Rozdział 10 - Bezpieczeństwo i gospodarka złożem w procesie wydobywania siarki - Szczegółowe wymagania dotyczące prowadzenia ruchu zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2014.812

Akt obowiązujący

Wersja od: 23 czerwca 2014 r.

Rozdział  10

Bezpieczeństwo i gospodarka złożem w procesie wydobywania siarki

§  261.

1. Eksploatację złoża siarki prowadzi się w sposób określony w projekcie eksploatacji zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) zasady prowadzenia wydobycia siarki odwiertami;

2) sposoby oddziaływania na warunki hydronaporowe horyzontu wód złożowych;

3) zasady prowadzenia ruchu w warunkach występowania zagrożeń;

4) klasyfikację zasobów bilansowych złoża do zasobów przemysłowych, nieprzemysłowych i strat.

§ 262. Każdy otwór wiertniczy, w zależności od przeznaczenia, wyposaża się zgodnie z jego dokumentacją oraz oznacza się numerem umieszczonym w widocznym miejscu.

§ 263. Odwiert uzbraja się w sposób umożliwiający:

1) doprowadzenie wody technologicznej do złoża;

2) odbiór wytopionej siarki ze złoża na powierzchnię.

§ 264. Pozostawianie odwiertów z niezabezpieczonymi wylotami kolumn rur okładzinowych, w szczególności po zakończeniu prowadzonych robót wiertniczych, renowacyjnych i rekonstrukcyjnych, jest niedopuszczalne.

§  265.

1. Rurociągi przeznaczone do transportu gorących:

1) siarki,

2) cieczy technologicznej,

3) wód złożowych

- skutecznie izoluje się przed możliwością poparzenia ludzi.

2. Rurociągi eksploatowane w ruchu zakładu górniczego otworowego w miejscach krzyżowania się z drogami kopalnianymi zabezpiecza się przed uszkodzeniem.

§ 266. Rurociągi służące do transportu substancji technologicznych numeruje się i oznakowuje w miejscach zainstalowania głównej armatury odcinającej w sposób pozwalający na ich identyfikację.

§  267.

1. Próby szczelności oraz próby ciśnieniowe instalacji i urządzeń technologicznych przeprowadza się w obecności osób wyznaczonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Próby, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się przed wykonaniem powłok antykorozyjnych i ciepłochronnych. Z przeprowadzonych prób sporządza się protokół.

§ 268. Przegląd instalacji gazowych, instalacji sprężonego powietrza, zaworów redukcyjnych i szybko zamykających oraz innych urządzeń wykonuje się zgodnie z ustaleniami kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

§ 269. Prace wewnątrz kotłów wykonuje się tylko po ich odłączeniu i zabezpieczeniu zaślepkami wszystkich połączeń kotła z instalacjami lub urządzeniami.

§ 270. Konstrukcję i sposób uzbrojenia otworów wiertniczych dostosowuje się do stwierdzonej wierceniami głębokości zalegania spągu i budowy serii chemicznej złoża.

§ 271. Kompensację naprężeń kolumn rur eksploatacyjnych, powodowanych czynnikami termicznymi i procesem osiadania nadkładu, zapewnia się, stosując odpowiednią konstrukcję więźby rurowej lub teleskopową konstrukcję tych kolumn.

§ 272. Przed każdym włączeniem odwiertu do eksploatacji sprawdza się drożność kolumny zasilającej i wydobywczej.

§ 273. Włączenie odwiertu do eksploatacji wymaga decyzji kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

§  274.

1. Sposób wykonania zabiegów intensyfikacji przypływu poprzez udrożnienie kolumn rur lub przestrzeni międzyrurowej i strefy przyodwiertowej ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Prace związane z udrożnieniem kolumn rur eksploatacyjnych, wymagające demontażu więźby rurowej odwiertu, prowadzi się pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego.

§  275.

1. Parametry wody technologicznej, podawanej do grzania złoża, mierzone w sterowni, określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. W przypadkach wymagających zestalenia płynnej siarki w odwiercie, dla opanowania wypływu mieszaniny siarkowo-wodnej uszkodzoną więźbą rurową, dopuszcza się tłoczenie do odwiertu wody o temperaturze niższej od temperatury topnienia siarki.

