System rad narodowych i samorządu terytorialnego.
Dz.U.1988.26.183 t.j.
Akt utracił mocUSTAWA
z dnia 20 lipca 1983 r.
o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego. *
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Rady narodowe jako przedstawicielskie organy władzy państwowej i podstawowe organy samorządu społecznego są zarazem organami samorządu terytorialnego ludności w gminach, miastach, dzielnicach miast i województwach; urzeczywistniają władzę ludu pracującego miast i wsi, umacniają i rozwijają jego zdobycze, uczestniczą w postępowej przebudowie społeczeństwa strzegą podstaw socjalistycznego państwa oraz praworządności ludowej.
Rady narodowe prowadzą samodzielnie - na zasadach określonych ustawami - działalność na rzecz zaspokajania potrzeb ludności oraz rozwoju społeczno-gospodarczego i kulturalnego terenu, w szczególności poprzez:
Rada narodowa może postanowić o przeprowadzeniu konsultacji społecznej lub referendum w sprawach oraz na zasadach i w trybie określonych w ustawie o konsultacjach społecznych i referendum. W zakresie i kwestiach nie uregulowanych w ustawie o konsultacjach społecznych i referendum stosuje się przepisy niniejszej ustawy.
Wojewódzkie rady narodowe mogą kierować do posłów z danego terenu i ich zespołów wnioski dotyczące spraw ogólnopaństwowych.
Podział terytorialny państwa i terytorialna organizacja rad narodowych
Podział terytorialny państwa i terytorialna organizacja rad narodowych
W jednostkach podziału terytorialnego stopnia podstawowego terenowymi organami władzy państwowej i samorządu terytorialnego są gminne i miejskie rady narodowe, a w miastach podzielonych na dzielnice w myśl art. 14 ust. 3 - miejskie i dzielnicowe rady narodowe, zwane dalej "radami narodowymi stopnia podstawowego".
Zadania i kompetencje rad narodowych
Zadania i kompetencje rad narodowych
Rady narodowe zapewniają utrzymanie na danym terenie ładu i porządku publicznego oraz sprawują w tym zakresie kontrolę nad pracą Milicji Obywatelskiej i działalnością Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej.
Planowanie i gospodarka finansowa 19
Planowanie i gospodarka finansowa 19
Wariantowe założenia oraz projekty planów, o których mowa w art. 33, sporządzają terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej, zgodnie z wytycznymi rady narodowej, uwzględniając założenia polityki społecznej i gospodarczej określone w planach centralnych.
Komisje rady narodowej zapoznają się z wariantowymi założeniami do planów i projektami planów oraz kontrolują i oceniają realizację planów, przedkładając radzie narodowej swoje oceny, opinie i wnioski.
Ustalenia właściwych planów zagospodarowania przestrzennego, po ich uchwaleniu przez rady narodowe, są wiążące dla organów administracji państwowej przy wydawaniu decyzji administracyjnych i podejmowaniu innych czynności dotyczących przeznaczenia, użytkowania i wykorzystania terenów.
Udziały i dotacje, o których mowa w art. 44 ust. 3 i 5 i art. 46, ustalane są na podstawie zobiektywizowanych kryteriów określonych stosownie do ustawy - Prawo budżetowe.
Wspólne przedsięwzięcia, o których mowa w art. 31, są finansowane ze środków wydzielonych z budżetów terenowych i przekazywanych do dyspozycji wykonawcy przedsięwzięcia, którym jest - jeżeli w zawartym porozumieniu nie postanowiono inaczej - terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej właściwy dla miejsca ich realizacji.
Gospodarka terenowa
Gospodarka terenowa
W celu zapewnienia wszechstronnego rozwoju społeczno-gospodarczego i kulturalnego oraz zaspokajania potrzeb ludności przez kojarzenie potrzeb lokalnych określonych w planach terytorialnych z interesem ogólnospołecznym rady narodowe:
Sprawując funkcję, o której mowa w art. 52 pkt 1, rady narodowe mogą:
W przypadku zamierzonej likwidacji jednostki, o której mowa w art. 54 ust. 1, z powodu innego niż nierentowność, wojewódzkiej radzie narodowej przysługuje prawo pierwszeństwa w nabyciu mienia tej jednostki na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Sprawując funkcję, o której mowa w art. 52 pkt 2, rady narodowe mogą:
Rada Ministrów określa tryb przekazywania radom narodowym stopnia podstawowego przedsiębiorstw terenowych oraz zakładów i innych jednostek państwowych podporządkowanych wojewódzkim radom narodowym.
Prawo miejscowe
Prawo miejscowe
Terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej prowadzą zbiory wojewódzkich dzienników urzędowych oraz aktów ogólnych rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej nie publikowanych w tych dziennikach i udostępniają je do wglądu zainteresowanym obywatelom, jednostkom organizacyjnym i organizacjom.
