Dział 6 - Maszyny, urządzenia i instalacje oraz obiekty budowlane zakładu górniczego - Szczegółowe wymagania dotyczące prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2017.1118

Akt obowiązujący

Wersja od: 13 marca 2020 r.

DZIAŁ  VI

Maszyny, urządzenia i instalacje oraz obiekty budowlane zakładu górniczego

Rozdział  1

Wymagania ogólne

§ 508. Maszyny, urządzenia i instalacje eksploatuje się, konserwuje i naprawia w sposób określony w dokumentacji techniczno-ruchowej.

§ 509. W zakładach górniczych, w których występuje zagrożenie wybuchem, stosuje się urządzenia budowy przeciwwybuchowej, które eksploatuje się w sposób określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

§  510. 

1. Obsługę maszyn, urządzeń i instalacji powierza się osobom posiadającym upoważnienia do obsługi danego typu maszyn, urządzeń lub instalacji, wydane przez kierownika ruchu zakładu górniczego na podstawie udokumentowanych uprawnień i kwalifikacji.

2. Osoby obsługujące danego typu maszynę, urządzenie lub instalację posiadają przy sobie dokument potwierdzający upoważnienie do obsługi tych maszyn, urządzeń lub instalacji.

§ 511. Zezwolenie, o którym mowa w art. 114 ust. 1 ustawy, na oddanie do ruchu maszyn, urządzeń i ścian jest wydawane na podstawie protokołu komisyjnego odbioru technicznego.

§  512. 

1. Osoby wykonujące czynności w ruchu zakładu górniczego, w zakresie wykonywanych czynności, odpowiadają za właściwą eksploatację maszyn, urządzeń i instalacji.

2. W trakcie naprawy maszyn i innych urządzeń technicznych zabezpiecza się je przed samoczynnym i niezamierzonym uruchomieniem.

§  513. 

1. Naprawa maszyn, urządzeń i instalacji w trakcie ich ruchu oraz bezpośrednie smarowanie i czyszczenie części ruchomych jest niedopuszczalne.

2. Naprawę maszyn, urządzeń i instalacji wykonuje się wyłącznie po:

1) zatrzymaniu maszyny lub urządzenia;

2) zabezpieczeniu maszyny lub urządzenia przed samoczynnym przemieszczeniem;

3) wyłączeniu dopływu energii.

§  514. 

1. Pomieszczenia ruchu zakładu górniczego, w których są zainstalowane maszyny, urządzenia oraz instalacje elektroenergetyczne, klasyfikuje się ze względu na możliwość dostępu do nich osób postronnych jako pomieszczenia:

1) zamknięte;

2) otwarte;

3) ogólnie dostępne.

2. Klasyfikacja pomieszczeń, o których mowa w ust. 1, sposoby zabezpieczenia wejść do nich oraz wykaz osób upoważnionych do przebywania w pomieszczeniach zamkniętych są określane przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego.

§  515. 

1. Maszyny, urządzenia i instalacje pracujące w ruchu ciągłym są bezpośrednio przekazywane i przejmowane przez pracowników obsługi na stanowisku ich pracy.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do maszyn i urządzeń zautomatyzowanych, pracujących bez obsługi.

§  516. 

1. Maszyny i urządzenia sterowane zdalnie wyposaża się w akustyczną lub optyczną sygnalizację ostrzegawczą stosowaną przed ich uruchomieniem.

2. Osobie znajdującej się w strefie zagrożonej zapewnia się możliwość:

1) wstrzymania rozruchu lub zatrzymania i zablokowania urządzenia sterowanego zdalnie z miejsca, w którym się znajduje;

2) poinformowania osoby sterującej urządzeniem o jego zatrzymaniu lub zablokowaniu.

§ 517. Osoby obsługujące maszyny, urządzenia i instalacje:

1) zapoznają się ze stanem technicznym maszyny lub urządzenia przed przejęciem obsługi;

2) zawiadamiają osoby dozoru ruchu zakładu górniczego o brakach i usterkach w maszynach, urządzeniach lub instalacjach;

3) zabezpieczają maszyny i urządzenia przed przypadkowym przemieszczeniem lub samoczynnym uruchomieniem;

4) ostrzegają osoby znajdujące się w zasięgu pracy maszyn i urządzeń bezpośrednio przed ich uruchomieniem.

§  518. 

1. W zakładach górniczych prowadzi się ewidencję urządzeń pomiarowych, dokumentuje się ich legalizacje lub wzorcowania oraz ich okresowe kontrole.

2. Terminy okresowych kontroli urządzeń pomiarowych są określane z uwzględnieniem warunków ich użytkowania przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego.

3. Metanomierze wchodzące w skład systemu gazometrycznego kontroluje się nie rzadziej niż raz na 3 lata oraz po dokonaniu ich naprawy.

§  519. 

1. W zakładach górniczych prowadzi się ewidencję urządzeń ciśnieniowych, dźwignicowych i transportowych specjalnych zainstalowanych w wyrobiskach.

2. Urządzenia, o których mowa w ust. 1, są kontrolowane przez rzeczoznawców.

3. Zakres i częstotliwość przeprowadzania kontroli urządzeń, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§  520. 

1. W wyrobiskach obok maszyn i urządzeń wykonuje się oraz utrzymuje się przejścia, których szerokość wynosi nie mniej niż 0,7 m, a wysokość nie mniej niż 1,8 m, o ile przepisy rozporządzenia nie stanowią inaczej.

2. Wymiary przejść, o których mowa w ust. 1, określa się w projekcie technicznym.

§ 521. Do obiektów służących przygotowaniu wydobytego węgla do sprzedaży przepisy § 508, § 510-517 i § 520 stosuje się odpowiednio.

§  522. 

1. Maszyny, urządzenia i instalacje znajdujące się w obiektach i pomieszczeniach służących przygotowaniu wydobytego węgla do sprzedaży, są kontrolowane:

1) na bieżąco - przez upoważnione osoby obsługi, konserwatorów i elektromonterów;

2) raz w miesiącu - przez osoby dozoru ruchu zakładu górniczego o odpowiedniej specjalności;

3) raz na kwartał - przez osoby wyższego dozoru ruchu zakładu górniczego o odpowiedniej specjalności.

2. Kontrole, o których mowa w ust. 1, prowadzi się na zasadach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Rozdział  2

Obudowy zmechanizowane i maszyny urabiające

§  523. 

1. Obudowę zmechanizowaną przeznaczoną do pracy w:

1) ścianach prowadzonych w rejonach występowania wstrząsów górotworu - przystosowuje się przez upodatnienie do przejmowania obciążeń dynamicznych;

2) wyrobiskach ścianowych o wysokości większej niż 2,4 m - wyposaża się w urządzenia chroniące osoby w nich przebywające przed uderzeniami brył węgla spadających z czoła ściany;

3) ścianach o nachyleniu podłużnym większym niż 18° i wysokości większej niż 1,7 m - wyposaża się w hydraulicznie sterowane osłony oddzielające pole maszynowe od przejścia przeznaczonego dla osób.

2. Szerokość przejścia wzdłuż ściany w obudowach zmechanizowanych wynosi nie mniej niż 0,6 m.

3. Przedział obudowy zmechanizowanej przeznaczony do przejścia pracowników w ścianach o nachyleniu podłużnym większym niż 25° wyposaża się w przegrody, stopnie i uchwyty. Odstęp między przegrodami jest nie większy niż 10 m.

4. Wymagania w zakresie bezpieczeństwa użytkowania oraz oceny stanu technicznego sekcji obudowy zmechanizowanej określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§  524. 

1. W ścianach o nachyleniu podłużnym większym niż 15° kombajny zabezpiecza się przed zsuwaniem się przez zastosowanie dwóch niezależnych układów hamulcowych, z których każdy umożliwia zatrzymanie maszyny.

2. W wyrobiskach ścianowych przy nachyleniu podłużnym większym niż 18° oraz w ścianach prowadzonych w pokładach zaliczonych do II stopnia zagrożenia tąpaniami stosuje się kombajny, które po załączeniu zasilania są sterowane zdalnie bezprzewodowo.

3. Kombajn stosuje się w ścianach, których nachylenie poprzeczne gwarantuje zachowanie stateczności kombajnu prowadzonego po przenośniku zgrzebłowym w każdych warunkach użytkowania.

4. Przemieszczanie kombajnu ścianowego przy użyciu łańcucha jest niedopuszczalne.

§  525. 

1. Kombajn wyposaża się w urządzenia ograniczające zapylenie powietrza a, jeżeli w układzie hydraulicznym nie zastosowano oleju spełniającego warunki trudnopalności również w urządzenia gaśnicze.

2. W ścianach o wysokości większej niż 2 m kombajn wyposaża się w nastawne osłony ochraniające stanowisko kombajnisty przed bryłami spadającymi z czoła ściany.

3. Kombajny przeznaczone do pracy w ścianach wyposaża się w wyłącznik awaryjny, dostępny z każdego miejsca wzdłuż kombajnu od strony obsługi, powodujący wyłączenie kombajnu oraz współpracujących z nim urządzeń. Odblokowanie wyłącznika awaryjnego następuje po wykonaniu dodatkowych czynności.

4. Układ hydrauliczny zmiany położenia organu urabiającego kombajnu wyposaża się w urządzenie zabezpieczające ten organ przed opadaniem w przypadku zaniku zasilania.

5. Załączenie zasilania nie powoduje posuwu kombajnu.

§ 526. Stosowanie kombajnu chodnikowego przy nachyleniu podłużnym i poprzecznym wyrobiska umożliwiającym zsunięcie się kombajnu jest niedopuszczalne.

§  527. 

1. Urządzenia strugowe wyposaża się w urządzenia:

1) umożliwiające zatrzymanie i zablokowanie napędów urządzenia strugowego i przenośnika z miejsc odległych od siebie nie więcej niż 10 m wzdłuż ściany;

2) zapobiegające wjechaniu głowicy strugowej na napęd;

3) zraszające, umieszczone wzdłuż trasy przenośnika.

2. Urządzeń strugowych, których głowice poruszają się ruchem innym niż posuwisto-zwrotny, nie wyposaża się w urządzenia, o których mowa w ust. 1.

Rozdział  3

Urządzenia i układy głównego odwadniania

§  528. 

1. W zakładzie górniczym stosuje się urządzenia i układy głównego odwadniania, umożliwiające odprowadzenie najwyższego dobowego dopływu wody w czasie nie dłuższym niż 20 godzin.

2. Komory pomp i rozdzielni zasilających urządzenia głównego odwadniania lokalizuje się w pobliżu szybów.

3. W rejonie komory pomp głównego odwadniania znajdują się nie mniej niż dwa niezależne zbiorniki lub chodniki wodne.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się na poziomach, z których jest możliwe sprowadzenie wody na niższy poziom, na którym znajdują się urządzenia odwadniające i zbiorniki lub chodniki wodne, zapewniające również zmagazynowanie wody sprowadzanej z wyższych poziomów.

5. Pojemność czynnych zbiorników lub chodników wodnych zapewnia zgromadzenie wody pochodzącej z nie mniej niż 12-godzinnego dopływu naturalnego i podsadzki.

6. Zmniejszenie pojemności zbiorników lub chodników, o których mowa w ust. 5, jest dopuszczalne za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego, jeżeli układy głównego odwadniania umożliwiają odprowadzenie najwyższego dobowego dopływu wody w czasie nie dłuższym niż 20 godzin. O zmniejszeniu pojemności zbiorników lub chodników wodnych zawiadamia się właściwy organ nadzoru górniczego.

7. Urządzenia i układy głównego odwadniania utrzymuje się w stanie zapewniającym ich funkcjonalność.

§  529. 

1. Komory pomp głównego odwadniania na poziomach o dopływie wody ponad 1 m³/min wyposaża się w co najmniej trzy pompy.

2. W przypadku wyposażenia komory pomp głównego odwadniania w zespoły pomp, minimalną liczbę pomp w komorze pomp głównego odwadniania oblicza się według wzoru:

i = 2n + 1

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

i - minimalną liczbę pomp w komorze pomp głównego odwadniania,

n - liczbę pomp w zespole pomp.

3. W komorze pomp głównego odwadniania zapewnia się obecność w gotowości ruchowej dwóch:

1) pomp - w przypadku komory wyposażonej w 3 pompy;

2) zespołów pomp - w przypadku komory wyposażonej w zespoły pomp.

§  530. 

1. W komorach pomp oraz rozdzielni zasilających pompy głównego odwadniania zapewnia się:

1) bezpośrednią łączność telefoniczną z dyspozytorem ruchu, w sposób uniemożliwiający wystąpienie przerwy w łączności w przypadku zatapiania poziomu, na którym jest zlokalizowana komora głównego odwadniania;

2) sygnalizację alarmową zagrożenia wodnego - lokalną i zdalną do miejsca ze stałą obsługą, działającą w przypadku przekroczenia najwyższego dopuszczalnego poziomu wody w rząpiu komory pomp oraz w zbiorniku lub chodniku wodnym.

2. Komory, o których mowa w ust. 1, zabezpiecza się przed wdarciem się wody powodującym unieruchomienie rozdzielni i pompowni.

§  531. 

1. Urządzenia głównego odwadniania wyposaża się w co najmniej dwa tłoczne rurociągi o łącznej przepustowości nie mniejszej niż łączna wydajność znamionowa wymaganej liczby zainstalowanych pomp, przy prędkości przepływu nie większej niż 3 m/s.

2. Pompę głównego odwadniania wyposaża się w instalację wodną umożliwiającą niezależne tłoczenie wody do nie mniej niż dwóch rurociągów tłocznych.

§ 532. Eksploatacja zaworów bezpieczeństwa, zaworów zwrotnych, rurociągów tłocznych i zasuw po przekroczeniu wartości dopuszczalnych ich zużycia jest niedopuszczalna.

Rozdział  4

Transport pionowy oraz transport w wyrobiskach o nachyleniu większym niż 45°

§ 533. Górnicze wyciągi szybowe, zwane dalej "wyciągami szybowymi", wykorzystuje się do jazdy ludzi, ciągnienia urobku, transportu materiałów i urządzeń oraz transportu pomocniczego.

§ 534. Przepisy dotyczące prowadzenia ruchu wyciągami szybowymi stosuje się do:

1) czynnych wyciągów szybowych stanowiących stałe urządzenia transportowe w szybach;

2) czynnych wyciągów szybowych pomocniczych w szybach;

3) wyciągów szybowych użytkowanych w trakcie głębienia oraz zbrojenia szybów;

4) wind frykcyjnych;

5) innego wyposażenia szybów;

6) urządzeń wymienionych w pkt 1-5, zainstalowanych w szybikach.

§ 535. Wyciągi szybowe, urządzenia współpracujące oraz wyposażenie szybów obsługuje się, kontroluje oraz demontuje zgodnie z wymaganiami prowadzenia ruchu układów transportu w wyrobiskach o nachyleniu większym niż 45°, określonymi w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

§ 536. Oddanie do ruchu wyciągu szybowego wymaga:

1) pozwolenia właściwego organu nadzoru górniczego, o którym mowa w art. 114 ust. 2 ustawy - w przypadku wprowadzenia w czynnych wyciągach szybowych zmian dotyczących:

a) zwiększenia ustalonych parametrów obciążenia lub prędkości jazdy,

b) głębokości ciągnienia oraz uruchomienia lub likwidacji poziomów,

c) funkcji wyciągu,

d) typu maszyny wyciągowej,

e) układu hamulcowego w zakresie sposobu działania i sterowania,

f) układów napędowych, sterowania, zasilania i zabezpieczeń ruchu wyciągów lub wprowadzenia zmian sposobu ich działania,

g) urządzeń sygnalizacji szybowej w zakresie zmian warunków prowadzenia ruchu,

h) konstrukcji zbrojenia szybów, w tym powiększenia dopuszczalnego zużycia prowadników i dźwigarów powyżej 50% ich pierwotnego wymiaru nominalnego najcieńszej ścianki lub innych wartości dopuszczalnego zużycia zawartych w dokumentacji wyciągu szybowego zgodnie z § 538 ust. 2 pkt 3 lit. d;

2) zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego - w przypadku wprowadzenia w czynnych wyciągach innych zmian niż określone w pkt 1.

§ 537. Kierownik ruchu zakładu górniczego zawiadamia właściwy organ nadzoru górniczego o zakresie planowanych robót i posiadaniu kompletnej dokumentacji nie później niż:

1) miesiąc przed rozpoczęciem budowy lub dokonywania zmian, o których mowa w § 536 pkt 1;

2) 14 dni przed rozpoczęciem budowy lub dokonywania zmian, o których mowa w § 536 pkt 2.

§  538. 

1. Jeżeli warunki dopuszczenia urządzeń lub układów nie stanowią inaczej, pozwolenie, o którym mowa w § 31 ust. 1 oraz w § 536 pkt 1, wydaje się na podstawie:

1) dokumentacji wyciągu szybowego lub

2) dodatku do dokumentacji wyciągu szybowego;

3) protokołu komisyjnego odbioru technicznego.

2. Dokumentacja wyciągu szybowego zawiera:

1) arkusz opisowy zawierający charakterystykę techniczną:

a) wyciągu szybowego z wyszczególnieniem dokumentacji technicznej, na podstawie której sporządzono dokumentację wyciągu szybowego,

b) lin oraz zestawienia obciążeń lin wyciągowych nośnych, wyrównawczych, odbojowych i prowadniczych;

2) plan sytuacyjny z zaznaczonym na nim położeniem szybu, wieży wyciągowej i budynku maszyny wyciągowej, dróg dojazdowych oraz innych obiektów znajdujących się w pobliżu szybu;

3) rysunek:

a) przekroju pionowego wyciągu szybowego z określeniem danych charakterystycznych oraz wymiarów zasadniczych dotyczących:

– położenia maszyny wyciągowej względem wieży szybowej i kół linowych, z uwzględnieniem kątów nabiegania i odchylenia lin przy kołach linowych i maszynie wyciągowej,

– belek odbojowych i podchwytów samoczynnych z określeniem wysokości spadku naczynia wyciągowego na podchwyty,

– elementów nadszybia i poszczególnych podszybi z zaznaczeniem pomostów do wsiadania i wysiadania oraz poziomów załadowczych i wyładowczych,

– skrajnych położeń technologicznych naczyń wyciągowych,

– dróg przejazdu naczyń wyciągowych w wieży i w rząpiu oraz urządzeń hamujących zainstalowanych na tych drogach,

b) rzutu poziomego maszyny wyciągowej i wieży szybowej z zaznaczeniem ich usytuowania względem szybu,

c) tarczy szybowej:

– z naniesieniem wyposażenia, odstępów ruchowych i głównych wymiarów zbrojenia szybowego,

– dla każdego z przekrojów - w przypadku zmiennych przekrojów szybu,

d) mocowania dźwigarów do obmurza szybu i prowadników do dźwigarów wraz z zestawieniem wyników obliczeń:

– dopuszczalnych sił oddziaływania naczyń wyciągowych na zbrojenie szybu,

– dopuszczalnego zużycia prowadników i dźwigarów;

4) uproszczoną dokumentację techniczną:

a) napędu maszyny wyciągowej oraz urządzenia sygnalizacji i łączności szybowej,

b) urządzeń przyszybowych wraz z układami sterowania;

5) obliczenia:

a) krytycznych i dopuszczalnych przyspieszeń i opóźnień dla maszyny wyciągowej z kołem pędnym,

b) skuteczności działania hamulców, w tym wynik sprawdzenia hamulca ze względu na możliwość poślizgu liny w przypadku maszyn z kołem pędnym,

c) skuteczności działania urządzeń hamujących na wolnych drogach przejazdu w wieży i rząpiu;

6) schemat:

a) układu hamulcowego maszyny wyciągowej oraz schemat układu sterowania, zasilania i zabezpieczeń hamulców,

b) sposobów przewietrzania i odwadniania rząpia wraz z sygnalizacją stanów;

7) decyzje dopuszczające do stosowania elementy wyciągu szybowego;

8) zgody, o których mowa w art. 120 ust. 3 ustawy;

9) zezwolenia, o których mowa w § 536 pkt 2, wraz z dokumentami, o których mowa w § 539 ust. 1.

