Część 3 - STOSUNEK SŁUŻBOWY. - Straż Więzienna.
Dz.U.1932.74.667
Akt utracił mocCZĘŚĆ III.
STOSUNEK SŁUŻBOWY.
STOSUNEK SŁUŻBOWY.
Przepisy ogólne.
Przepisy ogólne.
Stosunek służbowy funkcjonarjuszów Straży Więziennej zawiązuje się z chwilą doręczenia pisma nominacyjnego.
Mianowany funkcjonarjusz Straży Więziennej obejmuje służbę w dniu, wyznaczonym w piśmie nominacyjnem, zgłaszając się do wskazanego w tem piśmie przełożonego.
Przed tym przełożonym funkcjonarjusze Straży Więziennej składają przysięgę w następującem brzmieniu:
"Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu na powierzonem mi stanowisku pożytek Państwa Polskiego oraz dobro publiczne mieć zawsze przed oczyma, władzy zwierzchniej Państwa Polskiego wierności dochować, obowiązki swoje gorliwie i sumiennie spełniać, rozkazy i polecenia swych władz dokładnie wykonywać, tajemnicy urzędowej dochować, przepisów prawa strzec pilnie, wszystkich obywateli Kraju w równem mając zachowaniu. Tak mi Panie Boże dopomóż".
W razie niezgłoszenia się w oznaczonym czasie, nominacja traci moc, jeżeli zamianowany nie usprawiedliwił zwłoki w ciągu dni 15 od dnia doręczenia mu pisma nominacyjnego.
Czas służby liczy się od dnia rzeczywistego jej objęcia (art. 25 ust. 1). W razie bezpośredniego przejścia z innej służby państwowej, cywilnej lub wojskowej, czas służby w Straży Więziennej liczy się od dnia zwolnienia od poprzednich obowiązków służbowych.
Władza przełożona prowadzi dla każdego funkcjonarjusza Straży Więziennej wykaz stanu służby, który jest szczegółowym opisem przebiegu służby.
Starszeństwo służbowe funkcjonarjuszów Straży Więziennej równego stopnia ustala się na podstawie czasu służby w tym samym stopniu. Czas służby w danym stopniu liczy się od dnia mianowania na ten stopień.
W razie równego czasu służby w danym stopniu bierze się, celem ustalenia starszeństwa służbowego, kolejno pod uwagę:
Listy starszeństwa służbowego wszystkich funkcjonarjuszów Straży Więziennej prowadzi Główny Inspektor Straży Więziennej dla każdego stopnia zosobna.
Listy te należy corocznie zamykać według stanu z dnia 31 grudnia. Interesowani mogą je przeglądać i w ciągu dni 15 po przejrzeniu mogą zwrócić się w drodze służbowej o sprostowanie.
Obowiązki.
Obowiązki.
Funkcjonarjusza Straży Więziennej obowiązuje wierność wobec Rzeczypospolitej, poszanowanie prawa, posłuszeństwo względem przełożonych, bezstronność, sumienność i gorliwość w wykonywaniu obowiązków.
Funkcjonariusze Straży Więziennej obowiązani są zachować w tajemnicy wszystkie sprawy, o których powzięli wiadomość w związku ze swem stanowiskiem służbowem, jeżeli sprawy takie uznano za poufne, lub gdy utrzymania ich w tajemnicy wymaga dobro Państwa albo względy służbowe.
Zachowanie tajemnicy obowiązuje wobec każdego, komu funkcjonarjusze Straży Więziennej nie są obowiązani donosić o tych sprawach służbowo. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa zarówno w czasie służby czynnej, jak i po rozwiązaniu stosunku służbowego.
Od obowiązku zachowania tajemnicy może funkcjonarjusza Straży Więziennej zwolnić jego obecna lub ostatnio przełożona władza.
