Rozdział 4 - Kierowanie działaniem ratowniczym - Szczegółowe zasady organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1999.111.1311

Akt utracił moc

Wersja od: 8 listopada 2001 r.

Rozdział  4

Kierowanie działaniem ratowniczym

§  20.

1. Kierujący działaniem ratowniczym, zwany dalej "kierującym", oddziałuje na podległe siły podmiotów systemu na miejscu zdarzenia, zgodnie z przyjętymi procedurami i planami ratowniczymi, w celu wykonania określonych czynności ratowniczych.

2. Kierowanie prowadzone jest jednoosobowo przez uprawnioną osobę odpowiednio oznakowaną, w sposób widoczny dla innych uczestników działań ratowniczych.

3. Kierowanie rozpoczyna się z chwilą przybycia na miejsce zdarzenia pierwszych sił podmiotu systemu.

4. Kierujący oddziałuje na podległe siły poprzez:

1) określanie rodzaju działań ratowniczych,

2) wydawanie rozkazów lub poleceń,

3) ostrzeganie podległych sił o wielkości i rodzajach zagrożenia oraz ewentualnym stopniu ryzyka planowanego działania ratowniczego.

5. Kierujący, organizując działanie ratownicze, musi uwzględnić rodzaj i wielkość zdarzenia, występujące zagrożenia oraz prognozę ich rozwoju, a w szczególności ustalić, czy w wyniku zdarzenia są osoby poszkodowane lub bezpośrednio zagrożone.

6. Kierowanie ustaje po spełnieniu następujących warunków:

1) zakończeniu ewakuacji ludzi, zwierząt i mienia ze strefy zagrożenia,

2) udzieleniu pomocy medycznej poszkodowanym na miejscu zdarzenia oraz ich przekazaniu specjalistycznym zespołom ratownictwa medycznego lub podstawowym zespołom ratownictwa medycznego,

3) ugaszeniu pożaru,

4) zatrzymaniu emisji lub wypływu substancji niebezpiecznej oraz usunięciu spowodowanego przez nią bezpośredniego zagrożenia dla ludzi i środowiska,

5) wykonaniu wszelkich innych czynności mających wpływ na ograniczenie lub likwidację zagrożenia.

7. Kierujący informuje uczestniczące podmioty systemu o zakończeniu działań ratowniczych.

§  21.

1. Na potrzeby działania ratowniczego jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do systemu tworzą następującą strukturę:

1) rota - dwuosobowy zespół ratowników, wchodzący w skład tego samego zastępu lub specjalistycznej grupy ratowniczej, wykonujący zadania ratownicze lub zabezpieczające, wyposażony w sprzęt ochrony osobistej,

2) zastęp - pododdział liczący od trzech do sześciu ratowników, w tym dowódca, wyposażony w pojazd przystosowany do realizacji zadania ratowniczego,

3) sekcja - pododdział w sile dwóch zastępów, liczący od dziewięciu do 12 ratowników, w tym dowódca,

4) pluton - pododdział w sile od trzech do czterech zastępów lub dwóch sekcji, liczący od 15 do 21 ratowników, w tym dowódca,

5) kompania - pododdział w sile trzech plutonów lub czterech sekcji oraz dowódca,

6) batalion - oddział w sile od trzech do pięciu kompanii oraz dowódca,

7) brygada - związek pododdziałów i oddziałów realizujący w granicach administracyjnych województwa wielkoobszarowe działanie ratownicze,

8) specjalistyczna grupa ratownicza - pododdział ratowników posiadających specjalistyczne przeszkolenie i uprawnienia, wyposażony w sprzęt dostosowany do wykonania specjalistycznego zadania ratowniczego, w sile uzależnionej od specyfiki danej specjalności.

2. Pododdziały organizowane przez szkoły i ośrodki szkolenia Państwowej Straży Pożarnej mogą być tworzone w innym składzie niż określone w ust. 1 pkt 4 i 5.

3. Podmioty systemu nie będące jednostkami ochrony przeciwpożarowej mogą w działaniu ratowniczym zachować własną strukturę sił.

4. Podmioty systemu, bez względu na strukturę sił przewidzianych do działań ratowniczych, posiadają jednolite oznakowanie osób funkcyjnych, pojazdów, kontenerów, przyczep, sprzętu ratowniczego i ewakuacyjno-logistycznego, w sposób widoczny dla innych uczestników działań ratowniczych, w zakresie określonym przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej.

