Szczegółowe sposoby postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter sepedonicus.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2020.2283

Akt utracił moc

Wersja od: 18 grudnia 2020 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ¹

z dnia 7 grudnia 2020 r.

w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter sepedonicus ²

Na podstawie art. 81 ust. 1 pkt 1-4 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o ochronie roślin przed agrofagami (Dz. U. poz. 424 i 695) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa szczegółowe sposoby postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter sepedonicus, powodującej bakteriozę pierścieniową ziemniaka, w tym:

1) metody zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się tej bakterii;

2) metody wykrywania i identyfikacji tej bakterii;

3) sposób wyznaczania stref, w których powinny być stosowane środki w celu zwalczania lub zapobiegania rozprzestrzenianiu się tej bakterii;

4) warunki prowadzenia produkcji, obrotu, przemieszczania, przechowania, nabywania lub zbywania roślin ziemniaka.

§  2. 

1. Wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa, zwany dalej "wojewódzkim inspektorem", przeprowadzając kontrole mające na celu stwierdzenie wystąpienia bakterii Clavibacter sepedonicus w bulwach i roślinach ziemniaka znajdujących się w uprawie, przeprowadza te kontrole w zakresach i terminach uwzględniających systemy produkcji roślin ziemniaka oraz biologię bakterii Clavibacter sepedonicus, a także wiedzę naukową w tym zakresie.

2. Kontrole, o których mowa w ust. 1, obejmują:

1) pobieranie próbek bulw ziemniaka, w tym bulw pochodzących z przechowalni, oraz przeprowadzanie badań laboratoryjnych;

2) ocenę makroskopową bulw ziemniaka po ich przekrojeniu;

3) pobieranie próbek roślin ziemniaka oraz przeprowadzanie badań laboratoryjnych.

3. Przy przeprowadzaniu badań laboratoryjnych, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 3, stosuje się metody wykrywania i identyfikacji bakterii Clavibacter sepedonicus, które są określone w załączniku I do dyrektywy Rady 93/85/EWG z dnia 4 października 1993 r. w sprawie zwalczania bakteriozy pierścieniowej ziemniaka (Dz. Urz. WE L 259 z 18.10.1993, str. 1, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 15, str. 131).

4. W przypadku pobrania próbek do badań laboratoryjnych, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lub 3, wskazujących na możliwość porażenia bakterią Clavibacter sepedonicus lub, w przypadku gdy wstępne wyniki badań laboratoryjnych próbek wskazują na możliwość porażenia tą bakterią, do czasu uzyskania ostatecznych wyników badań laboratoryjnych zabezpiecza się i przechowuje:

1) wszystkie bulwy ziemniaka lub, w przypadku gdy jest to możliwe, rośliny ziemniaka, które zostały użyte do badań laboratoryjnych;

2) ekstrakt lub inny materiał przygotowany do badań laboratoryjnych, pozostały po przeprowadzeniu tych badań;

3) dokumentację dotyczącą pobrania próbek i przeprowadzania badań laboratoryjnych.

5. W przypadku gdy do wykrycia źródła prawdopodobnego porażenia bakterią Clavibacter sepedonicus jest konieczne przeprowadzenie badania tożsamości odmianowej bulw ziemniaka, zabezpiecza się i przechowuje bulwy ziemniaka, o których mowa w ust. 4 pkt 1, w sposób umożliwiający przeprowadzenie takich badań.

6. W przypadku gdy w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lub 3, zostanie potwierdzone występowanie bakterii Clavibacter sepedonicus, zabezpiecza się i przechowuje przez co najmniej miesiąc od dnia powiadomienia o tym Komisji Europejskiej lub innych państw członkowskich Unii Europejskiej:

1) bulwy i rośliny ziemniaka, o których mowa w ust. 4 pkt 1, ekstrakt lub inny materiał przygotowany do badań laboratoryjnych, o których mowa w ust. 4 pkt 2, oraz dokumentację, o której mowa w ust. 4 pkt 3;

2) próbkę porażonego materiału roślinnego oberżyny, zainokulowanego ekstraktem z porażonych bulw lub roślin ziemniaka;

3) wyizolowaną kulturę bakterii Clavibacter sepedonicus.