Funkcjonarjusz Straży Więziennej obowiązany jest donieść natychmiast władzy przełożonej o każdej przeszkodzie do pełnienia służby. Władza przełożona może zażądać udowodnienia tej przeszkody, a w przypadku choroby funkcjonarjusza Straży Więziennej poddać go badaniu lekarskiemu.
Funkcjonarjusza Straży Więziennej, którego nieobecność w służbie wskutek choroby trwa dłużej niż rok, należy z urzędu przenieść na emeryturę na zasadach, określonych w przepisach emerytalnych. Jeżeli funkcjonarjusz Straży Więziennej praw emerytalnych nie nabył, stosunek służbowy z nim należy rozwiązać, przyznając mu odprawę w wysokości trzymiesięcznego, ostatnio pobieranego uposażenia - w razie przesłużenia mniej, niż trzech lat w służbie państwowej, a sześciomiesięcznego - w razie przesłużenia trzech lat lub więcej.
Funkcjonarjuszom Straży Więziennej nie wolno przyjmować żadnej posady ani stanowiska, ani też oddawać się takim zajęciom, których wykonywanie jest sprzeczne z obowiązkami służbowemi, lub które mogą budzić wątpliwości co do bezstronnego i sumiennego wypełniania obowiązków służbowych.
Jeżeli funkcjonarjusz Straży Więziennej chciałby przyjąć jakiekolwiek zajęcie uboczne, przynoszące mu korzyści materjalne, winien uprzednio uzyskać na to zezwolenie władzy przełożonej. Zezwolenia tego niższym funkcjonarjuszom Straży Więziennej udziela właściwy naczelnik więzienia, zaś wyższym funkcjonarjuszom - Główny Inspektor.
Funkcjonarjusz Straży Więziennej obowiązany jest bezzwłocznie zaniechać takich zajęć, które władza przełożona uzna za niedopuszczalne w myśl postanowień niniejszego artykułu.
O zajęciu samodzielnem żony oraz dzieci nieletnich, pozostających we wspólnem gospodarstwie domowem, funkcjonarjusz Straży Więziennej winien zawiadomić władzę przełożoną, która może sprzeciwić się wykonywaniu takiego zajęcia, jeżeli to uchybia godności funkcjonarjusza Straży Więziennej albo interesom służby.
Funkcjonarjusze Straży Więziennej, ich krewni wstępni i zstępni, rodzeństwo oraz małżonkowie nie mogą zawierać umów gospodarczych z władzami więziennemi i więźniami.
Niżsi funkcjonarjusze Straży Więziennej mogą być skoszarowani. Pomieszczenia w koszarach są bezpłatne i nie są uważane za mieszkania służbowe, ani za mieszkania, dostarczone w lokalach państwowych lub przez Państwo zarządzanych, na zasadach ustalonych w ustawie o uposażeniu funkcjonarjuszów państwowych.
Wyższym funkcjonarjuszom Straży Więziennej i w koszarach nieumieszczonym niższym funkcjonarjuszom władza przełożona może dostarczyć mieszkań w lokalach państwowych lub przez Państwo najętych, albo zarządzanych, na zasadach, ustalonych w ustawie o uposażeniu. Funkcjonarjuszowi Straży Więziennej nie wolno odmówić zajęcia takiego mieszkania, jeżeli władza przełożona uzna to za konieczne ze względu na interes służby.
W razie rozwiązania stosunku służbowego lub przeniesienia do innego działu zarządu państwowego, a także w razie przeniesienia służbowego do innej miejscowości, funkcjonarjusze, zajmujący lokal, obowiązani są na żądanie władzy przełożonej opróżnić go w ciągu trzech miesięcy od dnia rozwiązania stosunku służbowego, bądź przeniesienia. W przypadku przeniesienia w stan nieczynny termin ten liczy się od dnia rozwiązania stosunku służbowego. W razie niezastosowania się do wezwania w określonym terminie, władza przełożona uprawniona jest do zarządzenia opróżnienia lokalu w drodze egzekucji administracyjnej.
