Część 1 - PRZEPISY SŁUŻBOWE. - Stosunek służbowy, uposażenie i zaopatrzenie emerytalne pracowników Państwowego Banku Rolnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1929.92.685

Akt utracił moc

Wersja od: 31 maja 1932 r.

CZĘŚĆ  I.

PRZEPISY SŁUŻBOWE.

Postanowienia ogólne.

§ 3. Kandydaci do służby w Państwowym Banku Rolnym winni posiadać:

1) obywatelstwo polskie;

2) nieskazitelną przeszłość;

3) kwalifikacje pod względem wykształcenia i przygotowania, odpowiednie do zakresu czynności, jakie mają pełnić;

4) dobry stan zdrowia;

5) wiek określony w § 4;

6) dowód, iż dopełnili obowiązku powszechnej służby wojskowej, lub od służby tej w czasie pokoju zostali zwolnieni.

§ 4. Kandydaci do służby winni posiadać ukończony 21 rok życia.

Zasadniczo nie mogą być przyjmowane osoby, które przekroczyły 40 rok życia. Powyżej tego wieku mogą być przyjęte te osoby, których pozyskanie, ze względu na specjalne kwalifikacje zawodowe kandydata, będzie dla Banku szczególnie pożądane, z zachowaniem jednak postanowień ustępu końcowego § 15.

§ 5. Nie mogą być przyjęte do służby osoby, przeciw którym toczy się postępowanie karno-sądowe, dyscyplinarne lub upadłościowe, albo też postępowanie o pozbawienie ich własnowolności.

§ 6. Ubiegający się o przyjęcie do służby winni do podania dołączyć:

1) metrykę urodzenia,

2) dowód obywatelstwa polskiego,

3) świadectwa szkolne,

4) dokument wojskowy,

5) świadectwa z ewentualnej poprzedniej pracy,

6) dokładny życiorys

oraz powołać się na referencje przynajmniej dwóch wiarogodnych osób.

§ 7. Przed przyjęciem do służby kandydat zostaje poddany badaniu przez lekarza wskazanego przez Bank.

§ 8. Pracownicy kategorji A z uposażeniem od I do VII stopnia płac włącznie (§ 74) przyjmowani są na służbę na mocy decyzji Prezesa Banku, pozostali zaś pracownicy - na mocy decyzji Naczelnego Dyrektora.

Naczelny Dyrektor może przekazać dyrektorom oddziałów, względnie ich kierownikom, prawo decydowania o przyjmowaniu na służbę pracowników kategorji A, z uposażeniem od XVIII do XV stopnia płac włącznie, oraz pracowników kategorji B.

§ 9. W umowie służbowej należy wymienić kategorję (§ 14) i stopień płac, przyznane pracownikowi, termin i miejsce zgłoszenia się do służby. Ponadto należy w umowie zaznaczyć, że stosunek służbowy, uposażenie i zaopatrzenie emerytalne regulują przepisy niniejszego rozporządzenia, oraz że stosunek służbowy uważa się za zawiązany z dniem objęcia czynności służbowych.

§ 10. W razie niezgłoszenia się do służby w terminie w umowie ustalonym, umowa może być przez Bank rozwiązana, o ile kandydat w ciągu dni dziesięciu od ustalonego terminu nie usprawiedliwi zwłoki, lub też o ile w ciągu jednego miesiąca od terminu ustalonego w umowie, pomimo usprawiedliwienia, nie obejmie czynności służbowych.

Przepis poprzedniego ustępu nie ma zastosowania, o ile w umowie wyraźnie zastrzeżono, że pracownik winien objąć czynności służbowe w terminie tą umową przewidzianym pod rygorem natychmiastowego jej rozwiązania.

Czas służby liczy się od dnia rzeczywistego objęcia służby.

§ 11. Pracownicy przy objęciu służby składają przyrzeczenie służbowe według następującej roty:

"Przyrzekam na powierzonem mi stanowisku spełniać swe obowiązki gorliwie i sumiennie, przestrzegać ściśle obowiązujących przepisów i wykonywać dokładnie polecenia swych przełożonych, zachować tajemnicę służbową, dbać o dobro instytucji, zachowywać się w służbie i poza służbą w sposób odpowiadający godności instytucji i mego stanowiska".

§ 12. Przyrzeczenie służbowe odbiera w Instytucji Centralnej Naczelny Dyrektor albo upoważniany przez niego do tej czynności dyrektor.

W oddziałach odbierają przyrzeczenia służbowe dyrektorzy oddziałów.

Roty przyrzeczenia służbowego, podpisane przez odbierającego przyrzeczenie oraz przez pracownika, dołącza się do akt osobowych pracownika.

§ 13. Małżonkowie, krewni wstępni i zstępni z urodzenia lub przysposobienia, krewni w linji bocznej do trzeciego oraz powinowaci do drugiego stopnia włącznie nie mogą pracować razem w jednym dziale pracy. Pracownicy pozostający w wyżej wymienionym stosunku nie mogą również jednocześnie pracować w działach kasowych, gospodarczych lub innych, z jednej, a w działach rachuby i kontroli, z drugiej strony, o ile pierwsze podlegają drugim pod względem rachunkowości i kontroli.

