Rozdział 11 - Organy wykonawcze i zarządzające rad narodowych - System rad narodowych i samorządu terytorialnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1988.26.183 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1990 r.

Rozdział  11

Organy wykonawcze i zarządzające rad narodowych

Art.  122.

1. Terenowe organy administracji państwowej są organami wykonawczymi i zarządzającymi rad narodowych i działają w ramach ich właściwości terytorialnej.

2. Do właściwości terenowych organów administracji państwowej należy prowadzenie działalności wykonawczo-zarządzającej, organizatorskiej i administracyjnej służącej realizacji zadań rad narodowych, zgodnie z ustawami oraz uchwałami rad narodowych. Kompetencje te w dalszym ciągu nazywane będą kompetencjami zdecentralizowanymi.

3. 45 Do właściwości terenowych organów administracji państwowej należy rozpatrywanie spraw indywidualnych z zakresu administracji państwowej.

4. Do właściwości terenowych organów administracji państwowej należy również realizacja prawnie powierzonych im kompetencji wyłączonych ustawowo z zakresu władczej właściwości rad narodowych.

5. Terenowe organy administracji państwowej są organami o właściwości ogólnej bądź organami o właściwości szczególnej.

Art.  123.

1. Terenowymi organami administracji państwowej o właściwości ogólnej są:

1) w województwach, z wyjątkiem wymienionych w pkt 2 - wojewodowie,

2) w województwach: stołecznym warszawskim, krakowskim i łódzkim - prezydenci miast: stołecznego Warszawy, Krakowa i Łodzi,

3) w jednostkach terytorialnych stopnia podstawowego, z wyjątkiem miast liczących powyżej 50.000 mieszkańców oraz będących siedzibą wojewódzkiej rady narodowej - naczelnicy miast lub gmin, a w miastach podzielonych na dzielnice - naczelnicy dzielnic,

4) w miastach określonych w pkt 3 - prezydenci miast.

2. Organy wymienione w ust. 1 pkt 1 i 2 są terenowymi organami administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia wojewódzkiego, a organy wymienione w ust. 1 pkt 3 i 4 - terenowymi organami administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego.

3. Minister właściwy do spraw administracji może ustalić inne miasta niż określone w ust. 1 pkt 4, w których terenowym organem administracji państwowej o właściwości ogólnej będzie prezydent miasta.

4. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) wojewodach - rozumie się przez to również prezydentów miast, o których mowa w ust. 1 pkt 2,

2) wicewojewodach - rozumie się przez to również wiceprezydentów miast, o których mowa w ust. 1 pkt 2.

Art.  124.

1. Wojewoda jest przedstawicielem rządu na terenie swojej właściwości.

2. 46 Jako przedstawiciel rządu na terenie województwa wojewoda:

1) koordynuje pracę wszystkich organów administracji państwowej działających w województwie, w zakresie zaspokajania potrzeb ludności oraz rozwoju społeczno-gospodarczego terenu,

2) organizuje kontrolę wykonywania na terenie województwa zadań administracji państwowej wynikających z ustaw oraz rozporządzeń, uchwał i zarządzeń naczelnych organów administracji państwowej,

3) zapewnia współdziałanie jednostek organizacyjnych działających na terenie województwa w zakresie utrzymania ładu i porządku publicznego, a także zapobiegania klęskom żywiołowym oraz usuwania ich skutków,

4) wykonuje zadania doraźne zlecone przez Radę Ministrów, Prezydium Rządu, Prezesa Rady Ministrów i ministra właściwego do spraw administracji,

5) reprezentuje rząd na uroczystościach państwowych i w czasie spotkań oficjalnych na terenie województwa.

Art.  125. ⁴⁷

 

1. Wojewodę wybiera i odwołuje wojewódzka rada narodowa w głosowaniu tajnym.

2. Wojewoda wybierany jest na czas nieokreślony spośród kandydatów przedstawionych w porozumieniu z prezydium wojewódzkiej rady narodowej przez Prezesa Rady Ministrów.

3. Odwołanie ze stanowiska wojewody następuje na wniosek Prezesa Rady Ministrów przedstawiony w porozumieniu z prezydium wojewódzkiej rady narodowej albo na wniosek prezydium wojewódzkiej rady narodowej przedstawiony w porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów.

Art.  126. ⁴⁸

 

1. Prezydenta i naczelnika miasta, naczelnika gminy, naczelnika dzielnicy oraz naczelnika miasta i gminy wybiera i odwołuje właściwa rada narodowa stopnia podstawowego w głosowaniu tajnym.