§ 3. W przypadku pobrania próbek do badań laboratoryjnych, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1 lub 3, wskazujących na możliwość porażenia bakterią Clavibacter sepedonicus lub w przypadku gdy wstępne wyniki badań laboratoryjnych tych próbek wskazują na możliwość porażenia tą bakterią, do czasu uzyskania ostatecznych wyników badań laboratoryjnych:

1) bulwy i rośliny ziemniaka pochodzące z upraw, partii lub przesyłek, z których pobrano próbki do badań laboratoryjnych, nie mogą być:

a) przemieszczane, chyba że przemieszczenie to odbywa się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora i nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus,

b) przeznaczone do sadzenia,

c) mieszane z innymi partiami bulw lub roślin ziemniaka w czasie zbioru, transportu lub przechowywania;

2) podejmowane są przez wojewódzkiego inspektora działania mające na celu wykrycie źródła prawdopodobnego porażenia;

3) podejmowane są przez wojewódzkiego inspektora inne niż określone w pkt 1 i 2 działania konieczne dla zapobieżenia rozprzestrzenieniu się bakterii Clavibacter sepedonicus, w szczególności kontrole przemieszczania bulw lub roślin ziemniaka w obrębie obiektów lub poza obiekty, związane z podejrzeniem wystąpienia tej bakterii.

§  4. 

1. Przemieszczanie bulw lub roślin ziemniaka, z których zostały pobrane próbki do badań laboratoryjnych, odbywa się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora, w przypadku gdy te bulwy lub rośliny ziemniaka są spokrewnione klonalnie lub miały kontakt z bulwami lub roślinami ziemniaka:

1) uznanymi za porażone lub prawdopodobnie porażone bakterią Clavibacter sepedonicus lub

2) wykazującymi objawy wskazujące na możliwość porażenia bakterią Clavibacter sepedonicus, lub

3) dla których uzyskano wstępne wyniki badań laboratoryjnych wskazujące na możliwość porażenia bakterią Clavibacter sepedonicus.

2. Nie przemieszcza się bulw lub roślin ziemniaka, o których mowa w ust. 1, w przypadku gdy po przeprowadzeniu analizy ryzyka rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus obejmującej w szczególności:

1) biologię tej bakterii, a także wiedzę naukową w tym zakresie,

2) obecność roślin żywicielskich tej bakterii,

3) wykorzystywane środki transportu

- wojewódzki inspektor stwierdzi, że nadzór, o którym mowa w ust. 1, może nie zapobiec rozprzestrzenieniu się tej bakterii.

§ 5. W przypadku gdy występowanie bakterii Clavibacter sepedonicus zostanie potwierdzone w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1 lub 3, albo w przypadku otrzymania z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub z państwa trzeciego informacji o stwierdzeniu występowania tej bakterii, potwierdzonego w wyniku badań laboratoryjnych przeprowadzonych przez państwową organizację ochrony roślin tego państwa w rozumieniu art. 1V Międzynarodowej konwencji ochrony roślin, sporządzonej w Rzymie dnia 6 grudnia 1951 r. (Dz. U. z 2001 r. poz. 151 oraz z 2007 r. poz. 485), w decyzji wydawanej na podstawie ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o ochronie roślin przed agrofagami:

1) uznaje się za porażone:

a) bulwy lub rośliny ziemniaka, partię lub przesyłkę bulw lub roślin ziemniaka, z której zostały pobrane próbki do badań laboratoryjnych,

b) pola, z których pochodzą bulwy lub rośliny ziemniaka uznane za porażone,

c) gospodarstwa rolne albo ich części będące wyodrębnioną jednostką produkcyjną, albo kilka gospodarstw będących zorganizowaną całością produkcyjną, zwane dalej "miejscem produkcji", z których pochodzą bulwy lub rośliny ziemniaka uznane za porażone;

2) uznaje się za skażone:

a) maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania oraz inne przedmioty,

b) przechowalnie lub ich części,

c) w przypadku gdy jest to uzasadnione - inne obiekty, w tym szklarnie i tunele foliowe

- które miały kontakt z porażonymi bulwami lub roślinami ziemniaka;

3) ustala się zasięg prawdopodobnego porażenia tą bakterią, biorąc pod uwagę w szczególności:

a) kontakt roślin, produktów roślinnych, innych przedmiotów, miejsc lub obiektów:

– z porażonymi bulwami lub roślinami ziemniaka,

– ze skażonymi maszynami, urządzeniami, środkami transportu, opakowaniami oraz innymi przedmiotami,

– ze skażonymi przechowalniami lub ich częściami oraz innymi obiektami, w tym szklarniami i tunelami foliowymi,

– z porażonymi polami lub miejscami produkcji,

b) powiązania produkcyjne roślin, produktów roślinnych, innych przedmiotów, miejsc lub obiektów:

– ze skażonymi maszynami, urządzeniami, środkami transportu, opakowaniami oraz innymi przedmiotami,

– ze skażonymi przechowalniami lub ich częściami oraz innymi obiektami, w tym szklarniami i tunelami foliowymi,

– z porażonymi polami lub miejscami produkcji

– oraz określa się prawdopodobnie porażone bulwy lub rośliny ziemniaka, lub miejsca produkcji;

4) ustala się zasięg możliwego rozprzestrzenienia tej bakterii.

