Świadczenia gwarantowane z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2019.1285

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 września 2024 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA ¹

z dnia 19 czerwca 2019 r.

w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień

Na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) wykaz oraz warunki realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, zwanych dalej "świadczeniami gwarantowanymi";

2) poziom finansowania przejazdu środkami transportu sanitarnego w przypadkach niewymienionych w art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zwanej dalej "ustawą".

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) 2  instruktor terapii uzależnień - osobę, która posiada kwalifikacje instruktora terapii uzależnień uzyskane na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2050, z późn. zm.) lub przepisów wydanych na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2021 r. poz. 1119 i 2469 oraz z 2022 r. poz. 24, 218 i 1700);

1a) 3  konsylium - naradę personelu udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej w ramach:

a) zespołu środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny lub ośrodka środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny, lub centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - poradnia zdrowia psychicznego - II poziom referencyjny, lub centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - II poziom referencyjny, lub ośrodka wysokospecjalistycznej całodobowej opieki psychiatrycznej - III poziom referencyjny albo

b) zespołu środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny lub ośrodka środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny, lub centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - poradnia zdrowia psychicznego - II poziom referencyjny, lub centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - II poziom referencyjny, lub ośrodka wysokospecjalistycznej całodobowej opieki psychiatrycznej - III poziom referencyjny z personelem realizującym świadczenia opieki zdrowotnej u innych świadczeniodawców

- ⁴  w przypadku zidentyfikowania konieczności dokonania uzgodnienia lub uszczegółowienia diagnozy lub dalszego leczenia świadczeniobiorcy; w konsylium uczestniczy personel jednego lub kilku świadczeniodawców; konsylium może odbywać się w siedzibie świadczeniodawcy albo poza nią;

2) lekarz specjalista - lekarza, który posiada specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny;

3) lekarz w trakcie specjalizacji:

a) w przypadku świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach stacjonarnych - lekarza, który rozpoczął specjalizację z psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2019 r. poz. 537, 577 i 730),

b) w przypadku świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych i dziennych - lekarza, który ukończył co najmniej pierwszy rok specjalizacji z psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty;

4) logopeda - osobę, która:

a) uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie neurologopedii lub surdologopedii lub

b) rozpoczęła po dniu 30 września 2012 r. i ukończyła studia wyższe w zakresie logopedii obejmujące co najmniej 800 godzin kształcenia w zakresie logopedii i uzyskała tytuł licencjata lub magistra, lub

c) ukończyła studia wyższe i uzyskała tytuł magistra oraz ukończyła studia podyplomowe z logopedii obejmujące co najmniej 600 godzin kształcenia w zakresie logopedii, lub

d) rozpoczęła po dniu 31 grudnia 1998 r. i ukończyła studia wyższe na kierunku albo w specjalności logopedia obejmujące co najmniej 800 godzin kształcenia w zakresie logopedii i uzyskała tytuł licencjata lub magistra, lub

e) rozpoczęła po dniu 31 grudnia 1998 r. i ukończyła studia wyższe i uzyskała tytuł magistra oraz ukończyła studia podyplomowe z logopedii obejmujące co najmniej 600 godzin kształcenia w zakresie logopedii, lub

f) rozpoczęła przed dniem 31 grudnia 1998 r. i ukończyła studia wyższe i uzyskała tytuł magistra oraz ukończyła studia podyplomowe z logopedii;

5) 5  osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty - osobę, która spełnia łącznie następujące warunki:

a) posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa, lub magistra po ukończeniu studiów na kierunku psychologii, pedagogiki, resocjalizacji, socjologii albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz. U. z 2019 r. poz. 1026),

b) 6  ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzone metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, w wymiarze co najmniej 1200 godzin albo przed 2007 r. ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia,

c) posiada zaświadczenie poświadczające odbycie szkolenia wymienionego w lit. b, zakończonego egzaminem przeprowadzonym przez komisję zewnętrzną wobec podmiotu kształcącego, w skład której nie wchodzą przedstawiciele podmiotu kształcącego, w szczególności powołaną przez stowarzyszenia wydające certyfikaty psychoterapeuty, zwane dalej "certyfikatem psychoterapeuty";

6) osoba prowadząca terapię zajęciową - osobę, która:

a) rozpoczęła po dniu 30 września 2012 r. studia wyższe w zakresie terapii zajęciowej obejmujące co najmniej 2000 godzin kształcenia w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmujących wiedzę z zakresu teorii technik terapeutycznych i uzyskała co najmniej tytuł licencjata lub

b) ukończyła studia wyższe na kierunku lub w specjalności terapia zajęciowa obejmujące co najmniej 3000 godzin kształcenia, w tym 2000 godzin w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmujących wiedzę z zakresu teorii technik terapeutycznych, i uzyskała tytuł licencjata, lub

c) ukończyła szkołę policealną publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskała tytuł zawodowy terapeuty zajęciowego lub dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie terapeuty zajęciowego, lub

d) ukończyła przed dniem wejścia w życie rozporządzenia szkołę policealną publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskała tytuł zawodowy w zawodzie instruktor terapii zajęciowej, lub

e) ukończyła przed dniem 1 października 2011 r. studia wyższe w specjalności terapia zajęciowa obejmujące co najmniej 1665 godzin kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu terapeuty zajęciowego i uzyskała tytuł licencjata, lub

f) ma inne wykształcenie, jeżeli uzyskała pozytywną opinię kierownika ośrodka prowadzącego terapię zajęciową dla chorych psychicznie, po co najmniej rocznej praktyce w zakresie terapii zajęciowej w ośrodku prowadzącym terapię zajęciową dla chorych psychicznie, lub

g) 7  posiada inne wykształcenie, jeżeli uzyskała pozytywną opinię kierownika oddziału na podstawie co najmniej rocznego doświadczenia w pracy z dziećmi i młodzieżą oraz posiada kompetencje i wiedzę w zakresie terapii zajęciowej - w przypadku realizacji świadczeń z zakresu psychiatrii dzieci i młodzieży;

7) 8  osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - osobę, która uczestniczy w udzielaniu świadczeń z zakresu uzależnienia i współuzależnienia pod nadzorem specjalisty psychoterapii uzależnień, posiadającą status osoby uczestniczącej w programie szkoleniowym dla instruktora terapii uzależnień, potwierdzony zaświadczeniem wydanym odpowiednio przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii albo Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom;

8) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - osobę, która spełnia łącznie następujące warunki:

a) posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa, lub magistra po ukończeniu studiów na kierunku psychologii, pedagogiki, resocjalizacji, socjologii albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,

b) 9  posiada status osoby uczestniczącej co najmniej dwa lata w podyplomowym szkoleniu w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonym metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, w wymiarze co najmniej 1200 godzin albo przed 2007 r. ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia,

c) posiada zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący kształcenie oraz pracująca pod nadzorem osoby posiadającej certyfikat psychoterapeuty;

9) 10  osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień - osobę, która uczestniczy w udzielaniu świadczeń z zakresu psychoterapii uzależnienia i współuzależnienia pod nadzorem specjalisty psychoterapii uzależnień oraz posiada status osoby uczestniczącej w programie szkoleniowym w zakresie specjalisty psychoterapii uzależnień, potwierdzony zaświadczeniem wydanym odpowiednio przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii albo Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom;

9a) 11  osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży - osobę, która ukończyła co najmniej drugi rok specjalizacji w dziedzinie psychoterapia dzieci i młodzieży;

9b) 12  osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - osobę uczestniczącą w udzielaniu świadczeń z zakresu psychoterapii uzależnienia i współuzależnienia pod nadzorem specjalisty psychoterapii uzależnień, która ukończyła co najmniej drugi rok szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie psychoterapii uzależnień, albo osobę posiadającą decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 1297);

10) pedagog specjalny - osobę, która ukończyła studia wyższe w zakresie pedagogiki specjalnej i uzyskała tytuł licencjata lub magistra, lub osobę, która rozpoczęła przed dniem 1 października 2012 r. studia wyższe na kierunku pedagogika specjalna i uzyskała tytuł licencjata lub magistra;

11) pielęgniarka - pielęgniarkę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 576 i 577);

12) psycholog - psychologa w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów;

13) psycholog kliniczny - psychologa, który przed wejściem w życie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. poz. 1419 oraz z 2008 r. poz. 1312) ukończył specjalizację I stopnia w dziedzinie psychologii klinicznej;

14) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna - psychologa, który ukończył co najmniej pierwszy rok specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna;

14a) 13  sesja koordynacji - spotkanie personelu udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej w ramach zespołu środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny lub ośrodka środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny, lub centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - poradnia zdrowia psychicznego - II poziom referencyjny, lub centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - II poziom referencyjny, lub ośrodka wysokospecjalistycznej całodobowej opieki psychiatrycznej - III poziom referencyjny z: personelem innych podmiotów udzielających świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, zespołami podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarkami środowiska nauczania i wychowania, higienistkami szkolnymi, nauczycielami, osobami udzielającymi pomocy psychologiczno-pedagogicznej w jednostkach systemu oświaty, przedstawicielami zespołów kuratorskiej służby sądowej, asystentami rodzinnymi i pracownikami socjalnymi w podmiotach pomocy społecznej - w przypadku zidentyfikowania potrzeby nawiązania współpracy dotyczącej koordynacji wsparcia dla świadczeniobiorcy; sesja koordynacji odbywa się po uzyskaniu zgody rodziców lub opiekunów prawnych świadczeniobiorcy albo pełnoletniego świadczeniobiorcy; sesja koordynacji może odbywać się w siedzibie świadczeniodawcy albo poza nią;

15) specjalista psychologii klinicznej - psychologa, który uzyskał tytuł specjalisty w dziedzinie psychologii klinicznej w sposób określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia albo zgodnie z § 35 tego rozporządzenia zachował tytuł specjalisty II stopnia z psychologii klinicznej;

15a) 14  specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży - osobę, która uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży w sposób określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia lub osobę posiadającą decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia;

16) 15  specjalista psychoterapii uzależnień - osobę, która posiada kwalifikacje specjalisty psychoterapii uzależnień uzyskane na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii lub przepisów wydanych na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi lub uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie psychoterapii uzależnień;

16a) 16  superwizja psychoterapii - spotkanie indywidualne lub grupowe o charakterze konsultacji dotyczącej procesu psychoterapeutycznego udzielanej psychoterapeucie (psychoterapeutom) przez superwizora psychoterapii lub psychoterapeutę będącego w trakcie szkolenia dotyczącego superwizji psychoterapii; superwizja ma na celu rozwijanie kompetencji psychoterapeutycznych, w szczególności przez: pomoc w rozpoznaniu sytuacji pacjenta (diagnoza i opracowanie przypadku), wypracowanie strategii pracy z pacjentem na podstawie przyjętej diagnozy, poszukiwanie optymalnych interwencji, przygotowanie psychoterapeuty do trudnej rozmowy z pacjentem, monitorowanie procesu terapeutycznego, rozpoznanie będących po stronie psychoterapeuty źródeł trudności w pracy z pacjentem; superwizja może być realizowana z wykorzystaniem narzędzi teleinformatycznych;

16b) 17  superwizor - psychoterapeutę z co najmniej 7-letnim doświadczeniem w prowadzeniu psychoterapii, posiadającego certyfikat superwizora, potwierdzający kwalifikacje do prowadzenia superwizji psychoterapii, wydawany przez towarzystwa lub stowarzyszenia zrzeszające psychoterapeutów wydające certyfikaty psychoterapeuty i superwizora psychoterapii;

16c) 18  superwizor psychoterapii aplikant - psychoterapeutę będącego w trakcie szkolenia dotyczącego superwizji psychoterapii, posiadającego co najmniej 5-letnie doświadczenie w prowadzeniu psychoterapii oraz certyfikat psychoterapeuty i zaświadczenie o byciu w trakcie ubiegania się o certyfikat superwizora, potwierdzający kwalifikacje do prowadzenia superwizji psychoterapii, wydawany przez towarzystwa lub stowarzyszenia zrzeszające psychoterapeutów wydające certyfikaty psychoterapeuty i superwizora psychoterapii;

17) świadczenia terapeutyczne - działania służące korekcie zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania oraz usuwaniu przyczyn i objawów tych zaburzeń, obejmujące w szczególności profilaktykę, diagnostykę, leczenie, pielęgnację i rehabilitację;

18) terapeuta środowiskowy - osobę, która posiada co najmniej wykształcenie średnie i ukończyła szkolenie z zakresu terapii środowiskowej określone w zatwierdzonym przez ministra właściwego do spraw zdrowia ramowym programie szkolenia z zakresu terapii środowiskowej, lub osobę, która posiada wiedzę i umiejętności w zakresie terapii środowiskowej osób z zaburzeniami psychicznymi potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez kierownika podmiotu leczniczego, w którym wykonuje obowiązki na stanowisku terapeuty środowiskowego;

19) turnus rehabilitacyjny - zorganizowany, trwający nie dłużej niż 14 dni, pobyt poza miejscem udzielania świadczeń gwarantowanych, obejmujący leczenie i intensywną rehabilitację osób z zaburzeniami psychicznymi i ze znacznym stopniem nieprzystosowania społecznego lub dla osób uzależnionych w ramach określonego programu terapeutycznego;

20) 19  udokumentowane doświadczenie - doświadczenie w wymaganym zakresie potwierdzone dokumentem w formie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, lub umowy o wolontariat, lub świadectwa pracy, lub oświadczenia zawierającego wskazanie zakresu i numeru umowy zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia i z którego wynika okres zatrudnienia lub świadczenia usług.

§ 3. Świadczenia gwarantowane są realizowane w warunkach:

1) stacjonarnych:

a) psychiatrycznych,

b) leczenia uzależnień,

c) w izbie przyjęć;

2) dziennych:

a) psychiatrycznych,

b) leczenia uzależnień;

3) ambulatoryjnych:

a) psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego),

b) leczenia uzależnień.

§ 3a. 20  Świadczenia, o których mowa w § 3 pkt 3, z wyłączeniem leczenia środowiskowego (domowego), mogą być realizowane z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych, pod warunkiem zapewnienia dostępności personelu wymaganego do ich realizacji w miejscu udzielania świadczeń. Przeprowadzanie procesu diagnostycznego nie może odbywać się wyłącznie z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych.

§  4. 

1. 21  Wykaz świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 1 lit. a, oraz warunki ich realizacji określa załącznik nr 1 do rozporządzenia oraz lp. 5 załącznika nr 8 do rozporządzenia.

2. Wykaz świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 1 lit. b, oraz warunki ich realizacji określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

3. 22  Wykaz świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 1 lit. c, oraz warunki ich realizacji określa załącznik nr 3 do rozporządzenia oraz lp. 5 załącznika nr 8 do rozporządzenia.

4. 23  Wykaz świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 2 lit. a, oraz warunki ich realizacji określa załącznik nr 4 do rozporządzenia oraz lp. 4 załącznika nr 8 do rozporządzenia.

5. Wykaz świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 2 lit. b, oraz warunki ich realizacji określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

6. 24  Wykaz świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 3 lit. a, oraz warunki ich realizacji określa załącznik nr 6 do rozporządzenia oraz lp. 1-4 załącznika nr 8 do rozporządzenia.

7. Wykaz świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 3 lit. b, oraz warunki ich realizacji określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

8. 25  Wykaz świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży oraz warunki ich realizacji w ramach poziomów referencyjnych określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

§ 5. Świadczenia gwarantowane są udzielane zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, z wykorzystaniem metod diagnostyczno-terapeutycznych innych niż stosowane w medycynie niekonwencjonalnej, ludowej lub orientalnej.

§ 6. Świadczenia gwarantowane, o których mowa w § 3 pkt 1, obejmują:

1) świadczenia terapeutyczne;

2) programy terapeutyczne;

3) niezbędne badania diagnostyczne;

4) konsultacje specjalistyczne;

5) leki;

6) wyroby medyczne, w tym wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi;

7) wyżywienie, z zastrzeżeniem art. 18 ustawy;

8) działania edukacyjno-konsultacyjne dla rodzin.

§ 7. Świadczenia gwarantowane, o których mowa w § 3 pkt 2, obejmują:

1) świadczenia terapeutyczne;

2) programy terapeutyczne;

3) niezbędne badania diagnostyczne;

4) leki;

5) wyżywienie;

6) działania edukacyjno-konsultacyjne dla rodzin.

§ 8. Świadczenia gwarantowane, o których mowa w § 3 pkt 3, obejmują:

1) świadczenia terapeutyczne;

2) niezbędne badania diagnostyczne;

3) leki niezbędne w stanach nagłych;

4) działania edukacyjno-konsultacyjne dla rodzin.

§  9. 

1. Dla osób z zaburzeniami psychicznymi i ze znacznym stopniem nieprzystosowania społecznego lub dla osób uzależnionych może być realizowany turnus rehabilitacyjny, nie częściej niż raz na 12 miesięcy, w ramach:

1) świadczeń psychiatrycznych dla dorosłych, rehabilitacji psychiatrycznej oraz leczenia zaburzeń nerwicowych u dorosłych oraz dzieci i młodzieży, realizowanych w warunkach stacjonarnych psychiatrycznych;

2) świadczeń rehabilitacyjnych dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych oraz świadczeń rehabilitacji dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych ze współistniejącymi zaburzeniami psychotycznymi, realizowanych w warunkach stacjonarnych leczenia uzależnień;

3) świadczeń gwarantowanych, realizowanych w warunkach dziennych psychiatrycznych;

4) świadczeń gwarantowanych terapii uzależnienia, realizowanych w warunkach dziennych leczenia uzależnień, terapii uzależnienia od alkoholu, terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych;

5) świadczeń gwarantowanych psychiatrycznych ambulatoryjnych dla dorosłych oraz dzieci i młodzieży, leczenia nerwic oraz świadczeń gwarantowanych dla osób z autyzmem dziecięcym lub innymi całościowymi zaburzeniami rozwoju, realizowanych w warunkach ambulatoryjnych psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego);

6) świadczeń gwarantowanych terapii uzależnienia, realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień, terapii uzależnienia od alkoholu, terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych, programu substytucyjnego.

2. Warunkiem realizacji turnusu rehabilitacyjnego jest przedstawienie przez świadczeniodawcę Narodowemu Funduszowi Zdrowia:

1) programu psychoterapeutycznego;

2) opinii właściwego państwowego inspektora sanitarnego o spełnieniu wymogów sanitarno-epidemiologicznych w pomieszczeniach, w których będą realizowane świadczenia w ramach turnusu rehabilitacyjnego;

3) wykazu osób uczestniczących;

4) terminu turnusu rehabilitacyjnego;

5) wykazu personelu realizującego świadczenia.

§  10. 

1. Świadczeniodawca udzielający świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 1:

1) lit. a, dla dorosłych lub dla dzieci i młodzieży,

2) lit. b, w zakresie leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacji) albo leczenia zespołów abstynencyjnych po substancjach psychoaktywnych (detoksykacji)

- zapewnia całodobową opiekę lekarską i pielęgniarską we wszystkie dni tygodnia w szpitalach w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2190 i 2219 oraz z 2019 r. poz. 492, 730 i 959).

1a. 26  Świadczeniodawca udzielający świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 1 lit. c, dla dorosłych lub dla dzieci i młodzieży zapewnia całodobową opiekę pielęgniarską we wszystkie dni tygodnia, w miejscu udzielania świadczeń.

2. Liczba i kwalifikacje pracowników niezbędnych dla zapewnienia opieki lekarskiej są ustalane przez świadczeniodawcę, z uwzględnieniem:

1) specyfiki intensywności opieki sprawowanej nad pacjentami, w tym z uwzględnieniem konieczności zapewnienia odpowiedniej opieki nad pacjentami, o których mowa w art. 23, art. 24 i art. 28 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1878 oraz z 2019 r. poz. 730);

2) liczby i bieżącego wykorzystania łóżek lub miejsc;

3) wielkości i warunków lokalowych komórek organizacyjnych.

§ 11. Świadczeniodawca udzielający świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 3 lit. a, dostosowując realizację świadczeń gwarantowanych do potrzeb zdrowotnych świadczeniobiorców, może realizować:

1) świadczenia psychiatryczne ambulatoryjne dla dorosłych określone w lp. 1 załącznika nr 6 do rozporządzenia bez porady psychologicznej diagnostycznej lub bez porady psychologicznej, lub bez sesji psychoterapii indywidualnej, lub bez sesji psychoterapii rodzinnej, lub bez sesji psychoterapii grupowej lub

2) świadczenia psychiatryczne ambulatoryjne dla dzieci i młodzieży określone w lp. 2 załącznika nr 6 do rozporządzenia bez porady kompleksowo-konsultacyjnej dla osób z autyzmem dziecięcym lub bez programu terapeutyczno-rehabilitacyjnego dla osób z autyzmem dziecięcym, lub

3) leczenie środowiskowe (domowe) określone w lp. 8 załącznika nr 6 do rozporządzenia bez sesji psychoterapii indywidualnej lub bez sesji psychoterapii rodzinnej, lub bez sesji psychoterapii grupowej, lub

4) 27  świadczenia psychiatryczne ambulatoryjne dla dzieci i młodzieży określone w lp. 3 i 4 załącznika nr 8 do rozporządzenia bez porady kompleksowo-konsultacyjnej dla osób z autyzmem dziecięcym lub bez programu terapeutyczno-rehabilitacyjnego dla osób z autyzmem dziecięcym.

§ 12. Przejazd środkami transportu sanitarnego w przypadkach niewymienionych w art. 41 ust. 1 i 2 ustawy jest finansowany w 40% ze środków publicznych w przypadku:

1) chorób krwi i narządów krwiotwórczych,

2) chorób nowotworowych,

3) chorób oczu,

4) chorób przemiany materii,

5) chorób psychicznych i zaburzeń zachowania,

6) chorób skóry i tkanki podskórnej,

7) chorób układu krążenia,

8) chorób układu moczowo-płciowego,

9) chorób układu nerwowego,

10) chorób układu oddechowego,

11) chorób układu ruchu,

12) chorób układu trawiennego,

13) chorób układu wydzielania wewnętrznego,

14) chorób zakaźnych i pasożytniczych,

15) urazów i zatruć,

16) wad rozwojowych wrodzonych, zniekształceń i aberracji chromosomowych

- gdy ze zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego wynika, że świadczeniobiorca jest zdolny do samodzielnego poruszania się bez stałej pomocy innej osoby, ale wymaga przy korzystaniu ze środków transportu publicznego pomocy innej osoby lub środka transportu publicznego dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych.

§ 13. 28  Świadczeniodawcy udzielający świadczeń w warunkach stacjonarnych psychiatrycznych, stacjonarnych leczenia uzależnień, stacjonarnych w izbie przyjęć, dziennych psychiatrycznych, dziennych leczenia uzależnień są obowiązani w okresie do dnia 31 grudnia 2020 r. zapewnić:

1) całodobową opiekę pielęgniarską we wszystkie dni tygodnia - w miejscu udzielania świadczeń, o których mowa w § 3 pkt 1 lit. c, dla dorosłych lub dla dzieci i młodzieży;

2) personel pielęgniarski, o którym mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia w lp. 1-16 i 18 oraz w załączniku nr 2 do rozporządzenia w lp. 1-11 i 14;

3) równoważnik etatów pielęgniarek o odpowiednich kwalifikacjach w odniesieniu do świadczeń gwarantowanych określonych w załączniku nr 4 do rozporządzenia;

4) personel pielęgniarski wraz z równoważnikiem etatów pielęgniarek o odpowiednich kwalifikacjach w odniesieniu do świadczeń gwarantowanych określonych w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

§ 14. Traci moc rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz. U. poz. 1386 i 1610).

§ 15. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1  ²⁹  

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI

Lp.	Nazwa i zakres świadczenia gwarantowanego	Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego	Wskazanie do realizacji świadczenia gwarantowanego zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD - 10
1	2	3	4
1	Świadczenia psychiatryczne dla dorosłych obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, w szczególności psychotycznymi, powyżej 18 roku życia.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) psycholog albo osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub osoba ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) osoba prowadzącą terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00- F99). Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
2	Świadczenia psychiatryczne dla dzieci i młodzieży obejmujące diagnostykę i leczenie dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzieży objętych obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcących się w szkołach ponadpodstawowych do ich ukończenia.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 1 etatu; w przypadku realizacji świadczenia w oddziale z liczbą łóżek mniejszą niż 32 łóżka* - równoważnik co najmniej części wymiaru etatu proporcjonalnie do liczby łóżek w oddziale; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 1 etatu; w przypadku realizacji świadczenia w oddziale z liczbą łóżek mniejszą niż 16 łóżek* - równoważnik co najmniej części wymiaru etatu proporcjonalnie do liczby łóżek w oddziale; 3) psycholog lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 1297), lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 10 łóżek*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 60 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99). Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
3	Świadczenia psychiatryczne dla chorych somatycznie obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza psychotycznymi, powyżej 18 roku życia, u których jest konieczna jednoczesna diagnostyka i leczenie towarzyszących schorzeń somatycznych lub leczenie gruźlicy oraz innych towarzyszących chorób zakaźnych.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) psycholog lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych lub inny lekarz specjalista, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów - równoważnik 1/2 etatu przeliczeniowego - na 60 łóżek*; 5) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 6) pielęgniarki.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) z towarzyszącymi im chorobami somatycznymi oraz chorobami zakaźnymi (A15-A19). Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
4	Świadczenia psychiatryczne dla przewlekle chorych obejmujące leczenie chorych na przewlekłe lub oporne na terapię zaburzenia psychiczne, w szczególności psychotyczne.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29), z wyłączeniem ostrych i przemijających zaburzeń psychotycznych (F23); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe (F70-F79) o przewlekłym przebiegu leczenia.
5	Świadczenia psychogeiiatryczne obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, w szczególności zaburzeniami procesów poznawczych, powyżej 60 roku życia. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się hospitalizację pacjentów w wieku poniżej 60 roku życia.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 3) psycholog lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych lub inny lekarz specjalista, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów - równoważnik 1/2 etatu przeliczeniowego - na 60 łóżek*; 5) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 6) pielęgniarki.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39).
6	Świadczenia rehabilitacji psychiatrycznej obejmujące wczesną lub późną rehabilitację osób z zaburzeniami psychicznymi, w szczególności psychotycznymi, w wieku od 18 roku życia, leczonych z powodu utrwalonych zaburzeń funkcjonowania życiowego lub znacznego ryzyka powstania takich zaburzeń.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 3) psycholog lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe (F70-F79); Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84); Zaburzenie psychiczne, inaczej nieokreślone (F99).
7	Leczenie zaburzeń nerwicowych dla dorosłych obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami nerwicowymi, osobowości i zachowania.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka*; 2) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 16 łóżek*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka*; 4) pielęgniarki.	Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (F40-F48); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59); Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (F60-F69).
8	Leczenie zaburzeń nerwicowych dla dzieci i młodzieży obejmujące diagnostykę i leczenie dzieci i młodzieży z zaburzeniami nerwicowymi, osobowości i zachowania.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej - równoważnik 1 etatu; w przypadku realizacji świadczenia w oddziale z liczbą łóżek mniejszą niż 32 łóżka* - równoważnik co najmniej części wymiaru etatu proporcjonalnie do liczby łóżek w oddziale; 2) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty , lub specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieżylub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 16 łóżek*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (F40-F48); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59), z wyłączeniem zaburzeń psychicznych związanych z porodem (F53); Specyficzne zaburzenia mowy i języka (F80); Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych (F81); Specyficzne zaburzenia rozwoju funkcji motorycznych (F82); Mieszane specyficzne zaburzenia rozwojowe (F83); Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F90-F98).
9	Świadczenia psychiatrii sądowej w warunkach podstawowego zabezpieczenia obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, wobec których jest wykonywany środek zabezpieczający, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 2, 3 i 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks kamy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1600, z późn. zm.).	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek* lub osoby, o których mowa w pkt 1,2, 4-7, posiadające uprawnienia psychologa; 4) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 6) pielęgniarki; 7) specjalista psychoterapii uzależnień-równoważnik 1 etatu, lub osoby o których mowa w pkt 1-6, posiadające uprawnienia specjalisty psychoterapii uzależnień.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99).
10	Świadczenia psychiatrii sądowej w warunkach wzmocnionego zabezpieczenia obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, wobec których jest wykonywany środek zabezpieczający, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 2, 3 i 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks kamy.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 6) pielęgniarki; 7) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu, lub osoby o których mowa w pkt. 1-6, posiadające uprawnienia specjalisty psychoterapii uzależnień.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99).
11	Świadczenia psychiatrii sądowej w warunkach wzmocnionego zabezpieczenia dla nieletnich obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, wobec których jest wykonywany środek leczniczy, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 82 § 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2018 r. poz. 969).	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 6) pielęgniarki ; 7) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu, lub osoby, o których mowa w pkt 1- 6, posiadające uprawnienia specjalisty psychoterapii uzależnień.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99).
12	Świadczenia opiekuńczo-lecznicze psychiatryczne dla dorosłych obejmujące opiekę, pielęgnację i rehabilitację oraz leczenie chorych ze znacznymi i utrwalonymi zaburzeniami zachowania, którym nie można zapewnić opieki w innych warunkach.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych lub inny lekarz specjalista, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 160 łóżek*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe (F70-F79).
13	Świadczenia opiekuńczo-lecznicze psychiatryczne dla dzieci i młodzieży obejmujące opiekę, pielęgnację i rehabilitację oraz leczenie chorych ze znacznymi i utrwalonymi zaburzeniami zachowania, którym nie można zapewnić opieki w innych warunkach.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 1 etatu; w przypadku realizacji świadczenia w oddziale z liczbą łóżek mniejszą niż 80 łóżek *- równoważnik co najmniej części wymiaru etatu proporcjonalnie do liczby łóżek w oddziale; 2) lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych lub inny lekarz specjalista, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 160 łóżek*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 26 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe (F70-F79); Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84) o przewlekłym przebiegu.
14	Świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze psychiatryczne dla dorosłych obejmujące opiekę, pielęgnację i rehabilitację oraz leczenie chorych ze znacznymi i utrwalonymi zaburzeniami zachowania, którym nie można zapewnić opieki w innych warunkach.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych lub inny lekarz specjalista, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 160 łóżek*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe (F70-F79).
15	Świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze psychiatryczne dla dzieci i młodzieży obejmujące opiekę, pielęgnację i rehabilitację oraz leczenie chorych ze znacznymi i utrwalonymi zaburzeniami zachowania, którym nie można zapewnić opieki w innych warunkach.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 1 etatu; w przypadku realizacji świadczenia w oddziale z liczbą łóżek mniejszą niż 80 łóżek* - równoważnik co najmniej części wymiaru etatu proporcjonalnie do liczby łóżek w oddziale; 2) lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych lub inny lekarz specjalista, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie odpowiedniej do potrzeb zdrowotnych pacjentów - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 160 łóżek*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 30 łóżek*; 5) pielęgniarki.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe (F70-F79); Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84).
16	Świadczenia dla osób z zaburzeniami psychicznymi udzielane w miejscu chronionego zakwaterowania, posiadającym 1-3 osobowe pokoje ze współdzieleniem części wyposażenia oraz pomieszczeń, w tym wspólnej kuchni i łazienki, w którym są prowadzone profilowane programy psychoterapeutyczne rehabilitacyjne w celu poprawy codziennego funkcjonowania oraz przywrócenia podstawowych umiejętności społecznych, dla świadczeniobiorców niewymagających leczenia szpitalnego (hostel), w którym są prowadzone profilowane programy psychoterapeutyczne rehabilitacyjne dla świadczeniobiorców nie wymagających leczenia szpitalnego, lecz wymagających poprawy codziennego funkcjonowania oraz przywrócenia podstawowych umiejętności społecznych.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1/4 etatu przeliczeniowego, a w przypadku świadczeń udzielanych młodzieży - lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 1/4 etatu przeliczeniowego; 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1/2 etatu przeliczeniowego; 3) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: w przypadku młodzieży - zapewnienie całodobowej opieki lekarskiej.	Inne zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu i chorobą somatyczną (FO6); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe lekkie (F70); Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F90-F94); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43).
17	Świadczenia w opiece domowej lub rodzinnej jako długotrwały program rehabilitacyjny dla osób z przewlekłymi zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza psychotycznymi, oraz ze znacznym stopniem nieprzystosowania, polegający na ich umieszczeniu w warunkach domowych pod opieką wybranych rodzin i pod nadzorem szpitala.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii; 2) pielęgniarka - 1 etat pielęgniarki na 20 pacjentów, w tym pielęgniarka, która posiada specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pielęgniarka w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, lub pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pielęgniarka w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, stanowiący 50% ogółu zatrudnionych pielęgniarek w opiece domowej, lub specjalista psychologii klinicznej, lub psycholog kliniczny, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna 2. Pozostałe warunki: wizyta powinna odbywać się w miejscu pobytu pacjenta w terminie: 1) wizyta pielęgniarska lub psychologiczna - nie rzadziej niż 2 razy w tygodniu; 2) wizyta lekarska - nie rzadziej niż raz na 2 tygodnie.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe (F70-F79).
18	Leczenie elektrowstrząsami chorych z zaburzeniami psychicznymi (EW) ze wskazań życiowych.	Świadczenie EW może być realizowane wyłącznie w ramach świadczeń: świadczenia psychiatryczne dla dorosłych, świadczenia psychiatryczne dla dzieci i młodzieży, świadczenia psychiatryczne dla chorych somatycznie, świadczenia psychiatryczne dla przewlekle chorych, świadczenia psychogeriatryczne, świadczenia rehabilitacji psychiatrycznej, leczenie zaburzeń nerwicowych dla dorosłych oraz leczenie zaburzeń nerwicowych dla dzieci i młodzieży. 1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych; 2) lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii lub lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii i reanimacji, lub lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii; 3) pielęgniarka - zapewnienie wyodrębnienia opieki pielęgniarskiej na czas wykonywania danej procedury. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie pomieszczenia do wykonywania zabiegu EW; 2) sprzęt i wyroby medyczne: a) aparat do EW, b) kardiomonitor, c) ssak elektryczny, d) elektrody jednorazowe, e) cewnik do górnych dróg oddechowych, f) rurka ustno-gardłowa; 3) zapewnienie dostępu do: a) podstawowych badań z zakresu diagnostyki laboratoryjnej, obrazowej i elektrofizjologicznej, b) konsultacji specjalistycznych (kardiologicznych, neurologicznych, internistycznych).	Ze wskazań życiowych u osób z rozpoznaniami: Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29).

Objaśnienia:

* maksymalnie do liczby łóżek lub miejsc wpisanych do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2190, z późn. zm.).

ZAŁĄCZNIK Nr  2  ³⁰  

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI

Lp.	Nazwa i zakres świadczenia gwarantowanego	Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego	Wskazanie do realizacji świadczenia gwarantowanego zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD - 10
1	2	3	4
1	Leczenie alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacja) obejmujące diagnostykę i leczenie osób z alkoholowym zespołem abstynencyjnym oraz motywowanie do dalszej terapii uzależnienia.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych, lub lekarz specjalista w dziedzinie neurologii, lub lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii, lub lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii i reanimacji, lub lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie możliwości przeprowadzenia specjalistycznych badań z zakresu diagnostyki laboratoryjnej, w tym badań poziomu substancji psychoaktywnych, oraz badań z zakresu diagnostyki obrazowej i elektrofizjologicznej; 2) zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii lub lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, lub lekarza specjalisty w dziedzinie anestezjologii, lub lekarza specjalisty w dziedzinie anestezjologii i reanimacji, lub lekarza specjalisty w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.	Ostre zatrucie spowodowane użyciem alkoholu (F10.0); Alkoholowy zespół abstynencyjny (F10.3); Alkoholowy zespół abstynencyjny z majaczeniem (F10.4); Zespół abstynencyjny po lekach uspokajających i nasennych (F13.3); Zespół abstynencyjny z majaczeniem po lekach uspokajających i nasennych (F13.4); Zespół abstynencyjny w przypadku używania kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu lub leków uspokajających i nasennych (F19.3); Zespół abstynencyjny z majaczeniem w przypadku używania kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu lub leków uspokajających i nasennych (F19.4).
2	Leczenie zespołów abstynencyjnych po substancjach psychoaktywnych (detoksykacja) obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zespołem abstynencyjnym po substancjach psychoaktywnych innych niż alkohol i towarzyszących chorób psychicznych, somatycznych oraz motywowanie do dalszej terapii uzależnienia.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych, lub lekarz specjalista w dziedzinie neurologii, lub lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii, lub lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii i reanimacji, lub lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie możliwości przeprowadzenia specjalistycznych badań z zakresu diagnostyki laboratoryjnej, w tym badań poziomu substancji psychoaktywnych, oraz badań z zakresu diagnostyki obrazowej i elektrofizjologicznej; 2) zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii lub lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, lub lekarza specjalisty w dziedzinie anestezjologii, lub lekarza specjalisty w dziedzinie anestezjologii i reanimacji, lub lekarza specjalisty w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.	Ostre zatrucie spowodowane użyciem substancji psychoaktywnych (Fil.0-19.0), z wyłączeniem ostrego zatrucia nikotyną (F17.0); Zespół abstynencyjny po substancjach psychoaktywnych (FI 1.3-19.3), z wyłączeniem tytoniowego zespołu abstynencyjnego (F17.3); Zespół abstynencyjny z majaczeniem po substancjach psychoaktywnych (Fil.4-19.4), z wyłączeniem tytoniowego zespołu abstynencyjnego z majaczeniem (F17.4).
3	Leczenie uzależnień obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób uzależnionych oraz działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 2) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 13 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 30 łóżek*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 6) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zespół uzależnienia od alkoholu, opiatów, kanabinoli, leków uspokajających i nasennych, kokainy, innych niż kokaina substancji stymulujących, substancji halucynogennych, lotnych rozpuszczalników oraz używaniem kilku substancji psychoaktywnych lub używaniem innych substancji psychoaktywnych, (F10.2-F19.2), z wyłączeniem uzależnienia od tytoniu (F17.2); Inne zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu, opiatów, kanabinoli, leków uspokajających i nasennych, kokainy, innych niż kokaina substancji stymulujących, substancji halucynogennych, lotnych rozpuszczalników oraz używaniem kilku substancji psychoaktywnych lub używaniem innych substancji psychoaktywnych, (F10.8-F19.8), z wyłączeniem zaburzeń wynikających z palenia tytoniu (F17.8); Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania nieokreślone, spowodowane używaniem alkoholu, opiatów, kanabinoli, leków uspokajających i nasennych, kokainy, innych niż kokaina substancji stymulujących, substancji halucynogennych, lotnych rozpuszczalników oraz używaniem kilku substancji psychoaktywnych lub używaniem innych substancji psychoaktywnych, (F10.9-F19.9), z wyłączeniem zaburzeń wynikających z palenia tytoniu (F17.9); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F 63.8).
4	Świadczenia terapii uzależnienia od alkoholu obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób uzależnionych oraz działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 2) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 13 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 30 łóżek*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 6) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zespół uzależnienia od alkoholu (F10.2); Inne zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu (F10.8); Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania nieokreślone, spowodowane używaniem alkoholu (F10.9); Zespół uzależnienia od leków uspokajających i nasennych (F13.2); Zespół uzależnienia od kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu (F19.2); Inne zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu (F19.8); Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania nieokreślone, spowodowane używaniem kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu (F19.9); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F 63.8).
5	Świadczenia terapii dla uzależnionych od alkoholu ze współistniejącymi innymi zaburzeniami psychicznymi (podwójna diagnoza) obejmujące diagnostykę, leczenie, wczesną rehabilitację i psychoedukację osób uzależnionych oraz działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych.	1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 2)specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 13 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 30 łóżek*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 6) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu lub kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu (F10, F19), ze współistniejącym rozpoznaniem: Inne zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu i chorobą somatyczną (FO6); Zaburzenia osobowości spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu (FO7); Zaburzenia psychotyczne spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (F10.5, F19.5); Rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (F10.7, F19.7); Zaburzenia lękowe w postaci fobii (F40.x); Zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane (F41.2); Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (F.42); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F.45); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59); Osobowość dyssocjalna (F60.2); Osobowość chwiejna emocjonalnie (borderline) (F60.3); Osobowość histrioniczna (F60.4); Upośledzenie umysłowe łagodne (F70).
6	Krótkoterminowe świadczenia terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych innych niż alkohol oraz działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, posiadający udokumentowane co najmniej roczne doświadczenie kliniczne w terapii uzależnień lub specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek; 6) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (używanie szkodliwe Fll.l-F19.1, zespół uzależnienia Fil.2-19.2), z wyłączeniem zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych paleniem tytoniu (F17.1-F17.2).
7	Świadczenia terapii dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych ze współistniejącymi innymi zaburzeniami psychicznymi, głównie psychotycznymi (podwójna diagnoza) obejmujące diagnostykę, leczenie, wczesną rehabilitację i psychoedukację osób uzależnionych oraz działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, posiadający udokumentowane co najmniej roczne doświadczenie kliniczne w terapii uzależnień, lub specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka; 3) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka; 6) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (F10-19), z wyłączeniem zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych paleniem tytoniu (F17), ze współistniejącym rozpoznaniem: Inne zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcja mózgu i chorobą somatyczną (FO6); Zaburzenia osobowości spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu (FO7); Zaburzenia psychotyczne spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (Fix.5); Rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (Fix. 7); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Zaburzenia lękowe w postaci fobii (F40.x); Zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane (F41.2); Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (F.42); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F.45); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59); Osobowość paranoiczna (F60.0); Osobowość schizoidalna (F60.1); Osobowość dyssocjalna (F60.2), Osobowość chwiejna emocjonalnie (borderline) (F60.3); Osobowość histrioniczna (F60.4); Upośledzenie umysłowe łagodne (F70); Znaczne zmiany zachowania powodujące konieczność opieki lub leczenia w przebiegu upośledzenia umysłowego lekkiego (F70. 1); Upośledzenie umysłowe umiarkowane (F7l); Zespół Aspergera (F.84.5); Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F90-F98).
8	Świadczenia rehabilitacyjne dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych obejmujące długoterminową rehabilitację osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych (innych niż alkohol) oraz działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych. W warunkach stacjonarnych istnieje możliwość realizowania świadczeń leczenia substytucyjnego.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, posiadający udokumentowane co najmniej roczne doświadczenie w zakresie terapii uzależnień od substancji psychoaktywnych, lub specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 36 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 72 łóżka*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 36 łóżek*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 36 łóżek*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 6) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zespół uzależnienia od substancji psychoaktywnych (FI 1.2-19.2), z wyłączeniem zespołu uzależnienia spowodowanego paleniem tytoniu (F17.2).
9	Świadczenia rehabilitacji dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych ze współistniejącymi innymi zaburzeniami psychicznymi, głównie psychotycznymi (podwójna diagnoza) obejmujące rehabilitację osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych z towarzyszącymi zaburzeniami psychicznymi z powodu znacznych i utrwalonych zaburzeń funkcjonowania oraz działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 łóżka*; 2) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 16 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instmktor terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 łóżka*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 16 łóżek*; 6) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (F10-19), z wyłączeniem zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych paleniem tytoniu (F17), ze współistniejącym rozpoznaniem: Inne zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu i chorobą somatyczną (FO6); Zaburzenia osobowości spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu (FO7); Zaburzenia psychotyczne spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (Fix.5); Rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (Fix. 7); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Zaburzenia lękowe w postaci fobii (F40.x); Zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane (F41.2); Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (F.42); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F.45); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59); Osobowość paranoiczna (F60.0); Osobowość schizoidalna (F60.1); Osobowość dyssocjalna (F60.2); Osobowość chwiejna emocjonalnie (borderline) (F60.3); Osobowość histrioniczna (F60.4); Upośledzenie umysłowe łagodne (F70); Znaczne zmiany zachowania powodujące konieczność opieki lub leczenia w przebiegu upośledzenia umysłowego lekkiego (F70. 1); Upośledzenie umysłowe umiarkowane (F7l); Zespół Aspergera (F.84.5); Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F90-F98).
10	Świadczenia odwykowe w warunkach wzmocnionego zabezpieczenia obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, wobec których jest wykonywany środek zabezpieczający, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks kamy.	1.Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zespół uzależnienia spowodowany używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (Fix.2); Zaburzenia psychotyczne, zespół amnestyczny, rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne, inne zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania, zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania nieokreślone spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (Fix.5-9). Mogą być też inne rozpoznania z grupy zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99).
11	Świadczenia odwykowe w warunkach wzmocnionego zabezpieczenia dla nieletnich obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, wobec których jest wykonywany środek leczniczy, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 82 § 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 2) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 4) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie pediatrii lub lekarza specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych.	Zespół uzależnienia spowodowany używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (Fix.2); Zaburzenia psychotyczne, zespół amnestyczny, rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne, inne zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania, zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania nieokreślone spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (Fix.5-9). Mogą być też inne rozpoznania z grupy zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99).
12	Świadczenia dla uzależnionych od alkoholu udzielane w hostelu, jako pobyt w chronionych warunkach mieszkalnych, połączony z programem postrehabilitacyjnym opartym o terapię grupową.	Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek; 2) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek.	Zespół uzależnienia od alkoholu (F10.2); Zespół uzależnienia od kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu (F19.2).
13	Świadczenia dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych udzielane w hostelu, jako pobyt w chronionych warunkach mieszkalnych, połączony z programem postrehabilitacyjnym opartym o terapię grupową.	Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 80 łóżek; 2) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek.	Zespół uzależnienia od substancji psychoaktywnych (F11.2-F19.2), z wyłączeniem zespołu uzależnienia spowodowanego paleniem tytoniu (F17.2).
14	Świadczenia rehabilitacyjne dla dzieci i młodzieży uzależnionych od substancji psychoaktywnych obejmujące długoterminową rehabilitację osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych (innych niż alkohol) oraz działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych. W warunkach stacjonarnych istnieje możliwość realizowania świadczeń leczenia substytucyjnego.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży - posiadający udokumentowane co najmniej roczne doświadczenie w zakresie terapii uzależnień od substancji psychoaktywnych, lub specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 36 łóżek*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 72 łóżka*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 36 łóżek*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 36 łóżek*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 6) pielęgniarki. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie pediatrii chorób wewnętrznych.	Zespół uzależnienia od substancji psychoaktywnych (FI 1.2-19.2), z wyłączeniem zespołu uzależnienia spowodowanego paleniem tytoniu (F17.2).

Objaśnienia

* maksymalnie do liczby łóżek lub miejsc wpisanych do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH W IZBIE PRZYJĘĆ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI

L.p.	Nazwa i zakres świadczenia gwarantowanego	Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego	Wskazanie do realizacji świadczenia gwarantowanego zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD - 10
1	2	3	4
1	Świadczenia w izbie przyjęć udzielane całodobowo w trybie nagłym, w tym świadczenia diagnostyczno-terapeutyczne, niezakończone hospitalizacją w oddziale lub pobytem w ośrodku lub zakładzie. Świadczenia obejmują w razie potrzeby zabezpieczenie medyczne świadczeniobiorców oraz zapewnienie transportu, w razie konieczności kontynuacji leczenia specjalistycznego.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży, lub psychiatrii dziecięcej, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii lub psychiatrii dzieci i młodzieży; 2) pielęgniarka. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie podstawowej diagnostyki laboratoryjnej, obrazowej i elektrofizjologicznej; 2) zapewnienie konsultacji specjalistycznych.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).

ZAŁĄCZNIK Nr  4  ³¹  

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH DZIENNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI

Lp.	Nazwa i zakres świadczenia gwarantowanego	Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego	Wskazanie do realizacji świadczenia gwarantowanego zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD - 10
1	2	3	4
1	Świadczenia dzienne psychiatryczne dla dorosłych obejmujące diagnostykę, leczenie i wczesną rehabilitację osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym psychotycznymi, powyżej 18 roku życia.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc*; 3) psycholog albo osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 14 miejsc*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 24 miejsca*; 5) pielęgniarka - 1 etat na 30 miejsc, w tym pielęgniarka, która posiada specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pielęgniarka w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, lub pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pielęgniarka w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, stanowiący 25% ogółu zatrudnionych pielęgniarek. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie pomieszczenia do psychoterapii grupowej i terapii zajęciowej.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99), z wyłączeniem: zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (F10-F19) oraz upośledzenia umysłowego (F7l-F79).
2	Świadczenia dzienne psychiatryczne rehabilitacyjne dla dorosłych obejmujące rehabilitację osób z zaburzeniami psychicznymi, w szczególności psychotycznymi, ze znacznymi, zagrażającymi lub utrwalonymi zaburzeniami funkcjonowania życiowego. W ramach pobytu są podejmowane działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób z zaburzeniami psychicznymi.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc*; 3) psycholog lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 14 miejsc*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 24 miejsca*; 5) pielęgniarka - 1 etat na 30 miejsc, w tym pielęgniarka, która posiada specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pielęgniarka w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, lub pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pielęgniarka w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, stanowiący 25% ogółu zatrudnionych pielęgniarek. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie pomieszczenia do psychoterapii grupowej i terapii zajęciowej.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Upośledzenie umysłowe (F70-F79); Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84).
3	Świadczenia dzienne psychiatryczne rehabilitacyjne dla dzieci i młodzieży obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzieży objętych obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcących się w szkołach ponadpodstawowych do ich ukończenia z zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza psychotycznymi, ze znacznymi, zagrażającymi lub utrwalonymi zaburzeniami funkcjonowania życiowego. Wskazany jest podział oddziału dziennego psychiatrycznego rehabilitacyjnego dla dzieci i młodzieży na pododdział dla dzieci do 13 roku życia i pododdział młodzieżowy. W ramach pobytu są podejmowane działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób z zaburzeniami psychicznymi.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 1 etatu; w przypadku realizacji świadczenia w oddziale z liczbą miejsc mniejszą niż 40 miejsc*- równoważnik co najmniej części wymiaru etatu proporcjonalnie do liczby miejsc w oddziale; 2) psycholog lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty , lub specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 1297), lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży- równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 14 miejsc*; 3) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 miejsca*; 4) pielęgniarka - 0,5 etatu na 30 miejsc: pielęgniarka, która posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pediatrycznego, lub pielęgniarka w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pediatrycznego, lub pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pediatrycznego, lub pielęgniarka w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pediatrycznego lub z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w udzielaniu świadczeń w oddziale psychiatrycznym. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie pomieszczenia do psychoterapii grupowej i terapii zajęciowej.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi(F00-FO9), z wyłączeniem otępienia w chorobie Alzheimera; Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (F40-F48); Zaburzenia odżywiania się (F50); Upośledzenie umysłowe (F70-F79); Zaburzenia rozwoju psychicznego (F80-F89); Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F90-F98).
4	Świadczenia dzienne rehabilitacyjne dla osób z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, również ze współistniejącymi schorzeniami, w szczególności epilepsją, wadami wzroku, słuchu, upośledzeniem umysłowym, mózgowym porażeniem dziecięcym. W ramach pobytu są podejmowane działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób z zaburzeniami psychicznymi.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 60 miejsc* albo 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 120 miejsc* i lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 120 miejsc*; 3) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 30 miejsc*; 4) pedagog specjalny lub fizjoterapeuta, lub 5) logopeda - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 15 miejsc*; 6) psycholog lub pedagog specjalny, lub fizjoterapeuta, lub logopeda, lub terapeuta zajęciowy, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 30 miejsc*; 7) pielęgniarka - 0,5 etatu na 30 miejsc: pielęgniarka, która posiada specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pediatrycznego, lub pielęgniarka w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pediatrycznego, lub pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pediatrycznego, lub pielęgniarka w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pediatrycznego lub z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w udzielaniu świadczeń w oddziale psychiatrycznym. 2. Pozostałe warunki: 1) w przypadku udzielania świadczeń opieki zdrowotnej dzieciom i młodzieży w wieku przedszkolnym lub szkolnym, podlegającym obowiązkowi szkolnemu, przy oddziale działa przedszkole lub szkoła, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148 i 1078), zapewniające naukę w pełnym wymiarze przewidzianym dla uczniów znajdujących się na określonym etapie edukacji; 2) w przypadku osób niepodlegających obowiązkowi szkolnemu, przy oddziale działa placówka zapewniająca pacjentom rehabilitację społeczną lub zawodową, o której mowa w art. 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1172).	Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84).
5	Świadczenia dzienne psychiatryczne geriatryczne obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób z zaburzeniami psychicznymi powyżej 60 roku życia.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 48 miejsc*; 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 24 miejsca*; 3) psycholog lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 14 miejsc*; 4) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 24 miejsca*; 5) pielęgniarka - 1 etat na 24 miejsca, w tym pielęgniarka, która posiada specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub geriatrycznego, lub pielęgniarka w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, lub pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego lub pielęgniarka w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, stanowiący 25% ogółu zatrudnionych pielęgniarek. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie pomieszczenia do psychoterapii grupowej i terapii zajęciowej.	Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39).
6	Świadczenia dzienne leczenia zaburzeń nerwicowych obejmujące diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami nerwicowymi, zaburzeniami osobowości i zachowania dorosłych.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub specjalista psychologii klinicznej, lub psycholog kliniczny - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 24 miejsca*; 2) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 8 miejsc*; 3) pielęgniarka - 0,25 etatu na 30 miejsc. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie pomieszczenia do psychoterapii indywidualnej; 2) zapewnienie pomieszczenia do prowadzenia psychoterapii grupowej.	Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną (F40-F48); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59); Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (F60-F69).

Objaśnienia:

* maksymalnie do liczby łóżek lub miejsc wpisanych do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

ZAŁĄCZNIK Nr  5  ³²  

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH DZIENNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ

Lp.	Nazwa i zakres świadczenia gwarantowanego	Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego	Wskazanie do realizacji świadczenia gwarantowanego zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD - 10
1	2	3	4
1	Świadczenia dzienne terapii uzależnienia od alkoholu obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób uzależnionych od alkoholu i wspóluzależnionych, a także osób ryzykownie pijących, działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca*; 2) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 16 miejsc*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 miejsca*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca*, lub osoba, o której mowa w pkt 2, posiadająca uprawnienia psychologa; 6) pielęgniarka - 0,25 etatu na 30 miejsc. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie pomieszczenia do psychoterapii indywidualnej; 2) zapewnienie pomieszczenia do prowadzenia psychoterapii grupowej.	Dla używających substancji psychoaktywnych: Używanie szkodliwe alkoholu (F10.1); Zespół uzależnienia od alkoholu (F10.2); Używanie szkodliwe kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu (F19.1); Zespół uzależnienia od kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu (F19.2); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F63.8). Dla członków rodzin i osób pozostających w bliskich relacjach (wspóluzależnionych): Obciążenia rodzinne nadużywaniem alkoholu (Z8l.l); Inne zaburzenia lękowe (F4l); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F45); Inne zaburzenia nerwicowe (F48); Specyficzne zaburzenia osobowości (F60).
2	Świadczenia dzienne terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych i wspóluzależnionych, działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych. W ramach oddziału dziennego terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych może być realizowany program leczenia substytucyjnego.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca*; 2) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 16 miejsc*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 miejsca*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca*, lub osoba, o której mowa w pkt 2, posiadająca uprawnienia psychologa; 6) pielęgniarka - 0,25 etatu na 30 miejsc. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie pomieszczenia do psychoterapii indywidualnej; 2) zapewnienie pomieszczenia do prowadzenia psychoterapii grupowej.	Dla używających substancji psychoaktywnych: Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (używanie szkodliwe Fll.l-F19.1, zespół uzależnienia (FI 1.2-19.2)), z wyłączeniem zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych paleniem tytoniu (r 17); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F63.8). Wyżej wymienione rozpoznania ze współistniejącym rozpoznaniem: inne zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu i chorobą somatyczną (FO6); Zaburzenia osobowości spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu (FO7); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F5°-F59); Znaczne zmiany zachowania powodujące konieczność opieki lub leczenia w przebiegu upośledzenia umysłowego lekkiego (F70.1); Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F90-F98). Dla członków rodzin i osób pozostających w bliskich relacjach (współuzależnionych): Obciążenia rodzinne nadużywaniem innych substancji psychoaktywnych (Z81.3); Inne zaburzenia lękowe (F4l); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F45); Inne zaburzenia nerwicowe (F48); Specyficzne zaburzenia osobowości (F60).
3	Świadczenia dzienne leczenia uzależnień obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób uzależnionych i współuzależnionych, działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób uzależnionych. W ramach oddziału dziennego leczenia uzależnień może być realizowany program leczenia substytucyjnego.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca*; 2) specjalista psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca*; 3) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 16 miejsc*; 4) specjalista psychoterapii uzależnień lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub instruktor terapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 32 miejsca*; 5) psycholog - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 64 miejsca* lub osoba, o której mowa w pkt 2, posiadająca uprawnienia psychologa; 6) pielęgniarka - 0,25 etatu na 30 miejsc. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie pomieszczenia do psychoterapii indywidualnej; 2) zapewnienie pomieszczenia do prowadzenia psychoterapii grupowej.	Dla używających substancji psychoaktywnych: Używanie szkodliwe substancji psychoaktywnych (F10.1-F19.1), z wyłączeniem używania tytoniu (F17.1); Zespół uzależnienia od alkoholu, opiatów, kanabinoli, leków uspokajających i nasennych, kokainy, innych niż kokaina substancji stymulujących, substancji halucynogennych, lotnych rozpuszczalników oraz używania kilku substancji psychoaktywnych lub używania innych substancji psychoaktywnych (F10.2-F19.2), z wyłączeniem uzależnienia od tytoniu (F17.2); Inne zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu, opiatów, kanabinoli, leków uspokajających i nasennych, kokainy, innych niż kokaina substancji stymulujących, substancji halucynogennych, lotnych rozpuszczalników oraz używaniem kilku substancji psychoaktywnych lub używaniem innych substancji psychoaktywnych (F10.8-F19.8), z wyłączeniem zaburzeń wynikających z palenia tytoniu (F17.8); Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania nieokreślone, spowodowane używaniem alkoholu, opiatów, kanabinoli, leków uspokajających i nasennych, kokainy, innych niż kokaina substancji stymulujących, substancji halucynogennych, lotnych rozpuszczalników oraz używaniem kilku substancji psychoaktywnych lub używaniem innych substancji psychoaktywnych (F10.9-F19.9), z wyłączeniem zaburzeń wynikających z palenia tytoniu (F17.9); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F63.8). Dla członków rodzin i osób pozostających w bliskich relacjach (współuzależniony ch): Obciążenia rodzinne nadużywaniem alkoholu (Z8l.l); Obciążenia rodzinne nadużywaniem innych substancji psychoaktywnych (Z81.3); Inne zaburzenia lękowe (F4l); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F45); Inne zaburzenia nerwicowe (F48); Specyficzne zaburzenia osobowości (F60).

Objaśnienia:

* maksymalnie do liczby łóżek lub miejsc wpisanych do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

ZAŁĄCZNIK Nr  6  ³³  

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ

Lp.	Nazwa i zakres świadczenia gwarantowanego	Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego	Wskazanie do realizacji świadczenia gwarantowanego zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD - 10
1	2	3	4
1	Świadczenia psychiatryczne ambulatoryjne dla dorosłych - porady, wizyty domowe lub środowiskowe oraz sesje psychoterapii:	e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego; Wymagania dotyczące czasu pracy personelu: 1) lekarz udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 3/4 czasu pracy poradni tygodniowo; 2) psycholog udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 1/3 czasu pracy poradni tygodniowo.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3) (dla porady lekarskiej diagnostycznej lub sesji psychoterapii rodzinnej, lub sesji wsparcia psychospołecznego) - w przypadku gdy nie jest możliwe określenie leczonej jednostki chorobowej); Ogólne badanie psychiatryczne (Z04.6).
	1) porada lekarska diagnostyczna - porada rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, obejmująca: a) zebranie wywiadu, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) skierowanie na niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne,	Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii - równoważnik nie mniej niż 1/4 etatu przeliczeniowego. Dopuszcza się możliwość realizowania świadczenia przez lekarza w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	2) porada lekarska terapeutyczna - porada kontynuująca leczenie według planu terapeutycznego, obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	3) porada lekarska kontrolna - porada obejmująca: a) ogólną ocenę przebiegu leczenia, b) ocenę stanu somatycznego, np. przy objawach polekowych, c) wydanie niezbędnych zaleceń odnośnie kontynuacji leczenia;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	4) porada psychologiczna diagnostyczna - porada udzielana z wykorzystaniem wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, mająca na celu: a) wykonanie pogłębionej diagnostyki osobowości, b) ocenę procesów poznawczych, c) ocenę innych dyspozycji psychicznych, d) wykonanie niezbędnych konsultacji specjalistycznych, e) ustalenie diagnozy psychologicznej i planu terapeutycznego;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w pracy klinicznej.
	5) porada psychologiczna - porada stanowiąca element wdrożonego planu leczenia, obejmująca: a) pomoc psychologiczną, b) niezbędne dodatkowe i kontrolne badania psychologiczne;	Personel: psycholog.
	6) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody; sesja psychoterapii indywidualnej może być realizowana w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótko- lub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą, polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	7) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfunkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody, w formie od 6 do 12 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	8) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody, realizowana z grupą 4-12 osób, w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 50 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 110 sesji w okresie roku, c) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótko- lub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	9) sesja wsparcia psychospołecznego - oddziaływanie psychospołeczne na jedną osobę lub w grupie 2 do 6 osób, kierowane do świadczeniobiorców i/lub ich rodzin lub innych osób stanowiących oparcie społeczne świadczeniobiorcy; wsparcie psychospołeczne może obejmować do 12 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii, lub 4) psycholog, lub 5) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub 6) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 7) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	10) wizyta, porada domowa lub środowiskowa - wizyta lub porada diagnostyczna, terapeutyczna lub psychologiczna udzielana w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy.	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii, lub 3) psycholog - samodzielnie lub w zespole z innym pracownikiem.
2	Świadczenia psychiatryczne ambulatoryjne dla dzieci i młodzieży - porady, wizyty domowe lub środowiskowe, sesje psychoterapii, programy.		Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99). Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
	1) porada lekarska diagnostyczna - porada rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy i obejmuje: a) zebranie wywiadu (obejmuje również zebranie wywiadu od rodziców lub opiekunów), b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) skierowanie na niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego (obejmuje również ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego z rodzicem lub opiekunem);	Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej - równoważnik nie mniej niż 1/4 etatu przeliczeniowego. Dopuszcza się możliwość realizowania świadczenia przez lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii, lub lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarza w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarza w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	2) porada lekarska terapeutyczna - porada kontynuująca leczenie według planu terapeutycznego, obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę postępów leczenia (obejmuje również ocenę postępów leczenia z rodzicem lub opiekunem), c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 4) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub 5) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 6) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	3) porada lekarska kontrolna - porada obejmująca: a) ogólną ocenę przebiegu leczenia (obejmuje również ogólną ocenę przebiegu leczenia z rodzicem lub opiekunem), b) ocenę stanu somatycznego, w szczególności przy objawach polekowych, c) wydanie niezbędnych zaleceń odnośnie kontynuacji leczenia;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 4) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub 5) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 6) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	4) porada psychologiczna diagnostyczna - porada udzielana z wykorzystaniem wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, mająca na celu: a) wykonanie pogłębionej diagnostyki osobowości (przy uwzględnieniu także wywiadu z rodzicem lub opiekunem), b) ocenę procesów poznawczych (obejmuje również ocenę procesów poznawczych przy udziale rodzica lub opiekuna), c) ocenę innych dyspozycji psychicznych, d) wykonanie niezbędnych konsultacji specjalistycznych, e) ustalenie diagnozy psychologicznej i planu terapeutycznego;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w pracy klinicznej.
	5) porada psychologiczna - porada stanowiąca element wdrożonego planu leczenia, obejmująca: a) pomoc psychologiczną (także z uwzględnieniem wywiadu z rodzicem lub opiekunem), b) niezbędne dodatkowe i kontrolne badania psychologiczne;	1. Personel: psycholog.
	6) porada kompleksowo-konsultacyjna dla osób z autyzmem dziecięcym: wstępne - diagnostyczne i kontrolne, specjalistyczne świadczenie dla osób z autyzmem dziecięcym lub innymi całościowymi zaburzeniami rozwoju (F84), nieobjętych opieką w programie terapeutyczno-rehabilitacyjnym dla osób z autyzmem dziecięcym; poradą mogą być objęte również osoby powyżej 18. roku życia z tym rozpoznaniem; świadczenie jest udzielane przez przynajmniej dwie osoby z zespołu specjalistów i obejmuje czynności takie jak: a) zebranie wywiadu, b) badanie stanu psychicznego i somatycznego, c) badanie psychologiczne (w razie potrzeby z zastosowaniem specjalistycznych testów lub kwestionariuszy) lub logopedyczne, lub pedagogiczne, d) instruktaż i psychoedukację dla rodzin, e) konsultacje dla osób sprawujących opiekę nad dziećmi w placówkach, prowadzące do ustalenia rozpoznania, diagnozy funkcjonalnej, zaleceń w formie indywidualnego programu terapeutyczno-rehabilitacyjnego i wydania zaświadczenia i opinii w formie pisemnej; porada kompleksowo-konsultacyjna dla osób z autyzmem dziecięcym jest realizowana tylko przez poradnie, które posiadają pokój obserwacji; - łącznie dla jednego świadczeniobiorcy do 24 godzin porad w roku	1. Personel: zespół przeszkolony w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii; 2) psycholog; 3) pedagog specjalny; 4) logopeda. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie pediatrii lub lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie pediatrii, lub lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii dziecięcej - przeszkolonych w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu; 2) czas udzielania porady wynosi 60 minut albo 120 minut.
	7) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody, realizowana w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótkolub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy z pacjentem polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech pacjenta bez ingerencji w jego zaburzone procesy;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty lub 3) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub 4) osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 1297), lub 5) osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	8) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfiinkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody, w formie od 6 do 12 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty lub 3) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub 4) osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub 5) osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	9) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia; sesja psychoterapii grupowej, prowadzona według określonej metody, realizowana z grupą 4-12 osób, w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 50 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 110 sesji w okresie roku, c) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótkolub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty lub 3) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub 4) osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub 5) osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	10) sesja wsparcia psychospołecznego - oddziaływanie psychospołeczne na jedną osobę lub w grupie od 2 do 6 osób, kierowane do świadczeniobiorców lub ich rodzin lub innych osób stanowiących oparcie społeczne świadczeniobiorcy; wsparcie psychospołeczne może obejmować do 12 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dziecięcej, lub 3) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub 4) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 5) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 6) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 7) psycholog, lub 8) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub 9) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 10) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty lub 11) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub 12) osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub 13) osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	11) wizyta, porada domowa lub środowiskowa - wizyta, porada diagnostyczna, terapeutyczna lub psychologiczna udzielana w miejscu pobytu świadczeniobiorcy;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 4) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 5) psycholog w zespole z pielęgniarką.
	12) program terapeutyczne - rehabilitacyjny dla osób z autyzmem dziecięcym - zespół świadczeń udzielanych świadczeniobiorcom z rozpoznaniem autyzmu dziecięcego lub innych całościowych zaburzeń rozwoju (F84) i ich rodzinom w celu redukcji objawów psychopatologicznych, poprawy w funkcjonowaniu emocjonalnym, społecznym i poznawczym, poprawy w porozumiewaniu się werbalnym i niewerbalnym, usamodzielnienia i przygotowania do życia w wieku dorosłym; programem mogą być objęte również osoby powyżej 18 roku życia z tym rozpoznaniem; program jest realizowany przez zespół specjalistów i obejmuje: a) wizyty lub porady terapeutyczne, polegające na indywidualnej terapii, b) terapię i poradnictwo psychologiczne dla świadczeniobiorców i ich rodzin, c) terapię zaburzeń mowy oraz porozumiewania się, d) psychoedukację rodziców, e) grupowe zajęcia terapeutyczne (minimum 2 osoby personelu). Realizacja świadczenia jest możliwa przy założeniu regularnych spotkań grupy od 5 do 10 osób. Jednocześnie grupowe zajęcia terapeutyczne mogą się odbyć w przypadku absencji uczestników, jeżeli uczestniczą w nich minimum 3 osoby.	1. Personel: zespół w składzie: 1) (uchylony); 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog; 3) pedagog specjalny lub pedagog; 4) logopeda; 5) fizjoterapeuta; 6) osoba prowadzącą terapię zajęciową. 2. Pozostałe warunki: 1) wizyty terapeutyczne realizuje pedagog specjalny lub pedagog, lub fizjoterapeuta, lub psycholog posiadający kompetencje w zakresie terapii integracji sensorycznej lub osoba prowadząca terapię zajęciową; czas trwania wizyty wynosi 60 minut - dla każdej osoby personelu; 2) terapię i poradnictwo psychologiczne dla świadczeniobiorców i ich rodzin realizuje psycholog; czas trwania sesji wynosi 60 minut; 3) terapię zaburzeń mowy oraz porozumiewania się realizuje logopeda lub pedagog specjalny; czas trwania wizyty wynosi 60 minut; 4) psychoedukację rodziców realizuje psycholog lub pedagog specjalny, lub pedagog, lub logopeda, lub fizjoterapeuta, lub terapeuta zajęciowy; czas trwania wizyty wynosi 60 minut; 5) grupowe zajęcia terapeutyczne są prowadzone przez minimum dwie osoby personelu; czas trwania wizyty wynosi 60 minut albo 120 minut; 6) czas trwania programu wynosi łącznie 60 minut albo 120 minut, albo 180 minut, albo 240 minut, albo 300 minut dziennie.
3	Leczenie nerwic - porady lub sesje psychoterapii:	Wymagania dotyczące czasu pracy personelu: 1) lekarz udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 3/4 czasu pracy poradni tygodniowo; 2) psycholog udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 1/3 czasu pracy poradni tygodniowo.	Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (F40-F48); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59); Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (F60-F69); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3) (tylko dla porady lekarskiej diagnostycznej - w przypadku gdy nie jest możliwe określenie leczonej jednostki chorobowej).
	1) porada lekarska diagnostyczna - porada rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, obejmująca: a) zebranie wywiadu, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) skierowanie na niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii.
	2) porada lekarska terapeutyczna - porada kontynuująca leczenie według planu terapeutycznego, obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne.	Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii.
	3) porada lekarska kontrolna - porada obejmująca: a) ogólną ocenę przebiegu leczenia, b) ocenę stanu somatycznego, w szczególności przy objawach polekowych, c) wydanie niezbędnych zaleceń odnośnie kontynuacji leczenia;	Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii.
	4) porada psychologiczna diagnostyczna - porada udzielana z wykorzystaniem wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, mająca na celu: a) wykonanie pogłębionej diagnostyki osobowości, b) ocenę procesów poznawczych, c) ocenę innych dyspozycji psychicznych, d) wykonanie niezbędnych konsultacji specjalistycznych, e) ustalenie diagnozy psychologicznej i planu terapeutycznego;	Personel: specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny.
	5) porada psychologiczna - porada stanowiąca element wdrożonego planu leczenia, obejmująca: a) pomoc psychologiczną, b) niezbędne dodatkowe i kontrolne badania psychologiczne;	Personel: specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny.
	6) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody, realizowana w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótkolub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	7) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfimkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody, w formie od 6 do 12 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	8) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody, realizowana z grupą 4-12 osób, w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 50 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 110 sesji w okresie roku, c) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótkolub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	9) sesja wsparcia psychospołecznego - oddziaływanie psychospołeczne na jedną osobę lub w grupie od 2 do 6 osób, kierowane do świadczeniobiorców lub ich rodzin, lub innych osób stanowiących oparcie społeczne świadczeniobiorcy; wsparcie psychospołeczne może obejmować do 12 sesji w okresie pół roku.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii, lub 4) psycholog, lub 5) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 6) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
4	Świadczenia seksuologiczne i patologii współżycia - porady lub sesje psychoterapii:	Wymagania dotyczące czasu pracy personelu: 1) lekarz udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 3/4 czasu pracy poradni tygodniowo; 2) psycholog udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 1/3 czasu pracy poradni tygodniowo.	Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (F40-F48); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59); Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (F60-F69).
	1) porada lekarska diagnostyczna - porada rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, obejmująca: a) zebranie wywiadu, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) skierowanie na niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: lekarz specjalista w dziedzinie seksuologii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii.
	2) porada lekarska terapeutyczna - porada kontynuująca leczenie według planu terapeutycznego, obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie seksuologii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie seksuologii.
	3) porada lekarska kontrolna - porada obejmująca: a) ogólną ocenę przebiegu leczenia, b) ocenę stanu somatycznego, w szczególności przy objawach polekowych, c) wydanie niezbędnych zaleceń odnośnie kontynuacji leczenia;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie seksuologii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie seksuologii.
	4) porada psychologiczna diagnostyczna - porada udzielana z wykorzystaniem wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, mająca na celu: a) wykonanie pogłębionej diagnostyki osobowości, b) ocenę procesów poznawczych, c) ocenę innych dyspozycji psychicznych, d) wykonanie niezbędnych konsultacji specjalistycznych, e) ustalenie diagnozy psychologicznej i planu terapeutycznego;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w pracy klinicznej.
	5) porada psychologiczna - porada stanowiąca element wdrożonego planu leczenia, obejmująca: a) pomoc psychologiczną, b) niezbędne dodatkowe i kontrolne badania psychologiczne;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog z udokumentowanym co najmniej rocznym doświadczeniem w pracy klinicznej.
	6) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody, realizowana w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótkolub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	7) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną stanowiąca element ustalonego planu leczenia nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfunkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody, w formie od 6 do 12 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	8) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody, realizowana z grupą 4-12 osób, w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 50 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 110 sesji w okresie roku, c) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótkolub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	9) sesja wsparcia psychospołecznego - oddziaływanie psychospołeczne na jedną osobę lub w grupie od 2 do 6 osób, kierowane do świadczeniobiorców lub ich rodzin, lub innych osób stanowiących oparcie społeczne świadczeniobiorcy; wsparcie psychospołeczne może obejmować do 12 sesji w okresie pół roku.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie seksuologii lub 2) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie seksuologii, lub 3) psycholog, lub 4) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 5) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
5	Program terapii zaburzeń preferencji seksualnych - program leczenia zaburzeń preferencji seksualnych obejmujący poradnictwo i terapię osób, o których mowa w art. 93 c pkt 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks kamy, realizowany poprzez: 1) wydawanie świadczeniobiorcy dawek leków stosowanych w celu obniżenia poziomu testosteronu oraz pomocniczo w terapii zaburzeń preferencji seksualnych, wyłącznie w uzasadnionych przypadkach, kiedy nie ma innej możliwości zapewnienia leczenia farmakologicznego; 2) okresowe badanie stanu somatycznego i psychicznego; 3) psychoterapię indywidualną (w wymiarze co najmniej 60 minut, od 1 sesji raz w tygodniu, przez 1 sesję co 2 tygodnie, do 1 sesji w miesiącu - minimum 12 sesji w okresie roku); 4) psychoterapię grupową (realizowaną z grupą od 5 do 7 świadczeniobiorców, w wymiarze co najmniej 180 minut, od 5 sesji w tygodniu, przez 1 sesję w tygodniu, do 1 sesji w miesiącu - bez ograniczeń liczby sesji w ciągu roku); sesję prowadzą minimum 2 osoby personelu; 5) konsultacje specjalistyczne w zakresie seksuologii; 6) diagnostykę laboratoryjną obejmującą co najmniej: morfologię, OB, glukozę, wapń, fosfor, FSH, LH, PRL, testosteron, próby wątrobowe, gęstość mineralną kości, EKG; 7) kontrolę laboratoryjną: próby wątrobowe - co 3 miesiące; morfologia, glukoza, wapń, fosfor, poziomy hormonów - nie rzadziej niż 1 raz na 6 miesięcy; ocena gęstości mineralnej kości - nie rzadziej niż co 12 miesięcy (w przypadku ryzyka osteoporozy). W ramach programu podejmowane są działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób z zaburzeniami preferencji seksualnych.	1. Personel: zespół w składzie: 1) lekarz specjalista w dziedzinie seksuologii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii; 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub psycholog z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w pracy klinicznej; 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty; 4) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub specjalista psychoterapii uzależnień. 2. Pozostałe warunki: Zapewnienie leków stosowanych w programie terapii zaburzeń preferencji seksualnych (wyłącznie w uzasadnionych przypadkach, kiedy nie ma innej możliwości zapewnienia leczenia farmakologicznego).	Zaburzenia preferencji seksualnych (F65).
6	Świadczenia psychologiczne - porady lub sesje psychoterapii:	Wymagania dotyczące czasu pracy personelu: psycholog udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 3/4 czasu pracy poradni tygodniowo.	Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (F40-F48); Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi (F50-F59) Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (F60-F69); Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F90-F98); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (Z03) - w przypadku świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych dzieciom i młodzieży
	1) porada psychologiczna diagnostyczna - porada udzielana z wykorzystaniem wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, mająca na celu: a) wykonanie pogłębionej diagnostyki osobowości, b) ocenę procesów poznawczych, c) ocenę innych dyspozycji psychicznych, d) wykonanie niezbędnych konsultacji specjalistycznych, e) ustalenie diagnozy psychologicznej i planu terapeutycznego;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w pracy klinicznej.
	2) porada psychologiczna - porada stanowiąca element wdrożonego planu leczenia, obejmująca: a) pomoc psychologiczną, b) niezbędne dodatkowe i kontrolne badania psychologiczne;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog z udokumentowanym co najmniej rocznym doświadczeniem w pracy klinicznej.
	3) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody, realizowana w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótkolub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	4) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną stanowiąca element ustalonego planu leczenia nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfunkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody, w formie od 6 do 12 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	5) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody, realizowana z grupą 4-12 osób, w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 50 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 110 sesji w okresie roku, c) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótkolub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeutylub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	6) sesja wsparcia psychospołecznego - oddziaływanie psychospołeczne na jedną osobę lub w grupie 2 do 6 osób, kierowane do świadczeniobiorców lub ich rodzin, lub innych osób stanowiących oparcie społeczne świadczeniobiorcy; wsparcie psychospołeczne może obejmować do 12 sesji w okresie pół roku.	1. Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 3) psycholog, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
7	Świadczenia dla osób z autyzmem dziecięcym lub innymi całościowymi zaburzeniami rozwoju:	Wymagania dotyczące czasu pracy personelu: 1) lekarz udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 1/3 czasu pracy poradni tygodniowo; 2) psycholog udziela świadczeń w wymiarze nie mniejszym niż 3/4 czasu pracy poradni tygodniowo.	Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3) (tylko dla porady lekarskiej diagnostycznej - w przypadku gdy nie jest możliwe określenie leczonej jednostki chorobowej).
	1) porada lekarska diagnostyczna - porada rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, obejmująca: a) zebranie wywiadu, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) skierowanie na niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii - równoważnik nie mniej niż 1/4 etatu przeliczeniowego. Dopuszcza się możliwość realizowania świadczenia przez lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarza w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.
	2) porada kompleksowo-konsultacyjna dla osób z autyzmem dziecięcym: wstępne - diagnostyczne i kontrolne, specjalistyczne świadczenie dla osób z autyzmem dziecięcym lub innymi całościowymi zaburzeniami rozwoju (F84), nieobjętych opieką w programie terapeutyczno-rehabilitacyjnym dla osób z autyzmem dziecięcym; poradą mogą być objęte również osoby powyżej 18. roku życia z tym rozpoznaniem; świadczenie jest udzielane przez przynajmniej dwie osoby z zespołu specjalistów i obejmuje czynności takie jak a) zebranie wywiadu, b) badanie stanu psychicznego i somatycznego, c) badanie psychologiczne (w razie potrzeby z zastosowaniem specjalistycznych testów lub kwestionariuszy) lub logopedyczne, lub pedagogiczne, d) instruktaż i psychoedukację dla rodzin, e) konsultacje dla osób sprawujących opiekę nad dziećmi w placówkach, prowadzące do ustalenia rozpoznania, diagnozy funkcjonalnej, zaleceń w formie indywidualnego programu terapeutyczno-rehabilitacyjnego i wydania zaświadczenia i opinii w formie pisemnej; porada kompleksowo-konsultacyjna dla osób z autyzmem dziecięcym jest realizowana tylko przez poradnie, które posiadają pokój obserwacji - łącznie dla jednego świadczeniobiorcy do 24 godzin porad w roku;	Personel: zespół przeszkolony w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii; 2) psycholog; 3) pedagog specjalnym; 4) logopeda. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie pediatrii lub lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie pediatrii, lub lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii dziecięcej - przeszkolonych w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu 2) czas udzielania porady wynosi 60 minut albo 120 minut.
	3) program terapeutyczno - rehabilitacyjny dla osób z autyzmem dziecięcym - zespół świadczeń udzielanych świadczeniobiorcom z rozpoznaniem autyzmu dziecięcego lub innych całościowych zaburzeń rozwoju (F84) i ich rodzinom w celu redukcji objawów psychopatologicznych, poprawy w funkcjonowaniu emocjonalnym, społecznym i poznawczym, poprawy w porozumiewaniu się werbalnym i niewerbalnym, usamodzielnienia i przygotowania do życia w wieku dorosłym; programem mogą być objęte również osoby powyżej 18 roku życia z tym rozpoznaniem; program jest realizowany przez zespół specjalistów i obejmuje: a) wizyty lub porady terapeutyczne, polegające na indywidualnej terapii, b) terapię i poradnictwo psychologiczne dla świadczeniobiorców i ich rodzin, c) terapię zaburzeń mowy oraz porozumiewania się, d) psychoedukację rodziców, e) grupowe zajęcia terapeutyczne (minimum 2 osoby personelu). Realizacja świadczenia jest możliwa przy założeniu regularnych spotkań grupy od 5 do 10 osób. Jednocześnie grupowe zajęcia terapeutyczne mogą się odbyć w przypadku absencji uczestników, jeżeli uczestniczą w nich minimum 3 osoby;	1. Personel: zespół w składzie: 1) (uchylony); 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog; 3) pedagog specjalny lub pedagog; 4) oraz odpowiednio do potrzeb: logopeda, fizjoterapeuta, osoba prowadząca terapię zajęciową. 2. Pozostałe warunki: 1) wizyty terapeutyczne realizuje pedagog specjalny lub pedagog, lub fizjoterapeuta, lub psycholog posiadający kompetencje w zakresie terapii integracji sensorycznej, lub osoba prowadząca terapię zajęciową; czas trwania wizyty wynosi 60 minut - dla każdej osoby personelu; 2) terapię i poradnictwo psychologiczne dla świadczeniobiorców i ich rodzin realizuje psycholog; czas trwania sesji wynosi 60 minut; 3) terapię zaburzeń mowy oraz porozumiewania się realizuje logopeda lub pedagog specjalny; czas trwania wizyty wynosi 60 minut; 4) psychoedukację rodziców realizuje psycholog lub pedagog specjalny, lub pedagog, lub logopeda, lub fizjoterapeuta, lub terapeuta zajęciowy; czas trwania wizyty wynosi 60 minut; 5) grupowe zajęcia terapeutyczne są prowadzone przez minimum dwie osoby personelu; czas trwania wizyty wynosi 60 minut albo 120 minut; 6) czas trwania programu wynosi łącznie 60 minut albo 120 minut, albo 180 minut, albo 240 minut, albo 300 minut dziennie.
	porada lekarska terapeutyczna - porada kontynuująca leczenie według planu leczenia, obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę postępów leczenia (obejmuje również ocenę postępów leczenia dokonaną wraz z przedstawicielem ustawowym świadczeniobiorcy), c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, d) ocenę potrzeb w zakresie farmakoterapii oraz ewentualne prowadzenie farmakoterapii, e) wypisywanie zaświadczeń lekarskich do celów wynikających z odrębnych przepisów;	1. Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii. 2. Pozostałe warunki: czas udzielania porady wynosi 60 minut.
	5) porada lekarska kontrolna - porada obejmująca: a) ogólną ocenę przebiegu leczenia (w tym ogólną ocenę przebiegu leczenia dokonaną wraz z przedstawicielem ustawowym świadczeniobiorcy), b) ocenę stanu somatycznego, w szczególności przy objawach polekowych, c) wydanie niezbędnych zaleceń odnośnie kontynuacji leczenia, d) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ocenę potrzeb w zakresie farmakoterapii oraz ewentualne prowadzenie farmakoterapii, f) wypisywanie zaświadczeń lekarskich do celów wynikających z odrębnych przepisów.	1. Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii. 2. Pozostałe warunki: czas udzielania porady wynosi 30 minut.
8	Leczenie środowiskowe (domowe) - porady, wizyty domowe lub środowiskowe, sesje psychoterapii, udzielane w środowisku zamieszkania, ujęte w kompleksowy program terapeutyczny; realizowane przez zespół leczenia środowiskowego lub domowego w ramach kompleksowej opieki nad świadczeniobiorcą i jego rodziną:		Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi (F00-F09); Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (F20-F29); Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39); Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84); Inne zaburzenia psychiczne (F00-F99) wymagające opieki środowiskowej z powodu znacznego stopnia zaburzenia funkcjonowania społecznego.
	1) porada lekarska diagnostyczna - porada rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy i obejmuje: a) zebranie wywiadu, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) skierowanie na niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej - równoważnik nie mniej niż 1/4 etatu przeliczeniowego. Dopuszcza się możliwość realizowania świadczenia przez lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarza w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii, lub lekarza w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.
	2) porada lekarska terapeutyczna - kolejna porada kontynuująca leczenie według planu terapeutycznego, obejmująca ocenę: a) stanu psychicznego i somatycznego, b) postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub psychiatrii dziecięcej, lub 3) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 4) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 5) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii, lub 6) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.
	3) porada lekarska kontrolna - porada obejmująca: a) ogólną ocenę przebiegu leczenia, b) ocenę stanu somatycznego, np. przy objawach polekowych, c) wydanie niezbędnych zaleceń odnośnie kontynuacji leczenia;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej, lub 3) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 4) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 5) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii, lub 6) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.
	4) porada psychologiczna diagnostyczna - porada udzielana z wykorzystaniem wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, mająca na celu: a) wykonanie pogłębionej diagnostyki osobowości, b) ocenę procesów poznawczych, c) ocenę innych dyspozycji psychicznych, d) wykonanie niezbędnych konsultacji specjalistycznych, e) ustalenie diagnozy psychologicznej i planu terapeutycznego;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w pracy klinicznej.
	5) porada psychologiczna - porada stanowiąca element wdrożonego planu leczenia, obejmująca: a) pomoc psychologiczną, b) niezbędne dodatkowe i kontrolne badania psychologiczne;	Personel: psycholog.
	6) wizyta, porada domowa lub środowiskowa - wizyta, porada diagnostyczna, terapeutyczna lub psychologiczna udzielana w miejscu pobytu świadczeniobiorcy, kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także rodzin lub opiekunów i obejmująca: a) ocenę postępu leczenia, b) realizację i koordynację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii lub w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub psycholog, lub pielęgniarka, lub terapeuta środowiskowy - samodzielnie lub w zespole z innym pracownikiem albo 2) zespół przeszkolony w zakresie diagnostyki i terapii osób z autyzmem: lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, pedagog specjalny, logopeda.
	7) wizyta osoby prowadzącej terapię środowiskową - wizyta, udzielana przez osobę prowadzącą terapię środowiskową, dotycząca także rodzin lub opiekunów i obejmująca: a) ocenę postępu leczenia, b) realizację i koordynację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia, c) niezbędne, w razie potrzeby, kierowanie do lekarza lub psychologa, d) działania informacyjno - motywacyjne;	Personel: terapeuta środowiskowy.
	8) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody, realizowana w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótko- lub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	9) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną stanowiąca element ustalonego planu leczenia nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfunkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody, w formie od 6 do 12 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	10) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody, realizowana z grupą 4-12 osób, w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 50 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 110 sesji w okresie roku, c) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótko- lub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku;	1. Personel: 1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	11) sesja wsparcia psychospołecznego - oddziaływanie psychospołeczne na jedną osobę lub w grupie od 2 do 6 osób, kierowane do świadczeniobiorców lub ich rodzin, lub innych osób stanowiących oparcie społeczne świadczeniobiorcy; wsparcie psychospołeczne może obejmować do 12 sesji w okresie pół roku.	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii, lub 4) psycholog, lub 5) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 6) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.