O wskazanych wyżej stosunkach pokrewieństwa, względnie powinowactwa, obowiązany jest pracownik zawiadomić pisemnie Dyrekcję Banku.

§ 14. Pracownicy Banku dzielą się na dwie kategorje: kategorję A i kategorję B.

Kategorję A stanowią pracownicy, wykonywujący pracę umysłową w rozumieniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o umowie o pracę pracowników umysłowych (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 323), kategorję B - pracownicy, wykonywujący pracę fizyczną lub przeważnie fizyczną.

§ 15. Kandydaci na pracowników Banku będą przyjmowani na służbę przygotowawczą. Okres ten nie może zasadniczo przekraczać jednego roku, licząc od chwili objęcia służby. Jeżeli jednak pracownik, pozostający na służbie przygotowawczej, nie pełnił z powodu choroby obowiązków służbowych przez okres czasu do 3 miesięcy, wówczas okres służby przygotowawczej może być przedłużony o czas trwania choroby.

W okresie służby przygotowawczej prawa i obowiązki pracownika w czasie pełnienia służby są takie same, jak w służbie stałej, o ile poszczególne przepisy niniejszego rozporządzenia nie zawierają odmiennych postanowień.

Pracowników, pozostających na służbie przygotowawczej, obowiązuje egzamin praktyczny. Prezes Banku na wniosek Naczelnego Dyrektora może zarządzić zwolnienie od egzaminu wszystkich pracowników, zatrudnionych w niektórych działach pracy.

W wyjątkowych wypadkach od odbywania służby przygotowawczej lub od zdania egzaminu mogą zwolnić poszczególnych pracowników: Prezes Banku, jeżeli chodzi o pracowników kategorji A od I do VII stopnia płac włącznie, lub Naczelny Dyrektor, jeżeli chodzi o pozostałych pracowników tej kategorji lub o pracowników kategorji B.

Po zadawalniającem odbyciu służby przygotowawczej i ewentualnem zdaniu egzaminu, lub też o ile nastąpi zwolnienie od odbycia służby przygotowawczej lub egzaminu, pracownik zostaje zaliczony w poczet stałych pracowników Banku, lub też zawarta z nim zostaje specjalna umowa (§ 2).

Pracownik, który ukończył lat 50, może być zaliczony w poczet pracowników stałych o tyle tylko, o ile zostanie mu zaliczony do wysługi emerytalnej czas poprzedniej pracy w takiej ilości, ażeby po osiągnięciu lat 60 miał wysługi emerytalnej co najmniej 10 lat.

Obowiązki pracowników.

§ 16. Pracownik obowiązany jest spełniać swe obowiązki gorliwie i sumiennie oraz dbać o dobro instytucji.

Pracownik obowiązany jest zapoznać się dokładnie z obowiązującemi przepisami i nie może tłumaczyć się ich nieznajomością.

Pracownik odpowiedzialny jest za ścisłe przestrzeganie obowiązujących przepisów oraz poleceń swych przełożonych.

O ile polecenie służbowe jest niezgodne w przekonaniu pracownika z obowiązującemi przepisami, lub przeciwne dobru instytucji, pracownik obowiązany jest o spostrzeżeniu swem zawiadomić przełożonego, lecz w razie potwierdzenia zlecenie to wykonać. W tym wypadku, o ile polecenie było ustne, pracownik może żądać potwierdzenia jego na piśmie.

§ 17. Pracownik może być każdego czasu przeniesiony ze względów służbowych do innej miejscowości lub do innego działu pracy na stanowisko nie niższego stopnia płac zarządzeniem władzy, do której należy przyjęcie na służbę pracownika danej grupy uposażenia (§ 8); przeniesienie pracownika do innej miejscowości nie może być jednak zarządzone przez dyrektora oddziału.

§ 18. Pracownik obowiązany jest zachować w ścisłej tajemnicy stosunki Banku z jego klientami, a w szczególności wysokość żądanych i udzielanych kredytów, ich warunki, nazwiska osób i nazwy instytucyj korzystających z kredytu, nazwiska właścicieli depozytów i wartość tych depozytów, zastawy, stan kont czekowych i książeczek oszczędnościowych klientów i t. p. Wyjaśnień, dotyczących depozytów, zastawów, kont czekowych i książeczek oszczędnościowych, może pracownik udzielać tylko wylegitymowanym ich właścicielom lub ich pełnomocnikom.

Nie wolno zezwalać osobom niepowołanym na przeglądanie ksiąg i akt Banku.

Poza wyżej wymieniomemi sprawami pracownik obowiązany jest zachować w ścisłej tajemnicy wszelkie sprawy, o których powziął wiadomość przy wykonywaniu swych obowiązków służbowych, a które Dyrekcja w drodze zarządzenia uzna za poufne.

Pracownicy również są obowiązani zachować tajemnicę o urządzeniach i środkach ochronnych, mających na celu zabezpieczenie skarbców i kas Banku.

Obowiązek zachowania tajemnicy służbowej trwa zarówno w czasie pełnienia służby, jak i po rozwiązaniu stosunku służbowego.

