Szczegółowe zasady i warunki użycia oddziałów i pododdziałów Policji oraz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie zagrożenia bezpieczeństwa lub niebezpiecznego zakłócenia porządku publicznego oraz zasady użycia broni palnej przez te jednostki.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1991.26.104

Akt utracił moc

Wersja od: 13 stycznia 2005 r.

ROZPORZĄDZENIE

RADY MINISTRÓW

z dnia 5 marca 1991 r.

w sprawie szczegółowych zasad i warunków użycia oddziałów i pododdziałów Policji oraz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie zagrożenia bezpieczeństwa lub niebezpiecznego zakłócenia porządku publicznego oraz zasad użycia broni palnej przez te jednostki. ^*

Na podstawie art. 17 ust. 4 i art. 18 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1 Użycie uzbrojonych oddziałów i pododdziałów Policji, zwanych dalej "oddziałami Policji", w przypadkach określonych w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 107, poz. 461, z 1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 53, poz. 214, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 34, poz. 163 i Nr 104, poz. 515 oraz z 1996 r. Nr 59, poz. 269), zwanych dalej "ustawą", powinno być odpowiednie do stopnia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub niebezpiecznego zakłócenia porządku publicznego oraz przewidywanego rozwoju sytuacji.

§  2.

1. Zarządzenie Prezesa Rady Ministrów albo decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych o użyciu oddziałów Policji wykonuje Komendant Główny Policji za pośrednictwem właściwych komendantów wojewódzkich Policji i dowódców oddziałów Policji.

2. Komendant wojewódzki Policji, przystępując do wykonania zarządzenia lub decyzji, o których mowa w ust. 1, zawiadamia o tym wojewodę.

§  3.

1. Polecenie użycia określonych w art. 16 ust. 1 ustawy środków przymusu bezpośredniego przez oddziały Policji wydaje komendant wojewódzki Policji. Użycie tych środków następuje na rozkaz dowódcy oddziału.

2. 2 Polecenie, o którym mowa w ust. 1 nie jest wymagane, gdy zwłoka groziłaby niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, a także niebezpieczeństwem dokonania zamachu na siedziby i obiekty, przedstawicielstwa i urzędy wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

3. Dowódca oddziału Policji, przed wydaniem rozkazu użycia środków przymusu bezpośredniego, jest obowiązany:

1) wezwać do zachowania zgodnego z prawem, a zwłaszcza porzucenia broni lub niebezpiecznych narzędzi, zaniechania bezprawnych działań lub stosowania przemocy,

2) uprzedzić o użyciu środków przymusu bezpośredniego.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się w sytuacji, o której mowa w ust. 2.

§  4.

1. Oddziały Policji mają prawo użyć broni palnej w przypadkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 i art. 18 ust. 1 ustawy, jeżeli zastosowane środki przymusu bezpośredniego okazały się niewystarczające.

2. Rozkaz użycia broni palnej przez oddział Policji wydaje dowódca oddziału, po otrzymaniu polecenia komendanta wojewódzkiego Policji.

3. Polecenie, o którym mowa w ust. 2, nie jest wymagane, gdy wszelka zwłoka groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia ludzkiego.

4. Dowódca oddziału Policji, przed wydaniem rozkazu użycia broni palnej do określonego celu, jest obowiązany:

1) ponowić wezwanie do zachowania zgodnego z prawem,

2) zagrozić użyciem broni palnej,

3) wydać rozkaz oddania strzałów ostrzegawczych (salw) w górę.

5. Przepisu ust. 4, z wyjątkiem pkt 3, nie stosuje się w sytuacji, o której mowa w ust. 3.

§ 5. 3 Broni palnej nie używa się w przypadkach określonych w art. 17 ust. 1 pkt 6, 7 i 9 ustawy, w stosunku do kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, starców oraz osób o widocznym kalectwie.

§  6.

1. Przerwanie użycia środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej przez oddziały Policji następuje na rozkaz dowódcy oddziału lub przełożonego natychmiast po osiągnięciu celu, dla którego ich użyto.

2. Oddziały Policji wycofuje się niezwłocznie po wykonaniu zadania.

3. 4 Dowódca oddziału Policji przed wycofaniem oddziału:

1) zabezpiecza na miejscu zdarzenia ślady i dowody związane z użyciem tego oddziału oraz podejmuje inne czynności nie cierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do ich zatarcia, a także ustala świadków zdarzenia,

2) zabezpiecza odebraną broń palną, amunicję, materiały wybuchowe i inne niebezpieczne narzędzia.

§ 7. 5 W razie rozproszenia oddziałów Policji i niemożności nawiązania przez policjanta kontaktu z dowódcą, policjant ma prawo użycia broni palnej w przypadkach określonych w art. 17 ust. 1 pkt 1-4 ustawy, z zachowaniem wymogów określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez policjantów (Dz. U. Nr 63, poz. 296).