3. Dodatek do dokumentacji wyciągu szybowego, sporządzony w związku ze zmianami wprowadzonymi w wyciągu szybowym, zawiera dokumenty wymienione w ust. 2, które dotyczą wprowadzonych zmian.

4. Dokumenty, o których mowa w ust. 2 pkt 1-6 i ust. 3, są:

1) podpisywane przez kierownika jednostki organizacyjnej, która je sporządziła lub osobę przez niego upoważnioną;

2) zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  539. 

1. Zezwolenie, o którym mowa w § 536 pkt 2, wydaje się na podstawie:

1) protokołu odbioru technicznego;

2) dokumentacji zmian dokonanych w wyciągu szybowym.

2. Dokumentacja, o której mowa w ust. 1 pkt 2:

1) jest sporządzana w formie karty zmian;

2) zawiera dokumenty wymienione w § 538 ust. 2, które dotyczą wprowadzonych zmian.

§  540. 

1. Wyciąg szybowy wraz z urządzeniami towarzyszącymi utrzymuje się w sposób określony w dokumentacji wyciągu szybowego.

2. Eksploatowanie niesprawnych technicznie elementów wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących oraz wyposażenia szybu jest niedopuszczalne.

3. Naprawy nośnych elementów wyciągów szybowych wykonuje się przy udziale właściwego rzeczoznawcy.

§  541. 

1. Pod względem wielkości lub funkcji wyciągi szybowe dzieli się na:

1) duże - o prędkości ruchu większej niż 4 m/s i ciężarze transportowanym większym niż 50 kN;

2) średnie - o prędkości ruchu nie większej niż 4 m/s i nie mniejszej niż 2 m/s i ciężarze transportowanym nie większym niż 50 kN i nie mniejszym niż 20 kN;

3) małe - o prędkości ruchu mniejszej niż 2 m/s i ciężarze transportowanym mniejszym niż 20 kN oraz w których liczba osób w klatce jest nie większa niż 10;

4) pomocnicze:

a) awaryjno-rewizyjne,

b) ratownicze,

c) małe wyciągi materiałowe.

2. Podział wyciągów szybowych na klasy intensywności ruchu jest dokonywany przez kierownika ruchu zakładu górniczego zgodnie z następującymi kryteriami:

1) klasa I - jeżeli liczba cykli na dobę jest większa niż 100,

2) klasa II - jeżeli liczba cykli na dobę jest nie większa niż 100

- z wyłączeniem wyciągów szybowych kubłowych w szybach głębionych i zbrojonych.

3. Kierownik ruchu zakładu górniczego zapewnia warunki kontroli wyciągów szybowych określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

§  542. 

1. Eksploatacja wieży szybowej jest niedopuszczalna w przypadku:

1) zużycia elementów wieży szybowej przekraczającego stan graniczny, przy którym naprężenia w elementach nośnych przekroczą wartości dopuszczalne dla warunków obciążeń ruchowych i awaryjnych określonych w dokumentacji wyciągu szybowego;

2) wychylenia pionowej osi wieży szybowej, zmierzonego na odcinku od osi górnego koła linowego lub osi koła albo bębna pędnego maszyny wyciągowej na wieży szybowej do belek podtrzonowych wieży szybowej, wynoszącego więcej niż 1/500 tego odcinka.

2. Pomiary kontrolne wychylenia wieży szybowej są dokonywane:

1) przez mierniczego górniczego;

2) nie rzadziej niż co 5 lat w terminach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, który uwzględnia warunki lokalne, w szczególności intensywność ujawniania się wpływów prowadzonej eksploatacji górniczej.

3. W przypadku stwierdzenia wychylenia wieży szybowej przekraczającego wartość, o której mowa w ust. 1 pkt 2, warunki jej eksploatacji i kontroli są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii rzeczoznawcy.

§  543. 

1. Konstrukcje stalowe wyposażenia szybu utrzymuje się w taki sposób, aby zużycie ich elementów nie było większe niż 50% pierwotnej grubości nominalnej ich najcieńszej ścianki albo od innych parametrów dopuszczalnego zużycia, zawartych w dokumentacji wyciągu szybowego zgodnie z § 538 ust. 2 pkt 3 lit. d lub dokumentacji technicznej wyposażenia pomocniczego szybu.

2. Elementy konstrukcji stalowych wyposażenia szybu wymienia się w przypadku trwałego odkształcenia w stopniu uniemożliwiającym dalsze ich użytkowanie.

§ 544. Ciągi komunikacyjne dla pieszych utrzymuje się w stanie zapewniającym bezpieczne i swobodne przejście.

§  545. 

1. Zbrojenie szybu utrzymuje się w sposób zapewniający odstępy ruchowe dla wyciągów szybowych, z wyjątkiem wyciągów awaryjno-rewizyjnych, nie mniejsze niż:

1) w przypadku prowadzenia naczyń wyciągowych po prowadnikach sztywnych:

a) 100 mm - między naczyniami na odcinku ich mijania się w szybie,

b) 80 mm - między naczyniem a obudową szybu lub konstrukcjami zainstalowanymi w szybie,

c) 30 mm - między naczyniem a dźwigarami szybowymi, do których są mocowane prowadnik lub elementy mocowania prowadnika do dźwigarów;

2) w przypadku prowadzenia naczyń wyciągowych po prowadnikach linowych:

a) 300 mm - między naczyniami na odcinku ich mijania się w szybie bez lin odbojowych,

b) 200 mm - między naczyniami na odcinku ich mijania się w szybie z linami odbojowymi,

c) 240 mm - między naczyniem a obudową szybów oraz między naczyniem a konstrukcjami zainstalowanymi w szybie bez lin odbojowych,

d) 150 mm - między naczyniem a obudową szybów oraz między naczyniem a konstrukcjami zainstalowanymi w szybie z linami odbojowymi.

2. W przypadku wyciągów awaryjno-rewizyjnych odstępy ruchowe wynoszą nie mniej niż:

1) przy prowadzeniu sztywnym:

a) 150 mm - w miejscu mijania się naczynia wyciągu awaryjno-rewizyjnego z naczyniem wyciągu głównego,

b) 50 mm - między naczyniem a obudową szybu,

c) 50 mm - między naczyniem a dźwigarami szybowymi;

2) przy prowadzeniu linowym:

a) między poruszającym się naczyniem a obudową szybu lub dźwigarami szybowymi - 0,75 odległości nominalnej określonej w dokumentacji tych wyciągów, lecz nie mniej niż 150 mm,

b) między poruszającym się naczyniem a naczyniem sąsiedniego wyciągu z prowadnikami linowymi - 0,75 odległości nominalnej ustalonej w dokumentacji tych wyciągów, lecz nie mniej niż 225 mm.

3. Krzesła szybowe utrzymuje się w sposób zapewniający odstępy ruchowe przy maksymalnym dopuszczalnym zużyciu elementów prowadzących naczynia i krzesła, nie mniejsze niż:

1) 30 mm między naczyniem prowadzonym w prowadzeniach kątowych a konstrukcją krzesła szybowego, do której są przymocowane prowadzenia kątowe;

2) 80 mm między naczyniem prowadzonym w prowadzeniach kątowych a pozostałą konstrukcją krzesła szybowego na międzypoziomach;

3) 30 mm między naczyniem prowadzonym w prowadzeniach kątowych a pozostałą konstrukcją krzesła szybowego na poziomach końcowych.

4. W szybach i szybikach, w których prędkość przepływu powietrza, określona w obszarze tarczy szybowej bez naczyń wyciągowych, jest większa niż 8 m/s, odstępy ruchowe określone w ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 powiększa się o 50%.

§  546. 

1. W przypadku prowadzenia naczyń po prowadnikach stalowych niedopuszczalne są:

1) przesunięcia w płaszczyznach czołowych i bocznych styków dwóch sąsiednich prowadników większe niż 2 mm;

2) szczeliny między prowadnikami większe niż 5 mm.

2. W przypadku prowadzenia naczyń po prowadnikach drewnianych niedopuszczalne są:

1) przesunięcia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, większe niż 4 mm;

2) szczeliny, o których mowa w ust. 1 pkt 2, większe niż 8 mm.

§  547. 

1. Liny prowadnicze i odbojowe użytkuje się w stanie stałego naprężenia siłami określonymi w dokumentacji technicznej.

2. Tuleje stabilizujące liny prowadnicze i odbojowe zapewniają swobodne przemieszczanie się liny w kierunku pionowym.

§  548. 

1. Dla szybu i szybika opracowuje się instrukcję bezpiecznej ewakuacji osób z szybu lub szybiku, która w zależności od przyczyn i miejsca ich uwięzienia określa w szczególności:

1) sposoby prowadzenia ewakuacji;

2) sprzęt i urządzenia służące do prowadzenia ewakuacji;

3) miejsca przechowywania sprzętu i urządzeń, o których mowa w pkt 2.

2. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, jest opracowywana przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego i zatwierdzana przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

3. Pracowników uwięzionych w naczyniach wyciągowych ewakuuje się na powierzchnię lub do poziomów mających połączenie z powierzchnią przed upływem 10 godzin od chwili uwięzienia.

§  549. 

1. Wycieki wody w szybie ujmuje się i odprowadza do rząpia lub innego zbiornika.

2. Rząpie odwadnia się i utrzymuje bez zanieczyszczeń dla wyciągów szybowych:

1) bez liny wyciągowej wyrównawczej - nie mniej niż na odcinku wolnej drogi przejazdu, łącznie z dźwigarem podporowym prowadników zgrubionych;

2) z liną wyciągową wyrównawczą - w sposób zapewniający odległość od łuku nawrotu tej liny w jej najniższym położeniu do najwyższego poziomu wody lub zanieczyszczenia wynoszącą nie mniej niż 2 m;

3) z linowym prowadzeniem naczyń - w sposób zapewniający odległość od konstrukcji zamocowania prowadników linowych lub lin odbojowych od dolnej krawędzi ich obciążników do najwyższego poziomu wody lub zanieczyszczenia wynoszącą nie mniej niż 2 m.

3. Poziom wody w rząpiu sygnalizuje się do stanowiska maszynisty maszyn wyciągowych lub stanowiska sygnalisty na najniższym poziomie.

4. Jeżeli rząpie nie jest odwadniane grawitacyjnie, zainstalowane w nim pompy utrzymuje się w stanie umożliwiającym zachowanie 100% rezerwy wydajności w stosunku do nominalnego dopływu wody.

§  550. 

1. W warunkach postoju nieobciążonych naczyń wyciągowych przekroczenie odległości łuku nawrotu lin wyciągowych wyrównawczych od belki stacji zwrotnej o więcej niż 2,5 m jest niedopuszczalne.

2. W przypadku zasygnalizowania do stanowiska maszynisty wyciągowego nieprawidłowości pracy lin wyciągowych wyrównawczych w nawrocie kontroluje się stację nawrotu lin.

§  551. 

1. Pozostawianie urządzeń lub konstrukcji na drodze jazdy naczynia wyciągowego oraz w wolnych drogach przejazdu jest niedopuszczalne.

2. Pozostawianie na wieży szybowej elementów konstrukcyjnych lub innych urządzeń, których odległość od lin wyciągowych jest mniejsza niż 100 mm, jest niedopuszczalne.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do elementów urządzeń zamontowanych zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentacji techniczno-ruchowej.

§ 552. Pomieszczenia maszyn wyciągowych na wieży szybowej wyposaża się i utrzymuje w sposób umożliwiający ewakuację ludzi z tych pomieszczeń w przypadku powstania zagrożenia pożarowego.

§ 553. Zanieczyszczenie powierzchni roboczych urządzeń hamujących środkami mogącymi spowodować zmianę skuteczności hamowania jest niedopuszczalne.

§ 554. W przypadku przejechania naczyniami wyciągowymi technologicznych poziomów krańcowych ruch wyciągu szybowego wstrzymuje się do czasu:

1) zbadania skutków i ustalenia przyczyn tego zdarzenia;

2) doprowadzenia urządzeń hamujących do stanu zapewniającego ich skuteczne działanie.

§ 555. W zakładzie górniczym stosuje się zamknięcia przeciwpożarowe zrębu szybu wdechowego umożliwiające zamknięcie wlotu do szybu w czasie nie dłuższym niż 15 minut.

§ 556. Połączenia szybu z powierzchnią, w tym kanały rurowe lub kablowe i otwory przepustowe, zabezpiecza się przed wdarciem wody.

§ 557. Temperatura powietrza przepływającego przez szyb nie może wynosić mniej niż +1°C.

§ 558. W trakcie eksploatacji naczyń wyciągowych:

1) minimalny luz z każdej strony między roboczymi płaszczyznami prowadnicy ślizgowej a sztywnym prowadnikiem, odniesiony do symetrycznego położenia naczyń wyciągowych, wynosi nie mniej niż 5 mm;

2) maksymalny luz między roboczymi płaszczyznami prowadnicy ślizgowej a:

a) sztywnym prowadnikiem, odniesiony do symetrycznego położenia naczyń wyciągowych, wynosi nie więcej niż 25 mm,

b) czołową płaszczyzną prowadnika zapewnia pokrycie prowadnika boczną roboczą płaszczyzną prowadnicy na nie mniej niż 40 mm szerokości bocznej płaszczyzny prowadnika;

3) minimalny luz między elementami prowadniczymi sztywno umocowanymi do naczynia (ślizgi narożne lub boczne), a płaszczyznami prowadzenia kątowego odniesiony do symetrycznego położenia naczyń wyciągowych, wynosi nie mniej niż 5 mm na poziomach końcowych i nie mniej niż 10 mm na międzypoziomach;

4) maksymalny luz między ślizgiem narożnym lub bocznym a prowadzeniem kątowym zapewnia utrzymanie naczynia wyciągowego w prowadzeniach kątowych.

§ 559. Zawieszenia nośne naczyń wyciągowych i zawieszenia lin wyciągowych utrzymuje się w stanie uniemożliwiającym:

1) rozłączenie z linami wyciągowymi, nawet w przypadku obciążenia zawieszeń obliczeniowymi siłami zrywającymi te liny;

2) zatarcie elementów przegubowych, sworzniowych lub nadmierny wzrost oporu w łożyskach.

§  560. 

1. W wyciągach szybowych zapewnia się:

1) zgodność liny wyciągowej z dokumentacją wyciągu szybowego;

2) posiadanie przez linę wyciągową świadectwa wytwórcy.

2. W przypadku wyciągów szybowych wielolinowych zapewnia się:

1) przenoszenie przez liny wyciągowe nośne obciążenia wynikającego z podziału całkowitego obciążenia;

2) równomierny rozkład obciążeń lin wyciągowych nośnych.

3. Przed założeniem nowej liny wyciągowej odcina się z niej odcinek o długości 3 m, z którego połowę przeznacza się do badań, a pozostałą część oznakowaną tabliczką, na której umieszcza się dane techniczne tej liny, przechowuje się w pomieszczeniu maszyny wyciągowej jako odcinek porównawczy.

4. Badania, o których mowa w ust. 3:

1) polegają na poddaniu poszczególnych drutów próbom wytrzymałościowym na rozciąganie, zginanie lub skręcanie;

2) przeprowadza się:

a) zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi badań lin stalowych,

b) pod nadzorem osoby dozoru ruchu w specjalności górnicze wyciągi szybowe lub rzeczoznawcy.

5. Wyniki badań, o których mowa w ust. 3, dokumentuje się.

6. Badań, o których mowa w ust. 3, nie przeprowadza się, jeżeli okres magazynowania liny wyciągowej wynosi mniej niż 2 lata.

§ 561. Długość liny wyciągowej wyrównawczej jest taka, aby wielkość jej zwisu pod naczyniem wyciągowym w jego najniższym technologicznym położeniu była równa co najmniej wolnej drodze przejazdu w wieży szybowej, z uwzględnieniem zwisu poniżej stacji nawrotu.

§  562. 

1. Po założeniu nowej liny wyciągowej nośnej wykonuje się nie mniej niż 30 jazd próbnych przy stopniowo wzrastającym obciążeniu i prędkości w czasie nie krótszym niż 3 godziny.

2. Po założeniu nowej liny wyciągowej wyrównawczej, liny prowadniczej lub odbojowej wykonuje się nie mniej niż 10 jazd próbnych, przy stopniowo wzrastającej prędkości w czasie nie krótszym niż godzina.

3. Jazdy próbne wykonuje się pod nadzorem osoby wyższego dozoru ruchu zakładu górniczego w specjalności górnicze wyciągi szybowe, która:

1) zezwala na ruch wyciągu szybowego;

2) dokonuje odpowiedniego wpisu w książce okresowych kontroli wyciągu szybowego.

4. Po wykonaniu jazd próbnych przeprowadza się kontrolę założonej liny oraz elementów z nią współpracujących.

§  563. 

1. W trakcie eksploatacji liny wyciągowe konserwuje się zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentacji techniczno-ruchowej.

2. Eksploatacja liny wyciągowej nośnej jest niedopuszczalna, jeżeli:

1) na skutek starcia, korozji, pęknięć, rozluźnień, uszkodzeń drutów nastąpiło obniżenie współczynnika bezpieczeństwa o więcej niż 20% w porównaniu z wartością tego współczynnika wyznaczoną dla nowej liny zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia;

2) wyniki badania liny przeprowadzonego przez rzeczoznawcę są negatywne, a liczba pęknięć drutów zewnętrznych jest większa od dopuszczalnej liczby pęknięć dla konstrukcji eksploatowanej liny w warunkach jej pracy, liczonej na odcinku liny o długości równej jej:

a) 40 średnicom - w przypadku oceny ogólnego osłabienia lub

b) 8 średnicom - w przypadku oceny osłabienia miejscowego;

3) wystąpi:

a) gwałtowny przyrost pęknięć drutów,

b) miejscowe wydłużenie, skrócenie lub nietypowe odkształcenie liny,

c) awaryjne obciążenie i wyniki badania liny przeprowadzonego przez rzeczoznawcę są negatywne;

4) w wyciągach z maszyną wyciągową bębnową nie jest spełniony warunek określony w § 568 ust. 3.

3. Eksploatacja liny wyrównawczej jest niedopuszczalna, jeżeli na skutek starcia, korozji, pęknięć, rozluźnień, uszkodzeń drutów nastąpiło obniżenie współczynnika bezpieczeństwa o więcej niż 30% w porównaniu z wartością tego współczynnika wyznaczoną dla nowej liny zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia.

4. Eksploatacja liny prowadniczej i odbojowej jest niedopuszczalna, jeżeli:

1) na skutek starcia, korozji, pęknięć, rozluźnień, uszkodzeń drutów nastąpiło obniżenie współczynnika bezpieczeństwa o co najmniej 20% w porównaniu z wartością tego współczynnika wyznaczoną dla nowej liny zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia;

2) zużycie drutów zewnętrznych przekracza 25% ich pierwotnego wymiaru;

3) nastąpi pęknięcie i wyplecenie się drutu zewnętrznego liny.

§  564. 

1. Urządzenia zabezpieczające i kontrolujące ruch maszyny wyciągowej utrzymuje się w stanie umożliwiającym ich prawidłowe funkcjonowanie.