Bez uprzedniej zgody władz Baraku pracownikowi nie wolno ogłaszać drukiem prac, dotyczących Banku, jak również poruszać w druku spraw, mających jakikolwiek bezpośredni lub pośredni związek z Bankiem.

§ 19. Pracownik winien zachowywać się wobec swych przełożonych z należytym szacunkiem, w stosunku zaś do innych pracowników oraz klientów z uprzejmością i taktem.

Poza służbą powinien pracownik zachowywać się w sposób odpowiadający godności instytucji i swego stanowiska.

§ 20. Wszelkie prośby, zażalenia i doniesienia w sprawach, wynikających ze stosunku służbowego, pracownik winien wnosić w drodze służbowej na ręce bezpośredniego przełożonego, który winien je, o ile sprawa nie należy do jego kompetencji, przedstawić bezzwłocznie władzy właściwej wraz ze swoją opinją.

Pracownik może zwrócić się do wyższej władzy służbowej bezpośrednio tylko w tym wypadku, o ile stwierdzi, że prośba jego, zażalenie lub doniesienie złożone bezpośredniemu przełożonemu nie zostały załatwione przez właściwą władzę.

§ 21. Pracownikowi nie wolno żądać ani przyjmować darów w jakiejkolwiek postaci, ofiarowanych bezpośrednio lub pośrednio jemu lub jego rodzinie w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych, oraz przysparzać sobie lub rodzinie korzyści materjalnych przez wyzyskiwanie swego stanowiska.

§ 22. Pracownik obowiązany jest do pokrycia szkód i strat wyrządzonych Bankowi przez działanie lub zaniedbanie, o ile z jego winy powstały. W braku porozumienia pomiędzy pracownikiem a Bankiem co do obowiązku pokrycia szkód i strat lub co do ich wysokości rozstrzyga sąd.

Prezes Banku na wniosek Naczelnego Dyrektora i za zgodą Ministra Reform Rolnych może zwolnić pracownika w całości lub w części od pokrycia szkód i strat oraz rozłożyć spłatę na raty, uwzględniając stosunki majątkowe pracownika oraz biorąc pod uwagę stopień jego winy i dotychczasowe zachowanie się w służbie.

§ 23. Pracownik obowiązany jest ściśle przestrzegać godzin pracy, które ustalone będą przez władze Banku zgodnie z obowiązującemi ustawami.

O ile ważne względy służbowe tego wymagają, mogą być pracownicy powoływani do pracy również poza normalnemi godzinami urzędowania w wypadkach i pod warunkami przewidzianemi w obowiązujących ustawach o czasie pracy.

§ 24. Bez otrzymania zezwolenia władzy przełożonej może pracownik opuścić zajęcia służbowe tylko z powodu choroby lub innych ważnych i nieprzewidzianych przyczyn. W takich wypadkach pracownik powinien natychmiast zawiadomić swego bezpośredniego przełożonego. Jeżeli nieobecność na służbie, spowodowana innemi niż choroba pracownika nieprzewidzianemi i ważnemi względami trwa dłużej niż 7 dni, pracownik winien zwrócić się do właściwej władzy o udzielenie mu urlopu.

Władza przełożona może żądać od pracownika w każdym wypadku nieobecności jego na służbie, aby udowodnił istnienie przeszkody w pełnieniu obowiązków służbowych, a w przypadku choroby, o ile pracownik nie przedstawi świadectwa Kasy Chorych lub lekarza wskazanego przez Bank, może poddać go badaniu lekarskiemu.

O ile przebieg choroby pracownika wymaga leczenia w miejscowości znajdującej się poza siedzibą służbową pracownika, winien on o zmianie miejsca pobytu w czasie trwania choroby zawiadomić władzę przełożoną.

§ 25. O ile nieobecność na służbie pracownika stałego z powodu choroby trwa więcej niż 12 miesięcy, można rozwiązać z nim stosunek służbowy w sposób przewidziany w § 53 przy zastosowaniu postanowień § 58, względnie przepisów zawartych w części III niniejszego rozporządzenia. Jeżeli po upływie wskazanego wyżej okresu nie nastąpi wypowiedzenie stosunku służbowego, to na dalszy czas choroby winien być udzielony pracownikowi bezpłatny urlop.

O ile nieobecność na służbie z powodu choroby pracownika, pozostającego na służbie przygotowawczej, trwa więcej niż 3 miesiące, stosunek służbowy winien być rozwiązany z upływem tego okresu. W tym wypadku nie ma zastosowania postanowienie § 51 niniejszego rozporządzenia.

Przy obliczaniu 12-miesięcznego, względnie 3-miesięcznego czasu trwania choroby, liczy się jako przerwy tylko te okresy czynnej służby, które wynoszą przynajmniej połowę czasu poprzedniej nieobecności z powodu choroby. O ile służba czynna trwa krócej, nie stanowi ona przerwy, a poszczególne okresy choroby liczy się razem.

§ 26. Pracownik, którego opiece powierzono klucze od biur, skarbca, kas, lub szaf, w razie niestawienia się do służby, obowiązany jest niezwłocznie przesłać klucze swemu bezpośredniemu przełożonemu przez osobę zaufaną.