Jeżeli szczególne warunki służbowe tego wymagają, naczelnik więzienia może zarządzić czasowe ograniczenie wydalania się podległych mu funkcjonarjuszów Straży Więziennej z więzienia lub z miejsca zamieszkania.
Funkcjonarjuszom Straży Więziennej wolno należeć do związków i stowarzyszeń tylko za zezwoleniem władzy przełożonej.
Prawa.
Prawa.
Funkcjonarjusze Straży Więziennej, którzy przesłużyli przynajmniej rok w służbie państwowej, mają prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego, a mianowicie:
wyżsi funkcjonarjusze Straży Więziennej: do lat ośmiu służby państwowej - przez cztery tygodnie, ponad osiem do szesnastu lat - przez pięć tygodni, ponad szesnaście lat służby - przez sześć tygodni;
niżsi funkcjonarjusze Straży Więziennej: do lat trzech służby państwowej - przez dwa tygodnie, ponad trzy do dziesięciu lat - przez trzy tygodnie, ponad dziesięć lat służby - przez cztery tygodnie.
Urlop wypoczynkowy można wstrzymać lub odwołać, jeżeli tego wymagają ważne względy służbowe.
Skoro jednak następnie okoliczności na to pozwolą, należy umożliwić wykorzystanie urlopu jeszcze w tym samym roku kalendarzowym. W przeciwnym razie należy to uwzględnić, w miarę możności, przy wymiarze urlopu wypoczynkowego w roku następnym.
Koszty podróży, spowodowane odwołaniem z urlopu, będą zwrócone ze Skarbu Państwa według zasad, ustalonych dla podróży służbowych.
Urlopów udziela wyższym funkcjonarjuszom Straży Więziennej Główny Inspektor Straży Więziennej, niższym zaś funkcjonarjuszom - naczelnik więzienia.
Funkcjonarjusze Straży Więziennej mogą otrzymać urlop w celu załatwienia spraw osobistych, rodzinnych i majątkowych na czas nie dłuższy jednorazowo niż trzy dni; urlopu takiego udziela przełożony (art. 7). Termin ten może być przedłużony tylko w wyjątkowych przypadkach do dni pięciu.
W razie przeniesienia służbowego do innej miejscowości, funkcjonarjusz Straży Więziennej otrzymuje z urzędu urlop, którego czas trwania określa się przy zarządzeniu przeniesienia; urlop ten trwać może od pięciu do czternastu dni.
Urlopy takie nie są wliczane do wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Oprócz tego, na prośbę funkcjonarjusza Straży Więziennej, może mu być udzielony bezpłatny dłuższy urlop, najwyżej do lat dwu; czasu trwania takiego urlopu nie wlicza się do lat służby. Władza może od tych warunków odstąpić w całości lub w części tylko wówczas, gdy udzielenie dłuższego urlopu pożądane jest z ważnych względów publicznych.
Funkcjonarjusze Straży Więziennej awansują do wyższych stopni według uznania władzy, która bierze pod uwagę starszeństwo służbowe, uzdolnienie, użyteczność i inne kwalifikacje służbowe oraz naukowe funkcjonarjuszów.
Awansować można każdorazowo tylko o jeden stopień.
Wyższych funkcjonarjuszów Straży Więziennej awansuje Minister Sprawiedliwości za zgodą Prezesa Rady Ministrów, niższych zaś - Główny Inspektor.
Nie mogą awansować funkcjonarjusze Straży Więziennej:
Funkcjonarjusze Straży Więziennej mogą awansować po przesłużeniu co najmniej określonego poniżej czasu w danym stopniu:
w stopniu strażnika więziennego - dwóch lat,
w stopniu starszego strażnika więziennego - trzech lat,
w stopniu przodownika Straży Więziennej - czterech lat,
w stopniu aspiranta Straży Więziennej - trzech lat,
w stopniu podkomisarza Straży Więziennej - trzech lat,
w stopniu komisarza Straży Więziennej - trzech lat,
w stopniu nadkomisarza Straży Więziennej - trzech lat.