ZAŁĄCZNIK Nr  7  ³⁴  

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ

Lp.	Nazwa świadczenia gwarantowanego	Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego	Wskazanie do realizacji świadczenia gwarantowanego zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD - 10
1	2	3	4
1	Leczenie uzależnień: świadczenia udzielane przez porady, wizyty, sesje psychoterapii, programy, w tym możliwość wizyty instruktora terapii uzależnień oraz leczenia substytucyjnego:		Dla używających substancji psychoaktywnych: Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (F10-F19); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F 63.8); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3). Dla członków rodzin i osób pozostających w bliskich relacjach (wspóluzależnionych): Obciążenia rodzinne nadużywaniem alkoholu (Z81.1); Obciążenia rodzinne nadużywaniem innych substancji psychoaktywnych (Z81.3); Inne zaburzenia lękowe (F4l); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F45); Inne zaburzenia nerwicowe (F48); Specyficzne zaburzenia osobowości (F60); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
	1) porada lub wizyta diagnostyczna - porada lub wizyta rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno - terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, dotycząca także osób wspóluzależnionych, obejmująca: a) zebranie wywiadu od świadczeniobiorcy i rodziny, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii; 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub psycholog posiadający co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy klinicznej, lub specjalista psychoterapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień.
	2) porada lub wizyta terapeutyczna - kolejna porada lub wizyta, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego, b) ocenę przebiegu i postępów leczenia, c) wsparcie psychologiczne, d) działania edukacyjne, e) oddziaływania interwencyjne;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog, lub 4) specjalista psychoterapii uzależnień, lub 5) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień.
	3) porada lub wizyta lekarska - porada lub wizyta lekarza kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę przebiegu i postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	4) wizyta instruktora terapii uzależnień - wizyta kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę postępów leczenia, b) realizację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia, c) ocena zasadności skierowania na konsultacje do specjalisty psychoterapii uzależnień, psychologa lub lekarza, w razie potrzeby, d) działania informacyjno - motywacyjne na wstępnym etapie kontaktu świadczeniobiorcy ze świadczeniodawcą, przed ustaleniem diagnozy i indywidualnego planu leczenia;	Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień.
	5) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegającą się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut oraz do 50 godzin w okresie roku.
	6) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną (dotyczy osób wspóluzależnionych, niezależnie od liczby osób), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	7) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana z grupą 4-12 osób (dotyczy także osób wspóluzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub 5) instruktor terapii uzależnień. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 120 minut w ciągu dnia oraz do 240 godzin w okresie roku.
	8) sesja psychoedukacyjna - sesja realizowana w grupach do 25 osób (dotyczy także osób wspoluzależmonych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień, lub 5) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 6) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut w ciągu dnia oraz do 160 godzin w okresie roku.
2	Świadczenia antynikotynowe - udzielane przez porady, wizyty, sesje psychoterapii, w tym możliwość wizyty instruktora terapii uzależnień:		Dla używających substancji psychoaktywnych: Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane paleniem tytoniu (F17); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3). Dla członków rodzin i osób pozostających w bliskich relacjach (wspóluzależnionych): Obciążenia rodzinne innymi zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania (Z81.2.); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
	1) porada lub wizyta diagnostyczna - porada lub wizyta rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno - terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych ujednego świadczeniobiorcy, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) zebranie wywiadu od świadczeniobiorcy i rodziny, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii; 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub psycholog posiadający co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy klinicznej, lub specjalista psychoterapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień.
	2) porada lub wizyta terapeutyczna - kolejna porada lub wizyta, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego, b) ocenę przebiegu leczenia, c) wsparcie psychologiczne, d) działania edukacyjne, e) oddziaływania interwencyjne;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog, lub 4) specjalista psychoterapii uzależnień, lub 5) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień.
	3) porada lub wizyta lekarska - porada lub wizyta lekarza kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób współuzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę przebiegu i postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	4) wizyta instruktora terapii uzależnień - wizyta kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób współuzależnionych i obejmująca: a) ocenę postępu leczenia, b) realizację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia, c) niezbędne skierowania na konsultacje do specjalisty psychoterapii uzależnień, psychologa lub lekarza, w razie potrzeby, d) działania informacyjno - motywacyjne na wstępnym etapie kontaktu świadczeniobiorcy z świadczeniodawcą, przed ustaleniem diagnozy i indywidualnego planu leczenia;	Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień.
	5) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut w ciągu dnia oraz do 50 godzin w okresie roku.
	6) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną (dotyczy osób współuzależnionych, niezależnie od liczby osób), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	7) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana z grupą 4-12 osób (dotyczy także osób współuzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3)osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub 5) instruktor terapii uzależnień. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 120 minut w ciągu dnia oraz do 240 godzin w okresie roku.
	8) sesja psychoedukacyjna - sesja realizowana w grupach do 25 osób (dotyczy także osób wspóluzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych.	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień, lub 5) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 6) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut w ciągu dnia oraz do 160 godzin w okresie roku.
3	Świadczenia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia - udzielane przez porady, wizyty lub sesje psychoterapii, w tym możliwość wizyty instruktora terapii uzależnień:		Dla używających substancji psychoaktywnych: Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu (F10); Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem kilku substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu (F19); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F 63.8); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3). Dla członków rodzin i osób pozostających w bliskich relacjach (wspóluzależnionych): Obciążenia rodzinne nadużywaniem alkoholu (Z8l.l); Inne zaburzenia lękowe (F4l); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F45); Inne zaburzenia nerwicowe (F48); Specyficzne zaburzenia osobowości (F60); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
	1) porada lub wizyta diagnostyczna - porada lub wizyta rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno - terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych ujednego świadczeniobiorcy, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) zebranie wywiadu od świadczeniobiorcy i rodziny, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii; 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub psycholog posiadający co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy klinicznej, lub specjalista psychoterapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień
	2) porada lub wizyta terapeutyczna - porada lub wizyta, dotycząca także osob współuzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego, b) ocenę przebiegu leczenia, c) wsparcie psychologiczne, d) działania edukacyjne, e) oddziaływania interwencyjne;	Personel: 1) specjalista psychologu klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog, lub 4) specjalista psychoterapii uzależnień, lub 5) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień.
	3) porada lub wizyta lekarska - kolejna porada lub wizyta lekarza kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób współuzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę przebiegu i postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	4) wizyta instruktora terapii uzależnień - wizyta kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób współuzależnionych i obejmująca: a) ocenę postępu leczenia, b) realizację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia, c) niezbędne skierowania na konsultacje do specjalisty psychoterapii uzależnień, psychologa lub lekarza, w razie potrzeby, d) działania informacyjno - motywacyjne na wstępnym etapie kontaktu świadczeniobiorcy z placówką przed ustaleniem diagnozy i indywidualnego planu leczenia;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień.
	5) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut w ciągu dnia oraz do 50 godzin w okresie roku.
	6) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną (dotyczy osób współuzależnionych, niezależnie od liczby osób), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	7) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana z grupą 4-12 osób (dotyczy także osób współuzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3)osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub 5) instruktor terapii uzależnień. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 120 minut w ciągu dnia oraz do 240 godzin w okresie roku.
	8) sesja psychoedukacyjna - sesja realizowana w grupach do 25 osób (dotyczy także osób współuzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych.	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień, lub 5) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 6) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut w ciągu dnia oraz do 160 godzin w okresie roku.
4	Świadczenia terapii uzależnień dla dzieci i młodzieży - udzielane przez porady, wizyty, sesje psychoterapii, w tym możliwość wizyty instruktora terapii uzależnień:		Dla używających substancji psychoaktywnych: Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (F10-F19); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F 63.8); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3). Dla członków rodzin i osób pozostających w bliskich relacjach (współuzależnionych): Obciążenia rodzinne nadużywaniem alkoholu (Z8l.l); Obciążenia rodzinne nadużywaniem innych substancji psychoaktywnych (Z81.3); Inne zaburzenia lękowe (F4l); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F45); Inne zaburzenia nerwicowe (F48); Specyficzne zaburzenia osobowości (F60); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
	1) porada lub wizyta diagnostyczna - porada lub wizyta rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno - terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) zebranie wywiadu od świadczeniobiorcy i rodziny, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej, lub lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii; 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub psycholog posiadający co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy klinicznej, lub specjalista psychoterapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień
	2) porada lub wizyta terapeutyczna - kolejna porada lub wizyta, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego, b) ocenę przebiegu leczenia, c) wsparcie psychologiczne, d) działania edukacyjne, e) oddziaływania interwencyjne;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog, lub 4) specjalista psychoterapii uzależnień, lub 5) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień.
	3) porada lub wizyta lekarska - porada lub wizyta lekarza kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę przebiegu i postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii dziecięcej lub 2) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub 4) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 5) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.
	4) wizyta instruktora terapii uzależnień - wizyta kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę postępu leczenia, b) realizację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia, c) niezbędne skierowania na konsultacje do specjalisty psychoterapii uzależnień, psychologa lub lekarza, w razie potrzeby, d) działania informacyjno - motywacyjne na wstępnym etapie kontaktu świadczeniobiorcy z placówką, przed ustaleniem diagnozy i indywidualnego planu leczenia;	Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień.
	5) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub 5) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub 6) osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub 7) osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut oraz do 50 godzin w okresie roku.
	6) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną (dotyczy osób wspóluzależnionych, niezależnie od liczby osób), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub 5) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub 6) osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub 7) osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	7) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana z grupą 4-12 osób (dotyczy także osób wspóluzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) oosoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub 5) instruktor terapii uzależnień, lub 6) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub 7) osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub 8) osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 120 minut w ciągu dnia oraz do 240 godzin w okresie roku.
	8) sesja psychoedukacyjna - sesja realizowana w grupach do 25 osób (dotyczy także osób wspóluzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub wspóluzależnionych.	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień lub 5) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 6) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub 7) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub 8) osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub 9) osobę w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut w ciągu dnia oraz do 160 godzin w okresie roku.
5	Świadczenia terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych innych niż alkohol - udzielane przez porady, wizyty, sesje psychoterapii lub programy.		Dla używających substancji psychoaktywnych: Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (F11-F19); Patologiczny hazard (F63.0); Inne zaburzenia nawyków i popędów (F 63.8); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3). Dla członków rodzin (wspóluzależnionych): Obciążenie rodzinne nadużywaniem innych substancji psychoaktywnych (Z81.3); Inne zaburzenia lękowe (F4l); Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43); Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F45); Inne zaburzenia nerwicowe (F48); Specyficzne zaburzenia osobowości (F60); Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (ZO3).
	1) porada lub wizyta diagnostyczna - porada lub wizyta rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno - terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych ujednego świadczeniobiorcy, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) zebranie wywiadu od świadczeniobiorcy i rodziny, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii; 2) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub psycholog posiadający co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy klinicznej, lub specjalista psychoterapii uzależnień, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień
	2) porada lub wizyta terapeutyczna - kolejna porada lub wizyta, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego, b) ocenę przebiegu leczenia, c) wsparcie psychologiczne, d) działania edukacyjne, e) oddziaływania interwencyjne;	Personel: 1) specjalista psychologii klinicznej lub psycholog kliniczny lub 2) psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologia kliniczna, lub 3) psycholog, lub 4) specjalista psychoterapii uzależnień, lub 5) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień.
	3) porada lub wizyta lekarska - porada lub wizyta lekarza kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób wspóluzależnionych i obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę przebiegu i postępów leczenia, c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne;	Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub 2) lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub 3) lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii.
	4) wizyta instruktora terapii uzależnień - wizyta kontynuująca leczenie według ustalonego planu terapeutycznego, dotycząca także osób współuzależnionych i obejmująca: a) ocenę postępu leczenia, b) realizację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia, c) niezbędne skierowania na konsultacje do specjalisty psychoterapii uzależnień, psychologa lub lekarza, w razie potrzeby, d) działania informacyjno - motywacyjne na wstępnym etapie kontaktu świadczeniobiorcy z placówką, przed ustaleniem diagnozy i indywidualnego planu leczenia;	Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień.
	5) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut w ciągu dnia oraz do 50 godzin w okresie roku.
	6) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną (dotyczy osób współuzależnionych, niezależnie od liczby osób), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut.
	7) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana z grupą 4-12 osób (dotyczy także osób współuzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujących leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub 5) instruktor terapii uzależnień. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 120 minut w ciągu dnia oraz do 240 godzin w okresie roku.
	8) sesja psychoedukacyjna - sesja realizowana w grupach do 25 osób (dotyczy także osób współuzależnionych), stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody; możliwe jest udzielanie świadczenia w programach pogłębionych, obejmujące leczenie zaburzeń emocjonalnych, u osób uzależnionych lub współuzależnionych;	1. Personel: 1) specjalista psychoterapii uzależnień lub 2) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii uzależnień, lub 3) instruktor terapii uzależnień, lub 4) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu instruktora terapii uzależnień lub 5) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub 6) osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty. 2. Pozostałe warunki: czas trwania sesji wynosi co najmniej 60 minut w ciągu dnia oraz do 160 godzin w okresie roku.
6	Program leczenia substytucyjnego: program leczenia uzależnienia, realizowany zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2019 r. poz. 852).	1. Personel: 1) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii lub lekarz, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychiatrii, który posiada co najmniej 3-miesięczny staż pracy w podmiotach leczniczych prowadzących leczenie osób uzależnionych; 2) specjalista psychoterapii uzależnień; 3) pielęgniarka - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 50 uczestników programu. 2. Pozostałe warunki: zapewnienie leków stosowanych w programie substytucyjnym.	Zespół uzależnienia od opiatów (FI 1.2).

ZAŁĄCZNIK Nr  8  ³⁵  

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH Z ZAKRESU OPIEKI PSYCHIATRYCZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI W RAMACH POZIOMÓW REFERENCYJNYCH

Lp.	Nazwa i zakres świadczenia gwarantowanego	Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego	Wskazanie do realizacji świadczenia gwarantowanego zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10
1	2	3	4
1	Zespół środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny.	1. Wymagania formalne: - poradnia psychologiczna dla dzieci. 2. Personel: 1) specjalista w dziedzinie psychologii klinicznej lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologii klinicznej, lub psycholog z udokumentowanym doświadczeniem w pracy klinicznej z dziećmi i młodzieżą, lub psycholog kliniczny, lub psycholog posiadający co najmniej rok udokumentowanego doświadczenia w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach działających w ramach systemu opieki zdrowotnej, oświaty, pomocy społecznej, wspierania rodziny lub pieczy zastępczej - równoważnik co najmniej 0,5 etatu; 2) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik co najmniej 0,5 etatu; 3) terapeuta środowiskowy lub osoba posiadająca certyfikat potwierdzający nadanie kwalifikacji rynkowej "Prowadzenie terapii środowiskowej dzieci i młodzieży" włączonej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 226), lub osoba w trakcie szkolenia z terapii środowiskowej dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca tytuł magistra psychologii lub magistra pedagogiki specjalnej, po uzyskaniu pozytywnej opinii kierownika podmiotu - równoważnik 0,5 etatu. Łączny wymiar czasu pracy personelu, o którym mowa w pkt 1 i 2, nie może być niższy niż 1,5 etatu. Łącznie nie więcej niż 4 etaty personelu, o których mowa w pkt 1-3. 3. Organizacja udzielania świadczeń: 1) świadczeniodawca udziela świadczeń następującej grupie świadczeniobiorców: dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzież objęci obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcący się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, a także ich rodziny lub przedstawiciele ustawowi; 2) świadczeniodawca udziela świadczeń opieki zdrowotnej minimum pięć dni w tygodniu, w tym co najmniej raz w tygodniu od godziny 8.00 do godziny 12.00 oraz dwa razy w tygodniu od godziny 16.00 do godziny 20.00; 3) świadczeniodawca realizuje konsylia co najmniej raz w miesiącu; 4) świadczeniodawca realizuje sesje koordynacji co najmniej raz w miesiącu; 5) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy o udzielanie świadczeń w ramach I poziomu referencyjnego opracowuje i wdraża procedurę współpracy z innymi świadczeniodawcami i podmiotami; 6) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy, o której mowa w pkt 5, opracowuje i wdraża sformalizowaną procedurę określającą zasady diagnostyki i leczenia; 7) świadczeniodawca zapewnia superwizję dla osób udzielających świadczeń: sesja psychoterapii indywidualnej, sesja psychoterapii rodzinnej oraz sesja psychoterapii grupowej; superwizja jest zapewniana co najmniej 12 razy w roku, przy czym w przypadku realizowania tego obowiązku na poziomie minimalnym częstotliwość superwizji w miesiącu nie może być wyższa niż 2 razy; 8) wizyty domowe lub środowiskowe oraz inne świadczenia realizowane w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku powinny stanowić co najmniej 15% zrealizowanych świadczeń; w czasie trwania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego tego wymogu nie stosuje się.	1. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99). 2. Osoby stykające się ze służbą zdrowia w innych określonych okolicznościach (Z76.8) (rozpoznanie stosowane dla rodzin i innych osób niż świadczeniobiorcą do 21. roku życia). 3. Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (Z03) - stosuje się do rozpoznań wstępnych, które można wykluczyć po przeprowadzeniu badań i nie stanowi to podstawy do zakończenia diagnostyki lub terapii; w przypadku udzielania terapii na podstawie kodu ICD-10, Z03 lub Z03 z rozszerzeniami świadczeniodawca na podstawie wyników diagnozy psychologicznej uwzględnia w sprawozdawczości do Narodowego Funduszu Zdrowia co najmniej jedną grupę problemów: 1) zaburzenia ekstemalizacyjne: a) nadaktywność i impulsywność, b) agresja bezpośrednia, c) zachowania antyspołeczne; 2) zaburzenia intemalizacyjne: a) nieufność-ksobność, b) lęk-depresja, c) zahamowanie społeczne; 3) zaburzenia psychasteniczne: a) anhedonia, b) submisyjność, c) kompulsywność; 4) zaburzenia procesów poznawczych: a) zaburzenia spostrzegania, b) zaburzenia myślenia, c) zaburzenia pamięci, d) zaburzenia uwagi, e) zaburzenia funkcji wykonawczych, f) niepełnosprawność intelektualna; 5) zaburzenia o podłożu neurorozwojowym; 6) zaburzenia wynikające z uwarunkowań środowiskowych - wszystkie objawy wynikające z sytuacji społecznej, w której znaleźli się dziecko lub nastolatek, a źródła objawów zaburzenia nie opisują pozostałe kategorie: a) reakcja adaptacyjna związana z sytuacją rodzinną, b) reakcja adaptacyjna związana z sytuacją w szkole lub przedszkolu, c) reakcja adaptacyjna związana z grupą rówieśniczą lub wpływem kulturowym, d) reakcja związana z rozwojem seksualnym dziecka oraz nastolatka, e) reakcja związana z sytuacją choroby, f) stan po doświadczeniu traumy w przeszłości; 7) zachowania autodestrukcyjne: a) zachowania autodestrukcyjne bez intencji samobójczej, b) zachowania autodestrukcyjne z intencją samobójczą; 8) objawy i skargi psychosomatyczne; 9) obserwacja medyczna; 10) inne.
	1) porada psychologiczna diagnostyczna - porada, której celem jest identyfikacja obszarów problemowych i mechanizmów prowadzących do ich powstawania i podtrzymywania z kompleksowym opisem przypadku w kontekście zasobów i deficytów pacjenta i jego środowiska; udzielana z wykorzystaniem metod klinicznych (wywiad, obserwacja, rozmowa) albo wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 5 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy; zakończona przekazaniem diagnozy, zaleceń lub planu leczenia. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1. Czas udzielania porady wynosi 60 minut. W sytuacji zastosowania metod diagnostycznych wymagających ciągłości w czasie ponad 60 minut, czas udzielania porady wynosi 90 minut. W przypadku realizacji świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku czas udzielania porady wynosi 90 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	2) porada psychologiczna - świadczenie konsultacyjno-edukacyjne stanowiące element wdrożonego planu leczenia, obejmujące: a) pomoc psychologiczną, b) psychoedukację, c) oddziaływania interwencyjne, d) świadczenia terapeutyczno-rehabilitacyjne albo świadczenie stanowiące interwencję kryzysową - do 6 porad w okresie do 2 tygodni (nie wymaga rozpoznania psychologicznego). Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1. Czas udzielania porady wynosi 30 minut albo 60 minut.
	3) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody. Świadczenie jest realizowane w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótko lub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą, polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2. Czas trwania sesji wynosi 60 minut. W przypadku realizacji świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku czas trwania sesji wynosi 90 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	4) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfunkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody. Świadczenie jest realizowane w formie do 12 sesji w okresie pół roku. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2, samodzielnie albo z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 2. Czas trwania sesji wynosi 90 minut. W przypadku realizacji świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku czas trwania sesji wynosi 120 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	5) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody. Świadczenia mogą być realizowane w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 50 sesji w okresie roku. Realizacja świadczenia jest możliwa przy założeniu regularnych spotkań grupy od 6 do 12 osób. Jednocześnie sesja psychoterapii grupowej może się odbyć w przypadku absencji uczestników, jeżeli uczestniczą w niej minimum 3 osoby.	Realizują dwie osoby, o których mowa w ust. 2 pkt 2, albo realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2, z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 1 albo 3. Czas trwania sesji wynosi 90 minut.
	6) sesja wsparcia psychospołecznego oddziaływanie psychospołeczne na jedną osobę lub więcej osób, kierowane do dzieci lub młodzieży lub ich rodzin, lub innych osób stanowiących ich oparcie społeczne; może być realizowane bez udziału osób małoletnich; w ramach sesji mogą być podejmowane działania edukacyjno-konsultacyjne obejmujące: a) pomoc psychologiczną, b) psychoedukację, c) oddziaływania interwencyjne, d) świadczenia terapeutyczno-rehabilitacyjne, e) poradnictwo rodzinno-wychowawcze. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 albo 2. W przypadku realizacji sesji przez osobę, o której mowa w ust. 2 pkt 2, sesja nie może obejmować pomocy psychologicznej. Czas trwania sesji wynosi 60 minut.
	7) wizyta domowa lub środowiskowa stanowiąca: a) wizytę będącą elementem procesu diagnostyczno-terapeutycznego polegającą na zbieraniu informacji na temat sytuacji rodziny, dzieci i młodzieży w kontekście zgłaszanych problemów (możliwe jest przeprowadzenie do 2 wizyt diagnostycznych zawierających się w procesie diagnostyczno-terapeutycznym, o którym mowa w Ip. 1 pkt 1), b) wizytę terapeutyczną kontynuującą leczenie według ustalonego planu leczenia, dotyczącą także rodzin lub innych osób stanowiących oparcie społeczne świadczeniobiorcy i obejmującą: - ocenę postępu leczenia w miejscu pobytu lub środowisku, -realizację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia, - psychoedukację, - oddziaływania interwencyjne, - świadczenia terapeutyczno-rehabilitacyjne, - poradnictwo rodzinno-wychowawcze - udzielaną w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3, samodzielnie albo - w uzasadnionych przypadkach - z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 1-3. Czas udzielania wizyty wynosi 90 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	8) wizyta osoby prowadzącej terapię środowiskową - wizyta udzielana przez osobę prowadzącą terapię środowiskową, realizowana w miejscu udzielania świadczeń na rzecz świadczeniobiorców lub ich rodzin, lub przedstawicieli ustawowych, polegająca na: a) oddziaływaniach edukacyjno-konsultacyjnych w celu omówienia zasad procesu diagnostyczno-terapeutycznego - 1 wizyta poprzedzająca pierwszorazową wizytę domową lub środowiskową, b) oddziaływaniach edukacyjno-konsultacyjnych w procesie terapeutycznym - 1 wizyta na 5 wizyt domowych lub środowiskowych - u danego świadczeniobiorcy.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3. Czas trwania wizyty wynosi 60 minut.
2	Ośrodek środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny. Porady, sesje, wizyty, porady domowe lub środowiskowe przeprowadzane są na rzecz dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzieży objętych obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcących się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, a także ich rodzin, lub przedstawicieli ustawowych, lub innych osób stanowiących oparcie społeczne.	1. Wymagania formalne: - poradnia psychologiczna dla dzieci. 2. Personel: 1) specjalista w dziedzinie psychologii klinicznej lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologii klinicznej, lub psycholog z udokumentowanym doświadczeniem w pracy klinicznej z dziećmi i młodzieżą, lub psycholog kliniczny, lub psycholog posiadający co najmniej rok udokumentowanego doświadczenia w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach działających w ramach systemu opieki zdrowotnej, oświaty, pomocy społecznej, wspierania rodziny lub pieczy zastępczej - równoważnik co najmniej 1 etatu; 2) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 1297), lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik co najmniej 1 etatu; 3) terapeuta środowiskowy lub osoba posiadająca certyfikat potwierdzający nadanie kwalifikacji rynkowej "Prowadzenie terapii środowiskowej dzieci i młodzieży" włączonej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, lub osoba w trakcie szkolenia z terapii środowiskowej dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca tytuł magistra psychologii lub magistra pedagogiki specjalnej, po uzyskaniu pozytywnej opinii kierownika podmiotu - równoważnik 1 etatu. Łączny wymiar czasu pracy personelu, o którym mowa w pkt 1 i 2, nie może być niższy niż 3 etaty. Łącznie nie więcej niż 8 etatów personelu, o którym mowa w pkt 1-3. 3. Organizacja udzielania świadczeń: 1) świadczeniodawca udziela świadczeń następującej grupie świadczeniobiorców: dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzież objęci obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcący się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, a także ich rodziny lub przedstawiciele ustawowi; 2) świadczeniodawca udziela świadczeń opieki zdrowotnej minimum pięć dni w tygodniu, w tym co najmniej raz w tygodniu od godziny 8.00 do godziny 16.00 oraz dwa razy w tygodniu od godziny 12.00 do godziny 20.00; 3) świadczeniodawca realizuje konsylia co najmniej raz w miesiącu; 4) świadczeniodawca realizuje sesje koordynacji co najmniej raz w miesiącu; 5) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy o udzielanie świadczeń w ramach I poziomu referencyjnego opracowuje i wdraża procedurę współpracy z innymi świadczeniodawcami i podmiotami; 6) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy, o której mowa w pkt 5, opracowuje i wdraża sformalizowaną procedurę określającą zasady diagnostyki i leczenia; 7) świadczeniodawca zapewnia superwizję dla osób udzielających świadczeń: sesja psychoterapii indywidualnej, sesja psychoterapii rodzinnej oraz sesja psychoterapii grupowej; superwizja jest zapewniana co najmniej 12 razy w roku, przy czym w przypadku realizowania tego obowiązku na poziomie minimalnym częstotliwość superwizji w miesiącu nie może być wyższa niż 2 razy; 8) wizyty, porady domowe lub środowiskowe oraz inne świadczenia realizowane w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku powinny stanowić co najmniej 15% zrealizowanych świadczeń; w czasie trwania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego tego wymogu nie stosuje się.	1. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99). 2. Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (Z03) - jest stosowana do rozpoznań wstępnych, które można wykluczyć po przeprowadzeniu badań i nie stanowi to podstawy do zakończenia diagnostyki lub terapii; w przypadku udzielania terapii na podstawie kodu ICD-10, Z03 lub Z03 z rozszerzeniami świadczeniodawca na podstawie wyników diagnozy psychologicznej uwzględnia w sprawozdawczości do Narodowego Funduszu Zdrowia co najmniej jedną grapę problemów: 1) zaburzenia ekstemalizacyjne: a) nadaktywność i impulsywność, b) agresja bezpośrednia, c) zachowania antyspołeczne; 2) zaburzenia intemalizacyjne: a) nieufność-ksobność, b) lęk-depresja, c) zahamowanie społeczne; 3) zaburzenia psychasteniczne: a) anhedonia, b) submisyjność, c) kompulsywność; 4) zaburzenia procesów poznawczych: a) zaburzenia spostrzegania, b) zaburzenia myślenia, c) zaburzenia pamięci, d) zaburzenia uwagi, e) zaburzenia funkcji wykonawczych, f) niepełnosprawność intelektualna; 5) zaburzenia o podłożu neurorozwojowym; 6) zaburzenia wynikające z uwarunkowań środowiskowych - wszystkie objawy wynikające z sytuacji społecznej, w której znaleźli się dziecko lub nastolatek, a źródła objawów zaburzenia nie opisują pozostałe kategorie: a) reakcja adaptacyjna związana z sytuacją rodzinną, b) reakcja adaptacyjna związana z sytuacją w szkole lub przedszkolu, c) reakcja adaptacyjna związana z grupą rówieśniczą lub wpływem kulturowym, d) reakcja związana z rozwojem seksualnym dziecka oraz nastolatka, e) reakcja związana z sytuacją choroby, f) stan po doświadczeniu traumy w przeszłości; 7) zachowania autodestrukcyjne: a) zachowania autodestrukcyjne bez intencji samobójczej, b) zachowania autodestrukcyjne z intencją samobójczą; 8) objawy i skargi psychosomatyczne; 9) obserwacja medyczna; 10) inne.
	1) porada psychologiczna diagnostyczna - porada, której celem jest identyfikacja obszarów problemowych i mechanizmów prowadzących do ich powstawania i podtrzymywania z kompleksowym opisem przypadku w kontekście zasobów i deficytów pacjenta i jego środowiska; udzielana z wykorzystaniem metod klinicznych (wywiad, obserwacja, rozmowa) bądź też wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 5 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, zakończona przekazaniem diagnozy, zaleceń lub planu leczenia. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1. Czas udzielania porady wynosi 60 minut. W sytuacji zastosowania metod diagnostycznych wymagających ciągłości w czasie wykraczającym ponad standard 60 minut, czas udzielania porady wynosi 90 minut. W przypadku realizacji świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku czas udzielania porady wynosi 90 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	2) porada psychologiczna - świadczenie konsultacyjno-edukacyjne stanowiące element wdrożonego planu leczenia, obejmujące: a) pomoc psychologiczną, b) psychoedukację, c) oddziaływania interwencyjne, d) świadczenia terapeutyczno-rehabilitacyjne albo świadczenie stanowiące interwencję kryzysową - do 6 porad w okresie do 2 tygodni (nie wymaga rozpoznania psychologicznego).	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1. Czas udzielania porady wynosi 30 minut albo 60 minut.
	3) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody. Świadczenie jest realizowane w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótko lub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2. Czas trwania sesji wynosi 60 minut. W przypadku realizacji świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku czas trwania sesji wynosi 90 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	4) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfunkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody. Świadczenie jest realizowane w formie do 12 sesji w okresie pół roku. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2, samodzielnie albo z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 2. Czas trwania sesji wynosi 90 minut. W przypadku realizacji świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku czas trwania sesji wynosi 120 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	5) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody. Świadczenia mogą być realizowane w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 50 sesji w okresie roku. Realizacja świadczenia jest możliwa przy założeniu regularnych spotkań grupy liczącej od 6 do 12 osób. Jednocześnie sesja psychoterapii grupowej może się odbyć w przypadku absencji uczestników, jeżeli uczestniczą w niej minimum 3 osoby.	Realizują dwie osoby, o których mowa w ust. 2 pkt 2, albo osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2, z osobą, o której mowa w pkt 1 albo 3. Czas trwania sesji wynosi 90 minut.
	6) sesja wsparcia psychospołecznego oddziaływanie psychospołeczne na jedną osobę lub więcej osób, kierowane do dzieci lub młodzieży, ich rodzin lub innych osób stanowiących ich oparcie społeczne; w ramach sesji mogą być podejmowane działania edukacyjno-konsultacyjne obejmujące: a) pomoc psychologiczną, b) psychoedukację, c) oddziaływania interwencyjne, d) świadczenia terapeutyczno-rehabilitacyjne, e) poradnictwo rodzinno-wychowawcze. Łącznie dla jednego świadczeniobiorcy do 24 godzin sesji w okresie roku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lub 2. W przypadku realizacji sesji przez osobę, o której mowa w ust. 2 pkt 2, sesja nie może obejmować pomocy psychologicznej. Czas trwania sesji wynosi 60 minut.
	7) wizyta domowa lub środowiskowa stanowiąca: a) wizytę będącą elementem procesu diagnostyczno-terapeutycznego polegającą na zbieraniu informacji na temat sytuacji rodziny, dzieci i młodzieży w kontekście zgłaszanych problemów (możliwe jest przeprowadzenie do 2 wizyt diagnostycznych zawierających się w procesie diagnostyczno-terapeutycznym, o którym mowa w Ip. 2 pkt 1), b) wizytę terapeutyczną kontynuującą leczenie według ustalonego planu leczenia, dotyczącą także rodzin lub innych osób stanowiących oparcie społeczne świadczeniobiorcy i obejmującą: - ocenę postępu leczenia w miejscu pobytu lub środowisku, - realizację zadań zaplanowanych w indywidualnym planie leczenia - psychoedukację, - oddziaływania interwencyjne, - świadczenia terapeutyczno-rehabilitacyjne, - poradnictwo rodzinno-wychowawcze - udzielaną w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3, samodzielnie albo - w uzasadnionych przypadkach - z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 1-3. Czas udzielania wizyty wynosi 90 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa od 60 minut.
	8) wizyta osoby prowadzącej terapię środowiskową - wizyta, udzielana przez osobę prowadzącą terapię środowiskową w miejscu udzielania świadczeń na rzecz świadczeniobiorców lub ich rodzin, lub przedstawicieli ustawowych, polegająca na: a) oddziaływaniach edukacyjno-konsultacyjnych w celu omówienia zasad procesu diagnostyczno-terapeutycznego - 1 wizyta poprzedzająca pierwszorazową wizytę domową lub środowiskową, b) oddziaływaniach edukacyjno-konsultacyjnych w procesie terapeutycznym - 1 wizyta na 5 wizyt domowych lub środowiskowych - u danego świadczeniobiorcy.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3. Czas trwania wizyty wynosi 60 minut.
3	Centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - poradnia zdrowia psychicznego - II poziom referencyjny.	1. Wymagania formalne: - poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci. 2. Personel: w skład zespołu terapeutycznego wchodzą co najmniej: 1) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - co najmniej 2 osoby, równoważnik co najmniej 1 etatu łącznie; 2) psycholog - równoważnik co najmniej 0,5 etatu, w tym: a) specjalista w dziedzinie psychologii klinicznej lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologii klinicznej, lub psycholog z udokumentowanym co najmniej 5-letnim doświadczeniem w pracy klinicznej z dziećmi i młodzieżą - równoważnik co najmniej 0,2 etatu, b) psycholog z udokumentowanym co najmniej rocznym doświadczeniem w pracy klinicznej z dziećmi i młodzieżą lub specjalista w dziedzinie psychologii klinicznej, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologii klinicznej - równoważnik co najmniej 0,3 etatu; 3) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub lekarz specjalista psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji z psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz ze specjalizacją pierwszego stopnia z psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik co najmniej 1 etatu. 3. Organizacja udzielania świadczeń: 1) świadczeniodawca udziela świadczeń następującej grupie świadczeniobiorców: dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzież objęci obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcący się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, a także ich rodziny lub przedstawiciele ustawowi, z wyłączeniem świadczeń porady kompleksowo-konsultacyjnej dla osób z autyzmem dziecięcym oraz programu terapeutyczno-rehabilitacyjnego dla osób z autyzmem dziecięcym, które mogą być udzielane świadczeniobiorcom powyżej 18. roku życia, niezależnie od realizacji obowiązku szkolnego; 2) świadczeniodawca udziela świadczeń w poradni co najmniej pięć dni w tygodniu, co najmniej 4 godziny dziennie, w tym co najmniej dwa razy w tygodniu od godziny 15.00 do godziny 18.00; 3) świadczeniodawca realizuje konsylia co najmniej raz w miesiącu; 4) świadczeniodawca jest zobowiązany do realizacji konsylium na rzecz pacjentów korzystających wdanym miesiącu ze świadczeń ośrodków I i II poziomu referencyjnego; konsylium to odbywa się co najmniej raz w miesiącu z każdym ośrodkiem I poziomu referencyjnego, realizującym świadczenia na rzecz pacjentów leczonych w danym miesiącu na II poziomie referencyjnym; w konsylium uczestniczy personel udzielający świadczeń opieki zdrowotnej, w tym osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3; 5) świadczeniodawca realizuje sesje koordynacji co najmniej raz w miesiącu; 6) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej opracowuje i wdraża procedurę współpracy z innymi świadczeniodawcami i podmiotami; 7) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy w ramach II poziomu referencyjnego opracowuje i wdraża sformalizowaną procedurę określającą zasady diagnostyki i leczenia; 8) świadczeniodawca przedstawia świadczeniobiorcy w sposób przystępny i zrozumiały, w formie pisemnej, informację o zalecanym dalszym postępowaniu; 9) świadczeniodawca zapewnia superwizję dla osób udzielających świadczeń: psychoterapia indywidualna, sesja psychoterapii rodzinnej oraz sesja psychoterapii grupowej; superwizja jest zapewniana co najmniej 12 razy w roku, przy czym w przypadku realizowania tego obowiązku na poziomie minimalnym częstotliwość superwizji w jednym miesiącu nie może być wyższa niż 2.	1. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99). 2. Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (Z03) (dla porady lekarskiej diagnostycznej, w przypadku gdy nie jest możliwe określenie leczonej jednostki chorobowej).
	1) porada lekarska diagnostyczna - porada rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, obejmująca: a) zebranie wywiadu, w tym od przedstawicieli ustawowych, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) skierowanie na niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu leczenia (obejmuje również omówienie rozpoznania i ustalenie planu leczenia z przedstawicielem ustawowym świadczeniobiorcy).	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3. Czas udzielania porady wynosi 60 minut.
	2) porada lekarska terapeutyczna - porada kontynuująca leczenie według planu leczenia, obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę postępów leczenia (obejmuje również ocenę postępów leczenia dokonaną wraz z przedstawicielem ustawowym świadczeniobiorcy), c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3. Czas udzielania porady wynosi 60 minut.
	3) porada lekarska kontrolna - porada obejmująca: a) ogólną ocenę przebiegu leczenia (w tym ogólną ocenę przebiegu leczenia dokonaną wraz z przedstawicielem ustawowym świadczeniobiorcy), b) ocenę stanu somatycznego, w szczególności przy objawach polekowych, c) wydanie niezbędnych zaleceń odnośnie do kontynuacji leczenia, d) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3. Czas udzielania porady wynosi 30 minut.
	4) porada psychologiczna diagnostyczna - porada, której celem jest wykonanie diagnozy albo pogłębionej diagnostyki uzupełniającej diagnozę funkcjonalną na I poziomie referencyjnym, udzielana z wykorzystaniem metod klinicznych (wywiad, obserwacja, rozmowa) albo wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 5 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, zakończona przekazaniem diagnozy, zaleceń lub planu leczenia. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2. Czas udzielania porady wynosi 60 minut. W sytuacji zastosowania metod diagnostycznych wymagających ciągłości w czasie wykraczającym ponad standard 60 minut, czas udzielania porady wynosi 90 minut. W przypadku realizacji świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku czas udzielania porady wynosi 90 minut i zawiera średni czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym dniu i w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	5) porada domowa lub środowiskowa - porada diagnostyczna, terapeutyczna lub kontrolna udzielana w miejscu pobytu świadczeniobiorcy.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3. Czas udzielania porady wynosi 90 minut i zawiera czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	6) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody. Świadczenie jest realizowane w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótko lub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1. Czas trwania sesji wynosi 60 minut.	Schizofrenia, zaburzenia schizotypowe i urojeniowe (F20-29). Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-39). Zaburzenia lękowe w postaci fobii (F40). Inne zaburzenia lękowe (F41). Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (F42). Zaburzenie stresowe pourazowe (F43.1). Zaburzenia adaptacyjne (F43.2) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Inne reakcje na ciężki stres (F43.8). Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) (F44). Zaburzenia występujące pod maską somatyczną (F45). Zaburzenia odżywiania (F50). Specyficzne zaburzenia osobowości (F60). Zaburzenia osobowości mieszane i inne (F61). Trwałe zmiany osobowości niewynikające z uszkodzenia ani z choroby mózgu (F62). Zaburzenia nawyków i popędów (F63). Upośledzenie umysłowe lekkiego stopnia (F70) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka (F80) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych (F81) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Specyficzne zaburzenia rozwojowe funkcji motorycznych (F82) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Mieszane specyficzne zaburzenia rozwojowe (F83) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84). Zaburzenia hiperkinetyczne (F90) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Zaburzenia zachowania (F91) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Mieszane zaburzenia zachowania i emocji (F92). Zaburzenia funkcjonowania społecznego rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym (F94) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Tiki (F95). Inne zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F98) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84.
