego po raz pierwszy. W razie sprzedaży tych akcji (udziałów), przy obliczaniu zysku lub straty ze sprzedaży, o których mowa w § 14 ust. 2, należy odpowiednio skorygować kapitał z aktualizacji.

8. W informacji dodatkowej należy objaśnić sposób ustalenia wartości firmy z konsolidacji i rezerwy kapitałowej z konsolidacji.

§  12.

1. Kapitałem podstawowym grupy kapitałowej jest kapitał podstawowy jednostki dominującej.

2. Kapitał podstawowy jednostek zależnych, w części, w jakiej stanowi on własność jednostki dominującej, jest kompensowany z wartością nominalną akcji (udziałów) ujętych w bilansie jednostki dominującej na dzień objęcia kontroli, a pozostałą część zalicza się do kapitałów własnych akcjonariuszy (udziałowców) mniejszościowych, o których mowa w ust. 4.

3. Do poszczególnych składników kapitału własnego jednostki dominującej, z wyjątkiem jej kapitału podstawowego, dodaje się części odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, odpowiadające udziałowi jednostki dominującej we własności jednostek zależnych według stanu na dzień bilansowy. Do kapitału własnego grupy włącza się tylko te części odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, które powstały od dnia objęcia nad nimi kontroli przez jednostkę dominującą; w szczególności dotyczy to zmiany wysokości kapitału własnego, spowodowanej osiągniętymi przez jednostki zależne wynikami finansowymi oraz aktualizacją wyceny środków trwałych.

4. Jeżeli część objętej konsolidacją jednostki zależnej stanowi własność innych akcjonariuszy (udziałowców) niż objęte konsolidacją jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej, wówczas w odrębnych pozycjach, odpowiednio do udziału we własności jednostki zależnej, należy wykazać:

1) w bilansie - kapitał własny akcjonariuszy (udziałowców) mniejszościowych,

2) w rachunku zysków i strat - zyski (straty) akcjonariuszy (udziałowców) mniejszościowych.

5. Akcje (udziały) własne jednostki dominującej posiadane przez inną jednostkę objętą konsolidacją wykazuje się w bilansie skonsolidowanym jako akcje (udziały) własne.

§  13.

1. Przy dokonywaniu wyłączeń, o których mowa w art. 58 ust. 3 ustawy, stosuje się następujące zasady:

1) środki pieniężne w drodze i dostawy w drodze dotyczące jednostek objętych konsolidacją pełną należy wykazać jako otrzymane przez jednostki będące ich odbiorcą,

2) do wymagających wyłączenia wzajemnych należności i zobowiązań zalicza się wszelkie rozrachunki między jednostkami objętymi konsolidacją pełną, zarówno dotyczące dostaw i usług, jak też z innych tytułów, jak na przykład nie wniesionych wkładów, należności wekslowych, zaliczek i pożyczek,

3) bez względu na to, czy w przychodach z operacji dokonanych między jednostkami objętymi konsolidacją pełną zyski lub straty są czy też nie są zawarte, wyłączeniu podlegają wszelkie wzajemne obroty tych jednostek,

4) zawarte w skonsolidowanych aktywach, nie zrealizowane z punktu widzenia grupy kapitałowej zyski lub straty, powstałe na skutek dokonania między jednostkami objętymi konsolidacją sprzedaży składników majątkowych po innych cenach niż ich wartość księgowa netto wykazana w księgach rachunkowych jednostki sprzedającej, podlegają wyłączeniu ze skonsolidowanego bilansu w powiązaniu z rachunkiem zysków i strat jednostki sprzedającej; w przypadku gdy przedmiotem tego rodzaju sprzedaży jest środek trwały, w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym należy dodatkowo skorygować jego amortyzację w taki sposób, aby była ona obliczona od zaktualizowanej pierwotnej ceny nabycia (kosztu wytworzenia) środka trwałego,

5) dywidendy należne jednostce dominującej od jednostki zależnej:

a) za okres następujący od dnia objęcia kontroli - podlegają wyłączeniu z jej przychodów finansowych, a włączeniu do kapitału własnego jednostki wypłacającej dywidendę; korekta kapitału własnego jednostki zależnej nie wpływa na obliczenie wysokości kapitału własnego akcjonariuszy (udziałowców) mniejszościowych, o którym mowa w § 12 ust. 2,

b) za okres przed dniem objęcia kontroli - zmniejszają cenę nabycia akcji (udziałów); wpływa ona na obliczenie wartości firmy z konsolidacji lub rezerwy kapitałowej z konsolidacji.