2. Wyłączanie lub blokowanie urządzeń, o których mowa w ust. 1, jest niedopuszczalne.

§  565. 

1. W przypadku awarii układu regulacji lub kontroli prędkości prędkość wyciągu szybowego ogranicza się do wartości nie większej niż 2 m/s.

2. Zmiana prędkości maszyny wyciągowej, z wyłączeniem zmiany prędkości spowodowanej hamowaniem bezpieczeństwa, odbywa się z przyspieszeniem i opóźnieniem wynoszącym nie więcej niż 1,2 m/s².

3. W przypadku maszyn wyciągowych z ciernym sprzężeniem liny nośnej zmiana prędkości, o której mowa w ust. 2, odbywa się z przyspieszeniem i opóźnieniem wynoszącym nie więcej niż:

1) 85% bezwzględnej wartości opóźnienia krytycznego wyznaczonego z warunków sprzężenia ciernego;

2) 1,2 m/s².

§  566. 

1. Przejechanie skrajnych położeń technologicznych naczyń wyciągowych powoduje zatrzymanie maszyny wyciągowej hamowaniem bezpieczeństwa.

2. Przycisku służącego do chwilowego bocznikowania zabezpieczenia krańcowego w wieży szybowej używa się wyłącznie w celu umożliwienia powrotu naczyń wyciągowych do skrajnego położenia technologicznego.

3. Przycisk, o którym mowa w ust. 2, zabezpiecza się przed niepowołanym użyciem, a jego użycie odnotowuje się w książce ewidencji pracy maszyny wyciągowej.

§  567. 

1. Eksploatacja maszyny wyciągowej jest niedopuszczalna w przypadku braku wymaganej skuteczności działania hamulców.

2. W trakcie postoju maszyny wyciągowej dla jej źródeł sił hamowania zapewnia się moment hamujący z:

1) 3-krotnym współczynnikiem bezpieczeństwa w stosunku do maksymalnej nadwagi statycznej występującej przy jeździe ludzi;

2) 2,5-krotnym współczynnikiem bezpieczeństwa w stosunku do maksymalnej nadwagi statycznej występującej przy ciągnieniu urobku i transporcie materiałów;

3) 2-krotnym współczynnikiem bezpieczeństwa w stosunku do maksymalnego obciążenia statycznego w wyciągach szybowych jednokońcowych.

3. W trakcie postoju maszyny wyciągowej wyciągu szybowego z przeciwciężarem, zapewnia się moment hamujący z 3-krotnym współczynnikiem bezpieczeństwa w stosunku do maksymalnej nadwagi.

4. W przypadku hamowania bezpieczeństwa opóźnienie wynosi:

1) nie mniej niż:

a) 1,5 m/s² - w maszynach wyciągowych,

b) 1,2 m/s² - w maszynach wyciągowych z ciernym sprzężeniem liny w przypadku spowodowania przez opóźnienie, o którym mowa w lit. a, przekroczenia opóźnień krytycznych, wyznaczonych z warunków sprzężenia ciernego dla poszczególnych warunków ruchu;

2) nie więcej niż 5 m/s² - w warunkach podnoszenia nadwagi, z wyjątkiem wyciągów szybowych o dopuszczalnej prędkości nie większej niż 2 m/s.

§  568. 

1. W przypadku wielowarstwowego nawijania liny wyciągowej nośnej na bęben maszyny wyciągowej przejście liny na następną warstwę odbywa się bez nadmiernych drgań oraz zbędnych wypiętrzeń.

2. Ułożenie liny wyciągowej nośnej na bębnie powodujące jej zakleszczenie jest niedopuszczalne.

3. Liczba nieczynnych zwojów, określona przy najniższym dolnym położeniu naczynia wyciągowego, wynosi nie mniej niż:

1) 2 - w przypadku nawijania jednowarstwowego;

2) 3 - w przypadku nawijania wielowarstwowego.

§  569. 

1. W wyciągach szybowych wielolinowych osie geometryczne odpowiadających sobie rowków linowych, na bębnie pędnym, kołach odciskowych lub kołach linowych, leżą w jednej płaszczyźnie pionowej prostopadłej do osi obrotu bębna pędnego.

2. Przesunięcie osi geometrycznych, o których mowa w ust. 1, w kierunku poprzecznym jest dopuszczalne o nie więcej niż:

1) 10 mm - w przypadku maszyn wyciągowych usytuowanych na wieży szybowej;

2) 100 mm - w przypadku maszyn wyciągowych usytuowanych na zrębie szybu.

§ 570. Stanowisko sterowania maszyną wyciągową wyposaża się w sterowane ręcznie urządzenie mechaniczne, które umożliwia skuteczne obniżenie wartości i zanik ciśnienia medium hamulcowego odwodzącego hamulec, niezależne od zasadniczego sterowania hamulcem, przystosowane do użycia przez maszynistę wyciągowego lub osoby przebywające w pobliżu, zabezpieczone przed nieuzasadnionym użyciem.

§  571. 

1. W pomieszczeniu maszyny wyciągowej w trakcie automatycznego sterowania wyciągiem szybowym przebywa maszynista maszyn wyciągowych.

2. Jeżeli wyciągiem szybowym sterowanym automatycznie jest prowadzona jazda ludzi, maszynista maszyn wyciągowych przebywa na stanowisku sterowniczym.

§  572. 

1. W przypadku stwierdzenia w wyciągu szybowym sterowanym automatycznie zmiany parametrów pracy lub wystąpienia hamowania bezpieczeństwa, maszynę wyciągową przełącza się na sterowanie ręczne.

2. W przypadku przełączenia wyciągu szybowego na sterowanie ręczne ponowne przełączenie wyciągu szybowego na sterowanie automatyczne jest dopuszczalne po:

1) stwierdzeniu prawidłowej pracy układów maszyny wyciągowej;

2) wykonaniu próbnych jazd przy sterowaniu ręcznym.

§ 573. Po postoju wyciągu szybowego trwającym dłużej niż 8 godzin pierwszą jazdę przeprowadza się przy sterowaniu ręcznym.

§  574. 

1. Sygnał alarmowy nadaje się w przypadku:

1) zauważenia niebezpieczeństwa zagrażającego osobom lub prawidłowemu funkcjonowaniu wyciągu szybowego;

2) naruszenia dyscypliny przez transportowane osoby, mogącego grozić zakłóceniem porządku jazdy.

2. Nadawanie sygnałów sygnalizacji szybowej przez osoby nieupoważnione, z wyjątkiem okoliczności, o których mowa w ust. 1, jest niedopuszczalne.

3. Sygnały nadaje się w sposób zrozumiały.

§  575. 

1. W przypadku stosowania sygnalizacji jednouderzeniowej używa się sygnałów zapowiadających i wykonawczych, określonych na tablicy umieszczonej na stanowisku sygnałowym i w pomieszczeniu maszyny wyciągowej.

2. Stosuje się następujące podstawowe sygnały wykonawcze:

1) 1 uderzenie - "stój";

2) 2 uderzenia - "do góry";

3) 3 uderzenia - "w dół".

3. Dopuszcza się uzupełnianie sygnałów, o których mowa w ust. 2, o dodatkowe sygnały dotyczące powolnego podnoszenia lub opuszczania naczynia wyciągowego.

4. W wyciągu szybowym dwunaczyniowym sygnały wykonawcze "do góry" i "w dół" dotyczą naczynia znajdującego się niżej. W przypadku wykorzystywania w wyciągu szybowym dwunaczyniowym jednego naczynia sygnały wykonawcze dotyczą tego naczynia.

§ 576. Zmiana rodzaju pracy wyciągu szybowego następuje:

1) w trakcie sterowania ręcznego przy zahamowanej maszynie wyciągowej;

2) po zapowiedzi zakończenia dotychczasowego rodzaju pracy.

§ 577. Wyciąg szybowy uruchamia się wyłącznie po otrzymaniu sygnału do jazdy lub sygnału "naczynie wolne".

§ 578. Wyciąg szybowy wykorzystuje się zgodnie z wybranym rodzajem pracy.

§ 579. W przypadku jazdy ludzi:

1) w wyciągach szybowych:

a) mających na stanowiskach sygnałowych przełączniki zapowiadające jazdę ludzi - rozpoczęcie i zakończenie jazdy ludzi zapowiada się za pośrednictwem tych przełączników,

b) niemających na stanowiskach sygnałowych przełączników zapowiadających jazdę ludzi - przed nadaniem sygnału zapowiadającego tę jazdę informuje się telefonicznie maszynistę wyciągowego lub sygnalistę na stanowisku głównym o zamiarze prowadzenia jazdy ludzi;

2) zamiar prowadzenia jazdy osobistej z nadawaniem sygnałów wykonawczych ze stanowiska sygnałowego dodatkowo zapowiada się sygnałem "jazda osobista".

§ 580. Sygnał "naczynie wolne" nadaje sygnalista szybowy stanowiska sygnałowego poziomu, na którym znajduje się naczynie wyciągowe po zakończeniu wykonywania czynności związanych z obsługą wyciągu.

§  581. 

1. W trakcie prowadzenia jazdy ludzi, wydobycia lub transportu materiałów wyciągiem szybowym dwunaczyniowym i korzystania z sygnalizacji jednouderzeniowej sygnały wykonawcze do maszynisty wyciągowego są nadawane przez sygnalistę ze stanowiska głównego.

2. W wyciągach szybowych jednonaczyniowych sygnały wykonawcze nadaje się bezpośrednio do maszynisty wyciągowego z poziomu, na którym znajduje się naczynie wyciągowe.

3. Przy stosowaniu sygnalizacji pośpiesznej stanowiska sygnałowe uważa się za równorzędne.

§  582. 

1. W trakcie prowadzenia jazdy ludzi równocześnie z kilku pomostów na jednym poziomie i korzystania z sygnalizacji jednouderzeniowej wraz z sygnalizacją pomocniczą, sygnały wykonawcze są nadawane przez sygnalistów głównych poziomu. Sygnalista główny podszybia nadaje sygnały do sygnalisty głównego nadszybia, a sygnalista główny nadszybia do maszynisty wyciągowego.

2. Sygnalista główny poziomu nadaje sygnał wykonawczy o gotowości do ruchu po otrzymaniu sygnałów od sygnalistów poszczególnych pomostów.

§  583. 

1. Jazdę osobistą prowadzi się z zastosowaniem sygnalizacji szybowej "jazda osobista".

2. Jazda osobista jest prowadzona przez sygnalistę szybowego do i z dowolnie wybranego poziomu.

3. Jazdę osobistą prowadzi się wyłącznie dla:

1) innych sygnalistów szybowych;

2) osób:

a) którym powierzono kontrolę wyciągów szybowych,

b) dozoru ruchu zakładu górniczego odpowiedzialnych za ruch wyciągów szybowych,

c) upoważnionych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  584. 

1. Urządzenia przyszybowe utrzymuje się w sposób uniemożliwiający:

1) wpadnięcie do szybów osób, środków transportowych i transportowanych materiałów;

2) otwarcie wrót szybowych przez osoby nieupoważnione;

3) wyładunek urobku ze zbiorników odmiarowych bez obecności skipu w położeniu załadowczym.

2. Zamknięcia wlotów szybowych oznakowuje się przez pomalowanie ich na kolor czerwony.

§ 585. Miejsca wsiadania osób do naczyń wyciągowych, przejścia oraz miejsca oczekiwania oświetla się w sposób określony w Polskich Normach dotyczących natężenia oświetlenia.

§  586. 

1. Jazdę ludzi wyciągiem szybowym prowadzi się zgodnie z warunkami określonymi w pozwoleniu na oddanie do ruchu wyciągu szybowego.

2. Jazdę ludzi wyciągiem szybowym, w tym jazdę ludzi prowadzoną poza czasem określonym w dobowym harmonogramie pracy, zwaną dalej "doraźną jazdą ludzi", prowadzi się zgodnie z regulaminem jazdy ludzi zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

3. Regulamin, o którym mowa w ust. 2:

1) określa techniczne i organizacyjne warunki bezpiecznego prowadzenia jazdy ludzi;

2) podaje się do wiadomości użytkownikom wyciągu szybowego.

4. Na stanowisku sygnałowym z jazdą ludzi w miejscu widocznym dla wsiadających umieszcza się tablicę informacyjną "Jazda ludzi dozwolona".

5. Nadszybia i podszybia oznakowuje się tablicami, na których umieszcza się informacje o sposobie zachowania się w trakcie jazdy ludzi.

§  587. 

1. Jazdę ludzi wyciągiem szybowym prowadzi się:

1) wyłącznie z użyciem sygnalizacji "jazda ludzi";

2) z prędkością nie większą niż 12 m/s;

3) do i z poziomów, na których znajdują się sygnaliści.

2. Przed jazdą ludzi:

1) sygnalizację szybową przełącza się na jazdę ludzi;

2) drzwi piętra w naczyniu wyciągowym i wrota szybowe są zamykane.

3. W pomieszczeniu maszyny wyciągowej zapewnia się oświetlenie rezerwowe.

§  588. 

1. W trakcie jazdy próbnej:

1) wykonuje się pełny cykl jazdy naczyniami wyciągowymi w szybie;

2) dokonuje się korekty wskazań wskaźników głębokości maszyny wyciągowej.

2. Jazdę próbną, o której mowa w ust. 1, wykonuje się po wzajemnym przestawieniu bębnów albo bobin maszyny wyciągowej oraz jeżeli jazda ludzi nie jest prowadzona bezpośrednio po transporcie urobku lub materiału.

§ 589. Na nadszybiach, na podszybiach i w pomieszczeniach maszyn wyciągowych umieszcza się tablice z informacjami o:

1) sygnałach sygnalizacji szybowej;

2) dopuszczalnej liczbie osób, która może znajdować się równocześnie na piętrze naczynia wyciągowego;

3) czasie zjazdów i wyjazdów osób;

4) osobach odpowiedzialnych za ruch wyciągu szybowego;

5) osobach dozoru ruchu - nadzorujących jazdę ludzi.

§ 590. Zasady nadzoru nad jazdą ludzi ustala w instrukcji kierownik ruchu zakładu górniczego.

§ 591. Na nadszybiu, podszybiach i stanowisku sterowniczym maszyny wyciągowej zawiesza się tablice informujące o wstrzymaniu ruchu wyciągu szybowego oraz dokonuje się odpowiednich wpisów w książce wyciągu szybowego.

§ 592. Jeżeli naczynia wyciągowe są załadowane urobkiem lub materiałem, jazda ludzi jest niedopuszczalna.

§ 593. W trakcie jazdy ludzi jest niedopuszczalne:

1) przewożenie niezabezpieczonych, ostrych lub długich przedmiotów oraz innych przedmiotów, których przemieszczenie może zagrażać transportowanym osobom;

2) prowadzenie transportu pozostałymi urządzeniami w szybie, w szczególności wyciągami szybowymi, którymi nie jest prowadzona jazda ludzi, rurociągami podsadzkowymi i zsuwniami.

§  594. 

1. W trakcie jazdy ludzi przy stanowisku maszynisty wyciągowego zapewnia się obecność:

1) drugiego maszynisty wyciągowego lub

2) osoby upoważnionej przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

2. W przypadku zasłabnięcia maszynisty wyciągowego obsługującego maszynę wyciągową osoby, o których mowa w ust. 1, zatrzymują awaryjnie maszynę wyciągową i powiadamiają osobę dozoru ruchu odpowiedzialną za ruch wyciągów szybowych.

3. W przypadku maszyn wyciągowych znajdujących się w jednym pomieszczeniu, których stanowiska sterownicze są wzajemnie w zasięgu wzroku, dopuszcza się wykonywanie zadania, o którym mowa w ust. 1 i 2, przez jedną osobę dla dwóch maszyn wyciągowych.

4. Przepisu ust. 1 i 2 nie stosuje się w przypadku jazdy ludzi odbywającej się w sterowaniu automatycznym maszyny wyciągowej lub gdy maszyna wyciągowa jest wyposażona w czuwak.

§ 595. Dopuszcza się korzystanie z wyciągu szybowego przez osoby wykonujące kontrolę lub naprawę wyciągu szybowego nieprzystosowanego do jazdy ludzi.

§  596. 

1. Dla wyciągu szybowego opracowuje się:

1) instrukcję dla maszynisty maszyny wyciągowej, zawierającą opis obsługi maszyny wyciągowej, przeprowadzania prób i kontroli wykonywanych przez maszynistę oraz procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych, ze szczególnym uwzględnieniem postępowania po awaryjnym zatrzymaniu ruchu maszyny wyciągowej;

2) instrukcję dla sygnalisty szybowego, zawierającą opis eksploatacji wyciągu szybowego i urządzeń przyszybowych z uwzględnieniem stosowanych rodzajów sygnalizacji szybowej, przeprowadzania kontroli wykonywanych przez sygnalistę szybowego oraz procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych;

3) instrukcję dla osób wykonujących kontrolę szybu i jego wyposażenia oraz elementów wyciągu szybowego, zawierającą opis kontroli;

4) dobowy harmonogram pracy uwzględniający podział czasu przewidzianego na wydobycie, jazdę ludzi i transport materiałów oraz naprawy, konserwacje i kontrole;

5) prognozę zużycia elementów konstrukcji stalowych wyposażenia szybu;

6) roczny harmonogram napraw.

2. Instrukcje i harmonogramy, o których mowa w ust. 1, są opracowywane przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego i zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  597. 

1. Pracę wyciągu szybowego organizuje się w sposób zapewniający możliwość wykonywania czynności pomocniczych, w szczególności dokonania niezbędnych napraw, przeprowadzenia konserwacji, kontroli elementów wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących oraz wyposażenia szybu.

2. Czas trwania czynności pomocniczych dla wyciągu szybowego jest określany przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego na podstawie:

1) chronometrażu czynności kontrolnych ustalonych na podstawie szczegółowych instrukcji;

2) bilansu czasu niezbędnego do:

a) przeprowadzenia konserwacji oraz usunięcia bieżących usterek,

b) dokonania napraw ujętych w rocznym harmonogramie napraw.

§  598. 

1. Prace związane z planowaną wymianą elementów wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących z wyciągiem szybowym oraz wyposażenia szybu określa się w rocznym harmonogramie napraw wyciągu szybowego.

2. Roczny harmonogram napraw wyciągu szybowego aktualizuje się w przypadku przerwy w pracy wyciągu szybowego, mającej wpływ na planowaną wymianę jego elementów oraz wyposażenia szybu i urządzeń współpracujących.

3. Zmiana rocznego harmonogramu napraw wyciągu szybowego lub dobowego harmonogramu pracy, o którym mowa w § 596 ust. 1 pkt 4, wymaga zgody kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  599. 

1. Planowanej wymiany elementów, o której mowa w § 598 ust. 1, dokonuje się na podstawie prognozy ich zużycia.

2. Dla zbrojenia szybu dla którego:

1) w dokumentacji wyciągu szybowego określono dopuszczalne zużycie prowadników i dźwigarów większe od 50% pierwotnej grubości nominalnej najcieńszej ścianki lub innych parametrów dopuszczalnego zużycia, zawartych w dokumentacji wyciągu szybowego zgodnie z § 538 ust. 2 pkt 3 lit. d, oraz

2) na podstawie wyników pomiarów, o których mowa w pkt 3.13.7.4.1 załącznika nr 4 do rozporządzenia, stwierdzono zużycie przekraczające 50%

- rzeczoznawca opracowuje prognozę zużycia tych elementów na podstawie aktualnych wyników pomiarów kontrolnych.

§  600. 