Minister Sprawiedliwości w stosunku do wyższych funkcjonarjuszów a Główny Inspektor w stosunku do niższych funkcjonarjuszów mogą w poszczególnych przypadkach skrócić - nie więcej jednak jak o połowę - terminy służby, określone w art. 48, jeżeli przemawiają za tem względy tego rodzaju, jak: posiadane studja, szczególne uzdolnienie i wybitne zasługi.
Przodownicy Straży Więziennej, nie posiadający warunków, wymienionych w art. 15, wymaganych od kandydatów na wyższych funkcjonarjuszów Straży Więziennej, mogą wyjątkowo awansować na aspirantów, jeżeli odznaczyli się wybitnemi zdolnościami, położyli w służbie więziennej niepospolite zasługi i przesłużyli w Straży Więziennej co najmniej dziewięć lat, z czego w stopniu przodownika lat cztery.
Przy awansach na dalsze stanowiska w Straży Więziennej aspiranci Straży Więziennej, którzy awansowali z przodowników, awansują według ogólnych zasad.
Funkcjonarjuszom Straży Więziennej w przypadkach zasługujących na uwzględnienie, może być przyznana z funduszów państwowych bezprocentowa zaliczka podług zasad, stosowanych względem funkcjonarjuszów państwowych.
Uposażenie funkcjonarjuszów Straży Więziennej ulega zajęciu administracyjnemu, tudzież zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu najwyżej do wysokości jednej piątej części sumy uposażenia, przypadającego do wypłaty, jeżeli zaś chodzi o roszczenia za alimenty - także do wysokości drugiej piątej części.
W razie zbiegu zapowiedzeń za alimenty i za inne należności lub długi, pierwszą piątą część uposażenia należy proporcjonalnie podzielić między alimenty i inne należności lub długi, drugą zaś piątą część przekazuje się wyłącznie na zaspokojenie samych tylko alimentów, jeżeliby na nie pierwsza piąta część, w razie zbiegu innych wierzycieli, nie wystarczała.
Wyłącza się zupełnie z pod zapowiedzeń i zajęć, wymienionych w artykule poprzednim:
Ustępowanie pod jakimkolwiek tytułem prawa do pobierania uposażenia jest wzbronione. Wszelka umowa, niezgodna z tym zakazem, jest nieważna.
Funkcjonarjuszom Straży Więziennej i ich najbliższej rodzinie zapewnia się opiekę lekarską i środki lecznicze w zakresie ustalonym dla funkcjonarjuszów państwowych.
Funkcjonarjusze Straży Więziennej, pełniący służbę w miejscowościach, w których korzystanie z pomocy lekarskiej, przewidziane w ustępie poprzednim, jest utrudnione, korzystają bezpłatnie z opieki lekarzy więziennych, a nadto ze środków leczniczych z aptek więziennych za zwrotem kosztów własnych apteki.
Funkcjonarjusze Straży Więziennej mają prawo do uposażenia emerytalnego, a wdowy i sieroty po nich do zaopatrzenia wdowiego i sierocego na zasadach, zawartych w ogólnych przepisach o zaopatrzeniu emerytalnem, przyczem z chwilą przyjęcia do służby funkcjonarjusze Straży Więziennej (art. 20) uważani są, o ile chodzi o prawa emerytalne, za mianowanych na stałe. Funkcjonarjuszowi Straży Więziennej, po ukończeniu pięciu lat rzeczywistej służby czynnej, następne lata służby czynnej liczą się do wymiaru emerytury w stosunku dwunastu miesięcy służby rzeczywistej za szesnaście miesięcy.
