Dział 5 - Wymagania bezpieczeństwa i higieny służby podczas obsługi oraz konserwacji pojazdów pożarniczych i sprzętu użytkowanego w Państwowej Straży Pożarnej - Szczegółowe warunki bezpieczeństwa i higieny służby strażaków Państwowej Straży Pożarnej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2021.1681

Akt obowiązujący

Wersja od: 13 września 2021 r.

DZIAŁ  V

Wymagania bezpieczeństwa i higieny służby podczas obsługi oraz konserwacji pojazdów pożarniczych i sprzętu użytkowanego w Państwowej Straży Pożarnej

Rozdział  1

Wymagania bezpieczeństwa i higieny służby podczas obsługi pojazdów pożarniczych, sprzętu specjalistycznego, maszyn, urządzeń, instalacji i narzędzi

§  27. 

1. Sprzęt specjalistyczny, maszyny, urządzenia, instalacje i narzędzia, zwane dalej "sprzętem", wprowadza się do użytkowania po:

1) odbiorze przeprowadzonym przez organ dozoru technicznego lub przez inny właściwy organ, w przypadku gdy sprzęt podlega takiemu odbiorowi;

2) sprawdzeniu kompletności dokumentacji techniczno-ruchowej.

2. Użytkowanie sprzętu, o którym mowa w ust. 1, wymaga:

1) zapoznania strażaka z instrukcją obsługi lub dokumentacją techniczno-ruchową dostarczoną przez producenta i przeszkolenia w zakresie używania sprzętu;

2) przestrzegania przez strażaka wymagań w zakresie dbałości o sprzęt i jego prawidłowe używanie zgodnie z przeznaczeniem;

3) zapewnienia środków ochrony indywidualnej adekwatnych do zagrożeń wynikających z jego użytkowania;

4) przechowywania sprzętu w warunkach określonych w dokumentacji techniczno-ruchowej.

3. Kierownik jednostki organizacyjnej zapewnia terminową konserwację, przeglądy techniczne i naprawy sprzętu, o którym mowa w ust. 1.

4. Nie używa się sprzętu uszkodzonego, niesprawnego, niekompletnego, nieoznakowanego lub nieposiadającego aktualnych pozytywnych wyników badań sprzętu ochronnego oraz środków ochrony indywidualnej.

§ 28. Strażak sprawia sprzęt, stosuje odzież specjalną oraz środki ochrony indywidualnej i używa ich zgodnie z instrukcją obsługi lub dokumentacją techniczno-ruchową dostarczoną przez producenta. Podlegają one sprawdzeniu po każdorazowym użyciu oraz podczas przeprowadzania zmiany służby i bezpośrednio przed każdym użyciem, a stosowane podczas szkoleń i ćwiczeń podlegają sprawdzeniu przed ich rozpoczęciem.

§ 29. Podczas konserwacji sprzętu oraz innych prac wykonywanych w toku pełnienia służby:

1) strażak przystępujący do konserwacji sprzętu stosuje środki ochrony indywidualnej niezbędne do obsługi urządzenia;

2) sprzęt jest poddawany konserwacji zgodnie z dokumentacją techniczną lub instrukcją producenta;

3) w przypadku zauważenia uszkodzenia lub nieprawidłowego działania sprzętu strażak zgłasza zaistniałą sytuację bezpośredniemu przełożonemu, a sprzęt jest wykluczany z dalszego użytkowania do momentu usunięcia nieprawidłowości.

§  30. 

1. Kabina pojazdu pożarniczego, który brał udział w akcji ratowniczej, wraz z wyposażeniem podlega czyszczeniu i dezynfekcji.

2. Czyszczenie i dezynfekcję, o których mowa w ust. 1, prowadzi się:

1) nie rzadziej niż raz w tygodniu w zakresie dostosowanym do potrzeb;

2) przy zastosowaniu środków ochrony indywidualnej zgodnie z zaleceniem producenta środka dezynfekcyjnego;

3) z wykorzystaniem środków dezynfekcyjnych zapewniających krótki czas działania przy szerokim spektrum biobójczym;

4) zgodnie z zaleceniami producenta środka dezynfekcyjnego.

3. Czyszczeniu i dezynfekcji podlegają również środki ochrony indywidualnej strażaka, w szczególności hełmy, kominiarki i rękawice, sygnalizatory bezruchu, latarki, sprzęt ochrony układu oddechowego oraz sprzęt łączności.

4. Pranie odzieży i ubrań specjalnych prowadzi się zgodnie z odrębnymi zaleceniami, określonymi przez ich producenta.

§  31. 

1. W przestrzeniach zamkniętych, w szczególności w tunelach, piwnicach i innych miejscach o ograniczonej wymianie powietrza, zapewnia się skuteczne odprowadzanie spalin powstających podczas pracy silników spalinowych lub stosuje się sprzęt i urządzenia o napędzie elektrycznym. W przypadku braku możliwości skutecznego odprowadzenia spalin strażak stosuje sprzęt ochrony układu oddechowego oraz sprzęt pomiarowy służący do wykrywania i monitorowania obecności niebezpiecznych gazów.