1. W ramach kontroli szybu, zbrojenia szybowego, wyposażenia szybu i elementów wyciągu szybowego wykonuje się rewizje i badania.

2. Przez rewizje rozumie się kontrole oparte na wzrokowej ocenie stanu technicznego i funkcjonalności, wykonywane przez upoważnione osoby oraz osoby dozoru ruchu.

3. Badania, o których mowa w ust. 1, są oparte na wynikach pomiarów dokonanych za pomocą specjalistycznej aparatury przez rzeczoznawców lub kierownika działu energomechanicznego.

4. Zakres i częstotliwość kontroli stanu technicznego pracującego wyciągu szybowego i jego elementów oraz sposób dokumentowania wyników kontroli określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§  601. 

1. W trakcie przerw w pracy wyciągu szybowego:

1) warunki:

a) bezpieczeństwa wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących i szybu,

b) wznowienia pracy wyciągu szybowego oraz urządzeń współpracujących,

2) zakres i częstotliwość kontroli wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących i szybu,

3) sposób dokumentowania wyników kontroli, o której mowy w pkt 2

- są określane przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego i zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego informuje właściwy organ nadzoru górniczego o:

1) przerwie w pracy wyciągu szybowego przekraczającej okres 6 miesięcy;

2) warunkach wznowienia pracy wyciągu szybowego, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

3. Informacje, o których mowa w ust. 2, są przekazywane przez kierownika ruchu zakładu górniczego w terminie nie krótszym niż 14 dni przed wznowieniem pracy wyciągu szybowego.

§  602. 

1. Kontrolę szybu i jego wyposażenia z naczynia wyciągowego prowadzi się wyłącznie po załączeniu sygnalizacji szybowej "rewizja szybu".

2. Kontrolę elementów wyciągu szybowego prowadzi się przy użyciu właściwego rodzaju sygnalizacji szybowej.

§ 603. Przyjęcie odpowiedzialności za bezpieczeństwo ruchu wyciągu szybowego jest potwierdzane przez maszynistę wyciągowego pisemnie po uzyskaniu upoważnienia do obsługi maszyny wyciągowej określonego wyciągu szybowego.

§  604. 

1. Maszynista wyciągowy, który w okresie dłuższym niż sześć miesięcy nie obsługiwał maszyn wyciągowych, przystępuje do egzaminu praktycznego w zakresie obsługi maszyny wyciągowej określonego wyciągu szybowego przed kierownikiem działu energomechanicznego.

2. Zasady i zakres egzaminu praktycznego, o którym mowa w ust. 1, określa kierownik działu energomechanicznego.

§  605. 

1. Uruchomienie w szybie wyciągu szybowego pomocniczego z przewoźną maszyną wyciągową bez zgody kierownika ruchu zakładu górniczego jest niedopuszczalne.

2. Zgodę, o której mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie:

1) pozwolenia na oddanie do ruchu wyciągu szybowego;

2) dokumentacji wyciągu szybowego;

3) protokołu komisyjnego odbioru technicznego wyciągu szybowego.

3. Warunki uruchomienia, o którym mowa w ust. 1, są określane przez kierownika działu energomechanicznego i zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  606. 

1. Uruchomienie wyciągu szybowego ratowniczego w trakcie akcji ratowniczej bez zgody kierownika akcji ratowniczej jest niedopuszczalne.

2. Zgodę, o której mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie:

1) pozwolenia na oddanie do ruchu wyciągu szybowego ratowniczego;

2) dokumentacji wyciągu szybowego ratowniczego.

3. Warunki uruchomienia, o którym mowa w ust. 1, są określane przez kierownika działu energomechanicznego i zatwierdzane przez kierownika akcji ratowniczej.

§  607. 

1. Miejsce ustawienia przewoźnej maszyny wyciągowej w stosunku do wyciągu szybowego awaryjno-rewizyjnego uwzględnia ograniczenia odchylenia liny w jej skrajnych położeniach na bębnie względem płaszczyzny prostopadłej do wału bębnowego do 1° 20'.

2. Parametry, o których mowa w ust. 1, potwierdza się w operacie mierniczym.

§ 608. Do wyciągów szybowych służących do głębienia i zbrojenia szybów przepisy § 535-544, § 547, § 548, § 551-554, § 558, § 559, § 560 ust. 1 i 3-6, § 562 ust. 1, 3 i 4, § 563 ust. 1, 2 i 4, § 564, § 565 ust. 1 i 2, § 566, § 567 ust. 1-3 i 4 pkt 1 lit. a i pkt 2, § 568, § 570, § 574-579, § 581 ust. 1 i 2, § 583, § 585, § 586, § 589-593, § 595, § 596 ust. 1 pkt 1-4 oraz § 600-604 stosuje się odpowiednio.

§  609. 

1. Dopuszcza się niestosowanie prowadników dla kubłów na odcinku:

1) 70 m od dna szybu do ramy napinającej - w przypadku zastosowania lin nośnych płaskich lub nieodkrętnych;

2) 40 m od dna szybu do ramy napinającej - w przypadku:

a) zastosowania lin nośnych o konstrukcji innej niż te, o których mowa w pkt 1,

b) wyposażenia maszyny wyciągowej w:

– układ blokowania maszyny wyciągowej przy niewłaściwym położeniu klap pomostu roboczego i pomostu wysypowego,

– sygnalizację dojazdu kubła do klap pomostu roboczego i odjazdu kubła do szybu przy otwartych klapach tego pomostu.

2. Niestosowanie prowadników dla kubłów na odcinku 70 m od klap pomostu roboczego na zrębie szybu do dna szybu jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania lin nośnych płaskich lub nieodkrętnych.

3. Kubeł prowadzi się za pomocą sań prowadniczych lub prowadnic bezpośrednio związanych z kubłem.

§  610. 

1. W trakcie eksploatacji wyciągu szybowego odległość między kubłami a obudową szybu lub innymi elementami wyposażenia szybu wynosi nie mniej niż:

1) 250 mm - przy głębokości nie większej niż 500 m;

2) 400 mm - przy głębokości większej niż 500 m.

2. Odległość między poruszającymi się elementami wyciągów szybowych na całej drodze jazdy wynosi nie mniej niż 300 mm.

3. Odległość, o której mowa w ust. 2, określa się według wzoru:

1/4 H + 250 [mm]

gdzie H oznacza głębokość szybu w metrach.

4. W miejscu przejazdu kubła przez pomost wysypowy, roboczy, ochronny, wiszący oraz ramę napinającą dopuszcza się zmniejszenie odległości, o której mowa w ust. 1, do:

1) 100 mm - w przypadku ograniczenia prędkości jazdy do 1 m/s;

2) 50 mm - w przypadku:

a) zastosowania w miejscach przewężonych blach odbojowo-ślizgowych,

b) ograniczenia prędkości do 0,5 m/s.

§ 611. W przypadku prowadzenia jazdy ludzi kubłem:

1) dopuszczalna prędkość kubła wynosi nie więcej niż 6 m/s;

2) kubły lub sanie prowadnicze kubła wyposaża się w daszki ochronne;

3) wsiadanie i wysiadanie osób:

a) odbywa się wyłącznie na przystosowanych do tego pomostach lub na dnie szybu,

b) na pomoście wysypowym jest niedopuszczalne.

§  612. 

1. Sygnał "naczynie wolne" nadaje się po zakończeniu jazdy ludzi do poziomów pośrednich w głębionym szybie oraz jazdy osobistej.

2. W przypadku wyciągów szybowych dwukońcowych sygnał, o którym mowa w ust. 1, jest nadawany przez sygnalistę szybowego odbierającego kubeł na dnie szybu w celu umożliwienia ruchu drugiego kubła powyżej zrębu.

§ 613. Niedopuszczalna jest jazda ludzi kubłem:

1) mającym:

a) możliwość otwarcia dna,

b) punkt zawieszenia poniżej środka jego ciężkości;

2) załadowanym lub na jego krawędzi.

§  614. 

1. W przypadku konieczności dokonania w trakcie głębienia lub zbrojenia szybu zmian konstrukcyjnych w wyciągu szybowym wynikających z technologii robót, jazda ludzi poza jazdą regularną, zwana dalej "doraźną jazdą ludzi w trakcie głębienia lub zbrojenia szybu", nie stanowi jazdy ludzi.

2. Zgoda na doraźna jazdą ludzi w trakcie głębienia lub zbrojenia szybu, o której mowa w ust. 1, jest wydawana przez kierownika działu energomechanicznego, który dokonuje wpisu do książki wyciągu szybowego.

§  615. 

1. W przypadku ruchu kubła z dna szybu, kubeł podnosi się na wysokość 1,5 m od dna szybu w celu umożliwienia oczyszczenia spodu kubła z urobku i ustabilizowania jego drgań i wahań.

2. W przypadku opuszczania kubła, kubeł zatrzymuje się na wysokości nie mniejszej niż 10 m i nie większej niż 20 m od dna szybu, pomostu lub innego miejsca pracy w szybie. Dalszy ruch kubła jest dopuszczalny po otrzymaniu sygnału do jazdy.

3. W trakcie uruchomienia kubła bez prowadzenia z pomostu wiszącego lub innego miejsca pracy w szybie w kierunku do góry kubeł:

1) podnosi się na wysokość 1,5 m w celu ustabilizowania jego drgań i wahań;

2) zatrzymuje się w odległości nie mniejszej niż 10 m i nie większej niż 20 m przed klapami pomostu roboczego na zrębie szybu.

§  616. 

1. W trakcie opuszczania do miejsc pracy w szybie materiałów i elementów konstrukcyjnych lub urządzeń mocowanych do zawieszenia kubłowego za pomocą linek lub uchwytów do tego przeznaczonych na dnie szybu oraz na pomostach przebywają wyłącznie osoby wykonujące czynności transportowe.

2. W trakcie ruchu wyciągu szybowego osoby, o których mowa w ust. 1, przebywają w miejscu, które zabezpiecza ich przed skutkami ewentualnego wpadnięcia do szybu transportowanych elementów konstrukcyjnych lub urządzeń mocowanych do zawieszenia kubłowego.

§  617. 

1. Za pomocą kubła dopuszcza się wykonywanie w szybie:

1) robót związanych z montażem lub demontażem pomostów;

2) prac mierniczych do stabilizacji i kontroli punktów pomiarowych;

3) kontroli wyposażenia szybu;

4) sporadycznych lub awaryjnych napraw oraz konserwacji wyposażenia szybu, w szczególności usuwania nieszczelności rurociągów, dokręcania połączeń śrubowych konstrukcji.

2. Czynności, o których mowa w ust. 1, wykonuje się wyłącznie po włączeniu sygnalizacji szybowej "rewizja szybu".

3. Sposób i warunki bezpiecznego wykonania czynności, o których mowa w ust. 1, są określane przez osobę dozoru ruchu zakładu górniczego prowadzącą zmianę, która uwzględniając aktualną sytuację w szybie opisuje te czynności w księdze wyciągu szybowego.

4. Osoby wykonujące czynności, o których mowa w ust. 1, stosują indywidualne środki chroniące przed upadkiem z wysokości, mocowane do zawieszenia kubła.

5. Czynności, o których mowa w ust. 1, mogą być wykonywane również z naczynia wyciągowego specjalnego przeznaczenia zawieszonego na haku kubła.

§  618. 

1. Urządzenia pomocnicze przy głębieniu i zbrojeniu szybów, zainstalowane w szybie i w obrębie szybu, wykonuje się zgodnie z dokumentacją techniczną według ustalonej technologii budowy.

2. Oddanie do ruchu urządzeń pomocniczych wymaga uzyskania zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  619. 

1. W przypadku współpracy dwóch lub więcej wciągarek wolnobieżnych ich ruchem steruje się centralnie.

2. W celu korekcji położenia urządzeń przemieszczanych zapewnia się możliwość indywidualnego sterowania.

§  620. 

1. Otwory bez klap w pomostach wiszących dla przejazdu kubła wyposaża się w osłony, których wysokość wynosi nie mniej niż 1,8 m.

2. Pomosty wiszące w szybie, których odległość od krawędzi do obudowy jest większa niż 200 mm lub które mają otwory przelotowe dla kubłów zamykane klapami, wyposaża się w poręcze ochronne i krawężniki.

3. Pomosty wiszące, w trakcie wykonywania z nich robót, unieruchamia się względem obudowy szybu.

4. Pomost wiszący będący ramą napinającą lin prowadniczo-nośnych unieruchamia się po odpowiednim naprężeniu tych lin.

§ 621. Przemieszczanie urządzeń pomocniczych sygnalizuje się przy użyciu istniejącej sygnalizacji szybowej wyciągu szybowego i sygnałów ustalonych w tym zakresie.

§ 622. Oględziny wciągarek wolnobieżnych i urządzeń sygnalizacji szybowej są dokonywane przez osobę upoważnioną do samodzielnego przeprowadzania kontroli urządzeń stosowanych przy głębieniu i zbrojeniu szybów przed każdym przemieszczeniem urządzeń za pomocą tych wciągarek.

§  623. 

1. W trakcie przemieszczania pomostu wiszącego dopuszcza się przebywanie na nim wyłącznie osób w liczbie zapewniającej prawidłowe kierowanie tym pomostem w trakcie jego przemieszczania.

2. Liczbę osób, o której mowa w ust. 1, określa się w instrukcji przemieszczania pomostu wiszącego.

3. Osoby przebywające na pomoście wiszącym w trakcie jego przemieszczania zabezpiecza się indywidualnymi środkami chroniącymi przed upadkiem z wysokości.

§  624. 

1. Dopuszczalna prędkość przemieszczania pomostu wiszącego wynosi nie więcej niż 0,25 m/s.

2. Przemieszczanie pomostu wiszącego odbywa się pod nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego.

3. W trakcie przemieszczania pomostu wiszącego oprócz osoby upoważnionej do sterowania wciągarek wolnobieżnych przy wciągarce lub grupie wciągarek zlokalizowanych obok siebie, zapewnia się obecność osoby zaznajomionej z obsługą wciągarek w celu obserwowania przez nią układania się lin na bębnach wciągarek.

§ 625. Przemieszczanie pomostu wiszącego w szybie jest dopuszczalne, jeżeli:

1) poniżej tego pomostu nie przebywają ludzie;

2) obciążenie i prędkość podczas przemieszczania tego pomostu nie przekraczają wielkości określonych dla warunków przemieszczania;

3) są stosowane sygnały ustalone dla danego pomostu.

§ 626. W trakcie przemieszczania pomostu wiszącego lub urządzeń pomocniczych wstrzymuje się ruch wyciągów szybowych oraz innych urządzeń w szybie.

Rozdział  5

Transport w wyrobiskach poziomych oraz pochyłych o nachyleniu nie większym niż 45°

§ 627. Ruch układu transportu prowadzi się w sposób określony w dokumentacji układu transportu.

§ 628. Zezwolenie, o którym mowa w art. 114 ust. 1 ustawy, na oddanie do ruchu układu transportu jest wydawane na podstawie dokumentacji układu transportu lub dokumentacji zmian oraz protokołu komisyjnego odbioru technicznego tego układu.

§ 629. Skracania lub wydłużania układu transportu dokonuje się w sposób określony przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  630. 

1. Dokumentacja, o której mowa w § 627, zawiera:

1) arkusz opisowy;

2) plan sytuacyjny wyrobisk transportowych z oznaczeniem sąsiednich wyrobisk związanych z nim funkcjonalnie, z podaniem ich nazw oraz oznaczeniem kierunku transportu i innych środków transportowych znajdujących się w wyrobiskach;

3) schematy:

a) dróg transportowych z oznaczeniem nachyleń oraz punktów charakterystycznych, w szczególności stacji nadawczo-odbiorczych i rozjazdów,

b) zabezpieczeń ruchu, sygnalizacji i łączności;

4) charakterystykę techniczną maszyn i urządzeń transportowych obejmującą:

a) parametry eksploatacyjne,

b) cechy charakteryzujące środki transportowe oraz trakcje;

5) obliczenia trakcyjne:

a) dróg hamowania,

b) maksymalnych transportowanych ciężarów użytecznych z uwzględnieniem dopuszczalnych obciążeń elementów złącznych, nośnych i zabezpieczających;

6) regulamin transportu.

2. Dokumentacja układu transportu oraz dokumentacja zmian są zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  631. 

1. Zestaw transportowy obejmuje w szczególności następujące elementy:

1) zespół ciągnący;

2) zespół sprzęgniętych środków transportowych umożliwiający podwieszanie, mocowanie, załadunek i transport materiałów lub przewóz osób;

3) elementy zabezpieczające, służące do zatrzymania zestawu transportowego w przypadku przekroczenia dopuszczalnej prędkości zestawu, do awaryjnego zatrzymania lub do zabezpieczenia przed rozłączeniem się elementów tego zestawu;

4) elementy łączące, w szczególności:

a) cięgła,

b) sprzęgi,

c) sprzęgi specjalne, których montaż i demontaż jest możliwy tylko przy użyciu przeznaczonych do tego narzędzi.

2. Elementy zestawu transportowego, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3:

1) zabezpiecza się przed staczaniem lub zsunięciem;

2) sprzęga się ze sobą.

3. Ręczne sprzęganie i rozprzęganie środków transportowych w trakcie ich ruchu jest niedopuszczalne.

§  632. 

1. Roboty na drogach transportowych kolei podziemnej oraz maszyn z napędem własnym wykonuje się za zgodą dysponenta po uprzednim zabezpieczeniu i oznakowaniu miejsca wykonywania pracy.

2. W przypadku gdy regulamin transportu nie przewiduje stanowiska dysponenta, prowadzenie robót, o których mowa w ust. 1, jest dopuszczalne za zgodą osoby dozoru ruchu zakładu górniczego wyznaczonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego albo osoby przez niego upoważnionej.

§ 633. Niedopuszczalne jest gromadzenie przedmiotów lub materiałów utrudniających transport i obsługę na stacjach, stanowiskach obsługi kołowrotów oraz na drogach transportowych.

§ 634. Uruchomienie układu transportu poprzedza się sygnałem ostrzegawczym.

§  635. 

1. W pojazdach i w maszynach z napędem spalinowym stosuje się silniki z zapłonem samoczynnym.

2. Zawartość tlenku węgla w spalinach wyrzucanych przez układ wydechowy silnika, w każdym jego ustalonym stanie pracy, wynosi nie więcej niż:

1) 500 ppm - w kopalniach niezagrożonych wybuchem metanu;

2) 500 ppm - w kopalniach zagrożonych wybuchem metanu, w przypadku gdy stężenie metanu w powietrzu zasysanym wynosi 0,0%;

3) 1200 ppm - w kopalniach zagrożonych wybuchem metanu, w przypadku gdy stężenie metanu w powietrzu zasysanym wynosi 1,0%;

4) 1800 ppm - w kopalniach zagrożonych wybuchem metanu, w przypadku gdy stężenie metanu w powietrzu zasysanym wynosi 1,5%.

3. Liczbę pojazdów i maszyn z napędem spalinowym pracujących równocześnie w wyrobisku ustala się w sposób zapewniający nieprzekroczenie dopuszczalnych wartości stężenia szkodliwych gazów w powietrzu, o których mowa w § 142 ust. 2.

§ 636. Warunki planowanego transportu są uzgadniane przez osobę dozoru ruchu zakładu górniczego odpowiedzialną za transport z dysponentem oraz z osobami dozoru ruchu zakładu górniczego oddziałów, przez których rejony zamierza się prowadzić transport.

§ 637. W układach transportowych maszyn z napędem własnym, poruszających się po torze o konstrukcji uniemożliwiającej wykolejenie lub wywrócenie zestawu transportowego, wyznacza się dysponenta, gdy pracują więcej niż 3 maszyny w jednym układzie. Dopuszcza się wyznaczenie jednego dysponenta dla kilku układów transportowych.

§  638. 

1. Przesuwanie przedmiotów i materiałów jest dopuszczalne wyłącznie po drogach zapewniających samohamowność środka transportowego lub przedmiotu transportowanego.

2. Przetaczanie ręczne wozów po torach oraz wózków nośnych po jezdniach szynowych kolejek podwieszonych i spągowych jest dopuszczalne po drogach o nachyleniu nie większym niż 4° i przy zachowaniu odległości między nimi wynoszącej nie mniej niż 10 m.

3. Środki transportowe nie mogą być puszczane swobodnym biegiem, z wyjątkiem przypadków przewidzianych procesem technologicznym.

§ 639. W trakcie transportu ręcznego po torach lub jezdniach szynowych kolejek podwieszonych i spągowych drogę transportu ręcznego lub jej odcinek zamyka się dla innego rodzaju transportu, z wyjątkiem transportu urobku za pomocą przenośników.

§  640. 

1. Przejechanie środków transportowych transportu linowego poza krańce stacji nadawczo-odbiorczych górnych i dolnych oraz rejonu maszyny napędowej określone w dokumentacji układu transportu powoduje wyłączenie tego napędu.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do dolnych stacji nadawczo-odbiorczych w transporcie kołowym z liną otwartą, jeżeli granice tych stacji są wyznaczone przez zapory torowe.

§  641. 

1. W celu przewozu osób, z wyjątkiem jazdy ludzi za pomocą przenośników taśmowych, urządza się stacje osobowe.

2. Stacje osobowe utrzymuje się w sposób zapewniający wsiadanie osób do środków transportowych i wysiadanie osób ze środków transportowych na płaszczyznę, której nachylenie podłużne w jednym kierunku wynosi nie więcej niż 4°, a odstęp między środkiem transportowym oraz obudową wyrobiska, a także innymi zabudowanymi urządzeniami od strony wsiadania i wysiadania wynosi nie mniej niż 0,8 m, do wysokości nie mniejszej niż 1,8 m.

§ 642. Przewóz osób środkami transportowymi przeznaczonymi wyłącznie do transportu przedmiotów i materiałów jest niedopuszczalny.

§  643. 

1. Środki transportowe na torach transportu kołowego z liną otwartą o nachyleniu większym niż 4° zabezpiecza się w sposób uniemożliwiający ich niekontrolowane przemieszczanie się.

2. Stacje nadawczo-odbiorcze znajdujące się na torach transportu kołowego z liną otwartą o nachyleniu większym niż 4° wyposaża się w urządzenia uniemożliwiające niekontrolowane przemieszczanie się środka transportowego z tych stacji oraz wykonuje się w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób znajdujących się poniżej stacji.

3. Urządzenia, o których mowa w ust. 2, obsługuje się z miejsca zapewniającego bezpieczeństwo osoby je obsługującej.

4. Dolną stację nadawczo-odbiorczą znajdującą się w wyrobisku pochyłym wykonuje się w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób znajdujących się poniżej stacji.

§  644. 

1. W wyrobiskach, w których jest prowadzony transport linowy, przebywanie osób jest niedopuszczalne.

2. W wyrobiskach, o których mowa w ust. 1, jest dopuszczalne przebywanie:

1) pracowników stałej obsługi układu transportu urobku - pod warunkiem:

a) przebywania we wnękach wyposażonych w sygnalizację ostrzegawczą,

b) posiadania:

– bezpośredniej łączności z operatorem maszyny napędowej,

– możliwości natychmiastowego zatrzymania układu transportu urobku;

2) innych osób niż określone w pkt 1, pod warunkiem:

a) całkowitego wstrzymania transportu,

b) zabezpieczenia stacji zgodnie z wymaganiami, o których mowa w § 643 ust. 2.

3. Dopuszcza się możliwość przebywania pracowników obsługi układu transportu linowego w rozcinkach ścianowych i w ścianach, w sekcjach obudowy zmechanizowanej podczas zbrojeń i likwidacji ścian, na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 645. W wyrobiskach, w których jest prowadzony transport maszynami z napędem własnym, przebywanie osób jest dopuszczalne na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 646. Eksploatacja lin ciągnących i nośnych w układach transportu materiałów, maszyn i urządzeń jest niedopuszczalna, jeżeli:

1) na skutek starcia, korozji, pęknięć, rozluźnień, uszkodzeń drutów nastąpiło obniżenie współczynnika bezpieczeństwa o więcej niż 20% w porównaniu z wartością tego współczynnika wyznaczoną dla nowej liny;

2) wystąpiło miejscowe wydłużenie lub inne zniekształcenie liny;

3) liczba zwojów nieczynnych na bębnie kołowrotu jest mniejsza od 3 w przypadku transportu za pomocą liny otwartej;

4) liczba pęknięć drutów zewnętrznych jest większa od liczby dopuszczalnej dla konstrukcji danej liny i warunków w jakich jest ona używana.

§ 647. Transport linowy wykonuje się po uprzednim sprawdzeniu:

1) stanu technicznego lin, napędów i drogi transportowej;

2) sygnalizacji:

a) ostrzegawczej,

b) porozumiewawczej,

c) łączności,

d) zakazującej wejścia do wyrobisk transportowych osobom nieupoważnionym;

3) oświetlenia stanowisk obsługi.

§  648. 

1. Odstęp między:

1) krawędziami zestawu transportowego z transportowanym ładunkiem a obudową wyrobiska, ociosem, odrzwiami lub maszynami i urządzeniami,

2) mijającymi się zestawami transportowymi wraz z transportowanym ładunkiem

- wynosi nie mniej niż 0,25 m.

2. Odstęp między krawędziami najszerszego środka transportowego kolejek podwieszonych a obudową wyrobiska, ociosem, odrzwiami lub maszynami i urządzeniami wynosi nie mniej niż 0,4 m.

3. W miejscach załadunku i rozładunku odległość między krawędziami najszerszego środka transportowego a obudową wyrobiska, ociosem, odrzwiami lub maszynami i urządzeniami wynosi nie mniej niż 0,8 m.

4. W układach transportu kolejkami podwieszonymi odległość od spągu do dolnej krawędzi środka transportowego lub transportowanego materiału wynosi nie mniej niż 0,3 m.

§ 649. W trakcie przewozu osób w wyrobisku transportowym prowadzenie innego transportu, z wyjątkiem transportu urobku za pomocą przenośników, jest niedopuszczalne.

§ 650. W zakładach górniczych rud miedzi, cynku i ołowiu oraz w zakładach określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy przewóz osób, transport urobku i materiałów w wyrobisku transportowym prowadzi się na zasadach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego albo zakładu.

§  651. 

1. Przewóz osób kolejkami podwieszonymi oraz spągowymi z prędkością większą niż 2 m/s jest niedopuszczalny.

2. Przewóz, o którym mowa w ust. 1, odbywa się wyłącznie pod nadzorem wyznaczonej osoby dozoru ruchu zakładu górniczego, zgodnie z regulaminem zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 652. Transport po torach wykonuje się, jeżeli transportowany ładunek jest zabezpieczony w sposób uniemożliwiający jego przemieszczanie się na środku transportowym.

§ 653. Środki transportowe przeznaczone do przewozu osób zapewniają przewożonym osobom:

1) pozycję siedzącą;

2) zabezpieczenie przed wypadnięciem;

3) możliwość:

a) zahamowania napędu - w przypadku kolejki z napędem linowym,

b) zatrzymania zestawu transportowego - w przypadku kolejki z napędem własnym

- w dowolnym miejscu trasy.

§  654. 

1. Przewóz osób wyciągami krzesełkowymi w wyrobiskach o nachyleniu większym niż 25° jest niedopuszczalny.

2. W wyrobiskach, w których przewóz osób jest wykonywany wyciągami krzesełkowymi, instalowanie innych układów transportu, z wyjątkiem przenośników, jest niedopuszczalne.

§  655. 

1. Na odcinku pracy liny układu transportu tor jest nachylony w jednym kierunku.

2. W transporcie liną bez końca przepisu ust. 1 nie stosuje się.

§ 656. W trakcie transportu przedmiotów i materiałów w wyrobiskach o zmiennych kierunkach nachylenia po:

1) spągu,

2) torach w rozcinkach ścianowych i w chodnikach w celu zbrojenia i likwidacji ścian

- dopuszcza się transport dwoma pracującymi równocześnie kołowrotami, których liny są doczepiane do środka transportowego, na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  657. 

1. W trakcie ruchu zestawu środków transportowych po torach o nachyleniu większym niż 4° stosuje się zabezpieczenia uniemożliwiające samoistne rozłączenie się tych środków.

2. W trakcie transportu z napędem linowym zestaw środków transportowych dodatkowo zabezpiecza się liną bezpieczeństwa.

3. Zabezpieczenia, o którym mowa w ust. 2, nie stosuje się w przypadku transportu po spągu przy nachyleniach zapewniających samohamowność środka transportowego.

4. Środki transportowe lub ich zestawy doczepia się do liny ciągnącej w sposób wykluczający ich samoistne rozprzęgnięcie.

§  658. 

1. Zestaw transportowy kolejki linowej podwieszonej poruszający się po torach o nachyleniach jednokierunkowych, wyposaża się w wózek hamulcowy lub inne urządzenie hamowania awaryjnego, umieszczony na końcu tego zestawu od strony upadu.

2. W przypadku dwukierunkowego nachylenia trasy zestaw transportowy kolejki linowej podwieszonej wyposaża się w wózki hamulcowe, które umieszcza się na początku i na końcu zestawu transportowego, oraz łączy się je linką wyzwalającą układ zatrzymania awaryjnego albo liną bezpieczeństwa.

3. W przypadku dwukierunkowego nachylenia trasy w transporcie kolejką linową podwieszoną dopuszcza się umieszczenie jednego wózka hamulcowego, jeżeli:

1) elementy zestawu transportowego są połączone ze sobą sprzęgami specjalnymi lub

2) elementy zestawu transportowego są zabezpieczone liną bezpieczeństwa obejmującą zestaw transportowy.

4. W kolejkach spągowych wyposażonych w zestawy transportowe, w których:

1) stosowane są zaczepy samozaciskowe liny - w kolejkach linowych,

2) elementy zestawu są połączone między sobą sprzęgami specjalnymi oraz linami bezpieczeństwa

- dopuszcza się zastosowanie jednego wózka hamulcowego usytuowanego w dowolnym miejscu zestawu transportowego.

5. Zespół środków transportowych kolejki podwieszonej z napędem własnym zabezpiecza się wózkiem albo wózkami hamulcowymi lub innymi urządzeniami hamowania awaryjnego oraz liną bezpieczeństwa obejmującą ten zespół i połączoną z wózkiem albo z wózkami hamulcowymi lub innymi urządzeniami hamowania awaryjnego.

6. Stosowanie liny bezpieczeństwa w transporcie kolejką podwieszoną z napędem własnym nie jest wymagane, jeżeli:

1) zespół środków transportowych jest zabudowany pomiędzy urządzeniami hamowania awaryjnego zespołu ciągnącego lub

2) elementy zestawu transportowego są połączone między sobą sprzęgami specjalnymi.

§  659. 

1. Zestaw transportowy kolejek podwieszonych i spągowych w trakcie ruchu oznakowuje się światłem w kolorze:

1) białym z przodu i czerwonym z tyłu albo

2) czerwonym z przodu i z tyłu.

2. Zestaw transportowy z własnym napędem wyposaża się w reflektor ze światłem w kolorze białym.

3. Kabinę operatora kolejki z napędem własnym umieszcza się na początku zestawu transportowego w kierunku jazdy.

4. Dopuszcza się umieszczenie kabiny operatora w innym miejscu zestawu transportowego niż wymienione w ust. 3:

1) w trakcie transportu w wyrobiskach zbrojonych albo likwidowanych ścian i wyrobiskach przyścianowych tych ścian lub

2) przy prowadzeniu prac manewrowych z prędkością nie większą niż 0,5 m/s, lub

3) przy zastosowaniu środków technicznych zapewniających operatorowi obserwację trasy transportu

- na zasadach określonych w dokumentacji układu transportu.

§ 660. Załadunek i rozładunek środków transportowych odbywa się w miejscach określonych w dokumentacji układu transportu.

§  661. 

1. Stacje nadawczo-odbiorcze w wyrobiskach pochyłych wyposaża się w odcinki torów ułożonych w linii prostej o nachyleniu podłużnym nie większym niż 4°.

2. Długość odcinków torów, o których mowa w ust. 1, określa się w sposób zapewniający:

1) zmieszczenie się zespołu środków transportowych na długości stacji nadawczo-odbiorczej;

2) możliwość obsługi zespołu środków transportowych.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do:

1) przemieszczanych stacji rozładunku i załadunku przedmiotów i materiałów dla wyrobisk będących w drążeniu, zbrojeniu lub likwidacji;

2) wyrobisk przyścianowych ścian będących w eksploatacji.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3, szczególne warunki załadunku i rozładunku określa dokumentacja układu transportu.

§ 662. Zapewnia się możliwość zatrzymania przenośnika taśmowego z dowolnego miejsca trasy, w którym w trakcie ruchu tego przenośnika jest dopuszczalne przebywanie osób.

§  663. 

1. Zapewnia się możliwość zatrzymania przenośnika zgrzebłowego z dowolnego miejsca trasy, w którym w trakcie ruchu tego przenośnika jest dopuszczalne przebywanie osób.

2. Zatrzymanie awaryjne przenośnika zgrzebłowego, na którego trasie znajduje się kruszarka kęsów, powoduje wyłączenie napędu tej kruszarki.

3. Strefy przed wlotami do kruszarek kęsów znajdujących się na trasach przenośników zgrzebłowych zabezpiecza się dwoma niezależnie uruchamianymi, w tym jednym bezdotykowo, urządzeniami wyłączenia awaryjnego napędów kruszarki kęsów i przenośnika zgrzebłowego, w sposób określony w dokumentacji układu transportu.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do przenośników zgrzebłowych ścianowych wyposażonych w kruszarki kęsów.

§ 664. Transport długich i ciężkich przedmiotów przenośnikami zgrzebłowymi wykonuje się na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 665. Transport urobku przenośnikami wykonuje się przy nachyleniach uniemożliwiających samoistne staczanie się urobku.

§  666. 

1. Wyrobiska, w których znajdują się przenośniki taśmowe i zgrzebłowe, utrzymuje się w sposób zapewniający wzdłuż trasy odległość nie mniejszą niż:

1) 0,25 m - od ociosu, obudowy lub innych stałych elementów urządzeń i instalacji do konstrukcji trasy przenośnika;

2) 0,7 m - od ociosu, obudowy lub innych stałych elementów urządzeń lub instalacji, po stronie przejścia dla osób do konstrukcji trasy przenośnika;

3) 0,6 m - od stropu wyrobiska lub innych stałych elementów urządzeń i instalacji umieszczonych pod stropem do taśmy górnej lub zgrzebła.

2. Odległość napędu przenośnika taśmowego i zgrzebłowego od obudowy wyrobiska lub zainstalowanych w tym wyrobisku maszyn i urządzeń wynosi nie mniej niż 0,7 m po jego obu stronach.

3. Przechodzenie przez przenośniki jest dopuszczalne wyłącznie w zabezpieczonych i przeznaczonych do tego miejscach, na warunkach określonych w dokumentacji układu transportu.

§  667. 

1. Ręczne usuwanie zanieczyszczeń z przenośnika w trakcie ruchu taśmy jest niedopuszczalne.

2. Miejsca zsypów i przesypów przenośników taśmowych i zgrzebłowych wyposaża się w osłony chroniące pracowników przed spadającymi bryłami urobku.

§ 668. Transport przedmiotów i materiałów przenośnikami pracującymi w ciągach jest dopuszczalny po przełączeniu układu na sterowanie lokalne.

§  669. 

1. Jazda ludzi przenośnikami taśmowymi odbywa się na podstawie regulaminu określającego zasady jej prowadzenia oraz warunki kontroli trasy tych przenośników.

2. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, jest zatwierdzany przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  670. 

1. Wyrobiska, w których znajdują się przenośniki taśmowe przystosowane do jazdy ludzi, utrzymuje się w sposób zapewniający:

1) odległość od konstrukcji trasy do ociosu obudowy lub urządzeń zainstalowanych na stałe w wyrobisku nie mniejszą niż:

a) 0,25 m - na trasie przenośnika,

b) 0,7 m - od strony przejścia dla osób;

2) odległość taśmy górnej od stropu lub urządzeń zainstalowanych pod stropem nie mniejszą niż:

a) 1 m - na trasie transportu osób,

b) 1,5 m - w miejscach wsiadania i wysiadania osób.

2. Spąg wyrobiska w miejscach, w których znajdują się pomosty, utrzymuje się w czystości. Składowanie w tych miejscach przedmiotów i materiałów jest niedopuszczalne.

§  671. 

1. Wyrobiska, w których znajdują się przenośniki taśmowe przystosowane do jazdy ludzi, wyposaża się w łączność głośnomówiącą.

2. Urządzenia łączności głośnomówiącej instaluje się:

1) przy pomoście do wsiadania i wysiadania osób;

2) wzdłuż trasy transportu osób na przenośnikach taśmowych - w odległościach nie większych niż 100 m.

§  672. 

1. Jazda ludzi przenośnikami taśmowymi jest dopuszczalna na nachyleniach nie większych niż 18° po wzniosie i nie większych niż 12° po upadzie. Trasę przenośnika na odcinku, na którym odbywa się jazda ludzi, osłania się przed wodą ściekającą ze stropu.

2. Jeżeli jazdę ludzi prowadzi się na dolnej taśmie:

1) odległość dolnej taśmy od elementów konstrukcyjnych górnej taśmy wynosi nie mniej niż:

a) 1 m - na trasie jazdy ludzi,

b) 1,5 m:

– w miejscach wsiadania i wysiadania osób,

– na długości 20 m za pomostem do wsiadania osób i przed pomostem do wysiadania osób;

2) trasę prowadzenia górnej taśmy osłania się od dołu:

a) na długości 20 m za pomostem do wsiadania osób i przed pomostem do wysiadania osób,

b) nad pomostem do wsiadania i wysiadania.

§  673. 

1. Przenośnik taśmowy do jazdy ludzi wyposaża się w pomosty do wsiadania i wysiadania.

2. Pomosty do wsiadania i wysiadania:

1) przystosowuje się do nachylenia wyrobiska;

2) wyposaża się w elementy ułatwiające wsiadanie i wysiadanie;

3) utrzymuje się w stanie zapobiegającym poślizgnięciu się.

§  674. 

1. Pomosty do wsiadania i wysiadania osób wykonuje się i utrzymuje:

1) z boku lub w osi trasy przenośnika taśmowego;

2) z materiałów utrudniających poślizgnięcie się;

3) w sposób:

a) umożliwiający bezpieczne wsiadanie i wysiadanie osób w określonych warunkach użytkowania,

b) zapewniający nad pomostami wolną przestrzeń wynoszącą nie mniej niż:

– 1,8 m,

– 1,5 m - w przypadku pomostów służących do wsiadania lub wysiadania osób na dolną taśmę, wykonanych w osi przenośnika taśmowego,

c) uniemożliwiający dostanie się wsiadającej lub wysiadającej osoby w przestrzeń między pomostem, a elementami trasy przenośnika transportowego, oraz w obszar pracy elementów obrotowych prowadzenia taśmy tego przenośnika.

2. Pomosty do wsiadania na górną taśmę wykonuje się w odległości nie mniejszej niż 10 m od osi bębna wysięgnika przenośnika poprzedzającego.

3. Pomosty do wysiadania wykonuje się w odległości nie mniejszej niż półtorakrotny wybieg taśmy w trakcie hamowania, mierzonej od osi bębna:

1) wysypowego;

2) zwrotnego - w przypadku jazdy ludzi dolną taśmą.

4. Odległość, o której mowa w ust. 3 pkt 2, wynosi nie mniej niż 20 m.

5. Dokumentacja układu transportu zawiera informację o typie pomostów do wsiadania i wysiadania oraz warunkach ich zabudowy.

§  675. 

1. Za pomostem do wysiadania, zabudowanym z boku trasy przenośnika, w odległości do 1 m i do 3 m od pomostu, instaluje się dwa wyłączniki krańcowe.

2. Wyłączniki krańcowe obejmują zasięgiem szerokość taśmy i uniemożliwiają przypadkowe przejechanie przez osobę punktu krańcowego.

3. Wyłącznik krańcowy zainstalowany w odległości nie większej niż:

1) 1 m od pomostu - działa w obwodzie sterowania przenośnika taśmowego;

2) 3 m od pomostu - powoduje wyłączenie zasilania przenośnika.

4. Uruchomienie i zadziałanie wyłącznika krańcowego nie stworzy zagrożenia dla jadących przenośnikiem.

5. Ponowne uruchomienie przenośnika taśmowego jest dopuszczalne po skontrolowaniu przyczyny jego wyłączenia.

§  676. 

1. Za wyłącznikiem krańcowym pomostu do wysiadania z dolnej taśmy, zabudowanym z boku trasy przenośnika, instaluje się odrzutnik zabezpieczający przed wjazdem jadącej osoby do zwrotni.

2. Wysokość i konstrukcja odrzutnika, o którym mowa w ust. 1, uniemożliwia wjazd jadącej osoby i transportowanych materiałów do zwrotni lub elementów napędu przenośnika.

3. Jeżeli pomost do wysiadania z dolnej taśmy jest wykonany w osi przenośnika taśmowego, nie stosuje się wyłączników krańcowych, a na końcu tego pomostu umieszcza się elastyczną ściankę odbojową o wysokości nie mniejszej niż 1,5 m, uniemożliwiającą przejście za ten pomost.

§  677. 

1. Przenośnik taśmowy wyposaża się w:

1) samoczynne hamulce uniemożliwiające ruch taśmy w przypadku wyłączenia napędu;

2) urządzenia umożliwiające:

a) awaryjne zatrzymanie napędu,

b) zablokowanie urządzenia awaryjnego w pozycji włączonej;

3) urządzenia do kontroli schodzenia taśmy na trasie przenośnika oraz przed pomostem do wsiadania i wysiadania osób.

2. Zapewnia się wyłączenie napędu przenośnika taśmowego przez osobę jadącą na górnej lub na dolnej taśmie z dowolnego miejsca na trasie tego przenośnika.

3. Wyłączniki awaryjne instaluje się w odległości nie większej niż 70 m od siebie, w sposób umożliwiający wyłączenie przenośnika taśmowego przez pociągnięcie za linkę w dowolnym kierunku.

4. Do awaryjnego wyłączania przenośnika taśmowego stosuje się cięgna elastyczne, w szczególności linki stalowe. Stosowanie drutu jest niedopuszczalne.

§  678. 

1. Przenośniki taśmowe pracujące w układzie automatycznym lub sterowane w innym układzie przystosowuje się do prowadzenia jazdy ludzi przez przełączenie układu sterowania, sygnalizacji, blokad i innych zabezpieczeń na pracę "jazda ludzi".

2. Możliwość jednoczesnego załączenia napędu przenośnika taśmowego z więcej niż jednego miejsca sterowania jest niedopuszczalna.

§  679. 

1. Pomost do wsiadania osób oznakowuje się tablicą świetlną, na której umieszcza się napis "jazda ludzi dozwolona" wraz z odpowiednim piktogramem oraz tablicę świetlną z umieszczonym na niej napisem "jazda ludzi zabroniona".

2. Tablicę, o której mowa w ust. 1, sprzęga się z układem sterowania przenośnika taśmowego.

§ 680. W przypadku rozgałęźnych ciągów przenośników pracujących w układzie automatycznym w trakcie jazdy ludzi prowadzonej jednocześnie na kilku przenośnikach, każdy z nich wyposaża się w niezależnie działające zabezpieczenia, a w rejonie wysypów w pomosty do wysiadania, umożliwiające bezpieczne obejście tych rozgałęzień.

§  681. 

1. Jazda ludzi jest dopuszczalna po:

1) przełączeniu sterowania przenośnika taśmowego na jazdę ludzi;

2) zapaleniu się tablicy świetlnej "jazda ludzi dozwolona".

2. W wyrobisku, w którym prowadzi się jazdę ludzi za pomocą przenośnika taśmowego, w trakcie jazdy ludzi ruch innych urządzeń transportowych jest wstrzymywany w strefach, w których nad lub pod przenośnikiem przebiegają trasy innych układów transportowych, na zasadach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

3. Przełączenie przenośników taśmowych pracujących w układzie automatycznym lub innym na sterowanie "jazda ludzi" aktywuje dodatkowe elementy sygnalizacji i kontroli ruchu przenośników taśmowych, w szczególności:

1) włączenie w obwód sterowania wyłączników krańcowych;

2) zapalenie się:

a) tablicy świetlnej z umieszczonym na niej napisem "jazda ludzi dozwolona" i piktogramu - przy pomoście do wsiadania osób,

b) tablicy świetlnej z umieszczonym na niej napisem "uwaga wysiadać" i światła w kolorze czerwonym - w okolicy pomostu do wysiadania osób,

c) sygnalizatora optycznego emitującego światło w kolorze żółtym lub piktogramu podświetlanego światłem w tym kolorze.

§ 682. Przed przednią krawędzią pomostu do wysiadania osób po stronie pomostu przy przenośniku instaluje się:

1) w odległości 20 m:

a) sygnalizator optyczny ostrzegawczy emitujący światło w kolorze żółtym i piktogram lub

b) piktogram podświetlony światłem w kolorze żółtym;

2) w odległości 1,5 m:

a) sygnalizator optyczny ostrzegawczy emitujący światło w kolorze czerwonym,

b) tablicę świetlną ostrzegawczą z umieszczonym na niej napisem "uwaga wysiadać".

§  683. 

1. Jazda ludzi na urobku jest dopuszczalna na zasadach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

2. W przypadku transportu, o którym mowa w ust. 1, przy wymiarach określonych w § 670 ust. 1 pkt 2 i § 674 ust. 1 pkt 3 lit. b tiret drugie, uwzględnia się wysokość strugi urobku.

§  684. 

1. Jazda ludzi przenośnikiem taśmowym odbywa się z prędkością nie większą niż 2,5 m/s.

2. Dopuszcza się jazdę ludzi przenośnikiem taśmowym z prędkością większą niż 2,5 m/s pod warunkiem:

1) zatrzymania przenośnika przy wsiadaniu i wysiadaniu lub

2) ograniczenia prędkości w czasie wsiadania i wysiadania do wartości nie większej niż 2,5 m/s.

§  685. 

1. W przypadku jazdy ludzi przenośnikiem taśmowym odległość między jadącymi osobami wynosi nie mniej niż:

1) 5 m - w przypadku prędkości przenośnika taśmowego nie większej niż 1,6 m/s;

2) 7 m - w przypadku prędkości przenośnika taśmowego większej niż 1,6 m/s.

2. W przypadku wsiadania i wysiadania po zatrzymaniu przenośnika odległość między jadącymi osobami ustala się w regulaminie jazdy ludzi przenośnikami taśmowymi.

§  686. 

1. Jazdę ludzi przenośnikami taśmowymi wykonuje się pod nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego.

2. Narzędzia lub przedmioty przewożone przez jadące osoby zabezpiecza się przed niekontrolowanym przemieszczeniem.

§ 687. Korzystających z przenośnika taśmowego przystosowanego do jazdy ludzi szkoli się w zakresie:

1) wsiadania i wysiadania z przenośnika;

2) zachowania się na taśmie przenośnika w trakcie transportu;

3) sposobu zatrzymania przenośnika w przypadkach awaryjnych.

§ 688. Sposób korzystania z przenośnika taśmowego przez ludzi określa się w regulaminie transportu.

§  689. 

1. Nominalna szerokość taśmy przenośnika taśmowego przeznaczonego do jazdy ludzi wynosi nie mniej niż 1 m.

2. Nominalna wytrzymałość taśmy przenośnika taśmowego do jazdy ludzi na rozerwanie wynosi nie mniej niż 1000 kN/m jej szerokości.

§  690. 

1. Połączenia taśmy przeznaczonej do jazdy ludzi zgrzewa się, wulkanizuje lub klei.

2. Dopuszcza się stosowanie połączeń mechanicznych taśmy przeznaczonej do jazdy ludzi w przenośnikach taśmowych zainstalowanych wewnątrz oddziałów, na zasadach określonych przez producenta taśmy i przenośnika taśmowego.

3. Połączenia taśmy przenośnika taśmowego przeznaczonego do jazdy ludzi trwale oznacza się przez pomalowanie w celu ułatwienia ich kontroli.

§  691. 

1. Ruch pociągów prowadzi się zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie transportu kolei podziemnej.

2. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności:

1) organizację i zasady wykonywania transportu koleją podziemną, w tym przewozu osób;

2) zasady i warunki prowadzenia ruchu pociągów i prac manewrowych;

3) obowiązki dozoru i służb transportu w zakresie prowadzenia ruchu pociągów;

4) zasady kontroli stanu technicznego maszyn i urządzeń.

3. Regulamin, o którym mowa w ust. 1:

1) opracowuje się dla poziomu, na którym jest prowadzony ten transport;

2) jest zatwierdzany przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 692. Sieć elektryczna trakcji przewodowej oraz nawierzchnia torowa spełniają wymagania określone w Polskich Normach dotyczących sieci elektrycznej trakcji przewodowej oraz nawierzchni torowej.

§  693. 

1. Wyrobiska, w których jest wykonywany transport koleją podziemną, utrzymuje się w stanie zapewniającym przejścia dla osób na:

1) drogach przewozowych - wzdłuż nie mniej niż jednego ociosu wyrobiska;

2) stacjach załadowczych i rozładowczych oraz podszybiach z:

a) jednym torem - wzdłuż nie mniej niż jednego ociosu,

b) dwoma lub większą liczbą torów - wzdłuż obydwu ociosów.

2. Na stacjach załadowczych i rozładowczych przejścia dla osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2, utrzymuje się w obydwu kierunkach od wysypu na odległość zapewniającą obsługę urządzeń tych stacji.

3. Wyrobiska, w których jest wykonywany transport koleją podziemną, a w których występują wycieki wody, wyposaża się w kanały ściekowe lub w inne urządzenia odwadniające, zapewniające skuteczne odwadnianie tego wyrobiska.

§  694. 

1. Stosowanie lokomotyw elektrycznych przewodowych w wyrobiskach ze stopniem "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu jest niedopuszczalne.

2. W wyrobiskach ze stopniem "a" niebezpieczeństwa wybuchu metanu dopuszcza się stosowanie lokomotyw elektrycznych przewodowych pod warunkiem przewietrzania tych wyrobisk prądem powietrza o prędkości określonej w § 145 ust. 1 pkt 2.

§  695. 

1. Stosowanie lokomotyw akumulatorowych i spalinowych budowy przeciwwybuchowej jest dopuszczalne w wyrobiskach, w których stężenie metanu w powietrzu nie jest większe niż 1,5%.

2. Lokomotywy akumulatorowe i spalinowe stosowane w wyrobiskach ze stopniem "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu przewietrzanych:

1) prądem powietrza odprowadzanym do szybu wydechowego,

2) wentylacją odrębną

- wyposaża się w metanomierz sygnalizujący stężenie metanu w powietrzu.

3. W przypadku przekroczenia w wyrobisku stężenia metanu w powietrzu, o którym mowa w ust. 1, maszynista unieruchamia silnik lokomotywy i powiadamia o tym przekroczeniu dyspozytora ruchu zakładu górniczego.

4. Sposób postępowania w przypadku przekroczenia w wyrobisku dopuszczalnego stężenia metanu w powietrzu, w tym zasady przekazywania informacji, o której mowa w ust. 3, są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  696. 

1. Uruchomienie lokomotywy spalinowej lub akumulatorowej w wyrobisku z wentylacją odrębną przy wyłączonym wentylatorze lutniowym jest niedozwolone.

2. Sposób powiadamiania maszynisty lokomotywy spalinowej lub akumulatorowej o zatrzymanym wentylatorze jest określany przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  697. 

1. W trakcie postoju lokomotywy:

1) zabezpiecza się ją przed uruchomieniem przez osoby nieupoważnione;

2) zamyka się dopływ paliwa do jej silnika.

2. W trakcie napełniania paliwem zbiornika lokomotywy spalinowej silnik wyłącza się, a lokomotywę zahamowuje.

3. Zbiorniki lokomotywy spalinowej napełnia się systemem bezkropelkowym.

§  698. 

1. Ruchem pociągów kieruje dysponent.

2. Dysponenta wyznacza się dla poziomu przewozowego, na którym znajdują się więcej niż dwie lokomotywy.

3. Ruch pociągów prowadzi się w sposób zapewniający obecność wyłącznie jednego pociągu na odcinkach dróg przewozowych ograniczonych z obu stron semaforami.

§ 699. Pozostawianie wozów na trasach przewozowych, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych, jest niedopuszczalne.

§ 700. Dopuszczalna prędkość jazdy pociągów wynosi nie więcej niż:

1) 5 m/s - w przypadku transportu urobku i materiałów;

2) 3,5 m/s - w przypadku przewozu osób oraz ładunków niebezpiecznych, w szczególności środków strzałowych, paliw, olejów, kwasów, butli z gazami.

§ 701. Odcinki dróg przewozowych, na których występują ograniczenia prędkości jazdy pociągów, odpowiednio oznacza się.

§ 702. Dopuszczalna droga hamowania wynosi nie więcej niż:

1) 80 m - w przypadku pociągów towarowych;

2) 40 m - w przypadku pociągów osobowych albo z ładunkami niebezpiecznymi.

§ 703. Na trasach jednotorowych z mijankami wjazd pociągu na jednotorowy odcinek trasy jest dopuszczalny po uzyskaniu:

1) wolnej drogi przejazdu przy sygnalizacji samoczynnej mającej możliwość blokowania wjazdu innego pociągu przed zajęciem odcinka jednotorowego, a także w trakcie jego zajmowania, albo

2) zgody:

a) dysponenta za pomocą sygnalizacji optycznej lub środków łączności wydzielonych dla kolei podziemnej albo

b) osoby ruchu przewozowego wyznaczonej przez dysponenta, która za pomocą sygnalizacji optycznej lub środków łączności wydzielonych dla kolei podziemnej wyda zgodę na wjazd pociągu na jednotorowy odcinek trasy.

§ 704. Cofanie pociągu na trasie jest dopuszczalne w przypadku:

1) uzyskania zgody dysponenta lub osoby, o której mowa w § 703 pkt 2 lit. b;

2) konwojowania czoła cofanego pociągu.

§ 705. Maszynista lokomotywy pociągu nadjeżdżającego trasą podporządkowaną do skrzyżowania dróg przewozowych przepuszcza pociąg zbliżający się do tego skrzyżowania trasą mającą pierwszeństwo przejazdu.

§ 706. Zwrotnice zainstalowane w rejonie skrzyżowania dróg przewozowych ustawia się w położeniu umożliwiającym jazdę pociągów po torze głównym.

§ 707. Na ostatnim wozie pociągu umieszcza się lampę lub sygnalizator optyczny mający światło w kolorze czerwonym, sygnalizujący koniec pociągu.

§ 708. Ładunki niebezpieczne przewozi się pociągami towarowymi, z zachowaniem następujących warunków:

1) wozy z ładunkami niebezpiecznymi oddziela się od:

a) lokomotywy - dwoma wozami ochronnymi,

b) innych wozów zawierających ładunki niebezpieczne - jednym wozem ochronnym;

2) na końcu pociągu, za wozami z ładunkami niebezpiecznymi, umieszcza się dwa wozy ochronne.

§  709. 

1. Przed wyjazdem na trasę dokonuje się oględzin technicznych składu wozów pociągu.

2. Oględziny, o których mowa w ust. 1, są dokonywane przez osobę formującą skład.

3. W przypadku dopinania lokomotywy do uformowanego wcześniej składu wozów oględziny, o których mowa w ust. 1, są dokonywane przez obsługę pociągu.

§  710. 

1. Przed wyjazdem na trasę maszynista lokomotywy zgłasza dysponentowi gotowość do wyjazdu.

2. Wjazd pociągu w rejon stacji głównych jest dopuszczalny po uzyskaniu zgody dysponenta.

3. Wjazd na stację rozładowczą lub załadowczą oraz wyjazd pociągu jest dopuszczalny po uzyskaniu zgody obsługi tej stacji.

§  711. 

1. Przewóz osób jest dopuszczalny wyłącznie pod nadzorem wyznaczonej osoby dozoru ruchu zakładu górniczego, która jest kierownikiem pociągu.

2. W wyrobiskach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy, przewóz osób jest dopuszczalny pod nadzorem wyznaczonej osoby odpowiedzialnej za grupę turystów lub innych osób, która jest jednocześnie kierownikiem pociągu zgodnie z dokumentacją.

3. Wykaz kierowników pociągów, o których mowa w ust. 2, zawiera się w dokumentacji prowadzenia ruchu turystycznego i sanatoryjnego, który jest zatwierdzany przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

4. Przez dokumentację techniczno-ruchową, o której mowa w ust. 3, rozumie się dokumentację techniczno-ruchową prowadzenia ruchu turystycznego i sanatoryjnego w szczególności dokumentację techniczno-ruchową prowadzoną przez zakłady określone w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy, określającą warunki prowadzenia działalności w sposób zapewniający bezpieczeństwo, zwalczanie zagrożeń oraz bezpieczne warunki przebywania w tych zakładach turystów i kuracjuszy.

§  712. 

1. Wychylanie się oraz wsiadanie lub wysiadanie z pociągu w trakcie jego jazdy jest niedopuszczalne.

2. Wsiadanie i wysiadanie z wozów osobowych jest dopuszczalne za zgodą kierownika pociągu.

§ 713. Odjazd pociągu poprzedza się sygnałem akustycznym, który jest nadawany przez maszynistę z lokomotywy.

§  714. 

1. Przewożenie przedmiotów w pociągach osobowych jest dopuszczalne za zgodą kierownika pociągu.

2. Wystawanie poza wóz osobowy przedmiotów, o których mowa w ust. 1, jest niedopuszczalne.

§  715. 

1. W pociągach osobowych wozy osobowe z hamulcami rozmieszcza się w równych odstępach w sposób zapewniający wyposażenie w hamulec ostatniego wozu w tych pociągach.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do składów pociągów osobowych stosowanych do przewozu turystów lub innych osób w zakładach określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy.

§ 716. Pchanie pociągu osobowego przez lokomotywę w trakcie przewozu osób jest niedopuszczalne.

§ 717. Wyjazd na trasę pociągu osobowego jest dopuszczalny za zgodą dysponenta i kierownika pociągu.

§ 718. W trakcie mijania się pociągu towarowego z pociągiem osobowym ruch pociągu towarowego wstrzymuje się.

§  719. 

1. Na stacji osobowej szerokość przejścia wynosi nie mniej niż 0,8 m, a wysokość nie mniej niż 1,8 m po stronie wsiadania i wysiadania.

2. W trakcie wsiadania i wysiadania osób przewód jezdny wyłącza się spod napięcia, a stan wyłączenia zabezpiecza się.

3. Załączenia i wyłączenia przewodu jezdnego spod napięcia dokonuje maszynista lokomotywy.

4. Stan załączenia i wyłączenia przewodu jezdnego spod napięcia na stacjach osobowych jest sygnalizowany transparentami.

§  720. 

1. Załadunek i rozładunek prowadzi się na stacjach materiałowych.

2. Dopuszcza się możliwość dokonywania załadunku i rozładunku poza stacjami materiałowymi po uzyskaniu zgody dysponenta na dokonanie tych czynności oraz ustaleniu sposobu zabezpieczenia i czasu wyłączenia z ruchu miejsca, w którym będą wykonywane te czynności.

§  721. 

1. Na drogach przewozowych środki do transportu ładunków długich są ciągnięte przez lokomotywę z zastosowaniem jednego wozu ochronnego.

2. Na drogach przewozowych z trakcją przewodową odległość przewożonych ładunków od przewodu jezdnego wynosi nie mniej niż 0,2 m.

§  722. 

1. Ruch pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych prowadzi się zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

2. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności:

1) organizację i zasady prowadzenia ruchu pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych;

2) obowiązki i zakres odpowiedzialności operatorów i osób dozoru w zakresie obsługi, kontroli i przeglądów pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych;

3) warunki, jakim odpowiadają wyrobiska, w których poruszają się pojazdy i samojezdne maszyny górnicze;

4) zasady i warunki wykonywania transportu osób pojazdami i samojezdnymi maszynami górniczymi;

5) sposób:

a) zapoznania z jego treścią,

b) aktualizacji zmian dotyczących ruchu pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych.

3. Organizację i zasady transportu osób opracowuje się w odrębnym rozdziale regulaminu, o którym mowa w ust. 1.

4. Transport osób odbywa się pojazdami i samojezdnymi maszynami górniczymi przystosowanymi do tego celu, na warunkach określonych w pozwoleniu, o którym mowa w § 31 ust. 1 i w art. 114 ust. 2 ustawy.

§  723. 

1. Wyrobiska, w których jest prowadzony stały ruch pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych, utrzymuje się w stanie zapewniającym:

1) szerokość większą o nie mniej niż 1,5 m od najszerszego pojazdu lub samojezdnej maszyny górniczej poruszającej się w tym wyrobisku;

2) odstęp między dwoma mijającymi się pojazdami lub samojezdnymi maszynami górniczymi nie mniejszy niż 0,5 m;

3) odległość między stropem, obudową lub zainstalowanymi pod stropem urządzeniami a najwyższą częścią lub ładunkiem pojazdu lub samojezdnej maszyny górniczej wynoszącą nie mniej niż:

a) 0,4 m - w zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny,

b) 0,2 m - w pozostałych zakładach górniczych;

4) nachylenie spągu nieprzekraczające dopuszczalnego nachylenia dla danego typu pojazdu lub samojezdnej maszyny górniczej;

5) wyrównany i odwodniony oraz w razie potrzeby utwardzony spąg;

6) przejścia dla osób wzdłuż jednego ociosu o szerokości nie mniejszej niż 1 m i wysokości nie mniejszej niż 1,8 m.

2. W wyrobiskach wewnątrzoddziałowych dopuszcza się zmniejszenie szerokości, o której mowa w ust. 1 pkt 1, do 1 m.

3. Zmniejszenie szerokości następuje za zgodą udzieloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

4. Miejsca wykonania wnęk umożliwiających schronienie się osobom przebywającym w wyrobisku są określane przez kierownik ruchu zakładu górniczego z uwzględnieniem zagrożeń występujących na drogach przewozowych.

5. Wyrobiska, w których jest prowadzony stały ruch pojazdów lub samojezdnych maszyn górniczych, oznakowuje się znakami i sygnałami drogowymi.

§  724. 

1. Do kolejek podwieszonych, kolejek spągowych oraz pojazdów i maszyn z napędem spalinowym wymagania określone w § 695-697 stosuje się odpowiednio.

2. Wymagania w zakresie prowadzenia ruchu układów transportowych w wyrobiskach poziomych i pochyłych o nachyleniu nie większym niż 45° określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

Rozdział  6

Maszyny, urządzenia i instalacje

§ 725. Maszyny, urządzenia i instalacje:

1) elektroenergetyczne, sterowania i sygnalizacji:

a) dobiera się do parametrów elektrycznych w miejscu ich zainstalowania,

b) wyposaża się w urządzenia zabezpieczające;

2) użytkuje się i obsługuje w sposób uniemożliwiający powstanie zagrożenia.

§  726. 

1. W wyrobiskach i pomieszczeniach zagrożonych wybuchem instaluje się maszyny i urządzenia budowy przeciwwybuchowej spełniające zasadnicze wymagania określone w przepisach dotyczących wyrobów podlegających ocenie zgodności.

2. W wyrobiskach niezagrożonych wybuchem metanu i zaliczonych do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego instaluje się maszyny i urządzenia budowy normalnej o stopniu ochrony nie mniejszym niż IP 54.

3. W obiektach i pomieszczeniach służących do przygotowania wydobytej kopaliny do sprzedaży, zagrożonych wybuchem pyłu węglowego i niezagrożonych wybuchem metanu dopuszcza się instalowanie maszyn i urządzeń budowy normalnej o stopniu ochrony nie mniejszym niż IP 54.

4. Zasady użytkowania lokomotyw przewodowych i sieci elektrycznej trakcji przewodowej w wyrobiskach zagrożonych wybuchem pyłu węglowego, w szczególności środki ochrony przed niebezpieczeństwem tego wybuchu, są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

5. W zakładach, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy, za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego dopuszcza się instalowanie maszyn i urządzeń budowy normalnej o stopniu ochrony zapewniającym bezpieczeństwo osób przebywających w tych wyrobiskach.

§  727. 

1. Instalowanie, eksploatacja, konserwacja, naprawa oraz kontrola stanu technicznego instalacji elektrycznych, maszyn i urządzeń elektrycznych odbywają się zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz na warunkach określonych w instrukcji eksploatacji.

2. Wymagania dotyczące organizacji i warunków bezpiecznego wykonywania prac związanych z eksploatacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia oraz instrukcja eksploatacji.

3. Instrukcja eksploatacji jest sporządzana z uwzględnianiem wymogów zawartych w załączniku nr 4 do rozporządzenia i zatwierdzana przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  728. 

1. W zakładzie górniczym lokalizuje się lampownię przeznaczoną do przygotowania, ładowania, przechowywania i konserwacji lamp osobistych oraz benzynowych lamp wskaźnikowych.

2. Nadzór nad lampownią jest sprawowany przez wyznaczoną osobę dozoru ruchu zakładu górniczego.

3. Liczba lamp osobistych jest określa przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  729. 

1. Lampy osobiste ratowników górniczych dodatkowo oznacza się.

2. Osobom przebywającym w wyrobiskach zapewnia się lampy osobiste wyposażone w nadajniki lokacyjne przystosowane do emitowania sygnału w sposób ciągły lub okresowy, na zapytanie z urządzenia lokacyjnego, przez nie mniej niż 7 dni.

3. W przypadku stosowania różnych systemów lokacyjnych warunki ich wykorzystania są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

4. W zakładzie górniczym stosuje się systemy lokacyjne złożone z nadajników lokacyjnych, o których mowa w ust. 2, oraz z urządzeń odbiorczych umożliwiających lokalizację nadajnika z odległości nie mniejszej niż 20 m we wszystkich kierunkach.

§  730. 

1. Zakład górniczy wyposaża się w nie mniej niż dwa niezależne zasilania w energię elektryczną, z których każde zapewnia pokrycie nie mniej niż minimalnej mocy dla urządzeń, których przerwa w dopływie energii elektrycznej może spowodować zagrożenie dla ludzi, środowiska i mienia.

2. Dopuszczalny czas przerwy w zasilaniu zakładu górniczego wymagany względami bezpieczeństwa ludzi, ruchu zakładu i ochrony środowiska jest określany przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

3. Dopuszcza się wyposażenie zakładu górniczego wydobywającego kopalinę niepalną lub likwidowanego zakładu górniczego w jedno zasilanie w energię elektryczną, zapewniające pokrycie nie mniej niż minimalnej mocy dla urządzeń, których przerwa w dopływie energii może spowodować zagrożenie, pod warunkiem:

1) uzyskania zgody kierownika ruchu zakładu górniczego;

2) wcześniejszego ustalenia:

a) braku zagrożenia dla ludzi, środowiska i mienia - w przypadku długotrwałej przerwy w dopływie energii elektrycznej,

b) możliwości ewakuacji osób z wyrobisk bez konieczności użycia wyciągu szybowego.

4. Sposób postępowania w przypadku przekroczenia dopuszczalnego czasu przerwy w dopływie energii elektrycznej jest określany przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  731. 

1. Zasilanie powierzchniowych urządzeń systemów: ogólnozakładowej łączności telefonicznej, alarmowania, gazometrycznego, lokalizacji załogi, monitorowania zagrożenia tąpaniami oraz łączności kierownika akcji ratowniczej jest bezprzerwowe.

2. Dla nowo budowanych lub modernizowanych układów zasilania urządzeń, o których mowa w ust. 1, powierzchniowe źródła zasilania rezerwowego zapewniają stały dopływ energii elektrycznej do tych urządzeń przez nie mniej niż 12 godzin.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się do oświetlenia awaryjnego pomieszczeń: central systemu ogólnozakładowej łączności telefonicznej, dyspozytorni systemów dyspozytora ruchu oraz stacji geofizyki górniczej.

4. Dołowe źródła zasilania rezerwowego dla części podziemnej systemu lokalizacji załogi zapewniają stały dopływ energii elektrycznej do tych urządzeń przez co najmniej 2 godziny.

§  732. 

1. Podstawowe obiekty i urządzenia zakładu górniczego na powierzchni zasila się z rozdzielni mającej dwa niezależne zasilania w energię elektryczną, z których jedno może być zrealizowane linią prowadzoną wyrobiskami.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zakładów górniczych i zakładów, o których mowa w § 69 ust. 1.

§  733. 

1. W wyrobiskach stosuje się instalacje elektroenergetyczne z izolowanym punktem neutralnym, wyposażone w system uziemiających przewodów ochronnych.

2. Stosowanie innego układu instalacji elektroenergetycznych, zapewniającego poziom bezpieczeństwa ochrony przeciwporażeniowej nie niższy niż dla instalacji elektrycznych, o których mowa w ust. 1, jest dopuszczalne po uzyskaniu pozytywnej opinii rzeczoznawcy.

§  734. 

1. W sieciach i w instalacjach elektroenergetycznych o napięciu większym niż 1 kV z izolowanym punktem neutralnym stosuje się zabezpieczenia ziemnozwarciowe lub upływowe powodujące wyłączenie sieci elektroenergetycznej, w której nastąpiło obniżenie rezystancji izolacji doziemnej.

2. Zamiast wyłączenia dopuszcza się stosowanie sygnalizacji uszkodzenia do miejsc, w których przebywa stała obsługa, jeżeli ze względów bezpieczeństwa wyłączenie napięcia nie jest wskazane.

§ 735. Instalację elektroenergetyczną o napięciu większym niż 1 kV zasilającą w energię elektryczną kompleks ścianowy odseparowuje się od ogólnokopalnianej sieci rozdzielczej, przy czym:

1) dopuszczalna wartość pojemności doziemnej wynosi nie więcej niż 2,5 µF na fazę;

2) odcinek instalacji od łącznika manewrowego do maszyny wyposaża się w blokujący układ diagnostyki kontrolujący stan izolacji przed podaniem napięcia.

§  736. 

1. W wyrobiskach, w instalacjach o napięciu nie większym niż 1 kV z izolowanym punktem neutralnym, instaluje się centralne zabezpieczenia upływowe powodujące wyłączenie instalacji elektroenergetycznej, w której nastąpiło obniżenie rezystancji izolacji doziemnej.

2. Zamiast wyłączenia instalacji elektroenergetycznej dopuszcza się stosowanie sygnalizacji uszkodzenia tej instalacji do miejsc, w których przebywa stała obsługa, jeżeli ze względów bezpieczeństwa wyłączenie napięcia nie jest wskazane.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do sieci elektrycznej trakcji przewodowej, instalacji zasilanych bardzo niskim napięciem bezpiecznym oraz instalacji telekomunikacyjnych.

§  737. 

1. W wyrobiskach ze stopniem "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu w instalacjach o napięciu nie większym niż 1 kV z izolowanym punktem neutralnym stosuje się centralne i blokujące zabezpieczenia upływowe.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do instalacji zasilanych bardzo niskim napięciem oraz instalacji telekomunikacyjnych.

3. Obwód pomiarowy blokującego zabezpieczenia upływowego, o którym mowa w ust. 1, jest iskrobezpieczny.

§ 738. W sieciach i instalacjach elektroenergetycznych eksploatowanych w wyrobiskach zaliczonych do stopnia "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu stosuje się kable i przewody ekranowane.

§  739. 

1. Maszyny, urządzenia, sieci i instalacje elektroenergetyczne zabezpiecza się przed skutkami zwarć doziemnych, zwarć międzyfazowych i przeciążeń w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób oraz zakładu górniczego.

2. Doboru zabezpieczeń przed skutkami zwarć i przeciążeń, o których mowa w ust. 1, i ich nastawy w sieciach i instalacjach elektroenergetycznych dokonuje się zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących środków ochronnych i zabezpieczających w elektroenergetyce kopalnianej.

§ 740. Informacje o zmianach oprogramowania wykorzystywanego do sterowania maszyn i urządzeń dokumentuje się.

§  741. 

1. W wyrobiskach stosuje się wyłącznie transformatory bezolejowe.

2. Stację transformatorową lub transformator o napięciu górnym większym niż 1 kV instaluje się, jeżeli:

1) wyrobisko, w miejscu ich zainstalowania i na odcinku wzdłuż wyrobiska nie mniejszym niż 5 m od nich, jest wykonane w obudowie z materiałów niepalnych, zapewniających skuteczną izolację od kopaliny palnej;

2) odległość od maszyn lub urządzeń oraz od ociosu umożliwia otwarcie drzwi i pokryw komór oraz swobodne wykonywanie czynności związanych z obsługą.

3. Przepisu ust. 2 pkt 1 nie stosuje się, jeżeli stacja transformatorowa jest wyposażona w osłonę ognioszczelną.

§ 742. Stację transformatorową zainstalowaną w wyrobisku wyposaża się w urządzenie powodujące zablokowanie możliwości ponownego załączenia napięcia na uszkodzony odpływ po zadziałaniu zabezpieczeń zwarciowych i ziemnozwarciowych.

§  743. 

1. Stację transformatorową o napięciu górnym większym niż 1 kV, w wyrobiskach ze stopniem "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu, instaluje się w pomieszczeniach przewietrzanych opływowym prądem powietrza doprowadzanym od szybu wdechowego.

2. Dopuszcza się instalowanie stacji transformatorowej, o której mowa w ust. 1, w pomieszczeniach przewietrzanych prądem powietrza odprowadzanym do szybu wydechowego lub z wentylacją odrębną, jeżeli:

1) stacja:

a) jest wyposażona w osłonę ognioszczelną i blokadę umożliwiającą otwarcie drzwiczek do komór aparaturowych wyłącznie w stanie beznapięciowym, a wyłącznik zasilający stację jest wyposażony w blokadę przed załączeniem napięcia zasilania po zadziałaniu zabezpieczeń elektroenergetycznych,

b) będzie samoczynnie wyłączona spod napięcia, w razie gdy zawartość metanu w wyrobisku przekroczy 1,5%;

2) wyłącznik zabezpieczający stację jest zlokalizowany w opływowym prądzie powietrza doprowadzanym od szybu wdechowego.

§  744. 

1. Rozdzielnice na napięcie większe niż 1 kV ustawia się w zamkniętych pomieszczeniach ruchu elektrycznego.

2. Instalowanie w pomieszczeniach ogólnodostępnych rozdzielnic lub aparatury łączeniowej na napięcie większe niż 1 kV, wyposażonych w osłonę ognioszczelną jest dopuszczalne na warunkach zatwierdzonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 745. Maszyny oraz urządzenia elektroenergetyczne o napięciu większym niż 1 kV eksploatowane w szybach przewietrzanych wentylacją odrębną zasila się kablami lub przewodami ekranowanymi.

§ 746. Aparaturę łączeniową w instalacjach elektroenergetycznych o napięciu nie większym niż 1 kV w wyrobiskach ze stopniem "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu wyposaża się w samoczynną blokadę załączenia łącznika po zadziałaniu zabezpieczeń zwarciowych i upływowych.

§  747. 

1. Wyłącznik wentylatora lutniowego przewietrzającego wyrobisko z wentylacją odrębną oraz główny wyłącznik instalacji elektroenergetycznej zasilającej maszyny i urządzenia elektryczne w wyrobisku z wentylacją odrębną:

1) lokalizuje się w opływowym prądzie powietrza doprowadzanego od szybu wdechowego w odległości nie mniejszej niż 10 m przed wejściem do wyrobiska z wentylacją odrębną od strony dopływu powietrza;

2) oznacza się w sposób umożliwiający odróżnienie go od innych urządzeń.

2. W polach metanowych wyłączenie spod napięcia maszyn i urządzeń elektrycznych w wyrobiskach z wentylacją odrębną w razie zadziałania zabezpieczeń metanometrycznych, nie może spowodować przerwy w ruchu wentylatora lutniowego.

3. Po zatrzymaniu ruchu wentylatora lutniowego przewietrzającego wyrobisko z wentylacją odrębną następuje samoczynne wyłączenie spod napięcia maszyn, urządzeń i instalacji elektroenergetycznych znajdujących się w wyrobisku z wentylacją odrębną, z wyjątkiem tych, które są dostosowane do pracy przy dowolnym stężeniu metanu w powietrzu.

4. W zakładach górniczych, w których nie występuje zagrożenie metanowe, decyzję o niestosowaniu wymagań określonych w ust. 3 podejmuje kierownik ruchu zakładu górniczego, ustalając jednocześnie sposób sygnalizacji stanu wyłączenia pracy wentylatora lutniowego.

5. Warunki oraz sposób ponownego załączenia pod napięcie maszyn, urządzeń i instalacji elektroenergetycznych znajdujących się w wyrobisku z wentylacją odrębną są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  748. 

1. Zewnętrzne obwody sterowania maszyn i urządzeń elektroenergetycznych eksploatowanych w wyrobiskach zasila się bardzo niskim napięciem.

2. W wyrobiskach ze stopniem "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu stosuje się zewnętrzne obwody sterowania iskrobezpieczne.

3. W przewodzie oponowym ekranowanym mającym indywidualne ekrany ochronne, który służy do zasilania maszyny lub urządzenia elektroenergetycznego budowy przeciwwybuchowej, dopuszcza się wspólne prowadzenie obwodów zewnętrznych sterowania z obwodami elektroenergetycznymi pod warunkiem zastosowania automatycznej kontroli stanu izolacji między żyłami elektroenergetycznymi a żyłą uziemiającą i indywidualnymi ekranami ochronnymi.

4. W wyrobiskach zakładów określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy, zewnętrzne obwody sterowania maszyn i urządzeń elektroenergetycznych wykonuje się zgodnie z dokumentacją zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy.

§ 749. W zakładzie górniczym zapewnia się stałą obsługę systemu ogólnozakładowej łączności telefonicznej oraz systemów dyspozytora ruchu zakładu górniczego.