2. Prezydent i naczelnik wybierany jest na czas nie określony spośród kandydatów przedstawionych przez prezydium rady narodowej stopnia podstawowego w porozumieniu z wojewodą.

3. Odwołanie ze stanowiska prezydenta i naczelnika następuje na wniosek prezydium rady narodowej stopnia podstawowego przedstawiony w porozumieniu z wojewodą lub na wniosek wojewody przedstawiony w porozumieniu z prezydium rady narodowej.

4. W miastach będących jednostkami podziału terytorialnego stopnia podstawowego podzielonych na dzielnice przy wyborze i odwołaniu naczelnika dzielnicy wymagana jest ponadto opinia prezydium miejskiej rady narodowej i prezydenta miasta.

Art.  127. ⁴⁹

 

1. Na podstawie uchwały wojewódzkiej rady narodowej o wyborze, o odwołaniu oraz o nieudzieleniu absolutorium powołania i odwołania wojewody dokonuje prezes rady ministrów.

2. Na podstawie odpowiednich uchwał rad narodowych stopnia podstawowego powołania i odwołania prezydenta i naczelnika miasta, naczelnika gminy, naczelnika dzielnicy oraz naczelnika miasta i gminy dokonuje wojewoda.

Art.  128. ⁵⁰

W przypadku nie cierpiącym zwłoki Prezes Rady Ministrów może powierzyć pełnienie obowiązków wojewody osobie posiadającej odpowiednie kwalifikacje na okres nie dłuższy niż trzy miesiące; wojewodzie służy takie prawo w stosunku do prezydentów i naczelników, o których mowa w art. 123 ust. 1 pkt. 3 i 4.

Art.  129. ⁵¹

W przypadkach szczególnie uzasadnionych Prezes Rady Ministrów może nie dłużej niż na okres do najbliższej sesji zawiesić wojewodę w pełnieniu obowiązków, powiadamiając o tym niezwłocznie prezydium wojewódzkiej rady narodowej; wojewodzie służy takie prawo w stosunku do prezydentów i naczelników, o których mowa w art. 123 ust. 1 pkt 3 i 4.

Art.  130.

1. Prezes Rady Ministrów, na wniosek wojewody przedstawiony po uzyskaniu pozytywnej opinii prezydium wojewódzkiej rady narodowej, powołuje wicewojewodów.

2. Odwołania ze stanowisk wicewojewodów dokonuje Prezes Rady Ministrów, z inicjatywy własnej lub na wniosek wojewody, po uzyskaniu opinii prezydium wojewódzkiej rady narodowej.

Art.  131.

1. Wiceprezydentów oraz zastępców naczelników powołuje, w uzgodnieniu z wojewodą, prezydent miasta lub naczelnik, po uzyskaniu pozytywnej opinii prezydium rady narodowej.

2. Odwołania ze stanowisk, o których mowa w ust. 1, dokonuje w uzgodnieniu z wojewodą organ powołujący na to stanowisko, z inicjatywy własnej lub na wniosek prezydium rady narodowej.

Art.  132.

1. Terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej obowiązany jest realizować wytyczne rady narodowej.

2. Jeżeli otrzymane w trybie ust. 1 wytyczne są sprzeczne z ustaleniami wydanymi przez nadrzędny organ administracji państwowej, terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej powiadamia radę narodową oraz ten organ o zaistniałej sprzeczności, przedstawiając jednocześnie wniosek w sprawie jej usunięcia.

3. 52 W razie nieusunięcia sprzeczności w trybie ust. 2, sprawę rozstrzyga Prezydent Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, po porozumieniu z Radą Ministrów, gdy zaś wytycznych udzieliła rada narodowa stopnia podstawowego, sprawę rozstrzyga wojewódzka rada narodowa w porozumieniu z wojewodą.

Art.  133.

1. Terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej odpowiada za swoją działalność przed radą narodową, a w szczególności za realizację planu społeczno-gospodarczego, budżetu i planu zagospodarowania przestrzennego oraz za wykonywanie innych uchwał rady narodowej ustalających zadania dla tego organu, oraz składa radzie narodowej sprawozdania ze swojej działalności.

2. 53 Rada narodowa, po rozpatrzeniu sprawozdania z wykonania rocznego planu i sprawozdania z wykonania budżetu, podejmuje uchwały w sprawie przyjęcia tych sprawozdań, a następnie w głosowaniu tajnym podejmuje uchwałę w sprawie udzielenia terenowemu organowi administracji państwowej o właściwości ogólnej absolutorium w zakresie realizacji zadań, o których mowa w ust. 1.