§ 27. Pracownikowi nie wolno oddawać się poza służbą zajęciom, których wykonanie stoi w sprzeczności z jego obowiązkami służbowemi, przeszkadza mu w należytem pełnieniu obowiązków służbowych, uchybia powadze instytucji, lub może wywołać uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność. Pracownik powinien donieść niezwłocznie na piśmie władzy służbowej o każdem ubocznem zajęciu, przynoszącem mu jakiekolwiek korzyści materjalne i zaniechać w terminie wskazanym przez Bank takich zajęć, które władza przełożona uzna za niedopuszczalne. Pracownikowi nie wolno:

1) grać na giełdzie, brać udziału w operacjach spekulacyjnych i uczestniczyć w grach hazardowych;

2) zajmować się operacjami bankowemi, giełdowemi i kredytowemi, niewchodzącemi w zakres obowiązków służbowych pracownika;

3) prowadzić na rachunek własny lub osób trzecich operacyj handlowych.

§ 28. Pracownik obowiązany jest o spostrzeżonych nadużyciach służbowych zawiadomić władzę Banku, bez względu na osobę, która je popełniła. W tym wypadku nie ma zastosowania przepis § 20.

§ 29. O wszelkich zmianach w stosunkach rodzinnych, wpływających na wymiar uposażenia i świadczeń z funduszu emerytalnego, winien pracownik zawiadomić władzę przełożoną, załączając do zawiadomienia oryginalne dokumenty lub legalizowane ich odpisy.

§ 30. Pracownicy, zajmujący kierownicze stanowiska, winni dbać o należytą organizację i podział pracy między podległym im personelem oraz czuwać nad należytem spełnianiem obowiązków służbowych i nad ładem i porządkiem w biurach.

§ 31. Przez okres swej służby w Banku stali pracownicy obowiązani są do opłacania składek na rzecz funduszu emerytalnego w myśl postanowień części III niniejszego rozporządzenia.

Prawa pracowników.

§ 32. Pracownicy otrzymują uposażenie według zasad, ustalonych w części II niniejszego rozporządzenia.

§ 33. Stali pracownicy mają prawo do odprawy (§ 58), względnie do zaopatrzenia emerytalnego (część III), pozostała zaś po nich rodzina - prawa do świadczeń według zasad, określonych w § 60 i w części III niniejszego rozporządzenia.

§ 34. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie pracownikom mogą być przyznawane bezprocentowe zaliczki na uposażenie, do wysokości 3-miesięcznego uposażenia, względnie do wysokości 6-miesięcznego uposażenia, jeżeli zaliczka jest udzielana na koszty budowy własnego mieszkania, spłacalne w ratach miesięcznych, w okresie czasu nie dłuższym niż 3 lata. Uposażenie, które ma być podstawą wymiaru zaliczki, obejmuje prócz pensji zasadniczej dodatki: na mieszkanie, za wyższe studja, za wysługę lat oraz stołeczny względnie lokalny.

Szczegółowe przepisy w sprawie przyznawania zaliczek wyda Prezes Banku na wniosek Naczelnego Dyrektora i za zgodą Ministra Reform Rolnych.

§ 35. Pracownicy będą zawiadamiani pismami służbowemi o zaliczeniu do liczby pracowników stałych, o przyznaniu wyższego stopnia płac, przeniesieniu do innej miejscowości oraz o innych ważniejszych zmianach w stosunku służbowym, jak również o rozwiązaniu stosunku służbowego.

§ 36. Pracownicy Banku korzystają z urlopów wypoczynkowych zgodnie z ustawą z dnia 16 maja 1922 r. o urlopach dla pracowników, zatrudnionych w przemyśle i handlu (Dz. U. R. P. Nr. 40, poz. 334) i z rozporządzeniem Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 11 czerwca 1923 r. (Dz. U. R. P. Nr. 62, poz. 464) z uwzględnieniem postanowień § 37.

§ 37. Czas trwania urlopu wypoczynkowego określa poniższa tabela:

Kategorja pracowników	Czas nieprzerwanej służby w Banku
	od ^1/2 roku do 1 roku	ponad 1 rok do 10 lat	ponad 10 lat do 20 lat	ponad 20 lat
	czas trwania urlopu
A.	14 dni	1 miesiąc	35 dni	42 dni
B.	8 dni	15 dni	21 dni	1 mies.

Naczelny Dyrektor, o ile pozwalają na to względy służbowe, może przedłużyć w poszczególnych wypadkach okres urlopu ustalony w powyższej tabeli, bez względu na czas służby, dla pracowników kategorji A na stanowiskach kierowniczych do 6 tygodni.

§ 38. Pracownikowi mogą być udzielone, poza urlopem wypoczynkowym, w wyjątkowych wypadkach płatne urlopy dla załatwienia spraw osobistych, rodzinnych lub majątkowych, nieprzekraczające jednorazowo 3 dni; ogółem urlopów takich można udzielić pracownikowi w danym roku kalendarzowym najwyżej 14 dni.

Urlopy przekraczające te normy mogą być udzielane pracownikowi na jego życzenie na poczet najbliższego urlopu wypoczynkowego.