2. Jeżeli nie powoduje to zniekształcenia obrazu przedstawionego przez skonsolidowane sprawozdanie finansowe, można zaniechać wyłączeń, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, gdy wzajemne obroty między jednostkami objętymi konsolidacją pełną są nieznaczne z punktu widzenia grupy kapitałowej, a sprzedaż następuje po cenach nabycia (kosztach wytworzenia) lub po cenach i według warunków płatności nie odbiegających od ogólnie stosowanych przy tego rodzaju operacjach.

§  14.

1. Do skonsolidowanego rachunku zysków i strat włącza się w pełnej wysokości:

1) poszczególne pozycje rachunku zysków i strat każdej jednostki zależnej za okres:

a) od początku roku obrotowego lub od dnia objęcia kontroli, jeżeli nastąpiło to w ciągu roku obrotowego,

b) do końca roku obrotowego lub do dnia ustania kontroli, jeżeli nastąpiło to w ciągu roku obrotowego,

2) zysk lub stratę na sprzedaży całości lub części tej jednostki.

2. Zysk lub stratę powstające dla grupy kapitałowej na sprzedaży jednostki zależnej stanowi różnica między przychodem ze sprzedaży a ustaloną na dzień objęcia kontroli wartością rynkową aktywów netto sprzedanej jednostki zależnej, w części będącej własnością jednostki dominującej, skorygowaną o nie odpisaną wartość firmy z konsolidacji lub rezerwy kapitałowej z konsolidacji, ustaloną na dzień objęcia kontroli nad tą jednostką, oraz ewentualną różnicę między wartością rynkową i księgową określonej wyżej części aktywów netto.

3. Zysk lub stratę, o której mowa w ust. 2, ustala się również przy każdorazowej sprzedaży części akcji (udziałów) w jednostce zależnej, jeżeli jednostka ta pozostaje nadal jednostką zależną lub staje się jednostką stowarzyszoną. W takim przypadku ustalając zysk lub stratę na sprzedaży uwzględnia się tylko odpowiednią część wartości firmy z konsolidacji lub rezerwy kapitałowej z konsolidacji oraz ewentualnej różnicy między wartością rynkową i księgową określonej wyżej części aktywów netto.

4. Jeżeli na skutek sprzedaży części akcji (udziałów) jednostka przestaje być zależna lub stowarzyszona, stosuje się przepisy ust. 2 oraz § 18 ust. 2.

5. Zysk lub stratę na sprzedaży całości lub części akcji (udziałów) w jednostce zależnej wykazuje się w skonsolidowanym rachunku zysków i strat jako zysk lub stratę nadzwyczajną.

6. W informacji dodatkowej do skonsolidowanego sprawozdania finansowego należy podać:

1) wartość księgową netto każdej sprzedanej lub zakupionej jednostki zależnej,

2) sposób rozliczeń pomiędzy jednostką sprzedającą a kupującą akcje (udziały),

3) wynik na sprzedaży każdej jednostki zależnej z osobna.

§  15.

1. Skonsolidowane sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych sporządza się poprzez sumowanie odpowiednich pozycji sprawozdań z przepływu środków pieniężnych jednostek zależnych wchodzących w skład grupy kapitałowej i objętych konsolidacją metodą pełną oraz dokonania korekt konsolidacyjnych lub na podstawie skonsolidowanego bilansu i skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej.

2. Korekty konsolidacyjne, o których mowa w ust. 1, polegają na wyłączeniu wszelkich przepływów pieniężnych między objętymi konsolidacją jednostką dominującą a jednostkami od niej zależnymi oraz między poszczególnymi jednostkami zależnymi, w szczególności z tytułu:

1) wypłaconych dywidend,

2) zapłaty za nabyte akcje lub udziały,

3) udzielenia i spłaty pożyczek.

3. W przypadku zakupu akcji (udziałów) jednostki zależnej środki pieniężne wydane jako zapłata pomniejsza o odpowiednią część środków pieniężnych i powiększa się o odpowiednią część kredytów krótkoterminowych, płatnych w okresie do trzech miesięcy od daty zakupu, należących do aktywów i pasywów tej jednostki zależnej.

4. W przypadku zbycia akcji (udziałów) jednostki zależnej, środki pieniężne otrzymane jako zapłata powiększa się o odpowiednią część środków pieniężnych i pomniejsza o odpowiednią część kredytów krótkoterminowych płatnych w okresie do trzech miesięcy od daty zbycia, należących do aktywów i pasywów tej jednostki zależnej.