3. 54 Nieudzielenie absolutorium jest równoznaczne z odwołaniem terenowego organu administracji państwowej o właściwości ogólnej. Uchwałę o nieudzieleniu absolutorium wojewódzka rada narodowa przesyła Prezesowi Rady Ministrów, a rada narodowa stopnia podstawowego - wojewodzie.

Art.  134. ⁵⁵

 

1. Terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej wykonuje kompetencje administracji państwowej, o których mowa w art. 122 ust. 4, chyba że ustawy lub przepisy wydane na ich podstawie stanowią inaczej.

2. W celu wykonywania niektórych zadań w zakresie zapewnienia ładu i porządku publicznego terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej może utworzyć na podstawie uchwały właściwej rady narodowej miejską służbę porządkową.

Art.  135.

1. 56 Terenowymi organami administracji państwowej o właściwości szczególnej odpowiedniego stopnia są kierownicy wydziałów oraz równorzędnych jednostek organizacyjnych urzędów, określeni w statucie, o którym mowa w art. 139 ust. 2, wykonujący ustalone w ustawach szczególnych kompetencje z zakresu administracji państwowej.

2. W miastach liczących do 50 tys. mieszkańców oraz w gminach prezydent miasta oraz naczelnik wykonują równocześnie kompetencje terenowego organu administracji państwowej o właściwości szczególnej, jeżeli przepisy ustaw szczególnych lub uchwały rady narodowej stopnia podstawowego nie postanowią inaczej.

3. Prezydent miasta lub naczelnik, o którym mowa w ust. 2, może upoważniać pracowników podległego mu urzędu do załatwiania określonych spraw w jego imieniu, w tym również do wydawania decyzji administracyjnych.

4. Terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego może, za zgodą rady narodowej, powierzyć prowadzenie spraw należących do jego właściwości, w tym również wydawanie decyzji administracyjnych z jego upoważnienia, innemu terenowemu organowi administracji państwowej stopnia podstawowego działającemu na terenie tego samego województwa.

5. 57 Wojewódzka rada narodowa po zasięgnięciu opinii właściwych rad narodowych stopnia podstawowego może wyznaczyć jednostkę stopnia podstawowego, w której inspektor oświaty i wychowania wykonuje zadania terenowego organu administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia podstawowego w zakresie nadzoru pedagogicznego dla kilku jednostek podziału terytorialnego stopnia podstawowego.

6. Terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej może, za zgodą terenowego organu administracji państwowej o właściwości ogólnej, powierzyć prowadzenie niektórych spraw należących do jego właściwości, w tym również wydawanie z jego upoważnienia decyzji administracyjnych, kierownikom państwowych przedsiębiorstw, zakładów i instytucji podporządkowanych radzie narodowej.

7. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa rodzaje spraw i sposób ich powierzania kierownikom jednostek, o których mowa w ust. 6.

Art.  136.

1. W sprawach indywidualnych, należących do właściwości terenowych organów administracji państwowej, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych - decyzje wydają terenowe organy administracji państwowej o właściwości szczególnej, a w przypadkach określonych w art. 135 ust. 2 - organy wymienione w tym przepisie.

2. W postępowaniu administracyjnym organami wyższego stopnia, w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, są:

1) w stosunku do terenowych organów administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia podstawowego oraz organów tego stopnia wymienionych w art. 135 ust. 2 - właściwe rzeczowo terenowe organy administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia wojewódzkiego,

2) w stosunku do terenowych organów administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia wojewódzkiego - właściwe naczelne i centralne organy administracji państwowej.

3. W miastach będących jednostkami podziału terytorialnego stopnia podstawowego podzielonych na dzielnice w postępowaniu administracyjnym organami wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego są:

1) w stosunku do terenowych organów administracji państwowej o właściwości szczególnej w dzielnicach - właściwy rzeczowo terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej w mieście,

2) w stosunku do terenowego organu administracji państwowej o właściwości szczególnej w mieście - właściwy rzeczowo terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia wojewódzkiego.

4. Spory o właściwość między terenowymi organami administracji państwowej o właściwości szczególnej tej samej rady narodowej rozstrzyga terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej tej rady.

Art.  137. ⁵⁸

 

1. Terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej powołuje i odwołuje terenowe organy administracji państwowej o właściwości szczególnej, po zasięgnięciu opinii prezydium rady narodowej.