§ 39. Pracownik powołany na perjodyczne ćwiczenia wojskowe otrzymuje na czas trwania tych ćwiczeń płatny urlop.

Pracownik, powołany do pełnienia obowiązków sędziego przysięgłego, ławnika sądu pracy lub w kolegjach ubezpieczeniowych, otrzymuje zwolnienie od zajęć służbowych na te dni, w których wykonywuje powyższe czynności.

§ 40. Z ważnych względów pracownikowi może być udzielony bezpłatny urlop.

Bezpłatny urlop nie może trwać dłużej niż jeden rok, z wyjątkiem wypadku przewidzianego w § 41.

§ 41. Pracownik wybrany na posła lub senatora otrzymuje bezpłatny urlop na czas piastowania mandatu.

§ 42. Pracownik winien przed rozpoczęciem urlopu przekazać w porządku swe czynności wyznaczonemu zastępcy.

§ 43. Pracownicy, którzy otrzymali urlop z jakiegokolwiek powodu, składają raporty, w których winni podać datę rozpoczęcia urlopu oraz dokładny adres w miejscu swego pobytu podczas urlopu. Również składają pracownicy raporty o przystąpieniu do pracy po zakończonym lub przerwanym urlopie.

§ 44. Pracownikowi, którego odwołano z urlopu, przysługuje prawo do zwrotu kosztów podróży do miejsca pobytu w czasie urlopu i zpowrotem, oraz do diet za czas podróży według norm ustalonych dla podróży służbowych, jak również prawo do zwrotu ewentualnych wydatków, spowodowanych przerwaniem urlopu.

§ 45. Bank zwraca pracownikom opłatę za wpisy szkolne dzieci (ślubnych, uprawnionych i przysposobionych oraz pasierbów), kształcących się w krajowych zakładach naukowych średnich ogólnokształcących oraz zawodowych, w wysokości 3/4 opłaty, pobieranej przez zakłady naukowe prywatne, za dzieci, których nie można, było umieścić w zakładach naukowych państwowych lub samorządowych.

Bank zwraca opłatę za wpisy szkolne dzieci pracowniczki zamężnej, pozostającej we wspólności małżeńskiej tylko wówczas, gdy mąż jest trwale niezdolny do pracy, a dzieci utrzymywane są wyłącznie lub przeważnie przez pracowniczkę, przyczem w tym wypadku zwrot opłat szkolnych następuje na podstawie decyzji Prezesa Banku.

§ 46. Pracownicy, którzy tytułem części uposażenia służbowego otrzymają mieszkania w domach będących własnością Banku lub w lokalach i domach przez Bank wynajętych, otrzymywać będą uposażenie, nie wyłączając dodatku mieszkaniowego, zmniejszone o wartość mieszkania ustaloną w umowie służbowej, względnie w dodatkowej umowie.

W wypadku zwolnienia ze służby w Banku winien pracownik opuścić zamieszkiwany lokal w terminie wskazanym w zawartej z nim umowie służbowej, z uwzględnieniem przepisu art. 38 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o umowie o pracę pracowników umysłowych (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 323),

§ 47. Pracownicy mają prawo do korzystania z legitymacyj służbowych wystawionych przez Bank. Wzór legitymacji ustala Prezes Banku.

§ 48. Na wypadek powołania do służby wojskowej na skutek mobilizacji lub częściowego uzupełnienia wojska do stopy wojennej będą pracownicy traktowani pod względem uposażenia i trwania stosunku służbowego narówni z funkcjonariuszami państwowymi.

§ 49. Pracownik winien na żądanie otrzymać świadectwo za czas służby w Banku co do czasu trwania pracy i rodzaju zatrudnienia.

Rozwiązanie stosunku służbowego.

§ 50. Stosunek służbowy pomiędzy pracownikiem a Bankiem rozwiązuje się: 1) na skutek wypowiedzenia przez pracownika lub przez władze Banku (§§ 51, 52 i 53); 2) bez wypowiedzenia w wypadkach przewidzianych § 25 ust. 2 i § 55; 3) w razie śmierci pracownika.

§ 51. W okresie służby przygotowawczej stosunek służbowy pomiędzy pracownikiem kategorji A a Bankiem może być rozwiązany:

1) w okresie pierwszych 3 miesięcy - pierwszego lub szesnastego dnia miesiąca kalendarzowego po uprzedniem dwutygodniowem wypowiedzeniu przez jedną ze stron;

2) w następnych zaś miesiącach - po uprzedniem trzymiesięcznem wypowiedzeniu przez Bank lub jednomiesięcznem wypowiedzeniu przez pracownika.

Stosunek służbowy pomiędzy pracownikiem kategorji B a Bankiem może być w okresie służby przygotowawczej rozwiązany pierwszego lub szesnastego dnia miesiąca kalendarzowego po uprzedniem dwutygodniowem wypowiedzeniu przez jedną ze stron.

§ 52. Pracownik stały może rozwiązać stosunek służbowy po uprzedniem jednomiesięcznem wypowiedzeniu, a o ile chodzi o szefów wydziałów Instytucji Centralnej i zastępców dyrektorów oddziałów - po uprzedniem trzymiesięcznem wypowiedzeniu.

Właściwa władza (§ 56) może, na prośbę pracownika, o ile względy służbowe na to pozwalają, odstąpić od wyżej podanego terminu wypowiedzenia.

§ 53. Z pracownikiem stałym kategorji A właściwa władza (§ 56) może rozwiązać stosunek służbowy po uprzedniem trzymiesięcznem wypowiedzeniu.

Z pracownikiem stałym kategorji B, który nie przebył pełnych 2 lat na służbie w Banku, właściwa władza może rozwiązać stosunek służbowy po uprzedniem jednomiesięcznem wypowiedzeniu, z pracownikiem zaś, który przebył pełne 2 lata na służbie w Banku - po uprzedniem trzymiesięcznem wypowiedzeniu.

Przy rozwiązaniu stosunku służbowego, w myśl przepisów niniejszego paragrafu oraz § 51, może właściwa władza (§ 56) zwolnić pracownika niezwłocznie od pełnienia obowiązków służbowych, wypłacając mu pełne uposażenie (§ 73) za okres czasu, odpowiadający terminowi wypowiedzenia.

§ 54. Jedno i trzymiesięczne okresy wypowiedzenia stosunku służbowego przez Bank lub przez pracownika winny wynosić całkowite miesiące kalendarzowe. Wypowiedzenie nastąpić winno najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego, poprzedzającego okres wypowiedzenia.

Wypowiedzenie nie może nastąpić w czasie urlopu lub choroby pracownika, wykluczenia go od zajęć przez władzę sanitarną oraz podczas odbywania ćwiczeń wojskowych i pełnienia obowiązków sędziego przysięgłego, ławnika sądu pracy lub w kolegjach ubezpieczeniowych, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w § 25.

Jeżeli pracownik zachorował po wypowiedzeniu stosunku służbowego, stosunek ten rozwiązuje się z upływem okresu wypowiedzenia.

§ 55. Właściwa władza (§ 56) winna niezwłocznie rozwiązać stosunek służbowy z pracownikiem w razie skazującego wyroku sądu karnego, o ile skazanie pociąga za sobą utratę zdolności do piastowania urzędu publicznego, oraz w razie stwierdzenia, że przyjęcie pracownika na służbę nastąpiło na podstawie fałszywych dokumentów lub że pracownik zataił okoliczności niedopuszczające, w myśl przepisów niniejszego rozporządzenia, przyjęcia do służby w Banku.

Ponadto stosunek służbowy z pracownikiem może być przez właściwą władzę rozwiązany niezwłocznie w razie niezachowania przez pracownika istotnych obowiązków, nałożonych przepisami niniejszego rozporządzenia.

Przy rozwiązaniu stosunku służbowego w myśl przepisów niniejszego paragrafu pracownikowi zwolnionemu należy się tylko uposażenie do końca tego miesiąca, w którym nastąpiło zwolnienie ze służby.

Postanowienie ust. 2 niniejszego paragrafu może być zastosowane tylko po uprzedniem przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego w myśl postanowień §§ 61 - 72.

§ 56. Prawo rozwiązania stosunku służbowego należy do władzy właściwej do przyjęcia na służbę pracownika danego stopnia uposażenia (§ 8).

Prawo rozwiązania stosunku służbowego z pracownikami oddziałów na mocy § 55 nie może być przekazane dyrektorom oddziałów.

§ 57. W razie rozwiązania stosunku służbowego pracownikowi należy się pełne uposażenie do końca miesiąca, w którym następuje rozwiązanie stosunku służbowego.

Przepis ten nie ma zastosowania w wypadku samowolnego porzucenia służby przez pracownika, w którym to wypadku Bank ma prawo żądać od zwolnionego pracownika zwrotu tej części wypłaconego mu uposażenia, które przypada na okres czasu od dnia porzucenia służby.

§ 58. Pracownikowi stałemu, zwolnionemu w myśl postanowień § 53, o ile nie nabył prawa do zaopatrzenia emerytalnego w myśl części III niniejszego rozporządzenia, przysługuje prawo do jednorazowej odprawy w wysokości pełnego jednomiesięcznego ostatnio pobieranego uposażenia za każdy rok nieprzerwanej służby w Banku.

Za niepełne lata służby przysługuje odprawa w stosunku jednej dwunastej części pełnego jednomiesięcznego ostatnio pobieranego uposażenia za każdy miesiąc służby w Banku, przyczem rozpoczęty miesiąc liczy się za cały.

Przy obliczaniu należnej odprawy nie uwzględnia się czasu bezpłatnego urlopu oraz czasu zawieszenia w służbie, niepodlegającego zaliczeniu do czasu służby czynnej (§ 72 ust. 5).

O ile pracownik zwolniony, który otrzymał odprawę, zostanie ponownie przyjęty na służbę w Banku, winien zwrócić Bankowi ewentualną nadwyżkę, jaka pozostanie po potrąceniu z otrzymanej odprawy sumy, odpowiadającej 40% ostatnio pobieranego uposażenia miesięcznego, pomnożonego przez ilość miesięcy, które upłynęły od dnia zwolnienia pracownika do czasu ponownego przyjęcia na służbę.