5. Podmioty systemu podczas długotrwałych lub specjalistycznych działań ratowniczych mogą być wspomagane przez pododdziały kwatermistrzowskie i logistyczne.

§  22.

1. Wprowadza się trzy typy kierowania w czasie działania ratowniczego:

1) interwencyjny - realizowany w strefie zagrożenia lub bezpośrednich działań ratowniczych, w której istnieje zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz mienia i środowiska lub prawdopodobieństwo jego wystąpienia, w celu likwidacji lub usunięcia skutków zdarzenia oraz zapewnienia bezpieczeństwa ratownikom; kierowaniu interwencyjnemu podlegają siły nie przekraczające wielkością jednej kompanii,

2) taktyczny - realizowany na granicy strefy zagrożenia lub poza nią w celu wykonania przyjętej taktyki lub określonej strategii oraz nadzoru nad kierowaniem interwencyjnym; kierowaniu taktycznemu podlegają siły nie przekraczające wielkością jednego batalionu,

3) strategiczny - realizowany w celu określenia i przyjęcia niezbędnej strategii w likwidowaniu zagrożenia oraz nadzoru nad kierowaniem taktycznym; kierowaniu strategicznemu podlegają siły wojewódzkich brygad odwodowych albo siły przekraczające wielkością jeden batalion.

2. Kierujący, bez względu na typ kierowania na obszarze swojego działania i w stosunku do podległych mu sił, korzysta z uprawnień określonych w odrębnych przepisach.

§  23.

1. Kierującego przy kierowaniu strategicznym wspomaga sztab, jako jego zespół doradczy.

2. Strukturę, skład i zadania sztabu określa - po przejęciu kierowania - kierujący lub działający z jego upoważnienia członek sztabu.

3. Kierującego przy kierowaniu interwencyjnym i taktycznym może doraźnie wspomagać sztab, o którym mowa w ust. 1. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§  24.

1. Kierowanie interwencyjne, o którym mowa w § 22 ust. 1 pkt 1, polega w szczególności na:

1) ustaleniu rodzaju zagrożenia,

2) przydzielaniu zadań dla rot, pododdziałów lub specjalistycznych grup ratowniczych,

3) ustaleniu sposobów i metod poszukiwania poszkodowanych i zagrożonych oraz niesienia im pomocy medycznej,

4) ustaleniu sposobów i metod ewakuacji poszkodowanych lub zagrożonych,

5) wyznaczeniu i wydzieleniu strefy bezpośrednich działań ratowniczych,

6) planowaniu rozmieszczenia sprzętu ratowniczego na terenie działań ratowniczych,

7) analizowaniu czasu pracy poszczególnych zespołów w strefie bezpośrednich działań ratowniczych, w szczególności czasu pracy w ubraniach ochronnych i sprzęcie izolującym drogi oddechowe ratowników,

8) nadzorowaniu skuteczności działania ratowniczego oraz zachowania bezpiecznych warunków jego prowadzenia,

9) organizowaniu łączności na potrzeby kierowania interwencyjnego i współdziałania podmiotów biorących udział w działaniu ratowniczym,

10) analizowaniu zużycia sprzętu i środków gaśniczych, neutralizujących lub sorbentów,

11) organizowaniu kierowania sekcjami i plutonami w strefie bezpośrednich działań ratowniczych,

12) współdziałaniu z lekarzem - koordynatorem medycznych działań ratowniczych do czasu uruchomienia kierowania taktycznego,

13) wzywaniu niezbędnych sił i środków,

14) zorganizowaniu wsparcia logistycznego do czasu uruchomienia kierowania taktycznego,

15) wydzieleniu strefy zagrożenia do czasu uruchomienia kierowania taktycznego.

2. Kierowanie taktyczne, o którym mowa w § 22 ust. 1 pkt 2, polega w szczególności na:

1) ocenie zagrożenia poprzez ustalenie jego charakteru i prognozowanie rozwoju,

2) podziale terenu działania ratowniczego na odcinki bojowe i wyznaczeniu zadań dla osób prowadzących kierowanie interwencyjne,

3) zorganizowaniu ewakuacji zagrożonej ludności poza strefę zagrożenia,

4) współdziałaniu z lekarzem - koordynatorem medycznych działań ratowniczych,

5) ocenie wielkości sił i środków oraz wzywaniu ich według potrzeb,

6) ewentualnym wprowadzeniu na teren działania ratowniczego innych podmiotów i służb ratowniczych,

7) wyznaczeniu punktu kierowania i jego oznakowania,

8) tworzeniu systemu wspomagania decyzji kierowania taktycznego,

9) tworzeniu, w miarę możliwości, odwodu taktycznego lub wezwaniu odwodów operacyjnych,

10) wydzieleniu strefy zagrożenia,

11) koordynowaniu zmian sił ratowniczych, w tym ich wprowadzania i wyprowadzania z rejonu działania ratowniczego,

12) zorganizowaniu niezbędnego wsparcia logistycznego,

13) nadzorowaniu skuteczności działania ratowniczego oraz zachowaniu bezpiecznych warunków jego prowadzenia,

14) analizowaniu i korygowaniu wydzielonej strefy bezpośrednich działań ratowniczych,

15) organizowaniu punktu przyjęcia sił i środków,

16) współdziałaniu ze sztabem kierowania taktycznego i strategicznego,

17) współdziałaniu ze środkami masowego przekazu,

18) zorganizowaniu łączności kierowania strategicznego oraz współdziałania podmiotów uczestniczących w działaniu ratowniczym,

19) współdziałaniu z organami administracji samorządowej oraz z organizacjami pozarządowymi,

20) eliminowaniu lub minimalizowaniu wśród ratowników stresu pourazowego powstałego podczas zdarzenia.

3. Kierowanie strategiczne, o którym mowa w § 22 ust. 1 pkt 3, polega w szczególności na:

1) ocenie zagrożenia poprzez ustalenie jego charakteru i prognozowanie rozwoju,

2) określeniu strategii działania ratowniczego,

3) podziale terenu działania ratowniczego na odcinki bojowe oraz wyznaczeniu zadań dla osób prowadzących kierowanie taktyczne,

4) nadzorowaniu zadań prowadzonych przez podległe siły,

5) wyznaczeniu punktu kierowania i jego oznakowania,

6) informowaniu ewakuowanej ludności o miejscach organizowanej pomocy humanitarnej,

7) wzywaniu sił centralnego lub wojewódzkiego odwodu operacyjnego oraz ich wprowadzaniu na wyznaczone odcinki bojowe,

8) eliminowaniu lub minimalizowaniu wśród ratowników stresu pourazowego powstałego podczas zdarzenia,

9) koordynowaniu łączności na potrzeby sztabu, kierowania taktycznego oraz podmiotów uczestniczących w działaniu ratowniczym,

10) koordynowaniu działań zaplecza logistycznego, medycznego, technicznego oraz podmiotów wspomagających działanie ratownicze,

11) współdziałaniu ze środkami masowego przekazu,

12) współdziałaniu z organami administracji rządowej,

13) współdziałaniu z organami administracji samorządowej oraz z organizacjami pozarządowymi.

§  25.

1. Uprawnionymi do kierowania interwencyjnego są w kolejności:

1) dowódca zastępu,

2) dowódca sekcji,

3) dowódca zmiany,

4) strażak wyznaczony przez komendanta, kierownika lub szefa jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu.

2. W sytuacji gdy na miejscu zdarzenia są tylko siły systemu nie będące jednostkami ochrony przeciwpożarowej, kierującego działaniem ratowniczym wyznacza dyżurny powiatowego (miejskiego) stanowiska kierowania, jeśli nie określa tego plan ratowniczy danego powiatu.

§  26.

1. Kierowanie interwencyjne są obowiązani przejąć w kolejności:

1) uprawniony dowódca z jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu, dla której miejsce zdarzenia stanowi teren własnego działania,

2) strażak wyznaczony przez komendanta jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu, o której mowa w art. 15 pkt 1a-4a ustawy,

3) strażak wyznaczony przez komendanta powiatowego (miejskiego).

2. Kierowanie interwencyjne może przejąć również:

1) naczelnik ochotniczej straży pożarnej, właściwej dla miejsca zdarzenia, jeżeli w działaniu ratowniczym biorą udział tylko ochotnicze straże pożarne włączone do systemu,

2) komendant, kierownik, szef bądź inny kierujący, jeżeli w działaniu ratowniczym biorą udział tylko siły i środki jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu, o której mowa w art. 15 pkt 1 a-4a ustawy.

§  27.