Organy administracji państwowej o terenowym zakresie działania, nie powiązane z systemem rad narodowych, w razie wydawania na podstawie upoważnień zawartych w ustawach szczególnych przepisów prawnych powszechnie obowiązujących na terenie właściwości rady narodowej, wydają te przepisy po zasięgnięciu opinii prezydium właściwej rady narodowej.
Prawa i obowiązki radnego
Prawa i obowiązki radnego
"Ślubuję uroczyście jako radny pracować dla dobra Narodu Polskiego i jego jedności, stać na straży konstytucyjnego ustroju i praw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, działać zgodnie z interesami socjalistycznego państwa, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym, godnie i rzetelnie reprezentować moich wyborców, troszczyć się o ich sprawy, nie szczędzić sił dla wykonania zadań rady narodowej".
Radny wojewódzkiej rady narodowej ma prawo uczestniczyć w sesjach rad narodowych stopnia podstawowego na terenie województwa, a radny rady narodowej stopnia podstawowego - w zebraniach samorządu mieszkańców na terenie gminy, miasta lub dzielnicy.
Kierownicy organów państwowych, instytucji i przedsiębiorstw działających na danym terenie obowiązani są przyjmować radnych w sprawach związanych z wykonywaniem mandatu poza kolejnością przyjęć interesantów, udzielać informacji oraz umożliwiać im wgląd w sprawy, którymi się interesują.
Sesje rady narodowej
Sesje rady narodowej
a także może włączyć inne sprawy, jeżeli wymagają one rozstrzygnięcia na sesji.
Prezydium rady obowiązane jest zwołać sesję nadzwyczajną na pisemny wniosek co najmniej 1/4 ogólnej liczby radnych, wskazujący proponowany przedmiot obrad, w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia zgłoszenia wniosku.
Rada narodowa uchwala swój regulamin, w którym określa tryb działania rady, a zwłaszcza szczegółowy tryb obradowania na sesji i podejmowania uchwał.
Prezydium rady narodowej
Prezydium rady narodowej
Prezydium organizuje systematyczną kontrolę właściwego i terminowego wykonywania uchwał rady narodowej oraz zaleca usuwanie braków i niedociągnięć w ich realizacji.
Prezydium zapewnia radnym pomoc i ochronę prawną oraz podejmuje działania, zmierzając do zapewnienia efektywnej realizacji przez nich praw i obowiązków wynikających ze sprawowanego mandatu.
Komisje rady narodowej
Komisje rady narodowej
Rada narodowa powołuje komisję do spraw samorządu, której zadaniem jest udzielanie radzie narodowej wszechstronnej pomocy w wykonywaniu jej zadań wynikających z art. 6, a w szczególności wstępne opracowywanie wniosków i inicjatyw rady kierowanych do wymienionych w tym artykule organizacji samorządowych, jak też ich wniosków i inicjatyw adresowanych do rady.
Komisje w zakresie swojej właściwości:
Organy i jednostki organizacyjne, powołane na mocy odrębnych ustaw, których właściwość miejscowa nie pokrywa się z zasadniczym podziałem terytorialnym, podlegają kontroli komisji wojewódzkich rad narodowych.
Dla realizacji zadań określonych w art. 116 i 117 komisja może powoływać podkomisje i zespoły.
Komisje podlegają w całej swej działalności radzie narodowej, realizują jej wytyczne, przestrzegają uchwalonego regulaminu oraz na jej żądanie przedstawiają plany pracy i sprawozdania ze swojej działalności.
Organy wykonawcze i zarządzające rad narodowych
Organy wykonawcze i zarządzające rad narodowych
W przypadku nie cierpiącym zwłoki Prezes Rady Ministrów może powierzyć pełnienie obowiązków wojewody osobie posiadającej odpowiednie kwalifikacje na okres nie dłuższy niż trzy miesiące; wojewodzie służy takie prawo w stosunku do prezydentów i naczelników, o których mowa w art. 123 ust. 1 pkt. 3 i 4.
W przypadkach szczególnie uzasadnionych Prezes Rady Ministrów może nie dłużej niż na okres do najbliższej sesji zawiesić wojewodę w pełnieniu obowiązków, powiadamiając o tym niezwłocznie prezydium wojewódzkiej rady narodowej; wojewodzie służy takie prawo w stosunku do prezydentów i naczelników, o których mowa w art. 123 ust. 1 pkt 3 i 4.
Nadzór nad radami narodowymi i ich organami
Nadzór nad radami narodowymi i ich organami
Celem nadzoru nad radami narodowymi i ich organami jest zapewnienie przestrzegania przez nie przepisów Konstytucji, niniejszej ustawy i innych ustaw oraz realizacji polityki Państwa.
Prezydent corocznie informuje Sejm o problemach wynikających ze sprawowanego przez niego nadzoru nad radami narodowymi.