	7) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfunkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody. Świadczenie jest realizowane w formie do 12 sesji w okresie pół roku. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1, samodzielnie albo z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 1. Czas trwania sesji wynosi 90 minut.
	8) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody. Świadczenia mogą być realizowane w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 50 sesji w okresie roku. Realizacja świadczenia jest możliwa przy założeniu regularnych spotkań grupy od 6 do 12 osób. Jednocześnie sesja psychoterapii grupowej może się odbyć w przypadku absencji uczestników, jeżeli uczestniczą w niej minimum 3 osoby.	Realizują dwie osoby, o których mowa w ust. 2 pkt 1, albo osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2, z osobą, o której mowa w pkt 1. Czas trwania sesji wynosi 90 minut.
	9) porada kompleksowo-konsultacyjna dla osób z autyzmem dziecięcym: wstępne - diagnostyczne i kontrolne świadczenie specjalistyczne dla osób z autyzmem dziecięcym lub innymi całościowymi zaburzeniami rozwoju (F84), nieobjętych opieką w programie terapeutyczno-rehabilitacyjnym dla osób z autyzmem dziecięcym; poradą mogą być objęte również osoby powyżej 18. roku życia z tym rozpoznaniem; świadczenie jest udzielane przez przynajmniej dwie osoby z zespołu specjalistów i obejmuje: a) zebranie wywiadu, b) badanie stanu psychicznego i somatycznego, c) badanie psychologiczne (w razie potrzeby z zastosowaniem specjalistycznych testów lub kwestionariuszy) lub logopedyczne, lub pedagogiczne, d) instruktaż i psychoedukację dla rodzin, e) konsultacje dla osób sprawujących opiekę nad dziećmi w placówkach, prowadzące do ustalenia rozpoznania, diagnozy funkcjonalnej, zaleceń w formie indywidualnego programu terapeutyczno - rehabilitacyjnego i wydania zaświadczenia i opinii w formie pisemnej; porada kompleksowo-konsultacyjna dla osób z autyzmem dziecięcym jest realizowana tylko przez poradnie, które spełniają odpowiednie warunki lokalowe (pokój obserwacji). Łącznie dla jednego świadczeniobiorcy do 24 godzin porad w okresie roku.	1. Personel: zespół przeszkolony w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu: 1) osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2; 2) osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3; 3) pedagog specjalny; 4) logopeda. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie pediatrii lub lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie pediatrii, lub lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii dziecięcej - przeszkolonych w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu; 2) czas udzielania porady wynosi 60 minut albo 120 minut.	Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84). Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (Z03) (tylko dla porady lekarskiej diagnostycznej - w przypadku gdy nie jest możliwe określenie leczonej jednostki chorobowej).
	10) program terapeutyczno-rehabilitacyjny dla osób z autyzmem dziecięcym - zespół świadczeń udzielanych świadczeniobiorcom z rozpoznaniem autyzmu dziecięcego lub innych całościowych zaburzeń rozwoju (F84) i ich rodzinom w celu redukcji objawów psychopatologicznych, poprawy w funkcjonowaniu emocjonalnym, społecznym i poznawczym, poprawy w porozumiewaniu się werbalnym i niewerbalnym, usamodzielnienia i przygotowania do życia w wieku dorosłym; programem mogą być objęte również osoby powyżej 18. roku życia z tym rozpoznaniem; program jest realizowany przez zespół specjalistów i obejmuje: a) wizyty lub porady terapeutyczne, polegające na indywidualnej terapii, b) terapię i poradnictwo psychologiczne dla świadczeniobiorców i ich rodzin, c) terapię zaburzeń mowy oraz porozumiewania się, d) psychoedukację przedstawicieli ustawowych, e) grupowe zajęcia terapeutyczne (realizacja świadczenia jest możliwa przy założeniu regularnych spotkań grupy liczącej od 5 do 10 osób. Jednocześnie grupowe zajęcia terapeutyczne mogą się odbyć w przypadku absencji uczestników, jeżeli uczestniczą w nich minimum 3 osoby) - łącznie dla jednego świadczeniobiorcy do 360 godzin leczenia w okresie roku.	1. Personel: zespół przeszkolony w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu: 1) osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3; 2) pedagog specjalny lub pedagog; 3) logopeda; 4) fizjoterapeuta; 5) osoba prowadząca terapię zajęciową. 2. Pozostałe warunki: 1) wizyty terapeutyczne - realizuje pedagog specjalny lub pedagog, lub fizjoterapeuta, lub psycholog posiadający kompetencje w zakresie terapii integracji sensorycznej, lub osoba prowadząca terapię zajęciową; czas trwania wizyty wynosi 60 minut - dla każdej osoby personelu; 2) terapia i poradnictwo psychologiczne dla świadczeniobiorców i ich rodzin - realizuje psycholog; czas trwania sesji wynosi 60 minut; 3) terapia zaburzeń mowy oraz porozumiewania się - realizuje logopeda lub pedagog specjalny; czas trwania sesji wynosi 60 minut; 4) psychoedukacja przedstawicieli ustawowych - realizuje psycholog lub pedagog specjalny, lub pedagog, lub logopeda, lub fizjoterapeuta, lub terapeuta zajęciowy; czas trwania wizyty wynosi 60 minut; 5) grupowe zajęcia terapeutyczne - są prowadzone przez minimum dwie osoby personelu; czas trwania zajęć wynosi 60 albo 120 minut; 6) czas trwania programu wynosi łącznie 60 minut albo 120 minut, albo 180 minut dziennie, albo 240 minut, albo 300 minut.	Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84).
4	Centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - II poziom referencyjny. Porady ambulatoryjne oraz świadczenia dzienne psychiatryczne rehabilitacyjne dla dzieci i młodzieży. Świadczenia na rzecz dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzieży objętych obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcących się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, a także ich rodzin lub przedstawicieli ustawowych, lub innych osób stanowiących oparcie społeczne.	1. Wymagania formalne: 1) poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci; 2) oddział dzienny psychiatryczny rehabilitacyjny dla dzieci - co najmniej 10 miejsc. 2. Personel: w skład zespołu terapeutycznego wchodzą co najmniej: 1) w poradni zdrowia psychicznego dla dzieci: a) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - co najmniej 2 osoby, równoważnik co najmniej 1 etatu łącznie, b) psycholog - równoważnik co najmniej 0,5 etatu, w tym: - specjalista w dziedzinie psychologii klinicznej lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologii klinicznej, lub psycholog z udokumentowanym co najmniej 5-letnim doświadczeniem w pracy klinicznej z dziećmi i młodzieżą - równoważnik co najmniej 0,2 etatu, - psycholog z udokumentowanym co najmniej rocznym doświadczeniem w pracy klinicznej z dziećmi i młodzieżą lub psycholog kliniczny - równoważnik co najmniej 0,3 etatu, c) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz specjalista psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji z psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz ze specjalizacją pierwszego stopnia z psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik co najmniej 1 etatu; 2) w oddziale dziennym psychiatrycznym rehabilitacyjnym dla dzieci: a) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 15 miejsc*, b) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 0,75 etatu przeliczeniowego na 15 miejsc*, c) specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, lub psycholog z udokumentowanym co najmniej rocznym doświadczeniem w pracy z dziećmi i młodzieżą - równoważnik 1,5 etatu przeliczeniowego na 15 miejsc*, d) pielęgniarka - nie mniej niż jeden etat na od 10 do 45 miejsc; a powyżej 45 miejsc - proporcjonalnie *, e) lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży lub lekarz specjalista psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji z psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz ze specjalizacją pierwszego stopnia z psychiatrii dzieci i młodzieży - równoważnik 0,5 etatu przeliczeniowego na 15 miejsc*. 3. Organizacja udzielania świadczeń: 1) świadczeniodawca udziela świadczeń następującej grupie świadczeniobiorców: dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzież objęci obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcący się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, a także ich rodziny lub przedstawiciele ustawowi, z wyłączeniem świadczeń porady kompleksowo-konsultacyjnej dla osób z autyzmem dziecięcym oraz programu terapeutyczno - rehabilitacyjnego dla osób z autyzmem dziecięcym, które mogą być udzielane świadczeniobiorcom powyżej 18. roku życia niezależnie od realizacji obowiązku szkolnego; 2) świadczeniodawca udziela świadczeń w poradni co najmniej pięć dni w tygodniu, co najmniej 4 godziny dziennie, w tym co najmniej dwa razy w tygodniu od godziny 15.00 do godziny 18.00; 3) realizacja świadczeń w oddziale dziennym odbywa się wraz z realizacją obowiązku szkolnego w miejscu udzielania świadczeń w czasie roku szkolnego; 4) realizacja świadczeń w oddziale dziennym odbywa się przez 5 dni w tygodniu i obejmuje: a) sesję psychoterapii indywidualnej lub poradę psychologiczną, b) sesję psychoterapii grupowej lub grupowe warsztaty psychoedukacyjne, lub trening umiejętności społecznych, lub trening zastępowania agresji, c) sesję psychoterapii rodzinnej lub sesję wsparcia psychospołecznego dla rodzin, d) terapię zajęciową z elementami arteterapii lub muzykoterapii, lub psychodramy, e) spotkania społeczności (spotkania, w których uczestniczą pacjenci oraz personel danego oddziału dziennego, polegające na omówieniu bieżących kwestii dotyczących przebywania na oddziale oraz na wspólnym planowaniu dodatkowych aktywności i wydarzeń związanych z funkcjonowaniem oddziału niewynikających bezpośrednio z planu leczenia; spotkanie to ma na celu aktywizację pacjentów przygotowującą do życia poza warunkami oddziału dziennego poprzez ich aktywny udział w życiu tego oddziału i podejmowaniu różnych funkcji w życiu społeczności oddziału); 5) oddziaływania terapeutyczne w oddziale muszą być realizowane co najmniej przez 180 minut dziennie; w tygodniu każdy świadczeniobiorca otrzymuje co najmniej: a) 1 świadczenie, o którym mowa w pkt 3 lit. a, w wymiarze minimum 60 minut, b) 2 świadczenia, o których mowa w pkt 3 lit. b, w wymiarze minimum 180 minut każde, c) 1 świadczenie, o którym mowa w pkt 3 lit. c, w wymiarze minimum 45 minut, przy czym dopuszcza się realizację 2 spotkań łącznie co 2 tygodnie - w przypadku odmowy udziału przedstawicieli ustawowych w spotkaniu zastąpione innymi oddziaływaniami, d) 1 świadczenie, o którym mowa w pkt 3 lit. d, w wymiarze minimum 180 minut; 6) świadczeniodawca realizuje konsylia co najmniej raz w miesiącu; 7) świadczeniodawca jest zobowiązany do realizacji konsylium na rzecz pacjentów korzystających wdanym miesiącu ze świadczeń ośrodków I i II poziomu referencyjnego; konsylium to odbywa się co najmniej raz w miesiącu z każdym ośrodkiem I poziomu referencyjnego realizującym świadczenia na rzecz pacjentów leczonych w danym miesiącu na II poziomie referencyjnym; w konsylium uczestniczy personel udzielający świadczeń opieki zdrowotnej, w tym osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2 lit. e; 8) świadczeniodawca realizuje sesje koordynacji co najmniej raz w miesiącu; 9) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej opracowuje i wdraża procedurę współpracy z innymi świadczeniodawcami i podmiotami; 10) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy w ramach II poziomu referencyjnego opracowuje i wdraża sformalizowaną procedurę określającą zasady diagnostyki i leczenia; 11) świadczeniodawca przedstawia świadczeniobiorcy w sposób przystępny i zrozumiały, w formie pisemnej, informację o zalecanym dalszym postępowaniu; 12) świadczeniodawca zapewnia superwizję dla osób udzielających świadczeń: sesja psychoterapii indywidualnej, sesja psychoterapii rodzinnej oraz sesja psychoterapii grupowej; superwizja jest zapewniana co najmniej 12 razy w roku, przy czym w przypadku realizowania tego obowiązku na poziomie minimalnym częstotliwość superwizji w jednym miesiącu nie może być wyższa niż 2.	1. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99). 2. Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (Z03) (dla porady lekarskiej diagnostycznej, w przypadku gdy nie jest możliwe określenie leczonej jednostki chorobowej).
	1) świadczenia dzienne psychiatryczne rehabilitacyjne dla dzieci i młodzieży - obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza psychotycznymi, ze znacznymi, zagrażającymi lub utrwalonymi zaburzeniami funkcjonowania życiowego; wskazany jest podział oddziału dziennego psychiatrycznego dla dzieci i młodzieży na pododdział dla dzieci do 13. roku życia i pododdział młodzieżowy; w ramach pobytu są podejmowane działania konsultacyjno-edukacyjne dla rodzin osób z zaburzeniami psychicznymi.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2.
	2) porada lekarska diagnostyczna - porada rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 3 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, obejmująca: a) zebranie wywiadu, w tym od przedstawicieli ustawowych, b) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, c) skierowanie na niezbędne badanie psychologiczne, d) niezbędne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne, e) ustalenie rozpoznania i planu terapeutycznego (obejmuje również omówienie rozpoznania i ustalonego planu terapeutycznego z przedstawicielem ustawowym świadczeniobiorcy).	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c. Czas udzielania porady wynosi 60 minut.
	3) porada lekarska terapeutyczna - porada kontynuująca leczenie według planu leczenia, obejmująca: a) ocenę stanu psychicznego i somatycznego, b) ocenę postępów leczenia (obejmuje również omówienie postępów leczenia z przedstawicielem ustawowym świadczeniobiorcy), c) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c. Czas udzielania porady wynosi 60 minut.
	4) porada lekarska kontrolna - porada obejmująca: a) ogólną ocenę przebiegu leczenia, w tym omówienie oceny przebiegu leczenia z przedstawicielem ustawowym świadczeniobiorcy, b) ocenę stanu somatycznego, w szczególności przy objawach polekowych, c) wydanie niezbędnych zaleceń odnośnie do kontynuacji leczenia, d) niezbędne kontrolne badania diagnostyczne, w tym laboratoryjne.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c. Czas udzielania porady wynosi 30 minut.
	5) porada psychologiczna diagnostyczna - porada, której celem jest wykonanie diagnozy albo pogłębionej diagnostyki uzupełniającej diagnozę funkcjonalną na I poziomie referencyjnym; udzielana z wykorzystaniem metod klinicznych (wywiad, obserwacja, rozmowa) albo wystandaryzowanych narzędzi psychologicznych, rozpoczynająca lub weryfikująca proces diagnostyczno-terapeutyczny, który może wymagać od 1 do 5 porad diagnostycznych u jednego świadczeniobiorcy, zakończona przekazaniem diagnozy, zaleceń lub planu leczenia. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. b. Czas udzielania porady wynosi 60 minut. W przypadku zastosowania metod diagnostycznych wymagających ciągłości w czasie wykraczającym ponad standard 60 minut, czas udzielania porady wynosi 90 minut.
	6) porada domowa lub środowiskowa - porada diagnostyczna, terapeutyczna lub kontrolna udzielana w miejscu pobytu świadczeniobiorcy.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c. Czas udzielania porady wynosi 90 minut i zawiera czas dojazdu do miejsca udzielania świadczenia, przy czym w przypadku gdy świadczenie jest udzielane w tym samym miejscu więcej niż jednej osobie, każde kolejne świadczenie trwa 60 minut.
	7) sesja psychoterapii indywidualnej - sesja z jednym świadczeniobiorcą, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie podstawowych problemów i trudności świadczeniobiorcy, prowadzona według określonej metody. Świadczenie jest realizowane w formie: a) interwencji kryzysowej (pomocy psychospołecznej) - do 6 sesji w okresie do 2 tygodni lub b) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, lub c) psychoterapii długoterminowej - do 75 sesji w okresie roku, lub d) psychoterapii podtrzymującej (po zakończeniu psychoterapii krótko lub długoterminowej) - do 15 sesji w okresie pół roku, jako bezpośrednia forma współpracy ze świadczeniobiorcą polegająca na wspieraniu i utrzymywaniu mocnych cech świadczeniobiorcy, bez ingerencji w jego zaburzone procesy. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a. Czas trwania sesji wynosi 60 minut.	Schizofrenia, zaburzenia schizotypowe i urojeniowe (F20-29). Zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-39). Zaburzenia lękowe w postaci fobii (F40). Inne zaburzenia lękowe (F41). Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (F42). Zaburzenie stresowe pourazowe (F43.1). Zaburzenia adaptacyjne (F43.2) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Inne reakcje na ciężki stres (F43.8). Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) F44. Zaburzenia występujące pod maską somatyczną (F45). Zaburzenia odżywiania (F50). Specyficzne zaburzenia osobowości (F60). Zaburzenia osobowości mieszane i inne (F61). Trwałe zmiany osobowości niewynikające z uszkodzenia ani z choroby mózgu (F62). Zaburzenia nawyków i popędów (F63). Upośledzenie umysłowe lekkiego stopnia (F70) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka (F80) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych (F81) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Specyficzne zaburzenia rozwojowe funkcji motorycznych (F82) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Mieszane specyficzne zaburzenia rozwojowe (F83) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84). Zaburzenia hiperkinetyczne (F90) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Zaburzenia zachowania (F91) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Mieszane zaburzenia zachowania i emocji (F92). Zaburzenia funkcjonowania społecznego rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym (F94) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84. Tiki (F95). Inne zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F98) pod warunkiem współwystępowania kodów X60-X84.
	8) sesja psychoterapii rodzinnej - sesja z rodziną, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, nastawiona na przepracowanie nasilających się problemów i trudności oznaczających dysfunkcjonalność rodziny powodującą ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i somatycznych u członka rodziny, prowadzona według określonej metody. Świadczenie jest realizowane w formie do 12 sesji w okresie pół roku. Dopuszcza się realizację świadczenia w miejscu pobytu świadczeniobiorcy lub jego środowisku.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a, samodzielnie albo z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a. Czas trwania sesji wynosi 90 minut.
	9) sesja psychoterapii grupowej - sesja realizowana w grupach świadczeniobiorców, stanowiąca element ustalonego planu leczenia, prowadzona według określonej metody. Świadczenia mogą być realizowane w formie: a) psychoterapii krótkoterminowej - do 25 sesji w okresie pół roku, b) psychoterapii długoterminowej - do 50 sesji w okresie roku. Realizacja świadczenia jest możliwa przy założeniu regularnych spotkań grupy liczącej od 6 do 12 osób. Jednocześnie sesja psychoterapii grupowej może się odbyć w przypadku absencji uczestników, jeżeli uczestniczą w niej minimum 3 osoby.	Realizują dwie osoby, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a, albo osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. b, z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a, z osobą, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. b. Czas trwania sesji wynosi 90 minut.
	10) porada kompleksowo-konsultacyjna dla osób z autyzmem dziecięcym: wstępne - diagnostyczne i kontrolne świadczenie specjalistyczne dla osób z autyzmem dziecięcym lub innymi całościowymi zaburzeniami rozwoju (F84), nieobjętych opieką w programie terapeutyczno-rehabilitacyjnym dla osób z autyzmem dziecięcym; poradą mogą być objęte również osoby powyżej 18. roku życia z tym rozpoznaniem; świadczenie jest udzielane przez przynajmniej dwie osoby z zespołu specjalistów i obejmuje: a) zebranie wywiadu, b) badanie stanu psychicznego i somatycznego, c) badanie psychologiczne (w razie potrzeby z zastosowaniem specjalistycznych testów lub kwestionariuszy) lub logopedyczne, lub pedagogiczne, d) instruktaż i psychoedukację dla rodzin, e) konsultacje dla osób sprawujących opiekę nad dziećmi w placówkach, prowadzące do ustalenia rozpoznania, diagnozy funkcjonalnej, zaleceń w formie indywidualnego programu terapeutyczno-rehabilitacyjnego i wydania zaświadczenia i opinii w formie pisemnej; porada kompleksowo-konsultacyjna dla osób z autyzmem dziecięcym jest realizowana tylko przez poradnie, które spełniają odpowiednie warunki lokalowe (pokój obserwacji) - łącznie dla jednego świadczeniobiorcy do 24 godzin porad w okresie roku.	1. Personel: zespół przeszkolony w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu: 1) osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. b; 2) osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c; 3) pedagog specjalny; 4) logopeda. 2. Pozostałe warunki: 1) zapewnienie konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie pediatrii lub lekarza, który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie pediatrii, lub lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii dziecięcej - przeszkolonych w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu; 2) czas udzielania porady wynosi 60 minut albo 120 minut.	Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84). Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (Z03) (tylko dla porady lekarskiej diagnostycznej - w przypadku gdy nie jest możliwe określenie leczonej jednostki chorobowej).
	11) program terapeutyczno-rehabilitacyjny dla osób z autyzmem dziecięcym - zespół świadczeń udzielanych świadczeniobiorcom z rozpoznaniem autyzmu dziecięcego lub innych całościowych zaburzeń rozwoju (F84) i ich rodzinom w celu redukcji objawów psychopato logicznych, poprawy w funkcjonowaniu emocjonalnym, społecznym i poznawczym, poprawy w porozumiewaniu się werbalnym i niewerbalnym, usamodzielnienia i przygotowania do życia w wieku dorosłym; programem mogą być objęte również osoby powyżej 18. roku życia z tym rozpoznaniem; program jest realizowany przez zespół specjalistów i obejmuje: a) wizyty lub porady terapeutyczne, polegające na indywidualnej terapii, b) terapię i poradnictwo psychologiczne dla świadczeniobiorców i ich rodzin, c) terapię zaburzeń mowy oraz porozumiewania się, d) psychoedukację przedstawicieli ustawowych, e) grupowe zajęcia terapeutyczne (realizacja świadczenia jest możliwa przy założeniu regularnych spotkań grupy liczącej od 5 do 10 osób; jednocześnie grupowe zajęcia terapeutyczne mogą się odbyć w przypadku absencji uczestników, jeżeli uczestniczą w nich minimum 3 osoby) - łącznie dla jednego świadczeniobiorcy do 360 godzin leczenia w okresie roku.	1. Personel: zespół przeszkolony w zakresie diagnostyki i terapii autyzmu: 1) osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. b; 2) pedagog specjalny lub pedagog; 3) logopeda; 4) fizjoterapeuta; 5) osoba prowadząca terapię zajęciową. 2. Pozostałe warunki: 1) wizyty terapeutyczne - realizuje pedagog specjalny lub pedagog, lub fizjoterapeuta, lub psycholog posiadający kompetencje w zakresie terapii integracji sensorycznej, lub osoba prowadząca terapię zajęciową; czas trwania wizyty wynosi 60 minut dla każdej osoby personelu; 2) terapia i poradnictwo psychologiczne dla świadczeniobiorców i ich rodzin - realizuje psycholog; czas trwania sesji wynosi 60 minut; 3) terapia zaburzeń mowy oraz porozumiewania się - realizuje logopeda lub pedagog specjalny; czas trwania sesji wynosi 60 minut; 4) psychoedukacja przedstawicieli ustawowych - realizuje psycholog lub pedagog specjalny, lub pedagog, lub logopeda, lub fizjoterapeuta, lub terapeuta zajęciowy; czas trwania wizyty wynosi 60 minut; 5) grupowe zajęcia terapeutyczne - są prowadzone przez minimum dwie osoby personelu; czas trwania zajęć wynosi 60 minut albo 120 minut; 6) czas trwania programu wynosi łącznie 60 minut albo 120 minut, albo 180 minut, albo 240 minut, albo 300 minut dziennie.	Całościowe zaburzenia rozwojowe (F84).
5	Ośrodek wysokospecjalistycznej całodobowej opieki psychiatrycznej - III poziom referencyjny. Świadczenia w izbie przyjęć oraz świadczenia psychiatryczne dla dzieci i młodzieży przeprowadzane na rzecz dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzieży objętych obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcących się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, a także ich rodzin, przedstawicieli ustawowych lub innych osób stanowiących ich oparcie społeczne.	1. Wymagania formalne: oddział psychiatryczny dla dzieci. 1) W lokalizacji: a) izba przyjęć z osobnym działem przyjęć dla dzieci albo b) szpitalny oddział ratunkowy z osobnym działem przyjęć dla dzieci, albo c) izba przyjęć dla dzieci, jeżeli nie jest kontraktowana odrębnie, albo d) szpitalny oddział ratunkowy dla dzieci, jeżeli nie jest kontraktowany odrębnie; 2) realizacja świadczeń w zakresie centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - poradni zdrowia psychicznego - II poziom referencyjny albo centrum zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży - II poziom referencyjny. 2. Personel: 1) psycholog lub specjalista psychologii klinicznej, lub psycholog w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychologii klinicznej, lub psycholog kliniczny, lub psycholog z udokumentowanym co najmniej dwuletnim doświadczeniem w pracy klinicznej z dziećmi i młodzieżą, lub specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub osoba w trakcie specjalizacji w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, lub osoba ubiegająca się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty - równoważnik 5 etatów przeliczeniowych na 40 łóżek*; 2) osoba prowadząca terapię zajęciową - równoważnik 1,5 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 3) pielęgniarki; 4) lekarz specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży lub lekarz specjalista psychiatra w trakcie specjalizacji z psychiatrii dzieci i młodzieży z wyjątkiem pododdziału dla dzieci i młodzieży do 16. roku życia - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 40 łóżek*; 5) lekarz specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży lub lekarz specjalista psychiatrii, lub lekarz w trakcie specjalizacji z psychiatrii dzieci i młodzieży, lub lekarz ze specjalizacją pierwszego stopnia z psychiatrii dzieci i młodzieży lub psychiatrii - równoważnik 3 etatów przeliczeniowych na 40 łóżek*. 3. Organizacja udzielania świadczeń: 1) świadczeniodawca udziela świadczeń następującej grapie świadczeniobiorców: dzieci przed rozpoczęciem realizacji obowiązku szkolnego, dzieci i młodzież objęci obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcący się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, a także ich rodziny lub przedstawiciele ustawowi; 2) świadczeniodawca udziela świadczeń całodobowych przez 7 dni w tygodniu; 3) świadczeniodawca zapewnia dostęp do konsultacji lekarza specjalisty w dziedzinie pediatrii lub chorób wewnętrznych, lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii, lekarza specjalisty w dziedzinie kardiologii, gastroenterologii oraz endokrynologii; 4) świadczeniodawca realizuje konsylia z podmiotami I i II poziomu referencyjnego, w których leczony był pacjent; 5) świadczeniodawca realizuje sesje koordynacji co najmniej raz w miesiącu; 6) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opracowuje i wdraża procedurę współpracy z innymi świadczeniodawcami i podmiotami; 7) świadczeniodawca w okresie do 6 miesięcy od dnia zawarcia z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy o udzielanie świadczeń opracowuje i wdraża sformalizowaną procedurę określającą zasady diagnostyki i leczenia; 8) świadczeniodawca przedstawia świadczeniobiorcy w sposób przystępny i zrozumiały, w formie pisemnej, informację o zalecanym dalszym postępowaniu; 9) świadczeniodawca zapewnia superwizję dla osób udzielających świadczeń: sesja psychoterapii indywidualnej, sesja psychoterapii rodzinnej oraz sesja psychoterapii grupowej; superwizja jest zapewniana co najmniej 12 razy w roku, przy czym w przypadku realizacji tego obowiązku na minimalnym poziomie liczba superwizji w miesiącu nie może być większa niż 2; 10) świadczeniodawca współpracuje z ośrodkami interwencji kryzysowej oraz wydziałami rodzinnymi i nieletnich sądów rejonowych.	Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99). Obserwacja medyczna i ocena przypadków podejrzanych o chorobę lub stany podobne (Z03).
	1) świadczenia w izbie przyjęć albo świadczenia w dziale przyjęć udzielane całodobowo w trybie nagłym, w tym świadczenia diagnostyczno - terapeutyczne, niezakończone hospitalizacją w oddziale lub pobytem w ośrodku lub zakładzie; świadczenia obejmują w razie potrzeby zabezpieczenie medyczne świadczeniobiorców oraz zapewnienie transportu - w razie konieczności kontynuacji leczenia specjalistycznego.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 3-5.
	2) świadczenia psychiatryczne dla dzieci i młodzieży obejmujące diagnostykę, leczenie i wczesną rehabilitację osób z zaburzeniami psychicznymi; wskazany jest podział oddziału szpitalnego psychiatrycznego dla dzieci i młodzieży na pododdział dla dzieci do 13. roku życia i pododdział młodzieżowy.	Realizuje osoba, o której mowa w ust. 2.