§  6. 

1. Na podstawie stwierdzonego porażenia, skażenia oraz ustalonego zasięgu prawdopodobnego porażenia i zasięgu możliwego rozprzestrzenienia bakterii Clavibacter sepedonicus ustanawia się obszar wyznaczony, w którym będą podejmowane działania w celu zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter sepedonicus.

2. Ustanawiając obszar wyznaczony, określa się:

1) strefę porażenia obejmującą stwierdzone porażenie i skażenie bakterią Clavibacter sepedonicus;

2) strefę buforową obejmującą zasięg prawdopodobnego porażenia i zasięg możliwego rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus.

§ 7. Ustalając zasięg prawdopodobnego porażenia bakterią Clavibacter sepedonicus, o którym mowa w § 5 pkt 3, uwzględnia się:

1) bulwy lub rośliny ziemniaka inne niż uznane za porażone znajdujące się w miejscu produkcji uznanym za porażone, pomimo uzyskania negatywnych wyników badań laboratoryjnych tych bulw lub roślin ziemniaka na obecność bakterii Clavibacter sepedonicus;

2) miejsca produkcji, które miały kontakt z bulwami lub roślinami ziemniaka uznanymi za porażone, w tym miejsca produkcji, w których wspólnie są lub były użytkowane maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania lub inne przedmioty, używane w produkcji;

3) bulwy lub rośliny ziemniaka produkowane w miejscach produkcji wymienionych w pkt 2 lub znajdujące się w tych miejscach produkcji w okresie, w którym bulwy lub rośliny ziemniaka uznane za porażone znajdowały się w tych miejscach produkcji, pomimo uzyskania negatywnych wyników badań laboratoryjnych tych bulw lub roślin na obecność bakterii Clavibacter sepedonicus;

4) miejsca przechowywania bulw lub roślin ziemniaka pochodzących z miejsc produkcji wymienionych w pkt 2;

5) maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania, inne przedmioty, przechowalnie lub ich części, które mogły mieć kontakt z bulwami lub roślinami ziemniaka uznanymi za porażone;

6) maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania, inne przedmioty, przechowalnie lub ich części, które mogły mieć kontakt z bulwami lub roślinami ziemniaka uznanymi za prawdopodobnie porażone;

7) bulwy lub rośliny ziemniaka mające kontakt z maszynami, urządzeniami, środkami transportu, opakowaniami lub innymi przedmiotami, o których mowa w pkt 5, przed ich odkażeniem polegającym na oczyszczeniu i dezynfekcji, pomimo uzyskania negatywnych wyników badań laboratoryjnych tych bulw lub roślin ziemniaka na obecność bakterii Clavibacter sepedonicus;

8) bulwy lub rośliny ziemniaka pochodzące z tego samego rozmnożenia wegetatywnego (klonalnego) albo materiału wyjściowego co bulwy lub rośliny ziemniaka uznane za porażone, w przypadku gdy istnieje prawdopodobieństwo porażenia ze względu na pokrewieństwo klonalne, pomimo uzyskania negatywnych wyników badań laboratoryjnych tych bulw lub roślin ziemniaka na obecność bakterii Clavibacter sepedonicus; w celu potwierdzenia pokrewieństwa klonalnego mogą zostać przeprowadzone przez wojewódzkiego inspektora badania tożsamości odmianowej, w przypadku gdy jest to konieczne dla potwierdzenia tego pokrewieństwa;

9) miejsca produkcji bulw lub roślin ziemniaka, o których mowa w pkt 8.

§ 8. Ustalając zasięg możliwego rozprzestrzenienia bakterii Clavibacter sepedonicus, o którym mowa w § 5 pkt 4, uwzględnia się miejsca produkcji, bez względu na wynik badań laboratoryjnych na obecność tej bakterii w bulwach lub roślinach ziemniaka uprawianych w tych miejscach produkcji, w których:

1) uprawia się ziemniaki lub inne rośliny żywicielskie bakterii Clavibacter sepedonicus sąsiadujące z miejscami produkcji uznanymi za porażone lub znajdującymi się w zasięgu prawdopodobnego porażenia;

2) są lub były wspólnie używane maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania lub inne przedmioty, używane w produkcji bulw lub roślin ziemniaka, lub są lub były sadzone ziemniaki pochodzące z tego samego źródła, w szczególności wyprodukowane w tym samym miejscu produkcji lub przez tego samego producenta.

§  9. 

1. W przypadku uznania bulw lub roślin ziemniaka za porażone przeprowadza się badania laboratoryjne wegetatywnych (klonalnych) rozmnożeń rodów ziemniaka, w których wykryto porażenie, w sposób umożliwiający określenie pierwotnego źródła infekcji i zasięgu prawdopodobnego porażenia.