2. Sprzęt specjalistyczny na nierównym podłożu mocuje się w sposób uniemożliwiający jego zsunięcie się lub przewrócenie.

3. W atmosferze potencjalnie zagrożonej wybuchem stosuje się narzędzia nieiskrzące oraz sprzęt specjalistyczny w wykonaniu przeciwwybuchowym.

4. Używając sprzętu oświetleniowego, nie należy powodować oślepiania strażaków, w szczególności prowadzących akcję ratowniczą, uczestniczących w ćwiczeniach lub szkoleniu na wysokości, a także kierowców pojazdów pożarniczych.

5. Nie należy odkładać sprzętu przed całkowitym zatrzymaniem się jego ruchomych elementów roboczych.

6. Podczas pracy urządzenia przewód zasilający zabezpiecza się przed uszkodzeniem.

7. Nie wolno przenosić urządzenia lub sprzętu, trzymając je za przewód zasilający.

§ 32. Pompy pożarnicze ustawia się w miejscach stabilnych zapewniających bezpieczeństwo przy ich obsłudze, z wykluczeniem zamarzniętych akwenów.

§  33. 

1. Podczas sprawiania, zmiany położenia drabiny mechanicznej lub podnośnika wyposażonego w drabinę strażak nie przebywa na przęsłach roboczych.

2. Strażaka będącego w koszu drabiny, podnośnika, na drabinie lub na podeście roboczym zabezpiecza się za pomocą środków ochrony indywidualnej oraz sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości.

§ 34. Za bezpieczeństwo podczas pracy drabin, podnośników, dźwigów i żurawi samojezdnych odpowiada operator tego sprzętu, posiadający odpowiednie uprawnienia.

§  35. 

1. Podczas obsługi samochodowej wyciągarki linowej należy stosować się do instrukcji bezpiecznej pracy wskazanej przez producenta.

2. Nie należy przebywać w polu napiętej liny podczas pracy wyciągarki linowej.

Rozdział  2

Wymagania bezpieczeństwa i higieny służby podczas używania sprzętu ochrony układu oddechowego

§ 36. Przed rozpoczęciem pracy w sprzęcie ochrony układu oddechowego strażak:

1) dokonuje kontroli działania sprzętu ochrony układu oddechowego, w szczególności urządzeń do otwierania dopływu powietrza, szczelności przylegania maski, szczelności połączeń i złącz oraz wskazań przyrządów określających stan ciśnienia, umiejscowienia sygnalizatora bezruchu w okolicy barku i uruchomienia go;

2) potwierdza dowódcy swoją gotowość do działań, w tym sprawność systemu łączności i sprzętu ochrony układu oddechowego.

§ 37. W czasie pracy w sprzęcie ochrony układu oddechowego strażak:

1) zachowuje rezerwę powietrza niezbędną do wyjścia ze strefy zagrożenia;

2) posługuje się wcześniej ustalonymi umownymi znakami sygnalizacyjnymi i wykorzystuje łączność radiową.

§  38. 

1. Podczas pracy strażaka w sprzęcie ochrony układu oddechowego, kierujący działaniem ratowniczym:

1) ustala sposób komunikacji i utrzymania stałej łączności;

2) przekazuje informacje na temat stwierdzonych zagrożeń;

3) wyznacza rotę asekuracyjną, będącą w pełnej gotowości do podjęcia działań, wyposażoną w sprzęt umożliwiający podjęcie pracy w strefie zagrożenia;

4) w przypadku trudnych warunków pracy ogranicza czas pracy strażaka w strefie zagrożenia.

2. Rota asekuracyjna, o której mowa w ust. 1:

1) może realizować inne zadania poza strefą zagrożenia pod warunkiem zachowania gotowości do wejścia w strefę zagrożenia i wsparcia pracujących w niej strażaków w niezbędnym zakresie, w szczególności do pomocy w prowadzeniu ewakuacji;

2) posiada wyposażenie i sprzęt wymagane do realizacji czynności określonych w pkt 1, w szczególności sprzęt ochrony układu oddechowego przygotowany do niezwłocznego użycia.

§ 39. Kierujący działaniem ratowniczym może wyznaczyć osobę monitorującą czas pracy ratowników w sprzęcie ochrony układu oddechowego oraz liczbę rot wprowadzonych do strefy zagrożenia.

§  40. 

1. Dopuszcza się stosowanie sprzętu filtrującego po stwierdzeniu, że zawartość tlenu w powietrzu wynosi minimum 19% i nie występują czynniki szkodliwe powodujące konieczność pracy w sprzęcie ochrony układu oddechowego.

2. Sprzęt filtrujący dobiera się w zależności od występujących w atmosferze substancji, prowadząc stały monitoring stężenia tlenu oraz obecności gazów trujących.

§ 41. Maskę stanowiącą sprzęt ochrony układu oddechowego oraz sprzęt filtrujący zakłada się i zdejmuje wyłącznie w atmosferze niezanieczyszczonej substancjami szkodliwymi lub niebezpiecznymi, a jednocześnie w miejscu położonym jak najbliżej obszaru, na którym jest prowadzona akcja ratownicza.