Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Szczególne zasady rachunkowości banków.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2001.149.1673

Akt utracił moc

Wersja od: 19 stycznia 2004 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) szczególne zasady rachunkowości banków, z wyłączeniem Narodowego Banku Polskiego,

2) zakres informacji wykazywanych w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego, stanowiący załącznik do rozporządzenia.

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) ustawa - ustawę z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości,

2) konto syntetyczne - przewidziane planem kont urządzenie księgi głównej, o którym mowa w art. 15 ustawy,

3) konto analityczne - przewidziane w planie kont urządzenie ksiąg pomocniczych, o którym mowa w art. 16 ustawy,

4) zestawienie obrotów i sald - sporządzane na koniec dnia operacyjnego, zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych i kont analitycznych, których obroty powinny być zgodne z obrotami dziennika lub obrotami dzienników częściowych,

5) instrument pochodny - instrument finansowy spełniający łącznie warunki:

a) jego wartość zależna jest od określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego, ceny towaru, kursu wymiany waluty obcej, indeksu opartego na cenie lub stopie procentowej albo innej zmiennej,

b) nie wymaga żadnej płatności początkowej lub wymaga tylko niewielkiej inwestycji początkowej w stosunku do kwoty kontraktu,

c) jego rozliczenie nastąpi w przyszłości,

6) zabezpieczenie - wyznaczenie jednego lub kilku instrumentów zabezpieczających, zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń, w taki sposób, aby zmiana ich wartości godziwej równoważyła w całości lub w części zmianę wartości godziwej zabezpieczanej pozycji lub przyszłych przepływów środków pieniężnych związanych z pozycją zabezpieczaną,

7) instrument zabezpieczający - wyznaczony, zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń, instrument pochodny lub w ograniczonych przypadkach inny składnik aktywów finansowych albo zobowiązanie finansowe, którego wartość godziwa lub wynikające z niego przepływy środków pieniężnych służą zrównoważeniu zmiany wartości godziwej lub przepływów środków pieniężnych zabezpieczanej pozycji,

8) 1 należności "zagrożone" - ekspozycje kredytowe zakwalifikowane do grupy "zagrożone", w tym do kategorii "poniżej standardu", "wątpliwe" i "stracone", o których mowa w przepisach w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków,

8a) 2 należności "stracone" - ekspozycje kredytowe zakwalifikowane do kategorii "stracone", o których mowa w przepisach w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków,

9) 3 należności "pod obserwacją" - ekspozycje kredytowe zakwalifikowane do kategorii "pod obserwacją", o których mowa w przepisach w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków,

9a) 4 należności "normalne" - ekspozycje kredytowe zakwalifikowane do kategorii "normalne", o których mowa w przepisach w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków,

10) podmiot zagraniczny - jednostkę działającą za granicą, której działalność nie stanowi integralnej części działalności banku sporządzającego sprawozdanie finansowe,

11) inwestycja netto w podmiocie zagranicznym - udział banku w aktywach netto podmiotu zagranicznego,

12) rezerwy celowe - odpisy równoważące skutki ryzyka w działalności banku, tworzone na podstawie przepisów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków,

13) dłużne papiery wartościowe - papiery wartościowe reprezentujące wierzytelności na sumy oznaczone, płatne we wskazanych terminach,

14) aktywa lub zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu - aktywa lub zobowiązania finansowe, które zostały nabyte lub powstały w celu uzyskania korzyści w wyniku krótkoterminowych (w terminie do trzech miesięcy) wahań cen. Składnik aktywów finansowych należy zaliczyć do aktywów przeznaczonych do obrotu, jeżeli - niezależnie od powodu, dla którego został nabyty - stanowi grupę aktywów, która wykorzystywana była ostatnio do realizacji korzyści w wyniku wahań cen. Instrumenty pochodne będące aktywami finansowymi lub zobowiązaniami finansowymi zawsze uznaje się za przeznaczone do obrotu, z wyjątkiem sytuacji, gdy są one z założenia i faktycznie instrumentami zabezpieczającymi,

15) aktywa finansowe utrzymywane do upływu terminu zapadalności - aktywa finansowe o określonych lub możliwych do określenia płatnościach lub ustalonym terminie zapadalności, które bank zamierza i jest w stanie utrzymać w posiadaniu do upływu terminu zapadalności, z wyjątkiem kredytów udzielonych przez bank i wierzytelności własnych banku,

16) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży - aktywa finansowe niebędące:

a) kredytami udzielonymi przez bank i wierzytelnościami własnymi banku,

b) aktywami finansowymi utrzymywanymi do upływu terminu zapadalności,

c) aktywami finansowymi przeznaczonymi do obrotu,

17) zamortyzowany koszt składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego - wartość, w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe zostały wycenione w momencie początkowego ujęcia, pomniejszoną o spłaty kwoty kapitału oraz powiększoną lub pomniejszoną o umorzenia wszelkich różnic między wartością początkową a wartością w terminie zapadalności oraz pomniejszoną o odpisy z tytułu rezerw celowych, utraty wartości lub nieściągalności,

18) błąd podstawowy - błąd wykryty w bieżącym roku obrotowym, którego znaczenie jest na tyle istotne, iż nie można nadal uznawać, że sprawozdanie finansowe za poprzedni okres lub kilka okresów rzetelnie i jasno przedstawiało sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy banku,

19) wartość rynkowa - wartość, jaką można uzyskać ze sprzedaży lub jaką należy zapłacić za nabycie danego instrumentu finansowego na aktywnym rynku,

20) dzień bilansowy - dzień, na który bank sporządza sprawozdanie finansowe oraz inne sprawozdania sporządzane na podstawie odrębnych przepisów,

21) podmioty powiązane kapitałowo lub organizacyjnie - podmioty określone w art. 4 pkt 16 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 40, poz. 399, z 2000 r. Nr 93, poz. 1027, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191, Nr 116, poz. 1216, Nr 119, poz. 1252 i Nr 122, poz. 1316 oraz z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 100, poz. 1084, Nr 111, poz. 1195 i Nr 130, poz. 1450 i 1452),

22) kredyty i pożyczki udzielone przez bank oraz inne należności własne banku - kredyty i pożyczki udzielone przez bank oraz inne należności własne banku, z wyjątkiem kredytów i pożyczek oraz innych wierzytelności, których udzielono z zamiarem bezzwłocznej lub szybkiej sprzedaży, zaliczanych do aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu. W szczególności do kredytów i pożyczek udzielonych przez bank nie zalicza się skupionych wierzytelności,

23) efektywna stopa procentowa - stopę, która dyskontuje oczekiwany strumień przyszłych płatności pieniężnych do bieżącej wartości bilansowej netto przez okres do zapadalności lub do momentu następnej rynkowej wyceny, stanowiącą wewnętrzną stopę zwrotu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego za dany okres. Ustalenie tej stopy obejmuje wszystkie opłaty płacone lub otrzymywane przez bank,

24) konto pozabilansowe - przewidziane planem kont urządzenie przeznaczone w szczególności do ewidencjonowania według wartości nominalnej udzielonych i otrzymanych przez bank zobowiązań o charakterze finansowym i gwarancyjnym, operacji walutowych, zawartych przez bank kontraktów kupna-sprzedaży instrumentów finansowych w okresie pomiędzy zawarciem transakcji a jej rozliczeniem, a także do ewidencjonowania udzielonych i otrzymanych zabezpieczeń,

25) zabezpieczenie wartości godziwej - zabezpieczenie przed zagrożeniem zmianami wartości godziwej składnika aktywów lub zobowiązania albo wyodrębnionej części takiego składnika aktywów lub zobowiązania, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka i które wpływa na wynik finansowy,

26) zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych - zabezpieczenie przed zagrożeniem zmienności przepływów pieniężnych, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka związanemu ze składnikiem aktywów lub zobowiązaniem, lub transakcją prognozowaną i które wpłynie na wynik finansowy. Zabezpieczenie uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania do zakupu lub sprzedaży składnika aktywów za ustaloną cenę, wyrażoną w złotych, rozlicza się jako zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych, mimo iż zobowiązanie takie jest zagrożone zmianami wartości godziwej,

27) zabezpieczenie inwestycji netto w podmiocie zagranicznym - zabezpieczenie przed skutkami zmian kursów wymiany walut obcych.

§  3.

1. Roczne sprawozdanie finansowe bank przekazuje Komisji Nadzoru Bankowego wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego, a także udostępnia w siedzibie banku i jego jednostkach organizacyjnych do wglądu zainteresowanym osobom.

2. Sprawozdanie finansowe banku sporządzone na dzień połączenia z inną jednostką bądź na dzień przejęcia innej jednostki podlega badaniu na zasadach określonych w rozdziale 7 ustawy.

¹ § 2 pkt 8 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 2 grudnia 2003 r. (Dz.U.03.211.2061) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 grudnia 2003 r.

² § 2 pkt 8a dodany przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 2 grudnia 2003 r. (Dz.U.03.211.2061) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 grudnia 2003 r.

³ § 2 pkt 9 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia z dnia 2 grudnia 2003 r. (Dz.U.03.211.2061) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 grudnia 2003 r.

⁴ § 2 pkt 9a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 14 stycznia 2004 r. (Dz.U.04.7.57) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 19 stycznia 2004 r.