2. W przypadku gdy na podstawie badań, o których mowa w ust. 1, zostaną określone pierwotne źródła infekcji i zasięg prawdopodobnego porażenia, podejmuje się działania, o których mowa w § 5 i 6.

§ 10. Bulw lub roślin ziemniaka uznanych za porażone nie przeznacza się do sadzenia i pod nadzorem wojewódzkiego inspektora:

1) umieszcza się je na składowisku odpadów, w przypadku gdy wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus, w szczególności nie istnieje ryzyko przeniknięcia jej do obszarów rolniczych, lub

2) przeznacza się je do przemysłowego przetworzenia, po bezpośrednim i natychmiastowym dostarczeniu do zakładu przetwórczego, w przypadku gdy zakład ten dysponuje technologią unieszkodliwiania resztek powstałych w czasie przemysłowego przetwarzania zapewniającą, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus, oraz systemem czyszczenia i dezynfekcji obejmującym co najmniej środki transportu, lub

3) wykorzystuje się je do produkcji biogazu, w przypadku gdy:

a) w trakcie produkcji biogazu te bulwy lub rośliny ziemniaka zostaną poddane działaniu temperatury wynoszącej co najmniej 50°C przez co najmniej 24 godziny lub

b) przed rozpoczęciem produkcji biogazu te bulwy lub rośliny ziemniaka zostaną poddane działaniu temperatury wynoszącej co najmniej 70°C przez co najmniej godzinę, lub

4) przeznacza się je do konsumpcji, po ich uprzednim ugotowaniu, lub skarmiania zwierząt, po ich uprzednim ugotowaniu lub uparowaniu, lub

5) spala się je, lub

6) zakopuje się je na polu, na którym były one uprawiane, lub

7) przeznacza się je, po bezpośrednim dostarczeniu do zakładów zbiorowego żywienia, do konsumpcji w tych zakładach, w przypadku gdy istnieje w nich możliwość unieszkodliwiania resztek bulw ziemniaka w sposób wykluczający ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus, lub

8) przeznacza się je do skarmiania zwierząt, na surowo lub po uprzednim zakiszeniu, pod warunkiem że:

a) pochodzący od tych zwierząt obornik zostanie poddany gorącej fermentacji, w trakcie której zostanie osiągnięta temperatura wynosząca minimum 65°C przez co najmniej trzy dni, a następnie wykorzystany na gruncie, na którym przez okres co najmniej:

– roku nie będą uprawiane ziemniaki,

– dwóch lat nie będą uprawiane ziemniaki przeznaczone do sadzenia,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania, inne przedmioty oraz przechowalnie lub ich części, które miały kontakt z porażonymi bulwami, zostaną poddane odkażeniu przez oczyszczenie i dezynfekcję;

9) unieszkodliwia się je w sposób inny niż określony w pkt 1-8, w przypadku gdy wojewódzki inspektor stwierdzi, mając na uwadze biologię bakterii Clavibacter sepedonicus i epidemiologię bakteriozy pierścieniowej ziemniaka oraz wiedzę naukową w tym zakresie, że nie stwarza to ryzyka rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus.

§  11. 

1. W przypadku wysadzenia bulw ziemniaka uznanych za porażone bakterią Clavibacter sepedonicus w decyzji wydawanej na podstawie ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o ochronie roślin przed agrofagami:

1) uznaje się także za porażone:

a) bulwy lub rośliny ziemniaka, uzyskane w wyniku uprawy porażonych bulw ziemniaka,

b) pola i miejsca produkcji, gdzie były wysadzone porażone bulwy ziemniaka;

2) uznaje się za skażone:

a) maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania oraz inne przedmioty,

b) przechowalnie lub ich części,

c) w przypadku gdy jest to uzasadnione - inne obiekty, w tym szklarnie i tunele foliowe

- w przypadku gdy miały kontakt z bulwami lub roślinami ziemniaka, uzyskanymi w wyniku uprawy porażonych bulw ziemniaka;

3) ustala się zasięg prawdopodobnego porażenia tą bakterią, biorąc pod uwagę w szczególności:

a) kontakt roślin, produktów roślinnych, innych przedmiotów, miejsc lub obiektów:

– z bulwami lub roślinami ziemniaka uzyskanymi w wyniku uprawy porażonych bulw ziemniaka,

– ze skażonymi maszynami, urządzeniami, środkami transportu, opakowaniami oraz innymi przedmiotami,

– ze skażonymi przechowalniami lub ich częściami oraz innymi obiektami, w tym szklarniami i tunelami foliowymi,

– z porażonymi polami lub miejscami produkcji,

b) powiązania produkcyjne roślin, produktów roślinnych, innych przedmiotów, miejsc lub obiektów:

– ze skażonymi maszynami, urządzeniami, środkami transportu, opakowaniami oraz innymi przedmiotami,

– ze skażonymi przechowalniami lub ich częściami oraz innymi obiektami, w tym szklarniami i tunelami foliowymi,

– z porażonymi polami lub miejscami produkcji

– oraz określa prawdopodobnie porażone bulwy lub rośliny ziemniaka, lub miejsca produkcji;

4) ustala się zasięg możliwego rozprzestrzenienia bakterii Clavibacter sepedonicus;

5) ustanawia się obszar wyznaczony, w którym będą podejmowane działania w celu zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter sepedonicus, na podstawie stwierdzonego porażenia, skażenia oraz ustalonego zasięgu prawdopodobnego porażenia i zasięgu możliwego rozprzestrzenienia się tej bakterii.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, przy ustalaniu zasięgu:

1) prawdopodobnego porażenia bakterią Clavibacter sepedonicus stosuje się przepisy § 7;

2) możliwego rozprzestrzeniania bakterii Clavibacter sepedonicus stosuje się przepisy § 8.

§  12. 

1. Resztki powstałe w wyniku przeprowadzenia unieszkodliwiania bulw lub roślin ziemniaka, o których mowa w § 10, unieszkodliwia się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora w sposób zapewniający, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus.

2. Unieszkodliwianie resztek, o którym mowa w ust. 1, obejmuje w przypadku:

1) resztek stałych:

a) umieszczanie na składowisku odpadów, w przypadku gdy wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus, w szczególności nie istnieje ryzyko jej przeniknięcia do obszarów rolniczych; resztki powinny być przewiezione bezpośrednio na składowisko odpadów w warunkach wykluczających ryzyko ich rozniesienia się, lub

b) spalenie, lub

c) unieszkodliwienie w inny sposób niż określony w lit. a i b, w przypadku gdy wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus;

2) resztek płynnych:

a) poddanie filtrowaniu lub procesowi osiadania w celu usunięcia resztek stałych, które unieszkodliwia się w sposób określony w pkt 1, a następnie podgrzanie do temperatury minimum 60°C przez co najmniej 30 minut lub

b) unieszkodliwienie w inny sposób niż określony w lit. a, w przypadku gdy wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus.

§  13. 

1. Prawdopodobnie porażonych bakterią Clavibacter sepedonicus bulw lub roślin ziemniaka nie przeznacza się do sadzenia.

2. Bulwy i rośliny ziemniaka, o których mowa w ust. 1, pod nadzorem wojewódzkiego inspektora unieszkodliwia się w sposób określony w § 10 lub przeznacza się do:

1) w przypadku bulw ziemniaka - konsumpcji po bezpośrednim dostarczeniu tych bulw ziemniaka do odbiorcy, bez konieczności przepakowywania lub przeładunku, z tym że jeżeli bulwy te zostały dostarczone w opakowaniach, to ich pakowanie powinno odbyć się w miejscu, w którym istniała możliwość unieszkodliwienia resztek tych bulw ziemniaka w sposób zapewniający, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus, lub

2) przemysłowego przetworzenia, bezpośrednio po dostarczeniu do zakładu przetwórczego, w przypadku gdy zakład ten dysponuje technologią unieszkodliwiania resztek powstałych w czasie przemysłowego przetwarzania zapewniającą, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus, oraz systemem czyszczenia i dezynfekcji obejmującym co najmniej środki transportu.

3. W przypadku gdy w miejscu, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, jest planowane przechowywanie bulw lub roślin ziemniaka przeznaczonych do sadzenia, bulwy te lub rośliny ziemniaka izoluje się od prawdopodobnie porażonych bakterią Clavibacter sepedonicus bulw lub roślin ziemniaka lub miejsce takie wcześniej odkaża się przez oczyszczenie i dezynfekcję.

4. W przypadku gdy istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus, prawdopodobnie porażone tą bakterią bulwy lub rośliny ziemniaka niszczy się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora.

5. W przypadku wysadzenia bulw ziemniaka uznanych za prawdopodobnie porażone bakterią Clavibacter sepedonicus w decyzji wydanej na podstawie ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o ochronie roślin przed agrofagami:

1) uznaje się także za prawdopodobnie porażone:

a) bulwy lub rośliny ziemniaka uzyskane w wyniku uprawy prawdopodobnie porażonych bulw ziemniaka,

b) pola lub miejsca produkcji, gdzie były wysadzone prawdopodobnie porażone bulwy ziemniaka;

2) ustala się zasięg prawdopodobnego porażenia i możliwego rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5:

1) przy ustalaniu zasięgu:

a) prawdopodobnego porażenia bakterią Clavibacter sepedonicus stosuje się przepisy § 7 pkt 6,

b) możliwego rozprzestrzeniania się bakterii Clavibacter sepedonicus stosuje się przepisy § 8;

2) na podstawie ustalonego zasięgu prawdopodobnego porażenia i zasięgu możliwego rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter sepedonicus, ustanawia się obszar wyznaczony, w którym będą podejmowane działania w celu zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się tej bakterii.