Funkcjonarjusz Straży Więziennej, który wskutek przestępstwa, popełnionego na jego osobie w związku ze służbą, lub nieszczęśliwego wypadku, doznanego z powodu lub w czasie pełnienia obowiązków służbowych, albo też w związku z ich pełnieniem, lub wskutek choroby zakaźnej, panującej epidemicznie w miejscu służby, utracił całkowicie zdolność do pracy zarobkowej, otrzymuje, niezależnie od zaopatrzenia emerytalnego, jednorazowe odszkodowanie w wysokości dwudziestoczterokrotnego pełnego uposażenia, pobranego w ostatnim miesiącu.
Jeżeli funkcjonarjusz Straży Więziennej z przyczyn, wymienionych wyżej, utracił życie, jednorazowe odszkodowanie, określone w ustępie pierwszym niniejszego artykułu, otrzymuje pozostała po nim wdowa, dzieci ślubne i uprawnione, niezależnie od pośmiertnego oraz zaopatrzenia emerytalnego.
Do wymienionego odszkodowania stosują się zasady regulujące wypłatę zaopatrzenia wdowiego i sierocego.
Postanowienia niniejszego artykułu nie uchylają przepisów, dotyczących szczególnego wymiaru zaopatrzenia emerytalnego, wdowiego i sierocego (art. 9, 11-13 ustawy z dnia 11 grudnia 1923 r. o zaopatrzeniu emerytalnem funkcjonarjuszów państwowych i zawodowych wojskowych (Dz. U. R. P. z 1931 r. Nr. 42, poz. 380), w brzmieniu ustawy z dnia 18 marca 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. 26, poz. 239).
Dzieci ślubne i uprawnione tych funkcjonarjuszów Straży Więziennej, którzy utracili życie wskutek przyczyn, wymienionych w artykule poprzednim, mają pierwszeństwo przy przyjmowaniu do państwowych zakładów naukowych i, do ukończenia lat osiemnastu, będą kształcone w tych zakładach na koszt Skarbu Państwa.
Zmiany w stosunku służbowym.
Zmiany w stosunku służbowym.
Funkcjonarjusz Straży Więziennej może być służbowo przeniesiony do innej miejscowości, albo na inne stanowisko z urzędu dla dobra służby, albo na własną prośbę.
Wyższych funkcjonarjuszów Straży Więziennej przenosi Minister Sprawiedliwości, niższych zaś - Główny Inspektor.
Główny Inspektor Straży Więziennej może, w razie potrzeby, delegować funkcjonarjusza Straży Więziennej do czasowego pełnienia służby poza miejscem jego stałego urzędowania.
Stosunek służbowy funkcjonarjusza Straży Więziennej, przed upływem lat trzech jego służby w tej straży, może być w każdej chwili rozwiązany, jeżeli władza mianująca uzna że dany funkcjonarjusz nie nadaje się do służby.
Przy rozwiązaniu stosunku służbowego, na podstawie ustępu poprzedniego niniejszego artykułu, funkcjonarjusze Straży Więziennej w razie nienagannego zachowania się, otrzymują, jeżeli nie nabyli praw emerytalnych, odprawę w wysokości: jednomiesięcznego uposażenia za służbę do jednego roku, dwumiesięcznego uposażenia za służbę od jednego roku do lat dwu, trzechmiesięcznego uposażenia za służbę ponad dwa lata.
Władza mianująca może, w przypadkach wyjątkowych, zarówno przy samem mianowaniu, jak i po mianowaniu, postanowić, że przepis ustępu pierwszego niniejszego artykułu nie będzie zastosowany.
Jeżeli wskutek zmian organizacyjnych w Straży Więziennej powstanie czasowo brak odpowiedniego stanowiska tego samego stopnia dla danego funkcjonarjusza Straży Więziennej, albo gdy zajdą okoliczności, nie pozwalające, ze względu na dobro służby, na dalsze zajmowanie przez danego funkcjonarjusza stanowiska w Straży Więziennej - to funkcjonarjusz ten będzie przeniesiony w stan nieczynny.