Objaśnienia:

* Maksymalnie do liczby łóżek lub miejsc wpisanych do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 633, z późn. zm.).

¹ Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 95).

² § 2 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

³ § 2 pkt 1a dodany przez § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

⁴ § 2 pkt 1a zdanie wspólne zmienione przez § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

⁵ § 2 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

⁶ § 2 pkt 5 lit. b zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b tiret drugie rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

⁷ § 2 pkt 6 lit. g dodana przez § 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

⁸ § 2 pkt 7 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

⁹ § 2 pkt 8 lit. b zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

¹⁰ § 2 pkt 9 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

¹¹ § 2 pkt 9a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 14 sierpnia 2019 r. (Dz.U.2019.1640) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 sierpnia 2019 r.

¹² § 2 pkt 9b dodany przez § 1 pkt 1 lit. e rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

¹³ § 2 pkt 14a:

- dodany przez § 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. f rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

¹⁴ § 2 pkt 15a dodany przez § 1 pkt 1 lit. g rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

¹⁵ § 2 pkt 16 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. h rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

¹⁶ § 2 pkt 16a dodany przez § 1 pkt 1 lit. i rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

¹⁷ § 2 pkt 16b dodany przez § 1 pkt 1 lit. i rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

¹⁸ § 2 pkt 16c dodany przez § 1 pkt 1 lit. i rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

¹⁹ § 2 pkt 20 dodany przez § 1 pkt 1 lit. e rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

²⁰ § 3a:

- dodany przez § 1 rozporządzenia z dnia 16 marca 2020 r. (Dz.U.2020.456) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 marca 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

²¹ § 4 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

²² § 4 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. b rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

²³ § 4 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. c rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

²⁴ § 4 ust. 6 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. d rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

²⁵ § 4 ust. 8:

- dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 14 sierpnia 2019 r. (Dz.U.2019.1640) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 sierpnia 2019 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. e rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

²⁶ § 10 ust. 1a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 2 grudnia 2020 r. (Dz.U.2020.2155) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2020 r.

²⁷ § 11 pkt 4 dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

²⁸ § 13 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 2 grudnia 2020 r. (Dz.U.2020.2155) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2020 r.

²⁹ Załącznik nr 1:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 5 października 2020 r. (Dz.U.2020.1785) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 października 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 2 grudnia 2020 r. (Dz.U.2020.2155) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a i pkt 4 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

³⁰ Załącznik nr 2:

- zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 2 grudnia 2020 r. (Dz.U.2020.2155) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a i § 1 pkt 6 lit. a rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

³¹ Załącznik nr 4:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 16 września 2020 r. (Dz.U.2020.1641) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 września 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 5 października 2020 r. (Dz.U.2020.1785) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 października 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. b i pkt 5 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

³² Załącznik nr 5:

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 5 października 2020 r. (Dz.U.2020.1785) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 października 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. b i § 1 pkt 6 lit. brozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

³³ Załącznik nr 6:

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 16 września 2020 r. (Dz.U.2020.1641) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 września 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. c rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 15 marca 2023 r. (Dz.U.2023.510) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 marca 2023 r.

³⁴ Załącznik nr 7:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. d i pkt 7 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. c i § 1 pkt 6 lit. c rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r.

³⁵ Załącznik nr 8:

- dodany przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 14 sierpnia 2019 r. (Dz.U.2019.1640) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 sierpnia 2019 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 16 września 2020 r. (Dz.U.2020.1641) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 września 2020 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2400) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r., z tym że w zakresie lp. 4 w kolumnie 3 ust. 3 pkt 3 wchodzi w życie z dniem 1 września 2023 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 11 października 2022 r. (Dz.U.2022.2184) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 listopada 2022 r., z tym że w zakresie lp. 3 kolumna 3 ust. 2 pkt 2 lit. a oraz lp. 4 kolumna 3 ust. 2 pkt 1 lit. b tiret pierwsze wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., w zakresie lp. 1 kolumna 3 ust. 2 pkt 3 oraz lp. 2 kolumna 3 ust. 2 pkt 3 wejdzie w życie z dniem 1 kwietnia 2024 r. a w zakresie lp. 4 kolumna 3 ust. 3 pkt 3 wejdzie w życie z dniem 1 września 2024 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 15 marca 2023 r. (Dz.U.2023.510) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 marca 2023 r.