2. Powołanie terenowego organu administracji państwowej o właściwości szczególnej, który wykonuje na mocy ustaw nadzór o charakterze specjalistycznym, wymaga również porozumienia z właściwym organem administracji państwowej wyższego stopnia.

3. Obsadzanie stanowisk kierowników wydziałów nie będących organami administracji państwowej o właściwości szczególnej następuje w drodze mianowania po zasięgnięciu opinii prezydium rady narodowej.

4. Przepisy ust. 3 stosuje się odpowiednio do obsadzania stanowiska dyrektora urzędu wojewódzkiego, w przypadku utworzenia takiego stanowiska, oraz do sekretarza urzędu stopnia podstawowego.

Art.  138.

1. Kierownik wydziału odpowiada przed terenowym organem administracji państwowej o właściwości ogólnej za realizację swoich zadań i kompetencji, organizację i skuteczność pracy wydziału oraz za wykonanie uchwał rady narodowej i zarządzeń terenowego organu administracji państwowej o właściwości ogólnej.

2. 59 Terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej może kierownikom wydziałów oraz równorzędnych jednostek organizacyjnych udzielać wytycznych do wykonywania uchwał rady narodowej, w zakresie zaś organizacji pracy tych jednostek organizacyjnych może także wydawać polecenia służbowe.

3. W zakresie kompetencji określonych w art. 122 ust. 4 kierownik wydziału odpowiada ponadto przed rzeczowo właściwym nadrzędnym organem administracji państwowej.

Art.  139.

1. Terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej wykonują swoje kompetencje przy pomocy urzędów, w skład których wchodzą wydziały i inne jednostki organizacyjne.

2. 60 Organizację urzędu określa statut ustalony przez terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej po zasięgnięciu opinii prezydium rady narodowej.

3. 61 Statut urzędu wojewódzkiego podlega zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów, a urzędu stopnia podstawowego - przez wojewodę.

4. 62 Statut urzędu zawiera w szczególności wykaz i ogólne zakresy działania wydziałów i równorzędnych jednostek organizacyjnych urzędu oraz wykaz jednostek organizacyjnych podporządkowanych lub nadzorowanych przez terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej, a także przedsiębiorstw, dla których ten organ pełni funkcję organu założycielskiego. Statut określa również, którzy z kierowników wydziałów i równorzędnych jednostek organizacyjnych są terenowymi organami administracji państwowej o właściwości szczególnej.

5. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa:

1) liczbę wicewojewodów, wiceprezydentów miast oraz zastępców naczelników,

2) zasady organizacji i funkcjonowania urzędów terenowych organów administracji państwowej.

⁴⁵ Dodany przez art. 1 pkt 32 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 124 ust. 2a.

⁴⁶ Zmieniony przez art. 1 pkt 33 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 126 ust. 2.

⁴⁷ Zmieniony przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 127.

⁴⁸ Zmieniony przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 128.

⁴⁹ Zmieniony przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 129.

⁵⁰ Zmieniony przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 130.

⁵¹ Zmieniony przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 131.

⁵² Art. 132 ust. 3 zmieniony przez art. 15 pkt 1 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o przekazaniu dotychczasowych kompetencji Rady Państwa Prezydentowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i innym organom państwowym (Dz.U.89.34.178) z dniem 19 lipca 1989 r.

⁵³ Zmieniony przez art. 1 pkt 35 lit. a) ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 135 ust. 2.

⁵⁴ Dodany przez art. 1 pkt 35 lit. b) ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 135 ust. 3.

⁵⁵ Zmieniony przez art. 1 pkt 36 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 136.

⁵⁶ Zmieniony przez art. 1 pkt 37 lit. a) ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 137 ust. 1.

⁵⁷ Dodany przez art. 1 pkt 37 lit. c) ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 137 ust. 5a.

⁵⁸ Zmieniony przez art. 1 pkt 38 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 139.

⁵⁹ Dodany przez art. 1 pkt 39 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 140 ust. 1a.

⁶⁰ Dodany przez art. 1 pkt 40 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 141 ust. 1a.

⁶¹ Dodany przez art. 1 pkt 40 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 141 ust. 1b.

⁶² Dodany przez art. 1 pkt 40 ustawy z dnia 16 czerwca 1988 r. (Dz.U.88.19.130) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1989 r., w ustawie zmieniającej oznaczony jako art. 141 ust. 1c.