§ 59. Pracownicy winni przy zwolnieniu przekazać swe czynności w należytym porządku osobie, wskazanej przez władzę służbową, zwrócili pobrane zaliczki oraz legitymację i inne dokumenty służbowe.

Dopiero po zupełnem uregulowaniu tych spraw może pracownik otrzymać odprawę, względnie zaopatrzenie emerytalne.

§ 60. W razie śmierci stałego pracownika należy się małżonkowi, który pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej, a w braku tego dzieciom w rozumieniu § 78 p. 1 lit. c, pośmiertne w wysokości 3-miesięcznego ostatnio pobieranego pełnego uposażenia. W braku wyżej wymienionych członków rodziny zwraca się udowodnione koszty leczenia i pogrzebu do wysokości pośmiertnego innym krewnym lub osobom postronnym, jeżeli zmarły nie pozostawił majątku ruchomego lub nieruchomego, wystarczającego na pokrycie tych kosztów.

Wdowie po pracowniku, który nie nabył prawa do zaopatrzenia emerytalnego w myśl części III niniejszego rozporządzenia, należy się prócz pośmiertnego zasiłek w tej wysokości, w jakiej przysługiwałaby zmarłemu odprawa, w wypadku wyszczególnionym w § 58. W braku wdowy uprawnionej do zasiłku lub w wypadku, gdy wdowa z zasiłku tego zrezygnuje, należy się omawiane świadczenie niepodzielnie dzieciom (§ 78 p. 1 lit. c), pozostałym po zmarłym, a w braku ich wstępnym, o ile wstępni ci pozostawali bezpośrednio przed śmiercią pracownika wyłącznie lub przeważnie na jego utrzymaniu.

Świadczenia, wymienione w niniejszym paragrafie, przysługują również wdowie, z którą wspólność małżeńska została sądownie rozwiązana z obowiązkiem męża do utrzymywania żony.

Postępowanie dyscyplinarne.

§ 61. Władzą dyscyplinarną dla pracowników kategorji A od I do VII stopnia płac włącznie jest Prezes Banku, dla pozostałych zaś pracowników kategorji A oraz dla pracowników kategorji B - Naczelny Dyrektor.

Organem doradczym władz dyscyplinarnych są Komisje Dyscyplinarne.

§ 62. Władza dyscyplinarna wdraża postępowanie dyscyplinarne w wypadkach, w których uzna to za wskazane, obowiązana jest jednak wdrożyć to postępowanie przed wymierzaniem pracownikowi kary przewidzianej w § 71 ust 1, p. 2, przed powzięciem przez władze Banku decyzji o zwolnieniu pracownika bez wypowiedzenia (§ 55 ust. 2) lub o pozbawieniu pracownika zaopatrzenia emerytalnego (§ 115), przyczem w tym ostatnim wypadku właściwą władzą dyscyplinarną dla wszystkich pracowników jest Prezes Banku.

§ 63. Dla pracowników Instytucji Centralnej oraz Oddziału Głównego Banku właściwą jest Komisja Dyscyplinarna z siedzibą w Warszawie, dla pracowników oddziałów - Komisje, utworzone przy tych oddziałach.

Prezes Banku może powołać dla kilku oddziałów jedną Komisję Dyscyplinarną.

Prezes Banku może, o ile uzna to za konieczne, sprawę pracownika oddziału powierzyć komisji właściwej dla Instytucji Centralnej względnie Oddziału Głównego w Warszawie.

§ 64. Każda Komisja Dyscyplinarna składa się z przewodniczącego, jego zastępcy oraz członków w liczbie parzystej, którą określi Prezes Banku.

§ 65. Przewodniczącego Komisji Dyscyplinarnej oraz jego zastępcę mianuje na okres jednego roku kalendarzowego Prezes Banku nie później niż w grudniu roku poprzedniego.

Połowę członków Komisji Dyscyplinarnej, czyli grupę I, mianuje Prezes Banku, drugą zaś połowę, czyli grupę II, wybierają większością głosów w głosowaniu tajnem pracownicy tych instytucyj Banku, dla których Komisja jest wybierana, przyczem pracownicy kategorji A wybierają członków Komisji w ilości 3/4 ogólnej liczby członków grupy II, zaś pracownicy kategorji B w ilości 1/4 tej liczby. Wybory członków grupy II przeprowadza przewodniczący Komisji Dyscyplinarnej, Regulamin wyborów ustala Prezes Banku.

Członkami Komisyj Dyscyplinarnych mogą być pracownicy Banku, którzy ukończyli 30 rok życia i pracują w Banku przynajmniej 3 lata.

§ 66. Każdą sprawę dyscyplinarną Komisja Dyscyplinarna rozpatruje w składzie przewodniczącego lub jego zastępcy oraz dwóch członków grupy I i dwóch członków w grupy II, wylosowanych z pośród danej grupy członków. Losowanie przeprowadza przewodniczący.

O ile Komisja ma rozpatrywać sprawę pracownika kategorji B, przewodniczący winien dokonać losowania jednego członka Komisji grupy II z pośród wybranych przez pracowników kategorji B.