§ 276. Wstępne grzanie złoża oraz sposób uruchomienia i prowadzenia eksploatacji określa się w instrukcjach zatwierdzonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

§  277.

1. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się tłoczenie wody technologicznej do odwiertu kolumną techniczną rur okładzinowych, w których but jest posadowiony powyżej serii produktywnej.

2. Tłoczenie wody technologicznej, o którym mowa w ust. 1, odnotowuje się w raporcie zmianowym.

§  278.

1. Odwiert włącza się do systemu kontrolno-pomiarowego, począwszy od rozpoczęcia wstępnego grzania złoża, aż do wyłączenia odwiertu z eksploatacji.

2. Dopuszcza się odstąpienie od indywidualnego opomiarowania odwiertu i wykonywania pomiaru bilansowego w okresie remontu lub wymiany urządzeń pomiarowych danego odwiertu.

3. Zasady funkcjonowania systemu kontrolno-pomiarowego i pomiarów określają wytyczne technologiczne węzła eksploatacji.

§  279.

1. Stan techniczny więźby rurowej odwiertu włączonego do ruchu, wraz z osprzętem i przynależną instalacją, poddaje się systematycznym oględzinom, a usterki niezwłocznie likwiduje. O wyłączeniu odwiertu z ruchu decyduje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Przed wyłączeniem odwiertu z ruchu zakładu górniczego otworowego, po zakończeniu eksploatacji, sporządza się protokół zakończenia eksploatacji, który zatwierdza kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

§  280.

1. Odwiert, który po wyłączeniu z ruchu nie jest przeznaczony do innych zadań, się likwiduje.

2. Przeznaczenie odwiertu po jego wyłączeniu z ruchu określa się w protokole, o którym mowa w § 279 ust. 2.

3. Poszczególne pola eksploatacyjne lub ich części, po rozliczeniu zasobów, mogą być wyłączone z eksploatacji z przeznaczeniem terenu do dalszej działalności przemysłowej lub rekultywacji.

4. O wyłączeniu z eksploatacji pola lub jego części, po uzyskaniu ustalonego stopnia wykorzystania zasobów złoża w ich granicach, decyduje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

§  281.

1. Zakres i system oddziaływania na warunki hydronaporowe dla rejonów eksploatacyjnych określa służba geologiczna zakładu górniczego otworowego, w uzgodnieniu z właściwymi działami ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. W uzgodnieniach, o których mowa w ust. 1, w szczególności uwzględnia się:

1) natężenie prowadzenia eksploatacji i związanego z nią poziomu zasilania złoża wodą technologiczną w danym rejonie;

2) warunki hydrogeologiczne złoża w danym rejonie;

3) zapewnienie ciśnienia wód złożowych wymaganego potrzebami eksploatacji;

4) przeciwdziałanie niezamierzonym wypływom wód złożowych na powierzchnię oraz przedostawaniu się ich do chronionych horyzontów wodonośnych;

5) ukierunkowanie przepływu wód, poprzez oddziaływanie hydrauliczne systemem barier represyjnych i depresyjnych, w celu podgrzewania złoża oraz odbioru wód dla celów eksploatacyjnych w układzie zamkniętego obiegu wód.

§  282.

1. Maksymalną temperaturę odbieranych wód złożowych z poszczególnych otworów odprężających określa służba geologiczna zakładu górniczego otworowego w uzgodnieniu z kierownikiem działu górniczego.

2. Przy określaniu temperatury, o której mowa w ust. 1, uwzględnia się:

1) potrzeby termicznego udrażniania złoża o niskim współczynniku filtracji na przedpolu eksploatacji;

2) minimalizowanie strat cieplnych w warunkach dobrej filtracji złoża;

3) wymagania technologiczne procesu podgrzewania wód złożowych, przy zamkniętym obiegu tych wód, zapewniające bezpieczeństwo ruchu zakładu górniczego otworowego i pracowników.

§  283.