1. Obowiązanymi do przejęcia kierowania taktycznego są w kolejności:

1) dowódca jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej właściwej dla miejsca zdarzenia,

2) komendant, kierownik lub szef jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu, o której mowa w art. 15 pkt 1a-4a ustawy, dla zdarzenia mającego miejsce na terenie własnego działania,

3) oficer wyznaczony przez komendanta powiatowego (miejskiego) do kierowania w jego imieniu,

4) komendant powiatowy (miejski).

2. Kierowanie taktyczne realizowane jest ze stałego lub ruchomego stanowiska dowodzenia, usytuowanego w miejscu umożliwiającym ocenę rozwoju sytuacji oraz nadzorowanie i współdziałanie z kierowaniem interwencyjnym.

§  28.

1. Obowiązanymi do przejęcia kierowania strategicznego są w kolejności:

1) oficer wyznaczony przez komendanta wojewódzkiego do kierowania w jego imieniu,

2) komendant wojewódzki,

3) oficer wyznaczony przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej do kierowania w jego imieniu,

4) Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej.

2. Kierowanie strategiczne realizowane jest ze stałego stanowiska dowodzenia, w którym występuje możliwość funkcjonowania sztabu oraz współdziałania ze specjalistami określonych dziedzin ratownictwa, usytuowanego poza strefą kierowania taktycznego lub ze stanowisk kierowania Państwowej Straży Pożarnej.

3. Kierowanie strategiczne, z wykorzystaniem batalionów centralnego odwodu operacyjnego, prowadzone jest przez właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego lub dowódcę wojewódzkiej brygady odwodowej.

§  29.

1. Uruchomienie kierowania strategicznego lub taktycznego nie powoduje ograniczenia obowiązków, jakie spoczywają na osobach prowadzących kierowanie interwencyjne.

2. Przejmowanie kierowania strategicznego, taktycznego i interwencyjnego podlega zgłoszeniu do właściwego terenowo stanowiska kierowania Państwowej Straży Pożarnej oraz odnotowaniu w dokumentacji operacyjnej.

3. Kierowanie interwencyjne lub taktyczne dla zdarzeń o zasięgu ponadpowiatowym należy do uprawnionego strażaka właściwego dla miejsca powstania zdarzenia.

§ 30. Kierowanie interwencyjne prowadzone z udziałem specjalistycznych grup ratowniczych, w części realizowanych przez nich zadań, organizowane jest przez ratowników posiadających stosowne przeszkolenie i uprawnienia określone odrębnymi przepisami.

§ 31. Po zakończeniu działania ratowniczego kierujący przekazuje teren, obiekt lub mienie objęte tym działaniem właścicielowi, zarządcy, użytkownikowi obiektu lub mienia albo - w przypadku braku możliwości ich ustalenia - przedstawicielowi Policji, straży gminnej (miejskiej) bądź organom samorządu terytorialnego.

§  32.

1. Jeśli rodzaj i wielkość powstałego lub prognozowanego zdarzenia przekracza możliwości sił i środków systemu na poziomie powiatowym, kierujący poprzez dyżurnego powiatowego (miejskiego) stanowiska kierowania zgłasza do wojewódzkiego stanowiska koordynacji ratownictwa Państwowej Straży Pożarnej potrzebę uruchomienia sił i środków systemu na poziomie wojewódzkim.

2. Jeśli rodzaj i wielkość powstałego lub prognozowanego zdarzenia przekracza możliwości sił i środków systemu na poziomie wojewódzkim, kierujący poprzez dyżurnego wojewódzkiego stanowiska koordynacji ratownictwa zgłasza do Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa potrzebę uruchomienia sił i środków systemu na poziomie krajowym.

3. W przypadku nadzwyczajnych zdarzeń wymagających zaangażowania znacznych sił i środków systemu komendant wojewódzki i Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej może podjąć decyzję o uruchomieniu sił i środków systemu odpowiednio na poziomie wojewódzkim i krajowym bez zachowania procedur, o których mowa w ust. 1 i 2.

§  33.

1. Podmioty systemu biorące udział w działaniach ratowniczych w transporcie morskim i lotniczym, do których mają zastosowanie umowy i porozumienia międzynarodowe, podlegają kierowaniu na podstawie tych przepisów.

2. Podmioty systemu biorące udział w działaniach ratowniczych w górnictwie podlegają kierowaniu na podstawie przepisów prawa górniczego.