§  750. 

1. Oprogramowanie wykorzystywane do funkcjonowania systemów:

1) ogólnozakładowej łączności telefonicznej,

2) alarmowania,

3) gazometrycznych,

4) lokalizacji pracowników,

5) monitorowania zagrożenia tąpaniami

- zabezpiecza się.

2. Zabezpieczenie oprogramowania i danych systemów, o których mowa w ust. 1, spełnia następujące minimalne wymagania:

1) dostęp do danych i oprogramowania spoza wyznaczonych punktów dostępu i bez zalogowania się z użyciem unikatowego hasła jest niemożliwy;

2) dostęp do danych i oprogramowania jest zhierarchizowany;

3) informacje dotyczące logowań i prób logowań oraz ingerencji i prób ingerencji w dane i oprogramowanie są automatycznie archiwizowane przez okres nie krótszy niż jeden rok, przy czym dla systemów, o których mowa w:

a) ust. 1 pkt 1 i 2, automatycznie archiwizowane przez okres nie krótszy niż jeden rok są także bilingi połączeń i prób połączeń,

b) ust. 1 pkt 3-5, automatycznie archiwizowane przez okres nie krótszy niż jeden rok są także wyniki pomiarów wykonywanych przez urządzenia wchodzące w skład danego systemu;

4) wykonuje się kopie bezpieczeństwa bilingów połączeń i prób połączeń oraz wyników pomiarów;

5) oprogramowanie i dane chroni się przed złośliwym oprogramowaniem.

3. Czasy systemowe systemów, o których mowa w ust. 1, oraz systemu łączności kierownika akcji ratowniczej synchronizuje się z dokładnością do 0,1 s.

4. Szczegółowe zasady bezpieczeństwa informatycznego obowiązujące dla systemów funkcjonujących na podstawie technik informatycznych w zakładzie górniczym są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  751. 

1. W przypadku wystąpienia awarii na powierzchni dowolnego kabla telekomunikacyjnego w sieci magistralnej albo łącza radiowego w systemach:

1) ogólnozakładowej łączności telefonicznej,

2) alarmowania,

3) gazometrycznego,

4) lokalizacji pracowników,

5) monitorowania zagrożenia tąpaniami

- zapewnia się możliwość niezwłocznego przełączenia łączy nieczynnych na skutek awarii na łącza rezerwowe.

2. Sposób zapewnienia możliwości niezwłocznego przełączenia łączy nieczynnych na skutek awarii na łącza rezerwowe dla każdego z kabli i łączy radiowych, o których mowa w ust. 1, jest określony przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 752. Prowadzenie torów transmisyjnych iskrobezpiecznych i nieiskrobezpiecznych w jednym kablu lub przewodzie jest dopuszczalne pod warunkiem nienaruszenia funkcjonalności poszczególnych systemów.

§  753. 

1. W wyrobiskach zagrożonych wybuchem stosuje się urządzenia i instalacje systemów, o których mowa w § 751 ust. 1:

1) w wykonaniu przeciwwybuchowym;

2) umożliwiające ich eksploatację przy dowolnym stężeniu metanu w powietrzu.

2. W wyrobiskach niezagrożonych wybuchem albo niezagrożonych wybuchem metanu i zaliczonych do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, stosuje się urządzenia i instalacje systemów, o których mowa w § 751 ust. 1, o stopniu ochrony nie mniejszym niż IP 54.

3. W wyrobiskach zakładów określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy stosuje się urządzenia i instalacje systemów, o których mowa w § 751 ust. 1, o stopniu ochrony zapewniającym bezpieczeństwo osób przebywających w tych wyrobiskach i za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 754. Centralę systemu ogólnozakładowej łączności telefonicznej:

1) wyposaża się w co najmniej jedno stanowisko łączeniowe, przeznaczone wyłącznie do obsługi ruchu dołowego w przypadku prowadzenia akcji ratowniczej;

2) podłącza się do systemów telekomunikacyjnych co najmniej dwóch operatorów.

§ 755. W centrali systemu ogólnozakładowej łączności telefonicznej wyznacza się co najmniej jeden kanał przeznaczony wyłącznie do zgłaszania meldunków specjalnych w warunkach zagrożenia.

§ 756. Miejsca, w których ze względów bezpieczeństwa instaluje się aparaty telefoniczne podłączone do centrali systemu ogólnozakładowej łączności telefonicznej, są wyznaczane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  757. 

1. W celu realizacji połączeń specjalnych przy prowadzeniu akcji ratowniczej wydziela się w sieci telekomunikacyjnej co najmniej jeden tor transmisyjny dla każdego poziomu zakładu górniczego.

2. Wykorzystywanie toru, o którym mowa w ust. 1, do celów innych niż realizacja połączeń specjalnych przy prowadzeniu akcji ratowniczej jest niedopuszczalne.

3. Zaciski torów, o których mowa w ust. 1, w skrzynkach rozdzielczych oznacza się kolorem czerwonym, a pokrywy tych skrzynek oznacza się paskiem pionowym w tym samym kolorze.

§ 758. Systemy łączności dyspozytora ruchu zakładu górniczego:

1) zapewniają bezpośrednią łączność:

a) w systemie ogólnozakładowej łączności telefonicznej,

b) między dyspozytorniami ruchu:

– zakładów górniczych połączonych ze sobą wyrobiskami,

– na poszczególnych ruchach zakładu górniczego;

2) mają łączność alarmową umożliwiającą:

a) przekazanie:

– meldunku o zagrożeniu w wyrobisku do dyspozytora ruchu zakładu górniczego,

– sygnału alarmowego przez dyspozytora ruchu zakładu górniczego do zagrożonych wyrobisk,

b) porozumienie się za pomocą urządzeń głośnomówiących z pracownikami przebywającymi w wyrobiskach.

§ 759. Sygnalizatory alarmowe:

1) instaluje się w:

a) miejscach wyznaczonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego,

b) sposób umożliwiający nadanie sygnału i meldunku alarmowego;

2) oznacza się w sposób umożliwiający ich identyfikację.

§ 760. Osoby wykonujące pracę w wyrobiskach:

1) informuje się o miejscach zainstalowania najbliższych sygnalizatorów alarmowych oraz innych środków łączności;

2) szkoli się w zakresie znaczenia i sposobu nadawania sygnałów alarmowych.

§  761. 

1. Dyspozytorowi ruchu zakładu górniczego zapewnia się możliwość zlokalizowania stacjonarnego sygnalizatora alarmowego, z którego został nadany sygnał alarmowy.

2. W przypadku wywołania alarmowego z sygnalizatora alarmowego rozmowę z dyspozytorem ruchu zakładu górniczego rejestruje się automatycznie.

3. Rozmowy zarejestrowane w systemie alarmowania archiwizuje się przez okres nie krótszy niż rok.

§ 762. W wyrobisku w złożu lub w jego części zaliczonym do III stopnia zagrożenia wodnego w przypadku uruchomienia przycisku alarmowego stacjonarnego sygnalizatora alarmowego zapewnia się samoczynne nadanie sygnału alarmowego przez stacjonarne sygnalizatory alarmowe znajdujące się w zagrożonym rejonie.

§  763. 

1. Węzły technologiczne wyposaża się w systemy łączności.

2. W strefach szczególnego zagrożenia tąpaniami węzły technologiczne wymagające stałej obserwacji wyposaża się w systemy telewizji przemysłowej.

3. Węzły technologiczne i zasady stosowania systemów, o których mowa w ust. 1 i 2, są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 764. W wyrobiskach, w których jest prowadzony transport linowy, między stanowiskiem obsługi napędu a stanowiskami nadawczymi, odbiorczymi i pośrednimi, zapewnia się bezpośrednią łączność telefoniczną lub głośnomówiącą.

§ 765. Na poziomie, na którym jest stosowana kolej podziemna, zapewnia się łączność między dysponentem ruchu a:

1) dyspozytorem ruchu zakładu górniczego;

2) zajezdnią, ładownią akumulatorów i warsztatem naprawy lokomotyw;

3) posterunkami ruchu wskazanymi przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§  766. 

1. W kolei podziemnej oprócz łączności, o której mowa w § 765, stosuje się łączność radiową umożliwiającą porozumiewanie się maszynisty lokomotywy z dysponentem ruchu.

2. Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie łączności umożliwiającej ciągłe porozumiewanie się maszynisty lokomotywy z dysponentem ruchu, zasady łączności maszynisty lokomotywy z dysponentem ruchu są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 767. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia maszyny, urządzenia, sieci lub instalacji elektroenergetycznej osoba stwierdzająca uszkodzenie niezwłocznie powiadamia osobę dozoru ruchu.

§  768. 

1. W przypadku samoczynnego awaryjnego wyłączenia maszyny, urządzenia, sieci lub instalacji elektroenergetycznej ponowne ich uruchomienie jest dopuszczalne po zbadaniu i usunięciu przyczyny wyłączenia.

2. W przypadku samoczynnego awaryjnego wyłączenia maszyny, urządzenia, sieci lub instalacji elektroenergetycznej po przekroczeniu dopuszczalnego stężenia metanu w powietrzu, ponowne ich uruchomienie jest dopuszczalne po:

1) stwierdzeniu w powietrzu dopuszczalnego stężenia metanu przez osobę dozoru ruchu zakładu górniczego po dokonaniu pomiarów w tym zakresie;

2) ustąpieniu lub usunięciu przyczyny wyłączenia;

3) uzyskaniu zgody dyspozytora gazometrii.

§  769. 

1. Kable i przewody maszyn, urządzeń, sieci lub instalacji elektroenergetycznych zabezpiecza się przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz przysypaniem urobkiem.

2. Przewody elektroenergetyczne zasilające maszyny ruchome, przenośne i ręczne zabezpiecza się przed wyrwaniem.

§ 770. Rozłączanie i łączenie pod napięciem sprzęgników zainstalowanych na maszynach, urządzeniach lub przewodach jest niedopuszczalne.

§ 771. Wykonywanie w wyrobiskach prac pod napięciem jest dopuszczalne wyłącznie w obwodach i instalacjach elektrycznych zasilanych bardzo niskim napięciem bezpiecznym.

§  772. 

1. W wyrobiskach ze stopniem "b" lub "c" niebezpieczeństwa wybuchu metanu:

1) wykonywanie prac przy wyposażeniu elektrycznym maszyn, urządzeń, sieci i instalacji znajdujących się pod napięciem, z wyjątkiem prac przy urządzeniach iskrobezpiecznych i przyłączach światłowodowych,

2) otwieranie maszyn i urządzeń elektroenergetycznych budowy przeciwwybuchowej znajdujących się pod napięciem, z wyjątkiem urządzeń iskrobezpiecznych

- jest niedopuszczalne.

2. W wyrobiskach, o których mowa w ust. 1, otwieranie maszyn i urządzeń elektroenergetycznych wyłączonych spod napięcia jest dopuszczalne, jeżeli:

1) zabezpieczono stan wyłączenia spod napięcia;

2) stężenie metanu w powietrzu wynosi nie więcej niż 1,5%.

3. Badania i pomiary wielkości elektrycznych i nieelektrycznych w wyrobiskach, o których mowa w ust. 1, dokonuje się w sposób określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

§ 773. Kierownik działu wentylacji zakładu górniczego powiadamia kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego o planowanych sposobach przewietrzania wyrobisk, w których są zainstalowane maszyny, urządzenia, sieci i instalacje elektroenergetyczne i telekomunikacyjne.

Rozdział  7

Obiekty budowlane zakładu górniczego

§ 774. W okresie eksploatacji obiektu budowlanego zakładu górniczego zapewnia się:

1) utrzymanie stanu technicznego obiektu na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo ludzi i mienia;

2) użytkowanie obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

§ 775. Podczas wykonywania robót remontowych i konserwacyjnych stosuje się wyroby budowlane i technologie spełniające warunki bezpieczeństwa oraz uwzględniające oddziaływanie szkodliwych czynników środowiskowych.

§  776. 

1. Kondygnacje budynków produkcyjnych oznakowuje się, umieszczając informację o nośności stropu.

2. Przeciążenie stropów ponad oznaczoną nośność jest niedopuszczalne.

§ 777. Elementy zapasowe maszyn i urządzeń składuje się na stropach wyłącznie w miejscach do tego przystosowanych, które oznakowuje się odpowiednio.

§ 778. Kontrole okresowe obiektów budowlanych zakładu górniczego uwzględniają:

1) ocenę stanu technicznego poszczególnych elementów obiektu;

2) określenie stopnia zużycia lub uszkodzenia elementów, o których mowa w pkt 1;

3) ustalenie zakresu robót remontowych i naprawczych oraz określenie stopnia pilności ich wykonania na podstawie kryteriów bezpieczeństwa konstrukcji i bezpieczeństwa użytkowania obiektu.

§  779. 

1. Kontrole okresowe obiektów budowlanych zakładu górniczego, w których są zabudowane konstrukcje kablobetonowe i strunobetonowe, uwzględniają ocenę stanu technicznego i warunków użytkowych tych elementów, w szczególności w zakresie: zidentyfikowania spękań i zarysowań, obciążeń lub odciążeń nieprzewidzianych w projekcie budowlanym, posadowienia, szczelności pokrycia dachowego.

2. Nie rzadziej niż raz w roku dokonuje się pomiarów strzałek ugięcia pasów dolnych dźwigarów kablobetonowych i strunobetonowych.

§ 780. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

1) budynków:

a) maszyn wyciągowych,

b) nadszybi,

c) stacji odmetanowania i głównych sieci rurociągów,

d) głównych stacji sprężarek powietrza,

e) centralnych stacji klimatyzacyjnych,

f) stacji elektroenergetycznych oraz głównych urządzeń i sieci rozdzielczych wysokiego i średniego napięcia;

2) obiektów budowlanych:

a) stacji wentylatorów głównych,

b) urządzeń przeróbczych,

c) podsadzkowych,

d) placów składowych urobku,

e) związanych z:

– podziemnym składowaniem odpadów,

– przygotowaniem kopaliny do sprzedaży;

3) szybowych wież wyciągowych;

4) rurociągów i zbiorników technologicznych;

5) urządzeń i instalacji głównego odwadniania;

6) wolno stojących budynków centrali telefonicznych, dyspozytorni, stacji geofizyki górniczej, lampiarni oraz magistralnych sieci telekomunikacyjnych;

7) zbiorników przeciwpożarowych;

8) mostów, estakad i tuneli technologicznych;

9) masztów kablowych i oświetleniowych;

10) obiektów budowlanych innych niż wskazane w pkt 1-9, zlokalizowanych na terenie zakładu górniczego.

Rozdział  8

Źródła promieniowania jonizującego

§ 781. Stosowanie w zakładzie górniczym źródeł promieniowania jonizującego, w szczególności źródeł promieniotwórczych, urządzeń zawierających zamknięte źródła promieniotwórcze, zwanych dalej "urządzeniami izotopowymi", lub urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące, jest dopuszczalne w przypadku posiadania przez ten zakład zezwolenia określonego w art. 4 ust. 1 pkt 1, 4 lub 5 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe.

§  782. 

1. W zakładzie górniczym stosuje się układy i elementy wyposażenia elektrycznego urządzeń izotopowych lub urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące spełniające wymagania określone dla urządzeń elektrycznych stosowanych w podziemnych zakładach górniczych.

2. Pojemniki ze źródłami promieniotwórczymi oraz urządzenia izotopowe zabezpiecza się przed uszkodzeniami mechanicznymi, działaniem agresywnych czynników i wysokich temperatur, które mogą spowodować pogorszenie własności eksploatacyjnych tych pojemników i urządzeń.

§  783. 

1. W zakładzie górniczym, w którym są stosowane źródła promieniowania jonizującego, kontroluje się prawidłowość wykorzystywania tych źródeł.

2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, jest przeprowadzana przez osobę dozoru ruchu zakładu górniczego posiadającą uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej nadane w trybie określonym w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe i przepisach wydanych na podstawie art. 12b ust. 1 tej ustawy, zwaną dalej "zakładowym inspektorem ochrony radiologicznej".

3. Zakładowy inspektor ochrony radiologicznej, oprócz spełnienia obowiązków wynikających z ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe, jest odpowiedzialny za:

1) opracowanie regulaminu pracy ze źródłami promieniowania jonizującego i zakładowego planu postępowania awaryjnego;

2) wyznaczenie terenów kontrolowanych i nadzorowanych;

3) zaznaczenie na odpowiednich mapach specjalnych, sporządzanych na podkładzie mapy sytuacyjno-wysokościowej lub mapy wyrobisk górniczych, miejsca, w którym są zainstalowane źródła promieniowania jonizującego;

4) bieżącą aktualizację map, o których mowa w pkt 3;

5) dokonywanie kontroli szczelności zamkniętych źródeł promieniotwórczych;

6) opracowanie lub opiniowanie dokumentacji dotyczących pracy z otwartymi źródłami promieniotwórczymi wymagającymi zatwierdzenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego;

7) prowadzenie:

a) ewidencji źródeł promieniotwórczych i urządzeń izotopowych znajdujących się w zakładzie górniczym,

b) bieżącej kontroli stanu technicznego pojemników ze źródłami promieniotwórczymi i urządzeń izotopowych,

c) rejestru osób objętych kontrolą narażenia indywidualnego wraz z ewidencją dawek promieniowania jonizującego otrzymywanych przez te osoby;

8) umieszczenie znaków ostrzegawczych:

a) w miejscach, w których są zainstalowane źródła promieniowania jonizującego,

b) na urządzeniach izotopowych i pojemnikach ze źródłami promieniotwórczymi,

c) służących do oznaczenia terenów kontrolowanych i nadzorowanych.

4. Zakładowy plan postępowania awaryjnego, o którym mowa w ust. 3 pkt 1, jest zatwierdzany przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 784. Aktualny wykaz źródeł promieniowania jonizującego oraz mapy, o których mowa w § 783 ust. 3 pkt 3, są przechowywane przez kierownika ruchu zakładu górniczego i zakładowego inspektora ochrony radiologicznej.

§ 785. O rozmieszczeniu w zakładzie górniczym źródeł promieniowania jonizującego pracownicy są informowani przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 786. Instalowania, demontażu i konserwacji urządzeń izotopowych oraz wymiany tych urządzeń dokonują upoważnione do tego jednostki.

§  787. 

1. Stosowanie urządzeń izotopowych lub urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące powierza się pracownikom przeszkolonym w zakresie ochrony radiologicznej.

2. Pracownicy obsługujący urządzenia, o których mowa w ust. 1, są wyznaczani przez kierownika ruchu zakładu górniczego na wniosek zakładowego inspektora ochrony radiologicznej.

§  788. 

1. Źródła promieniotwórcze stosowane w celu sprawdzenia aparatury radiometrycznej przechowuje się w zamkniętym pomieszczeniu na powierzchni zakładu górniczego.

2. Pomieszczenie, o którym mowa w ust. 1, zabezpiecza się przed dostępem osób nieupoważnionych.

§ 789. Źródła promieniotwórcze wycofane z ruchu zakładu górniczego przekazuje się do zakładu unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych.

§  790. 

1. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia pojemnika ze źródłem promieniotwórczym, urządzenia izotopowego lub urządzenia wytwarzającego promieniowanie jonizujące, niezwłocznie powiadamia się o tym zakładowego inspektora ochrony radiologicznej i kierownika ruchu zakładu górniczego.

2. Kierownik jednostki organizacyjnej podejmuje działania zgodne z zakładowym planem postępowania awaryjnego i niezwłocznie powiadamia:

1) wojewódzkiego inspektora sanitarnego;

2) właściwy organ nadzoru górniczego.