1. Stwierdzony na powierzchni niezamierzony wypływ wody, który może mieć bezpośredni związek z horyzontem wód złożowych, bez względu na to, gdzie się pojawił, natychmiast zgłasza się osobie dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego i odnotowuje w raporcie zmianowym.

2. Osoba dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego zabezpiecza rejon wypływu wody przez jego odpowiednie ogrodzenie, oznakowanie tablicami ostrzegawczymi i oświetlenie w porze nocnej, a także zawiadamia o powstałym zagrożeniu obsługę pracującą w tym rejonie na danej zmianie i osobę dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego przejmującą zmianę.

3. Dopuszcza się możliwość nieoświetlenia rejonu wypływu wody. Decyzję w tej sprawie podejmuje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

§  284.

1. Sposób postępowania w przypadku awarii związanej z procesem eksploatacji złoża lub erupcji ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Likwidację awarii związanej z procesem eksploatacji złoża lub erupcji wykonuje się zgodnie z planem likwidacji awarii albo erupcji, zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

§  285.

1. Osoby zatrudnione przy zabezpieczaniu miejsca awarii związanej z procesem eksploatacji złoża albo erupcji, w szczególności przy prowadzeniu prac likwidacyjnych tych zjawisk, posiadają wymagane kwalifikacje i stosują niezbędny sprzęt ochrony indywidualnej oraz odzież ochronną.

2. Prace mające na celu likwidację awarii związanej z procesem eksploatacji złoża i erupcji wykonuje się pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego, wyznaczonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

§  286.

1. W układach otworów wiertniczych odbioru lub zatłaczania wód prowadzi się bilansowe pomiary ilości wód, a w układzie zatłaczania - także ciśnienia tłoczenia tych wód.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do uszczelniania rur okładzinowych, do likwidacji erupcji oraz awarii i komplikacji wiertniczych.

§  287.

1. W otworach wiertniczych i punktach obserwacyjnych prowadzi się obserwacje, pomiary i badania, ustalające ciśnienie wód. Przypadki, w których jest konieczne badanie składu chemicznego tych wód i ich temperatury, określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

2. Obserwacje i pomiary prowadzi się także w wyznaczonych punktach udostępniania i użytkowania wód czwartorzędowych i trzeciorzędowych, leżących w obrębie przewidywanej strefy zasięgu wpływów eksploatacji.

3. Pierwsze pomiary i badania w otworach wiertniczych obserwacyjnych i punktach, o których mowa w ust. 2, wykonuje się przed rozpoczęciem eksploatacji złoża w celu ustalenia stanu wyjściowego.

§  288.

1. Wszystkie otwory wiertnicze obserwacyjne, studnie i źródła naturalne objęte obserwacjami, pomiarami i badaniami nawiązuje się do osnowy geodezyjnej i nanosi na mapy sytuacyjno-wysokościowe.

2. Sposób, zakres i częstotliwość przeprowadzania obserwacji, pomiarów i badań oraz sposób ich ewidencjonowania określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.

§ 289. Urządzenia ciśnieniowe, służące do oczyszczania siarki, mogą być dopuszczone do użytkowania po spełnieniu wymagań określonych w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z późn. zm.) i w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym.

§ 290. Przy pracach związanych z oczyszczaniem siarki, jej rozlewaniem i zestalaniem na składowiskach zachowuje się szczególne środki ostrożności, w celu uniknięcia poparzenia płynną siarką.

§  291.

1. Siarkę w stanie płynnym składuje się w przystosowanych do tego celu zbiornikach wyposażonych w przyrządy do pomiaru jej temperatury i poziomu.

2. Siarkę w stanie stałym składuje się na przystosowanych do tego celu składowiskach, zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji techniczno-technologicznej, zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.

§ 292. W przypadku stosowania przenośnika taśmowego lub ciągu przenośników taśmowych, o długości przekraczającej 150 m, w miejscach przechodzenia osób zabudowuje się przejścia przez jego trasę.

§  293.

1. Sterownie eksploatacyjne wyposaża się w aparaturę do utylizacji siarkowodoru.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego określa zasady nadzoru nad sprawnością aparatury, o której mowa w ust. 1, oraz nad monitoringiem utylizacji siarkowodoru.