§  14. 

1. Maszyny, urządzenia, środki transportu, przechowalnie lub ich części uznane za skażone lub prawdopodobnie skażone bakterią Clavibacter sepedonicus odkaża się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora przez oczyszczenie i dezynfekcję w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się tej bakterii.

2. Obiekty inne niż przechowalnie, w tym szklarnie i tunele foliowe, uznane za skażone lub prawdopodobnie skażone bakterią Clavibacter sepedonicus odkaża się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora przez oczyszczenie i dezynfekcję w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się tej bakterii, jeżeli jest to konieczne dla zwalczenia i zapobieżenia rozprzestrzenieniu się tej bakterii.

3. Opakowania oraz inne przedmioty uznane za skażone lub prawdopodobnie skażone bakterią Clavibacter sepedonicus niszczy się albo odkaża się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora przez oczyszczenie i dezynfekcję w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się tej bakterii.

4. Maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania oraz inne przedmioty, przechowalnie lub ich części oraz inne obiekty, o których mowa w ust. 1-3, po przeprowadzeniu odkażania przez oczyszczenie i dezynfekcję w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się bakterii Clavibacter sepedonicus nie są dłużej uznawane za skażone lub prawdopodobnie skażone.

§ 15. W strefie porażenia, o której mowa w § 6 ust. 2 pkt 1, w miejscu produkcji uznanym za porażone bakterią Clavibacter sepedonicus:

1) na polu uznanym za porażone:

a) przez co najmniej trzy sezony uprawowe następujące po roku, w którym stwierdzono porażenie:

– niszczy się samosiewy ziemniaka i inne naturalnie występujące rośliny żywicielskie bakterii Clavibacter sepedonicus,

– nie sadzi się bulw, roślin i nasion ziemniaka, naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter sepedonicus oraz innych roślin stwarzających ryzyko rozprzestrzenienia się tej bakterii,

b) w pierwszym roku uprawy ziemniaka następującym po okresie, o którym mowa w lit. a, w przypadku gdy przez co najmniej dwa kolejne sezony uprawowe poprzedzające ten rok stwierdzono w wyniku kontroli przeprowadzonej przez wojewódzkiego inspektora, że pole to jest wolne od samosiewów ziemniaka i innych naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter sepedonicus:

– dopuszcza się uprawę ziemniaka z przeznaczeniem na bulwy ziemniaka inne niż bulwy ziemniaka przeznaczone do sadzenia,

– uprawa, o której mowa w tiret pierwszym, podlega kontroli, o której mowa w § 2 ust. 1, w ramach której przeprowadza się badania laboratoryjne, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1,

c) w kolejnym sezonie uprawy dopuszcza się uprawę sadzeniaków ziemniaka, w przypadku gdy zastosowano zmiano wanie wyłączające to pole z uprawy ziemniaków przez co najmniej dwa kolejne sezony uprawowe; uprawa podlega kontroli, o której mowa w § 2 ust. 1, albo

2) na polu uznanym za porażone:

a) przez co najmniej cztery sezony uprawowe następujące po roku, w którym stwierdzono porażenie:

– niszczy się samosiewy ziemniaka i inne naturalnie występujące rośliny żywicielskie bakterii Clavibacter sepedonicus,

– stosuje się odłogowanie albo przeznacza się je na pastwisko, stosując częste niskie koszenie lub intensywny wypas,

b) w pierwszym roku uprawy ziemniaka następującym po okresie, o którym mowa w lit. a, w przypadku gdy przez co najmniej dwa kolejne sezony uprawowe poprzedzające ten rok stwierdzono w wyniku kontroli przeprowadzonej przez wojewódzkiego inspektora, że pole to jest wolne od samosiewów ziemniaka i innych naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter sepedonicus:

– dopuszcza się uprawę ziemniaka z przeznaczeniem na bulwy ziemniaka przeznaczone do sadzenia,

– uprawa, o której mowa w tiret pierwszym, podlega kontroli, o której mowa w § 2 ust. 1, w ramach której przeprowadza się badania laboratoryjne, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1;

3) na polu innym niż uznane za porażone:

a) w pierwszym sezonie uprawowym następującym po roku, w którym stwierdzono porażenie:

– nie sadzi się bulw, roślin i nasion ziemniaka oraz innych naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter sepedonicus albo

– dopuszcza się sadzenie sadzeniaków ziemniaka z przeznaczeniem na bulwy ziemniaka inne niż bulwy ziemniaka przeznaczone do sadzenia, w przypadku gdy wojewódzki inspektor stwierdził, że nie istnieje ryzyko występowania samosiewów ziemniaka i innych naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter sepedonicus,

b) w drugim sezonie uprawowym następującym po roku, w którym stwierdzono porażenie, w przypadku uprawy ziemniaka, w tym z przeznaczeniem na bulwy ziemniaka przeznaczone do sadzenia, dopuszcza się sadzenie na tym polu wyłącznie sadzeniaków ziemniaka albo bulw ziemniaka wyprodukowanych pod nadzorem wojewódzkiego inspektora w miejscu produkcji innym niż uznane za porażone i uznanych w wyniku kontroli, o której mowa w § 2 ust. 1, za wolne od bakterii Clavibacter sepedonicus,

c) w trzecim sezonie uprawowym następującym po roku, w którym stwierdzono porażenie, w przypadku uprawy ziemniaka, w tym z przeznaczeniem na bulwy ziemniaka przeznaczone do sadzenia, dopuszcza się sadzenie na tym polu wyłącznie sadzeniaków ziemniaka albo ziemniaków wyprodukowanych z sadzeniaków ziemniaka, pod nadzorem wojewódzkiego inspektora,

d) w sezonach uprawowym, o których mowa w lit. a-c:

– niszczy się samosiewy ziemniaka i inne naturalnie występujące rośliny żywicielskie bakterii Clavibacter sepedonicus,

– w przypadku uprawy ziemniaka uprawa ta podlega kontroli, o której mowa w § 2 ust. 1, w ramach której przeprowadza się badania laboratoryjne, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1.

§  16. 

1. W strefie porażenia, o której mowa w § 6 ust. 2 pkt 1, w miejscu produkcji uznanym za porażone bakterią Clavibacter sepedonicus, maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania i inne przedmioty oraz przechowalnie lub ich części odkaża się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora przez oczyszczenie i dezynfekcję, w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się bakterii Clavibacter sepedonicus:

1) bezpośrednio po stwierdzeniu porażenia tą bakterią oraz

2) po pierwszym sezonie uprawowym.

2. W strefie porażenia, o której mowa w § 6 ust. 2 pkt 1, w miejscu produkcji uznanym za porażone bakterią Clavibacter sepedonicus, w przypadku systemu produkcji umożliwiającego całkowitą wymianę podłoża:

1) nie sadzi się bulw, roślin i nasion ziemniaka do czasu przeprowadzenia pod nadzorem wojewódzkiego inspektora zabiegów mających na celu zniszczenie bakterii Clavibacter sepedonicus i usunięcie materiału roślinnego roślin żywicielskich bakterii Clavibacter sepedonicus, obejmujących co najmniej całkowitą wymianę podłoża oraz odkażenie przez oczyszczenie i dezynfekcję miejsca uprawy, maszyn, urządzeń i innych przedmiotów używanych w produkcji;

2) po przeprowadzeniu zabiegów, o których mowa w pkt 1, w przypadku uprawy ziemniaka dopuszcza się sadzenie wyłącznie sadzeniaków ziemniaka, minibulw albo mikroroślin ziemniaka wyprodukowanych pod nadzorem wojewódzkiego inspektora.

3. Do przypadku wysadzenia bulw ziemniaka w strefie porażenia, o której mowa w § 6 ust. 2 pkt 1, na polu uznanym za porażone bakterią Clavibacter sepedonicus w okresie trzech sezonów uprawowych następujących po roku, w którym stwierdzono porażenie, stosuje się odpowiednio przepisy § 7, 8 i § 11 ust. 1.

§  17. 

1. W strefie porażenia oraz w strefie buforowej, o których mowa w § 6 ust. 2, niezależnie od wymagań określonych w § 15 i 16:

1) bezpośrednio po stwierdzeniu porażenia bulw lub roślin ziemniaka maszyny, urządzenia, środki transportu i inne przedmioty używane w produkcji odkaża się w sposób określony w § 14;

2) bezpośrednio po stwierdzeniu porażenia bulw lub roślin ziemniaka i przez co najmniej trzy następne sezony uprawowe:

a) miejsca produkcji, w których uprawia się, przechowuje lub przemieszcza bulwy ziemniaka lub w których wykorzystuje maszyny, urządzenia, środki transportu lub inne przedmioty używane w produkcji ziemniaka, podlegają nadzorowi wojewódzkiego inspektora,

b) w przypadku uprawy ziemniaka dopuszcza się sadzenie wyłącznie sadzeniaków ziemniaka albo bulw ziemniaka przeznaczonych do sadzenia, wyprodukowanych pod nadzorem wojewódzkiego inspektora,

c) w przypadku uprawy ziemniaka w miejscu produkcji prawdopodobnie porażonym, oprócz wymagań określonych w lit. b, uprawa ta podlega kontroli, o której mowa w § 2 ust. 1, w ramach której przeprowadza się badania laboratoryjne, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1,

d) oddzielnie zbiera się, przemieszcza i przechowuje sadzeniaki ziemniaka oraz bulwy ziemniaka inne niż sadzeniaki ziemniaka albo odkaża się przez oczyszczenie i dezynfekcję urządzenia, maszyny, środki transportu i inne przedmioty oraz przechowalnie lub ich części, w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się bakterii Clavibacter sepedonicus,

e) przeprowadza się kontrole, o których mowa w § 2 ust. 1,

f) bulwy ziemniaka, które poddaje się kontroli, o której mowa w § 2 ust. 1, lub badaniom laboratoryjnym, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1, mogą być przemieszczane poza obszar miejsca produkcji:

– w przypadku gdy zostały uznane, w wyniku tych kontroli lub badań laboratoryjnych, za wolne od bakterii Clavibacter sepedonicus albo

– pod nadzorem wojewódzkiego inspektora.

2. W obszarze wyznaczonym, o którym mowa w § 6 ust. 1, mogą zostać podjęte przez wojewódzkiego inspektora działania mające na celu wymianę sadzeniaków ziemniaka, jeżeli mając na uwadze biologię bakterii Clavibacter sepedonicus i epidemiologię bakteriozy pierścieniowej ziemniaka, a także wiedzę naukową w tym zakresie, wymiana ta jest konieczna dla zwalczenia lub zapobieżenia rozprzestrzenieniu się bakterii Clavibacter sepedonicus.

§  18. 

1. Podmiot nabywający bulwy ziemniaka inne niż sadzeniaki w celu ich wprowadzenia do obrotu, przeznaczenia do przemysłowego przetworzenia, skarmienia zwierząt lub wykorzystania w zakładzie zbiorowego żywienia może nabywać jedynie bulwy ziemniaka oznakowane numerem wpisu do rejestru, o którym mowa w poz. 11 w kol. 2 w tabeli w załączniku VIII do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/2072 z dnia 28 listopada 2019 r. ustanawiającego jednolite warunki wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin i uchylającego rozporządzenie Komisji (WE) nr 690/2008 oraz zmieniającego rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/2019 (Dz. Urz. UE L 319 z 10.12.2019, str. 1, z późn. zm.).

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do bulw ziemniaka uznanych za porażone lub prawdopodobnie porażone przez bakterię Clavibacter sepedonicus, w przypadku gdy są one pod nadzorem wojewódzkiego inspektora przeznaczone do unieszkodliwienia zgodnie z § 10 albo § 13 ust. 2.

§  19. 

1. Sadzeniaki ziemniaka, oprócz wymagań określonych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2019/2072 z dnia 28 listopada 2019 r. ustanawiającym jednolite warunki wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin i uchylającym rozporządzenie Komisji (WE) nr 690/2008 oraz zmieniającym rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/2019, powinny pochodzić w prostej linii z materiału poddanego kontroli, o której mowa w § 2 ust. 1, i uznanego za wolny od bakterii Clavibacter sepedonicus na podstawie badań laboratoryjnych, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1 lub 3.

2. Badania laboratoryjne, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1 i 3, przeprowadza się:

1) w przypadku gdy porażenie bakterią Clavibacter sepedonicus dotyczy produkcji sadzeniaków ziemniaka - na roślinach początkowego rozmnożenia wegetatywnego (klonalnego);

2) w innym przypadku niż określony w pkt 1 - na roślinach z początkowego rozmnożenia wegetatywnego (klonalnego) albo na reprezentatywnych próbkach materiału bazowego sadzeniaków ziemniaka lub wcześniejszych rozmnożeń ziemniaka.

§  20. 

1. Wystąpienie bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia uznaje się za wystąpienie bakterii Clavibacter sepedonicus w rozumieniu niniejszego rozporządzenia.

2. Do spraw wszczętych w związku z wystąpieniem lub podejrzeniem wystąpienia bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia i niezakończonych przed tym dniem stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia.

§ 21. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

¹ Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 1721 i 1928).

² Przepisy rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 93/85/EWG z dnia 4 października 1993 r. w sprawie zwalczania bakteriozy pierścieniowej ziemniaka (Dz. Urz. WE L 259 z 18.10.1993, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 182 z 04.07.2006, str. 1- Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 15, str. 131).