Od udziału w posiedzeniach Komisji Dyscyplinarnej wyłącza się krewnych i bezpośrednich przełożonych pracownika, którego sprawa jest przedmiotem obrad. Pracownik ten może ze swej strony wyłączyć bez podania powodów dwóch członków Komisji Dyscyplinarnej.

W razie wyłączenia członków Komisji Dyscyplinarnej, przewodniczący Komisji zarządza uzupełniające losowanie w odpowiedniej grupie członków.

§ 67. O ile właściwa władza dyscyplinarna (§ 61) uzna za konieczne wdrożyć postępowanie dyscyplinarne, przesyła przewodniczącemu Komisji Dyscyplinarnej akta sprawy, w celu jej rozpatrzenia przez Komisję i zakreśla przynajmniej 2-tygodniowy termin prekluzyjny do wydania opinji. W razie niewydania przez Komisję opinji w tym terminie, władza dyscyplinarna może powziąć decyzję bez wysłuchania opinji Komisji Dyscyplinarnej.

§ 68. Przewodniczący Komisji przeprowadza wylosowanie członków, wyznacza z pośród nich referenta sprawy i ustala termin posiedzenia.

Na posiedzenie należy wezwać pracownika, którego sprawa jest przedmiotem obrad. Niestawienie się pracownika nie wstrzymuje obrad Komisji.

Pracownik, przeciwko któremu wdrożono postępowanie dyscyplinarne, może na posiedzeniu Komisji Dyscyplinarnej udzielać wszelkich wyjaśnień sam lub przez swego zastępcę, wybranego z pośród pracowników Banku kategorji A lub, o ile postępowanie dyscyplinarne wytoczono pracownikowi kategorji B, z pośród pracowników kategorji A lub B.

§ 69. Przewodniczący Komisji Dyscyplinarnej prowadzi obrady, wzywa w razie potrzeby świadków i wydaje wszelkie zarządzenia, niezbędne do szybkiego i dokładnego wyświetlenia sprawy.

Komisja Dyscyplinarna może, za zgodą Dyrekcji Banku, wzywać znawców, gdy okaże się tego konieczna potrzeba.

Komisja Dyscyplinarna nie jest krępowana żadnemi formami postępowania, oprócz wskazanych w niniejszem rozporządzeniu.

Z przebiegu obrad Komisji winien być sporządzony protokół. Protokólanta wyznacza przewodniczący Komisji z pośród pracowników Banku.

Narady i głosowanie Komisji Dyscyplinarnej są tajne. Uchwały zapadają większością głosów.

§ 70. Komisja Dyscyplinarna wydaje opinję co do istnienia lub nieistnienia czynu karalnego, co do kwalifikacji tego czynu oraz co do stopnia winy pracownika. Wraz z opinią Komisja Dyscyplinarna zgłasza swoje wnioski co do wymiaru kary.

Komisja Dyscyplinarna przy wydawaniu opinji może opierać się tylko na faktach i okolicznościach, które zostały ujawnione w aktach lub w toku posiedzenia, oceniając je według swobodnego uznania.

Opinja i ewentualne wnioski Komisji Dyscyplinarnej są tajne i mogą być komunikowane tylko właściwej władzy dyscyplinarnej.

§ 71. Po zaznajomieniu się z opinją Komisji Dyscyplinarnej właściwa władza dyscyplinarna wydaje decyzję, mocą której może:

1) udzielić pracownikowi nagany;

2) zmniejszyć pracownikowi dodatkowe uposażenie, przewidziane w § 86 lub też pozbawić go tego uposażenia;

3) orzec o zwolnieniu pracownika w trybie przewidzianym w § 55 ust. 2 względnie o zwolnieniu go ze skutkami przewidzianemi w § 115.

W decyzji tej władza dyscyplinarna nie jest związana opinją Komisji Dyscyplinarnej.

§ 72. Gdy przeciwko pracownikowi wdrożono postępowanie karno-sądowe lub dyscyplinarne, właściwa władza (§ 56) może zawiesić pracownika w pełnieniu obowiązków służbowych.

W wypadkach nagłych zawieszenie może nastąpić przed formalnem wdrożeniem postępowania dyscyplinarnego. W takich wypadkach pracownika może zawiesić również jego bezpośredni zwierzchniku z obowiązkiem niezwłocznego zawiadomienia właściwej władzy (§ 56), która zadecyduje o utrzymaniu w mocy zawieszenia.

Właściwa władza obowiązana jest niezwłocznie zawiesić pracownika w pełnieniu obowiązków służbowych, o ile względem pracownika zarządzono areszt sądowo-śledczy.

W czasie trwania zawieszenia uposażenie pracownika może być zmniejszone do połowy, z tem, że w razie uchylenia zawieszenia należy wypłacić pracownikowi część uposażenia, wstrzymaną przez czas zawieszenia. Wstrzymanej części uposażenia nie wypłaca się jednak w razie zwolnienia pracownika ze służby z przyczyn, które spowodowały zawieszenie w pełnieniu obowiązków służbowych.

W wypadku zwolnienia ze służby z przyczyn, które spowodowały zawieszenie, czasu zamieszenia nie zalicza się do czasu służby w Banku.