§  8.

1. Użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do pomocy Policji, przewidziane w art. 18 ust. 3 ustawy - na podstawie decyzji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - zarządzają Ministrowie Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych dla jednostek wojskowych im podległych. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio.

2. Wydzielone do pomocy Policji oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej "oddziałami Sił Zbrojnych", mogą być użyte w szczególności do:

1) 6 ochrony i obrony obiektów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy,

2) osłony lub izolacji określonych obiektów, dróg, wydzielonych ulic lub części miast,

3) wspierania działań oddziałów Policji przywracających bezpieczeństwo i porządek publiczny - gdy to okaże się niezbędne.

3. 7 Oddziały Sił Zbrojnych w czasie wykonywania zadań pozostają w strukturze organizacyjnej i w wojskowym systemie dowodzenia. W działaniach osłonowych określonych rejonów oddziałom Sił Zbrojnych wyznacza się samodzielne odcinki (rejony) wykonywania zadań, a podczas wspierania działań oddziałów Policji - określa się konkretne zadania do wykonania na rzecz tych oddziałów. Właściwy dowódca oddziału Sił Zbrojnych każdorazowo uzgadnia współdziałanie z dowódcą oddziału Policji.

§  9.

1. Oddziały Sił Zbrojnych mają prawo użyć środków przymusu bezpośredniego i broni palnej w przypadkach oraz na warunkach i w sposób przewidziany dla oddziałów Policji.

2. Użycie przez oddział Sił Zbrojnych środków przymusu bezpośredniego i broni palnej następuje na rozkaz dowódcy oddziału na podstawie polecenia Ministra Obrony Narodowej lub Ministra Spraw Wewnętrznych wydanego jednostkom wojskowym im podległym.

§  10.

1. Użycie oddziałów Policji i Sił Zbrojnych dokumentuje się za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk.

2. Dokumentowanie użycia oddziałów Policji i Sił Zbrojnych należy do właściwego komendanta wojewódzkiego Policji. W dokumentowaniu działań oddziałów Sił Zbrojnych współdziała on z organami Żandarmerii Wojskowej.

§ 11. 8  

1. Jeżeli wskutek użycia środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej nastąpiło zranienie osoby, dowódca oddziału Policji jest obowiązany spowodować udzielenie jej pierwszej pomocy medycznej, a w razie potrzeby - udzielenie fachowej pomocy medycznej.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, oraz gdy w wyniku użycia środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej nastąpiła śmierć osoby albo szkoda w mieniu, dowódca oddziału Policji niezwłocznie powiadamia o tym przełożonego i właściwego miejscowo prokuratora, a także wykonuje czynności, o których mowa w § 6 ust. 3.

§  12.

1. 9 Po zakończonych działaniach dowódcy oddziałów Policji i Sił Zbrojnych są obowiązani do sporządzenia szczegółowych raportów pisemnych. Kopie tych raportów przesyła się właściwemu wojewodzie.

2. 10 Pisemne raporty, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać w szczególności:

1) wskazanie stopnia, imienia i nazwiska dowódcy oddziału,

2) określenie czasu i miejsca użycia oddziału,

3) opis sytuacji poprzedzającej użycie i przebieg użycia oddziału,

4) określenie użytych środków przymusu bezpośredniego i broni palnej, wskazanie podmiotu, który podjął decyzję o ich użyciu,

5) opis przyczyn i skutków użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej, w tym wynikających z § 3 ust. 2 i 4 oraz § 4 ust. 3 i 5.

3. 11 Zarządzenia, decyzje, polecenia i rozkazy, a także dokumentacja, o której mowa w § 10 ust. 1, są materiałami archiwalnymi.

§  13.

1. Zbadanie, czy użycie przez oddziały Policji środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej nastąpiło zgodnie z przepisami prawa, należy do obowiązku:

1) Komendanta Głównego Policji - gdy użycie tych środków lub broni palnej nastąpiło na polecenie komendanta wojewódzkiego Policji,

2) komendanta wojewódzkiego Policji - w innych przypadkach.

2. Zbadanie, czy użycie przez oddziały Sił Zbrojnych środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej nastąpiło zgodnie z przepisami, należy do obowiązku właściwych organów wojskowych.

§ 14. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

^* Z dniem 13 stycznia 2005 r. nin. rozporządzenie traci moc w części wydanej na podstawie art. 18 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U.02.7.58), w związku ze zmianą tego przepisu przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o Policji oraz ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.04.277.2742).

¹ § 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

² § 3 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

³ § 5 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

⁴ § 6 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

⁵ § 7 zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

⁶ § 8 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit a) rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

⁷ § 8 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit b) rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

⁸ § 11 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

⁹ § 12 ust. 1 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

¹⁰ § 12 ust. 2 dodany przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.

¹¹ § 12 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U.96.63.297) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 czerwca 1996 r.