Wyższych funkcjonarjuszów Straży Więziennej przenosi w stan nieczynny Minister Sprawiedliwości za zgodą Prezesa Rady Ministrów, niższych zaś funkcjonarjuszów - Minister Sprawiedliwości.
Przez czas pozostawania w stanie nieczynnym funkcjonarjusz Straży Więziennej pobiera pełne uposażenie służbowe.
Czas, spędzony w stanie nieczynnym, zalicza się tylko do wymiaru emerytury.
Funkcjonarjusz Straży Więziennej, przeniesiony w stan nieczynny, może być w każdej chwili powołany zpowrotem do służby czynnej; jeżeli jednak powołanie takie nie nastąpi w ciągu dwóch miesięcy od dnia przeniesienia go w stan nieczynny, lub też, jeżeli w tym samym czasie nie nastąpi przeniesienie funkcjonarjusza do innego działu zarządu państwowego (art. 67), należy rozwiązać stosunek służbowy, stosując postanowienia ustawy emerytalnej.
Do innego działu zarządu państwowego funkcjonarjusz Straży Więziennej może być przeniesiony tylko za swoją zgodą.
Funkcjonarjusza Straży Więziennej, wybranego do ciała ustawodawczego, zwalnia się na czas trwania mandatu od sprawowania służby, wstrzymując mu zarazem na cały ten czas uposażenie służbowe.
Po wygaśnięciu mandatu funkcjonarjusz Straży Więziennej powraca do służby w tym samym stopniu.
Czas sprawowania mandatu do ciała ustawodawczego zalicza się całkowicie do czasu służby.
Działalność funkcjonarjusza Straży Więziennej w czasie wykonywania mandatu poselskiego, będąca w związku z wykonywaniem obowiązków poselskich, nie może być podstawą do dochodzeń służbowych przeciwko niemu.
Stosunek służbowy funkcjonarjusza Straży Więziennej może być rozwiązany także na jego prośbę.
Prośbę taką składa się na piśmie w drodze służbowej; funkcjonarjusze w stanie nieczynnym składają ją temu przełożonemu, któremu podlegali przed przeniesieniem w stan nieczynny.
Decyzja w sprawie rozwiązania stosunku służbowego na własną prośbę funkcjonarjusza Straży Więziennej należy do władzy, powołanej do mianowania.
Władza ta może rozwiązanie stosunku służbowego odroczyć względem wyższych funkcjonarjuszów na czas do sześciu miesięcy, a względem niższych funkcjonarjuszów - na czas do trzech miesięcy, licząc od dnia decyzji.
Odpowiedź na prośbę o rozwiązanie stosunku służbowego winna być podana do wiadomości proszącego nie później, niż w ciągu czterech tygodni od dnia jej złożenia bezpośredniemu przełożonemu.
Przez wystąpienie ze służby na własną prośbę (art. 70) funkcjonarjusz Straży Więziennej i jego rodzina tracą wszelkie prawa, wynikające ze stosunku służbowego w Straży Więziennej. Postanowienie niniejsze ma również zastosowanie z wyjątkiem prawa do odprawy, przewidzianej w art. 62 ust. 2, w przypadku rozwiązania stosunku służbowego w myśl postanowień art. 62 ust. 1.
W razie ponownego wstąpienia do służby w Straży Więziennej, prawa, nabyte przez poprzednią służbę, mogą być przywrócone zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości.
Mianowanie funkcjonarjusza Straży Więziennej będzie uznane za nieważne, a funkcjonarjusz Straży Więziennej będzie wydalony ze służby, jeżeli mianowanie nastąpiło na podstawie dokumentów fałszywych lub nieważnych, albo jeżeli wyjdą najaw okoliczności, nie dopuszczające mianowania w myśl obowiązujących przepisów.
Orzeczenia o unieważnieniu nominacji i o wydaleniu ze służby wyda władza, powołana do mianowania.