Samorząd mieszkańców miast i wsi
Samorząd mieszkańców miast i wsi
Właściwa rada narodowa stopnia podstawowego może postanowić, że na obszarze o charakterze wiejskim, lecz położonym na terenie miasta (dzielnicy), organizuje się samorząd mieszkańców według zasad ustalonych dla samorządu mieszkańców wsi lub że na obszarze o charakterze miejskim (zurbanizowanym), lecz położonym na terenie gminy, organizuje się samorząd mieszkańców według zasad ustalonych dla samorządu mieszkańców miast.
Organami samorządu mieszkańców są:
Przewodniczącym organów wykonawczych samorządu, którzy na zaproszenie uczestniczą w sesji rady narodowej lub innych pracach organizowanych przez prezydium rady, przysługują uprawnienia, o których mowa w art. 83 ust. 2 oraz ust. 3 pkt 1.
Warunki lokalowe działania samorządu mieszkańców oraz obsługę finansową i techniczno-kancelaryjną zapewniają właściwe terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej.
Samorząd mieszkańców wsi
Zebranie wiejskie zwoływane jest z inicjatywy:
Rada sołecka:
Przewodniczący rady sołeckiej:
Samorząd mieszkańców miast
Zebranie mieszkańców osiedla (konferencja delegatów) zwoływane jest z inicjatywy:
Komitet osiedlowy:
Przewodniczący komitetu osiedlowego:
Przepisy przejściowe
Przepisy przejściowe
Rada Ministrów zweryfikuje istniejące w dniu wejścia w życie ustawy podziały specjalne i w terminie dwóch lat od wejścia w życie tej ustawy podejmie działania zmierzające do dostosowania tych podziałów do zasadniczego podziału terytorialnego w myśl art. 22.
Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi działające w dniu wejścia w życie ustawy rodzaje przedsiębiorstw państwowych oraz zakładów i innych jednostek państwowych, które z tym dniem, zgodnie z ustalonym w ustawie zakresem działania rad narodowych poszczególnych stopni, stają się przedsiębiorstwami i jednostkami organizacyjnymi podporządkowanymi radom narodowym określonych stopni.
Osoby zajmujące do dnia 1 stycznia 1989 r. stanowiska wojewodów, prezydentów miast, naczelników miast, gmin i dzielnic oraz miast i gmin zachowują te stanowiska do czasu odwołania w trybie przewidzianym w ustawie.
Przepisy końcowe
Przepisy końcowe
Tracą moc:
ZAŁĄCZNIK
WYKAZ WOJEWÓDZTW, ICH NAZW ORAZ SIEDZIB WOJEWÓDZKICH RAD NARODOWYCH
WYKAZ WOJEWÓDZTW, ICH NAZW ORAZ SIEDZIB WOJEWÓDZKICH RAD NARODOWYCH
Lp. | Województwo Siedziba wojewódzkiej rady narodowej | ||
1 | stołeczne warszawskie | miasto stołeczne Warszawa | |
2 | bialskopodlaskie | Biała Podlaska | |
3 | białostockie | Białystok | |
4 | bielskie | Bielsko-Biała | |
5 | bydgoskie | Bydgoszcz | |
6 | chełmskie | Chełm | |
7 | ciechanowskie | Ciechanów | |
8 | częstochowskie | Częstochowa | |
9 | elbląskie | Elbląg | |
10 | gdańskie | Gdańsk | |
11 | gorzowskie | Gorzów Wielkopolski | |
12 | jeleniogórskie | Jelenia Góra | |
13 | kaliskie | Kalisz | |
14 | katowickie | Katowice | |
15 | kieleckie | Kielce | |
16 | konińskie | Konin | |
17 | koszalińskie | Koszalin | |
18 | krakowskie | Kraków | |
19 | krośnieńskie | Krosno | |
20 | legnickie | Legnica | |
21 | leszczyńskie | Leszno | |
22 | lubelskie | Lublin | |
23 | łomżyńskie | Łomża | |
24 | łódzkie | Łódź | |
25 | nowosądeckie | Nowy Sącz | |
26 | olsztyńskie | Olsztyn | |
27 | opolskie | Opole | |
28 | ostrołęckie | Ostrołęka | |
29 | pilskie | Piła | |
30 | piotrkowskie | Piotrków Trybunalski | |
31 | płockie | Płock | |
32 | poznańskie | Poznań | |
33 | przemyskie | Przemyśl | |
34 | radomskie | Radom | |
35 | rzeszowskie | Rzeszów | |
36 | siedleckie | Siedlce | |
37 | sieradzkie | Sieradz | |
38 | skierniewickie | Skierniewice | |
39 | słupskie | Słupsk | |
40 | suwalskie | Suwałki | |
41 | szczecińskie | Szczecin | |
42 | tarnobrzeskie | Tarnobrzeg | |
43 | tarnowskie | Tarnów | |
44 | toruńskie | Toruń | |
45 | wałbrzyskie | Wałbrzych | |
46 | włocławskie | Włocławek | |
47 | wrocławskie | Wrocław | |
48 | zamojskie | Zamość | |
49 | zielonogórskie | Zielona Góra |
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »